Online schaaktrainingen

In tijden van corona schaken we online. Met bord en stukken onder de arm, stonden schaaktrainers en kaderdocenten voor gesloten school- en buurthuisdeuren. Niet uit op staatssteun, vonden deze zzp’ers nieuwe wegen om hun klanten te bedienen, met webinars en online cursussen.

ga natuurlijk niet met mijn rug naar de cursisten staan, betrek iedereen erbij... Zulke voorbeelden mis je als je online les geeft. Daar kan ik er alleen over vertellen. Ook laat ik door mijn scherm te delen, stellingen, spelletjes en opgaven zien, met behulp van Lichess of Chessbase. Onderdeel van de cursus is verder het geven van een proefles. Dat deden alle deelnemers heel enthousiast online.’ dat er nooit zo van, maar nu zochten we allemaal naar manieren om training te blijven geven.’

Dat lukt Losekoot goed. ‘Alle privétrainingen zijn doorgegaan. Een-op-een kun je online bijvoorbeeld prima een partij analyseren. Het is wel minder gezellig. Je mist het sociale aspect van bij elkaar komen en misschien een wijntje drinken. Online trainen is best OK, maar het blijft toch een surrogaat. Veel cursisten komen ook om anderen te ontmoeten en voor de sfeer, net als op een clubavond. Online bereik je vooral de gemotiveerden, de fanatiekelingen; de minder gedrevenen haken af.’

Geen reistijd

Nieuwe webinars

Voor schaaktrainers gaf Losekoot ook webinars over het online lesgeven met Zoom en Lichess. Daar was veel belangstelling voor, aan twee sessies in april deden in totaal zo’n zeventig trainers mee. Daar zaten professionals bij, collega’s van Losekoot die zelf al zo’n tien jaar fulltime schaaktraining geeft. Losekoot: ‘We hebben meteen een whatsapp groep gemaakt om vaker kennis uit te wisselen. Normaal komt

Groot voordeel van het online trainen of een kadercursus volgen, is natuurlijk dat je geen reistijd hebt. Losekoot: ‘Bij een les van een uur, voor jonge kinderen vaak het maximum, is een lange reistijd een bezwaar. Omdat deelnemers uit het hele land zonder reistijd mee kunnen doen, heb je ook sneller een groep bij elkaar.

Sinds maart geef ik elk weekend online trainingen, met een thema en niveau. Het is op crowdfunding basis, je bepaalt zelf hoeveel je doneert. Er is veel belangstelling voor.’

Online trainen heeft daarnaast als voordeel dat je geen zaalhuur betaalt, je houdt genoeg afstand en kunt de ventilatie zelf regelen. Toch is Losekoot blij dat hij op scholen alweer in levende lijve heeft kunnen lesgeven. Hij herkent de ervaringen van andere online docenten: ‘Je moet je enorm goed voorbereiden en het is maar afwachten of de lesstof aankomt. Veel kinderen zetten de camera’s en microfoons uit, ze gebruiken de chat ook nauwelijks, je weet niet wat ze van je les opsteken.’

Naast Losekoot hebben ook KNSB trainers

Eddy Sibbing, Jop Delemarre en Rick Lahaye hun kadercursussen online voortgezet. Dolf Meijer gaf een webinar over Schaakmatties. Rick Lahaye over schaken op school onder het coronaprotocol. Welke afspraken maak je bijvoorbeeld over hygiëne tijdens de les? Hoe zit het met aansprakelijkheid van de schaakdocent? Hoe geef je nu invulling aan de schaakles? Kaderdocent Eric Roosendaal verzorgde de cursus Scheidsrechter 1 online. De webinars van anderhalf uur voor maximaal twintig deelnemers waren in mei snel overtekend, in juni zijn er daarom nog twee georganiseerd.

Denksportdocent

Ester van Muijen verzorgde de gratis webinar ‘Introductie schaakles geven’, gericht op ouders of leerkrachten die kinderen de beginselen van het schaakspel willen leren. Van Muijen startte eind vorig jaar als zelfstandig denksportdocent. Ze is damcoach en liet zich met de cursus Schaaktrainer 1 bijscholen als schaaktrainer. Ze hielp de KNSB bij het organiseren van een themadag, ontmoette schaaktrainers en kwam zo op het idee om als fulltime denksportdocent aan de slag te gaan.

Van Muijen speelt in het eerste van WSDV Wageningen. Als elfjarige begon ze met dammen. Toen ze negentien was, gaf ze damtraining en ging ze als coach mee naar een WK dammen voor de jeugd. Inmiddels heeft ze op zestien EK’s en WK’s jeugd begeleid. In 2019 was ze Teamchef bij het EK jeugd in Warschau. Ze rondde de Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs af, een combinatie van Onderwijswetenschappen en de PABO.

Worteltjes eten

De grootste frustratie van online schakers? ‘Als schaker ben ik nog een beginner’, zegt Van Muijen. Maar als docent en damcoach heeft ze een gedegen opleiding en veel ervaring. ‘Vooral de beginnersspelletjes die we in de training laten zien, zijn een succes. Om de paardensprong te oefenen, eten we worteltjes. Je zet de paarden in de beginstand en pionnen of fiches in het centrum. Slaan maar! Je kunt het niveau opvoeren door alleen veilige zetten toe te staan – je moet natuurlijk zorgen dat je zelf niet wordt gegeten.’

Het leek Van Muijen best lastig om deze training online te geven. ‘Er zijn soms verbindingsproblemen waar je weinig aan kunt doen en je maakt beter contact als je iemand in de ogen kunt kijken. Maar het bleek toch wel te werken! Ik heb snel online kennis opgedaan, Lichess kende ik al want het is er ook voor dammen: Lidraughts. Omdat de damwereld veel kleiner is, is het lastiger om een training in de buurt van je woonplaats te vinden. Online is dan een uitkomst.’

Van Muijen vertelt dat de KNSB met de gratis webinars cursisten wil bereiken die nog niet bekend zijn met de schaakwereld. Leerkrachten met weinig schaakleservaring, of ouders die hun kinderen het spel willen leren. Hun eerste vraag is meestal: ‘Hoe leg je jonge kinderen de schaakregels uit?’ De basisprincipes hiervoor zijn: ‘Houd het simpel: één ding tegelijk; Ga niet te snel en Oefen met spelletjes’.

Van Muijen is samen met een van de Nederlandse topspelers Alexander Baljakin, begonnen met online damtrainingen voor volwassenen. ‘Tot onze verbazing trekt dat vooral dammers met een wat lagere speelsterkte en weinig ervaring met training. Ik deed zes trainingsgroepen en Alexander had er twee. Ik ga nu ook samenwerken met trainers die buiten Nederland wonen, dat kan prima als je online werkt.’

Meer informatie over alle cursus- en trainingsactiviteiten vind je op www.schaakbond.nl

De sites van Pascal Losekoot en Ester van Muijen zijn: www.schaaktraining.nl en dedenksportdocent.nl

Op internet vind je veel schaakspelletjes, bijvoorbeeld http://schakenopdebasisschool.nl/ of www.chessed.nl

De KNSB blijft experimenteren met (gedeeltelijk) online cursussen, cursussen met fysieke aanwezigheid blijven voorlopig bestaan.

In de Schaaktrainercursussen zal er blijvend meer aandacht zijn voor online lesmogelijkheden.