Binnenlandse cannabismarkt zwaar onderschat Door Nicole Maalsté
Als de je de achterdeur van de coffeeshop wilt regelen, moet je weten hoeveel hasj en wiet er over de toonbank gaat. Je zou denken dat dit bekend moet zijn bij de Belastingdienst. Coffeeshops geven hun omzet immers door aan de fiscus. Maar de Belastingdienst is niet in staat om deze informatie uit haar systeem te halen. Zelfs niet als onderzoekers van justitie daarom vragen.
Een merkwaardig verhaal. Coffeeshopondernemers in heel het land hebben te maken met structurele boekencontroles. In verschillende coffeeshops hebben belastingsinspecteurs dagenlang op de werkvloer rond gelopen om inzicht te krijgen in het reilen en zeilen van sommige coffeeshops. Daar heb ik de afgelopen jaren nog enkele aardige anekdotes over gehoord. Zo vertelde een exploitant me hoe twee belastingcontroleurs zijn zaak op een drukke dag eens van dichtbij kwamen bekijken. Een van de controleurs werd daarbij stoned van de wietlucht en vertrok maar weer.
Uitgebreide rapportages Van die observaties en gesprekken met eigenaren en medewerkers van coffeeshops zijn uitgebreide rapportages gemaakt. Een handboek voor inspecteurs geeft tegenwoordig uitleg waarop zij moeten letten bij controles van de omzet van coffeeshops. Daar staat bijvoorbeeld in dat het grootste risico is dat coffeeshopondernemers een deel van de omzet verzwijgen. Het handboek laat zien dat de Belastingdienst goed op de hoogte is van de financiën en het managen van coffeeshops. En toch blijkt de fiscus niet in
staat om aan te geven wat de omzet van coffeeshops is en hoeveel kilo hasj en wiet er over de toonbank gaat.
Gegevens Onderzoekers van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) hebben in het najaar van 2014 vrijwel dagelijks gebeld met de Belastingdienst om die gegevens boven water te krijgen. Zij hadden die informatie nodig om een schatting te kunnen maken van de binnenlandse consumptie van wiet. Helaas, na eindeloos aandringen stuurde de fiscus een aantal cijfers op die niet konden kloppen. In 2013 zouden 74 coffeeshops (een steekproef) samen een omzet hebben gehad van zo’n 7 miljoen euro. Dat is natuurlijk een lachertje. Er zijn coffeeshops die dit bedrag in hun eentje omzetten.
Quickscan Het is mij nooit duidelijk geworden waarom het zo lastig is om de juiste cijfers naar boven te halen. Ik besloot dat het hoog tijd werd om het over een andere boeg te gooien. Als de Belastingdienst niet in staat is om deze cijfers te leveren, dan kunnen we het toch gewoon aan de coffeeshopexploitanten zelf vragen. Samen met onderzoeker Thomas Blok zette ik een quickscan op om in een aantal weken zoveel mogelijk coffeeshopexploitanten te bereiken. Het is logisch dat ondernemers niet meteen warm lopen om dit soort bedrijfsinformatie met derden te delen. Toch is het ons gelukt om een behoorlijk betrouwbare inschatting te maken van het aantal kilo’s wiet en
30
