Prefab
donderdag 30 september 2021
23
INTERVIEW
Zonder heldere keuzes gaat voordeel prefab verloren
Assemblage zonder hakken en breken? Het gebruik van prefab-elementen levert niet altijd de beoogde tijdwinst op, omdat op de bouwplaats dikwijls blijkt dat tekentafel en praktijk niet naadloos aansluiten. Wim Verburg promoveerde op ‘design-for-assembly’, een methode om de voordelen van prefab ook echt te benutten.
Wim Verburg wil de kloof dichten tussen ontwerp en montage van prefab-elementen. Foto: Guido Benschop
DOOR YVONNE TON
A
lle technologische vooruitgang ten spijt lukt het onvoldoende om efficiënter te bouwen en kosten te besparen, stelt Wim Verburg (64). Dat komt doordat ontwerp- en realisatiefase van bouwprocessen onvoldoende op elkaar worden afgestemd. En moet men op de bouwplaats improviseren en bijstellen om verschillende prefab-elementen te laten passen. Verburg: “Met BIM is het wel beter geworden, maar BIM beschrijft de geometrie ‘as designed’. En als je dan doet alsof er in die situatie
geen maatafwijkingen optreden, dan past het gewoon niet.”
Langere bouwtijd Op de bouwplaats lukt het uiteindelijk wel om de boel passend te krijgen, maar alleen met extra handelingen, zoals meten, nieuwe tekeningen maken, hakken, zagen en breken. Dat is niet alleen tijdrovend en leidt dus tot een langere bouwtijd, maar levert ook meer bouwafval op, soms een minder fraai resultaat en vergroot de kans op ongelukken, zegt Verburg. “Daar komt bij dat de ontmoeting tussen producten en materialen ter plaatse eigenlijk van niemand is”. Hij ontwikkelde een methode om de kloof
te dichten tussen ontwerp- en realisatiefase van objecten die in de fabriek zijn gemaakt zijn en op de bouwplaats in elkaar worden gezet. In zijn proefschrift richt Verburg zich nadrukkelijk op de assemblage van bouwelementen die afkomstig zijn uit verschillende fabrieken. Het gaat dus niet om de opkomende woningfabrieken, waarin één fabrikant het proces van ontwerp tot assemblage in eigen hand heeft. Het idee om te promoveren sluimerde al langer bij Verburg (64). Hij had ook al een idee voor een onderwerp toen de Universiteit Twente (UT) hem een paar jaar geleden de kans bood om als ‘bui-
tenpromovendus’ onderzoek te doen bij de vakgroep Construction Management and Engineering (CME). Samen met zijn promotors Joop Halman (emeritus hoogleraar risicomanagement) en universitair hoofddocent Hans Voordijk kwam Verburg tot zijn uiteindelijke onderwerp: hoe kun je de belemmeringen wegnemen tussen het ontwerp en de montage van prefab-bouwelementen? Verburg ontwikkelde zijn design-for-assembly-methode aan de hand van drie concrete projecten: nul-op-de-meter-renovaties van corporatiewoningen binnen de Energiesprong (later Stroomversnelling), de nieuwbouw van een kantoor en de aanleg van een fiets- en
