Prefab
donderdag 1 oktober 2020
25
OPINIE
Industrialisatie, ver voorbij prefab
Katerra uit de VS laat zien dat de bouw ook een techprofiel is aan te meten.
Er is veel verwarring over het begrip industrialisatie en de betekenis die het gaat hebben voor de bouwopgave en de bestaande bouwpraktijk. Veel mensen denken dat we al volop industrialiseren in de bouw en verwijzen dan naar de prefab industrie. Het verplaatsen van werkzaamheden van de bouwplaats naar een overdekte werkplaats moeten we echter niet verwarren met de vorm van industrialisatie die nodig is om betere, duurzamere en goedkopere huizen te maken en/of te renoveren (de kernopgave). Er zijn gelukkig veelbelovende ontwikkelingen. DOOR JAN WILLEM VAN DE GROEP
A
rtikelen en rapporten over industrialisatie zijn altijd opgebouwd rondom de spil van de traditionele bouwpraktijk: de aannemer. Dat is lastig. Het gemiddelde projectenbedrijf beschikt namelijk over een (ongewild) veranderimmuunsysteem waardoor industriële transformaties
moeizaam verlopen en vaak mislukken. Dat is geen diskwalificatie van de aannemer, het is slechts de realiteit. Het vraagt een ongekende dosis uithoudingsvermogen en leiderschap om die stap als aannemer te maken. Pioniers op dat gebied zijn Biense Dijkstra (Dijkstra Draisma) en Peter Hutten (Van Wijnen). Maar weet dat deze mannen al meer dan acht jaar bezig zijn met het ontwikkelen van ideeën en praktijken
die hebben geleid tot de positie die ze nu hebben. Daarnaast vraagt het ook om een visie op schaal. De grootste woningbouwer van Nederland zal rond de 3.000 woningen per jaar produceren. De focus ligt op het organiseren van projecten en niet op het exploiteren van bouwstromen. Wil je echt profiteren van industrialisatie dan zal de schaal een factor 8 hoger moeten liggen. Dat is een compleet andere business dan het runnen van een bouwbedrijf.
Wie dan wel? Het ligt meer voor de hand dat de grotere prefab fabrikanten (zowel gevels, daken, casco’s als installatiemodules) gaan investeren in fabrieken. Voorwaarde is dat ze zowel verticaal als horizontaal gaan integreren. Verticaal betekent dat ze zelf bepaalde componenten gaan maken die eerder werden ingekocht of dat ze productleveranciers vragen componenten of halffabricaten te leveren op eigen specificatie die perfect aansluiten op de innovaties die ze bedenken (OEM-leveranties). Dat werkt alleen op grote schaal (5.000+ eenheden per jaar). Horizontale integratie is nog belangrijker. Een prefab dakleverancier die plotseling een dak levert inclusief zonnepanelen, energiesysteem, dakbedekking, goten en afwerking, gemonteerd en al in het werk. Een mooi voorbeeld daarvan is Emergo. Een bedrijf dat nu zelfs complete woLees verder op pagina 27
