BEWEGEN EN GEZONDHEID Bewegen en gezondheid De manier waarop je leeft, bepaalt voor een groot deel je lichamelijke conditie en gezondheid. Er zijn verschillende leefstijlfactoren die de gezondheid beïnvloeden. Naast genotmiddelen gebruik (alcohol en roken) zijn voeding en bewegen de belangrijkste.
k op st yr en ig ht be Co Bo eld nc om n ep og t be n ro iet ep d so efi nd nit er ief w . ijs
Als medewerker sport en recreatie is het jouw taak om mensen aan te sporen om te bewegen en zo een gezonde leefstijl te bevorderen. Dat kun je pas goed doen als je zelf voldoende beweegt en er een gezonde leefstijl op nahoudt. Je hebt een voorbeeldfunctie, ook als je assisteert en begeleidt.
Werk je in een sportcentrum of bij een sportvereniging, dan is de sportactiviteit het uitgangspunt. Ook de prestatiedoelen zijn dan bekend. Je richt je in de begeleiding dan vooral op een goede manier van sporten met aandacht voor het lichamelijke en geestelijke welzijn en het voorkomen van onveilige situaties. Werk je in de recreatiesector, dan zorg je zelf voor een aanbod van activiteiten die uitnodigen tot bewegen. Denk aan een wandeltocht, fietstocht, spelcircuit, dansfeest enzovoort. De nadruk ligt in deze gevallen meer op plezier, ontspanning en gezelligheid dan op prestaties op hoog niveau. De praktijk leert dat gasten graag en trouw deelnemen aan sportieve-recreatieve activiteiten. Je bepaalt voor de activiteit welk prestatieniveau je sporter of gast wil of kan bereiken. Bij het vaststellen hiervan heb je een antwoord nodig op vragen als: • Gaat het om het beoefenen van een sport of het deelnemen aan een recreatieactiviteit? • Wat is het doel van deze activiteit: een sportprestatie of een recreatieve prestatie? • Wat is een haalbare en verstandig gekozen uitdaging binnen de prestatie? • Wat is de leeftijd van je sporter of gast? • Is de sporter of gast een geoefend sporter of een beginner? • Gaat het om een individuele of groepsactiviteit? • Spelen lichamelijke factoren een rol? Denk aan revalidatie of beperking. • Past de uitgangsituatie van ieder individu bij die van de gemiddelde sporter? • Hoe bereid je je voor op onvoorziene omstandigheden?
Te
Gezond leven is een kwestie van dingen doen die goed zijn voor lichaam en geest en vooral dingen laten die hierop een slechte invloed hebben. Je kunt een onderscheid maken tussen: • lichamelijke gezondheid (goede conditie, voorkomen van ziekten, presteren) • geestelijke gezondheid (afreageren, ontspannen, mentaal weerbaar door sport) • sociaal-maatschappelijke gezondheid (sociale contacten, gezelligheid, teambuilding).
C
Deze drie gebieden zijn min of meer onlosmakelijk met elkaar verbonden. Recreatie en sport kunnen een belangrijk instrument zijn om deze samen te verwezenlijken. Uitgangspunt voor gezond bewegen is dat door de beweging: • het hart iets sneller gaat kloppen, zonder op hol te slaan • de ademhaling intenser wordt, zonder buiten adem te raken
164
