FORD SIERRA RS COSWORTH EN ESCORT RS COSWORTH

Met geen van beide auto’s zul je goede sier maken door ermee aan te komen rijden bij een congres van Groen Links. De vleugel achterop de Sierra getuigt bepaald niet van ‘honderd op de snelweg is hard zat’. Bij de Escort Cosworth is eveneens een dergelijke achterspoiler aangebracht, ook weer steunend op een zuiltje in het midden. Geen overbodige luxe, dat paaltje, want bij hoge snelheid komt er nogal wat druk op de vleugel te staan. Klanten die liever wat meer discreet over straat gaan, kunnen de Escort ook zonder vleugel bestellen. De behoefte schijnt niet groot te zijn. Beide auto’s verraden hun keurige afkomst door hun carrosserievorm, maar zijn wel opgetuigd met speciale bumpers, zijskirts en bredere spatborden. De Escort heeft totaal afwijkende, enigszins opbollende schermen en de nodige extra luchtinlaten, onder meer in de motorkap. Bij de Sierra blijven de bredere wielen binnenboord door kunststof randen om de wieluitsparingen, noem het maar de klassieke uitbouwmethode. De Sierra beschikt bovendien over een extra luchtinlaat tussen de koplampen en luchtroosters in de motorkap. De Sierra RS Cosworth is ontwikkeld als basis voor een toerwagenracer, maar blijkt zich later ook redelijk te kunnen handhaven in de rallywereld. De Escort RS Cosworth is ontstaan als WRChomologatiemodel, vandaar ook de vierwielaandrijving. De Sierra

AUTOMODELLEN VOLGEN ELKAAR OP, VOORTDUREND PROBEREN DE ONTWERPERS SUCCESVOLLE MODELLEN TE OVERTREFFEN MET NÓG HOGERE PRESTATIES, NÓG BETERE RIJEIGENSCHAPPEN EN NÓG MEER COMFORT EN LUXE. OM OVER ALLERLEI NIET DIRECT HET RIJPLEZIER DIENENDE ZAKEN NOG MAAR TE ZWIJGEN. ZO GAAT HET OOK BIJ DE FORD ESCORT COSWORTH, IN FEITE DE OPVOLGER VAN DE (GROTERE) SIERRA RS COSWORTH. MAAR IS BETER OOK AUTOMATISCH HETZELFDE ALS MEER RIJPLEZIER? ER IS MAAR ÉÉN MANIER OM DAAR ACHTER TE KOMEN…

TEKST: GERT TE LINTELO – FOTOGRAFIE: LOUIS BLOM

laat zijn brute krachten op het asfalt los via de achterwielen; pas in 1990 verschijnt er een Cosworth-variant met vierwielaandrijving.

DE SIERRA RS Cosworth wordt in eerste instantie ontwikkeld om strijd te leveren tijdens het Britse toerwagenkampioenschap. De Capri is namelijk absoluut niet opgewassen tegen de concurrentie, met name de Rover Vitesse is niet bij te benen. In de loop van 1983 stapt sportchef Stuart Turner bij Cosworth Engineering in Northampton binnen. Daar wordt ‘toevallig’ net een Pinto-motor met een zestienklepskop getest. Turner vertelt later dat de Sierra Cosworth-motor min of meer tijdens een stevige lunch in de pub zijn definitieve concept krijgt, inclusief de toevoeging van een turbocompressor. Om competitief te zijn moet de motor in racetrim minimaal 300 pk kunnen leveren. Er passeren ook nog andere opties de revue, terwijl Lothar Pinske van Ford Keulen aandringt op een goede stabiliteit bij hoge snelheden. Vandaar dus de carrosseriemodificaties, inclusief de ‘walvisstaart’ achterop. In maart 1985 staat het prototype op de show van Genève. Al zal het, onder meer door tegenslagen bij het vinden van een passende versnellingsbak, nog een jaar duren voor de serieproductie kan beginnen. De uiteindelijke vijfbak komt dan van Borg-Warner, onder meer omdat de alternatieven van ZF en Getrag meer herrie maken

3 4 5

en minder soepel schakelen. De koper heeft keuze uit de kleuren Diamond White, Moonstone Blue en (geheel in de geest van good old Henry) zwart.

KERN VAN DE ZAAK is de 1.993 cc 16V motor, goed voor 204 pk bij 6.000 toeren. Daarmee is de Sierra RS Cosworth de eerste productiewagen met meer dan 100 pk per liter. Het koppel van 276 Nm bij 4.500 tpm duidt niet op een ideale caravantrekker, maar daar zal vast niemand te laat achter zijn gekomen. Een injectiesysteem van Weber-Marelli zorgt voor brandstof, een Garrett turbocompressor voor imposante hoeveelheden lucht. Bij racers kan de pompcapaciteit nog aanzienlijk worden opgevoerd, qua diameter is het blaasinstrument berekend op 350 pk motorvermogen. Uiteraard zijn onderstel en remmen aangepast. Zo zorgen 205/50 VR 15 banden op BBS multispaaks wielen (meestal) voor voldoende grip. Torsiestabilisatoren voor en achter mogen ook niet ontbreken, evenals een ABS, wat midden jaren tachtig verre van vanzelfsprekend is. Binnen word je getrakteerd op als gegoten zittende sportstoelen. Bij de testauto past trouwens een kanttekening, de auto heeft een zwaar leven achter de rug. De Cosworth (net als de Escort uit de Ford Heritage Collection) is gebruikt voor tests en ook jarenlang ingezet bij trainingen en racecursussen. Vandaar ook de rolkooi, die me meteen al een bult op de schedel bezorgt tijdens het instappen. Wat niet wegneemt dat ik me meteen thuis voel in deze ambiance.

WANNEER DE EERSTE Escort RS Cosworths in het voorjaar van 1992 richting klanten gaan, is de ‘burgermansversie’ al dik anderhalf jaar in productie. De vierwielaangedreven RS Cosworth is bedacht door ontwikkelingschef John Wheeler. Van de auto moeten 5.000 exemplaren worden gebouwd (al snel wordt die eis gehalveerd) vanwege homologatie voor het World Rallye Championship. Gemakkelijk is dat niet, want Wheeler moet zo veel mogelijk gebruik maken van bestaande Fordonderdelen, terwijl de verkoopafdeling ook nog wat winst op de auto’s hoopt te maken. Het resultaat is een auto die onderhuids meer gemeen heeft met de Sierra Cosworth 4x4 (1990-1992) dan met andere Escorts, inclusief de RS2000 4x4, die met zijn 150 pk dwarsgeplaatste motor een te zwak uitgangspunt is. De vierwielaangedreven Sierra heeft zijn motor in noord-zuidrichting liggen, een turbomachine met 220 pk (wat bij de Escort wordt opgeschroefd tot 227 pk). De Sierra 4x4 bodemgroep wordt ingekort en op talloze punten gewijzigd om onder de kleinere carrosserie te kunnen worden gelast. Voor deze gelegenheid wordt de wielmaat ook meteen met een maatje vergroot, aldus rolt de RS Cosworth op 16” wielen met vijf spaken en 225/45 ZR 16 banden. Daarnaast zijn er nog talloze andere aanpassingen, onder meer aan de turbo en het onderstel.

OOK BIJ DE ESCORT beantwoordt het interieur aan de eisen die de sportieve rijder stelt, met sportief, uitstekend geprofileerd meubilair en een complete uitrusting. De sfeer is echter totaal anders dan bij de Sierra. Die heeft wat meer binnenruimte en biedt dankzij grote ramen, dunne raamstijlen een wat meer weidse blik op de wereld. Het dashboard is hoekiger en simpeler dan bij het latere model, dat een wat knussere werkplek biedt dan de van binnen sobere en functionele ‘recht toe recht aan’ Sierra. De Escort geeft je het gevoel meer deel uit te maken van de auto, je zit er lekker diep in, in een sportzetel die niet alleen je rug steun biedt, maar ook de schouders en de zijkanten van je lijf. Een uitstekende radiocassetterecorder is standaarduitrusting, evenals een schuifdak. Zo’n dakluik is eigenlijk een vreemde voorziening in een auto als deze, want theoretisch is een auto met een dak uit één stuk stijver. In ieder geval is de totale sfeer wat luxueuzer dan bij de vrij nuchter aandoende Sierra. Natuurlijk zit het stuur aan de rechterkant. Onnadenkend onder de stuurkolom grijpen om de positie aan te passen leidt meteen tot het ontgrendelen van de motorkap. De plaatsing van de motorkapvergrendeling is wat minder gelukkig, om het diplomatiek uit te drukken. Daar helpt zelfs geen rode kleur aan. Maar ach, het verstellen

1 | Met zijn 204 pk 1.993 cc 16V motor is de Sierra RS Cosworth de eerste productiewagen met meer dan 100 pk per liter. 2 | Tot mei 1994 levert de Escort turbo-zestienklepper 227 pk, daarna worden er dat 224, maar de trekkracht in het middengebied neemt toe. 3 | Bij de Sierra zorgen 205/50 VR 15 banden op BBS multispaaks wielen (meestal) voor voldoende grip. 4 | De Escort RS Cosworth rolt op 16” wielen met vijf spaken en 225/45 ZR 16 banden. 5 | De Sierra RS Cosworth heeft een extra luchtinlaat tussen de koplampen. 6 | De Escort RS Cosworth verschilt tussen de koplampen niet van de goedkopere modellen.

‘Spectaculair en vermakelijk, als je eenmaal weet hoe het werkt.’

6

1 2

1 | De Sierra heeft uitstekende stoelen en een prettige zitpositie. Het interieur is wat hoekiger gestileerd dan bij de Escort. 2 | In de goed geprofileerde Escort-stoelen heb je een uitstekende zit, diep in de auto. Je wordt omringd met luxe. Voor serieus sportgebruik is de simpele ‘Road Sport’ een logischer basis. 3 | De halverwege de achterruit geplaatste ‘whale tail’ zit hinderlijk in de weg als je in de binnenspiegel kijkt. De bodykit is uniek voor de Cosworth. 4 | Bij de Escort heeft de achtervleugel een hogere positie, waardoor hij iets minder in het blikveld komt. Iets…

De Sierra-koets tordeert als een rubberen wokkel.

hoeft maar één keer en dan heb je de juiste houding al snel gevonden. Links schakelen went weer snel, mede omdat de pook op de juiste plek zit en de korte pook bijna vanzelf van het ene verzet in het andere schiet.

MET 227 PK in een 1.307 kilo wegende auto dwing je in 1994 (het bouwjaar van deze auto) nog een diep respect af. Maar ook zestien jaar later mogen de prestaties gezien worden. Volgens Ford is een maximaal tempo van 220 km/u mogelijk. Voor de sprint van 0 tot 100 km/u wordt slechts 6,1 sec genoteerd. Dankzij de integrale aandrijving kost het geen enkele moeite het vermogen op het asfalt te brengen, al heeft die tractie op alle vier de wielen ook een schaduwzijde: bij stevig accelereren is het goed voelbaar dat de voorwielen behalve sturen ook vermogen moeten verwerken. Je moet het met leer omrande sportstuur dan stevig beet houden. Bij al dit spektakel doet de motor enthousiast zijn werk, waarbij de naalden van snelheidsmeter en toerenteller soms in een soort van competitie lijken te zijn verwikkeld. Wel stelt het motorgeluid teleur, dat blijft hooguit als ‘braaf’ in het geheugen hangen. In snelle bochten met wat gladder asfalt worden de grenzen meer bepaald door je eigen heldhaftigheid dan door het onderstel. Hou je het gas erop, vinden de wielen altijd weer houvast, soms na enig glijwerk. Spectaculair en vermakelijk, als je eenmaal weet hoe het werkt. En genoeg ruimte hebt… Ook bij stevig hoeken maakt de Escort een zeer solide indruk. De carrosserie geeft geen krimp, nergens een kraakje of een teken dat er ergens iets buigt of meegeeft. Afgezien van de nogal stevige dosis ‘torque steering’ – bij minder dan volgas is het stuurgevoel prima – heb je de indruk dat de Escort RS Cosworth moeiteloos 100 pk meer zou kunnen verdragen. Of 200… Dat maakt de ultieme Escort tot een sublieme reis- en ragauto, eentje die alles kan, van boodschappen doen tot een Alpenpas bedwingen. Niks anders meer nodig, denk ik even.

3 4

FORD SIERRA RS COSWORTH

Technische gegevens

Motor: 1.993 cc, 204 pk/150 kW@6.000 tpm, 276 Nm@4.500 tpm. Transmissie: vijfbak, achterw. aandr. Banden: 205/50 VR 15. L x B x H: 446 x 173 x 137,5 cm. Gewicht: 1.217 kg Top: 232 km/u. Acc. 0-100 km/u: 6,8 sec. Verbruik: 7,5-12,4 l/100 km (opg.). Prijs (1986): € 30.317.

Plussen en minnen

+ Prestaties + Heerlijk ruig karakter + Ruim en praktisch – Slappe carrosserie – Vaak afgetrapt en verknoeid – Leeftijd kan tol eisen (roest)

Sierra RS Cosworth in het kort

De commerciële loopbaan van de Sierra RS Cosworth begint in 1986. De productie in het Belgische Genk komt pas in juni goed op gang. Eind december zijn er 5,542 geproduceerd. Daarvan worden er in 1987 500 bij Tickford omgebouwd tot RS500 Cosworth, een 224 pk racebasis met kenteken. Deze zijn nu zeer gezocht, het chassisnummer verraadt ‘neppers’. In 1988-1989 wordt de RS Cosworth geleverd als luxueuze sedan. Deze ‘Sapphire’ wordt een groot succes: 13.140 worden ervan gebouwd. Van 1990 t/m 1992 is de 220 pk Sierra Cosworth 4x4 het van topmodel, 12.250 worden er in Genk van gebouwd. Veel Sierra Cosworths bestaan niet meer, niet alleen door crashes, maar ook door diefstal. Een goede tot zeer fraaie RS Cosworth, zal momenteel tussen zeven- tot elfduizend euro kosten, afhankelijk van staat en type. Club voor liefhebbers van sportieve Fords: www.xrrs-club.nl.

FORD ESCORT RS COSWORTH

Technische gegevens

Motor: 1.993 cc, 227 pk/162 kW@6.250 tpm, 294 Nm@3.500 tpm. Transmissie: vijfbak, vierw. aandr. Banden: 225/45 ZR 16. L x B x H: 421 x 174 x 142,5 cm. Gewicht: 1.307 kg Top: 225 km/u. Acc. 0-100 km/u: 6,1 sec. Verbruik: 8,4-12,4 l/100 km (opg.). Prijs (1994): € 44.020.

Plussen en minnen

+ Prestaties + Sublieme rijeigenschappen + Zeer praktisch – Aandrijfreacties besturing – Motorgeluid saai – Vaak verknoeid en achterstallig onderhoud

Escort RS Cosworth in het kort

De productie van de Ford Escort RS Cosworth gaat begin 1992 van start. De auto wordt in twee varianten gebouwd bij Karmann: de compleet uitgeruste Luxury (inclusief o.a. schuifdak, audio, etc.) en de alleen in wit leverbare Road Sport, waarbij alle ‘verwennerij’ achterwege is gelaten. In mei 1994 komt de Mk II uit, die dankzij een iets kleinere turbo meer trekkracht in het middengebied heeft en ook allerlei kleinere technische wijzigingen heeft ondergaan. Het motorvermogen daalt met een nauwelijks waarneembare 3 pk. De aanpassingen helpen niet echt bij het oppeppen van de ingezakte verkopen. In januari 1996 wordt de productie na ongeveer 7.000 auto’s stopgezet. Reken voor een goed onderhouden Ford Escort RS Cosworth op prijzen van € 12.500 tot € 15.000. Club voor liefhebbers van sportieve Fords: www.xrrs-club.nl.

DE SPECIALIST

Moegestreden, afgeragd, geen geld voor onderhoud, wel voor amateuristische tuning, auto’s als de Ford Sierra RS Cosworth en de Escort RS Cosworth hebben vaak een zwaar bestaan achter de rug. Daarbij staat de gemiddelde Ford-dealer niet te juichen als je met een dergelijk kanon de werkplaats binnen komt rijden; dat was vroeger al zo en het is zeker niet beter geworden. Gelukkig is Wouter Bollen er nog, specialist op het gebied van snelle Fords, gevestigd in het Brabantse ‘Sint Tunnis’ oftewel St. Anthonis. Je kunt er niet alleen terecht voor onderhoud, reparaties en vakkundige tuning, maar ook voor onderdelen. Zie www.bollenracing.nl of bel 0485-381 430 of 06-5479 5569.

EEN GEDACHTE DIE getuigt van de zelfkennis van een pas geboren baby… Na het starten van de tweeliter Sierra-motor begin ik al enigszins week te worden vanwege de heerlijke motorgrom: ruig, maar op geen enkele manier pijnlijk voor de trommelvliezen, eerder een weldaad. Meer dan 200 pk is ruimschoots toereikend om 1.217 kilo auto in een flitsend tempo naar tegenwoordig tamelijk in onbruik geraakte snelheden te lanceren. Ford belooft 6,8 tellen voor de standaardsprint, terwijl een top van 232 km/u mogelijk moet zijn. Waar overigens op de lokale wegen geen schijn van kans voor is; op een stukje tweebaansweg even de 190 aantippen lijkt al op een verkenning van het hiernamaals. Een genot op zich is het spelen met de heerlijk ‘ knokige’ gangwissel, die wordt bediend via een rechthoekige pook. Met een lekker in de hand liggend sportstuur gooi je de Sierra van de ene slinger in de andere, met overstuur op afroep. Ietsje meer

gas en je voelt hoe de achtersteven het bochtenspel enthousiast meespeelt. Bij de carrosserie lijkt ‘ondergaan’ meer op zijn plaats dan ‘meespelen’. De Sierra-koets tordeert als een rubberen wokkel, ondanks de solide ogende rolkooi die behalve extra veiligheid toch ook stijfheid zou moeten bieden. Zou het komen door het zware circuit- en testleven dat deze gevleugelde geweldenaar achter de rug heeft? Tuurlijk, het zal een rol spelen, maar ook in de tijd dat de Sierra nog nieuw in de showrooms stond, werd door sportieve rijders al geklaagd over gebrek aan stijfheid, vooral bij de driedeurs carrosserie. De buigzame body slaagt er echter niet in het plezier te bederven. Aldus bereikt de Sierra Cosworth RS bij lange na niet de perfectie van zijn jongere broer, maar raakt hij je vol in het hart als het op onvervalst amusement aankomt. Leve de vooruitgang, maar vergeet ook de achterstand niet te koesteren. |