9 minute read
CITROËN BX
ZIEHIER HET LEVENDE BEWIJS DAT JE KARAKTER AAN HET GROTE PUBLIEK KUNT SLIJTEN: DE CITROËN BX. OOIT IMMENS POPULAIR, MAAR WAAR ZIJN ZE ALLEMAAL GEBLEVEN? TSJA, ULTIEM COMFORT VOOR EEN PRIK, DAT TROK TYPES AAN MET ANDERE PRIORITEITEN DAN STIPT ONDERHOUD... GELUKKIG SPRONG EEN BEHOORLIJKE LIEFHEBBERSSCHARE VOOR DE BX IN DE BRES EN WIST UITSTERVEN TE VERIJDELEN. WE ZOCHTEN ZO IEMAND OP VOOR WIE ALLES IN HET TEKEN STAAT VAN DEZE EIGENZINNIGE FRANSOOS. WILLEM BLIEK BEZIT VIJF BX’EN, WAARONDER EEN PAAR KERNGEZONDE KRACHTPATSERS VAN HET TYPE 16V.
TEKST EN FOTOGRAFIE: AART VAN DER HAAGEN
Willems moeder wordt er af en toe wanhopig van. Een BX-brigade in de straat. Klein Duimpje-imitaties met olie in plaats van broodkruimels. En een zoon die regelmatig te laat komt omdat de hobby hem voor verrassingen stelt. ‘Ik moet hoognodig op mezelf,’ concludeert de 23-jarige Willem Bliek uit Nunspeet quasi-serieus. ‘Dat betekent echter inkrimping van de vloot.’ In de BX-sectie van het Citroën-Forum dwingt hij respect af. Allereerst vanwege negen exemplaren in vier jaar tijd, maar ook omdat hij zwaar geld in zijn auto’s pompt. Dat vormt in deze kringen geen schering en inslag. ‘De situatie wordt wel beter. Nu blijven langzamerhand de ware fanaten over, die het klassiekerpotentieel van hun bezit onderkennen en dat zorgvuldig koesteren.’ Jarenlang gold de Citroën BX als een ‘low budget’-vervoermiddel en dat praatte men dan weg door de bijzondere eigenschappen naar voren te schuiven, met als kroonjuweel de hydropneumatische vering. Je pikte er een op voor 250 euro, negeerde de schreeuw om onderhoud en kachelde ermee door tot hij instortte. ‘Zonde,’ meent Willem Bliek, ‘want dat bezorgde de auto een slechte reputatie. Een BX is lang niet zo reparatiegevoelig als de mensen beweren. Maar ja, als je al met een verwaarloosd exemplaar begint…’
DE BX’OFILIE van Willem ontkiemde in zijn jeugd. Vader, hè. ‘Als eerste auto na het behalen van mijn rijbewijs wilde ik precies zo’n uitvoering als zijn donkergroene TZD, maar dan met een benzinemotor. Ik vond er een en toen begon het circus. Op een dag vroeg ik me af wat nou de ultieme versie was en niet veel later bezat ik een 16 Valve. Weinig massa en bijna 160 pk, een dik aangeklede koets en een fraai interieur; er moest alleen een probleem met een aandrijfas
1 | In vier jaar tijd heeft de 23-jarige Willem Bliek al negen Citroëns van het type BX gekocht. Waarvan hij er nog vijf in bezit heeft.
verholpen worden. Dat deed ik samen met een vriend. Nu moest die andere dan maar de deur uit, echter niet voordat we nog even een GTI-interieur met een zwart dashboard hadden ingebouwd. Dat verkoopt beter. Jammer genoeg liep bij de nieuwe eigenaar de motor in de soep.’ Ondertussen kreeg het BX-virus Willem Bliek in zijn greep. Blind van verliefdheid tikte hij een GTI Automatic met LPG op de kop.’Een heerlijk rijdende auto, die me echter onvoorstelbaar veel ellende bezorgde. Drie keer sneuvelde de automaat en toen ik na de laatste reparatie van de garage naar huis reed, viel op de snelweg de toerenteller naar nul terug. Alles doorzocht, niets gevonden. Stationair kan de motor uren blijven draaien, maar zodra je op pad gaat kapt hij er na drie minuten mee. Ten einde raad heb ik deze GTI geschorst weggezet.’ Dat klinkt niet echt als goede reclame voor de BX, Willem. ‘Het kan ook anders. Wat zeg je van een TZD Turbo met 582.000 kilometer op de klok? Ik durfde hem gerust te kopen met een stand van 565.000. Zo’n turbodiesel gaat nooit kapot. Dit is mijn dagelijkse auto, hoewel ik ’m regelmatig afwissel met één van mijn 16 Valves.’ Waarom meerdere exemplaren van dit type? ‘Ach ja, hoe gaat dat… Je ziet iets leuks te koop en kunt de verleiding niet weerstaan. Zo trof ik in België een donkergroene met airco en een zeldzaam, nooit in Nederland geleverd interieur.’ Deze BX ging op transport naar Nederland, zonder dat Willem Bliek zijn moeder en stiefvader ergens over geïnformeerd had. Het paar kreeg echter een donkerbruin vermoeden toen het zuiver toevallig op de snelweg een trailer inhaalde... ‘Die zal toch niet naar Nunspeet gaan!?’
Een goed bijgehouden BX zal een trouwe metgezel blijken, maar controleer een aantal zaken. Er kan roest optreden aan het achterpaneel, de uitlaatbeugel, de A-stijlen, de wielkastranden vóór en rond een eventueel schuifdak. Bij de achtkleps 1.9-motor komen lekkende klepseals voor, met olieverbruik tot gevolg, terwijl de 1400 gevoelig is op zijn koppakking. Verlies van hydraulische olie zit ’m vaak in doorgerotte leidingen of een versleten knooppunt hiervan, de ‘octopus’. Een losgeschoten of afgebroken schakelstang? Denk aan speling op de kogels. Let op doorgerotte raamgeleiders en storingen bij elektr(on)ische snufjes, speciaal het ABS. Voor 750-1.250 euro vind je al een knappe BX. Heb je je zinnen gezet op een nette 16V, reserveer dan 2.000-2.500 euro. De onderdelenvoorziening kan er goed mee door en er zijn veel sloopauto’s in omloop.
1 | Bertone tekende de BX in 1977 als FW11 voor Reliant, dat het model in Turkije als Anadol wilde produceren. Waarna het in 1979 de door Volvo afgewezen Tundra werd. 2 | De 148 pk 1.905 cc zestienklepper maakt uitstekende prestaties mogelijk, zoals een top van 213 km/u en een standaardsprint in 9,6 sec.
als een 16 Valve (klinkt niet zo erg Frans…) uit 1990. ‘Eentje van de tweede serie, herkenbaar aan andere schermverbreders en spoilers plus donker gespoten wielen,’ vertelt Willem. Ongelooflijk wat voor een uitstraling zo’n auto ineens krijgt als je hem optuigt. Ook van het interieur maakte Citroën echt werk. Een sportstuur, een batterij metertjes en fraaie kuipstoelen, bekleed met dikke lappen velours, en na ruim twee ton nog altijd niet sleets. Dit overschaduwt de blikkerigheid die je met een BX associeert. Kantelbare stoelzittingen links en rechts, stuurbekrachtiging, centrale portiervergrendeling, elektrische spiegelverstelling en dito raambediening met een sneltoets linksvoor beschouwde de fabrikant als vanzelfsprekend in een dergelijk topmodel. ‘Dit type rijdt in vele opzichten het lekkerst van alle BX’en. Om de wegligging te verbeteren gebruikte Citroën stuggere veerbollen en dat doet de auto enorm goed.’ Nou ja, alles is relatief: ook deze 16V filtert zonder enige krimp te geven alle onvolkomenheden van de wegenbouwers en gemeentelijke pesterijen weg. Hij deint beslist niet, maar vergeleken bij de soms knalharde onderstellen van sportieve concurrenten ervaar je nog steeds dat gevoel van een vliegend tapijt. Haast overbodig te melden dat deze BX een rappe klant is, met 148 gekatalyseerde pk’s op 1.065 kilo’s. zichzelf. ’Ik had een witte, maar die liep een gehavende neus op toen ik op een kruising geen voorrang kreeg. Goed, schade gerepareerd, auto een keer uitgeleend aan een vriend en pats! Daar zat er eentje in de kofferbak. Ik ben trouwens nogal makkelijk in het meegeven van een BX. Helaas ontdekte ik dat een vriendin die beweerde hem echt even nodig te hebben er rijles aan een ander meisje in ging geven. Toen kon ze hem subiet inleveren. Oh ja, die grijze 16 Valve. De witte stond dus voor de tweede keer met schade en als een soort compensatie voor mezelf kocht ik deze dan maar… met de voorkant in de kreukels.’ Hu?! ‘Eh, ja, het was verder een erg mooie auto. Uiteindelijk deed ik de witte weg en liet ik deze herstellen. Kijk, werken en nog in je ouderlijk huis wonen, dat schept mogelijkheden.’ Hmm, dat verklaart misschien waarom Willem Bliek zichzelf ook een keer een zwarte GTI 16V (zo heette dit model in eerste instantie) cadeau deed en deze vervolgens gedeeltelijk liet restaureren. ‘Eigenlijk ging hij net voor mijn neus weg, met een kapotte distributieriem. Ik discussieerde nog wat met de koper waarom hij ’m mocht hebben en ik niet, maar dat schoot niet op. Hij kwam er echter niet aan toe de auto op te knappen; er zaten ook nogal wat roestpunten en kleine beschadigingen aan. Vervolgens kon ik hem overnemen.’
LASWERK VALT ALTIJD tegen, want je ziet natuurlijk alleen maar het topje van de ijsberg. ‘Het draaide dus uit op een carrosserierestauratie, bij een bedrijf in Dronten. Alles werd gestript en er kwamen nieuwe stukken in de bodem, het achterpaneel, de A-stijlen en rondom het schuifdak. Men voerde het karwei echt perfect uit en zorgde ook voor mooi spuitwerk. Verder liet ik het koelsysteem inclusief de waterpomp geheel vernieuwen en de startmotor en distributieriem met spanrollen vervangen. Het hele grapje kostte klauwen met geld, ondanks het feit dat men alles in
1 2 3
ALLEMANSVRIEND
Met 2,3 miljoen geproduceerde BX’en kan Citroën terugkijken op een succesnummer. Binnen de breed opgezette serie vond je altijd wel een model van je gading. Vanaf de lancering in 1982 waren er de BX 14 en 16, vanaf 1984 aangevuld met de 19 D, terwijl een jaar later de sportieve modellen GT en Sport zich aandienden. Een afgeleide van eerstgenoemde heette Digit, vernoemd naar het digitale dashboard. Kort daarop verscheen de Break. Uiterlijke wijzigingen en een conventioneler dashboard kenmerkten de facelift van medio 1986, waarbij de GT en Sport vervangen werden door de GTI. In 1987 en 1988 volgden respectievelijk de GTI 16V en de TRD Turbo en er verschenen zelfs 4WD-uitvoeringen. Het jaar daarna achtte Citroën, voor de laatste maal, de tijd weer rijp voor milde wijzigingen. In 1993 volgde de Xantia de BX Berline op, terwijl de Break nog een seizoen langer door mocht. Een buitenbeentje is de BX 4TC, een homologatieversie van het rallykanon, dat overigens competitief zwaar teleurstelde.
de avonduren deed. Maar je moet niet op een auto bezuinigen, vind ik. Dat krijg je later weer op je bord.’ Willem baalt als een stekker dat zijn lokale garage een kleine reparatie aan de reeds eerder gereedgekomen zwarte GTI 16V niet tijdig af kreeg voor de fotoreportage. ‘Dit is echt mijn oogappel. Al moet ik uiteindelijk mijn BX-collectie flink uitdunnen, deze gaat nooit meer weg!’ | 1 | Zelfs bij de (14 inch) wielen is voor een enigszins rechthoekig design gekozen, passend bij de rest van de styling. 2 | De veelvoudig verstelbare zetels maken de Citroën-reputatie op het gebied van comfort helemaal waar. 3 | Analoge klokken vervangen bij de facelift van midden jaren tachtig de eerdere digitale meters. Niet tot vreugde van iedereen trouwens. 4 | Met zijn vijfde deur en neerklapbare achterbak is de BX nog eens praktisch ook. De Break is helemaal een ruimtewonder.
