2021 editie 2
DUURZAAM AVELEIJN
Duurzaam Aveleijn
alle druppels vormen samen een oceaan! Aveleijn streeft naar een leven vol betekenis voor cliënten met een verstandelijke beperking en een inclusieve maatschappij, waarin onze cliënten volop meedoen en zichtbaar zijn. Dit is ook één van de doelstellingen waarvoor Aveleijn zich inzet op het terrein van duurzaamheid. We hebben ons aangesloten bij de Green Deal Duurzame Zorg omdat we het onze opdracht vinden om de balans tussen mens en natuur te herstellen en een duurzame, inclusieve wereld mogelijk te maken. We realiseren ons dat alle tastbare maatregelen die we inmiddels hebben genomen, niet meer voldoende zijn om onze energiedoelstellingen voor de lange termijn te behalen. Uiteraard zetten we in op verduurzaming van ons vastgoed, we werken aan verschillende duurzaamheidsprojecten rondom scheiding van afval, beperking van het gebruik van energie, gezonde en duurzame voeding en het zorgdragen voor een duurzame leefomgeving. Mobiliteit heeft eveneens onze warme belangstelling. Maar er moet meer gebeuren dan dat….
2
Dit jaar lag de focus op onze bewustmakingscampagne. We richtten ons op kennis over duurzaamheid en gedragsverandering bij onze cliënten. Amber en Raimond zijn hiervoor echte ambassadeurs. ‘Samen helpen we de wereld handje’, is het motto waarmee zij samen met een enthousiaste duurzaamheidscoach anderen op de woon- en dagbestedingslocaties inspireren. In het artikel over bewustwording in dit boekje, lees je meer over hun ervaringen. De interesse voor de natuur, dieren en mensen is groot hebben we gemerkt. Met hun kijk op de wereld inspireren onze cliënten ons. Zij zijn kwetsbaar, maar ook sterk en volhardend in het bereiken van hun doelen, waarbij kleine stapjes een enorme impact kunnen hebben. De klimaatverandering is een feit en sinds het laatste rapport van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) weten we ook dat het veel sneller is gegaan dan we dachten. Ook is er nu de gemeenschappelijke en eenduidige opvatting dat de invloed van de mens op deze klimaatverandering het grootst is.
De uitdaging die voor ons ligt is groot. De klimaatcrisis die zich voltrekt, is soms moeilijk te bevatten. Resultaten van individuele inspanningen zijn niet direct zichtbaar in het grote geheel. Dit kan mensen ontmoedigen om aan de slag te gaan. Bij Aveleijn weten we als geen ander dat je met geduld, aandacht en vele kleine stappen grootse resultaten kunt bereiken. Én dat het belangrijk is dat iedereen mee doet. Samen werken leidt tot acties en alle druppels vormen uiteindelijk een oceaan. Werken aan duurzaamheid bij Aveleijn geeft energie en maakt het verschil!
Susanne Bentvelsen
Lid Raad van Bestuur Ambassadeur Green Deal in de Zorg
Willem den hartog
Voorzitter Raad van Bestuur
3
Duurzaam Aveleijn
inhoud 2 Voorwoord Susanne Bentvelsen
6 Duurzaam doen…. Natuurlijk! Edward van Nielen
8 Cliënten betrekken bij duurzaamheid OZIO
10 Medewerkers betrekken bij duurzaamheid OZIO
12 Geen goed eten meer in de ton… Dat is mijn doel Petra Staijen
14 Trap eens wat vaker naar je werk Thijs Mekenkamp
Kapot maar niet waardeloos Marieke Zandvoort
Mooi zo’n slim kastje aan de muur
Geen schaduw zo fijn, als natuurlijke schaduw Lucia Middelhuis Green Team
22
Over het Green Team Duurzaamheidskalender Wat kun je zelf doen?
24
Kalender seizoensgroente en -fruit Facts & Figures
26 28
Colofon Redactie Edward van Nielen
Ontwerp en realisatie Chris Grootjans
Met bijdragen van en dank aan Susanne Bentvelsen, Willem den Hartog, Ellen ten Riele, Elke Stienissen, Thijs Mekenkamp, Petra Staijen, Jeroen Bruggenmann, Marieke Rijnders, Marieke Zandvoort, Michiel Broekmate, Lucia Middelhuis, Green Team.
Druk GI Business Promotors
4
18
Michiel Broekmate
Duurzaamheidskompas
Beeldmateriaal Marlie Koggel
16
Contact communicatie@aveleijn.nl
20
duurzaam aveleijn Het duurzaamheidsprogramma van Aveleijn valt uiteen in twee delen: bewustmaking en een set van vijf thema’s. Deze thema’s zijn: Voeding, Mobiliteit, Gedrag & Afval, Groene leefomgeving en Gebouwen. Het deel bewustmaking vormt de basis van het duurzaamheidsprogramma. Binnen dit deel vallen alle activiteiten die zijn gericht op het bewust maken van cliënten en medewerkers. De bewustmaking is bedoeld om het gedrag van mensen te beïnvloeden. Via onder meer workshops krijgen cliënten en medewerkers inzicht in “wat duurzaam is en wat niet”. Iedereen maakt elke dag keuzes en die keuzes hebben een bepaalde impact op de natuur. Door inzicht te verschaffen in deze impact stellen we cliënten en medewerkers in staat om dit bewust mee te wegen in hun dagelijkse keuzes.
De vijf thema’s vormen de inhoudelijke structuur van het programma. Elke thema heeft een ‘eigenaar’, die deelneemt aan het Green Team (zie pagina 22). Binnen de thema’s worden activiteiten en maatregelen geïnitieerd die leiden tot een lagere milieu-impact voor Aveleijn. De activiteiten en maatregelen zijn divers van aard en omvang. In dit boekje laten we verschillende voorbeelden zien en lichten we ook enkele resultaten van het programma toe.
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
5
Duurzaam Aveleijn
Duurzaam doen,... natuurlijk! Nog dagelijks slaan mensen, tegen beter weten in, duurzaamheidstips en - adviezen in de wind. De argumenten… hij kent ze allemaal: “ach, dat wat ík kan doen, is een druppel op de gloeiende plaat.” Of: “zo lang die grote industriële vervuilers niet veranderen, heeft mijn inzet geen zin.” Toch laat Edward van Nielen, manager vastgoed bij Aveleijn, zich daardoor niet uit het veld slaan. “Daarvoor is het streven naar een gezonde toekomst voor de aarde en alles wat leeft, veel te belangrijk.” Zie de signalen De impact van de coronapandemie is groot. Maar de impact van de klimaatveranderingen zal nog velen malen groter en heftiger zijn, zo blijkt uit klimaatrapporten van vooraanstaande klimaatwetenschappers. Ze noemen het een ‘disaster in slow motion’. “Voor mensen die hun ogen blijven sluiten zijn (helaas) steeds meer voorbeelden om hen wakker te schudden.” Edward van Nielen refereert aan de talloze overstromingen en bosbranden. “Inmiddels hebben onderzoekers aangetoond dat bijvoorbeeld extreme regenval een rechtstreeks gevolg is van de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Wegkijken en blijven relativeren over de ernst van ons klimaatprobleem is onverantwoordelijk en ronduit levensgevaarlijk voor toekomstige generaties”, stelt Edward. “Maar er is hoop, want het tij is te keren. En iedereen heeft daarin een aandeel, écht iedereen.”
6
Zoek de balans “Hoe meer je leert over de natuur, des te meer oplossingen zich aandienen. Want de mens staat niet boven de natuur, de mens is onderdeel van de natuur. Let wel”, Edward steekt beide handen op. “Ik ben geen activist. En ik ben zeker niet roomser dan de paus: Deze zomer gingen we als gezin op vakantie met een auto op brandstof. Dat probeer ik op een andere manier te compenseren in m’n gedrag. Duurzaamheid gaat over balans: bewuste keuzes maken bij alles wat je doet.” Enorme uitdaging Als manager vastgoed bij Aveleijn is hij al jaren bezig met het verduurzamen van gebouwen en het opwekken van hernieuwbare energie. “We kennen de energieprestaties van elke locatie en duurzaamheid heeft een prominente plek gekregen in het vastgoedbeleid. Maar… duurzaamheid gaat over veel meer dan alleen vastgoed”, weet Edward. “Daarom ben ik blij dat we als organisatie de Green Deal Duurzame Zorg ondertekend hebben.” Hij realiseert zich ook, dat hij zich als kartrekker van verduurzaming binnen Aveleijn, een flinke uitdaging op de hals heeft gehaald. “De missie van Aveleijn is ‘een leven vol betekenis’. Dat is zo en dat moet zo blijven, ook in de toekomst. Om die belofte waar te blijven maken is duurzaam zijn een essentiële voorwaarde.”
Bewust worden Mooi te zien, hoe al een aantal collega’s en cliënten, geoefend heeft met duurzaam doen tijdens de workshops van binnen ons Duurzaamheidsprogramma. Daarin leer je hoe je stap voor stap inzicht krijgt in je eigen gedrag. Voor medewerkers is de workshop online te volgen. Voor cliënten komt team ‘Onze Zorg is Opgewerkt’ naar locaties toe. Zij brengen oefenmaterialen mee en gaan op een leuke en verassende manier aan de slag rond de thema’s energie, afval en voeding. Zie ook: Aveleijn.nl/duurzaamheid en op het portaal (medewerkers Aveleijn). Na denken ook gewoon doen “Het mooie aan duurzaam zorg verlenen, is dat ‘groen doen’ te verweven is in vrijwel alles waarmee je dagelijks te maken krijgt. Integreren van duurzaam handelen in ons systeem, kan altijd beter. We zijn nooit klaar. Het begint steeds bij bewust worden van ons gedrag, keuzes maken en die ook echt uitvoeren. Vraag niet: zullen we vandaag eens vleesloos eten? Want dan weet je het antwoord al. Maar doe het gewoon! Máák die heerlijke groenteschotel.”
Aan de slag, elke dag Dat we de Green Deal Zorg ondertekenden, maakt ons geen koploper. “Ik geloof niet dat wij behoren tot de ‘early adopters’, die de weg vrijmaken voor anderen. Wel denk ik dat wij bij de kopgroep horen. We zijn bewust onbekwaam en sommigen binnen onze organisatie zijn al wat verder. Ik hoop dat het duurzaamheidsvirus zich snel verspreidt zodat er steeds meer initiatieven worden gestart en gekopieerd op het gebied van onder meer afval, circulariteit, duurzaam vervoer, voeding en energiebesparing. Het mooie is dat in elk initiatief een rol is weggelegd is voor zowel cliënten als voor medewerkers. Want de natuur ziet geen verschil.”
7
Duurzaam Aveleijn
:
clienten betrekken bij duurzaamheid. waar beginnen we? Na een intensieve periode die in het teken stond van corona is het de hoogste tijd om vooruit te kijken. In onze vorige editie werd het bewustmakingsprogramma over duurzaamheid voor zowel cliënten en medewerkers aangekondigd. Inmiddels zijn we er volop mee bezig! Bewustmaking onderdeel van Green Deal Zorg. We zijn niet zomaar bezig met duurzaamheid. We willen het meer vanzelfsprekend maken en zelfs laten verweven in het DNA van Aveleijn. We kunnen hiermee andere zorginstellingen inspireren en het goede voorbeeld geven. Om kwaliteit van de zorg te verhogen en tegelijkertijd de ecologische footprint te verlagen vanuit de lange termijn impact, zijn er vanuit de overheid afspraken met zorginstellingen gemaakt. Veel zorginstellingen waaronder Aveleijn hebben een aantal jaar geleden de ‘Green Deal Duurzame Zorg voor een gezonde toekomst’ ondertekend. Onderdeel van deze Green Deal is het bewust maken van cliënten en medewerkers over duurzaamheid. Samen met onze samenwerkingspartner Onze Zorg is Opgewekt (OZIO), ons eigen Green Team en Team SAM zijn we gestart met het programma over duurzaamheid, genaamd: Duurzaam Aveleijn: Maak het verschil!
8
“Wauw, gebruikt dat zóveel energie!” Op 16 juni j.l. was de aftrap tijdens een livestream uitzending vanuit onze eigen studio Aveleijn. Sindsdien zijn er al vele leuke activiteiten geweest. Het enthousiaste team van Onze Zorg is Opgewekt ging samen met onze ervaringsdeskundigen van Team SAM op pad langs de groepen van dagbesteding en gaven workshops over afval, energie en voeding. Het team merkte duidelijk dat interesse voor de natuur, dieren en mensen groot is.
Amber van team sam: ‘‘samen helpen we de wereld een handje met duurzaamheid.”
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
raimond van team sam: ‘‘ik heb geleerd dat ledlampen beter zijn dan andere lampen.’’
“Wauw, ik wist niet dat de verwarming zóveel energie gebruikt.” Via het oplichten van ledlampjes bij het door OZIO ontwikkelde spel de Elektrotwist komt een cliënt achter het energiegebruik van apparaten in huis. De cliënt kan ook meteen de tip via een plaatje zien om energie te besparen: verwarming lager en een trui aantrekken! “Een blikje mag echt niet in de natuur, dat blijft heel lang liggen en is slecht voor de dieren. We gooien afval in de prullenbak en scheiden het omdat dat netjes is”, vertelde een cliënt. Door het verdiepingsthema afval komt de cliënt erachter dat we afval scheiden omdat het gerecycled kan worden. Mascotte Kaatje Kopstand vindt duurzaamheid ook belangrijk en zette tijdens een workshop de boel op zijn kop met de CO2 wereldbol. De cliënten kregen een kweekpotje en een certificaat van deelname, gemaakt van groeipapier met bloemzaadjes. Aan het eind werd de vraag “Wat is duurzaamheid?” nogmaals gesteld. “Goed zorgen voor de aarde en de natuur!” riepen ze in koor.
9
Duurzaam Aveleijn
medewerkers betrekken bij duurzaamheid. waar te beginnen? Van klokhuis tot compost Om als woongroep meer bewust om te gaan met eigen groente-, fruit- en tuinafval (GFT) kan een woongroep een compostbak aanschaffen gemaakt door dagbesteding De Werkplaats. Een compostbak is een afvalbak waar GFT afval door speciale wormen verwerkt wordt tot compost waar planten weer beter van kunnen groeien. Via een uitleg aan de groep leren cliënten dit natuurlijk recycle proces: van een klokhuis tot compost en van compost tot groeiende plant! Impact van producten op milieu merendeel verborgen Niet alleen cliënten doen actief mee met het programma. Medewerkers hebben (online) workshops gevolgd over De Verborgen Impact. In Nederland focussen we ons vaak op de zichtbare milieu-impact zoals afval, plastic en CO2 uitstoot. Wist je dat de meeste impact verborgen zit (80 %!) bij het produceren van producten en voeding, veel productie is zelfs verplaatst naar lagelonenlanden. Als we dit wel zien en aanpakken kunnen we samen veel meer bereiken! Tijdens de workshop leren medewerkers waar de grootste impact te behalen valt.
10
Reacties van medewerkers nadat ze de workshop hebben gedaan:
‘‘veel feitelijke informatie en daardoor bewustwording. tips en kennis kan ook in meerdere gevallen van toepassing zijn op het werk. voeding, recyclen, teamuitje, etc.’’
‘‘sowieso nieuwe inzichten opgedaan en we gaan wat dingen introduceren op het werk/met de clienten.’’
Duurzaamheidscoach Hoe zet je zo’n breed begrip als duurzaamheid om in positieve acties en waar begin je als individu, locatiegroep of zelfs regio? Waar haal je de tijd vandaan? Voor dit soort vragen is binnen Aveleijn de duurzaamheidscoach in het leven geroepen. De coach kan helpen bij allerlei kwesties. Van leuke continuerende acties bedenken die echt impact creëren tot aan het opstarten van een duurzame productielijn. Wil je als regio het groots aanpakken? Stel samen met de coach een duurzaamheidsplan met concrete acties op.
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
De communicatie, inventarisatie en de zoektocht naar duurzame samenwerkingspartners in de regio kun je overlaten aan de coach. Het programma staat de komende tijd in het teken van de continuïteit en communicatie van wat er allemaal voorbij is gekomen. Samen zorgen we ervoor dat duurzaamheid op een positieve manier geborgd, gemeten en gedragen wordt door iedereen.
Handige tips om meteen aan de slag te gaan Iemand anders blij maken met jouw oude spullen of kleding? Creëer een leuke ruiltafel op jouw locatie.
Hang een seizoensgebonden groente- en fruit kalender op en koop slim en lokaal in (Deze vind je op pagina 24 in dit boekje).
Challenge met je eigen groep: oude elektrische apparaten in je ladekast? Lever zo veel mogelijk in bij een speciale inzamelbak.
Energie besparen? Zet de verwarming iets lager en houd in de winter elke dag een foute truien dag.
Leuke groepsactiviteit: afval prikken in de natuur of bomen planten.
Nóg meer energie besparen? Zet een liedje van 4 minuten op tijdens het douchen en douche even lang als het liedje.
11
Duurzaam Aveleijn
geen goed eten meer in de ton... dat is mijn doel “Hier, kijk eens met me mee!”, roept Petra Staijen die enthousiast haar smartphone naar voren steekt. “Mijn studerende dochter gebruikt deze handige app met de naam ‘Toogoodtogo’. Zoiets wil ik ook voor Aveleijn. Een app die helpt om voedselverspilling tegen te gaan”. Petra (30 jaar werkzaam bij Aveleijn), is manager en maakt deel uit van het Green Team. “We weten dat er binnen onze locaties nog steeds te veel eten weggegooid wordt omdat het over is. Bijvoorbeeld omdat mensen opeens niet komen of niet mee willen eten. Omdat ze een bepaald gerecht niet lekker vinden of … nou ja, zeg het maar. En hoe goed we ook ons best doen om precies genoeg te koken, dit probleem blijft. Hoe mooi is het dan als onze ambulante deelnemers met een smalle beurs bijvoorbeeld, via de app kunnen zien dat er maaltijden over zijn. Dat ze deze gratis mogen afhalen tussen zes en zeven bijvoorbeeld. Dan snijdt het mes aan twee kanten. Je gooit geen goed eten meer weg en je helpt mensen die het financieel moeilijker hebben of die het lastig vinden om dagelijks zelf te koken.” Tien groene acties Collega Jeroen Bruggemann is manager in opleiding en werkt veel samen met Petra Staijen. Na een carrière in het hoger onderwijs en het maatschappelijk werkveld, maakte Jeroen in februari ’21 de overstap naar Aveleijn. Hij licht graag het Duurzaamheidsplan 2022 toe met de naam ‘Tien voor de toekomst!’. Jeroen ontwikkelde het plan met de managers van de regio Hengelo/Borne, waaronder Petra Staijen en Thomas ter Brake maar ook met Elke Stienissen van ‘Onze Zorg is Opgewekt’. “Hierin hebben we beleidsmatige afspraken vertaald naar hele concrete acties. Doel is om daarmee de eco footprint te verlagen.
12
Het plan is gebaseerd op de vijf grote thema’s die Aveleijn definieerde binnen het duurzaamheidsprogramma van de Green Deal. “In onze top 10 staan acties als Meatless Monday, een vegetarische proeverij en inkoop van lokaal, biologisch en seizoensgebonden voeding’. We stimuleren de inkoop van seizoensgebonden groenteen fruitsoorten. Het ophangen van een kalender met daarop foto’s van deze soorten, kan daarbij helpen.” Jeroen glimlacht als hij de tiende activiteit benoemt: “Tijdens ons teamuitje… gaan we bomen planten. Dit is slechts een suggestie hoor. Er zijn nog veel mooie activiteiten te bedenken die leuk zijn om samen te doen en die de gezondheid van onze aarde ten goede komen.” Hergebruik is puik Bij Aveleijn wordt al langere tijd gewerkt met producten die in kleinere porties verpakt zijn. “Ook dat helpt voedselverspilling tegengaan. Wat me wél steekt”, zegt Petra, “is de hoeveelheid verpakkingsmiddelen die daardoor toeneemt.” Tegelijk vindt ze ook dat het één het ander niet in de weg mag staan. “Oké, nu kost het nog wat meer verpakkingsmateriaal… maar hopelijk volgt snel ook de overstap naar biologisch afbreekbare verpakkingen, of naar nog iets anders. Zo doen we ’t stap voor stap steeds beter.” Een succes is ook de ruil- en pakkast, zoals deze bijvoorbeeld in Esdorp Hengelo staat. “Dit loopt echt als een tierelier. Cliënten, medewerkers en bezoekers zetten daar spullen in die ze over hebben. Soms in ruil voor iets anders, maar dat hoeft niet persé. Je mag er ook iets uit halen zonder toe te voegen. Er mogen geen voedingsmiddelen in met een houdbaarheidsdatum, maar wel een set kaarsen, een bloemenvaas of een paar boeken. Ik zag laatst zelfs een stapel washandjes liggen die geruild zijn tegen iets anders uit de kast. Mooi toch! Mijn droom is dat we bij Aveleijn nog weer eens onze eigen kringloopwinkel gaan inrichten.”
Evalueren en door Het geeft Petra en Jeroen energie als ze vertellen over plannen en de uitwerking ervan in de praktijk. Petra: “En we zijn ook echt trots op de managers Hengelo en Borne die samen op pad gaan. Wat we willen voorkomen is dat het voor een deel blijft bij ideevorming en praten. De afgelopen jaren hebben we inspiratie genoeg opgedaan. Tijdens workshops, brainstormsessies en in teamoverleggen. Wat ons betreft gaan we nu vooral dingen uitvoeren. Om dit te bereiken stellen we binnenkort taakhouders (kartrekkers) aan in de regio Hengelo en Borne. Ik heb mijn teamleden vriendelijk, doch dwingend verzocht om deel te nemen aan een webinar over duurzaamheid zoals dat binnen Aveleijn wordt aangeboden. Daarin zie je mooie voorbeelden van wat direct toepasbaar is in de praktijk. Het jaar door evalueren we en stellen we onze planning bij waar nodig. Zo voorzien we dat duurzaam werken zich als een olievlek verspreidt. Een milieuvriendelijke olievlek, welteverstaan.”
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
13
Duurzaam Aveleijn
trap eens wat vaker naar je werk “Mobiliteit is nu nog decentraal georganiseerd bij Aveleijn. Dat betekent dat veel clusters beschikken over eigen busjes en of auto’s”, verduidelijkt Thijs Mekenkamp. Hij is manager financiën en administratie. Binnen het Green Team is mobiliteit zijn onderwerp. “Dat we daarover in het kader van verduurzaming in gesprek zijn, is niet zo gek. Want hier valt nog veel ‘groene winst’ te behalen.” In juni organiseerde Thijs met Emodz, co-creators in nieuwe mobiliteit, een bewustwordingssessie. “Dit leverde waardevolle discussies op. De pijn werd gevoeld in de zin van; ‘misschien moeten we straks afscheid nemen van het gemak om áltijd over een eigen busje te beschikken’, maar ook de positieve energie en oplossingsgerichtheid was voelbaar aanwezig. Samen zagen we kansen om CO2 en kosten te besparen. Het lukte door anders te kijken naar vertrouwde werkwijzen en nieuwe manieren van mobiliteit te bedenken. Zowel in het werk als daarbuiten. Zo starten we binnenkort een pilot waarbij we door Aveleijn beschikbaar gestelde e-bikes tijdens het werk te gebruiken, maar ook voor woon-werk-verkeer.”
14
Groener en gezonder Een ander concreet voorbeeld over verandering in mobiliteit is de manier waarop cliënten naar dagbesteding gaan. Tot twee jaar geleden kwam het nog vaak voor dat cliënten die op amper 500 meter bij de dagbesteding vandaan woonden, daar met een busje naartoe gingen. Dat is nu veel minder aan de orde. Lopen is gezonder, gaat sneller (meestal), je bent meer flexibel, het is gratis én het is hartstikke groen. Nadelen zijn er ook, wijst Thijs naar buiten, waar het water op dat moment met bakken uit de lucht valt. “Maar tegen kou en regen is te kleden. Dat argument weegt dan ook niet op tegen de vele voordelen. Waarom mensen jarenlang per busje vervoerd werden? Gewoon, omdat het altijd goed ging zo. Men stond er niet bij stil.” Thijs Mekenkamp lacht: “Dit komt in de beste kringen voor hoor! Voor je het weet, slijten gewoontes in. Het valt niet meer op, maar als je eens kritisch kijkt, kunnen we allemaal wel een paar dingen groener en slimmer doen. Daarom zijn die bewustwordingssessies zo waardevol en belangrijk. Nu is het beleid: lopen of fietsen als het kan. Met de auto of bus als het moet. En als iedereen zich daaraan houdt, scheelt dat al enorm.”
Verantwoord lef hebben Het wagenpark van Aveleijn bestaat uit 52 auto’s (inclusief 12 busjes). Gemiddeld rijden die auto’s nog geen 10.000 kilometer per jaar. “Als je kijkt naar afschrijving, onderhoud, verzekering en belasting, dan zijn dat hele dure kilometers”, weet Thijs. “Daarnaast rijdt ons vervoersbedrijf ook nog eens 1,2 miljoen kilometer per jaar voor ons. Misschien moeten we kiezen voor een andere verdeling. Kilometers verminderen, eigen wagenpark verkleinen, meer kilometers uitbesteden?” Als gemeenschap kunnen we elkaar ook versterken. Thijs vertelt over gesprekken die hij hierover ook voert met gemeenten en woningcorporaties. “Zij staan voor dezelfde dilemma’s en hebben dezelfde belangen. Het vraagt wat van organisaties om buiten de vertrouwde kaders te denken en te doen. Investeren durf je als je een goed plan hebt. Wij hebben al een goede visie en aan het plan… daar werken we aan.”
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
15
Duurzaam Aveleijn
kapot maar niet waardeloos In elke mobiele telefoon zit een heel klein beetje écht goud. Gooi jij jouw telefoon weg omdat ‘ie kapot, te simpel of gewoon niet meer hip is, dan gooi je dus ook dat goud weg. Maar wist je dat een goudsmid uit de resten van 100 telefoons een échte gouden ring kan maken? Cliënten van Dagbesteding De Roos in Goor, raken er maar niet over uitgepraat. Marieke Zandvoort, persoonlijk begeleider en lid van het Green Team bevestigt de analyse van de groep. Dit is één van de argumenten waarom onze cliënten zo enthousiast zijn over de plannen om elektrische apparaten te gaan inzamelen. Dat je iets heel moois kunt maken uit dingen die op het eerste gezicht waardeloos lijken. Het plan om kapotte elektrische apparaten te verzamelen is ontstaan na gesprekken tussen mij, collega Marieke Rijnders en Elke Stienissen van ‘Onze Zorg is opgewerkt’. Met haar hebben we vervolgens ook een mooie workshop ontwikkeld over restafval en wat je daar allemaal mee kunt doen.’ Op de website www.aandeslagmetafval.nl staan mooie voorbeelden van lesmateriaal voor verschillende doelgroepen.
16
Vogelhuisjes van melkpakken Afgelopen voorjaar en zomer heeft Marieke de workshop gegeven aan cliënten bij DAC De Roos. “Dat leverde mooie ideeën op en bijna iedereen wilde er graag snel mee aan de slag. Eén dagdeel zijn we bezig geweest met het thema ‘Restafval, wat is het?’ Daarna volgde een ochtend waarin we van oude melkpakken, vrolijke vogelhuisjes geknutseld hebben. Het derde dagdeel zijn we naar buiten geweest en hebben we ons samen verbaasd over wat mensen zoal weggooien. We hebben spullen verzameld die we vonden in bermen en sloten… hele tassen vol. We verbaasden ons over de hoeveelheid, maar we raakten ook geïnspireerd en zagen allerlei kansen om dat afval anders in te zetten of om het te verwerken tot nieuwe gebruiksvoorwerpen. We denken er nu over om van dat ‘afval prikken’ straks een vast moment in de week maken.”
Demonteren is leuk WEEE is de afkorting van ‘Waste Electrical and Electronic Equipment’. Op de website www.weee.nl staat duidelijk uitgelegd welke stoffen in apparaten zitten die heel schadelijk zijn voor het milieu. Denk aan CFK’s, cadmium en lood. Maar er staat ook welke stoffen juist waardevol zijn voor hergebruik. “Sinds ik in het Green Team zit ben ik me veel meer bewust van alle spullen die we dagelijks gebruiken, en van de impact ervan op onze omgeving. Binnenkort gaan we, in goed overleg met de gemeente Hof van Twente, kijken naar mogelijkheden om elektrische apparaten in te zamelen. We doelen alleen op apparaten die echt stuk zijn, want we zijn immers geen ‘Repair café’. Sommige apparaten gaan we demonteren om de grondstoffen eruit te halen.
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
Dat demonteren vinden veel cliënten leuk om te doen. Het zijn kleine ontdekkingsreisjes waarbij je van alles tegenkomt. Een idee dat ook leeft is om een Vlog te maken over het verzamelen van grondstoffen uit kapotte apparaten. Onze cliënten zijn dan in die korte filmpjes de ‘filmsterren’ die laten zien wat ze doen en waarom het zo belangrijk is om spullen niet zomaar weg te gooien. Maar goed”, glimlacht Marieke enthousiast. “Nu loop ik op de zaken vooruit.”
17
Duurzaam Aveleijn
‘‘mooi zo'n slim kastje aan de muur, dat wil ik ook wel’’ Sinds 1 september zijn 29 van de 30 appartementen van woonlocatie De Ereprijs voorzien van een slimme thermostaat met de naam ‘Google Nest’. Het systeem maakt dat cliënten zelf niet meer na hoeven te denken over het verlagen of juist verhogen van de temperatuur in huis. Je schakelt zelf een temperatuur in en vervolgens neemt de slimme thermostaat dit over als gewenst klimaat. Dit systeem leert van jouw leefgewoontes. Sta je ’s morgens meestal om zeven uur op, dan zorgt Google Nest ervoor dat de temperatuur al aangenaam is als je de keuken instapt. Blijf je thuis, dan zorgt ‘ie voor een constante temperatuur. Ga je weg en vergeet je om de temperatuur naar beneden bij te stellen, dan doet de slimme thermostaat dat voor jou, omdat hij geen beweging meer waarneemt in huis. Effect volgend jaar zichtbaar Volgens Michiel Broekmate, senior begeleider bij de Ereprijs in Nijverdal zijn de reacties van cliënten op Google Nest vrijwel onverdeeld positief. “Het gaat natuurlijk om het duurzame effect van de slimme thermostaat”, benadrukt Michiel. “Maar dat de Google Nest een mooi kastje is met een zogenaamd smart display, een overzichtelijke indeling en veel kleurtjes, dat maakt ‘m extra interessant voor onze cliënten. De Google Nest licht op als je thuis komt en geeft ook aan hoe laat het is.” Michiel geeft toe dat hij nu nog niet veel kan zeggen over het effect van Google Nest. “We zijn net de zomer door. Nu pas komt de tijd aan waarin je de verwarming een paar graden hoger gaat zetten. Evalueren van deze pilot doen we dan ook pas in
18
augustus 2022. Dan hebben we alle seizoenen een keer meegemaakt en is te zien of het energieverbruik, uitgaande van vergelijkbare weersomstandigheden, gedaald is. De mogelijkheden met de Google Nest zijn uitgebreid. We gebruiken nu slechts de functie waarbij de temperatuur in huis automatisch naar beneden of naar boven wordt bijgesteld. Straks is het ook mogelijk, voor bewoners waarbij dit past, om de thermostaat te koppelen aan de smartphone bijvoorbeeld. Daarmee is de thermostaat ook op afstand bestuurbaar.” Slim, energiebesparend kastje “Na introductie en uitleg, zag één van de bewoners het niet zitten om over te stappen op de slimme thermostaat. Deze bewoner doet dus niet mee aan de pilot, en… dat moet kunnen. Daarover geen discussie. Misschien concluderen we volgend jaar dat hij gelijk had en dat dit het beste besluit was geweest voor alle bewoners, maar… ik denk het niet”, glimlacht Michiel. “Zelf ben ik enthousiast over de Google Nest omdat dit apparaatje ervoor zorgt dat de verwarmingskachel niet de hele dag staat te loeien om een ruimte op 20 graden te houden, terwijl er niemand thuis is. Niets zo menselijk immers, als een keer vergeten om de verwarming bij vertrek omlaag te zetten. De Google Nest is een meetinstrument en gaat uit van beweging in, en gebruik van de vertrekken. Is er drie uur achter elkaar geen beweging in de woonkamer, dan gaat de temperatuur vanzelf omlaag. Zit je heel lang voor de televisie zonder te bewegen, dan loop je een keer naar de Google Nest om te voorkomen dat je even later in de kou zit. Je kunt de temperatuur altijd handmatig bijstellen.”
Geschikt voor heel Aveleijn? Voordat gekozen werd voor Google Nest, zijn ook andere slimme thermostaten getest. “Met een collega heb ik onderzoek gedaan naar verschillende systemen. Ook hebben we ons laten adviseren door een installateur. Gelet op onze doelgroep en de woningen waarin onze cliënten wonen, kozen we voor de Google Nest. Het past bij woningen en appartementen met een individuele cv-ketel. Of het op den duur geschikt is voor alle locaties van Aveleijn, is nog maar de vraag. Persoonlijk verwacht ik dat dit systeem heel geschikt, en dus energie verlagend werkt voor eenpersoons huishoudens. Voor woongroepen is het echter een ander verhaal. Daar zijn veel meer gebruikers van de ruimte met ieder hun eigen voorkeuren en gewoontes.”
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
19
Duurzaam Aveleijn
geen schaduw zo fijn, als natuurlijke schaduw Vrolijk fietsende kinderen crossen onder de pergola door, schieten achter de glijbaan langs, over het nieuwe kunstgras en voorbij de picknickbanken. “Ha, ha, wat heerlijk hé. De nieuwe pergola is al helemaal geïntegreerd als speelelement in de tuin. En tegelijk zorgen de schuingeplaatste shutters, die over de dwarsbalken geplaatst zijn, voor sfeervolle lichtinval en heerlijke schaduw binnen”, wijst Lucia Middelhuis. Deze manager is, net als de kinderen en de medewerkers, bijzonder enthousiast over de aanwinst voor Kinderdagcentrum De Toermalijn in Hengelo. “Vlak voor de zomer was alles klaar. Gelukkig konden de aanwezige dakplatanen gespaard blijven. Want ook die zorgen voor heerlijke, natuurlijke schaduw in de tuin. Eén boom hebben we laten verplaatsen. Die biedt nu koelte boven de glijbaan zodat, bij felle zon, niemand meer met verhitte billen naar beneden glijdt.”
20
Duurzame oplossing Het idee voor de pergola maakt deel uit van het nieuwe koel-/warmtesysteem, en ontstond na de hete zomers van 2019 en ’20. “De temperaturen liepen toen zo ontzettend hoog op dat het bijna niet meer te doen was. Medewerkers doen hier fysiek werk en dat was bij die hitte extra zwaar. Kinderen willen spelen, rennen, fietsen. Dat maakte dat ook zij het extra warm kregen. Natte handdoeken, ijsjes, extra drinken en zelfs de bijgeplaatste mobiele airco’s en ventilatoren hielpen niet meer afdoende. Bovendien stonden die dingen in de weg voor kinderen in een rolstoel of liggend op een waterbed. Om te streven naar een duurzame en structurele oplossing, hebben we ons deskundig laten adviseren. Zonnepanelen hadden we al. Daarnaast maakten we een goed doordacht klimaatbeheersingsplan. In goede afstemming met de oudercommissie heeft ons dit samen heel wat hoofdbrekens gekost. En ja, het was ook een flinke investering. Maar we zijn ontzettend blij met het resultaat.”
Speelvriendelijk en onderhoudsarm Meest in het oog springt de pergola die gemaakt is van duurzaam Europees hardhout. De shutters (lamellen) zijn niet kantelbaar. Lucia: “Gelet op de afmeting van de pergola (ruim 40 meter breed) was dat geen optie. Daarom zijn de schuine delen zo ingesteld ten opzichte van de stand van de zon, dat ze in de warmste maanden van het jaar de meeste schaduw bieden. De zonneschermen die we al hadden, konden blijven zitten. Bij veel zon doen we die ook nog naar beneden. Dat we gekozen hebben voor kunstgras, heeft te maken met het feit dat onze kinderen heel graag en veel in de tuin spelen. Het gras had veel te verduren en dat leverde kuilen op en kale plekken in het zand. De kwalitatief hoogwaardige kunstgrasmat oogt natuurlijk, maar is vooral afgestemd op intensief gebruik. De kinderen liggen heel graag op de grasmat en het voelt prettig aan. Een hele fijne, sterke en duurzame ondergrond om op te spelen die bovendien onderhoudsarm is.”
Groene leefomgeving Gebouwen Gedrag & Afval
Bewustmaking
Voeding Mobiliteit
Duurzame natuur- en speeltuin
Lucia Middelhuis is ook manager van Kinderdagcentrum de Klim Op in Enschede. “Daar beschikten we over een stuk braakliggende grond achter de tuin. Het enige wat we daarmee deden was het gras maaien. Tot vorig jaar zomer; een aannemer in de buurt had een betonnen duiker over en wilde die wel komen brengen. Een tuinman heeft bankjes gemaakt van boomstammen en er liggen stapstenen in het gras. De hele tuin is aangelegd met natuurlijke materialen om overheen te lopen en op te klimmen. Er is een zandbak, er liggen boomstammetjes er is een met gras begroeid heuveltje waar de duiker onder ligt en een stenen pad rondom waar de kinderen over kunnen fietsen. De kinderen genieten nu het hele jaar door van een extra buitenruimte waar ze heerlijk kunnen spelen.”
21
Duurzaam Aveleijn
green team Over het Green Team Om binnen Aveleijn zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met het thema Duurzaamheid richtte Edward van Nielen het Green Team Aveleijn op. Hierin zitten verschillende collega’s die allemaal op een andere manier bezig zijn met duurzaamheid. In het Green Team heeft ieder een eigen thema: voeding, afval, mobiliteit, gebouwen, groene leefomgeving of communicatie. Het Green Team krijgt externe ondersteuning van Elke Stienissen van Onze Zorg is Opgewekt. Susanne Bentvelsen van de Raad van Bestuur sluit regelmatig aan. Iedere 6 weken staat er een meeting gepland voor het Green Team. Het doel van het Green Team is om samen zoveel mogelijk acties te ondernemen die bijdragen aan ‘duurzame zorg voor een gezonde toekomst’. Het team daagt medewerkers uit om na te denken over vragen als ‘wat is mijn impact op de aarde’, hoe kan ik die met alledaagse keuzes verkleinen?’of ‘hoe verwerk ik afval op een goede manier?’. Het is belangrijk dat de ‘community’ van Aveleijn, bestaande uit cliënten, medewerkers, vrijwilligers en hun relaties meedoen aan en bewust zijn van onze duurzaamheidsmissie. In samenwerking met Onze Zorg is Opgewekt organiseert het Green Team een campagne die zich richt op duurzaamheid. Duurzaamheid is soms lastig, maar door samen te werken en waarde te hechten aan kleine stapjes komen we een heel eind! Wil je meer weten of wil je ook meedoen? Neem dan contact op met Edward van Nielen.
22
marieke zandvoort-franke Gedrag en Afval
marieke rijnders Gedrag en afval
petra staijen Voeding
albert marsman Groene leefomgeving
thijs mekenkamp Mobiliteit
edward van nielen Gebouwen
bart braker
Ambassadeur regio Enschede
rianne kroezen-mink Ambassadeur regio Almelo
Chris Grootjans Communicatie
Duurzaamheidskalender 2022
Je kunt de duurzame dagen ook toevoegen aan je eigen digitale agenda. Scan de QR code en koppel de kalender aan je eigen agenda. Zo ben je altijd op de hoogte van de duurzame dagen!
Er zijn verschillende initiatieven het gehele jaar door die ook op nationaal of internationaal niveau georganiseerd worden. De initiatieven lopen uiteen van het welkbekende Earth Hour tot de boomfeestdag. Scheur de kalender uit en hang ‘m op een zichtbare plek! Op deze dagen kun je in 2022 iets extra’s doen voor een gezonde wereld. Doe jij mee?
16
11
Dag van de opknapper
januari
februari
Op deze dag denk je na over hoe je met
10 Warme truiendag
Op deze dag trek je een warme trui aan.
je spullen omgaat. Gooi jij snel wat
Dan kan de verwarming lager. En dat kost
weg? Of repareer je het en gebruik je opnieuw gemaakt te worden.
NietWinkeldag
7maa1rt3 -
5
boomfeestdag
landelijke opschoondag
Bomen zijn heel belangrijk voor een gezonde aarde.
Op deze dag maak je je buurt schoon. Het is fijn
Op deze dag is hier extra aandacht voor. Hoeveel bomen
om dit samen met anderen te doen. Bijvoorbeeld
staan er waar jij woont?
met je buren.
wereld waterdag
Week zonder vlees
voor water. Let jij goed op hoeveel water
dan 130 liter water, 76 kilometer autorijden
maart
jij gebruikt? Kun je minder gebruiken?
en 770 gram vlees.
Natuurwerkdag
22
Op deze dag is er extra aandacht
In deze week eet je geen vlees. Je bespaart
november
november
maart
minder energie.
het langer? Wat je repareert, hoeft niet
26
19
maart
Vandaag is een dag om de natuur op te knappen. Is er bij jou in de buurt iets georganiseerd?
Koop op deze dag niets. Het
Dan kun je misschien meedoen.
kost energie om dingen te maken. Als je minder koopt, wordt er minder gemaakt.
16 oktober
wereld voedseldag
Op deze dag deel je je eten.
10
Er is genoeg voor iedereen. Als we maar eerlijk delen.
oktober
Dag van de duurzaamheid Iedereen kan helpen de aarde gezonder te maken. Heel veel mensen doen al goede dingen. Misschien kun je meedoen. Bijvoorbeeld op 22 september met Kraanwaterdag.
2022 wat kun jij doen in
17
september
world clean up day Op deze dag wordt in de hele wereld afval
Langs deze lijn knippen
1
oktober
Kringloopdag Op deze dag hebben veel kringloopwinkels een open dag. Breng jij wel eens iets naar een kringloop? Of koop je daar wel eens iets? Dan hoeft het niet opnieuw gemaakt te worden.
26 maart
6
september
duurzame dinsdag Op deze dag krijgt het kabinet de Duurzame Dinsdagkoffer. Dit is een koffer met heel veel duurzame ideeën. Ook geven ze deze dag iemand het Duurzame Lintje.
op straat of in de bosjes ligt.
Doe je lampen uit tussen 20.30 uur en 21.30 uur. Je bespaart zo energie.
22 april
8 mei
dag van de aarde Op deze dag let je op wat je koopt. Wat betekent het voor de aarde dat
Dag van de eerlijke handel
je dat product koopt?
Koop op deze dag alleen dingen die duurzaam zijn. Het maken van deze dingen is niet slecht voor de aarde.
En er is een duurzame troonrede.
opgeruimd. In Nederland ruimen we vooral zwerfafval op. Dat is afval dat bijvoorbeeld
Earth Hour
5 juni
Wereld milieudag
3 juni
Wereld Fietsdag Moet je ergens naartoe?
Meer dan 100 landen houden Wereld
Ga op deze dag met de fiets en
Milieudag. Wat doe jij op deze dag op goed
niet met de auto.
te zijn voor de aarde?
23
Duurzaam Aveleijn
groente- en fruitkalender
Lokaal verbouwde groenten en fruit van het seizoen hebben een kleinere impact op het milieu. Als je hiervoor kiest verklein je met je maaltijd je ecologische voetafdruk. Maar niet alleen dat is een voordeel, ook stimuleer je de lokale economie. Bovendien zijn seizoensgroenten en –fruit verser en hebben ze een grotere voedingswaarde. Dus ook nog gezond!
fruit
februari
Appels Citrusvruchten Stoofperen Handperen
groente Aardpeer Boerenkool Rode bietjes Koolraap Knolselderij Pastinaak Prei
Aardpeer Boerenkool Rode bietjes Koolraap Knolselderij Pastinaak
fruit
Aardbeien Handperen Rabarber
Lamsoren Morille Andijvie Raapstelen Bloemkool Radijs Broccoli Rode ui Capucijners Rucola Groene asperges Snijbiet Koolrabi Spitskool Knoflook Waterkers Kropsla Zeekraal
september fruit Appels Bramen Druiven Frambozen Handperen Pruimen Stoofperen Vijgen
Aardbeien Frambozen Kersen Meloen Rabarber Rode Bessen
groente
Handperen
Aardpeer Broccoli Koolraap Pastinaak Radijs Savooiekool Schorseneren Veldsla Witlof Wortel
fruit
groente
Aardbeien Handperen Rabarber
Broccoli Koolrabi Kropsla Lamsoren Morieltjes Raapstelen Radijs Waterkers Zeekraal
juli groente Lenteui Maïs Peultjes Pluksla Raapstelen Rammenas Rucola Snijbiet Spitskool Sperziebonen Spinazie Tuinbonen Rode Bieten Wortelen IJsbergsla Zeekraal
Aardappelen Andijvie Artisjokken Bloemkool Bosui Capucijners Courgettes Doperwten Eikebladsla Groene Asperges Komkommers Koolrabi Knoflook Kropsla Krulsla Lamsoren
groente Aardappelen Andijvie Aubergines Augurken Bleekselderij Courgette Groenlof Paprika Raapstelen Rucola Snijbiet Tomaten Venkel
fruit
Prei Savooiekool Schorseneer Spruitjes Rode Kool Veldsla Witlof Wortelen
juni
groente
24
Appels Stoofperen Handperen
groente
Savooiekool Schorseneer Spruitjes Rode Kool Veldsla Witlof Wortelen Wintertruffel
mei fruit
fruit
april
maart
oktober fruit
groente
Appels Druiven Handperen Noten Stoofperen Vijgen
Andijvie Bleekselderij Groenlof Pompoen Rucola Snijbiet
augustus
fruit
groente
Aardbeien Abrikozen Appels Bramen Frambozen Handperen Kersen Kruisbes Meloen Perziken Rode bessen Witte bessen Zwarte bessen
Aardappelen Andijvie Aubergines Artisjokken Bosui Bloemkool Boterbonen Cantharellen Capucijners Courgette Chinese kool Doperwten IJsbergsla Komkommer Maïs
Kropsla Paprika Peultjes Prei Raapstelen Rode ui Rode Bieten Rucola Sjalot Snijbiet Sperziebonen Tomaten Tuinbonen Venkel Wortelen
november fruit Appels Handperen Noten Vijgen
groente
fruit
groente Andijvie Groene kool Groenlof Knolselderij Pompoen Rucola Rode kool Witte truffel
Abrikozen Appels Blauwe Bessen Bosbessen Bramen Frambozen Handperen Meloen Perziken Pruimen
Aardappelen Prei Andijvie Raapstelen Rucola Aubergines Artisjokken Sjalot Bleekselderij Snijbiet Cantharellen Sperziebonen Tomaten Courgette Eenkhoorntjes-Venkel brood Groenlof Komkommer Paprika
december fruit
groente
Appels Citrusvruchten Handperen Stoofperen Vijgen
Andijvie Boerenkool Knolselderij Pompoen Rode kool Spruitjes Witlof Witte kool Witte truffel
Langs deze lijn knippen
Januari
wat kun je zelf doen? het 10r-model
Op weg naar een circulaire economie Aveleijn probeert op veel vlakken in te zetten op duurzame toepassingen. Zo wordt er ook toegewerkt naar een circulaire economie. Met het 10R-model van J. Cramer is inzichtelijk gemaakt welke niveau’s toe te kennen zijn aan de omzetting van de lineaire naar circulaire economie.
Circulaire economie Product slimmer gebruiken en maken
Levensduur verlengen van product en onderdelen
Lineaire economie
Nuttig toepassen van materialen
Het model wordt voornamelijk gebruikt binnen organisaties, maar is ook thuis toe te passen. Want ook daar verbruik je producten. Denk eens aan de aanschaf van nieuwe kleding. Kan het gerepareerd worden en dan nog weer een jaar mee? Of is het mogelijk dat bankje op te knappen en nog te gebruiken? Iedereen kan bijdragen aan de circulaire economie. Kijk eens naar het model hieronder om wat inspiratie op te doen.
10 Refuse
Voorkomen van gebruik van producten en daarmee geen verbruik grondstoffen
9 Reduce
Verminderen van het gebruik van grondstoffen door efficient gebruik of productie
8 Rethink
Denk na over het gebruik van een product, kan het op andere manier, kan het intensiever gebruikt worden?
7 Re-use
Een functionerend product door een ander laten hergebruiken
6 Repair
Onderhoud en reparatie om de levensduur van het product te verlengen
5 Refurbish
Product opknappen
4 Remanufacture
Gebruik van een onderdeel in nieuw product met dezelfde functie
3 Repurpose
Gebruik van producten of onderdelen in een nieuw product, met een ander doel of functie
2 Recycle
Verwerking van product voor hergebruik of naar grondstof
1 Recover
De terugwinning van energie uit materialen
25
Duurzaam Aveleijn
FACTS
Afvalstromen Bij 51 locaties wordt afval gescheiden ingezameld. In totaal werd daarbij in 2020 301.551 kilo afval verwerkt. Meer dan 86% van dit afval valt in de categorie restafval. 48% van het afval werd duurzaam hergebruikt als grondstof (16%) en groene energie (32%). 33% van het afval werd gebruikt voor de opwekking van grijze energie. 19% van het afval is niet hergebruikt. Aveleijn zet in op reductie van het aantal kilo afval per persoon en op verlaging van het aandeel restafval. Vertrouwelijk papier 0,2%
� �
Swill 3,8% PMD 0,2%
Afvalstromen
Glas 0,2%
GFT 0,9%
Restafval 86,1%
��
Papier & karton 7,4%
Restafval 19%
Kunststoffen 1,1%
Grondstof 16%
Hergebruik
Grijze energie 33%
Groene energie 32%
2019
Reiskilometers In 2020 werd door medewerkers en cliënten in totaal zo’n 9,2 miljoen kilometers afgelegd (2019: 11,8 miljoen kilometer. 7% van deze kilometers is duurzaam afgelegd: te voet, per fiets, met het openbaar vervoer en met elektrische auto’s. In 2019 waren deze percentages gelijk aan 2020. De komende jaren zet Aveleijn in op het terug dringen van het aandeel en het aantal “fossiele” kilometers.
12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0
26
20201
FIGURES Aveleijn verbruikte in 2020:
68.727.000 liter water
Dat is een afname van 5,7% ten opzichte van 2019.
Elektriciteit (kWh per jaar) Deze staafdiagrammen geven het elektriciteitsverbruik van Aveleijn weer. In het groen vind je de opbrengst van de zonnepanelen. In 2021 wekken die een kwart van alle elektriciteit op.
-5.000.000
2016
2017
2018
2019 2020
1
2021
2022
-4.000.000 -3.000.000 -2.000.000 -1.000.000 0 1.000.000 2.000.000 Gas (m3 per jaar) In deze tabel lees je af hoeveel gas Aveleijn verbruikt, inclusief de prognose voor 2021 en 2022.
2016 1.000.000
2017
2018
2019
20201
2021
2022
800.000 600.000 400.000 200.000 0 1
Vanwege de Coronapandemie zijn de activiteiten en de zorg van Aveleijn op andere wijze uitgevoerd. Dit is één van de redenen dat het energieverbruik lager is uitgevallen.
27
Duurzaam Aveleijn
duurzaamheidskompas Om richting te geven aan onze duurzaamheidsambities heeft Aveleijn een duurzaamheidskompas ontwikkeld. Dit kompas bevat richting gevende principes voor de door Aveleijn gehanteerde thema’s Voeding, Mobiliteit, Gedrag & Afval, Groene leefomgeving en Gebouwen. Met het duurzaamheidskompas wil Aveleijn duurzaamheid eenvoudig en toegankelijk maken.
GEBOUWEN: Alle gebouwen van Aveleijn zijn in 2040 “Paris Proof”.
GROENE LEEFOMGEVING: Zichtbaar, beschikbaar en bereikbaar groen vanuit al onze locaties.
GEDRAG EN AFVAL: We werken volgens het 10R model bij dagelijkse keuzes en bij het maken van besluiten.
28
VOEDING: Seizoensgebonden, streekgebonden en biologisch. Gezond eten = duurzaam eten.
MOBILITEIT: Sturen op minder en kortere verplaatsingen, wat er aan verplaatsingen nodig is, is schoon en efficiënt.
