Prefab
donderdag 1 oktober 2020
11
INNOVATIE
Meubelmakerij bestormt bouw met maatvaste sanitaire units Markt - De coronacrisis maakt met zijn allen op een kluitje werken lastig. Het Popo-toilet en de Doko-badkamer komen wat dat betreft als geroepen. Beide worden kanten-klaar op de bouwplaats afgeleverd. Eén mannetje kan ze aansluiten. Daar is zelfs geen kit voor nodig. DOOR EDO BEERDA
O
p foto’s ziet het Popo-toilet eruit als een spaanplaten WC, maar dat lijkt maar zo. Producent Sanifab heeft de unit er tijdelijk mee afgeschermd om de achterliggende constructie aan het oog te onttrekken. “Dat is toch het geheim van de smid”, zegt Aldwin Dekker van Sanifab, maar hij moet er zelf een beetje om lachen. “Als onze producten straks de deur uit vliegen, zullen we het niet lang voor onszelf houden.” Is het dan zo revolutionair wat er in de fabriek in het Friese plaatsje Dronrijp wordt gebouwd? Het is vooral ánders dan een standaard bouwplaatsproduct. Drijvende kracht achter Sanifab is namelijk de Friese meubelmakerij Horjus. Die is gewend om met ultraprecieze computergestuurde machines paneelkasten, wandmeubels en tafels seriematig te fabriceren. De toilet-, badkamer- en keukenunits waarmee het bedrijf nu, samen met een projectontwikkelaar, de bouw bestormt hebben een vergelijkbaar afwerkingsniveau. “Wij snappen niets van de toleranties waarover ze praten in de bouw”, legt Dekker uit. “Bij ons is 2,50 meter gewoon 2.500 millimeter. Zeg hoe groot je het wilt hebben en wij maken het op maat.”
Maatvastheid Die buitengewone maatvastheid verklaart mede waarom het Friese sanitair geen kit nodig heeft. Meer dan “een paar bouten en moeren” komen er niet aan te pas. Kritieke punten in een standaard badkamer of keuken zijn de hoeken en randen in het tegelwerk. Maar de ‘Doko’badkamer heeft helemaal geen tegels. Dat minimaliseert de kans op faalkosten. De geprefabriceerde natte cel is opgebouwd uit perfect op elkaar aansluitende High Pressure Laminate (HPL)-platen.
Bij de productie van het Popo-toilet worden uitsluitend circulaire materialen en gecertificeerd hout gebruikt.
Ze zijn op maat zijn gemaakt met een CNC-gestuurde frees. “De onderdelen passen als een IKEA-kast in elkaar en vormen samen een stabiel geheel”, vertelt Dekker. “Wij halen de constructie uit de wanden en de vloeren. De units torderen daardoor niet tijdens het hijsen.”
Transformaties De douchebak bestaat uit een gietvloer met opstaande rand. Doordat de panelen over de rand heen vallen, zijn kitnaden niet nodig. Dat is hygiënischer en lekkages zijn onmogelijk. Het bedrijf geeft er tien jaar garantie op. Sanifab bouwt losse toilet-, keuken- en badkamerunits, maar heeft ook al een alles-in-één unit. Die is specifiek bedoeld voor transformaties van winkels en kantoorgebouwen. De multifunctionele unit verandert een winkel of kantoorkamer in één keer in een appartement. Je zet hem erin en hoeft alleen de afvoer en waterleiding aan te koppelen. Alle ontwerp- en programmeerwerk kost tijd, daarom richt het bedrijf zich vooral op seriematige projecten. Momenteel levert Sanifab aan wooncorporatie Friesland units voor 38 zorgwoningen in Heerenveen. Het project heeft een hoge mate van prefabricage. Na plaatsing van de wanden worden keuken- en toiletunits ingehesen, waarna de vloerplaat erop gaat. Daarna zet de bouwkraan de badkamerunit erin en gaat het dak erop. Het gaat bij dit project om een basisver-
sie met standaard-sanitair en vaste kleuren. Bij een ander project met 44 koopwoningen krijgen de kopers een keuzepakket: met bijvoorbeeld aangepaste kleuren, een spiegel, een luxe wc-pot, een glaswand en een regendouche. De uitwerking vergt uiteraard overleg in het voortraject met de aannemer en de ontwikkelaar. Maar als de engineeringafdeling op basis van de kopersvoorkeuren het ontwerp af heeft, kan het CNCgestuurde machinepark de elementen vlot voorbewerken en uitfrezen. Twee monteurs puzzelen het bouwpakket vervolgens in elkaar.
Twintig vakmensen Het Friese bedrijf ziet ook kansen in binnenstedelijke hoogbouwprojecten. Bouwsnelheid is daar belangrijk en bouwplaatsen zijn klein. Dekker: “Als je toch wanden gaat hijsen, waarom dan niet meteen het toilet en de badkamer in de ruwbouwfase plaatsen?” Op de bouwplaats is vervolgens alleen een monteur nodig voor het aansluiten van de leidingen. Het vele handwerk dat gewoonlijk op de bouw komt kijken bij sanitaire ruimtes is verder helemaal uitgebannen. Daar ben je anders al gauw maanden aan kwijt, rekent Dekker voor, en er moeten vaak wel twintig vakmensen voor langskomen. “Bij ons komt er tot aan de oplevering niemand meer in.” Dat scheelt CO2-uitstoot: er hoeven geen monteurs heen- en weer te rijden met materialen.
Prefab (‘Koko’) keukens bouwt het bedrijf ook. Een woningproject in Deventer ontvangt binnenkort kant-en-klare hijsbare keukenunits. Alle techniek en leidingen zijn in een wand weggewerkt. Wat kosten de prefab-units eigenlijk? Dat is sterk afhankelijk van het gekozen afwerkingsniveau. Dekker: “Ik kan alleen maar zeggen dat de prijs zeer concurrerend is, als je ze in een serie van tenminste tien afneemt.” Kunnen we de Dokobadkamer binnenkort ook als bouwpakket kopen? “Haha, nee zo simpel is het nog net niet. Dit is voorlopig puur een concept voor de zakelijke markt.”
Circulariteit Sanifab claimt dat zijn kant-enklare units voor 100 procent circulair zijn. Bij de productie worden uitsluitend circulaire materialen en gecertificeerd hout gebruikt. De hoeveelheid transportbewegingen is minimaal, CO2- en stikstofuitstoot zijn daardoor zeer beperkt. In principe is het mogelijk de toilet-, badkamer- en keukenunits in hun geheel te verwijderen en opnieuw te plaatsen in een volgende woning. Vooralsnog neemt Sanifab units niet terug aan het einde van hun levenscyclus. “Maar daar willen we in de toekomst wel naartoe”, zegt Dekker.
