25 ONDERNEMERS & CO
Vervisch Overnamebegeleiding
Due diligence bij aankoop aandelen van een vennootschap: een must! Vermits u als koper van aandelen in principe ook alle risico’s van de overgenomen vennootschap overneemt, is het uitermate belangrijk dat u een duidelijk en volledig zicht heeft op alle aspecten van het bedrijf. Dit kan u bekomen door, voorafgaand aan de afhandeling van de transactie, een grondig boekenonderzoek uit te voeren, in het vakjargon ‘due diligence’ genoemd.
Een due diligence heeft tot doel de onderneming volledig door te lichten in al haar facetten, om zo o.m. een duidelijk beeld te krijgen van haar algehele toestand, maar ook om de actuele en potentiële risico’s in kaart te brengen. Eenvoudig gesteld moet zo’n onderzoek de koper ervoor behoeden ‘een kat in een zak te kopen’. Het onderzoek is breed en behelst o.m financieel, fiscaal, sociaalrechtelijk, juridisch, commercieel, IT, intellectuele eigendomsrechten, operationele processen, gdpr, vastgoedsituatie, milieuproblematiek, verzekeringen,… Het wordt op kosten van de koper uitgevoerd door specialisten. Afhankelijk van de gevraagde grondigheid van het onderzoek kan de kostprijs snel oplopen. DATAROOM
Terwijl het onderzoek vroeger meestal ter plaatse gebeurde (met alle problemen vandien van discretie naar het personeel), wordt de informatie tegenwoordig bijna altijd ter beschikking gesteld op digitale wijze, via een Dropbox of een andere beveiligde digitale ruimte waartoe de diverse adviseurs toegang krijgen. Dit heeft als voordeel dat de diverse auditoren de due diligence van achter hun bureau kunnen uitvoeren en dat dit de dagelijkse werking van de onderneming minder belast. Doorgaans wordt er pas overgegaan tot een due diligence nadat de partijen een principeovereenkomst hebben afgesloten (‘letter of intent’) waarin de meeste modaliteiten van de voorgenomen transactie zijn opgenomen. Op dat ogenblik wordt meestal aan één partij exclusiviteit gegeven voor de verdere onderhandelingen. Pas als hij deze exclusiviteit heeft, zal de poten-
tiële koper de kosten voor de due diligence willen maken. In deals waarbij een onderneming via een echte ‘auction’ (veiling) wordt verkocht, is het gebruikelijk dat meerdere partijen toegang krijgen tot de dataroom eenmaal ze een niet-bindend bod hebben neergelegd, op basis waarvan ze werden weerhouden voor een tweede ronde. Nadat ze inzage hebben gekregen in de dataroom, zullen ze dan worden uitgenodigd om een bindend bod neer te leggen. WAT MET DE RESULTATEN VAN DE DUE DILIGENCE?
Het opzet van een due diligence mag a priori niet zijn het zoeken van elementen om de prijs alsnog te reduceren, maar het moet een bevestiging geven van het beeld dat de verkoper heeft geschetst van zijn onderneming. Niettemin kan het ontdekken van bepaalde negatieve elementen die de koper niet bekend waren tot gevolg hebben dat de afgesproken prijs door de koper opnieuw ter discussie wordt gesteld. Een ander gevolg kan zijn dat de koper extra garanties of vrijwaringen zal vragen in de overnameovereenkomst. In het slechtste geval kan de deal afspringen indien de conclusies van de due diligence te negatief zijn.
•
•
gezicht terugkeren en het vertrouwen van de koper schaden. Houd vol! De aanhoudende vragen van de adviseurs van de koper drijven de verkoper vaak tot wanhoop. Het opzoeken van de gevraagde informatie neemt heel veel tijd in beslag en intussen blijven de gewone bedrijfsactiviteiten ook verder lopen en uw volle aandacht eisen. De due diligence is zonder meer voor de verkoper de zwaarste fase in het overnameproces, maar niet meewerken betekent: geen deal! Probeer in de overnameovereenkomst op te nemen dat de dataroom geldt als disclosure. Dit betekent dat de inhoud van de dataroom verondersteld gekend is door de koper en dat deze inhoud volledig wordt uitgesloten uit de garanties die u zal moeten geven in de overeenkomst van aandelenoverdracht, zodat u hiervoor later door de koper nooit meer zal kunnen worden aangesproken. Deze vraag van de verkoper is evenwel vaak bron van pittige discussies tussen partijen en hun raadslieden.
Bruno Vervisch, Vervisch Overnamebegeleiding
TIPS VOOR DE VERKOPER
•
•
Bereid de due diligence grondig voor op basis van de vragenlijsten die u door de koper zullen worden overgemaakt en zorg ervoor dat alle door de tegenpartij gevraagde info beschikbaar en duidelijk geordend is. Dit zal de auditoren gunstig stemmen en zal positieve invloed hebben op het verloop van de due diligence. Houd tijdens de onderhandelingen met de koper geen (negatieve) zaken achter. Auditoren zijn zeer geoefend en weten perfect waar en hoe ze welke risico’s moeten opsporen. De kans dat zaken die worden verzwegen in een later stadium van de due diligence toch aan het licht komen, is zeer groot. Dit kan op dat ogenblik als een boemerang in uw
Begeleiding bij de verkoop en overname van familiebedrijven Discrete, professionele en persoonlijke aanpak
WWW.VERVISCHOVERNAMES.BE
