Spigul, september 2024

Page 1


Wat is ons vak?

Actueel Impact op de arbeidsmarkt

Verdieping

PMT: Beter begrijpen wat je voelt en denkt

Achtergrond

Sterkplaats Twente: Terug naar je passie

Voorwoord

Redactie

Het vak van begeleider verandert. De rol van de professional is ook steeds meer die van begeleider en coach die mensen ondersteunt bij het vergroten van zelf- en samenredzaamheid. We kijken nog meer naar wat iemand zélf belangrijk vindt om een betekenisvol leven te ervaren. We onderzoeken met de client en de mensen om hem heen welke mogelijkheden, middelen en mensen er zijn om hier invulling aan te geven.

Dat helpt ons nu we steeds intensiever gaan samenwerken met anderen. Met cliënten, verwanten, vrijwilligers, mensen in de buurt en andere zorgprofessionals vormen we een ondersteunend netwerk. Elkaar eerst echt ontmoeten is een voorwaarde om fijn en gelijkwaardig met anderen te kunnen samenwerken. Vanuit deze invalshoek benadert Sjors Galgenbeld, vaktherapeut bij Aveleijn, ook zijn werk. Hij hielp Bart zijn gevoelens beter te begrijpen, samen kijken zij terug op deze sessies (pagina 14).

‘Het is een persoonlijk traject. Je moet wel een klik hebben, of in ieder geval samen ergens aan kunnen werken. Ik geloof erin dat je samen tijd nodig hebt om tot een goed contact te komen. Pas als iemand hier met ontspanning kan zijn durf je te leren buiten de comfortzone.’

O ver dit thema gaan ook de waardenweken in november. ‘Hoe is het om jou te zijn’ en wat kunnen

we van elkaar leren zodat er ontwikkelruimte ontstaat? Vier weken vol mooie gelegenheden om met elkaar, vanuit verschillende perspectieven, in gesprek te gaan over de betekenis en ontwikkeling van ons vak. Verderop in deze Spigul en op het portaal vind je er meer informatie over.

Bij Aveleijn zijn we gedreven om samen met anderen te experimenteren vanuit de inhoud. We onderzoeken doorlopend met elkaar wat het goede is. Dat onderschrijft onze visie Betekenisvolle dag. Een betekenisvolle dag hebben betekent voor alle betrokkenen iets anders. Door elkaar hierin bewust op te zoeken, kun je elkaars expertise benutten. In het openingsartikel op pagina 4 lees je dat dit kan leiden tot mooie ontwikkelingsstappen.

Anders werken vraagt anders denken. Maar het vraagt ook om het anders inrichten van praktische zaken. Onze systemen en manieren van werken moeten passend worden gemaakt op onze veranderende rol en vakinhoud. Daar werken we hard aan (pagina 6). Met onze nieuwe leeromgeving Leerpleijn en het opzetten van verschillende leerlijnen is ons aanbod beter toegankelijk. Het project Samenroosteren is een belangrijke stap in meer regie op jouw rooster en meer onderlinge afstemming. En

met onze actieve rol in het regionale netwerk TAZ (een samenwerking met andere zorginstellingen, overheid, onderwijs en het Zorgkantoor) zetten we alle zeilen bij om meer mensen enthousiast te maken voor een baan in de zorg.

Bij Kimberly is er in ieder geval geen gebrek aan enthousiasme voor het werken in de zorg. Andere mensen helpen is het vlammetje dat bij haar de motivatie om zichzelf te ontwikkelen aanwakkerde. Ze wil haar ervaringen delen met toekomstige begeleiders en zelf mensen met een beperking helpen. Daar heeft ze hard voor gewerkt (pagina 18). Het lukt haar nu om hardop te zeggen dat ze trots is op zichzelf. ‘Ik probeer de dingen gewoon. Je bent nooit te oud om te leren.’

Veel leesplezier!

Heb jij een inspirerend verhaal? Of een les die je geleerd hebt en wil delen? Mail naar communicatie@aveleijn.nl

Colofon

Redactie communicatie@aveleijn.nl

Redactie

Elles Kamp, Chris Grootjans, Inge Masselink, Julia Regtop-Mulder.

Met bijdragen van en dank aan

Claudia Feringa, Alice Isarin, Carla Grummel, Belinda Wessel, Ellen van Heek, Mariska Wermelink, Nienke Boers, Lycke te Riet, Sjors Galgenbeld, Bart, Kimberly, Cindy Doornberg, Cora Dragt, Julia Mulder, Inge Masselink, Ellen Vogelzang, Bart Kobes, Marianne Exterkate.

Beeldmateriaal

Marly Koggel

Ontwerp

Chris Grootjans

Druk

GI

De out of comfort challenge

Anders werken vraagt anders denken. Dat is niet makkelijk, het vraagt soms om hulp(middelen). Op de waardendag in 2023 hebben we ons laten inspireren door de Maakkracht methode van auteur en social designer Tabo Goudswaard. Hij liet ons zien hoe je vanuit passie en creativiteit kleine stappen kunt zetten om een complex vraagstuk anders aan te pakken. Sámen met de mensen voor wie de verandering impact heeft.

Teamuitje van de winnaars

Tabo Goudswaard: ‘Veranderen gaat beter als het vanuit je hart komt. Als het iets is wat je echt belangrijk vindt, dat wat je echt in je hart raakt, dan heb je ook de kracht en het vertrouwen om zaken aan te pakken. Een andere manier van werken laat zich meestal niet vangen in to-do lijstjes of protocollen. Je moet het beleven, ervaren, je laten verrassen door wat ontstaat als je een nieuwe werkwijze gaat onderzoeken en testen. Dat is wat wij maakkracht noemen.’

Om Maakkracht te ervaren hebben waardenambassadeurs vorig jaar experimenten gedaan op hun eigen locatie. Een groep is aan de slag gegaan met het thema Intern Samenspel voor een betekenisvolle dag.

Samenwerken woon- en daglocatie We weten dat een goede samenwerking tussen de woon- en daglocatie belangrijk is. Dat dit nog niet altijd en overal goed lukt, blijkt uit de verhalen van de betrokken waardenambassadeurs. De wens hiermee aan het werk te gaan was groot.

Een succesvolle samenwerking begint altijd met een goede ontmoeting. Het is in dat eerste moment dat vertrouwen wordt opgebouwd en een sterke basis wordt gelegd voor de toekomst. Hoe kunnen we hier op een andere manier mee aan de slag, zodat het samenwerken beter lukt?

Allereerst werd gekeken naar voorbeelden van goede samenwerkingen. Ook werd in de eigen omgeving onderzocht wanneer mensen bereid zijn om iets nieuws of spannends te doen. Dit gaf een aantal inzichten over wat de werkzame bestanddelen in een samenwerking zijn, zoals:

• Als je elkaar kent als mens, is samenwerken makkelijker;

• Er zijn vaak vooroordelen, die haal je weg door in de wereld van de ander te stappen;

• Je komt in beweging als er een uitdaging of een beloning is.

Vanuit deze inzichten werd opnieuw gekeken naar de samenwerking tussen woon- en daglocaties. Hier is de ‘out of comfort challenge’ uit ontstaan; een ‘wedstrijd’ met challenges, waarbij mensen werken aan het anders leren kennen van de ander, zonder zich daarvan bewust te zijn.

Er deden in totaal 15 teams mee. Zij hebben in februari en maart challenges gedaan. Een vakkundige, onafhankelijke jury heeft de inbreng van alle teams bekeken en een winnaar bekend gemaakt. Het team van de tweede verdieping van de Zwaluwborg (Zwaluwtjes de 2de) ging er met de prijs vandoor (zie foto: teamuitje). Het team van de Roos (‘Schot in de Roos’) werd tweede en het team van Bureau Evenementen (Pretcommissie) werd derde.

Winnaars

Het doel van deze out of comfort challenge was de samenwerking tussen woon- en daglocaties te verbeteren. Dat dit is gelukt blijkt wel uit de volgende reacties.

‘Het was echt op een andere manier aan het werk zijn. Dat je in de dagelijkse gang van zaken even lekker op de fiets stapt naar een andere locatie om wat te ondernemen. Je ontmoet elkaar wat meer. Dat is wel heel leuk. Je hebt toch een andere verbinding met je collega’s.’

Marijke van Zwaluwtjes de 2de

‘We hebben het leuk gehad. We zijn zelf een groot cluster en daardoor kennen de collega’s elkaar onderling niet altijd heel goed. Door samen opdrachten te doen, hebben we elkaar beter leren kennen en hebben we op een andere manier samengewerkt.’

Laura van Schot in de Roos

‘We hebben ontzettend gelachen samen. Het was wel lastig om de opdrachten te plannen in drukke tijden op de werkplek. Het was mooi en leerzaam om te zien hoe dingen georganiseerd werden op andere locaties. Ook mochten we collega’s ontvangen die onze werkzaamheden kwamen bekijken. Op papier zijn wij twee clusters (daglocatie en Bureau Evenementen), maar onze samenwerking is altijd al goed; dit kwam nu nog beter naar voren.’

Mariska van de Pretcommissie

De hele zorgsector staat voor grote uitdagingen op het gebied van werving en duurzame inzet van personeel. We hebben te maken met vergrijzing, een lager aantal (jonge) mensen dat voor een baan in de zorg kiest en een toenemende en complexer wordende zorgvraag. Een flinke uitdaging om voor de toekomst zorg en ondersteuning beschikbaar te houden voor wie dat nodig heeft. Bij Aveleijn zetten we alle zeilen bij om het arbeidsmarktvraagstuk het hoofd te bieden. Bijvoorbeeld in het deelproject Samenroosteren.

Netwerk TAZ

‘Met het thema arbeidsmarkt zijn we bij Aveleijn dagelijks bezig’, vertelt manager HR Carla Grummel. ‘Zo werken we samen met andere zorginstellingen, overheid, onderwijs en het Zorgkantoor in het regionale netwerk TAZ: Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg. In dit netwerk staan drie actielijnen centraal: zij-instroom door leren en ontwikkelen, anders werken en goed werkgeverschap. Als het gaat om zijinstroom hebben we bijvoorbeeld het traject ‘Anders opgeleid’ opgezet. In dit verkorte traject bij ROC van Twente halen deelnemers met een sociale vooropleiding binnen een jaar een aanvullende agogische bevoegdheid. Voor zij-instromers met een hele andere achtergrond loopt het traject ‘Zorgstart’. Zo hopen we meer mensen enthousiast te maken voor een baan in de zorg.’

Functiehuis

Om anders te kunnen werken vanuit goed werkgeverschap is het om te beginnen belangrijk om in de basis een aantal zaken goed op orde te hebben. Een voorbeeld daarvan is het functiehuis. Daarin zijn de functiefamilies Begeleiden en Behandelen inmiddels beschreven en gepubliceerd. ‘Functies zijn hierin zo beschreven dat je goed kan zien welke medewerker kan

worden ingezet voor welke taken en hoe deze taken het beste verdeeld kunnen worden binnen het team. Zo kunnen medewerkers doen waarvoor ze zijn opgeleid en waar hun interesse ligt’, licht Carla toe. ‘Je kunt als medewerker snel zien welke verantwoordelijkheden bij jouw functie horen en op welke manier je kunt groeien binnen een functiefamilie. Managers kunnen dit gebruiken bij het opstellen van een formatie die past bij de indicaties van de cliënten op een locatie.’

Kennis en innovatie

Ook inzet op kennis en innovatie zijn belangrijke voorwaarden voor toekomstbestendige ondersteuning. ‘Trainingen, scholingen en werkplekleren zorgen voor de juiste bevoegd- en bekwaamheden. Met onze nieuwe leeromgeving Leerpleijn is ons aanbod beter gebundeld en toegankelijk. Er zijn verschillende leerlijnen beschikbaar. Sommige trainingen zijn verplicht en worden actief aangedragen, maar je kunt ook zelf kijken wat er beschikbaar is en in overleg met je manager iets volgen’, licht Carla toe. ‘Daarnaast maken we steeds meer gebruik van Zorgtechnologie. Innovatie is erg belangrijk om dit proces te ondersteunen.’

Zorg inZicht

Een actueel project dat past in actielijn anders werken is Zorg inZicht. Dit brede project maakt inzichtelijk welke personele inzet nodig is om de juiste ondersteuning te kunnen bieden voor onze cliënten. ‘Op basis van dat inzicht willen we toewerken naar een strategische personeelsplanning waarmee we impact kunnen maken. Ik verwacht dat hier nog veel winst valt te behalen. Het vraagt wel iets van iedereen. Het arbeidsmarktvraagstuk is een uitdaging waar we met z’n allen voor staan’, legt Carla uit.

Samenroosteren

Eén van de eerste deelprojecten onder Zorg inZicht waar je als begeleider van Aveleijn direct mee te maken krijgt, is Samenroosteren. Bij Samenroosteren heb je als medewerker een grote verantwoordelijkheid en invloed op het rooster van jezelf en je team (zie de afbeelding op de volgende pagina voor de stappen in het Samenroosteren). Alle regio’s stappen uiterlijk 2025 over op Samenroosteren. Op dit moment loopt het project in de regio’s Oost en Almelo.

samenroosteren

Bij Aveleijn vinden we het belangrijk dat je zeggenschap hebt over je eigen rooster. Daarom houden we rekening met jouw voorkeuren en richten we het roosterproces transparant en eerlijk in. Daarnaast hebben we een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Hieronder leggen we het samenspel in het proces van samenroosteren uit.

ronde 1

Je eigen rooster

Open je eigen rooster eenvoudig via het portaal of de app. Je rooster is nog bijna leeg, maar vaste activiteiten staan al gepland. Vul je rooster in zoals jij dat graag wilt met diensten en aanvullende uren, zoals een cursus. Geef ook aan wanneer je niet ingepland wilt worden of verlof wil opnemen. Voor diensten die je per se wilt werken of dagen die je vrij wil, zet je een joker in. Je hebt één joker per maand.

ronde 2

Het teamrooster

In de tweede ronde zien jij en je collega’s het rooster van het hele team. Samen zijn jullie verantwoordelijk om tot de meest optimale bezetting voor goede zorg te komen. Het systeem geeft je suggesties om je rooster aan te passen. Overleg met elkaar en verschuif je diensten waar nodig.

ronde 3

Het definitieve rooster

Als er nog knelpunten zijn dan lost de roosteraar deze op in ronde 3. Eeventueel in overleg met de manager. De roosteraar controleert of elke dienst met de juiste functiemix bezet is. Ook houdt de roosteraar de plus- en minuren in de gaten. Wanneer het rooster compleet is zet de roosteraar het rooster in realisatie.

Wennen

Op locatie De Wiekhof is het Samenroosteren best wennen. ‘Het is een grote verandering’, vindt roosteraar Mariska Wermelink. ‘Voorheen werkten we met het basisrooster en wist je als roosteraar wel zo’n beetje wat de wensen en vaste vrije dagen van de medewerkers waren. Als medewerker hoefde je niet zoveel te doen. Dat zorgde natuurlijk ook wel voor allerlei patronen, opgebouwde rechten en minder flexibiliteit. Samenroosteren gaat uit van de eigen regie en het onderling samen afstemmen van medewerkers. In ronde 1 en 2 ben je echt zelf aan zet. In ronde 3 maak ik het rooster definitief. In de eerste cyclus van het project liep dat best heel goed en was ik enthousiast. Op dit moment zijn er echter omstandigheden als ziekte, uitval en vakantie waardoor het lastiger gaat. Niet iedereen onderneemt op tijd actie om het rooster in te vullen. Als ik dan lege roosters zie, voel ik als roosteraar de druk en een grote verantwoordelijkheid. Dan spreek ik collega’s er toch op aan.’

Verantwoordelijkheid

Die gedeelde verantwoordelijkheid is nieuw en wennen beaamt manager Nienke Boers. ‘Het is niet alleen een verandering in een systeem, maar ook een verandering in je eigen gedrag. Wat vraagt het van jou? Voel je die gedeelde verantwoordelijkheid? Hoe neem je de regie en hoe stem je onderling af met je collega’s? We horen bovendien als locatie in de regio Oost bij de allereerste lichting. Dan is het voor iedereen ook even zoeken naar de kaders en ondervinden hoe het daadwerkelijk in de praktijk uitpakt. In gezamenlijke reviews met de projectgroep hebben we steeds met elkaar afgestemd en bijgesteld waar nodig. Onze bevindingen in de regio worden meegenomen naar de volgende regio’s.’

Eén roosteraar

Mariska vult aan: ‘Het is zinvol dat er informatiebijeenkomsten zijn voor zowel begeleiders als roosteraars. De bedoeling is dat er één roosteraar per cluster verantwoordelijk is. Wij hebben het hier op De Wiekhof altijd met z’n tweeën gedaan en als je dan ineens alleen verantwoordelijk bent is dat best wel spannend. Het is dan fijn om met collega’s te kunnen afstemmen. Zelf zou ik adviseren om het aantal roosteraars langzaam af te bouwen. Het heeft tijd nodig.’ Ze heeft nog enkele tips. ‘Tegen de begeleiders zou ik willen zeggen: denk alvast vooruit. Vergeet ook niet in ronde 1 de momenten aan te geven waarop je niet ingepland wil worden. Een tip voor de roosteraars: kondig actief de overgang naar een nieuwe ronde aan. Dan zorg je weer even voor een bewust moment.’

Teamoverstijgend roosteren

Voor de toekomst is het de bedoeling dat ook team- en locatie overstijgend geroosterd gaat worden. ‘Op mijn andere locatie doen we dat al’, vertelt Nienke. ‘De Wiekhof is een locatie met twee teams: boven en beneden. Deze teams werken nu nog gescheiden vanwege het verschil in zorgvraag van de bewoners. Dat is niet iets wat we van vandaag op morgen kunnen veranderen, maar voor de toekomst is het de bedoeling dat dit meer gemengd wordt.’ Mariska lacht. ‘We zetten er nog niet actief op in maar je kunt al wel op het andere team roosteren. Eén van de begeleiders had dat ook gedaan. Toen ik haar aansprak en zei ‘wat leuk dat je deze diensten wil doen’, bleek dat ze dit per ongeluk zo had ingevuld.’

Samen

Nienke ziet Samenroosteren als een positieve stap. ‘Het is soms nog wat ingewikkeld, maar als je me over een jaar weer vraagt denk ik dat we een stuk verder zijn. Het is mooi dat je als medewerker zoveel invloed kunt uitoefenen op je rooster. Dat past ook bij Aveleijn en is een wens van veel medewerkers. We hebben bij

De Wiekhof de formatie op orde, medewerkers die heel welwillend zijn om te werken en geen inzet van zzp-ers. Dat zijn voorwaarden waarmee je dit goed kan uitvoeren. Dit is een stap die nodig is om straks de capaciteit van personeel in de regio beter te kunnen verdelen. En dat moeten we echt samen doen.’

Kijk voor meer informatie over Samenroosteren en andere deelprojecten op de themapagina Zorg inZicht.

Beter begrijpen wat je voelt en denkt

Sjors Galgenbeld is vaktherapeut bij Aveleijn. Een vaktherapeut biedt een specialistische vorm van therapie. Sjors biedt PMT, wat staat voor psychomotorische therapie. Bart was één van zijn cliënten. Samen kijken ze terug op hun sessies, terwijl Sjors ons meeneemt in zijn vak.

Psychomotorische therapie is een lichaamsgerichte therapievorm, waarbij je leert door te ervaren en waarbij er aandacht is voor denken, voelen en handelen en de samenwerking daartussen. Door te oefenen vervang je oud gedrag door nieuw en meer passend gedrag. ‘Wat ik vooral doe is observeren en ondertitelen’, legt Sjors uit. ‘Ik benoem

wat ik zie en leg uit wat er gebeurt. Zo leren cliënten zich beter uitdrukken, omdat ze beter begrijpen wat ze voelen en denken. Jezelf uitdrukken is vaak lastig en ik vind het mooi dat ik ze daar op een heel praktische manier bij kan ondersteunen.’

Verdeeld over drie locaties in Twente ziet Sjors cliënten van Aveleijn met verschillende hulpvragen. Die verschillende hulpvragen maken het werk leuk en interessant, vindt Sjors. ‘Wat veel voorkomt, is dat cliënten uitdagingen hebben op het gebied van emotieregulatie, spanningsregulatie, weerbaarheid, zelfbeeld en zelfvertrouwen. Maar daarnaast zijn er ook specifiekere vragen, bijvoorbeeld rondom trauma’s, ADHD en autisme.’

Vertrouwen opbouwen

Niet iedereen is intrinsiek gemotiveerd om aan zichzelf te werken via PMT. Toch is dat onmisbaar, ziet Sjors; vertrouwen is de basis. De eerste sessies staan dan ook in het teken van elkaar leren kennen en ontdekken of er vertrouwen kan ontstaan. ‘Het is een persoonlijk traject. Je moet wel een klik hebben. Of in ieder geval samen ergens aan kunnen werken. Ik geloof erin dat je samen tijd nodig hebt om tot een goed contact te komen. Werken aan de hulpvraag komt daarna. Pas als iemand hier met ontspanning kan zijn, kun je gericht aan het werk en durven zij te leren buiten hun comfortzone.’

Bart

Bart woont bij Aveleijn. Hij kwam bij Sjors voor PMT vanwege zijn agressieproblemen.

Het opbouwen van het vertrouwen tussen Sjors en Bart nam veel tijd in beslag. ‘Dat lag puur aan mij’, vindt Bart. ‘Ik heb zoveel verschillende begeleiders gehad vroeger. Ik durfde niet alleen naar Sjors te gaan, omdat ik hem nog niet kon vertrouwen.’ Bart durfde niet te komen en wilde al snel weer stoppen. Toch voelde hij de noodzaak om iets te doen aan zijn agressieprobleem: hij wilde dat niet meer. ‘Ik wist dat ik aan mezelf moest werken.’

Samen besloten ze dat Barts begeleider mee zou komen naar de sessies met Sjors. Met elkaar de tijd nemen vormde de basis om uiteindelijk te kunnen werken aan de daadwerkelijke hulpvraag, het probleem met agressie. ‘Pas toen mijn begeleider meeging maakte ik stappen, omdat ik me veiliger voelde’, aldus Bart. Sjors ziet het daarom als

extra belangrijk om eerst ruimte te maken voor succeservaringen, zonder meteen een vergrootglas te leggen op dat wat al zo moeilijk is.

Vergrootglas

Juist dat waarvoor de cliënten bij Sjors komen, geeft in het dagelijkse leven lastige, moeilijke of pijnlijke situaties en gevoelens. ‘Ik creëer bijvoorbeeld een situatie uit de praktijk waarbij de cliënt vastloopt. Dat kan alleen wanneer er vertrouwen is. Het gaat erom te kijken naar wat iemand ánders kan doen dan het oude gedrag te laten zien. Hoe kan ik ermee omgaan als ik die spanning weer heb? Wat kan ik doen zodat ik er zo min mogelijk last van heb en mijn omgeving ook?’

(lees verder op volgende pagina)

Waar Bart in het begin zijn gevoel niet kon uiten, leerde hij met Sjors hoe hij dit kon veranderen naar een manier van uiten die bij hem past. Halverwege het traject kreeg Bart een blinddoek om, om vervolgens vanuit een willekeurige plek in de ruimte naar de muur te lopen. Bart: ‘Het ging erom dat ik voelde wat het parcours met me deed en of ik herkende wanneer ik wilde stoppen. Ik had strijd in mijzelf tussen mijn gevoel en hoofd. Ik was op zoek naar een gezonde balans tussen het luisteren naar mijn gevoel en mijn gedachten.’ Sjors vult aan: ‘De eerste keer kon je heel goed zien hoe Bart met dingen omging, het was alles of niets. Met de blinddoek liep hij in één streep een kant op zonder ergens bij stil te staan en moest ik hem stoppen om te voorkomen dat hij tegen de muur liep. Hij had iemand nodig die hem hielp zijn grenzen te herkennen.’

Door structureel te oefenen met zijn hulpvragen groeide Bart in zijn proces en leerde hij helpende copingvaardigheden aan

die hij bleef toepassen gedurende het traject. In het dagelijks leven merkt Bart hoe anders hij nu met spanning omgaat. Hij herkent spanning beter bij zichzelf en kan ervaringen uit de PMT terughalen om toe te passen. ‘PMT helpt je niet alleen op dat moment, maar ook in de rest van je leven. PMT heeft

je moeilijk vindt. Ik moest spanning krijgen om ermee te leren omgaan.’ Bart herinnert zich de oefening met de blinddoek, die hij aan het eind van het traject herhaalde. ‘Ik pauzeerde steeds om te kiezen of ik verder wilde of wilde stoppen’, wat symbool staat voor de verandering die Bart heeft doorgemaakt; meer regie over zijn gevoelens en gedachten.

Elke dag is anders

‘PMT

helpt je ook in de rest van je leven. Het heeft geholpen een ander mens te worden. Maar ik haat het traject wel.’

mij geholpen een ander mens te worden. En daar ben ik Sjors nog steeds dankbaar voor. Maar ik haat het traject wel’, zegt Bart. ‘Dat is omdat je juist aan het werk moet met wat

‘Elke oefening die ik aanbied, onderga ik eerst zelf om te ontdekken wat het met mij doet.’ Sjors is zijn eigen instrument. Dat daagt hem uit en daar geniet hij van. ‘In mijn vak moet je heel erg levelen. We kijken goed naar wat iemand nodig heeft. Bijvoorbeeld het feit dat ik een man ben kan juist helpen of juist niet. Dat zetten we dan gericht in, op basis van de hulpvraag. Ik moet ontzettend creatief zijn. Dat is heel leuk, want geen dag is hetzelfde. Soms draait Sjors de rollen om; dan zegt hij tegen de cliënt dat hij niet meer weet wat hij had bedacht en vraagt

hulp. ‘Dan komen de meest verrassende oplossingen. Vaak haal ik daar elementen uit die ik vervolgens zelf weer kan inzetten. Het vak daagt mij uit en ik geniet ervan om de cliënt in zijn of haar kracht te zetten.’ Sjors gaat vooral aan op cliënten die worstelen met weinig zelfvertrouwen of negatief zelfbeeld, maar zichzelf kunnen verrassen door succeservaringen op te doen binnen de PMT of RT (Runningtherapie).

Ontwikkelingen

‘Ik houd ervan om binnen mijn werk als PMT’er te experimenten. Vanuit eigen passie heb ik Runningtherapie opgezet en begint dit plek te krijgen binnen ons behandelaanbod. Hierbij zet je hardlopen in als middel om de (psychische) conditie te vergroten. Ik geloof erin dat onze cliënten op een laagdrempelige manier meer succeservaringen kunnen opdoen binnen het bewegen. Ik wil ze laten ervaren dat, als zij minder in hun vel zitten, fysieke inspanning helpend kan zijn. Reflecteren op het gevoel voor en na inspanning met het logboek vergroot dit inzicht. De taak voor mij om op de juiste momenten te begrenzen of juist te prikkelen om zoveel mogelijke succeservaringen te creëren. Ik hoop hierbij gedragsverandering teweeg te brengen en de waarde van bewegen binnen de gehandicaptenzorg te vergroten.’

Intern wordt gewerkt aan het opzetten van combinatietrainingen. Sjors werkt samen met een collega van het Expertiseteam LVB & Verslaving om een passende training aan te bieden voor cliënten met een verslaving. Hierbij wordt de cliënt ondersteund bij het minderen van het middelengebruik en het zicht krijgen op de onderliggende functie ervan. Hierbij worden niet alleen gesprekken gevoerd en cognitieve opdrachten ingezet, maar komt ook het ervarend leren middels PMT aan bod. De cliënt volgt de training samen met een begeleider, die de rol van

buddy krijgt. De buddy vormt meteen ook de vertaling naar het dagelijks leven.

Collega’s van Sjors werken aan het ontwikkelen van een aanbod waarin PMT en systeemtherapie gecombineerd worden. Andere collega’s zijn bezig met de combinatie van PMT met traumatherapie.

Sjors: ‘Het is heel gaaf dat we dit binnen Aveleijn mogen ontdekken en ontwikkelen. Ik weet wel dat processen niet snel gaan, dus ik geniet van kleine ontwikkelingen. Ik heb zeeën van geduld met mensen; ook met deze processen, omdat we die samen doorlopen.’

De volgende stap

Sjors: ‘Een grote kracht van Bart is dat hij na tegenslagen steeds weer opkrabbelt. Hij heeft geleerd op een betere manier om te gaan met moeilijke gebeurtenissen. Dat kan alleen als je het ook zelf wilt. Bart heeft een fantastische groei doorgemaakt.’ Bart: ‘Ik volg nu de opleiding tot ervaringsdeskundige. Ik wil leren mensen te helpen binnen Aveleijn. Ik vind het belangrijk dat begeleiding eerst de persoon leert kennen en niet eerst het dossier induikt en al een oordeel heeft. Dit kan namelijk het vertrouwen schaden van de cliënt.’

Oefening voor twee personen Zorg dat je beiden dezelfde materialen hebt en dat je elkaar niet ziet maar wel hoort. Een van de twee maakt iets met de materialen en legt aan de ander uit wat hij doet. Hij moet ervoor zorgen dat de ander hetzelfde maakt. Je moet dingen uitleggen, je plan delen, elkaar om hulp vragen als iets niet duidelijk is. Vaak heb je het idee dat je iemand snapt, maar begrijp je echt wat iemand zegt? Deze oefening geeft je inzichten.

Makkelijk journaal Kijktip voor cliënten

Vanaf 2 september maakt de NOS een nieuw televisiejournaal. Het heet het NOS Journaal in Makkelijke Taal. Het journaal is voor iedereen die graag op de hoogte blijft, maar lastig vindt het nieuws te volgen. Het NOS Journaal in Makkelijke Taal is rustiger, heeft minder onderwerpen en bevat meer uitleg dan andere journaals.

Vanaf maandag 2 september is het NOS Journaal in Makkelijke Taal elke werkdag te zien op NPO 1 van 17:00 - 17:08 uur.

Verhalen met een beperking Podcast

Zorgorganisatie ‘s Heerenloo maakt podcasts over diverse onderwerpen binnen de gehandicaptenzorg. In gesprek met ouders en verwanten, met cliënten en collega’s komen deze thema’s voorbij.

Uitgelicht: Aflevering 31. Een gezin met vier kinderen: drie broers en een zus. Zus Mariet en broer Gerwin hebben een (verstandelijke) beperking. Hoe is het voor de andere twee broers om op te groeien in een gezin met een zorgintensieve broer en zus? Oudste broer Wilco vertelt er openhartig over in deze aflevering van de podcast Verhalen met een beperking.

Scan de QR-code of ga naar www.sheerenloo.nl/podcasts

Watch One to

Heb jij inspiratie voor je collega’s? Laat het weten via communicatie@aveleijn.nl

Klik Podcast

Kenniscentrum en vakblad Klik maakt een podcast over ontwikkelingen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. In aflevering 12 ‘Dwang voorkomen: begeleiden of bepalen?’ draait het om de balans tussen eigen regie en bijsturen.

Orthopedagoog Lot de Swart praat hierover met jurist Brenda Frederiks en met Loes den Dulk van stichting Raad op Maat.

Begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking is een vak. Want het is soms balanceren tussen het respecteren van iemands eigen regie en proberen bij te sturen bij bijvoorbeeld schadelijk gedrag. Hoe voorkom je daarbij dat je als begeleider teveel bepaalt?

Scan de QR-code om de aflevering te beluisteren of ga naar www.klik.org/podcast

Kwaliteitsrapport Aveleijn

Ieder jaar beschrijven we hoe we hebben gewerkt aan kwaliteit. We nodigen je van harte uit het kwaliteitsrapport 2023 te lezen. Het is een online magazine waar je doorheen kunt scrollen op zoek naar onderwerpen waar je meer over wilt weten. Het rapport staat vol informatie, verhalen, filmpjes en quotes die samen een mooi overzicht geven van de verschillende thema’s waar we aan werkten en hoe we daarmee verder gaan. Veel lees- en kijkplezier.

Een betekenisvolle dag is gelijkwaardig en volwaardig meedoen

Een betekenisvol leven bestaat uit verschillende facetten: een betekenisvolle dag, vrijetijdsbesteding, activiteiten binnen de gemeenschap met familie en/of verwanten en het doorbrengen van tijd in een thuissituatie. We streven naar een leven waarin de cliënt de hoogst haalbare zelfregie en zelfredzaamheid ervaart. De visie zet aan tot het bewustwordingsproces over de centrale vraag: hoe realiseren wij samen mét de cliënt een betekenisvolle dag?

Video To neelstukSamenwerking dag- en woonlocaties
Video Toneelstuk - rapporteren V ideo B ijeenkomst betekenisvolle dag

Een betekenisvolle dag wordt door de ene cliënt gevuld met activiteiten die hij of zij werk noemt, een ander blijft het dagbesteding noemen. Weer een andere cliënt gaat naar school. Al deze termen zijn bruikbaar.

O ntdek het samen

Een betekenisvolle dag hebben, houdt in dat je het gevoel hebt bij te dragen en dat je er toe doet. Je ervaart het gevoel dat je van belang bent voor anderen. Dat vereist voor alle betrokkenen iets anders. Een andere manier van denken helpt om actief hiermee bezig te blijven. Als we focussen op het versterken van de cliënt, moeten we samen met het netwerk kijken naar de mogelijkheden. Daarbij is het belangrijk om elkaars expertise te benutten. Om hiermee aan de slag te gaan, kunnen jij en je collega’s de filmpjes bekijken door de QR-codes links te scannen en vervolgens hierover met elkaar in gesprek gaan.

De grootste uitdaging

We zien dat de invulling van de betekenisvolle dag op verschillende plekken meer vorm krijgt. Mooie initiatieven worden in gang gezet door gesprekken te voeren, te focussen op ontwikkeling en door out of the box te denken, zoals we deden bij Lab 2030 (zie Spigul 2023.3, red). De grootste uitdaging ligt in de maatschappij! Hoe kunnen we hieraan bijdragen? Kun jij de ambassadeur zijn die deze doelgroep nodig heeft?

Wat wij voor ogen hebben is dat cliënten met ondersteuning van Aveleijn elke dag een betekenisvolle dag ervaren, waarbij de cliënt onderdeel is van de samenleving op allerlei manieren.

draagt bij en ontmoet nieuwe mensen. Als de kwetsbaarheid iets anders vraagt, kan hij binnen Aveleijn, in een open verbinding met de buitenwereld en anderen, zich verder ontwikkelen.

Voorbeeld

Een cliënt verbleef altijd thuis, voelde zich niet lekker en lag vaak in bed. Met volwassen kinderen thuis en geen goede relatie, had ze veel zorg nodig. D e vraag was hoe we haar in beweging konden krijgen.

Ze is toen begonnen met een uurtje koffiedrinken in een verzorgingshuis. Nu komt ze er elke middag. Ze haalt een dementerende vrouw op van de gesloten afdeling en gaat met haar koffiedrinken in de kantine en/of een wandeling maken in het gebouw.

Zonder dat ze het doorheeft, is ze daar zo’n 3 uur per dag. Ze is van betekenis voor een ander en heeft door haar positieve ervaringen en de uren die ze daar is, minder zorg nodig. Ze voelt zich goed en door meer in beweging te zijn is haar suikerwaarde stabiel en dragen we bij aan haar vitaliteit.

Rol van de begeleider

A ls het voor de cliënt mogelijk is, heeft hij een werkplek in een organisatie of een sociale onderneming buiten Aveleijn. Hij doet gelijkwaardig en volwaardig mee,

B elangrijk in het proces van deze cliënt was dat de begeleider het netwerk heeft meegenomen in wie de cliënt is en wat zij kan bijdragen. Begeleiders maken gebruik van de expertise van begeleiders van daglocaties om te werken aan de ontwikkeling van de cliënt. De daglocaties streven ernaar om juist in verbinding met de maatschappij de ontwikkeling van de cliënt te stimuleren en daarbij passende hulpmiddelen te vinden. De begeleider van de daglocatie is daarmee een belangrijke speler op het gebied van de ontwikkeling van de cliënt.

A ls we de cliënt willen versterken, moeten we onszelf versterken in ons vak! Wat ga jij doen o m jezelf zo te versterken dat je aan de slag kunt met deze visie?

W il je meer weten? Neem dan contact op met Alice Isarin.

Visie betekenisvolle dag

D e visie voor de betekenisvolle dag is vastgesteld voor de periode 20222026. Deze herziene visie is tot stand gekomen vanwege externe veranderingen en de nieuwe visie vanuit de VGN met belangrijke kernthema’s. De visie is ontwikkeld in samenwerking met verschillende partijen binnen de organisatie, waaronder cliënten, verwanten en medewerkers. Input uit diverse bronnen zoals de externe audit en de VGN visie 2030 is meegenomen in deze visie. Het kernteam betekenisvolle dag, bestaande uit (senior) begeleiders van Aveleijn, heeft de visie besproken en vertaald naar de praktijk. De ontwikkelingen van het VN-verdrag handicap waren een belangrijke basis om anders te gaan denken.

Terug naar je passie

Kimberly (28) woont op een Aveleijn locatie in Hengelo en loopt stage bij daglocatie De Bussenkamp. Als Kimberly lacht, lacht haar hele gezicht en móet je wel meelachen. Een sterke jonge vrouw, die al veel overwonnen heeft en graag met ons deelt hoe het haar lukt om overeind te blijven en te groeien.

Kimberly’s jeugd is er één van vallen en opstaan; al in haar jonge leven overwon ze veel. In de pubertijd werd alles te zwaar. ‘Ik werd depressief. Ik wist wel dat ik iets moest gaan dóen, maar dat lukte me niet. In ieder geval niet alleen.’ Haar begeleiders wisten haar te motiveren kleine activiteiten te ondernemen. ‘Hoe vaker zij dat deden, hoe vaker ik achteraf merkte dat het mij goed deed.’ Een begeleider komt met een voorstel, de STERKplaats (kijk op pagina 20 om meer te lezen over de STERKplaats). ‘Ik dacht meteen dat dat echt iets voor mij zou zijn. Maar ik had er niet veel zin in.’ Omdat ze nog niets hoefde te beslissen, ging ze samen met haar begeleider naar de informatieavond. Daar begon het te kriebelen bij Kimberly en ze dacht: ‘dit ga ik gewoon doen!’. Andere mensen helpen was het vlammetje dat bij Kimberly werd aangewakkerd. ‘Ik zou voor klassen gaan staan, leerlingen helpen en mijn ervaringen delen met toekomstige begeleiders.’

De volgende stap

Het lukte Kimberly om te starten bij de STERKplaats. Terugkijkend ziet ze dit echt als de grootste stap die haar uit haar depressie hielp. Vooral het tussen de mensen zijn werkte goed. Ze werd vrolijker. In de drie jaar bij de STERKplaats ontwikkelde ze zich. Ze ontdekte wat ze kan en wat nog aandacht nodig had. ‘Bij de STERKplaats ben je echt zelf aan het werk’, vertelt Kimberly. ‘De doelen maak je zelf, je zet het zelf op papier en in de computer, bedenkt hoe je het wilt aanpakken en daarna bespreek je het met de coach.’

Niet alles ging van een leien dakje. Na drie jaar bij de STERKplaats wist Kimberly niet goed meer hoe ze haar ontwikkeling binnen de studie vorm moest geven, waardoor ze een paar maanden stopte. Zelf zegt ze: ‘Het leven gaat met vallen en opstaan. Je hoort te vallen, want dan kun je leren en weer

door. Soms moet je een stapje terug doen om weer een stapje verder te komen.’ Dat was nu ook zo: even niets gaf weer ruimte voor een nieuwe stap. Kimberly’s wens was al jaren om een opleiding te volgen. Dit was het moment; ze voelde dat ze klaar was bij de STERKplaats en schreef zich in voor een vervolgopleiding. ‘Ik wilde zo graag een diploma halen. Ik doe nu de opleiding assistent dienstverlening, niveau 1, BBL. Ik ben al bijna klaar!’

‘Ik ben cliënt bij Aveleijn, maar hier word ik gezien als medewerker.’

Stage bij Aveleijn

Kimberly kreeg een stageplaats bij daglocatie De Bussenkamp in Hengelo. ‘Ik ben cliënt bij Aveleijn, maar hier word ik gezien als medewerker.’ Met sommige cliënten van De Bussenkamp zat Kimberly vroeger in een groep. Het was daardoor best even zoeken naar haar plek, zag ook begeleidster Debby: ‘Want wat voor gesprekken voer je met cliënten? En hoeveel informatie geef je over je eigen leven? Dat waren best lastige vragen voor Kimberly.’

Kimberly wordt gezien als een fijne ondersteuner voor de begeleiders. Haar opleiding is niveau 1, dus ze hoeft zich niet te verdiepen in achtergronden van cliënten. Dat maakt dat zij zich bezighoudt met zowel praktische ondersteuning, als individuele momenten met cliënten op de groep. Ze heeft de tijd om bij hen te zijn en iets samen te doen. Debby vult aan: ‘De cliënten hebben er zoveel baat bij dat Kimberly deze tijd en ruimte heeft.’ Zelf ziet Kimberly ook dat dit

eigenlijk wel fijn is. In haar dagelijks leven zijn er de nodige uitdagingen, waardoor het soms ingewikkeld is om te werken. Door haar rol heeft ze de vrijheid om te doen wat goed voelt. En juist dát is wat bij haar past; daarom voelt ze zich verantwoordelijk, komt ze uit bed en wil ze er zijn. ‘Ik wil nog wel leren dat ik er ook kan staan als ik iets minder goed in mijn vel zit,’ vertelt ze. ‘Ik weet dat ik ervan opknap hier te zijn. Het is hier zo leuk en de mensen maken me blij. De dagen vliegen voorbij.’

In het nu

Het liefst blijft Kimberly nog lang werken bij De Bussenkamp, om zich verder te ontplooien. Een betaalde baan? Als dat op De Bussenkamp kan, zegt ze meteen ja. Maar daarbuiten is dat best ingewikkeld, beseft Kimberly zich. ‘Ik voel me niet altijd stabiel en ben wel snel van slag. Daar moet een baas begrip voor hebben omdat het me dan niet lukt om te komen. Ik begrijp dat dat niet altijd kan. Dus voorlopig blijf ik gewoon hier, want hier doe ik mijn werk graag en voel ik me verantwoordelijk’, concludeert ze. Door de uitdagingen die het dagelijks leven haar biedt, kiest Kimberly ervoor om op dit moment niet verder te gaan voor niveau 2. Ze focust zich op haar leven thuis en haar stage bij de Bussenkamp.

‘Ik probeer de dingen gewoon. Je bent nooit te oud om te leren.’

Het kenmerkt Kimberly dat ze ziet wat goed gaat. Het lukt haar dan ook hardop te zeggen dat ze trots is op zichzelf. ‘Ik probeer de dingen gewoon. Je bent nooit te oud om te leren’, sluit ze af.

STERKPLAATS

De STERKplaats is een plek waar mensen met een verstandelijke beperking kunnen leren en werken. Ze volgen er de opleiding tot ervaringsdeskundige en verrichten activiteiten die gericht zijn op de versterking en vertegenwoordiging van mensen met een verstandelijke beperking. Ze worden betrokken bij het onderwijs aan toekomstige zorgmedewerkers.

Een veilige plek om te leren

Bij STERKplaats Twente zijn Marieke en Ilon de coaches. Marieke omschrijft het als een veilige plek waar je mag ontdekken wie je bent en wat je kunt. ‘In zo’n setting komen STERKstudenten (ervaringsdeskundigen in opleiding) vaak (weer) bij zichzelf en ontdekken wat hen motiveert. Er is een wil om te groeien. Die intrinsieke motovatie is soms even zoeken, maar vaak vinden we die samen.’

Beiden zagen de ontwikkeling die Kimberly doormaakte. Ilon: ‘Het was niet makkelijk in het begin, met en voor Kimberly. Het heeft echt een tijdje geduurd voor zij zich verantwoordelijk voelde voor haar eigen proces en haar rol in het groepsproces. Afspraken nakomen, op tijd komen; dat soort zaken gingen niet vanzelf. Dat zien we vaker.

We geven dit terug aan de STERKstudent en benoemen dat ze er zelf voor kiest om hier te zijn. We zetten iemand aan het denken.’ Daarna volgt vaak een bewuste keus om te blijven of te stoppen. Het werkte voor Kimberly, ze bleef drie jaar. ‘Het vroeg veel van haar, maar wij voelden dat dit een goede plek was voor haar.’

Je moet zelf willen

De STERKplaats is geen makkelijke weg. Je moet goed naar jezelf kunnen en durven kijken en willen leren. Marieke: ‘Iedereen doorloopt dit op een eigen manier. We hebben meerdere STERKstudenten gehad die - net als Kimberly - besloten na de STERKplaats een opleiding te gaan doen in plaats van te blijven zitten in een comfortabele en rustige fase’.

Marieke en Ilon zien vaak al snel of iemand echt wil of niet. Ilon: ‘Meestal zien we dat aan de loyaliteit naar ons, maar ook naar de mede STERKstudenten. Ergens voelt iemand wel wanneer iets schuurt en of het gedrag oké is of niet. Dat komt ook doordat we werken op basis van gelijkwaardigheid. Jij bent net zo belangrijk als elk ander en jouw stem wordt net zo gehoord als die van een ander.

We leren van feedback die we elkaar als collega geven. Er zijn geen verborgen agenda’s; we zijn eerlijk tegen elkaar. Van en met elkaar leren is een kracht van de STERKplaats.’

Op dit moment start een branche erkende opleiding tot ervaringsdeskundige, die geaccrediteerd is op niveau 1 (vergelijkbaar met het niveau van MBO niv1).

Wil je hier meer over weten? Mail met de STERKplaats (twente@lfb.nu) of houd de Spigul in de gaten.

Bekijk de evenementen voor de komende periode

1.) WEEK TEGEN DE EENZAAMHEID

26 september t/m 2 oktober

2.) ZORGMARATHON | MOEDIG JE COLLEGA’S AAN!

27 september

Leisurelands, Bussloo

3.) DUTCH DESIGN WEEK

19 t/m 27 oktober

Eindhoven

4.) WAARDENWEKEN

4 t/m 15 november

Bij jou op locatie?

5.) SINTERKLAASVOORSTELLINGEN

Eind november en begin december

6.) EINDEJAARSONTMOETING

12 december

Locatie in Hengelo

Medezeggenschap in ontwikkeling

Een vernieuwde CCR-C en een adviseur cliëntmedezeggenschap brengen nieuwe ideeën.

Medewerkers op locaties spelen een cruciale rol in het bevorderen en faciliteren van een omgeving waarin alle stemmen gehoord worden. Samenspraak met cliënten heeft daadwerkelijk impact op het leven van cliënten en hun omgeving!

Help!

Hoe je inspraak en medezeggenschap inricht op jouw locatie is maatwerk en kan op veel verschillende (leuke) manieren. Vaak ontstaan de volgende vragen:

• Hoe organiseer je op creatieve en laagdrempelige manier inspraakmomenten?

• Wat is er nodig om een goed functionerende cliëntenraad op te zetten?

• Hoe informeer je medewerkers over de wettelijke kaders rondom inspraak en medezeggenschap?

De adviseur cliëntmedezeggenschap kan hierover met je meedenken en je informeren over de mogelijkheden die er zijn om de samenspraak met cliënten op jouw locatie te vergroten.

Zelf (als coach) aan de slag?

Draag jij zelf graag een steentje bij en wil je actief als coach van een cliëntenraad aan de slag? Dat kan! Kijk op het portaal naar

de vacature . Een mooie kans om je kennis en vaardigheden op dit thema verder te ontwikkelen!

Op de community “Inspraak en medezeggenschap voor cliënten in de zorg” vind je nuttige informatie en blijf je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Wil jij eens in gesprek, meer informatie of een themadag medezeggenschap organiseren?

Neem dan contact op met Cindy Doornberg (c.doornberg@aveleijn.nl) en maak een afspraak.

De CCR-C van 2024-2028

Elke vier jaar worden middels verkiezingen nieuwe leden voor de CCR-C gekozen.

Eerder dit jaar werd enthousiast gereageerd op de oproep voor nieuwe leden. Cliënten konden stemmen op 21 kandidaten, waarna 11 cliënten met de meeste stemmen zijn gekozen om lid te zijn van 2024-2028. Cliënten van woonlocaties, vanuit ambulante zorg, vanuit daglocaties en uit verschillende regio’s doen hun best om hun stem te laten horen

Aileen de Jonge uit

Enschede: ‘Ik kom voor de cliënten op.’

Hidden Oosten uit Borne: ‘Ik vind dat iedereen bij Aveleijn een eigen stem heeft. Elke cliënt moet zich kunnen laten horen.’

Desiree Barelds uit

Enschede, ambulant: ‘Ik wil graag samen met de cliënten overleggen. Samen kunnen we dingen bespreekbaar maken.’

namens alle cliënten van Aveleijn. Daarvoor is contact nodig met de achterban, de lokale raden. Weten wat er speelt op locaties en laten weten wat er speelt op centraal niveau is een belangrijke taak. De komende jaren steekt de CCR-C hier veel energie in.

Jan Spit uit

Enschede: ‘Ik wil dat andere cliënten het goed hebben.’

Igor Stojanovic uit

Enschede: ‘Je moet samen kijken naar wat voor cliënten het belangrijkst is.’

Jessica van Avesaat uit

Hengelo: ‘Ik vind het belangrijk dat alle mensen met een beperking hun stem kunnen laten horen.’

Duke Willemsen uit

Markelo: ‘Ik houd niet van onrecht in zorginstellingen.’

Ilja Zieleman uit

Almelo: ‘Ik breng nieuwe ideeën. En ik wil graag jouw ideeën weten. Die deel ik dan met het bestuur van Aveleijn.’

Marjolijn Oosting uit

Enschede: ‘Ik vind gelijkwaardigheid heel belangrijk. Ik kom voor je op!’

Sven Webbink uit

Enschede: ‘Ik wil een verschil maken. En ik wil jongeren graag op de kaart zetten.’

‘Geen dag is hetzelfde’

Het verhaal van Cora, secretaresse bij de Houtsnip en Molenwiek.

Cora Dragt werkt al 15 jaar vol passie als secretaresse bij Aveleijn, waarvan nu zo’n vijf jaar bij locaties De Houtsnip en Molenwiek. Ze is een echte spin in het web en geen werkdag is voor haar hetzelfde. Graag vertelt ze meer over haar vak.

Starten als secretaresse

Hoewel Cora inmiddels een lange carrière als secretaresse heeft, komt ze uit een hele andere wereld. ‘Ik werkte altijd in de voedingsindustrie, als kwaliteitsfunctionaris. Op een gegeven moment ging het bedrijf verhuizen, waarna mijn zoektocht naar nieuw werk begon. Ik kwam de vacature van secretaresse bij Aveleijn tegen en de veelzijdigheid en flexibiliteit trok mij meteen aan. Ik solliciteerde en kreeg uiteindelijk de baan.’

Cora begon in Glanerbrug bij de Toccatastraat, waarbij ze veel samenwerking had met twee andere secretaresses van haar manager, die in Almelo werkten. ‘Toen een van hen ging emigreren naar Canada, gaf ik aan dat ik haar functie graag wilde overnemen. Ik werkte op dat moment tien jaar in Glanerbrug en was toe aan een nieuwe locatie.’ Zo kwam Cora terecht bij trainingshuis De Houtsnip. Daarnaast is ze ook nog één dag in de week werkzaam bij kind- en jeugdlocatie Molenwiek.

Geen standaard kantoordag

Hoe een werkdag voor haar eruit ziet? Cora glimlacht. ‘De enige structuur die ik heb, is dat ik ’s ochtends op tijd begin met een kopje koffie en rond een uur of 4 weer naar huis ga. Verder verloopt elke dag anders. De ene ochtend start je met allerlei overleggen op locatie, de andere dag werk je thuis eerst de mailbox door. Soms is mijn agenda ‘s morgens nog helemaal leeg, maar die vult zich gedurende de dag altijd. Die diversiteit is voor mij heel waardevol.’

Cora’s takenpakket is dan ook erg veelzijdig. Ze geeft een aantal voorbeelden: ‘Ik controleer facturen die binnenkomen, plan overleggen voor mijn manager en ons team in, verwerk mutaties van personeel en cliënten en werk notulen uit. Maar ook de telefoon en mailbox staan nooit stil. Het zijn vooral veel ad-hoc werkzaamheden die ik doe.

Wat anderen niet altijd beseffen, is dat je als secretaresse overal vanaf moet weten. Je bent het eerste aanspreekpunt van de locatie. Zo moet je bijvoorbeeld alle systemen waarmee gewerkt wordt, zowel voor personeel als cliënten, kennen’, aldus Cora.

Gezien worden

‘Als secretaresse voel ik me echt onderdeel van het team. Ik heb dan wel een apart kantoor, maar collega’s komen regelmatig even bij mij om te overleggen of hun hart te luchten. Soms voel ik me als een vertrouwenspersoon op locatie. Aangezien ik buiten de begeleiding sta, kan ik vaak met een andere blik naar zaken kijken’, vertelt Cora.

Dat samenspel heeft ze niet alleen met haar collega’s, maar ook met cliënten. “Uiteindelijk doe je je werk ook voor hen”, aldus Cora. ‘In de middag lunch ik vaak samen met de bewoners die thuis zijn. Maar ik breng ze ook wel eens ergens naartoe met de auto of regel andere dingen voor ze. Daardoor leer je de bewoners beter kennen. Ik kom erachter waarom iemand een indicatie heeft, waardoor ik de eerste vragen hierover kan beantwoorden.

Bewoners hebben op hun beurt ook oog voor mij. Vorig jaar werd ik bijvoorbeeld 50. Een bewoner – die heel erg van versieren houdt –heeft toen het hele kantoor volgehangen met slingers! Mijn dag kon niet meer stuk’, aldus Cora.

Samen sterk

Cora werkt samen met een andere secretaresse in Almelo. Juist omdat het een vrij solistische functie is, is het fijn om soms met iemand te kunnen sparren of ideeën uit te wisselen.

Een voorbeeld van deze samenwerking, is de werkorganisatie die in Almelo is opgericht. ‘Dit is een mappenstructuur in Sharepoint met alle informatie die nodig is om je werk goed uit te voeren, zowel voor nieuwe medewerkers als huidige collega’s. Denk aan hygiëneregels, onderhoud, informatie over ONS, het

jaarplan, brandveiligheid en trainingen voor personeel en cliënten. Elke map heeft een eigen taakhouder, die ervoor zorgt dat de informatie up-to-date is. Graag willen we deze werkorganisatie uitbreiden naar nog meer locaties, ook in andere regio’s.’

Extra projecten

Naast haar werk als secretaresse is Cora projectondersteuner bij oesterzwamkwekerij de Zwammenhof. De Zwammenhof biedt een betekenisvolle dag aan mensen met een licht verstandelijke beperking. Samen met hen en een gemotiveerd team van begeleiders en vrijwilligers kweken zij op koffiedik oesterzwammen in een eigen kwekerij. Uiteindelijk worden hier oesterzwambitterballen van gemaakt.

Bij de Zwammenhof heeft Cora veel ondersteunende taken, zoals de administratie, het bijhouden van het projectplan en de gesprekken met leveranciers en fabrikanten.

‘Mijn achtergrond in de voedingswereld komt hierbij van pas: ik kan mijn ervaringen als kwaliteitsfunctionaris goed gebruiken in dit project’, geeft ze aan.

Ook is Cora notulist bij de tafel KJG Wonen. Ze vertelt over deze extra projecten: ‘Er zijn zo veel kansen bij Aveleijn. Als je iets extra’s of iets anders wilt, zoals op een andere locatie werken of je om laten scholen, kan dat bijna altijd. Doordat het zo’n grote organisatie is zijn er verschillende mogelijkheden.’

Hogerop komen is niet zozeer Cora’s ambitie, maar ze wil de afwisseling die ze nu in haar werk heeft, graag behouden. ‘Ik ben niet het type om jaren alleen maar op locatie achter een bureau te zitten. Naast het werken als secretaresse, wil ik me ook graag blijven bezighouden met andere projecten binnen Aveleijn. Mijn droom is dat de Zwammenhof goed gaat draaien. Achter de schermen zijn we er al bijna twee jaar druk mee geweest. Als het echt een succes wordt, voelt dat als een kroon op ons harde werken!’ sluit Cora af.

Het schild laten zakken

Schildgedrag. Gedrag dat mensen ‘helpt’ hun kwetsbaarheden te beschermen. Een schild dat ze tijdens hun leven waarschijnlijk hard nodig hebben gehad, maar nu misschien niet altijd meer helpend is. Wat gaat er achter dit schild schuil? En hoe kan je helpen om dit schild te laten zakken? Die vragen kwamen aan bod tijdens een training van Zwiers en Kroezen, die collega’s van woonlocatie De Hagenborgh onlangs volgden.

De Hagenborgh in Almelo is nu ongeveer vier jaar open. Op deze locatie zijn collega’s veel bezig met hun visie: het samenwerken met bewoners en hun netwerk aan een zo zelfstandig mogelijk leven vol betekenis. Door een beroep te doen op de eigen kracht van bewoners, hun netwerk en de maatschappij worden bewoners zelfstandiger en minder afhankelijk van (professionele) zorg.

‘Door onze persoonlijke benadering kan elke bewoner zich op zijn eigen unieke manier ontwikkelen, waarbij wij de kwetsbaarheden niet uit het oog verliezen, vertelt Ellen Vogelzang, senior begeleider op de Hagenborgh. ‘Wanneer we bijvoorbeeld naar het gedrag van iemand kijken, proberen we

altijd te bedenken wat er achter dit gedrag kan zitten en uit welk systeem iemand bijvoorbeeld komt. Dat heeft namelijk invloed’.

Om meer verdieping aan de visie te geven, volgde het team onlangs een training op maat van Zwiers en Kroezen.

Schildgedrag

De training was gericht op de basishouding van oplossingsgericht werken en motiverende gespreksvoering. Er werd vooral stilgestaan bij vraagstukken en onderwerpen waar het team veel mee te maken krijgt. Schildgedrag was zo’n thema. ‘Hoewel schildgedrag in principe maar een klein onderdeel van de training was, sloegen we hier allemaal

op aan’, geeft Ellen aan. ‘Het is een heel herkenbaar thema. Eigenlijk heeft iedereen wel schildgedrag. Het is gedrag waardoor je jouw onzekerheden probeert te beschermen.’

Ellen geeft hierbij een voorbeeld: ‘Stel dat je niet blij bent met je uiterlijk. Je verbergt dat door veel make-up te dragen. Dat is dan als het ware jouw schild.’

Ellen ziet schildgedrag regelmatig terug bij bewoners. ‘Om in je kracht te staan heb je een duidelijke structuur, een vertrouwensband en een passende uitdaging nodig. Wanneer een bewoner overvraagd wordt, heeft hij geen passende uitdaging meer en staat hij al niet meer in zijn kracht. Dan komt hij bij zijn kwetsbaarheden, die hij probeert te beschermen. Het gevolg is dat

Passende uitdaging

Band

Structuur

Negatief over anderen

Laks / nonchalant

Negeren terugtrekken

Altijd anderen helpen

Slachtofferrol

Drank / drugs

Verwaarlozing

Hulpbehoevend

Niemand is te vertrouwen Eenzaamheid

Onbegrepen Laag zel eeld

Afbeelding: Model schildgedrag

hij misschien agressief wordt. Als begeleider ben je misschien al snel geneigd dit niet te accepteren en hem weg te sturen, terwijl de bewoner eigenlijk laat zien dat er nog iets áchter zijn gedrag zit’.

Rode en groene pijlen

Zwiers en Kroezen visualiseerden schildgedrag door middel van een tekening. Een poppetje achter een schild vuurt rode pijlen af. Deze pijlen laten zijn schildgedrag zien. Dit kan voor iedereen anders zijn: de een trekt zich terug, de ander begint te schelden of schiet in de aanval. Vervolgens worden de reacties van anderen op dit gedrag ook aangeduid met pijlen. Wanneer zij rode pijlen schieten, blijft het schild van het poppetje omhoog. Groene pijlen staan echter symbool

voor reacties dat het schild laten zakken.

Om er achter te komen wat iemand nodig heeft, tekent Ellen zo’n schema ook wel eens met bewoners. ‘Zo kunnen ze op een mooie manier vertellen wat ze doen als ze niet lekker in hun vel zitten. Door het te tekenen, zijn ze open over wat er achter hun schild zit, hun kwetsbaarheden. En ze kunnen aangeven wat zij van anderen verwachten, om groene pijlen terug te schieten en het schild te laten zakken. Een simpele tekening, maar het maakt veel los’.

Ellen deelt een ervaring: ‘Laatst tekende ik dit met een bewoner die een relatie heeft. Zij en haar partner begrijpen elkaar niet altijd. Ik liet haar daarom tekenen wat ze dan doet;

Ik zie jou

Reageren op appjes

Luisteren

Erkennen

Tijd maken

welke ‘pijlen’ ze dan zelf afvuurt. Ze is dan bijvoorbeeld negatief over anderen, trekt zich terug en gaat in de slachtofferrol. Maar ze kan ook vertellen wat haar partner kan doen, zodat ze deze pijlen niet afvuurt. Denk aan het reageren op appjes, luisteren en tijd maken voor elkaar’.

(lees verder op volgende pagina)

Negenstappendans

Schalen

Toekomstgerichtheid

Beginpunt

Contact

leggen

Complimenteren

Uitzonderingen

Erkenning geven

Context

Bronnen

Doelen stellen

Negenstappenmodel Zwiers & Kroezen (2011), bewerking van Achtstappenplan door Cauffmann (2003)

Erkenning geven

Maar hoe reageer je op schildgedrag? ‘Het geven van erkenning staat centraal. Door te zeggen: “volgens mij heb je het best lastig”, kan het schild al wat zakken’, vertelt Ellen. Erkenning geven is een onderdeel van de negenstappendans, een model van oplossingsgericht werken dat Zwiers en Kroezen tijdens de training lieten zien.

‘Door te zeggen: “volgens mij heb je het best lastig”, kan het schild al wat zakken’,’

‘Door de negen stappen te volgen, kom je dichterbij de kwetsbaarheid van iemand. Dan kun je het er samen over hebben. En dán pas kan je het behandelen’, licht Ellen toe. (Wil je de uitleg weten bij de Negenstappendans, scan QR of ga naar www.aveleijn.nl/ negenstappendans-van-zwiers-kroezen).

Door niet op het schildgedrag te reageren, maar aan te sluiten bij wat iemand eigenlijk nodig heeft, worden we misschien stapje voor stapje wat meer toegelaten bij pijn, angst en verdriet van iemand. Dan kunnen we iemand laten ervaren dat het veilig is om het schild een beetje te laten zakken.

Scan de QR code om de toelichting bij de stappen in de Negenstappendans te lezen.

Over de training van Zwiers en Kroezen

De training “Teamtraject op maat” bestaat uit drie sessies, van tevoren gaven we aan over welke onderwerpen we het graag wilden hebben. Dit legde de basis voor de inhoud van de training’, geeft Ellen aan. Naast schildgedrag kwamen voor de Hagenborgh ook onderwerpen als compassievermoeidheid en motiverende gespreksvoering aan bod.

Benieuwd naar deze training? Kijk dan op het Leerpleijn.

Tijdens een reflectiemoment op de derde dag worden de deelnemers gevraagd om in groepjes een deel van de training op een creatieve manier te presenteren. Bij de training van de Hagenborgh maakte gedragswetenschapper Bart Kobes samen met zijn groep een gedicht over schildgedrag.

‘Waar het eerste idee een jolige meezinger was op de melodie van ‘Goede Tijden’, werd het al snel een serieus gedicht. Hierin staat voor mij de kern beschreven: het écht proberen te zien van de ander’, aldus Bart.

Het schild

Boze woorden, rode pijlen

nee, ik laat mezelf niet zien

Daar zit mijn trauma, al mijn lijden

Mijn boos is bang en veel verdriet

Zie mijn pijn, schiet groene pijlen

wees geduldig, wees maar lief

Ik wil niet vluchten, wil niet strijden

laat mezelf voorzichtig zien

Mijn schild dat staat tussen ons beiden

maar als je juiste pijlen schiet

Laat ik het heel misschien wel zakken

Laat ik jou zien, wat niemand ziet

Bewegen is supercool

Het programma Bewegen is supercool geeft cliënten van Aveleijn de mogelijkheid om gratis kennis te maken met sport. Verschillende sportverenigingen bieden vijf weken achter elkaar elke donderdag een beweegactiviteit aan.

Bootcamp met Ivar

Enthousiaste cliënten hebben vijf weken lang - door weer en wind - meegedaan met de afwisselende bootcamptraining van Ivar (Borne Beweegt). Ondanks de soms barre omstandigheden was er voldoende animo!

Powerwalken met Monique

Bij de powerwalk wandelden cliënten gezellig door Borne en deden daarbij spierversterkende oefeningen. Het idee om trainingen aan te bieden voor deze doelgroep was nieuw voor de trainster.

Kickboksen met Jordy

In het kader van vitaliteit biedt Aveleijn al kickbokslessen aan. Vanwege het succes

is het uitgebreid naar vijf trainingen in het programma Bewegen is supercool. Ook nu gingen de aanmeldingen als een speer.

Reacties van cliënten

De activiteiten van Bewegen is supercool worden goed ontvangen door de deelnemende cliënten:

‘Door krachtoefeningen heb ik geen pijn meer in mijn benen.’

‘Ik voel me vrolijker na het sporten en mijn hoofd is leeg.’

‘Ik ben sterker geworden door krachttraining en kickboksen.’

Hoe nu verder?

De bootcamp van Borne Beweegt wordt na de zomervakantie nogmaals aangeboden. Daarnaast zijn er gesprekken met een dansschool en een yogalerares om ook vijf avonden een activiteit aan te bieden. Cliënten kunnen zich aanmelden voor Bewegen is supercool via de evenementenkalender op www.aveleijn.nl

Ken jij een vereniging die ook beweegmomenten wil aanbieden aan onze cliënten? Neem dan contact op met vitaliteit@aveleijn.nl, zodat onze vitaliteitscoaches ermee in gesprek kunnen over de mogelijkheden.

waardenweken november

Goed samenspel vanuit gelijkwaardige relaties.

‘Hoe is het om jou te zijn?’

Onze kernwaarden ontmoeten, ontwikkelen en ondersteunen laten zien wat we belangrijk vinden in ons werk. Ze geven richting aan de manier waarop we cliënten ondersteunen, maar ook aan de manier waarop we samenwerken. We willen mensen met een verstandelijke beperking zelf én de gemeenschappen waarin zij leven versterken.

We werken steeds meer samen met anderen. Met cliënten, verwanten, vrijwilligers, mensen in de buurt en andere zorgprofessionals kunnen we een ondersteunend netwerk vormen. Om fijn en gelijkwaardig met anderen te kunnen samenwerken is het belangrijk dat je de ander goed begrijpt. Dat is niet vanzelfsprekend of makkelijk, want iedereen kijkt op zijn eigen manier naar de wereld. Je neemt alles wat je hebt meegemaakt, geleerd of gezien mee in jouw relatie met anderen. Wat jou heeft gevormd, zorgt er ook voor dat je onbewust dingen over het hoofd ziet. Dat geldt ook voor die ander. Het blikveld verrijkt en verruimt als je de situatie door elkaars ogen probeert te bekijken. Samen krijg je een completer beeld over wat van waarde is, daarmee ontstaat er ruimte voor nieuwe inzichten en andere antwoorden.

2 weken inspiratie, 2 weken reflectie

De waardenweken in november staan daarom in het teken van goed samenspel vanuit gelijkwaardige relaties. De vraag ‘Hoe is het om jou te zijn’ helpt om oog te hebben voor elkaars krachten en kwetsbaarheden, voor overeenkomsten en verschillen. Dit bewustzijn maakt de gemeenschap als geheel sterker. De eerste twee weken van november staan in het teken van inspiratie, kennis opdoen en ervaringen delen vanuit verschillende perspectieven.

We organiseren op allerlei momenten en plekken activiteiten, workshops, filmavonden, lezingen voor iedereen binnen de Aveleijn gemeenschap (medewerkers, cliënten, verwanten, vrijwilligers). De laatste twee weken reflecteren we hierop in de vorm van spiegelgesprekken.

Meer informatie over het programma volgt na de zomervakantie.

Voor vragen of opmerkingen mail naar waardenwerk@aveleijn.nl

Je kunt je al aanmelden via aveleijn.nl/ waardenweken.

Oproep redactielid

Het redigeren van teksten is als het oplossen van een creatieve puzzel.

Je bekijkt het verhaal als een geheel en probeert stapsgewijs de stukjes op hun plaats te krijgen. Met als doel: zorgen dat de lezer een mooi verhaal krijgt.

Word jij redactielid?

Je belangrijkste taak is het creëren van content voor de Spigul. Dat doe je samen met de redactie van de Spigul. Hierin werk je samen met onder andere collega’s van de afdeling Communicatie.

Per jaar (soms per editie) wordt een thema bepaald, waarover je drie keer per jaar met de redactie brainstormt om tot goede inhoud te komen. Werk je op een locatie, heb je een groot netwerk, zie je makkelijk ergens een mooi verhaal in? Vind je het daarnaast leuk om te interviewen, te schrijven of dit te leren?

Misschien is het dan iets voor jou om bij de redactie te komen!

Soms maak je als redactielid zelf een tekst. Het kan ook zijn dat je verantwoordelijk bent voor de inhoudelijke aansturing en je andere mensen inzet voor het maken van de inhoud, zoals een tekstschrijver. Je denkt ook mee over de artikelen waar niet jouw naam achter staat, om zo samen tot een mooi resultaat te komen.

Dus: ben je nieuwsgierig, vind je schrijven leuk en/of wil je hierin leren en kun je omgaan met deadlines? Weet jij hoe je (creatief/origineel) een boodschap overbrengt? Kom dan bij de club. Lijkt het je leuk maar twijfel je? Kijk dan eens mee.

Uren kun je inzetten op de afdeling communicatie.

Bel of mail met Inge Masselink phone 06- 82868025 envelope i.masselink@aveleijn.nl

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.