WV-2023-2-Ondernemers_4

The future of Europe

Eind januari mocht ik aanschuiven voor een buitengewoon boeiende avond tijdens het nieuwjaarsevent van De Tijd. Sprekers waren commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Britse journalist Edward Luce, commentator bij de Financial Times. Lang geleden dat ik nog zulke bevlogen sprekers heb gehoord en gezien. De flamboyante Luce fileerde in minder dan 20 minuten het Europese en Amerikaanse internationale beleid en de valse en denkbeeldige dominantie ervan: “We zijn narcistisch. We hebben de neiging onze eigen problemen universeel te maken en die van de anderen te negeren. Ik geloof niet dat het Westen ooit in staat zal zijn de wereld te bekijken door de bril van Afrikanen, Indiërs, Arabieren of Zuid-Amerikanen.” Luce had het verder nog over regrexit na Brexit en over Biden als de Trump with a human face… Het conflict in Oekraïne noemt hij “een storm” vanuit het perspectief van de Amerikanen die de oorlog leiden, maar de handelsoorlog met China staat gelijk aan “climate change”. Bij die laatste is het dus om de knikkers te doen…

Die 20 minuten durende harde wake-up call kwam er na een krachtig pleidooi voor de Europese zaak van Ursula von der Leyen. “We staan voor de grootste industriële transformatie van onze tijd”, klonk het. De Europese Unie zit inderdaad in een geopolitieke strijd om de voorsprong in de race naar groene spitstechnologie, waarnaar ook Luce verwees. De Verenigde Staten trekken met hun Inflation Reduction Act 369 miljard euro uit voor investeringen in groene technologie. Het Europese antwoord zal bepalend zijn voor de komende decennia. Sturend Europees industrieel beleid is dus helemaal terug, deels als reactie op beleidsplannen in andere landen maar ook om de duurzame transitie te versnellen.

Het plan bestaat uit 4 pijlers die, wanneer correct uitgevoerd, ook kunnen leiden tot een versnelling en verankering van de industrie in Vlaanderen. Een actieve focus vanuit de EU kan potentieel worden toegejuicht, zeker wanneer ook wordt ingezet op toekomstgerichte O&O en het een écht Europees antwoord wordt – en geen optelsom van 27 nationale antwoorden via nationale subsidies.

Dat laatste is een zeer belangrijk punt voor Vlaanderen. Tijdens de energiecrisis werd duidelijk dat de implementatie van energiesteun voor bedrijven binnen het Europese Temporary Crisis Framework zeer ongelijk verliep. Nu de Europese Commissie in het kader van het industrieel beleid het staatssteunkader hervormt tot een Temporary Crisis and Transition Framework, geldt die bezorgdheid des te meer. Een subsidieopbod met focus op eigen nationale kampioenen moet absoluut worden vermeden. Ten slotte moeten alle pistes complexloos worden onderzocht, Europese financiering mag niet worden uitgesloten. Een vereiste is echter dat die zo simpel mogelijk wordt vertaald.

Een industrieel beleid is echter maar één oplossing in het verhaal. De focus mag niet enkel naar de nieuwe cleantechindustrie gaan. Minstens 3 andere pistes moeten de komende maanden ook worden uitgewerkt. Ten eerste moeten we de bestaande industriële basis ondersteunen in haar pad naar klimaatneutraliteit in 2050. De Europese Commissie maakt daarvan gewag in haar plannen, maar daar ligt ook een grote opdracht voor de Vlaamse en federale regeringen. Heel wat hangt immers ook samen met het verlenen van vergunningen voor het vergroenen van bestaande industriële installaties. Ten tweede vieren we dit jaar ‘30 jaar interne markt’. Die vormt de hoeksteen van het Europese industriële beleid en heeft ervoor gezorgd dat Vlaamse bedrijven vlot de grenzen kunnen oversteken naar andere lidstaten. Hoewel dat minder aandacht krijgt in de plannen, is het verdiepen van de interne markt een absolute noodzaak – denk bijvoorbeeld aan een interne markt voor diensten en data, maar ook het vinden van kapitaal. Ten derde moet handel weer de plaats krijgen die hij verdient: bovenaan de agenda. Waar de laatste jaren ferm werd geïnvesteerd in het creëren van een arsenaal aan defensieve handelsinstrumenten, moeten handelsakkoorden nu weer prioriteit krijgen. Ze zorgen voor verlaagde barrières, extra groei en samenwerking tussen partners. Ook in het licht van de kritische materialen die nodig zijn voor de transitie zullen we die partners nodig hebben.

Industriebeleid is dus helemaal terug. Vlaanderen moet zich dan ook maximaal inschrijven in de Europese initiatieven, terwijl zowel de federale als de Vlaamse regering maximaal in de faciliterende voorwaarden moeten voorzien. De focus moet liggen op competitieve energie- en loonkosten, een stabiel en voorspelbaar fiscaal beleid en tot slot een rechtszeker vergunningenkader. En zo belanden we van de Europawijk weer in de Wetstraat en op het Martelarenplein…

“Het Europese antwoord op de Inflation Reduction Act zal bepalend zijn voor de komende decennia.”

— BERT MONS - GEDELEGEERD BESTUURDER

30

Interview

Op een behoorlijk indrukwekkende manier timmeren vader Johan en zoon Jeroen Deprez aan hun ondernemersdroom. Hun bedrijf is specialist in het bedenken en begeleiden van logistieke oplossingen voor de ‘droge’ industrie.

34 Dossier

Jojoënde elektriciteits- en gasprijzen, de invoering van het capaciteitstarief en de opmars van de digitale tellers… Zeggen dat de energiemarkt “in beweging is”, klinkt als het understatement van dit (en vorig) jaar.

Ondernemers verschijnt tweewekelijks en wordt gratis toegestuurd aan alle leden van Voka West-Vlaanderen. ISSN 1378-9511

Verantwoordelijke uitgever: Bert Mons, Pres. Kennedylaan 9A, 8500 Kortrijk, redactie.ondernemerswvl@voka.be, www.voka.be/west-vlaanderen

Maatschappelijke zetel: Pres. Kennedylaan 9A, 8500 Kortrijk, info.wvl@voka.be - Hoofdredacteur: Joke Verbeke

Redacteurs: Margot Dhondt, Kenneth Oroir, Conny Van Gheluwe - Vormgeving: Pieter Claerhout

Mediaregie: Sven Van Ryckeghem

Fotografen: Stefaan Achtergael, Dries Decorte, Kurt Desplenter, Michel Vanneuville, Els Verhaeghe

Journalisten: Karel Cambien, Stef Dehullu, Margot Dhondt, Roel Jacobus, Joyce Mesdag, Bart Vancauwenberghe, Dirk Vandenberghe

Druk: INNI GROUP

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

“Europa heeft steeds minder tijd nodig om veerkrachtig te zijn”

Tom Vandenkendelaere — CD&V

Afval als een grondstof beschouwen: voor heel wat bedrijven is die benadering vrij nieuw, maar voor DPL Group is dat al sinds 1978 de essentie van het businessmodel. Het bedrijf van Liliane Deklerck spitst zich sindsdien toe op kunststofverwerking en heeft daardoor een mooie voorsprong opgebouwd ten opzichte van ondernemingen die daar pas veel later mee zijn gestart. Intussen is ook dochter Charlotte Taveirne met de kunststofmicrobe besmet.

DPL Group is al meer dan 4 decennia pionier in de circulaire economie

De vader van Liliane Deklerck focuste zich aanvankelijk op de recuperatie van oud papier, tot het bedrijf uit Lichtervelde min of meer noodgedwongen een andere koers ging varen. “Toen één van onze grootste leveranciers overschakelde van papieren grondstofzakken naar kunststofverpakkingen, dreigden we een aanzienlijk deel van onze omzet te verliezen”, vertelt Liliane Deklerck. “Daarom hebben we ons aanvankelijk verdiept in de inzameling van grondstofzakken uit kunststof. Eerst exporteerden we die afvalstromen naar Italië, omdat ze in ‘De Laars’ een pionier waren in de verwerking van dergelijke materie.”

Na een tijdje bekeken ze bij het bedrijf de mogelijkheden om die zakken zelf te verwerken. “Zo zijn we gaandeweg gegroeid in de verwerking van

“Permanente zoektocht naar nieuwe recyclagetechnieken”

Charlotte Taveirne en Liliane Deklerck.

materialen uit PE (polyethyleen), PP (polypropyleen) en PS (polystyreen)”, gaat dochter Charlotte Taveirne, die eind 2018 in de zaak kwam, verder. “Eerst gingen we dergelijke stoffen verdichten voor toelevering aan de platen- en folie-industrie, later investeerden we in een eigen extrusiemachine. Door de groeiende vraag is het machinepark daarna verder uitgebreid. De nieuwe aanpak laat ons toe het afval grondig te filteren, waardoor het veel zuiverder is en – mede dankzij homogenisatie – een aanzienlijk groter deel weer als grondstof inzetbaar is.”

De ruime ervaring die ze in Lichtervelde hebben opgebouwd, resulteert in een aanzienlijke voorsprong op andere spelers. “Toen wij met deze activiteit waren startte, waren we de enige in West-Vlaanderen en telde België amper 2 gelijkaardige bedrijven. We weten heel goed welke soorten kunststof zich het best lenen voor recyclage en de specificaties waaraan ze moeten voldoen én we kennen de uitdagingen waarop we tijdens de verwerkingsprocessen kun-

Interne opleiding

DPL Group heeft het succes mede te danken aan 9 betrouwbare en ervaren medewerkers. “Het is de ambitie dat team te versterken, maar ook wij botsen op de krapte van de arbeidsmarkt. Sowieso moet iedereen intern nog een opleiding krijgen om de finesses van onze processen onder de knie te krijgen, want weinig arbeiders hebben ervaring met de recyclage van kunststoffen.”

nen botsen. Het is bijvoorbeeld belangrijk om de samenstelling van de folies te kennen, terwijl we weten dat materialen met sterke bedrukkingen sowieso moeilijker te verwerken zijn. Daarnaast hebben we een prima beeld van de markt, zodat we dus goed weten welke kunststoffen weer bij onze klanten inzetbaar zijn. Belangrijke afnemers zijn onder meer producenten van verpakkingsfolies, producten voor de bouw en de automotivesector.”

Zo moeder, zo dochter

De tandem moeder-dochter werkt constructief samen. Liliane is en blijft het commerciële uithangbord van de zaak, terwijl Charlotte een boontje heeft voor het technische luik en de kwaliteitscontrole. “De liefde voor kunststoffen is mij letterlijk met een plastic lepel ingegeven”, lacht Charlotte. “De vele gesprekken aan de keukentafel zorgden ervoor dat ik al snel het verschil tussen PE en PP kende. Het is boeiend veel specialisten in

kunststof te leren kennen. Talrijke ondernemingen uit de automotivewereld gebruiken voor hun kunststofonderdelen granulaten die wij hebben gemaakt.”

De marktbenadering is intussen wel totaal veranderd. “Nu werken we nauw samen met universiteiten en onderzoekscentra om te bekijken hoe we verder kunnen optimaliseren. De fabricage van granulaten wordt nu veel meer afgestemd op de eisen van de klant. De industrie doet ook steeds meer inspanningen om de kringloop te sluiten.” Eén van de grootste uitdagingen voor DPL is antwoorden vinden op de hogere energiekosten. “Onze processen zijn gigantische stroomslurpers. Daarom zijn we volop bezig met investeringen in hernieuwbare energie. Hoewel de recyclage van kunststof heel intensief is, vermijden we toch veel CO2 (2,3 kilo CO2 per kilo gerecycleerde PE-folie, nvdr) doordat verbranding en de ontginning van primaire grondstoffen niet langer nodig zijn.” (BVC - Foto’s Kurt)

www.dplgroup.be

“De recyclage van kunststof is heel energie-intensief, maar vermijdt wel verbranding en de ontginning van primaire grondstoffen.”

CoMoveIT en Ledegem winnen Henry van de Velde Award

Onder nemers magazine

CoMoveIT, werkzaam vanuit de Brugge.Inc INCubator, wordt voor de 2de keer in minder dan een jaar erkend met een prestigieuze award. Na de EACD Technology & Innovation Award 2022 van de European Acadamy of Childhood Disability wint CoMoveIT nu ook de Silver Henry van de Velde Award 2023 in de categorie consumer, voor de hoogtechnologische rolstoelbesturing CoMoveIT Smart. Die maakt het mogelijk voor mensen met een ernstige motorische beperking om zelfstandig mobiel te zijn en zo hun levenskwaliteit drastisch te verbeteren. “Dankzij die erkenningen komen we internationaal in de kijker. Naast de opstart in België hebben we reeds waardevolle stappen gezet in Nederland en Duitsland. Nu bouwen we ook verder uit naar meerdere landen in Europa”, zegt Michiel Van Der Bauwhede, Business Development Manager.

En er kwam nog een prijs richting WestVlaanderen: de gemeente Ledegem ontving de Environment Gold Award, voor ‘het project Ledegem wordt Leaudegem!’ Dat is een innovatief waterzuiveringssysteem als een duurzaam alternatief voor riolering.

Altachem bekroond met Factory of the Future award

En nog awardnieuws op deze pagina: Altachem uit Harelbeke is bekroond met de Factory of the Future award. Dat initiatief van Agoria en Sirris erkent bedrijven in de maakindustrie die toekomstgericht zijn en die de meest geavanceerde digitale technologieën gebruiken om intelligente en duurzame processen te implementeren. Het Harelbeekse bedrijf verkeert in het gezelschap van 7 andere toonaangevende West-Vlaamse innovatieve bedrijven die eerder al de erkenning ontvingen, zoals Daikin Europe (waarvan de award voor de derde keer werd verlengd), Sioen Industries, STAS en Vandemoortele.

BMCC ontvangt

M+ toegankelijkheidslabel

Het Beurs-, Meeeting- en Congrescentrum (BMCC) in Brugge heeft als allereerste in Vlaanderen het M+ toegankelijkheidslabel ontvangen van Toerisme Vlaanderen. Daarmee kunnen meetinglocaties zich onderscheiden en certifiëren als toegankelijke meetinginfrastructuur. Het label, dat in 3 niveaus bestaat, garandeert aan organisatoren van meetings en congressen dat het gebouw toegankelijk is voor iedereen. Het bevat namelijk niet alleen criteria voor rolstoelgebruikers, maar ook voor mensen met een auditieve of visuele beperking. Voor mensen met een beperking is zulke informatie doorslaggevend om al dan niet aan een congres of meeting deel te nemen.

“Een ondernemer heeft chaos nodig, een manager brengt orde”

United Experts verhuist naar ruimere locatie

Buyinmanager.be zorgt voor groei, optimalisatie of overdracht van een kmo

Hoofdgebouw Ieper Business Park wordt uitvalsbasis

“Waarom zijn duizenden Vlaamse kmo-ondernemers niet bezig met hun opvolging, terwijl ze dat net wel zouden moeten zijn? De voornaamste reden is dat ze vrezen voor het ‘zwarte gat’. Met een ownerbuy-out of managementbuy-in kun je nochtans een win-win creëren”, vertelt Peter Decostere, die met Buyinmanager.be een handig en discreet matchmakingplatform oprichtte.

Na zijn studies handelsingenieur deed Peter Decostere als kantoor- en regionaal directeur in de bankensector financiële ervaring op, om daarna als business process manager een interimgroep klantgerichter te maken en via managementfuncties in diverse organisaties alle facetten van het bedrijfsleven onder de knie te krijgen. Sinds 2013 is hij actief in groei- en overnamebemiddeling (M&A) en managementbuy-ins (MBI). “Ik begeleid kmo’s vanaf 15 medewerkers die willen groeien en professionaliseren, maar vaststellen dat ze als zaakvoerder een switch moeten maken van ondernemer naar manager. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die beide is. Een ondernemer heeft chaos nodig, en een manager brengt orde in de chaos.” (lacht)

“De start van Buyinmanager.be is organisch gegroeid. Op netwerkrecepties kreeg ik van mensen die mijn activiteiten kenden steeds vaker de vraag: ‘Als je een bedrijf weet dat

openstaat voor een managementbuy-in, laat je mij dan iets weten?’ Ik kon dat uiteraard niet allemaal onthouden. Dus begon ik voorkeuren te registreren: in welke sector en regio ben je geïnteresseerd, hoeveel wil je investeren, welke managementrol wil je? 6 jaar geleden richtte ik het platform op, dat zichzelf zonder enige reclame is beginnen voeden. Vandaag hebben we meer dan 300 Vlaamse kandidaat-buy-inmanagers in de database.”

Ook eigen middelen

“Als bedrijven een manager zoeken, doen ze dat nog te vaak enkel via werving en selectie of headhunting. Terwijl wij veel profielen met ervaring hebben die ook bereid zijn eigen middelen te investeren. Dat heeft voor beide partijen voordelen. De kmo krijgt een extra geëngageerde buy-inmanager die vaak een topprofiel is dat via de klassieke vergoedingen onbetaalbaar zou zijn. Zo haal je heel wat ervaring en expertise binnen. Het kan bovendien een eerste stap zijn voor een volledige overdracht in een ‘zachtelandingsscenario’, als de huidige eigenaar nog niet exact weet wanneer hij/zij wil stoppen. De buy-inmanager krijgt door mede-eigenaar te worden meer autonomie én meer bewegingsruimte dan bij een multinational, en kan een al bestaande organisatie een boost geven of optimaliseren. De vergoeding is fiscaal interessanter via de meerwaarde op aandelen en het risico is kleiner dan bij een volledige overname.”

“Er zijn veel scenario’s mogelijk, maar voor de overlater komt het erop neer om taken die je niet graag doet over te laten aan de nieuwe manager, en wel nog actief te blijven. Bovendien passeer je 2 keer langs de kassa: bij de buy-in en op het moment van definitieve verkoop. Ondertussen profiteer je mee van de verdere groei. Zo’n landingsscenario is iets waar we als noeste, vooral operationeel werkende West-Vlaamse ondernemer nog te weinig aan denken.”

(SD - Foto MVN)

www.buyinmanager.be

Peter Decostere.

Vraag van de week

United Experts verhuist naar ruimere locatie

Welke goederen kan ik op vandaag verkopen aan Russische klanten?

Hoofdgebouw Ieper Business Park wordt uitvalsbasis

Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in februari 2022 werden door de EU 9 over de tijd verspreide sanctiepakketten opgelegd aan Rusland. Hieronder een korte samenvatting wat de diverse sancties inhouden met betrekking tot uitvoer van goederen/diensten:

MBA Highlights Advanced start voor de tweede keer op 2 maart 2022. De residentiële opleiding bestaat uit 4 modules die inhoudelijk verzorgd worden door topprofessoren van Solvay Business School.

Module 1 | woensdag 2, donderdag 3 & vrijdag 4 maart 2022 | Growth & Corporate Finance

• verbod op wapenhandel alsook de uitvoer van goederen voor tweeërlei gebruik (dualuse) en van geavanceerde technologie die kan bijdragen tot de Russische defensie- en veiligheidscapaciteit;

De Ieperse vestiging van bedrijvengroep United Experts, dat ondernemers bijstaat met expertise, verhuist naar het hoofdgebouw van het Ieper Business Park, het voormalige spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie. Daar neemt het meteen 2 verdiepingen in gebruik.

• uitvoerverbod voor goederen en technologie in de luchtvaart- en ruimtevaartindustrie (inclusief brandstof);

Module 2 | vrijdag 1 & zaterdag 2 april 2022 | Influencing for success (onderhandelen en change) – Organisatiecultuur, effectieve groei, anatomie van falen in een interna

• een verbod van goederen en technologie voor olieraffinage;

• beperkingen op de uitvoer van maritieme navigatiegoederen en radiocommunicatietechnologie;

• beperkingen op de uitvoer van bepaalde technologie en IT-systemen;

• een volledig verbod op alle transacties met belangrijke Russische staatsbedrijven in verschillende sectoren;

• verbod op dienstverlening m.b.t. IT, accounting, legal en andere dienstverlening;

• export naar Oekraïne: beperkingen (invoer & uitvoer) naar regio’s met de niet door de regering gecontroleerde gebieden van de Donetsk, Luhansk, Cherson en Zaporizja.

Daarnaast hebben de exportsancties met de grootste impact betrekking op:

• uitvoer op luxegoederen (luxevoeding & drank, juwelen & horloges, kunst, textiel, kledij en huistextiel, vervoermateriaal,…). Er zijn verschillende drempels, afhankelijk van de categorie luxegoederen, zodat het verbod niet de gewonere behoeften van de bevolking in Rusland treft. De minimumdrempel is 300 euro.

• een exportverbod van goederen die zouden bijdragen tot de versterking van de Russische industrie (bv. bepaalde chemicaliën, bouwmaterialen, garens en weefsels, bepaalde machines,…).

Aansluitend zijn er ook sancties opgelegd aan Russische individuen en staatsbedrijven. Als het bedrijf waarmee je handelt verbonden is met die staatsbedrijven of de gesanctioneerde individuen mag de transactie ook niet doorgaan.

Tot slot zijn er ook nog verschillende financiële sancties opgelegd aan Rusland (bv. bevriezing van de financiële middelen), maar die vallen buiten de scope van de goederenexport.

Ook een prangende vraag?

Wij antwoorden binnen de 2 werkdagen!

vraaghet@voka.be

De lijsten met goederencodes van onderworpen goederen, staatsbedrijven en gesanctioneerde individuen vind je terug op de webpagina ‘Oorlog in Oekraïne: de meest gestelde vragen’ van Voka.

U heeft een vraag over ondernemen, een reglementering, een moeilijke managementbeslissing? Stop dan even met Googelen en laat ons helpen.

Je hebt een vraag over ondernemen, een reglementering, een moeilijke managementbeslissing? Stop dan even met Googelen en laat ons helpen.

Vlaanderen wil tegen 2030 naar 10.000 leerlingen in een duaal traject. Geen wonder, want het systeem biedt een duidelijke triple win, voor leerlingen, scholen én bedrijven. Maar in West-Vlaanderen lopen slechts 376 leerlingen een duaal traject, terwijl er bijna 2.000 unieke ondernemingen als werkleerplek erkend zijn. Voka West-Vlaanderen zet dan ook de schouders onder het actieplan van Voka en het Vlaams Werkgeversplatform. “Concrete actiepunten op korte termijn zijn bijvoorbeeld het flexibiliseren van bepaalde voorwaarden, het opkrikken van het imago van duaal leren en het geven van tijd aan mentoren en trajectbegeleiders voor kennisdeling en netwerking. Op lange termijn moet er gewerkt worden aan de regionale spreiding van opleidingen, moet duaal leren nog beter afgestemd worden op de noden van de arbeidsmarkt en moet voluit gekozen worden voor duaal leren als volwaardige leerweg op de kwalificatieladder”, klinkt het.

Ontmoeting met Groen

In onze reeks ontmoetingen met West-Vlaamse parlementairen en mandatarissen was onlangs de partij Groen aan de beurt. Bij Lybover in Waregem kregen we een driekoppige delegatie over de vloer bestaande uit co-voorzitter Jeremie Vaneeckhout, federaal parlementslid en fractieleider Wouter De Vriendt en provincieraadslid Maarten Tavernier. Enkele hete Vivaldi-hangijzers zoals arbeidsmarktbeleid, loonindexering en fiscale hervormingen kwamen uitgebreid aan bod, maar er was ook tijd en ruimte om enkele West-Vlaamse dossiers te bespreken. Zo wisselden we van gedachten over de gebrekkige spoorverbindingen in onze provincie, de regionale luchthavens, de verbreding van de E403 en het nijpend tekort aan nieuwe industrieterreinen in WestVlaanderen.

Nieuwe cijfers over directe buitenlandse investeringen

In 2022 hebben buitenlandse ondernemingen voor een totaalbedrag van 955 miljoen euro aan investeringen aangekondigd in de West-Vlaamse economie. De investeringen zullen gerealiseerd worden in de volgende maanden en jaren. Dat blijkt uit cijfers die Voka - Kamer van Koophandel West-Vlaanderen heeft opgevraagd bij Flanders Investment & Trade (FIT).

Buitenlandse ondernemingen pompen bijna 1 miljard euro in de West-Vlaamse economie

“Het gaat in totaal om 24 grote investeringsprojecten die reeds goedgekeurd zijn en die in de komende jaren uitgevoerd zullen worden”, zegt Bert Mons van Voka West-Vlaanderen. De helft van de investeringsprojecten zijn greenfields (i.e. nieuwe ondernemingen), wat aantoont dat West-Vlaanderen, met centrale ligging als gateway to Europe, als aantrekkelijk wordt gezien bij buitenlandse ondernemingen. Een kwart van de investering komt uit overnames en een ander kwart uit uitbreiding van bestaande ondernemingen. De investeringen leggen ook de West-Vlaamse arbeidsmarkt geen windeieren. Er worden in de regio meer dan 630 nieuwe jobs verwacht door de investeringen, vooral uit productie.

2.000 West-Vlaamse ondernemingen staan klaar om leerlingen op te leiden

Topsectoren

»

»

Vlaanderen

Voor de directe buitenlandse investeringen in Vlaanderen is 2022 ook een recordjaar geworden. Buitenlandse bedrijven hebben vorig jaar voor bijna 5,3 miljard euro aan investeringen aangekondigd in Vlaanderen met 278 projecten en jobcreatie van 6.500 banen. Provincie Antwerpen heeft het grootste aandeel, met een mega-investering van 1,2 miljard euro door Pfizer.

Nieuwe formule voor Voka Hotspots

Op zoek naar nieuwe inzichten in hot topics?

En meteen zien hoe collega-bedrijven die inzichten in hun business gebruiken? En er tegelijk zelf business uit halen of de juiste partner vinden om jouw bedrijf te laten groeien? Dan zit je goed met What’s Hot, de opvolger van de Voka Hotspots.

What’s Hot

In de reeks What’s Hot krijg je als Voka-lid de kans om bij bedrijven achter de schermen te kijken, je kennis uit te diepen en een inspirerende praktijkgetuigenis over een hot topic te horen. We sluiten af met een heel gerichte speeddate, waarbij we vraag en aanbod samenbrengen. Je kennis opschalen, sales binnenhalen of nieuwe partnerships opzetten was nog nooit zo aangenaam én efficiënt. Dit voorjaar staan deze events gepland:

What’s Hot in Energie

14 maart - Fluvius (Ieper)

De shift richting duurzame energie is ingezet. En niet alleen ingezet: de transitie zit in een heuse stroomversnelling, voortgestuwd door de regelgeving en nog extra aangewakkerd door de huidige energiecrisis. Van energiebesparingsmaatregelen tot het systematisch vervangen van fossiele brandstoffen door hernieuwbare energie: voor elk bedrijf en elke sector zijn er passende technologieën en methodieken, maar hoe kies je de juiste? En hoe leid je deze transitie in goede banen? Tijdens deze What’s Hot maken de energie-experts van Voka West-Vlaanderen en Fluvius je graag wegwijs in de nieuwste ontwikkelingen in energie.

What’s Hot in Xperience

21 april - Historium (Brugge)

Een unieke beleving creëren voor onze (potentiële) klanten: willen we dat niet allemaal? Gastbedrijf Historium is alvast een topvoorbeeld van hoe je bezoekers kan onderdompelen in een andere wereld. De Historium Virtual Reality Experience is één van hun populairste onderdelen en werd recent helemaal geüpdatet. Zodra bezoekers de VR-bril opzetten, worden ze ondergedompeld in het Brugge van 1435. General Manager Stijn Boone laat zien hoe ze deze technologie hebben geïntegreerd. Jelle Demanet van Human Interface Technology Lab van Howest duikt dan weer in de allernieuwste belevingstechnologieën en laat zien hoe je mens en technologie kan laten interageren.

What’s Hot in Service Design

26 mei - Furnibo (Veurne)

Design doet je nadenken over hoe je je idee, product, organisatie of dienst kan aanpassen aan de noden van je klanten zodat die dienst voor hen relevant en gebruiksvriendelijk wordt. Gastbedrijf Furnibo laat zien wat service design voor het bedrijf betekent. Designregio Kortrijk, expert in design thinking voor business, gaat dieper in op service design/system design met digitalisering als middel, en geeft je aan de hand van enkele cases praktische aandachtspunten mee over aanpak, proces en mogelijke valkuilen.

TWIJFEL JE TUSSEN JE KANTOOR VERWARMEN OF THUISWERKEN AANMOEDIGEN? DAN IS HET TIJD VOOR

ZONNEPANELEN

Twijfelen is normaal en het is ook goed.

Want twijfel zorgt voor verandering.

En zonder verandering is er geen vooruitgang.

Zet je twijfels om in daden met ING.

ing.be/doen

Maak kennis met de Global Ambassadors

Vanuit Voka West-Vlaanderen willen wij West-Vlaamse ondernemers zoveel mogelijk steunen in hun internationale ambities. Wij willen ook de brug slaan tussen ondernemers door hen in contact te brengen met collega-ondernemers/leden van het managementteam die kennis van zaken, een lokaal netwerk en ervaring hebben in een bepaald land. Dat zijn onze Global Ambassadors. We stellen er graag één aan je voor.

HONGARIJE

GUNTHER HOMBECQ — OPERATIONS MANAGER REVOR GROUP

“Mijn expertise in Hongarije is hoofdzakelijk gebaseerd op het ondersteunen van het lokaal management. Denk maar aan het uitbouwen van onze productie-unit volgens Belgische normen en kwaliteitswaarden en aan het opstarten van een lokaal salesteam. In Hongarije is het belangrijk om rekening te houden met de bestaande cultuur en wetgeving. Men is er heel hiërarchisch ingesteld. Daardoor moet je sterk aandacht besteden aan bepaalde rangordes: in de lokale politiek, maar ook op de werkvloer. Ik merk een positieve evolutie in het land. Doordat er zich meer industrie gaat vestigen, stijgt de werkgelegenheid, krijgt de bevolking meer kansen en kan ze meer middelen vergaren. En dat heeft op zijn beurt natuurlijk weer een impact op de handel en consumptie van de bredere bevolking.”

Van zondag 7 mei tot woensdag 10 mei organiseren Voka WestVlaanderen en FIT een b2b-missie naar Hongarije. Bedoeling is om bedrijven zonder of met slechts beperkte ervaring in zakendoen met Hongarije te ondersteunen bij hun inspanningen om deze markt te veroveren.

Meer info: leonid.guz@voka.be

“Positieve evolutie merkbaar”

Belgisch-Duitse energietop benadrukt rol Zeebrugge

De eerste Belgisch-Duitse energietop vond toepasselijk in Zeebrugge plaats. Het wordt de draaischijf in het versterken van de samenwerking, benadrukten Duits bondskanselier Olaf Scholz en premier Alexander De Croo. “Sinds de oorlog in Oekraïne hangt Duitsland nog sterker van ons af voor gas en elektriciteit. Daarom zullen Fluxys en Elia hun capaciteit gevoelig opdrijven”, klonk het.

Op Valentijnsdag ontvingen premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en zijn staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaatactie Patrick Graichen. De eerste Belgisch-Duitse energietop was heel bewust in Zeebrugge gepland: de terminal Fluxys LNG is goed voor 15% van de Europese gasinvoer en Duitsland is er de grootste afnemer.

In zijn inleiding noemde CEO Jacques Vandermeiren de rol van Port of Antwerp-Bruges in de energietransitie cruciaal. De 2 havenplatformen beschikken over unieke troeven om een voorloper te zijn. Zeebrugge is via pijpleidingen en tankschepen bij Fluxys een Europese toegangspoort van aardgas en binnenkort waterstof, en via Elia een knooppunt van (groene) elektriciteit. Antwerpen heeft met zijn grootse chemische cluster van Europa een industriele taille, kennis en ervaring. “Gezien de ontwikkelingen in de energiesector en op het geopolitieke terrein, is de structurele samenwerking tussen België en Duitsland cruciaal voor onze beide bevolkingen en voor onze industrie”, sprak premier De Croo. “Sinds Duitsland wegens de oorlog in Oekraïne niet langer via oostelijke pijpleidingen Russisch aardgas kan importeren, werd België na Noorwegen de belangrijkste (transit)partner. Het voorbije jaar ging het volume gas van Zeebrugge naar Duitsland maal 13. Ons land heeft dus enorm bijge-

dragen tot de stabiliteit van de Europese energiebevoorrading. Het knooppunt van Fluxys in Zeebrugge heeft de industrie van een recessie gered.” De hele samenwerkingsstrategie is gericht op de transitie van fossiele naar hernieuwbare energiebronnen en tegelijk het verminderen van de afhankelijkheid van (Russisch) gas.

Capaciteit opdrijven Gekoppeld aan een terminalbezoek, stelden de regeringsleiders 4 samenwerkingsdomeinen voor. “Ten eerste willen we tegen 2028 onze waterstofinfrastructuur aan elkaar koppelen. De Belgische en Duitse industrieën zijn al nauw met elkaar

verweven in onder meer de chemische cluster in Antwerpen. Zeebrugge krijgt een grote rol voor de invoer en productie van waterstof”, vertelde De Croo. Ten tweede zal België de doorvoercapaciteit van aardgas naar Duitsland verdubbelen. Nog dit jaar wordt gestart met de aanleg van een tweede pijplijn. Die zal ook meteen geschikt zijn voor later waterstoftransport. “Onze terminal in Zeebrugge draait op volle toeren. Dit jaar verhogen we de capaciteit van 80 naar 90 gigawattuur, het energie-equivalent van 90 kerncentrales. De komende jaren werken we aan het verder opdrijven van de capaciteit met 55%”, zeg Arno Büx, chief commercial officer van Fluxys. Ten derde zal Fluxys meewerken aan het ontwikkelen van hernieuwbare energie met onder meer windparken in de Oostzee. Ten vierde maakt Elia plannen voor een tweede interconnector om groene elektriciteit vanop de Noordzee van België naar Duitsland te brengen.

(RJ - Foto RJ)

Bondskanselier Olaf Scholz en premier Alexander De Croo.

“Europa heeft steeds minder tijd nodig om veerkrachtig te zijn”

Tom Vandenkendelaere — Europees Parlementslid voor CD&V

Ken jij onze West-Vlaamse Europese Parlementsleden?

Tom Vandenkendelaere is er één van. Europa was altijd al het toneel waarop hij politiek actief wou zijn. De Roeselarenaar noemt zichzelf een kind van de Europese samenwerking: Erasmus gedaan, gedoctoreerd in de Duits-Poolse relaties binnen de EU en vroeger actief bij de EVP-jongerenpartij. Nadat hij in 2014 in het Europees Parlement terechtkwam als opvolger van Marianne Thyssen, trekt hij sinds 2021 opnieuw afwisselend naar Brussel en Straatsburg als opvolger van Kris Peeters.

Met welke dossiers bent u zelf het meest bezig?

“Ik focus me op 3 pijlers. De eerste is alles wat met data en digitalisering te maken heeft. We zijn momenteel onder meer bezig een kader te schetsen voor artificiële intelligentie (AI), iets wat pijlsnel op ons afkomt. Het regelgevende kader voor alles wat offline is, staat op punt, maar het is cruciaal om ook Europese standaarden voor de online markt, AI en burgerbescherming voor alles wat digitaal gebeurt, vast te leggen. Buitenlandse zaken en defensie

vormen een tweede speerpunt. Ik ben verantwoordelijk voor de contacten met de parlementaire assemblée van de NAVO, voor een zo goed mogelijke samenwerking op dat vlak. De oorlog in Oekraïne heeft dat thema van de achtergrond naar de frontlinie gekatapulteerd. Het derde thema is alles inzake landbouw en de agrovoedingssector.”

Kunt u, zeker voor dat laatste dossier, de West-Vlaamse belangen voldoende verdedigen?

“West-Vlaanderen is niet voor niets de groentetuin van Europa, met de regio Roeselare als epicentrum. Die sector is zelfs de belangrijkste werkgever binnen Vlaanderen. Net daarom vind ik het zo belangrijk die belangen te verdedigen. Dan heb ik het niet alleen over het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid), maar evenzeer over pesticidereductie, de natuurherstelwet, het stimuleren van jonge

boeren, dierenwelzijn, de herziening van de nutri-score en ecologische verpakkingen. Helaas merk ik nog vaak dat het Europese politieke niveau vrij onbekend – en dus onbemind – is bij heel wat (West-)Vlaamse bedrijven. Pas eenmaal mensen echt weten wat er allemaal op Europees niveau wordt beslist, beseffen ze dat het allesbehalve de ver-van-mijn-bed-show is. Nochtans is de fysieke afstand met Europa nergens zo klein als bij ons.”

Hoe blijft u op de hoogte van alles wat reilt en zeilt binnen onze ondernemingen?

“Elke vrijdag ga ik op bedrijfsbezoek om het wetgevend Europese verhaal af te toetsen aan wat leeft bij onze ondernemingen, en vice versa. Het is cruciaal om op die manier je voelsprieten uit te steken. Ook de contacten met Voka zijn essentieel om het voor veel mensen abstracte Europese niveau te concretiseren naar ons zakelijk landschap.”

De Brexit is één van de onderwerpen die heel Europa het meest in de ban heeft gehouden. Met welk gevoel kijkt u daarop terug?

“In het Verenigd Koninkrijk beginnen ze de effecten van die cruciale beslissing nu pas echt te zien. De pandemie heeft ze lang verdoezeld. Velen waren ervan overtuigd dat de Britse uitstap de nagel aan de doodskist van Europa zou worden, maar de Brexit blijkt vooral voor het Verenigd Koninkrijk een hele beproeving, die door de politieke chaos in het land nog moeilijker

verteerbaar lijkt. Bovendien heeft dat interne gekrakeel ertoe geleid dat er nog altijd geen deftige oplossing is voor de koppeling van de Britse economie aan Europa via Noord-Ierland. Als klap op de vuurpijl lijkt de NHS (openbaar stelsel voor gezondheidszorg in het VK) op instorten te staan. Onder de nieuwe premier Rishi Sunak lijkt het iets rustiger te worden; hopelijk kan hij het tij doen keren.”

Kan de impact voor onze bedrijven erger worden dan het nu lijkt?

“Op dit moment lijken de gevolgen voor onze ondernemingen mee te vallen, maar er staan nog een aantal wijzigingen in het Britse beleid op stapel. Zo gebeuren er bij ons al fytosanitaire controles van hun producten (die nagaan in hoeverre geïmporteerde producten voldoen aan de EU-eisen, nvdr), maar omgekeerd is dat nog niet zo. Dat zal pas vanaf 2024 gebeuren. Het is afwachten hoe streng die zullen zijn. Ook komt de Retained EU Law Bill eraan, die voorziet dat de EU-wetgeving vanaf 2024 niet langer geldt in het VK. De vraag is in welke mate hun eigen wetgeving anders zal zijn. Ze zijn volop bezig die op te stellen, maar er is wel degelijk een risico op een wettelijk vacuüm. De onzekerheid over die andere accenten kan tot ongerustheid leiden bij onze bedrijven. Daarom is het belangrijk dat de Britten zo snel mogelijk voor zekerheid en transparantie zorgen.”

“Pas wanneer mensen eenmaal weten wat er allemaal op Europees niveau wordt beslist, beseffen ze dat het allesbehalve een ver-van-mijn-bed-show is.”

Hoe ver staat Europa met de ‘Fit for 55’? Moeten onze ondernemers hun hart vasthouden voor de inspanningen die ze daarvoor nog zullen moeten leveren?

“Die wetgeving moet nog finaal afgeklopt worden; de goedkeuring van de 3 belangrijkste wetten staat dit voorjaar gepland. Dat zijn de koolstofgrensbelasting, de hervorming van het emissiehandelssysteem en het sociaal klimaatfonds. Andere thema’s volgen later. De inspanningen die onze bedrijven zich zullen moeten getroosten opdat Europa tegen 2030 55% minder CO2 zou uitstoten en tegen 2050 klimaatneutraal zou zijn, zijn heel afhankelijk van de vertaling van de Europese regelgeving naar het nationale niveau. Ik heb sterk de indruk dat de Vlaamse bedrijven al heel wat inspanningen leveren, maar het zal toch vooral uitkijken zijn naar de profileringsdrang van de federale en/of de regionale overheid. Als die per se de beste leerling

van de klas willen zijn door de lat nog hoger te leggen, dreigt een competitiviteitsnadeel voor onze bedrijven ten opzichte van landen die zich minder streng opstellen. Het zal ook belangrijk zijn dat die inspanningen goed verspreid zijn over alle sectoren heen en zich niet beperken tot enkele branches.”

Zitten we al goed met de ambities van het Vlaams Klimaatplan?

“Het is een voordeel dat dit plan al bestaat, maar dat was er al vóór de ‘Fit for 55’. Met andere woorden: er zullen nog aanpassingen én inspanningen moeten gebeuren in functie van de Europese regelgeving. Idealiter creëren onze beleidsmakers toch wat ademruimte voor onze bedrijven, want de context waarin zij vandaag zaken moeten doen, is enorm uitdagend: de klimaatverandering, de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, schaarste aan grondstoffen, loonindexeringen, enzovoort.”

Welke impact zal de Inflation Reduction Act van de Verenigde Staten op de Europese economie hebben?

“President Biden moedigt zijn landgenoten met dat pakket aan klimaatmaatregelen aan om zoveel mogelijk producten van Amerikaanse origine te kopen, geeft grote belastingvoordelen aan de lokale industrie en verstrekt subsidies aan ondernemingen die zich over de grote plas vestigen. Die Act is hét thema van het voorjaar. Het heeft Europa uit de tent gelokt om zelf op de proppen te komen met een competitiviteitsbeleid die naam waardig. Zo is het cruciaal om een prioriteit te maken van sectoren waarin we echt goed zijn, zoals de productie van microchips, batterijen, staal en aanverwante producten. Secundo moeten we via de creatie van een ecosysteem aanmoedigen om in bepaalde sectoren te investeren, onder meer door een vlotter vergunningsbeleid te faciliteren en sneller privaat geld in omloop te brengen. De derde discussie, betreffende het verstrekken van staatssteun, is vermoedelijk de moeilijkste. Zeker daarin moeten we absoluut streven naar één gemeenschappelijke visie. Verdeeldheid kan leiden tot een subsidierace, iets wat we absoluut moeten vermijden. De concurrentie met de Verenigde Staten is één ding, maar die met China is nog een pak uitdagender, vermits je daar eigenlijk kampt tegen een gedopeerd businessmodel. Ook daarmee zullen we heel verstandig moeten omgaan.”

Tot slot: in welke richting ziet u de EU de komende jaren evolueren?

“Sinds de uitbreiding van de Europese Unie met Bulgarije en Roemenië in 2007 hebben we eigenlijk continu in één of andere crisissituatie gezeten. Eén tendens valt op: Europa treedt almaar sneller doortastend en veerkrachtig op. Dat stemt me hoopvol, al moeten we de werking van de EU wel continu tegen het licht houden. Performant blijven en kort op de bal spelen zullen in de toekomst nog belangrijker worden, want op geopolitiek vlak zie ik de volatiliteit eerder toenemen dan afnemen.” (BVC - Foto’s Kurt)

“Elke vrijdag ga ik op bedrijfsbezoek om het wetgevend Europese verhaal af te toetsen aan wat leeft bij onze ondernemingen, en vice versa.”

WOWwonen is eerste online interieurarchitect

Dat verbouwen handenvol geld kost, weet Bryo-deelnemer Ellen Cobbaert maar al te goed. Zij en haar man verbouwden hun woning een vijftal jaar geleden. “We wilden een mooi interieur, maar zonder daarvoor al te veel opofferingen te moeten doen. Want we houden van reizen en van uiteten gaan”, vertelt ze. Daardoor was het verbouwbudget strak. Zó strak dat haar moeder, interieurarchitecte Tiene Laurent, het zelfs onhaalbaar vond. Maar Ellen nam het volledige traject in handen, met haar moeder als klankbord. Tiene hielp knopen door te hakken over het grondplan en over de materialen, en gaf raad bij een conflict met een aannemer.

Mission accomplished, want hun woning werd afgewerkt binnen budget én volledig volgens hun wensen. “Ik heb nog elke dag een wow-gevoel als ik thuiskom: ons interieur

is niet alleen mooi, maar past ook helemaal bij ons en onze manier van leven. Ik ben ervan overtuigd dat we dat alleen konden realiseren door te vertrekken van een sterk ontwerp. Op die manier konden we doordachte, creatieve keuzes maken”, vertelt Ellen. Zo ontstond het idee om al die expertise online te bundelen en aan te bieden aan andere bouwers en verbouwers. WOWwonen was geboren. “Op het digitale platform is al onze kennis – in totaal 40 jaar ervaring – gecentraliseerd”, klinkt het. “Deelnemers kunnen in 6 stappen gestructureerd, vlot en laagdrempelig aan hun project werken, van start tot finetuning. En dankzij de tips besparen ze ook op de kosten van hun project. Naargelang het pakket is er ook persoonlijke online begeleiding inbegrepen, met concrete feedback op hun ontwerp. Ook de community van gelijkgestemde (ver)bouwers, die tips en contacten uitwisselen, is een meerwaarde. Het resultaat: een high-end interieur voor een low-budget prijs.”

www.wowwonen.be

Nieuwe CEO voor Lecot

Na meer dan 27 jaar als CEO van Lecot geeft Philippe De Veyt de fakkel door aan Pieter Morisse. Sinds januari vormt Pieter Morisse de bestuurlijke tandem met co-CEO Rik Lecot. Die verjonging en vernieuwing passen binnen de visie van het familiebedrijf op de toekomst.

Lecot bestaat dit jaar 135 jaar. Het bedrijf groeide uit tot een gevestigde waarde en staat te boek als de grootste nationale speler in de distributie van ijzerwaren, bevestigingen, bouwbeslag, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Daar zorgde Philippe De Veyt samen met zijn directieteam voor sinds 1995, toen zijn schoonvader Lieven Santens hoofdaandeelhouder van de firma Lecot werd. “Groei zit in het DNA van onze firma. Omdat we openstaan voor opportuniteiten en ze grijpen, omdat we open-minded zijn om technologisch bij te blijven, omdat het onze wil is wendbaar te zijn, omdat we bedreigingen omturnen tot opportuniteiten”, duidt De Veyt. Hij haalde Rik Lecot aan boord in 2000 om die voornemens in tandem waar te maken. 22 jaar later heeft het bedrijf 80 vestigingen en haalt het een omzet van 267 miljoen euro, gerealiseerd door ongeveer 750 medewerkers.

Philippe De Veyt geeft de fakkel nu door aan Pieter Morisse. Hij zal het strategische plan Visio 2025 de komende jaren in de praktijk omzetten. “We willen nóg meer vanuit de klant vertrekken. Daarvoor evolueren we als bedrijf naar omnichannel, zodat we de klantenbeleving kunnen verbeteren. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat dat nog voor extra groei zal zorgen”, aldus Morisse. (JV - Eigen foto)

Pieter Morisse, Philippe De Veyt en Rik Lecot.

Vooruitblik naar bekendmaking van de Trends Gazellen

Op woensdag 15 maart is het weer zover: dan worden de laureaten van de WestVlaamse Trends Gazellen bekendgemaakt. Trends Gazelle word je op basis van harde groeicijfers: groei in toegevoegde waarde, in personeel en in cashflow. We blikken al even vooruit met 3 West-Vlaamse genomineerden uit de 3 categorieën ‘kleine bedrijven’ (met een toegevoegde waarde van minder dan 1 mio euro), ‘middelgrote bedrijven’ (met een toegevoegde waarde van 1 tot 5 mio euro) en ‘grote bedrijven’ (met een toegevoegde waarde van meer dan 5 mio euro).

De redactie van Trends Magazine selecteerde dit jaar voor de 22ste keer per provincie 250 Trends Gazellen. Dat zijn snelgroeiende bedrijven die een positieve invloed hebben op het ondernemingsklimaat in hun regio. Is jouw bedrijf genomineerd? Schrijf je dan zeker in voor de prijsuitreiking bij Agristo (dat vorig jaar won in de categorie grote bedrijven).

www.trendsgazellen.be

Genieten van je eigen biertje, wijn of cider, dat gebrouwen is door echte professionals: voor velen is dat een vorm van puur genot. Het is ook de hoofdreden van de forse groei die Brouwerij Eutropius doormaakt. Dat levert de Meense brouwerij een nominatie voor de Trends Gazellen bij de kleine bedrijven op. “Toen we het nieuws van de nominatie vernamen, zorgde dat bij iedereen uiteraard voor een

Wouter Vermeersch. “Een veel mooier signaal dat je goed bezig bent, kan je niet krijgen. Eutropius dankt de onderscheiding vooral aan de forse groei die het tijdens de coronajaren beleefde. “De pandemie heeft onze business een enorme boost gegeven. 2022 was wat minder, maar voor 2023 verwachten we opnieuw een mooie opwaartse curve. Het geheim van ons succes schuilt vooral in het concept: wij brouwen geen eigen merk, maar ontwikkelen en produceren voor klanten biertjes, wijntjes en ciders. Als ze daar zelf nog geen recept voor hebben, maken wij dat voor hen. We staan in voor het hele proces, tot en met de verpakking. De commercialisering laten we dan weer over aan de klant.” Wouter startte Eutropius circa 6,5 jaar geleden op. “Het was sowieso wel de bedoeling een oerdegelijke brouwerij uit te bouwen, maar we hadden nooit verwacht dat het zo snel zou gaan. Momenteel leunen we tegen onze maximumcapaciteit van 25.000 hectoliter aan. Er liggen plannen op tafel om een tweede productie-eenheid uit de grond te stampen”, besluit de zaakvoerder. Bij Eutropius werken, interimkrachten en freelancers inbegrepen, 17 mensen.

3 genomineerden aan het woord

BROUWERIJ EUTROPIUS

“Nooit gehoopt dat het zo snel zou gaan”

Werken, relaxen én slapen met zorg voor het lichaam zijn dingen waar ze bij Ergodôme al langer van doordrongen zijn. De onderneming met showrooms in Kortrijk en Wilrijk blijft sterk scoren en lanceert binnenkort een extra ‘experience center’. “Investeren in ergonomisch meubilair is een schoolvoorbeeld van hoe je verstandig met je menselijk kapitaal kan omgaan”, vertelt CEO Thibaut Lambrecht

Ergodôme ontwikkelde zich door de jaren heen tot één van de referenties in ergonomisch meubilair. “In de huidige war for talent is zorg besteden aan het welzijn van je medewerkers een absolute must. Steeds meer ondernemers beseffen dat de inrichting van een kantoor verder moet reiken dan een huiselijke sfeer en gezelligheid”, klinkt het. Idealiter investeren ze niet alleen in aangepaste stoelen en tafels, maar creëren ze bijvoorbeeld ook een ruimte waar mensen een powernap kunnen doen. “Bij te veel mensen beperkt de lunchpauze zich tot snel een sandwich naar binnen werken en intussen op de smartphone scrollen. Als mensen op kantoor gedurende 20 minuten lichaam en geest kunnen laten herbronnen, heeft de maag intussen de voeding kunnen verteren en kunnen ze in de namiddag heel productief verder werken. Ergonomie is iets waar je 24 uur per dag aandacht aan moet besteden.” In de coronaperiode is dat bewustzijn stevig aangewakkerd, waardoor Ergodôme sterk blijft groeien. “Dat leidt nu tot onze eerste nominatie voor Trends Gazellen, wat erg mooi meegenomen is, zeker omdat het om objectieve criteria gaat. Toch blijven we bescheiden, want we weten maar al te goed dat ondernemen een proces van vallen en opstaan is”, besluit Thibaut Lambrecht.

AQUALEX

In 2017 haalde AQUALEX voor het eerst een nominatie binnen voor de Trends Gazellen, in de categorie ‘kleine bedrijven’. 6 jaar en evenveel nominaties later heeft de ontwikkelaar en producent van drinkwatersystemen nu een nominatie bij de grote bedrijven beet. Het Deerlijkse bedrijf blijft dankzij innovatiedrang groeien als kool. AQUALEX ontwikkelt, produceert, installeert en onderhoudt drinkwatersystemen, met als doel kraanwater populair te maken. “We doen dat door fraaie designproducten en een totaal nieuwe beleving rond leidingwater te creëren. Da’s volgens ons dé manier om mensen te overhalen het vervuilende flessenwater links te laten liggen en voluit voor kraanwater te kiezen. In 2030 zal je flessenwater alleen nog in musea kunnen zien, daarvan zijn wij overtuigd”, vertelt CEO Alexander Vanlerberghe. Volgens hem liggen diverse oorzaken aan de basis van de groei. “We zetten continu in op vernieuwing. Door voluit te gaan voor product leadership willen we het best mogelijke product in de markt zetten én een

trendsetter zijn. Bovendien kunnen we dat doen met een standvastig team. Verloop kennen we amper of niet, waardoor de expertise in eigen huis blijft. Koppel dat aan een duurzaam, maatschappijvriendelijk productaanbod en je begrijpt waarom we nog altijd in de lift zitten.”

Voor Alexander bestaat er geen mooier symbool voor de groei dan de jaarlijks terugkerende nominatie voor Trends Gazellen. “We koesteren die erkenning omdat ze zich baseert op de cijfers en dus heel objectief is. Tegelijk creëert ze veel naamsbekendheid en is ze een extra troef voor onze employer branding”, besluit de werkgever van intussen 95 mensen.

“Na 7 nominaties op rij nu genomineerd bij de grote bedrijven”

ERGODÔME

“Voor het eerst genomineerd”

CIRCULAR MATERIALS CENTER KU LEUVEN

West-Vlaamse ondernemingen hebben zuurstof nodig om te blijven groeien. Daarvoor is onder meer de interactie tussen het hoger onderwijs en het bedrijfsleven van groot belang. Hier laten we de hogeronderwijsinstellingen uit onze provincie aan het woord over hun opleidingsaanbod en onderzoeksprojecten. Met al jouw vragen over onderwijs kan je terecht bij joyce.simoens@voka.be.

Producten ontwerpen en maken op basis van recyclaat, hoe begin je daaraan? Het is een vraag waarmee ondernemingen sinds 2020 terechtkunnen in het Circular Materials Center (CMC) in Kortrijk. Het initiatief van POM WestVlaanderen, Centexbel, KU Leuven en PlastIQ wil op diverse manieren grensoverschrijdend werken, zodat bedrijven die circulair willen produceren veel van elkaar en van kennisinstituten kunnen opsteken.

Het CMC opende al in 2020 de deuren, maar door coronarestricties kwam het initiatief pas vorig jaar echt van de grond. “Het idee voor dit centrum is gegroeid binnen de expertengroep New Materials”, vertelt Frederik Desplentere, hoofd van de ProPoLiS-onderzoeksgroep aan KU Leuven Campus Brugge. “De bedoeling was en is om een open innovatieplatform te creëren waar diverse kennisinstituten grensoverschrijdend samenwerken en een fysiek aanspreekpunt vormen voor iedereen die circulaire producten wil creëren en fabriceren.”

Het project kwam mede tot stand dankzij EFRO-steun (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). “Daardoor konden we heel wat relevante apparatuur, zoals spuitgietmachines, kopen”, pikt Wim Thielemans, hoofd van het Sustainable Materials Lab en verantwoordelijke Chemische Ingenieurstechnieken bij KU Leuven Kulak in. “Het centrum beschikt ook over diverse vergader- en seminarieruimtes, waar we tot 80 mensen kunnen ontvangen. PlastIQ gebruikt de infrastructuur onder meer voor opleidingen aan mensen die in de kunststofindustrie aan de slag willen.”

De activiteiten van CMC gaan hand in hand met de specifieke vragen die het vanuit de ondernemingswereld krijgt. “Bij elke vraag

bekijken we wie de meest geschikte partners zijn om op het thema in te gaan, of er één-op-één-dienstverlening mogelijk is en welke financieringsopties interessant zijn”, gaat Frederik Desplentere verder. “Eén van de projecten die we al behartigden, was PoCoPAdd, waarbij specifiek onderzoek is gebeurd naar welke additieven geschikt zijn voor herverwerking van PVC. Sowieso zijn we met onze onderzoeksgroep minstens één dag per week in Kortrijk present, bijvoorbeeld om te experimenteren met de nieuwe spuitgietmachine. Op termijn zullen ook de studenten van het nieuwe postgraduaat Circular Economy and New Materials hier regelmatig opleiding krijgen.”

Kennisdeling

Grote ondernemingen vinden de weg naar het CMC al vrij vlot, kmo’s ervaren blijkbaar nog een beetje drempelvrees. “Nochtans is dat nergens voor nodig”, aldus Wim

Thielemans. “We zullen sowieso nog aan onze naamsbekendheid werken, maar kunnen ook voor kmo’s fundamenteel en toegepast onderzoek verrichten. Circulair ondernemen kan je moeilijk in je eentje. Dan kan je beter met diverse complementaire bedrijven en de experts van het CMC samenwerken. Die kennisdeling zal cruciaal zijn om pragmatische antwoorden te vinden op de in de toekomst ongetwijfeld nog strengere regelgeving van overheden om circulair te denken én te ondernemen.”

(BVC - Foto Kurt)

“Centraal aanspreekpunt met gidsende functie”

“Circulair ondernemen doe je beter samen met complementaire bedrijven en de experts van het CMC.”

— WIM THIELEMANS

Frederik Desplentere en Wim Thielemans.

Vlamytal innoveert

“Een langere levensduur wordt steeds belangrijker”

Van gocart aan de kust tot torenkraan en van norm C1 voor interieurtoepassingen tot CX voor op zee: Vlamytal uit Brugge weet al 20 jaar raad met de oppervlaktebehandeling van nieuwe en gebruikte metalen en houten structuren. De voorbije jaren zetten Philip en Delphine Vlamynck daarnaast ook een eigen antisliplaadvloer en designtafels in de markt.

“Ik startte mijn loopbaan in de betongieterij van mijn ouders, maar toen zij stopten, nam ik in 2002 samen met mijn vrouw het bedrijf van Stefaan Martens in de Pathoekeweg over. Wat wij doen is wat Nederlanders metaal ‘conserveren’ noemen: stralen is zuiver zetten, metalliseren is een corrosiebestendige laag aanbrengen en daarna 2 lagen natlak of poederlak. Waar we uniek in zijn, is dat we voor het natlakken stukken tot 20 ton aankunnen en voor het poederlakken niet met een smalle oven maar met een box-oven werken van 14,7 bij 4 bij 3 meter, waardoor we ook volumineuze voorwerpen kunnen behandelen.”

Vlamytal is actief in heel Vlaanderen, met de klemtoon op West- en Oost-Vlaanderen. “Industriële toepassingen maken minstens

80% van de omzet uit. Klanten zijn vaak gelinkt aan de bouw – voor bijvoorbeeld torenkranen, vrachtwagenbakken, silowagens of kippers – maar ook machinebouwers vinden de weg naar ons. We lakken de liften voor automatische hoogbouwmagazijnen, net als autoliften voor appartementsgebouwen en villa’s. Ook voor Fluxys en in de petrochemie zijn we actief, waar de onderdelen heel corrosiebestendig moeten zijn. Specifiek voor de voedingsindustrie parelstralen we trappen, machineonderdelen en hele machines, in een aparte cabine. Ten slotte doen we ook winkelinrichting, van tafelonderstellen over stalen meubels en legplanken tot wijnkasten voor in restaurants.”

“Voor de residentiële markt doen we buiten- en binnentrappen, stalen leuningen en balkons, plaatafwerking voor balkons en steeds vaker ook gelakte poorten in staal of aluminium. Gelakt, geconserveerd staal krijgt meer en meer plaats in de bouw als afwerking met meerwaarde, doordat de kwaliteit van de lakkerijen vandaag een stuk hoger ligt. Ook het kleurenpalet is enorm uitgebreid geworden. De tijd dat mensen zelf nog iets (her)schilderden, is bovendien voorbij. Vandaag brengen ze het binnen bij een professional, waardoor het stuk een veel langere levensduur krijgt, tot wel 20 jaar langer dan vroeger.”

Antislipvloer

“In 2017 lanceerden we dan Vlamygrip: een gespoten antislipvloer voor vrachtwagens. Omdat je tot 2/3de minder moet sjorren, win je tijd, verhoog je de veiligheid en verlicht je de verantwoordelijkheid van de verlader. Voorlopig zijn we de enige in Vlaanderen die op dit vlak een kwalitatieve en duurzame oplossing bieden. Klanten zijn trailer- en vrachtwagen(op)bouwers en transporteurs. En uit het zandstralen van meubels is 5 jaar geleden nog een ander merk voortgevloeid. Tabli maakt tafels en bijhorende banken voor binnen en buiten met een sterk en warm aanvoelend houten blad, gecombineerd met aluminium wangen. Omdat het een uniek ontwerp is, patenteerden we het op Europese schaal.”

(SD - Foto MVN)

www.vlamytal.be

Philip Vlamynck.

Investeren in een eigen machine is voor veel ondernemingen nog zwaarder dan vroeger. Het nieuwe project Living Lab Circular Machine Building onderzoekt dit en volgend jaar of het ook anders kan. Designregio Kortrijk, Voka West-Vlaanderen, Sirris en 3 machinebouwers bekijken welke uitdagingen een circulair businessmodel met zich kan meebrengen.

“Product as a Service zou win-winsituatie kunnen zijn”

Living Lab Circular Machine Building onderzoekt nieuw businessmodel voor machinebouwers

Duurzaam en circulair omspringen met materialen en grondstoffen en die ook langer en/of intensiever gebruiken, wordt in de toekomst almaar meer de norm. Dat zet bedrijven aan tot het verkennen van nieuwe businessmodellen. “Het circulair businessmodel ‘Product as a Service’ zou er daar één van kunnen zijn”, stipt Marijke Bouciqué, senior adviseur innovatie en digitalisering bij Voka West-Vlaanderen, aan. “Daarbij blijft het product eigendom van de fabrikant, die de machine na het gebruik bij de klant recupereert. Vervolgens kan de fabrikant herstellingen of aanpassingen uitvoeren, zodat de installatie en/of de materialen nog voor een andere toepassing nuttig kunnen zijn.”

Minutieuze opvolging

Johan Wyckaert, co-founder van Cyago (Kortrijkse producent van droog- en afblaasmachines) ziet diverse voordelen. “Als zo’n machine eigendom van de producent blijft, zal je die automatisch veel beter monitoren. Je zal continu willen weten hoe de klant de machine gebruikt, het onderhoud en eventuele herstellingen minutieus opvolgen,… Nu weet je eenmaal een klant een machine heeft aangekocht in principe niet meer wat ermee gebeurt.”

Bij 3Dtools, dat in Gullegem machines ontwerpt en bouwt voor de chemische industrie, ziet Sam Mulkay nog meer pluspunten. “Hoewel machines tegenwoordig vaak al

“In een circulair businessmodel blijft het product eigendom van de fabrikant, die de machine na het gebruik bij de klant recupereert.”

— MARIJKE BOUCIQUÉ

met sensoren zijn uitgerust, doet de b2bklant vaak weinig of niets met de data die ze zo genereren. Machines die over AI-intelligentie beschikken, zouden de resultaten van data-analyses kunnen gebruiken om de productieplanning te optimaliseren. Op die manier lever je als machinebouwer niet alleen een installatie, maar ook een zeer nuttige dienst aan je klant.”

“De voornaamste uitdaging zal erin bestaan om de klant te overtuigen”, beseft Timen Floré van machinebouwer Vintiv, dat afdelingen in Beringen en Waregem heeft. “Gezien steeds meer ondernemingen overtuigd geraken van het belang van circulair ondernemen, moet dat haalbaar zijn.”

Ander product

De creatie van een nieuw businessmodel brengt wel veel uitdagingen met zich mee.

“Eén van de dilemma’s zal zijn of je dat extra businessmodel (verhuren in plaats

van verkopen) kunt integreren binnen je bestaande organisatie, of er beter een aparte divisie of bedrijf voor opricht. In innovatie is het de kunst om in de huidige business voor continuïteit te zorgen, terwijl je ook wil bouwen aan de toekomst. Beide combineren blijft één van de belangrijkste evenwichtsoefeningen van ondernemerschap”, zegt Remco Lenstra van RE-Framed BV, die in het project de bedrijven zal bijstaan met expertise over gebruikersonderzoek en serviceprototyping.

Diverse andere experts stappen mee in het bad. Zo zal Verhaert het aspect ecodesign ondersteunen (hoe moet je machines aanpassen aan de circulaire noden?), biedt KPMG juridische support en bekijkt Matthias Derycke, adviseur finance bij Voka West-Vlaanderen, het financiële luik. “De expertise van Sirris inzake de vereiste digitalisering van dergelijke machines (connectiviteit, software in de machine en in de

cloud, die de PaaS-toepassingen mogelijk maken), wordt eveneens essentieel”, aldus Pieter Beyl van Sirris.

Financiële stabiliteit

“PaaS zal ons vermoedelijk de kans bieden om markt te winnen, waar we die nu zouden verliezen omdat b2b-klanten op de rem gaan staan om te investeren in de aankoop van een machine”, vervolgt Johan Wyckaert.

“Voor ons als machinebouwer zou zo’n nieuw businessmodel meer financiële stabiliteit kunnen bieden”, vult Timen Floré aan. “Door te factureren op maandelijkse (huur)basis, krijg je recurrente inkomsten. Bij het huidige verkoopmodel is onze inkomstenstroom veel onregelmatiger.”

“Een gevolg van PaaS zou een meer modulaire aanpak kunnen zijn”, beseft Sam Mulkay. “We zullen als machineontwerpers kunnen meegroeien met onze klanten, op een manier die voor beide financieel en praktisch beter haalbaar is.”

Het Living Lab heeft financiële steun van VLAIO en loopt 2 jaar. “Dit jaar zal de klemtoon liggen op het capteren van informatie en kennisdeling, vanaf 2024 willen we concrete cases uitwerken die de meerwaarde effectief aantonen”, besluit Stan Dewaele, projectmanager bij Designregio Kortrijk, dat het project promoot. (BVC - Foto Kurt)

“Zo’n nieuw businessmodel zou meer financiële stabiliteit kunnen bieden, dankzij recurrente inkomsten.”

TIMEN FLORÉ

De initiatiefnemers, experts en deelnemers van het Living Lab Circular Machine Building.

Vanaf wanneer mag een investering worden afgeschreven? En wanneer heb je recht op investeringsaftrek?

Vroeger kon in een kleine vennootschap op de laatste dag van het boekjaar een investering worden gedaan en kon je het volledige boekjaar afschrijven. Op deze manier kon op het laatste nippertje een investering worden gedaan om aanzienlijk minder belastingen te betalen. Sedert enkele jaren moet – zoals in de grote vennootschappen – ook per dag worden afgeschreven in de kleine vennootschappen in het jaar van investering. Gezien er heel veel vragen komen over “wanneer mag ik beginnen afschrijven op een investering?”, hebbben we de essentiële regels hierna samengevat.

Vanaf welk moment mogen we beginnen afschrijven?

1. OFWEL tijdens het tijdperk dat de investering werkelijk in bezit van de onderneming is gekomen: dan zijn de datum van de levering of de leveringsbon geldig als bewijsstuk.

2. OFWEL wanneer de belastingplichtige juridisch eigenaar is geworden van de investering: wanneer de investering voorwerp is van een voltrokken koop met onmiddellijke eigendomsoverdracht – ook al is het goed nog niet geleverd en/of betaald –kan toch al worden afgeschreven.

3. OFWEL wanneer nog niet door de koper verkregen immateriële of materiële vaste activa reeds het voorwerp zijn van een tussen partijen gesloten overeenkomst (bestelling, aanneming, koopovereenkomst zonder dadelijke eigendomsoverdracht enz.) mogen tot het bedrag van de tijdens het jaar of boekjaar gedane en als dusdanig geboekte vooruitbetalingen worden beschouwd als tijdens dat tijdperk verkregen of tot stand gebracht.

Dit vervroegen van de aanvang van de afschrijvingen blijft evenwel facultatief. De vooruitbetaling moet geworden op de rek 27 geboekte vooruitbetalingen. Het staat de belastingsplichtige in de bedoelde gevallen dus ook vrij de afschrijvingen slechts te beginnen vanaf het jaar of boekjaar waarin de desbetreffende activabestand delen zijn verkregen, zelfs wanneer hij de vooruitbetalingen op die bestanddelen als immateriële of materiële vaste activa heeft geboekt.

Voor het genieten van de investeringsaftrek gelden deze regels Om te kunnen genieten van de investeringsaftrek moet het gaan om

investeringen in nieuw materiaal, maar personenwagens zijn uitgesloten. De investeringsaftrek bedraagt voor investeringen sinds 1 januari 2023 8% voor investeringen. In kalenderjaar 2022 was dat nog 25%.

Volgende percentages van investeringsaftrek gelden voor alle vennootschappen:

• 20,5% voor octrooien, milieuvriendelijke investeringen voor onderzoek en ontwikkeling, energiebesparende investeringen en rookafzuig- of verluchtingssystemen in horecainrichtingen. Vennootschappen die onherroepelijk hebben geopteerd voor het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling kunnen vanaf het aanslagjaar waarin zij die keuze maakten, niet meer genieten van de investeringsaftrek voor octrooien en milieuvriendelijke investeringen voor onderzoek en ontwikkeling.

• 42,5% voor koolstofemissievrije vrachtwagens en tankinfrastructuur voor blauwe, groene of turquoise waterstof en elektrische laadinfrastructuur met betrekking tot koolstofemissievrije vrachtwagens, verkregen of tot stand gebracht in kalenderjaar 2023.

• 3% voor investeringen tot aanmoediging van het hergebruik van verpakkingen van dranken en nijverheidsproducten.

Een voorbeeld

Stel: je koopt een vrachtwagen aan. Om bijvoorbeeld in boekjaar 2023 van investeringsaftrek te kunnen genieten (we veronderstellen hier dat boekjaar = kalenderjaar), moet aan volgende voorwaarden zijn voldaan:

1. OFWEL moet de vrachtwagen geleverd zijn in 2023 (ongeacht factuur

ontvangen en ongeacht die betaald is of niet). De leveringsbon geldt dus als bewijsstuk.

2. OFWEL indien de vrachtwagen nog niet geleverd is in 2023, als er een voorschot is betaald in 2023 en als dusdanig geboekt (dus op rek 27 als activa in aanbouw of vooruitbetalingen), dan kan enkel investeringsaftrek op dat voorschot worden genoten, niet op het volledige investeringsbedrag.

3. OFWEL als de vrachtwagen niet geleverd is in 2023 en ook nog niets is betaald in 2023, maar men reeds eigenaar is in 2023 van de vrachtwagen door een gesloten overeenkomst met onmiddellijke eigendomsoverdracht (bv. clausule van eigendomsvoorbehoud tot volledige betaling van de investering werd in de bestelbon geschrapt).

FIDUCIAIRE GODDERIS

Francky Godderis

Wanneer uw droomoccasie u te lang wakker houdt

Wat zijn uw rechten als uw occasie hoofdzakelijk kilometers maalt achter een takelwagen? Dit is afhankelijk van diverse factoren die we hierna kort overlopen.

Kocht u de wagen aan als consument bij een professionele verkoper, dan geniet u de beste bescherming. Immers, u kan terugvallen op de wettelijke regeling rond de consumentenkoop zo het geleverde voertuig niet overeenstemt met het gevraagde of bestelde voertuig. U kan in dat geval de wettelijke garantie inroepen indien de non-conformiteit van het geleverde goed wordt vastgesteld binnen de 2 jaar vanaf de levering van het goed. Let wel, voor tweedehandsgoederen kan de garantietermijn weliswaar worden verkort in de verkoopovereenkomst, maar deze mag niet korter zijn dan één jaar én de verkoper moet u hiervan op duidelijke en ondubbelzinnige wijze informeren. Is dit niet het geval, dan geldt ook voor uw tweedehandswagen 2 jaar garantie. Deze wettelijke garantie houdt in wezen in dat wanneer het voertuig defect gaat binnen voormelde garantietermijn, er wordt verondersteld dat het gebrek bestaat sinds de levering. U zit dan uiteraard in een luxepositie want het komt dan de verkoper toe het tegendeel te bewijzen indien hij niet akkoord zou gaan. Op basis van de wet kan u dan (volgens de omstandigheden van het geval) aanspraak maken op:

• Een kosteloze herstelling of vervanging van het goed;

• Een prijsvermindering of de ontbinding van het verkoopcontract.

In het consumentenrecht vinden we bovendien ook het KB van 5 april 2019 terug betreffende de verkoopovereenkomsten voor autovoertuigen. Ook dit KB geldt voor tweedehandsvoertuigen verkocht door professionele autoverkopers en legt enkele strenge eisen op. Zo vereist dit KB dat bij de verkoop een document wordt gevoegd met een beschrijvende staat van het voertuig, zijn onderdelen

en componenten. Verder legt het KB ook vast welke vermeldingen verplicht moeten voorkomen in de overeenkomst en de algemene voorwaarden, terwijl contractuele bedingen die strijdig zijn met de bepalingen van dit KB (of die rechtstreeks of onrechtstreeks de rechten van de consument beperken of opheffen zoals door dit KB toegekend) verboden en nietig zijn!

Kocht u de wagen niet als consument, doch wel bij een gespecialiseerde verkoper? Ook dan kan u zich nog steeds beroepen op de verplichting in hoofde van de verkoper om u te vrijwaren voor verborgen gebreken, waarbij deze gespecialiseerde verkoper vermoed wordt kennis te hebben van het gebrek bij de verkoop. Deze gespecialiseerde verkoper kan zich hiervoor trouwens niet exonereren. In een recent arrest van het Hof van Beroep Bergen van 3 oktober 2022 benadrukte het Hof nogmaals dat op de gespecialiseerde verkoper de resultaatsverbintenis rust om de kwaliteit van de verkochte goederen te controleren. Zo verweet het Hof de gespecialiseerde verkoper dat deze naar aanleiding van de verkoop van het voertuig in kwestie de voertuiggeschiedenis ervan niet had opgevraagd. Nochtans zou deze verkoper hieruit eenvoudig het bestaande motorprobleem hebben kunnen afleiden, aldus een gerechtsdeskundige die in die zaak gelast werd.

Kocht u het voertuig ten slotte aan (als consument dan wel als onderneming) bij een partij die géén gespecialiseerde verkoper is, dan zal u zich ook nog steeds kunnen baseren op de vrijwaringsverplichting voor verborgen gebreken, al zal u in dat geval wél een lastiger parcours moeten afleggen waar u de bewijslast draagt dat de gebreken

‘verborgen’ waren (voor u als nauwlettende koper) én dat deze verborgen gebreken ook reeds bestonden op het ogenblik dat u het voertuig kocht. De verkoper zal bovendien vaak aandringen opdat de koper het voertuig kocht ‘in de staat waarin het zich bevond met al zijn zichtbare en onzichtbare gebreken’. Waar dit vaak haaks staat op de beschrijving in de advertentie van de verkoper (zoekertje) waarbij het voertuig wordt geroemd (‘in perfecte staat’ of ‘altijd goed onderhouden’), raden we aan deze advertentie bij het contract te voegen (minstens bij te houden) nu u in dat geval wel kan terugvallen op deze verklaring zo deze later onjuist zouden blijken.

Mathieu Malfait

Wij zijn advocaten, maar vooral raadgevers.

“Nieuwe dimensie geven aan farmaceutische expertise”

Apotheek Lamoot ontzorgt patiënten en verpleegkundigen

Eigen huislijn

Naast magistrale bereidingen (voorgeschreven door de huisarts), gaf

Apotheek Lamoot in 2018 een nieuw elan aan officinale bereidingen, zoals een hoestsiroop of een ontstekingsgel. “Die zijn gemaakt door de apotheek zelf en zonder voorschrift verkrijgbaar. Naar aanleiding van onze 60ste verjaardag hebben we die in een nieuw jasje gestoken en omgedoopt tot de Joseph Lamoot-huislijn”, vertellen beide broers.

Apotheek Lamoot is geen farmaceutische zorgverstrekker zoals 13 in een dozijn. Naast 4 fysieke apotheken, is het familiebedrijf een pionier in serviceverlening inzake IMV (individuele medicatievoorbereiding) voor woonzorgcentra. Daarnaast lanceerde het vorig jaar met Homedi.rol een handige oplossing voor correct medicatiegebruik bij patiënten.

Joseph Lamoot opende in 1958 een eigen dorpsapotheek in Vlamertinge. 30 jaar later kreeg hij ondersteuning van zoon Johan en diens echtgenote Dominique Claes, die nog 3 filialen in de Westhoek openden (2 in Ieper, 1 in Elverdinge) en zich vanaf 2009 begonnen te specialiseren in IMV. “Dat is een organisch gegroeide dienstverlening voor zorginstellingen. Het verlicht het werk van verpleegkundigen aanzienlijk, door het sorteren van de pillen per patiënt en per innamemoment”, verduidelijkt Sebastiaan Lamoot, die samen met broer Alexander en zus Stephanie de derde generatie vertegenwoordigt.

Het bedrijf beschikt daarvoor over een eigen productiehal en stockageruimte in Vlamertinge, waar ziekenhuisapothekeres Dominique Claes een team van een 20-tal mensen aanstuurt. “Het vullen van de zakjes gebeurt automatisch, wat de foutenlast drastisch verlaagt, maar er is sowieso nog manipulatie van onze mensen nodig om alles perfect te organiseren en te controleren.” Onder de merknaam Homedi.care bedient Apotheek Lamoot zo circa 2.000 patiënten in woonzorgcentra. “We ondersteunen dat met een 24/7-beschikbaarheid. Het gebeurt wel vaker dat verpleegkundigen in een woonzorgcentrum op zaterdagnamiddag vaststellen dat er een bepaald tekort is. Wij geven dan het nodige advies en/of gaan nog ter plaatse met noodmedicatie”, vult Alexander aan.

Lokale verankering

2 jaar geleden startte de apotheek ook met de online farmacie, onder de merknaam Homedi. “Daarmee komen we tegemoet aan wensen van oudere én jongere patiënten. Voor 15 uur besteld, betekent dezelfde dag nog geleverd in de Westhoek via een elektrische bestelwagen of fiets. De combinatie van online met lokale verankering, is in onze branche vrij uniek.”

Op vraag van mantelzorgers startte de familiale kmo in 2022 met Homedi.rol. “Dit is eigenlijk quasi hetzelfde als de Homedi.care-service, maar dan voor patiënten die nog thuis wonen. Door hen én mantelzorgers op deze manier te ondersteunen, bevorderen we de zelfstandigheid van oudere mensen, zodat ze zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De Homedi-rollen maken we eveneens in Vlamertinge. Patiënten en mantelzorgers kunnen ze ophalen in één van onze filialen, of ze thuis laten leveren.” (BVC - Foto DD)

www.apotheek-lamoot.be

Sebastiaan en Alexander Lamoot.

De 17 Sustainable Development

Goals van de Verenigde Naties worden wereldwijd ingezet als doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. In deze rubriek stellen we telkens een andere SDG voor. SDG 12 voorziet om tegen 2030 op wereldschaal het volume aan voedselafval per persoon met de helft te verminderen, zowel bij distributie als bij consumptie. Subdoelstelling 12.5 zet specifiek in op de beperking van afvalproductie via preventie, vermindering, recyclage en hergebruik.

Purasana in Wevelgem verhandelt en verdeelt plantaardige en biologische superfoods, voedingssupplementen en proteïnepoeders. Het nam in 2021 zijn verpakkingsgamma onder de loep. Alle verpakkingen worden er nu vervangen door 100% recycleerbare alternatieven. “Duurzaamheid zit sowieso al in het DNA van ons bedrijf”, zegt Kurt Caekaert. “Voor je een kilo biefstuk op je bord krijgt, kost dat de planeet al 15.000 liter water en 25 kilo aan veevoeder. Onze producten zijn gemaakt van hernieuwbare bronnen: planten en fruit. Die worden geoogst en elk seizoen opnieuw aangeplant. In vergelijking met een vleesgedreven cultuur is onze business dus inherent goed voor de planeet.”

Maar het bedrijf wil graag ook duurzaam ondernemen. “Onder meer verpakking is een element waarmee je het verschil kan maken. Eind 2021 hebben we daarom een verpakkingsanalyse laten uitvoeren door de Universiteit van Hasselt. Uit die analyse kwamen een aantal werkpunten naar voren en daar zetten we nu op in.”

Purasana had bijvoorbeeld al een duurzame verpakking ontwikkeld voor de superfoods, maar die bleek bij nader inzien toch voor verbetering vatbaar. “Vooral het feit dat de verpakking uit verschillende materialen bestond maakt het moeilijk om ze te recycleren, hoe milieuvriendelijk ze elk op zich ook waren. In ons land worden

Purasana werkt enkel nog met 100% recycleerbare verpakkingen

dergelijke verpakkingen ontmanteld in de sorteercentra, maar onder meer in China en Frankrijk, waar onze producten ook belanden, is dat niet het geval.” Dus ontwikkelde Purasana een verpakking uit één en dezelfde component. “De verpakking zelf, de sluiting en een eventuele gemetalliseerde laag, bestaan telkens uit polyethyleen. Het heeft een jaar geduurd om een monoverpakking te ontwikkelen die onze producten even lang en kwalitatief bewaart, maar we zijn erin geslaagd.”

Alternatief

Ook voor de andere producten werd een milieuvriendelijker alternatief ontwikkeld. “Onze verpakking voor voedingssupplementen en vitaminen bestaat voor een groot deel uit maïsvezel. In principe kan je die op je composthoop kwijt, maar in de praktijk worden die potjes gewoon weggegooid en belanden ze dus tussen het restafval. Daarom hebben we ook hier gefocust op recycleerbaarheid en een monoverpakking ontwikkeld.”

Hetzelfde geldt voor de proteïnen die het bedrijf verkoopt. “Onze proteïnen werden vroeger in kokers verpakt, bestaande uit metaal en karton. Ook daar kiezen we voor een recycleerbare monoverpakking. Daarnaast gebruiken we voor onze kartonnen verpakkingen enkel karton dat afkomstig is van beheerde bossen en houden we de hoeveelheid fossiele brandstof in onze wikkelfolie zo klein mogelijk.” Purasana telt 17 enthousiaste medewerkers. Voor de productie werkt Purasana, vanuit een overtuigd sociaal engagement, samen met een lokaal maatwerkbedrijf. (JM - Foto Kurt)

Meer weten? Contacteer ons gerust via 0476 02 59 42 of duurzaamondernemen.wv@voka.be

Kurt Caekaert.

Johan en Jeroen Deprez — Deprez

“Je moet durven tegen de stroom in te denken”

Op een behoorlijk indrukwekkende manier timmeren vader Johan en zoon Jeroen Deprez aan hun ondernemersdroom. Hun bedrijf is specialist in het bedenken en begeleiden van logistieke oplossingen voor de ‘droge’ industrie. Denk maar aan het installeren van machineparken voor bedrijven uit de voedingsindustrie, de recyclage- of de betonsector. Deprez, vandaag goed voor circa 20 miljoen euro omzet, 80 medewerkers en heel wat export, verdubbelde sinds 2016 in omvang.

Vader en zoon, schouder aan schouder: anderen dromen ervan, jullie doen het gewoon. Hier zitten 2 gelukkige mensen?

Johan Deprez: “Dat mag je wel zeggen, ja. Maar vooraleer Jeroen (die met 2 masterdiploma’s goed geschoold is) in het bedrijf kwam, wilden mijn echtgenote en ik dat hij eerst ‘op een ander’ ervaring zou opdoen. Zo is ook gebeurd. De afspraak was 5 jaar. Maar na 3 jaar kwam hij zelf al aankloppen en inmiddels is hij 9 jaar aan boord. Hij kent nu het klappen van de zweep. Dat geeft een goed gevoel.”

Deprez is nu de fiere titelvoerder van het concours ‘kmo van het jaar.’ Waaraan hebben jullie die award te danken, denken jullie?

Jeroen Deprez: “Kijk naar de muur achter u, met de credo’s waarin wij geloven. ‘CARE’ staat voor creatief, ambitieus, respectvol en excellent. Dat zijn onze drijfveren, de basis van ons ondernemerschap.”

Johan Deprez: “Ik meen dat de jury onder de indruk was van het feit dat wij op zoveel parameters zo diepgaand onze idealen in de praktijk toepassen. Anderen praten er over, wij doen het gewoon. Dat zit in ons DNA sinds de opstart in 1984. Als ik eerlijk mag zijn: wij blijven fier op hoe mijn vrouw en ik in de garage zijn gestart en bescheiden over wat we hier in 1 generatie samen gerealiseerd hebben. Elke startende ondernemer zal wel zijn twijfels hebben, en dat was bij ons niet anders. Maar het zijn onze klanten die ons systematisch vooruit hebben gestuwd en ons vertrouwen hebben gegeven. Ik vergeet dat nooit en blijf er ook altijd dankbaar voor. Vandaag hebben we referentiecontracten tot in Californië of Canada toe. Dat kan nog moeilijk toeval zijn.”

Jeroen Deprez: “De grote en verdiende winnaars zijn naar mijn aanvoelen in de eerste plaats onze medewerkers. Dat heeft inzake

motivatie een enorme push gegeven aan iedereen hier aan boord. Bij de prijsuitreiking viel het allicht ook op: anderen sturen de CEO naar de schijnwerpers, maar wij kwamen met opvallend veel eigen volk voor de fotografen staan. Dat was een statement.”

Mooi zo’n titel, maar brengt die qua business ook iets met zich mee?

Johan Deprez: “Om de impact te meten op ons bedrijf is het nu nog te vroeg. Kom volgend jaar maar eens terug. Dit gezegd zijnde blijft de vaststelling dat die titel ons zoveel meer visibiliteit heeft bezorgd in een landschap dat in West-Vlaanderen nochtans vol zit met mooie parels. Straks pakken we, naast onze basisactiviteiten, ook uit met een nieuw concept dat we aanbieden aan de bedrijfswereld : een volautomatisch magazijn. Ik vermoed sterk dat dat onze naam, gekoppeld aan de titel ‘nationale kmo van het jaar’ geen windeieren zal leggen. Ieder jaar rijpen hier nieuwe ideeën, om te laten groeien en bloeien.”

Steevast valt ook de term groeibedrijf als verklarende factor van succes. Hoe belangrijk is dat zonder zichzelf voorbij te groeien?

Jeroen Deprez: “Als groei geforceerd aanvoelt, dan zit het niet goed, simpel.”

Johan Deprez: “Groeien is goed, maar je moet de mensen meekrijgen in dat verhaal, en dat is andere koek. Mensen kwamen mij in al die jaren meer dan eens zeggen dat het te rap ging. Daar moet je dan rekening mee houden.”

Hoe doe je dat, want een bedrijfsleider wil altijd maar vooruit, toch?

Johan Deprez: “Dé sleutel is communicatie. Zowel in goede als in minder goede tijden, want groeien doe je niet altijd. Het kan niet genoeg benadrukt worden. Je moet de weg wijzen, veranderingen uitleggen en de con-

text duiden bij elke stap die je zet. Met één bedoeling: de mensen aan boord een goed gevoel geven. Door veel te communiceren, verdien je ook appreciatie. Ook voor de bedrijfsleiding voelt het goed aan als mensen achteraf hun waardering uitspreken, laten we daar niet flauw over doen.”

Op jullie website staat te lezen dat Deprez de slogan ‘Keep it simple’ hoog in het vaandel draagt. Hoe past u dat principe toe in de praktijk zonder dat het ‘keep it stupid’ wordt?

Jeroen Deprez: “De zaken eenvoudig houden is een deel van ons DNA. In de praktijk hanteren we 2 principes. Ten eerste: we hameren erop dat moeilijke probleemstellingen van de klanten zoveel mogelijk eenvoudige oplossingen krijgen. Ik denk zelfs te mogen stellen dat dat één van onze grote troeven is. Wij durven aan onze klanten bijvoorbeeld zeggen dat het ook anders kan. Ten tweede: we stimuleren bij onze medewerkers zoveel mogelijk het outof-the-box denken. Geen verstarring, wel een open mind, zichzelf continu in vraag durven stellen.”

Johan Deprez: “Niets méér verhelderend dan tegen de stroom in durven te denken. Ik geef maar één voorbeeld: in de loop der jaren hebben we het aantal onderdelen van een machinelijn drastisch kunnen verlagen. Dat zegt toch genoeg: het kan wel degelijk eenvoudiger en even goed.”

Deprez zweert eerder bij organische groei. Is dat geen conservatief beleid in een snel roterende wereld waarbij schaalvergroting omzeggens overal hét ordewoord is?

Jeroen Deprez: “Zeg nooit nooit. Maar we zijn actief in een nichesector. Jawel hoor, we kijken ook naar opportuniteiten. Maar de timing moet kloppen en je moet het ook ‘meester’ kunnen. Vergeet toch niet dat we nu al op enkele jaren tijd verdubbeld zijn in omvang. Zelfs de Amerikaanse foodindustrie heeft ons al ontdekt op basis van onze excellentie.”

Overal maken zaken als AI, robotica of digitalisering opgeld. Ook in de machinebouw?

Jeroen Deprez: “Om eerlijk te zijn denk ik dat AI en robotica nog maar aan het begin van een doorbraak staan. Maar bij onze klanten zien we die zaken wel snel bewegen en het is aan ons om daarop in te spelen waar nodig of nuttig. Dat doen we ook.”

“We zijn in enkele jaren tijd verdubbeld in omvang. Zelfs de Amerikaanse foodindustrie heeft ons al ontdekt op basis van onze excellentie.”

— JEROEN DEPREZ

Johan Deprez: “Als er ergens sprake is van een grote doorbaak, dan wel op het vlak van digitalisering. Wat tot voor enkele jaren ondenkbaar was, is nu een realiteit: één operator die vanop een groot scherm alles kan aansturen met één klik op de knop. En het moet gezegd: een grote vooruitgang qua efficiëntie.”

Jeroen Deprez: “Dat is meteen ook een grote uitdaging. Er mogen zeker en meteen ook een aantal mensen bijkomen die specialisten zijn inzake databeheer. Alleen vind je ze niet zo gemakkelijk. En ja, dat zet een zekere rem op de groeiambities.”

Johan Deprez: “Misschien is het ook aan ons om ons beter te profileren. Met een vernieuwde website willen we dit jaar dat soort profielen beter aantrekken.”

Alles is altijd in beweging. Merkt u dat ook aan uw eigen manier van de zaak leiden?

Johan Deprez: “Je moet dat durven erkennen: naarmate een bedrijf groeit, mag je niet meer de ambitie hebben om alles zelf te regelen en onder controle te houden. Daar moet je dan conclusies uit trekken. Concreet: een goede manager is het aan zichzelf verschuldigd om zich te omringen met experts in hun vakgebied, en dat is precies wat we de voorbije jaren ook hebben gedaan. Het decentraliseren van bevoegdheden en het helikopterzicht behouden, ja, dat is het.”

Jeroen Deprez: “Ik ben nog zoveel jonger maar ik heb nu al soms het gevoel dat je niet alleen kennis in huis moet hebben en de zaak moet leiden, maar dat je ook meer en meer psycholoog moet zijn.”

Johan Deprez (lacht): “Zolang het maar geen psychiater is.”

Jeroen Deprez: “In de zoektocht naar nieuwe medewerkers, hebben we alvast geleerd om de zaken anders aan te pakken. Concreet houden we nu rekening met het kleurenpalet: de ene is rood, de andere blauw, nog een ander groen of geel en we praten hier – voor een goed begrip – niet over politieke overtuigingen. Elkeen heeft zijn eigen typisch DNA en op basis van die persoonlijke kenmerken, kies je profielen voor een bepaalde job. Dat heeft al zijn vruchten afgeworpen.”

Johan Deprez: “Ik stel als bedrijfsleider ook vast dat goede communicatie een cruciaal gegeven is. Dat is een must, en niet alleen tegenover je eigen medewerkers. Ook met stakeholders moet je permanent in dialoog gaan. Denk aan buren, leveranciers, klanten, scholen, enzovoort. Als

Voor zoon Jeroen Deprez (34) en vader Johan (65) is “have fun” een belangrijke leidraad. Maar hoeveel fun kan je hebben in de wetenschap dat ondernemerschap per definitie ook gelijk staat aan elk uur van de dag problemen zien op te lossen? Jeroen Deprez is duidelijk: “Problemen? Dat noemen wij uitdagingen. Of, zoals ook een Indische goeroe eens zei: ‘If there is a problem and you can solve it, then why worry? And if you can not solve it? Why worry?’” Johan Deprez vult aan: “Je mag nooit denken dat je alles kan oplossen. En druk die de fun in de weg staat? Om het met de woorden van Filip Wallays van Agristo te zeggen: ‘Druk? Te druk? Daar doen wij lekker niet aan mee!’”.

we bijvoorbeeld stages organiseren voor jongeren met interesse in technologie, is dat evengoed een investering op de lange termijn.”

Voka dringt erg aan op een hervorming van de arbeidsmarkt. Hoe moet die er volgens u uitzien?

Jeroen Deprez: “Punt één: schaf toch dat nog altijd sluimerende onderscheid af tussen arbeiders en bedienden. Stimuleer radicaal de flexibiliteit, maar hou het eenvoudig alstublieft. Bedrijven willen zaken toepassen, maar dat lukt gewoon niet. Om maar één voorbeeld te geven: duw maar eens 39 uren in een 4/5de werkweek. Ik stel ook vast dat het zogenaamde cafetariaplan langs geen kanten werkt, omdat het ene

paritair comité het andere niet is.”

Johan Deprez: “Volgens bepaalde voorschriften van de overheid mogen bepaalde werkuren stoppen om 26 minuten over 3. Gekker kan je het toch niet bedenken.”

Merken we hier een bloedhekel aan de politiek die te traag werkt en ondernemers niet begrijpt?

Johan Deprez: “Laat het me alleen daar bij houden: het wetboek en het staatsblad puilen van jaar tot jaar meer uit, tot in het absurde. Mag ik een concreet voorstel lanceren: telkens er een nieuwe wet wordt gestemd, zou er een andere moeten worden afgeschaft. Keep it simple, jawel.”

(Karel Cambien - Foto’s Stefaan Achtergael)

“Dé sleutel is communicatie. Zowel in goede als in minder goede tijden.”

— JOHAN DEPREZ

DOSSIER

Alles voor je bedrijfsgebouw

“Energie was een kostenpost, maar is nu een strategische beslissing”

Jojoënde elektriciteits- en gasprijzen, de invoering van het capaciteitstarief en de opmars van de digitale tellers… Zeggen dat de energiemarkt “in beweging is”, klinkt als het understatement van dit (en vorig) jaar. Voor veel bedrijven – en zeker voor de grootverbruikers – is het bijzonder moeilijk geworden om op prijsvlak nog vaste grond onder de voeten te voelen.

“Een terugkeer naar de oude toestand zien we niet gebeuren. Maar dit is voor bedrijven wel hét moment om energie als een businesscase te zien”, vertellen Youri Van Der Zwalmen en Xavier De Moor van Condugo.

De Moor zet sinds 2015 met Condugo in op energy monitoring bij bedrijven. “Door de plotse volatiliteit in de energiemarkt maakten we vorig jaar echter een ommezwaai richting procurement en de financiële aspecten van energie, samen met Kurt Biesemans en Youri Van Der Zwalmen. “Onze klanten zijn vooral energie-intensieve bedrijven – chemie, staalnijverheid, producenten van bouwmaterialen, voeding, automotive, healthcare – waarbij zowel hun productiekosten als de verkoopprijs sterk worden bepaald door energie als grondstof. Maar ook bedrijven met heel veel en verspreide sites, zoals grootbanken, retailers en reisbureaus, merken dat de financiële kant van hun energiebeheer een flink stuk moeilijker is geworden. Ten slotte zijn er de telecomoperatoren met winkels en zendmasten, die enerzijds steeds meer energie verbruiken en anderzijds heel veel tellers hebben.”

Voorspelbaarheid en stabiliteit

“Dé bezorgdheid van bedrijven vandaag is de voorspelbaarheid en de stabiliteit van de energiekosten, zeker voor de grootverbruikers. Ondernemers willen daarnaast ook veel sneller beslissingen kunnen nemen, op basis van actuele data die betrouwbare voorspellingen mogelijk maken. En ten slotte willen ze ook het risicoprofiel van hun bedrijf binnen de perken houden. De vraag is dus wat de toekomst ons gaat brengen. Vorig jaar waren de prijzen torenhoog. Bij het meest gestandaardiseerde product – CAL23, waarbij je je voor een volledig kalenderjaar indekt – was het hoogste niveau 600 euro per MWh. Vandaag zien we marktprijzen voor de toekomst van 100 à 150 euro. Dat we een milde winter hebben

gehad, en dat de industrie meer ging letten op zuinig energieverbruik, speelt daarbij een rol. Maar als volgende winters niét mild zijn, kan het weer moeilijk worden. En het is zeker dat de schommelingen in de markt de komende jaren nog groter zullen worden, onder meer omdat de groei van hernieuwbare energiebronnen om verdere investeringen op het net vraagt.”

Hedgen anno 2023

“Een gevolg van die volatiliteit is dat de energieleveranciers minder bereid zijn om risico’s te nemen. Waar ze vroeger een vaste prijs en een hoge flexibiliteit aanboden –met op jaarbasis een meer- of minverbruik tot 40% van het geschatte verbruik – geven ze vandaag nog 5% of zelfs géén flexibiliteit meer. Daarnaast is de prijs ook niet meer vast, maar gelinkt aan die op de spotmarkt. Als verbruiker moet je dus een heel goede inschatting maken van je toekomstige verbruik, anders kunnen de kosten om bijkomende energie in te kopen hoog oplopen.”

“We zien dat veel van die bedrijven zélf een vorm van trading beginnen op te zetten om die volatiliteit onder controle te houden. Of ze gaan rechtstreeks een overeenkomst afsluiten met een producent van hernieuwbare energie, zoals een wind- of zonnepark, waardoor ze een contract voor 10 jaar of langer kunnen afsluiten. Dat zijn de zogenaamde Power Purchase Agreements of PPA’s. Via hedging kun je dus meer grip krijgen op je energieprijzen door een bepaald volume ‘vast te klikken’ aan de op dat moment gangbare of overeengekomen prijs.”

Capaciteitstarief en digitale tellers

“Wat verandert in 2023 is de komst van het capaciteitstarief, waardoor ook je hoogste verbruik op maandbasis mee in rekening wordt gebracht. Daardoor is het bijvoorbeeld belangrijk om de momenten waarop het elektrisch wagenpark wordt opgeladen goed te managen.”

“Bovendien worden in Vlaanderen volop digitale tellers geïnstalleerd. Voor groot- en middelverbruikers kunnen die serieus wat

Seminarie op 17 maart

Op vrijdagvoormiddag 17 maart geeft Xavier De Moor bij Voka WestVlaanderen een seminarie over het optimaal aankopen van energie. Hij zoomt in op de marktprijzen en volatiliteit in heel Europa, contractering en budgettering, hedging of de kunst van het ‘klikken van prijzen’, de digitale meters van Fluvius en de uitdagingen voor bedrijven met meerdere EAN’s in verschillende regio’s.

voordelen brengen. Terwijl er vroeger maar één keer per jaar werd gemeten, gebeurt dat nu permanent. Je kunt dus veel beter je verbruik opvolgen en voorspellen en zo je budget berekenen. En voor wie veel tellers heeft, maakt de digitale teller bijvoorbeeld facturatie naar je verschillende winkelpunten een stuk makkelijker, op voorwaarde dat je slim gebruikmaakt van de data die verzameld worden. Bovendien zijn de nettarieven zo opgebouwd dat je daarop met de digitale teller 5 tot 15% minder zal betalen. Veel veranderingen, maar anderzijds ook hét moment dus voor bedrijven om energie als businesscase te beschouwen.” (SD - Foto Shutterstock)

www.condugo.com

“Er zijn veel veranderingen, maar anderzijds is dit voor bedrijven ook hét moment om energie als businesscase te beschouwen.”

— YOURI VAN DER ZWALMEN EN XAVIER DE MOOR

“Verlichting heeft een impact op je medewerkers”

INTI maakt het verschil met licht

INTI/House of Light in Brugge heeft als conceptueel lichtstudiebureau een unieke kijk op elk architecturaal project. Licht en verlichting hebben een veel grotere impact dan de meeste mensen beseffen, zegt zaakvoerder Simon Berten. “Het juiste licht op kantoor haalt het beste uit je medewerkers. En de juiste verlichting in een hotel of restaurant tilt je sfeer echt naar een hoger niveau. Gelukkig zien steeds meer mensen dat in.”

Stichter Ignace Berten startte in de jaren 80 met de lighting design studio IB Lichtateljee. “Mijn vader pionierde toen al met creatieve en baanbrekende lichtconcepten”, zegt Simon Berten. “Via licht en verlichting slaagde hij erin om de architectuur van een project extra tot haar recht te doen komen. Ik heb zelf architectuur gestudeerd, en had in eerste instantie niet de bedoeling om in de zaak te stappen. Maar tijdens mijn studie en ervaring als architect, merkte ik dat verlichting architectuur echt kan maken of kraken. Daardoor werd ik toch naar die lichtwereld getrokken.”

In 2018 nam Simon de zaak over van zijn vader. IB Lichtateljee werd omgedoopt tot het internationaler klinkende INTI/House of Light. “De klant bepaalt in welke mate hij een beroep doet op INTI”, zegt Berten. “Als lichtstudiebureau kunnen we voor de architect en bouwheer een volledig lichtplan ontwerpen op maat van het

project, inclusief technische uitwerking en opvolging. B2b-klanten kunnen echter ook losse verlichting aankopen. We werken overigens enkel met kwalitatieve merken die in Europa worden geproduceerd, waar we kunnen achter staan.”

Meerwaarde

De projecten die INTI binnenkrijgt, zijn heel divers. “Maar we werken voornamelijk binnen 3 pijlers: high-end residenties, de hospitalitysector en kantoren. En in elk van die segmenten proberen we aan de hand van licht meerwaarde te creëren.” Want verlichting heeft een veel grotere impact dan mensen doorgaans beseffen, zegt Simon Berten. “De verlichting op kantoor heeft niet alleen een invloed op de productiviteit van je medewerkers, maar ook op hun gezondheid en geluk. Op dit moment hebben veel werkgevers de overtuiging dat het overal even helder moet zijn op de werkvloer, dus hangen ze in een grid of aan

het plafond allemaal dezelfde toestellen. Maar je kan zoveel méér doen met licht dan dat. Bij de nieuwe kantoren van bijvoorbeeld In The Yard van Durabrik langs de E40, stelden we een integratief lichtontwerp op, dat voldoet aan hoge eisen van de WELL Standard, van intenser licht in de ochtend naar meer gedimd licht in de middag. Zo worden ze door het licht op de juiste momenten geprikkeld, wat op zijn beurt zorgt voor een betere nachtrust. Daar kan je op termijn ook als werkgever de vruchten van plukken. Sfeervol licht zorgt overigens ook voor gezelligheid, en dat wordt in tijden van arbeidsmarktkrapte ook een steeds belangrijker element op de werkvloer.”

Ook in de hospitality maakt INTI het verschil met licht. “Als klanten pochen met de gezelligheid van het interieur in een hotel of restaurant, dan mag je ervan uitgaan dat de verlichting daar zéker een aandeel in heeft. Verlichting legt niet alleen accenten in de architectuur, maar ook op je bord. Intussen hebben we ons al over de verlichting van een heleboel kwalitatieve zaken mogen buigen, zoals van L.E.S.S. Eatery, Cantine Copine en restaurant Patrick Devos in Brugge.” (JM - Foto MVN)

Simon Berten en zijn team.

David Natuursteen investeert in de toekomst

Zus en broers zetten schouders onder natuursteenbedrijf

Natuursteenbedrijf Gebroeders David in Zedelgem viert dit jaar zijn 50ste verjaardag. Zus en broers Berdien, Samuel en Bastiaan David namen het bedrijf een half jaar geleden over, en willen het graag verder uitbouwen. “Zo plannen we te investeren in een modern machinepark en willen we onze activiteiten ook uitbreiden.”

Het was niet vanzelfsprekend dat het drietal het bedrijf van hun grootvader ooit zou overnemen. “Onze vader heeft destijds een ander natuursteenbedrijf in Tielt overgenomen en dat wordt al enkele jaren gerund door Samuel”, legt Berdien uit. “Het bedrijf hier was in handen van onze nonkel en zijn neef. Zelf hadden Bastiaan en ik andere carrièreplannen. Maar toen onze familie vorig jaar polste of we geen interesse hadden om dit verder te zetten, is het toch beginnen kriebelen. Ondernemen zit in ons bloed en in deze tijd nog met iets starten, is niet evident. Een kans als deze zouden we niet meer krijgen, redeneerden we. En dat we kunnen voortzetten wat onze opa destijds is gestart, voelt wel goed.”

In het natuursteenbedrijf wordt vooral natuursteen voor buiten verzaagd, bewerkt en verhandeld. “Portieken, dorpels, zwembadboordstenen, gevelplinten,… Standaardstukken hebben we niet op stock. Alles wordt op maat gemaakt, ideaal om efficiënt met onze grondstoffen om te springen. We bundelen bestellingen om zo weinig mogelijk verlies te hebben met onze blokken en platen. En ook al moeten we dus elke bestelling nog van nul starten, we slagen erin een levertijd van 2 weken aan te houden. Qua interieur kan je bij ons terecht voor trappen, keukens, badkamers,… De terugkerende klanten zijn voornamelijk aannemers, architecten en bouwheren. Maar ook particuliere klanten kunnen bij

ons terecht voor hun project.” De zus en broers zijn ambitieus. “We willen in eerste instantie graag het bedrijf op hetzelfde elan voortzetten. Maar we willen uiteraard ook groeien in de toekomst, door onder meer te investeren in ons machinepark. Dit jaar kopen we een nieuwe zaagmachine. Een flinke investering, maar het zal ons werk ook verlichten en ons heel wat tijd besparen. Terwijl we nu zelf moeten berekenen hoe we onze blokken het efficiëntst verzagen, doen de nieuwste machines zelf voorstellen op basis van de bestellingen.”

Ambitieuze plannen

Het is ook de bedoeling dat de activiteiten binnen ‘David Natuursteen’, de naam waarmee het drietal in de toekomst wil uitpakken, worden uitgebreid. “Op vandaag heeft de exterieure markt niet veel geheimen meer voor ons. Maar we willen zelf ook wat meer interieuropdrachten binnenhalen.”

Voorlopig zorgt de krapte op de arbeidsmarkt voor een rem op die ambitieuze plannen. “We zijn dringend op zoek naar 2 extra mensen”, vertelt Berdien. “Ik had me voorgenomen om sowieso een deel van mijn werktijd mee te draaien in productie, om productkennis te vergaren. Maar door het vele werk heb ik nu zelfs te weinig tijd voor andere zaken, zoals actief op zoek gaan naar nieuwe klanten. Goed personeel vinden is allesbehalve evident, zeker in onze stiel. Het blijft fysiek en zwaar werk. Nochtans is het bewerken van natuursteen wel een boeiende job: je kan prachtige dingen maken die een leven lang blijven, met een puur product recht uit de grond.”

(JM - Foto MVN)

www.david-natuursteen.net

“Dit jaar kopen we een nieuwe zaagmachine. Een flinke investering, maar het zal ons werk ook verlichten en ons heel wat tijd besparen.”

— BERDIEN, SAMUEL EN BASTIAAN DAVID

Aquafin plaatst megabestelling bij CGK Group

CGK Group zal de komende jaren meer dan 70 tanks vervangen bij Aquafin. Voor de onderneming uit Gullegem, die zich focust op oplossingen voor bescherming van mens, milieu en infrastructuur (onder meer voor waterzuivering), is dit een contract van historische omvang.

Aquafin, dat in het Vlaams Gewest instaat voor de zuivering van bijna 90% van alle huishoudelijk afvalwater, is volop bezig met de vernieuwing van de infrastructuur op heel wat zuiveringsstations. Zo wil het onder meer de enkelwandige ijzerchloridetanks, die al 20 jaar oud zijn, vervangen door dubbelwandige tanks. In functie van uniformiteit, efficiëntie en een gunstige prijszetting besliste Aquafin om dit toe te vertrouwen aan één onderneming die zowel de levering, de montage als de ingebruikstelling (aansluiting van het leidingnetwerk incluis) verzorgt. CGK, geleid

door Tijl Charle en Geert Denutte, kwam als winnaar uit de bus. Het bedrijf telt circa 90 mensen. “Wommelgem, Deurne en Nijlen zijn de eerste locaties waar we onze tanks zullen integreren. We bouwen de tanks en pompkast telkens volledig op in Gullegem. De oude tanks zullen we recycleren, idealiter kunnen we die omvormen tot kunststof rijplaten”, verduidelijkt Geert Denutte. (BVC - Eigen foto) www.cgk-online.be

“We bouwen de tanks en pompkast telkens volledig op in Gullegem.”

— GEERT DENUTTE

Klant: Bart Debuf Oppervlakte: 6.000 m² Gemeente: Kortrijk Architect: Devolder Architecten

Emiel Duyvejonck, Tim De Buck, Inge Geeraert en Stijn Dely.

Uitbreiding plaveit Jardinico’s weg naar internationale groei

Nergens beter dan vakantie in je eigen tuin: sinds een of ander virus de wereld door elkaar schudde, beseffen we dat als nooit tevoren. Het heeft Jardinico, fabrikant van tuinmeubilair en parasols, geen windeieren gelegd. De onderneming van Bruno Vandeputte nam recent een tweede gebouw op Evolis in gebruik en legt daarmee de fundamenten voor een verdere gestage expansie.

Met Jardinico zetten Bruno en Bram Vandeputte in 1999 de ondernemerstraditie van hun familie verder, maar in een ander segment: confectie van kinderkleding maakte plaats voor kussens voor tuinmeubilair. 8 jaar geleden splitsten de broers de activiteiten. “Sindsdien focust Bram zich met Jardinico Cushions op confectie van maatwerkkussens voor de privatelabelmarkt en ben ik me volledig gaan toespitsen op parasols en tuinmeubilair”, legt Bruno Vandeputte uit. “Het bedrijf van Bram blijft één van onze belangrijkste leveranciers.”

Jardinico ontwerpt parasols en tuinmeubilair, vaak samen met gereputeerde designers. “De productie gebeurt in Azië, de assemblage in België. 5 jaar geleden verhuisden we van Avelgem naar de zone Evolis in Harelbeke, waar we in eerste instantie 4.000 m² magazijnen, 500 m² showroom en 500 m² kantoorruimte bouwden. Onlangs hebben we een aanpalend stuk grond bebouwd met nog eens 6.000 m² magazijnen, 1.000 m² toonzaal en 750 m² kantoren. Die uitbreiding was meer

dan welkom. Zo beschikken we nu over de ruimte die noodzakelijk is om onze aanzienlijke voorraad outdoormeubilair en parasols te herbergen.”

Promotie van eigen merk

Vandeputte merkt al 23 jaar een gestage groei van het outdoorsegment, maar 2020 en 2021 versloegen alle records. “Vorig jaar was een kantelmoment. De high end-markt waarin wij actief zijn bleef groeien, maar het lagere en middensegment kenden een terugval. Dat is typisch: hoe groter de crisis, des te beter luxe verkoopt. De jongste jaren hebben we onze actieradius bovendien gevoelig uitgebreid. De Benelux, Frankrijk en Duitsland blijven onze topmarkten, maar we bedienen eigenlijk heel Europa, Nieuw-Zeeland, Australië, Canada, Zwitserland en het Midden-Oosten. Onder meer in Zuid-Amerika, Zuid-Afrika en Japan is er nog veel potentieel.” Het wijst op de mondiale belangstelling voor Jardinico. “We hebben de jongste jaren heel veel inspanningen gedaan om ons merk te promoten en dat heeft geloond. De interesse is blijven aanzwengelen, waardoor ons team in geen tijd is uitgebreid van 8 naar 22 mensen. We blijven ambitieus, al mag de groei de komende jaren iets gestager lopen”, besluit Bruno Vandeputte. (BVC - Foto Kurt)

www.jardinico.com

LOXXER zorgt voor veilige stockage van batterijen

“Hét

Lithiumionbatterijen maken ons leven op veel domeinen draadlozer en dus een stuk makkelijker, maar brengen ook een explosie- en brandgevaar met zich mee. LOXXER uit Roeselare lanceert nu unieke en intelligente stockageoplossingen voor de industrie, overheden en residentiële gebouwen.

LOXXER is een ambitieus bedrijf met ervaren roergangers: Johan Pillen (Empteezy, FirePro, SBP) en dochter Renée, en Alexander Deceuninck (Edero, Saldec). “Met Empteezy zorgen we voor het veilig handelen en stockeren van vloeistoffen in bedrijven”, vertelt Johan Pillen. “Een toonaangevende autoconstructeur vroeg ons 5 jaar geleden of we ook containers hadden voor de opslag van batterijen. Bij traditionele autobatterijen moet je vooral waken over de zuren die erin zitten, dus dachten wij dat de containers daartegen resistent moesten zijn. Toen ze ons echter filmpjes toonden over de gevaren van lithiumionbatterijen, ook bij kleine formaten, gingen onze ogen open.”

Preventieadviseurs

“Die batterijen zitten vandaag overal in, van gsm’s en drones over handgereedschappen tot elektrische fietsen, steps en scooters”, vult Alexander Deceuninck aan. “Op zich zijn ze niet gevaarlijk, maar als je ze laat

vallen, kunnen ze intern beschadigd zijn. Als je ze dan oplaadt of als ze al opgeladen zijn, kunnen ze ‘thermisch op hol slaan’, een ‘thermal runaway’ in vaktaal. Er ontstaan almaar hogere temperaturen, gas kan zich ophopen en de batterijcel kan ook scheuren, met brand en/of explosie tot gevolg.” Renée Pillen: “Die batterijen worden vaak ’s nachts opgeladen. En omdat ze van het bedrijf zijn, wordt er al eens losser mee omgesprongen of ze worden lukraak opgeladen. Het zijn dus vaak preventieadviseurs die op zoek zijn naar één kast om alle batterijen tegelijk en veilig op te laden. Belangrijk om weten is dat je vandaag nog niets hebt dat lithiumionbatterijen kan blussen. Water maakt het enkel erger. Met onze oplossingen koop je tijd om de brandweer te verwittigen, mensen te evacueren uit het gebouw en eventueel de kast naar buiten te trekken om de veiligheid van je gebouw te vrijwaren. Op die manier garandeer je de veiligheid van je medewerkers en de continuïteit van je zaak. Spijtig genoeg zien we

dat bedrijfsbranden vaak een faillissement tot gevolg hebben.”

Johan Pillen: “Onze brandwerende opslagen oplaadkasten detecteren bij een thermal runaway eerst de rook, zetten meteen de stopcontacten en de ventilatie uit en met een aerosol blussysteem beheersen we de brand in de kast voor minstens 90 minuten. Via intelligente software en een ingebouwde simkaart worden de bevoegde personen op de hoogte gesteld. Bij het leveren van die kasten kregen we de vraag of we ook kasten wilden maken zodat medewerkers of klanten in afzonderlijke lockers hun fietsen stepbatterijen kunnen opladen. Dat product slaat ook aan bij overheden voor in stations, ziekenhuizen en bibliotheken, en bij eigenaars van appartementsgebouwen. Ondertussen hebben we ook intelligente brandveilige containers (tot 40 voet) ontwikkeld om batterijen in grote hoeveelheden op te slaan. Met een KIWA-keuring op zak zien we voor onze producten alvast een groot potentieel in België en de buurlanden. We willen met LOXXER hét aanspreekpunt zijn voor alles wat met het opslaan van lithiumion te maken heeft.”

(SD - Foto Kurt) www.loxxer.com

aanspreekpunt worden voor opslag van lithiumion”

Renée Pillen, Alexander Deceuninck en Johan Pillen.

Bedrijf is exponentieel gegroeid

Intermetal Motor zorgt voor elektriciteit waar er geen is

Elektriciteit, verlichting en verwarming voorzien op plekken waar die niet voorhanden zijn, Intermetal Motor in Wielsbeke schrijft er een succesverhaal mee. Zaakvoerder Sven Lagae nam het bedrijf over in 2010. Sindsdien kende het bedrijf een zeer snelle groei. “Onze grootste troef is zonder twijfel de service die we bieden. Wij installeren alles en zorgen ook voor permanentie voor als er iets fout loopt.”

Intermetal Motor in Wielsbeke, met ‘Mobile Energy Solutions’ als baseline, is actief in 3 sectoren: de bouwsector, de evenementensector en de industrie. “Het komt erop neer dat wij elektriciteit, verlichting en verwarming voorzien op de plaatsen waar die niet aanwezig zijn”, zegt gedelegeerd bestuurder Sven Lagae. “In de bouwsector zorgen we bijvoorbeeld voor elektriciteit voor de torenkranen, werfmachines en de werfketen. Verlichting voorzien we zodat er ook in de winter van ’s morgens gewerkt kan worden. In de ruwbouwfase zorgen we voor verwarming, zodat ook bij koude buitentemperaturen met de afwerking gestart kan worden.”

Maar ook eventorganisatoren kloppen aan bij Intermetal Motor. “Op een festivalweide bijvoorbeeld zorgen wij dat er genoeg elektriciteit is voor de klank- en lichtinstallatie, de caterkraampjes, de toiletblokken,…” In de industrie gaat het vooral om back-up-elektriciteit. “Als pakweg de hoogspanningscabine moet vervangen worden of er is een elektriciteitspanne, zorgen wij dat de fabriek kan blijven draaien.”

Elektriciteit, verlichting en verwarming is op vele plekken en momenten cruciaal, en dat spelen ze bij Intermetal Motor goed uit. “Wij ontzorgen onze klanten op dat vlak helemaal. Zij zeggen gewoon wat ze nodig

hebben en wij regelen het voor hen. We maken de plannen op, bouwen ter plaatse de installatie op en zorgen voor permanentie. Vooral dat laatste is héél belangrijk. Mocht er iets mis lopen, dan zijn wij er om het op te lossen. Een festival, bouwwerf of fabriek mag niet stilliggen door een gebrek aan elektriciteit.”

Positieve ervaringen

Sven nam het bedrijf Intermetal Motor over in 2010. Sinds 2016 kwam zijn broer Brecht erbij. “Onze ouders zijn aannemers en waren hier klant. Het product op zich interesseerde mij en ik ben op het aanbod gesprongen. Ik was net jong en onbezonnen genoeg om de sprong te wagen.”

En die is succesvol gebleken, want het bedrijf is exponentieel gegroeid sinds Sven en later de broers aan het roer staan: van een omzet van 700.000 euro in 2010 tot meer dan 7 miljoen euro vorig jaar. “Dat ligt enerzijds aan de uitbreiding van onze activiteiten richting de evenementensector en de industrie. Maar anderzijds vooral aan die service en flexibiliteit. We hebben geen enkele verkoper rondlopen en maken weinig reclame. Klanten komen dus vooral naar ons omdat ze van anderen hoorden dat hun ervaringen met ons positief zijn.”

(JM - Foto DD)

www.intermetal-motor.be

Kapitaalintensieve business

Intermetal Motor, dat naast de zaakvoerders 8 werknemers telt, is heel kapitaalintensief.

“We investeren flink in ons machinepark, omdat we uiteraard de beste machines willen kunnen aanbieden. We gaan daarbij uiteraard telkens op zoek naar de meest duurzame oplossing. Voorlopig zijn dat nog steeds vooral generatoren op fossiele brandstoffen, maar in de toekomst worden dat wellicht meer hybride toestellen zoals batterijen of generatoren op waterstof. We volgen die evolutie op de voet op, want ook onze klanten willen uiteraard de meest duurzame oplossing.”

Jong Voka visits Lecot

Op 14 februari waren we met Jong Voka te gast bij Lecot. Deze nationale speler begon met een klein ijzerwarenwinkeltje in Heule en Maaseik en groeide uit tot de grootste speler van België. Lecot bestaat ondertussen meer dan 130 jaar, met al een vierde generatie medewerkers en klanten. De familiale onderneming zweert bij duurzame relaties en hecht de hoogste waarde aan betrouwbaarheid. Tijdens dit bezoek kwamen we onder andere te weten hoe de onderneming het grote assortiment snel en betrouwbaar bij alle klanten levert.

Te gast bij Belfius

Basecamp Club Brugge

Met een 70-tal ondernemers waren we op 7 februari te gast in het Belfius Basecamp van Club Brugge. We kregen er een unieke inkijk in het oefenkamp van deze Belgische topclub en een boeiende uiteenzetting door Jeroen De Smet over o.a. sportieve ambities, innovatie, duurzaamheid, inclusie, branding en big data.

Innovation Academy

Op woensdag 15 februari zetten we de deelnemers van de allereerste Innovation Academy in de kijker. Dit unieke traject covert – over een korte periode – alle aspecten van het goed managen van innovatietrajecten. Van strategie over financiering, tot intellectueel eigendom en innovatiecultuur. De volgende editie staat dit najaar gepland. Voor meer info kan je terecht bij marijke.boucique@voka.be.

What’s Hot in Energie, Xperience en Service Design?

Op zoek naar nieuwe inzichten in hot topics? En meteen zien hoe collegabedrijven die inzichten in hun business gebruiken? En er tegelijk zelf business uit halen of de juiste partner vinden om jouw bedrijf te laten groeien? Dan zit je goed met What’s Hot.

In de reeks What’s Hot krijg je als Voka-lid de kans om bij bedrijven achter de schermen te kijken, je kennis uit te diepen en een inspirerende praktijkgetuigenis over een hot topic te horen. We sluiten af met een heel gerichte speeddate, waarbij we vraag en aanbod samenbrengen.

14 maart: What’s Hot in Energie: Fluvius - Ieper

21 april: What’s Hot in Xperience: Historium - Brugge

26 mei: What’s Hot in Service Design: Furnibo - Veurne

Meer info: Bruno Delaere, bruno.delaere@voka.be, 0473 77 90 84

Seminarie: Sociale verkiezingen, start nu met de voorbereiding!

De sociale verkiezingen komen eraan. In mei 2024 is het (al) zover. “Nog zó lang”, horen we je denken. Maar vergis je niet, een grondige voorbereiding is geen overbodige luxe. Maar wie moet verkiezingen organiseren? Wat is er nieuw in de regelgeving? Welke werknemers moet je meetellen? Uit hoeveel leden bestaan de overlegorganen? Je ontdekt het allemaal in dit seminarie op 8 maart.

Meer info: Davy Maes, davy.maes@voka.be, 0494 33 07 77

WORKSHOPS EN SEMINARIES

Seminarie: Een positief verzuimbeleidde sleutel tot succesvolle re-integratie van werknemers

donderdag 2 maart 2023 / van 13.00 tot 16.00 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Lab: Managementrapportering

maandag 6 maart 2023 / van 13.30 tot 17.00 uur / Voka West-Vlaanderen, Kortrijk

Seminarie: Organische reststromen hergebruiken en valoriseren

maandag 6 maart 2023 / van 14.00 tot 17.00 uur / Onderzoekscentrum VEG-i-TEC, Kortrijk

Lab+: Van teamlid naar teamleider

dinsdag 7 maart 2023 / van 9.00 tot 12.30 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Seminarie: Sociale verkiezingen, start nu met de voorbereiding! woensdag 8 maart 2023 / van 9.00 tot 12.30 uur / Voka | Brugge, Oostkamp

Infosessie: De hervorming van het fiscale gunstregime voor auteursrechten

donderdag 9 maart 2023 / van 10.30 tot 12.00 uur / Online of Voka | Brugge, Oostkamp

Infosessie: Handelsagentuur - do’s-and-don’ts

dinsdag 14 maart 2023 / van 9.00 tot 10.00 uur / Online

Lab+: Op weg naar een CO2-neutrale bedrijfsvoering

donderdag 16 maart 2023 / van 8.30 tot 13.00 uur / Voka West-Vlaanderen, Kortrijk

NETWERKEVENTS

Kick-off Bouw- & vastgoedcommunity 2023

maandag 6 maart 2023 / van 18.30 tot 21.30 uur / Van Marcke, Aalbeke

What’s Hot in Energie: Fluvius - Ieper

dinsdag 14 maart 2023 / van 8.00 tot 10.00 uur / Fluvius, Ieper

Voka Connect: Kipco-Damaco - Oostrozebeke

woensdag 29 maart 2023 / van 18.30 tot 22.00 uur / Kipco-Damaco, Oostrozebeke

Management Assistant Day

donderdag 20 april 2023 / van 13.30 tot 21.00 uur / ‘t Goed ter Heule, Lauwe

What’s Hot in Xperience: Historium - Brugge

vrijdag 21 april 2023 / van 8.00 tot 10.00 uur / Historium, Brugge

Te gast bij Arlu

vrijdag 28 april 2023 / van 12.00 tot 14.00 uur / Arlu, Ardooie

Voka Connect: Manutti - Deerlijk

dinsdag 23 mei 2023 / van 18.30 tot 22.00 uur / Manutti, Deerlijk

Te gast bij SSA Archery

dinsdag 30 mei 2023 / van 19.00 tot 21.30 uur / SSA Archery, Oostende

Onze partners:

FISCAAL RECHT, ONDERNEMINGSRECHT & OVERNAMES OP HET TEMPO VAN DE ONDERNEMER