41
Hou de leerling een spiegel voor de ogen Soms handel je op automatische piloot. Je staat er bijvoorbeeld niet bij stil dat je tegen jezelf aan het praten bent. Tot een rare blik je wakker schudt. Bij jouw leerlingen is het net hetzelfde: zonder het te beseffen, wippen ze op hun stoel (hoewel ze dit soms ook wel met opzet durven te doen), tikken ze met hun pen op de tafel, hervallen ze in het maken van dezelfde fout. De meest expliciete manier om dit onbewust gedrag bewust te maken, is het expliciet benoemen van het (on)gewenste gedrag dat je ziet bij de leerling, ook wel spiegelspraak genoemd. Je houdt de leerling als het ware een spiegel voor, waarbij je verwoordt wat je de leerling ziet doen. Door hun eigen gedrag ‘ondertiteld’ terug te krijgen, handelen ze niet meer op automatische piloot en worden ze wakker geschud. Hierdoor krijgen ze de kans om zichzelf bij te sturen. Zo kun je stilstaan bij de verschillende executieve functies en zet je vooral een eerste stap richting gedragsevaluatie: zich bewust zijn van hun gedrag. Het fijne aan spiegelspraak is dat je dit op verschillende manieren kunt inzetten door gewenst gedrag te benoemen om de frequentie ervan te vermeerderen of door ongewenst gedrag te benoemen om de frequentie te verminderen. Daarnaast kun je ook nog bij de laatste kiezen in welke mate je stuurt richting het gewenste gedrag, afhankelijk van de hoeveelheid begeleiding de leerling nodig heeft. ‘Emen, knap dat jij jouw kladblad gebruikt!’ Emen gebruikt nooit een kladblad en vergeet daardoor soms bepaalde tussenstappen uit te voeren. Door dit gewenste gedrag te benoemen, wordt hij er zich nog meer van bewust en zal hij dit gedrag nog meer stellen.
