Natuurpunt Mechels Rivierengebied is actief in Bonheiden, Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Dankzij meer dan 4190 leden en een stevige ploeg vrijwilligers werkt Natuurpunt in deze gemeenten aan de bescherming en verdere ontwikkeling van de natuur. Leden van Natuurpunt Mechels Rivierengebied ontvangen dit driemaandelijks tijdschrift gratis. Andere Natuurpuntleden kunnen voor 2025 een abonnement nemen door 6 euro over te schrijven op rekening BE42 0013 6468 8754 met als vermelding ‘tijdschrift 2025’.
CONTACTPERSONEN
Natuurpunt Mechels Rivierengebied
Jorn Van de Velde, 0493 02 96 97, jorn.vandevelde@gmail.com
Kern Mechelen
voorlopig via Jorn Van de Velde (voorzitter afdeling)
Teksten: Diane Appels, Wim Candries, Bert Delanoeije, Peter Delvaux, Frank De Roover, Peter De Ridder, Dorien
Evenepoel, Mario Engels, Frank Hadermann, Alex Haijen, Nils Iwens, Jimmy Luyck, Erika Mackelberghe, Carla Morlion, Ann Pinceel, Maggie Pouillon, Wander Rooze, Charlotte Spaas, Tony Van den Broeck, Jorn Van de Velde, Karen Vandevyvere, Patrick Van Herp, Koen van Vooren, Myrtle Verhaeven
Wil je ons tijdschrift (ook) online lezen, vul dan het inschrijvingsformulier in op np-mrg.be/tijdschrift
Daar vind je ook een formulier waarmee je de gedrukte versie kunt opzeggen. Zowel het online lezen als de opzeggen van de gedrukte versie zijn omkeerbaar. Uitproberen kan en mag. Wil je eerst een online nummer zien, dan kan dat via np-mrg.be/datwilikzien. Ons digitaal archief vind je op issuu.com/redactie-mrg.
WEBSITE, FACEBOOK EN TWITTER www.natuurpunt.be/mechelsrivierengebied www.facebook.com/NatuurpuntMechelsRivierengebied twitter.com/NatuurMechelen
DIGITAAL AFDELINGSNIEUWS
Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio: www.mechelen.waarnemingen.be
Activiteitenflits: aanvragen via de startpagina van onze website www.natuurpunt.be/np-mrg
GIFTEN - RESERVATENFONDS
Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding ‘project 3799 Mechels Rivierengbied’. Vanaf 40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.
LID WORDEN
Het lidgeld bedraagt 38 euro per gezin tot eind 2025. Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321 BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding ‘(nieuw) lid via Mechels Rivierengebied’.
Open op donderdag van 13u30 tot 17u30 en op zondag van 10u tot 17u30.
In herfst- en kerstvakantie ook op maandag en zaterdag van 13u30 tot 17u30.
• info over de lokale natuurgebieden en activiteiten
• wandelbrochures en gezinsspeurtochten
• kleine winkelhoek
• biosapjes, Beers for Nature (Dale, Gageleer en Bufo), koffie & thee
Parkeren op parkeerstroken op Brugstraat en Rijmenamsesteenweg, Muizen of op randparkings Muizen-Dorp, kerkhof Kerkenbos of station Karolingenstraat.
Woordje vooraf...
Beste Natuurpunters
Vorig voorwoord schreef ik nog in aanloop naar de federale en regionale verkiezingen. Ondertussen zijn die gepasseerd, maar dat betekent niet dat we de politiek al uit de weg kunnen gaan.
Enerzijds omdat er politiek nog veel lopende is: de federale onderhandelingen liggen op het moment van schrijven plat, die voor het Vlaamse niveauhet voor natuurbehoud meest zichtbare niveau - vorderen traag. Het Vlaamse niveau mag dan wel het meest zichtbare zijn, de invloed zit hoger: het Europese niveau. Daar vond deze zomer de ontknoping plaats van een politieke thriller van formaat: de Natuurherstelwet werd op het laatste nippertje alsnog goedgekeurd en is ondertussen in voege getreden. Deze wet zal sowieso een belangrijke impuls zijn voor het natuurbeleid van de komende jaren.
Anderzijds liggen de volgende verkiezingen op het moment dat jullie dit tijdschrift krijgen in het verschiet: de gemeenteraadsverkiezingen. Hoewel de krijtlijnen van ons natuurbeleid op Europees en Vlaams niveau uitgezet worden, vindt de implementatie daarvan vaak plaats op lokaal niveau, met lokale ondersteuning. Ik zou jullie dan ook willen oproepen om te gaan stemmen en dat te doen met natuur in het hart. Meer informatie daarover vind je verder in dit tijdschrift.
Wat zullen deze verkiezingen brengen? Dat valt moeilijk te zeggen. We blijven hoe dan ook vanuit Natuurpunt ons best doen om het lokale natuurbeleid te beïnvloeden, te zorgen dat het aanwezig is en het in de goede richting trachten te krijgen. Deze zomer kon je op verschillende plaatsen een indruk krijgen van hoe we dat doen. Kern Bonheiden toonde met haar Heidefeest hoe ingrijpend beheer op termijn voor mooie resultaten zorgt. In Mechelen werd er na een pauze van vijf jaar opnieuw in het water gesprongen voor de Big Jump. Ook de komende periode staat er weer veel te gebeuren, dus hopelijk zien we je daar!
Na vijf jaar sprongen we in Mechelen opnieuw in het water om met de Big Jump aandacht te vragen voor proper water.
21 tot 28 juli Dankjewel JNM!
JNM heeft tijdens zijn jaarlijks werkkamp weer veel werk verzet.
Hun geliefde gebiedje ‘het trilveen’ kon niet gemaaid worden. Het stond eind juli nog helemaal onder water. De delicaatste stukken van ’t Ven en ons nieuwe heitje op Mispeldonk kregen wel een maaibeurt. Zoals we van JNM gewoon zijn, werd het werk heel secuur gedaan. De heide werd zoveel mogelijk gespaard, het teveel aan bramen uitgehakt en tot het laatste sprietje pijpenstro met de hooirijf weggehaald.
We gidsten voor hen ook een korte wandeling om te tonen wat de resultaten van hun beheer opleverden.
25 augustus Heidefeest Krekelberg, een schot in de roos
Er werd heel wat promotie gemaakt, 530 folders gebust bij buurtbewoners, een mooi artikel in zowat alle kranten, reclame via Facebook, persoonlijke uitnodigingen via mail … en het loonde.
Omdat er verschillende ingangen zijn aan het gebied was tellen quasi onmogelijk, maar we schatten dat toch een 400 à 500 mensen die dag afzakten naar ons heidegebied. Aan alle infostandjes stonden er constant groepjes mensen geïnteresseerd te luisteren en in het veldcafé werden vele biobiertjes en -sapjes geschonken.
Een echte opsteker voor Natuurpunt Bonheiden. We kregen bij het opstarten van het heideherstelproject wel wat tegenkanting, maar hoorden nu van veel buurtbewoners dat ze, ondanks eerdere twijfel, wel degelijk het nut inzien van dit project en er nu vaak komen wandelen. Voor anderen die er nog nooit kwamen, was het dan weer een nieuwe ontdekking.
Veel dank dus voor de lovende woorden en constructieve opmerkingen van burgers en omwonenden. Ook de aanwezigheid van onze beleidsmakers en de verschillende politieke partijen die een kijkje kwamen nemen, werden geapprecieerd.
20 en 21 augustus
Vlindervinders en mottenzotten
Voor het vijfde jaar alweer gingen we met Vlindervinders en Mottenzotten op zoek naar nachtelijk schoon! De kinderen van de JNM-wijkwerking waren enthousiast en uitgelaten, slapen in een tent met naaktslakken, en vlinders determineren met meneer Jan.
In 2019, het jaar dat Rijmenam vol modder lag door rioleringswerken, telde het dorp een recordaantal van 113 bezette huiszwaluwnesten. Dit was een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. Sindsdien gaat het steil bergaf. In 2021 nog 66, in 2023 nog 40 en dit jaar slechts 18 nesten. De aanwezigheid van zand en water in de omgeving blijkt dus heel belangrijk. Onder de nesten worden vaak mestplanken gehangen. Die werden vorig jaar op verschillende plaatsen al lager gehangen om predatoren niet de kans te geven de jongen te roven. In het dorp van Rijmenam kwam echter ook heel wat nieuwbouw met moderne daken. Die hebben vaak geïntegreerde of kunststof dakgoten waar de nesten niet aan blijven hangen. Er zijn dus verschillende oorzaken voor de achteruitgang.
We zoeken naar oplossingen voor de toekomst.
Pluspunt is wel dat het met de boerenzwaluwen heel goed gaat, o.a. door de toenemende oppervlakte als natuur beheerde graslanden.
Haag- en boomplantacties
Ook dit jaar kan je in jouw gemeente voordelige plantpakketten bestellen. In Willebroek en SintKatelijne-Waver trekken onze Natuurpuntkernen deze acties.
Wacht niet langer om van je tuin een stukje natuur te maken!
Willebroek: Behaag… natuurlijk
‘Behaag … natuurlijk’ is al 30 jaar een pleidooi voor streekeigen natuur in voor- en achtertuin. Door het aanplanten van streekeigen planten breng je meer leven in de tuin, denk maar aan bijen, vlinders en vogels.
Dit jaar is het plantgoed extra voordelig want de gemeente sponsort 15% van de aankoopprijs! De korting is verrekend in de vermelde prijzen. Bestellen kan tot 25 oktober aan het onthaal van het Administratief Centrum of via www.willebroek.be
Afhalen kan op 30 november aan het gemeentemagazijn in de Jozef Wautersstraat.
Ook in Sint-Katelijne-Waver gaat de jaarlijkse haagplantactie door op 30 november. Tot 24 oktober kan je goedkope pakketten van inheemse bomen en struiken bestellen via www.skw.be/haagplantactie. Dit jaar zijn er voor het eerst ook (kleine) hulstplantjes in pot. Doe mee en behaag je tuin en gemeente. Info: Frank Hadermann, frank.hadermann@skynet.be.
Bestellen kan tot 27 oktober via www.bonheiden.be/bonheidenboomt2024
Mechelen: Boom zoekt grond
Bestellen kan tot 14 oktober via www.mechelen.be/boomzoektgrond
26 september, 24 oktober en 28 november
Doe-donderdagen in het bezoekerscentrum
Ook dit najaar plannen we elke maand een werkvoormiddag in het bezoekerscentrum om te poetsen, te klussen of in de tuin te werken. Wie zin heeft om mee de handen uit de mouwen te steken, is welkom tussen 9u30 en 12u30.
Meer info en aanmelden: Ann Pinceel, bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be
3 oktober, 14 november en 5 december
Natuurpint
Natuurpint is een maandelijks initiatief van Natuurpunt kern Mechelen voor iedereen die geboeid is door natuur en milieu, en kennis wil maken met Natuurpunt. Uiteraard zijn ook alle vrijwilligers welkom!
• Donderdag 3 oktober, 19u45 tot 22u, bezoekerscentrum: "Natuur in het hart"
• Donderdag 14 november, 19u45 tot 22u, loods van het fort van Walem (onder voorbehoud): "Natuurbeheer in de Mechelse natuurgebieden"
• Donderdag 5 december, 19u45, in Hendrik & Co (tegenover Natuurpunt Coxiestraat): "Denken vanuit de natuur"
Van 7 tot 11 oktober
Week van het Bos
Van 7 tot 11 oktober, in de ‘Week van het Bos’, kunnen leerlingen van het 4de leerjaar van Sint-KatelijneWaver weer terecht in de Hondsbossen voor een actieve verkenningstocht met gids.
Geïnteresseerde scholen nemen contact op met Frank Hadermann, frank.hadermann@skynet.be.
Zondag 20 oktober
RUN for NATURE
Maandag 11 november
Spelletjesdag in het bezoekerscentrum
Zoals altijd zorgen we voor een groot gamma aan bordspellen en kaartspellen rond diverse natuurthema's. Er zijn spellen voor beginners en voor gevorderden.
Een greep uit het aanbod: Photosynthesis, Ecosystem, Cascadia, Mycenia, Canopy, Forest Shuffle, Fungi, Lotus, Arboretum, Evolution: Climate, Songbirds, Wonder Woods, Wingspan...
Voorkennis is niet vereist. We leggen ter plaatse de spelregels uit. Heb je zelf een leuk spel in het thema, breng het gerust mee.
Deze keer starten we al in de namiddag, zodat er ook tijd is voor spellen die lang duren. Wie graag ‘s avonds blijft, kan een broodje kopen (vooraf te bestellen).
Deelnemen aan de activiteit is gratis. Je bent welkom vanaf 13u30 in ons bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Ook late beslissers zijn welkom.
Liefst vooraf inschrijven via mail naar bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be. Vermeld er ook bij hoeveel broodjes je graag bestelt, zodat we een idee hebben van wat we moeten voorzien.
Kalender 2025
Met elke maand een adembenemende foto gemaakt door gepassioneerde natuur- en landschapsfotografen is de Natuurpuntkalender 2025 een geweldig cadeau voor natuurliefhebbers.
• Elke maand een prachtige natuurfoto
• Veel schrijfruimte
• Stevige ophangbeugel
• Afmetingen: 20 x 30 cm
Prijs: 12 euro
Als je de kalender in ons bezoekerscentrum koopt, gaat de opbrengst rechtstreeks naar lokale aankopen van natuur.
Zaterdag 23 november
DAG van de NATUUR
Tijdens de DAG van de NATUUR ga je aan de slag met beheerwerken in een prachtige omgeving De Natuurpuntvrijwilligers die er het hele jaar door in de weer zijn, zullen je begeleiden. Door samen te werken kunnen er op de DAG van de NATUUR grote klussen geklaard worden. Daarenboven krijg je een fysieke workout waar je ontzettend veel voldoening uit haalt: je ziet meteen resultaat. Iedereen is welkom, ook gezinnen met kinderen.
De DAG van de NATUUR wordt in heel Vlaanderen georganiseerd. Ook in onze afdeling kan je in verschillende gebieden terecht. Meer informatie vind je op blz 30.
• Bonheiden: 10u tot 16u. Info/aanmelden: diane.appels@skynet.be
Ben jij een administratieve duizendpoot? Vind je je weg binnen Natuurpunt, of wil je Natuurpunt graag (her)ontdekken? Misschien ben jij dan wel de secretaris die we zoeken!
Voor onze Natuurpuntafdeling, Natuurpunt Mechels Rivierengebied, zoeken we een nieuwe secretaris. Dit is een belangrijke ondersteunende functie: je hoeft niet in de schijnwerpers te staan, maar je zorgt er wel mee voor dat achter de schermen alles vlot loopt.
Je taken omvatten onder andere:
• ondersteuning en voorbereiding van afdelingsvergaderingen (opmaak agenda, opmaak verslag, opmaak presentatie);
• informatiedoorstroming opvolgen;
• dagelijks bestuur opvolgen met de afdelingsvoorzitter en penningmeester;
• afdelingsarchief bijhouden en opvolgen;
• Kortom, je past in deze functie als je over het volgende beschikt (of hierover wilt bijleren):
• administratieve vaardigheden (voorlopig werken wij vooral in Google Drive);
• kennis van Natuurpunt (zowel op nationaal als afdelingsniveau)
Lijkt dit iets voor jou of wil je meer details? Neem dan contact op met onze voorzitter Jorn Van de Velde via jorn.vandevelde@gmail.com of 0493 02 96 97.
Elk jaar worden er tal van activiteiten georganiseerd in samenwerking met het bezoekerscentrum in Muizen en Natuurpark Rivierenland. Om deze werking te versterken zoeken we een energieke en gedreven vrijwilliger die onze fondsenwerving naar een hoger niveau tilt. Naast onze grote jaarlijkse evenementen zoals de Run en Walk for Nature organiseren we heel wat kleinschaligere activiteiten om de groei van onze natuurgebieden financieel te ondersteunen.
Organiseren en coördineren zijn je op het lijf geschreven. De georganiseerde chaos en spanning van een evenement is je natuurlijke habitat. Je bent gestructureerd en houdt steeds het overzicht.
Dan ben jij de geknipte Fondsenwervingscoördinator die we zoeken. Je staat er uiteraard niet alleen voor. Ons vrijwilligersteam zorgt voor de noodzakelijke handen en middelen.
Je taken omvatten onder meer:
• plannen en uitwerken van fondsenwervingsactiviteiten;
• zorgen voor ondersteuning vanuit onze pool van vrijwilligers;
• zoeken en opvolging van sponsoring;
• contact met onze 4 Natuurpuntkernen maar ook met overheden en partners.
• Wil je deel uitmaken van een diverse en plezante groep vrijwilligers met een hart voor de natuur?
Neem dan contact op met Mario Engels op 0499 55 29 96 – mario.engels2@telenet.be
BLACK ANGUS VLEESPAKKETTEN
BELEIDSNIEUWS
Stem voor natuur in je gemeente
IK KIES NATUUR
De natuur kan niet stemmen, maar jij gelukkig wel
VERKIEZINGEN 2024
13 oktober mag je stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Mag, want stemmen moet voor deze verkiezingen voor het eerst niet meer. Maar als jij graag in een gezonde en klimaatrobuuste gemeente wil wonen, geef je jouw stem maar beter aan de natuur. 2024 is een belangrijk jaar voor de natuur: de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen zijn ondertussen achter de rug én de Europese natuurherstelwet werd op 17 juni goedgekeurd. Meer beschermde natuur, groenere steden, meer bestuivers, rivieren met natuurlijke loop … De Europese natuurherstelwet is de grootste kans voor natuurherstel in 30 jaar! En nu is het tijd om natuur nog hoger op de lokale agenda te zetten.
Wist je dat…
• 80% van de Vlamingen meer natuur in de buurt wil?
• 1 euro die je in natuurherstel investeert, 8 euro oplevert voor de maatschappij?
• we naar 30% natuur moeten, waarvan 10% strikt beschermd?
De memoranda van alle kernen van Natuurpunt Mechels Rivierengebied (Mechelen, Willebroek, Bonheiden en Sint-Katelijne-Waver) zijn inmiddels klaar. Je kan deze raadplegen op de website van onze afdeling onder www.natuurpunt.be/nieuws/natuurpunt-mechels-rivierengebied-klaar-voor-deverkiezingen. De kernen hebben ook hun memoranda overgemaakt, soms zelfs gepresenteerd, aan de lokale politieke partijen. We pleiten op maat van elke gemeente onder andere voor meer steun aan het Beschermd Natuurpark Rivierenland, een betere ruimtelijke ordening, een duurzamer en doordachter waterbeheer en meer initiatieven die de burger met de natuur verbinden. We roepen onze toekomstige bestuurders op om hiermee aan de slag te gaan!
Maar geen bestuurders zonder kiezers. Jouw stem telt en is van onmetelijk belang om de natuur meer gewicht te geven. Neem de kiesprogramma’s grondig door, maak bewust je keuze en stem met “de natuur in het hart”!
Tot slot willen we nog graag benadrukken dat Natuurpunt zelf onafhankelijk en politiek neutraal is. De natuur heeft geen politieke kleur, iedereen heeft immers baat bij meer natuur in de buurt. Ons doel blijft om zoveel mogelijk mensen te verenigen die willen bijdragen aan onze missie, los van politieke of andere overtuigingen.
De natuur heeft geen politieke kleur. Iedereen heeft baat bij meer natuur in de buurt.
De beleidswerkgroep
Gesignaleerd
Zwarte ooievaar
In ons land broeden zwarte ooievaars enkel in het zuidelijk landsgedeelte, maar de verspreiding neemt wel toe. Ze broeden daar in bossen en bouwen een groot boomnest van takken. De zwarte ooievaar blijft het hele seizoen bij dezelfde partner. Zowel mannetje als vrouwtje voeden hun jongen.
De zwarte ooievaar is een schuwe vogel die zich buiten de vogeltrek weinig buiten het bos of het moeras laat zien. Hij kleppert ook maar zelden met zijn snavel.
In onze regio worden elk jaar tijdens de lente- en najaarstrek wel een paar zwarte ooievaars waargenomen. Vaak gaat het om niet-geslachtsrijpe dieren die tijdens hun omzwervingen ons land bezoeken.
Meestal is het er ook maar eentje en die zit dan soms nog tussen gewone witte ooievaars. In onze ‘ooievaarsstreek’ is het goed opletten dus.
De piek van de najaarstrek ligt tussen 10 september en half oktober, maar in augustus werden er dit jaar ook al enkele opgemerkt.
De zwarte ooievaar lijkt qua bouw op de witte ooievaar maar kop, hals en vleugels zijn zwart met een groene en paarse gloed. Die zwarte kleur contrasteert fel met zijn witte buik. Snavel en poten van volwassen exemplaren zijn rood. Jonge zwarte ooievaars hebben grijsgroene poten en snavel. Zwarte ooievaars zijn gemiddeld iets kleiner dan de witte.
Ook qua voedsel zijn er verschillen met de witte ooievaar. Hij leeft voornamelijk van levende vis, maar hij lust ook amfibieën en kleine zoogdieren die gevangen worden in vochtige weiden, moerassen of ondiep water.
Witte ooievaars foerageren vooral in weilanden en hooilanden en eten er kikkers, muizen, mollen, regenwormen, insecten, soms ook jonge vogels. Ook aas en afval staan op hun menu.
In vlucht kunnen ooievaars minutenlang zeilen zonder hun vleugels te hoeven bewegen. Ze zoeken thermiekbellen die hen vele kilometers doen afglijden. Bij ideaal weer kunnen ze zo van thermiekbel naar thermiekbel glijden en tot meer dan 200 km per dag afleggen.
De Europese vogels trekken, net als de witte ooievaars, langs twee hoofdroutes naar hun winterbestemming en terug. Een aantal vogels vliegt over Spanje en Marokko naar Mauritanië en het westen van Afrika. De meeste vogels trekken echter via Turkije en het Midden-Oosten naar Israël en het midden van Afrika.
Het zandblauwtje groeit op droge kalkarme zandbodems. Met de extra portie water dit jaar deden ze het extra goed. Zandblauwtjes kunnen nochtans wel tegen droogte. Dankzij hun penwortel kunnen ze het in een dorre omgeving lang fris blijven. Aan de penwortel ontspringen vele dunne schuin afdalende zijwortels die tot meer dan een halve meter diep kunnen gaan. Hoewel het zandblauwtje er op het eerste zicht niet uitziet als een klokje, behoort het toch tot de klokjesfamilie. De fijne blauwe bloempjes groeien in een hoofdjesachtige bloeiwijze die eruitziet als een afgeplat-bolvormig hoofdje dat lijkt op veel bloemen van de composietenfamilie. Maar het zandblauwtje heeft een doosvrucht, een typisch kenmerk van de klokjesfamilie. De bloempjes zelf in de bloemhoofdjes hebben vijf ingesneden kroonblaadjes.
Het eerste bloemhoofdje op de hoofdstengel wordt vrij groot, wel tot 2 cm diameter. De zijstengels hebben kleinere bloempjes. Forse planten kunnen tot 200 bloemhoofdjes dragen.
De blauwe bloempjes die van juni tot augustus bloeien, geven de heide in het seizoen dat de struikhei nog niet in bloei staat extra kleur.
Zandblauwtjes worden door veel insecten bezocht die zorg dragen voor de bestuiving en de bevruchting. Vooral bijen met korte tong (zandbijen, groefbijen maskerbijen) maar ook vlinders, vliegen, goudwespen en graafwespen zijn verzot op de bloemen.
Een grap van kinderen, dat is mijn eerste gedachte. Lange grassprieten die in de bamboepijpjes van het bijenhotel gepropt zitten. Het is vroeg in de morgen, er is nog niet veel beweging in het bijenhotel. Tot plots uit twee pijpjes iets groots wegvliegt. Het gaat te snel om te zien wat of wie. Na de wandeling, te gen de middag, ga ik toch nog eens kijken.
Vanop de grote bank vlak bij het bijenhotel op de boomplantwei in Kauwendaal kan je de beestjes gadeslaan zonder ze te verstoren. Ik moet niet lang wachten tot er een grote zwarte wesp aangevlogen komt met in de kaken een gras spriet, wel vier keer zo lang als de wesp zelf. Daarmee verdwijnt ze in een bamboepijpje. Niet veel later arriveert een wesp met een jonge sprinkhaan onder haar lijf geklemd, die ze niet zonder moeite een pijpje binnen worstelt! Voedsel voor de larve in het nest.
die nog deels groen zijn en al bruin verkleuren. Achteraan is het buisje ook afgesloten met zo’n prop en vooraan zit er een hele bundel gras in die ver uitsteekt buiten het bamboepijpje. Ik bind het pijpje dicht met grassprietjes en stop het terug. In een tweede pijpje zijn er vijf dergelijke ‘cellen’ en een zesde waarin nog verse proviand zit: enkele verlamde nimfen van boomsprinkhaantjes!
Opzoekwerk thuis leert mij dat het hier gaat over de Mexicaanse zwartsteel (Isodontia mexicana), die in 1960 voor het eerst opdook in Zuid-Frankrijk. In juli 2010 wordt de soort voor het eerst in Nederland beschreven.
Grote, zwarte wespen met een wit dons op borststuk en kop en een wel zeer slanke taille (de ‘steel’). Maar wat nog het meest opvalt: afhankelijk van de lichtinval iriseren de vleugels blauw tot paars! Nieuwsgierig als ik ben, splijt ik een van de bewoonde pijpjes open en vind binnenin twee poppen en een larve met proviand: een jonge boomsprinkhaan. De ‘cellen’ zijn gescheiden door opgepropte grassprieten
In een gespecialiseerd Nederlands tijdschrift verschijnt het artikel “Isodontia mexicana, een nieuwe langsteelgraafwesp voor Nederland (orde Hymenoptera of vliesvleugeligen, familie Sphecidae of langsteelgraafwespen)” waarin de auteurs ook de Nederlandse naam introduceren. Het artikel beschrijft broedcellen zoals ik die ook gezien heb. In Spanje en Frankrijk verkiezen ze boomkrekels als prooi. Die zijn ook onderweg naar hier, maar de graafwesp heeft zich alvast aangepast aan de beschikbare prooien bij ons. Voorwaarden: sappig, maar ook slank, want ze moeten die onder hun buik kunnen meesleuren in een bamboepijp! De vier prooien die ik in totaal zag aangesleept worden (plus die in de pijpjes) waren allemaal nimfen boomsprinkhaan
(of zuidelijke boomsprinkhaan). Het gebruik van gras is typisch en in Amerika heet de soort dan ook ‘Grass-carrying wasp”. Da’s een passende naam. Het Duitse ‘Stahlblaue Grillenjäger’ (staalblauwe krekeljager) draagt als naam mijn voorkeur weg: hij geeft extra info, met het blauw van de iriserende vleugels en de vermelding van de prooi.
Waarnemingen.be toont de geschiedenis van deze exoot in België: een losse waarneming van een mannetje in 2010, en dan vanaf 2017/2018 regelmatig waarnemingen in Mechelen en Schaarbeek en nadien ook hier en daar elders. Bij een later bezoek aan ons bijenhotel zal blij-
ken dat er drie wespen tegelijk aan het werk zijn, wat beter verklaart dat er meer dan dertig pijpjes gevuld zijn.
In Noord-Amerika en Mexico zijn er twee generaties per jaar. Dat is normaal als je weet dat de drie larvenstadia op een recordtijd van vier tot zes dagen (!) doorlopen worden en er na enkele weken reeds een volwassen wesp uit de pop sluipt. De (pre-)pop van de tweede generatie overwintert dan. Hoe het hier bij ons zit, valt nog te ontdekken. Achteraf bekeken is het geen wonder dat de Mexicaanse zwartsteel hier opduikt, nu ons klimaat stilaan Mexicaanse allures krijgt …
Natuurwerkdag Eeckelenbos tussen 10u en 13u, einde asfaltbaantje tussen Clemenceaustraat 56 en 64, Sint-Katelijne-Waver Info: Frank Hadermann, 0478 44 17 19
ZO 15 december
Bijna winter in de Biezenweiden 14u, ingang Biezenweiden, Stuyvenbergbaan thv de verkeersdrempel, Willebroek
De Gasthuisbossen de lange weg naar een biodivers bos
De Gasthuisbossen vormen een onderdeel van het vroeger gigantische Waverwoud, waarvan nu alleen nog enkele losse delen bewaard bleven. We streven ernaar om ze onderling op een natuurlijke manier te verbinden, maar moeten rekening houden met de realiteit van onze ruimtelijke ordening. Toch lukte het al om de Hondsbossen en Gasthuisbossen te verbinden. Een samengaan van recreatie, partnerschappen en natuurwaarden is immers een win-win voor allen. Zo hopen we nog meer verbindingen te kunnen creëren.
Even terug in de tijd
Sedert de Franse Revolutie was het bos in handen van het OCMW. Het bestond uit vele blokken met uniforme aanplantingen in functie van de houtopbrengst. Corsicaanse dennen, moeraseiken, Amerikaanse eiken en zomereiken waren de meest aangeplante soorten.
In 2011 kreeg Natuurpunt het beheer in handen en evolueerden we geleidelijk naar een diverser bos. Voor die omvorming naar soortenrijke bossen zijn kappingen noodzakelijk, maar voor velen een heikel punt. Ja, Natuurpunt kapt ook bomen …, maar in ons gebied betekende dit een plek geven aan streekeigen soorten. Zo verhoogt de biologische waarde en soortenrijkdom in dit toch best al oude bos.
Bomen planten niet altijd een succes
We kochten reeds meer dan 9 hectare bij aan en hielden op die percelen meerdere grote en kleinere plantacties. Soms wel en soms minder een succes. Waar we bij de 20 000 bomen van onze eerste plantactie haast niets zagen verdwijnen, bleek later pakweg 90 procent van de 7 000 bomen op een naastliggend perceel na het eerste jaar gesneuveld. Gelukkig deed de nieuwe heraanplant het beter en zal de rest op termijn vast spontaan verbossen zoals het historisch altijd gebeurde bij het ontstaan van een bos.
Omdat de omvorming een werk van lange adem is, hoeft het ook niet allemaal heel erg snel te gaan. Een mensenleven duurt maar een ademtocht vergeleken met de evolutie van een bos. Wie na ons komt, zal vast nog overleefd worden door bomen die wij aangeplant hebben…
Tekst en foto's: Jimmy Luyckx
Een plek om te genieten
Het bos werd gedeeltelijk als rustgebied ingesteld maar een groot stuk is opgenomen in het wandeltraject en een deel ook in een ruiterpad. Wie er de tijd voor neemt, kan net als op een romantische foto, genieten van zonlicht tussen de bomen, van reeën en uilen, van buizerds en fazanten., van een ruiter die statig op zijn paard het pad volgt of van een vriendelijke hond die aangelijnd bij het baasje blijft. Of … je kan op zoek naar kabouters. De paddenstoelen begeleiden je op de wandeling en hier en daar kan je met de kinderen opdrachten uitvoeren om meer te leren over dit bos.
Eind juli waren de weergoden ons goedgezind. Het bleef drie dagen droog. Twee groepen enthousiaste kinderen kregen de kans om volop de natuur te beleven in het Mechels Broek en dat deden ze! Dankzij een hele rits activiteiten die de gidsen hadden uitgewerkt, hun eigen nieuwsgierigheid en een dosis geluk bij de waarnemingen, beleefden de kinderen heel wat ‘wow’momenten: een tijgerspin in haar web tussen het gras, een reuze keverlarve in het water, een schedeltje van een bosspitsmuis in een uilenbraakbal, een ijsvogel bij de vogelringers… Geen wonder dat ze nog wat langer wilden blijven!
Dankjewel aan alle gidsen en medewerkers die dit 31ste natuur.kamp mee mogelijk maakten!
Herfstvakantie
Donderdag 31 oktober
Duo-Bosbad in het Mechels Broek
voor een volwassene en een kind van het 1ste tot 6de leerjaar
Zin om als (groot)ouder samen met je (klein) kind spelenderwijs ondergedompeld te worden in de natuur? Samen het
Mechels Broek ontdekken op een andere manier dan je gewend bent?
Mireille Debord, erkend bosbadgids van Bosbaden Vlaanderen, en Laura Swaelen ne men jullie graag mee op tocht. Voor hen is
natuur, in de breedste zin van het woord, een essentieel middel om verbinding, begrip en respect te creëren. Met dit concept bieden ze een bijzonder verbindend moment tussen ouder en kind in de natuur.
Na de wandeling kunnen jullie ervaringen delen bij een tas bosthee, een glaasje boslimonade en een gezonde snack.
Deze activiteit is in samenwerking met CM Gezonde Buurt.
Afspraak om 14u in het bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen.
Deelnemen kost 18 euro per duo (1 volwassene en 1 kind (drankje en snack inbegrepen)
Inschrijven via mail naar bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be. Er kunnen maximaal acht duo's mee.
De wandeling is 2,2 lang. Zorg voor kleding en schoenen aangepast aan het weer.
Zondag 17 november
Kunst, Natuurlijk!
Wat krijg je als Jonge Helden en Snuit de handen in elkaar slaan? Kunst Natuurlijk!
Een creatieve dag waar kinderen van 6 tot 12 jaar aan de slag gaan met kunst en natuur, in kader van de Kunstendag voor kinderen.
De workshops (o.a. ‘slam poetry’ en ‘zot met natuurlijke materialen’) gaan door van 10u tot 12u en 13u30 tot 15u30 in ons bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen.
Deelnemen is gratis. Inschrijven kan voor een halve of hele dag. Meer info op www.natuurpunt.be/np-mrg
Kerstvakantie
Zaterdag 4 januari
Vette
vogelmiddag in het bezoekerscentrum
Atelier voor kinderen van 1ste tot 6de leerjaar
De vogels die niet naar het zuiden vertrokken, moeten hier nu hard hun best doen om hun voedsel bij elkaar te scharrelen. Als het koud is, hebben ze extra energie nodig en daar kan jij hen bij helpen!
Tijdens deze vette vogelmiddag leren de kinderen hoe je de lekkerste vogelsnacks maakt. Wat ze maken, mag mee naar huis voor de vogels in hun tuin.
Deze activiteit gaat door van 14u tot 16u in ons bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen.
Deelnemen kost 10 euro (8 euro voor leden van Natuurpunt).
Inschrijven via mail naar bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be met vermelding van naam en leerjaar van de kinderen.
Zot van Kunst lekker!
De natuur in
Zaterdag 28 september
Sterrenpracht in het Mechels Broek
Vraag je je vaak af welke sterren aan de hemel staan te schitteren als je 's avonds een blik omhoog werpt, Ga mee op pad om de bijzondere sterren te bekijken en geniet onderweg van de geluiden en ervaringen van de natuur in het donker.
Start: 19u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde om 21u30.
Honden niet toegelaten. Bij hevige regen gaat deze wandeling niet door.
Caroline en Els weten heel wat te vertellen over de eetbare planten die je in de herfst in het Mechels Broek kan ontdekken. Aan het einde van de wandeling bieden ze jullie graag enkele proevertjes aan.
Beleef, observeer, luister, ruik en proef!
Start: 13u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde rond 16u. Lengte wandeling: 2,2 km
Deelnemen kost 5 euro.
Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg
Gidsen: Els Devos en Caroline Heylen, 0474 66 56 70, caroline.heylen.roefmans@gmail.com
Zondag 6 oktober
Walk in the Park Park Bel-Air in Blaasveld
Vlak bij het centrum van Blaasveld staat al meer dan twee eeuwen het mooie kasteeltje van Bel-Air. Het kasteelpark werd recentelijk door de gemeente Willebroek heringericht en uitgebreid. In het park staat op een beperkte oppervlakte een grote variatie aan bomen. Deze wandeling is voor iedereen die graag wil ontdekken welke boomsoorten in dit park voorkomen. We kijken naar monumentale, veterane en soms zelfs zeldzame
bomen maar ook naar andere bomen. We proberen te herkennen om welke soorten het precies gaat.
Start: 14u, voor het kasteel van Bel-Air, Mechelsesteenweg 102, Blaasveld
Gidsen: Maggie Pouillon, 0476 36 70 33, maggie.pouillon@telenet.be en Jan Corluy, 0499 65 00 08, corluyjan@gmail.com
Zaterdag 12 oktober
Nacht van de Duisternis
Blaasvelds Broek
Een natuurgids neemt je in het maanlicht mee op pad door het Blaasvelds Broek. Onderweg wordt verteld over het leven in de duisternis en het probleem van de lichtvervuiling. Midden in het gebied staan (als het weer het toelaat) sterrenkijkers opgesteld om enkele wonderen van het heelal te tonen. Je komt er ook meer te weten over het nachtelijke leven van otters en bevers.
Gemeente Willebroek biedt iedereen graag een warme beker soep of chocomelk aan. De organisatie is in samenwerking met gemeente Willebroek, Vereniging voor Sterrenkunde Klein-Brabant, Natuurgidsen Broekgebieden Willebroek en Agentschap voor Natuur en Bos.
Start: tussen 19 en 22u, parking Blaasveld Broek, Broekstraat, Willebroek
Zondag 13 oktober
Herfst in de Hondsbossen
Na de natte winter, het natte voorjaar en nog veel regen bij het begin van de zomer zijn we benieuwd of de natuur zich in mooie herfst-
Voor de meeste excursies moet je niet vooraf inschrijven. Indien wel vereist, staat dit erbij vermeld.
Met onze activiteitenflits ontvang je de meest recente informatie. Schrijf ervoor in met deze QR-code.
kleuren zal tooien en of er genoeg paddenstoelen te zien zullen zijn om ons natuurhart te doen kloppen. Is er net een fikse bui gepasseerd, hou dan rekening met je schoeisel, de bodem van het bos laat niet makkelijk water door.
Start: 10u, parking Offendonk, Den Haes 8, Sint-Katelijne-Waver
Lengte wandeling: 3 km
Gidsen: Godelieve Janssens, 0473 44 89 37, godelieve-jans@telenet.be en Dirk Van Rompaey
Zondag 20 oktober Paddenstoelenwandeling met pannenkoeken Blaasvelds Broek
Heb je zin om de magie van de herfst te ontdekken? Ga dan mee op zoek naar paddenstoelen in het Blaasvelds Broek en kom meer te weten over deze mysterieuze wezens. Na afloop van de wandeling word je voor een zachte prijs een pannenkoek en een warm drankje aangeboden. Iedereen is welkom voor een gezellige, interessante en leuke namiddag in het bos.
“Terwijl de mier 's zomers hard werkt aan haar wintervoorraad, zingt de krekel zijn hoogste lied". In de fabel lezen we hoe de mier goed voorbereid is als de winter voor de deur staat. Maar wat gebeurt er nu net in de natuur in de aanloop van de maanden zonder verse bladeren, weinig insecten en weinig zon? Wie doet er een winterslaap? En waarom gooit de boom zijn blaadjes af? Waar zijn al die insecten naartoe en wat eten de insecteneters in de plaats?
Start: 14u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde om 16u30.
De boomvalk niet. De koekoek zeker niet. De grasmus ook al niet. De koperwiek misschien?
De kramsvogel eventueel?
De smient zal er wel zijn. Misschien brengt hij zelfs een pijlstaart of twee mee?
Welke vogels wonen er half november in het broek? Ga op stap met Koen om het te ontdekken. Breng zeker laarzen of stevige wandelschoenen mee. Heb je een verrekijker, telescoop of fototoestel? Dan zul je die wellicht ook kunnen gebruiken. Honden mogen niet mee.
Start: 9u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde rond 12u.
Lengte wandeling: 5,5 km
Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg ook late beslissers zijn welkom.
Gids: Koen van Vooren, 0477 86 15 90, k_vanvooren@hotmail.com
Zondag 1 december
Verborgen leven: ontdek de slapende natuur
Mechels Broek
Bestaat er zoiets als (winter)slaap in het planten- en schimmelrijk?
Dag en nacht: hoe gaan bomen, planten, schimmels om met deze cyclus? Slapen ze of worden ze net actiever als het donker is?
De herfst is een tijd van transformatie in de natuur. Maar wat gebeurt er precies als de zomer voorbij is? Ontdek hoe bomen, planten, schimmels zich voorbereiden op de winter, overleven en zelfs gedijen tijdens de winter. Of slapen ze enkele maanden?
Ga mee op deze ontdekkingstocht door het natuurgebied en leer over de fascinerende manieren waarop het planten- en schimmelrijk omgaat met veranderingen in licht, temperatuur, neerslag …
Start: 13u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde om 15u30. Lengte wandeling: 2,2 km
Vooraf inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg
Gidsen: Alex Haijen en Erika Mackelberghe, 0495 59 19 50
Zondag 8 december Zennegat
De wandeling start aan het Zennegat met zijn historische sluis waar Johan vertelt over het erfgoed: de aanleg van de Leuvense Vaart die Leuven met de Schelde verbindt. Daarna wandel je langs de overstromingsgebieden naast de Dijle en de Nete. Deze gebieden zijn het resultaat van de Sigmawerken en hebben als doel de stad Mechelen te vrijwaren van overstromingen. Door er het getij na te bootsen, ontwikkelden zich stilaan slikken en schorren die waardevol zijn voor de natuur. Johan vertelt over het waarom en hoe van de voorbije werken en over de functionering van zo’n gebieden.
Start: 9u45, Zennegatsluis, Zennegatvaart, Battel. Einde rond 12u.
Lengte wandeling: 4 km
Gids: Johan Verheyden, 0476 75 93 33, johan.verheyden7@telenet.be
Natuurstudiewerkgroep
Beneden-Dijle
Elke dinsdagvoormiddag gaat deze groep op stap, meestal in een natuurgebied in de buurt, soms verder weg. In de herfst worden vooral paddenstoelen onder de loep genomen. Iedereen is welkom.
Voor het jaarprogramma en meer info kan je terecht bij Marie-Louise Selleslach, 015 51 59 02, ml.selleslach@telenet.be.
Zondag 15 december
Bijna winter in de Biezenweiden
De kale bomen tekenen zich scherp af tegen de winterse lucht. Tijdens deze wandeling ontdekken we het leven dat zich schuilhoudt in de stilte van het seizoen. Beleef december op zijn best: trek warme kleding aan, zorg voor stevige schoenen en geniet van de frisse buitenlucht. We sluiten de wandeling af rond een gezellig vuurtje.
Start: 14u, ingang Biezenweiden, Stuyvenbergbaan thv de verkeersdrempel, Willebroek
Lengte wandeling: 3 km
Info: Wim Candries, 0472 29 87 32
Zondag 29 december
Winterpracht in het vroege ochtendgloren
Mechels Broek
Even weg van de drukte en genieten van het ontwaken van de natuur op een frisse winterochtend. Kom mee en geniet van de stilte, de rust en wie weet wat we op ons pad tegenkomen.
Breng een zaklamp mee en laarzen of stapschoenen die nat mogen worden.
In geval van hevige regen wordt de wandeling geannuleerd.
Start: 7u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde om 9u30. Lengte wandeling: 5,5 km Honden kunnen niet mee.
Creatief bestrijden van Japanse duizendknoop in Kauwendaal
Ook in Kauwendaal ontkomen we niet aan de Japanse duizendknoop, een woekerende exoot die je als beheerteam liever niet in je natuurgebied hebt. Wat verder weg van de wandelpaden, langs de treinsporen in ons gebied, zijn er enkele grote hot spots die oprukken. Om die de baas te kunnen, staken we ons licht op bij Sus Willems. Hij experimenteert in de Kempen al heel wat jaren met het bestrijden van duizendknoop. Zijn aanpak? Een combinatie van relatief snelle en vooral breed groeiende lokale soorten inbrengen tussen de aanwezige duizendknoop om zo het licht te ontnemen. Denk aan planten zoals hazelaar, haagbeuk, hop en veldesdoorn.
Doel is om zo de Japanse duizendknoop terug te dringen tot een stabiele en minder uit de kluiten gewassen populatie. Geen totale uitroeiing dus, want dat is vaak zeer arbeidsintensief en levert zelden de verhoopte resultaten op. Qua beheerwerk is de aanpak van Sus zeker een haalbare kaart: in de eerste jaren geregeld een lichte snoeibeurt rond de aanplant om die vrij te stellen.
In Kauwendaal hebben we dit voorjaar al een corridor van hazelaars geplant om een stuk grasland te beschermen tegen de oprukkende duizendknoop. Geïnspireerd door de aanpak van Sus willen we nu als volgende stap bekijken welke soorten we ook tussen deze populatie duizendknoop kunnen inbrengen. Op termijn hopen we zo ook dit stukje Kauwendaal terug ecologisch interessanter te maken.
De natuur in het Mechels Broek vraagt om flexibel beheer
Het zal niemand verbazen dat het weer dit jaar constant voor problemen gezorgd heeft bij het beheer. Terreinen die onder water stonden, stormschade die bomen en takken over de wandelpaden gooide en een groeikalender die zich niet meer aan de tradities hield. Al bij al was er voor de beheerteams een ernstig probleem om nog een planning op te stellen. Inmiddels is het nog steeds een kwestie van improviseren op basis van weersomstandigheden en problemen op het terrein. Gelukkig zijn de beheerteams even flexibel als de natuur. Tekort aan werk is er nergens en we mogen dankbaar zijn dat we nog steeds hulp van vrijwilligers hebben om het werk rond te krijgen. We zijn benieuwd of Moeder Natuur terug regelmaat in haar programma krijgt, zodat we weer planmatig kunnen werken.
Zaterdag 14 december Nieuwe plantactie Eeckelenbos
In Eeckelenbos, vlak naast de R6 in Sint-Katelijne-Waver, is opnieuw plaats vrijgekomen om wat boompjes te planten. Het mag een echt bos worden. Iedereen is uitgenodigd om te komen helpen. Je komt wanneer je wil tussen 10u en 13u via het asfaltwegje tussen Clemenceaustraat 56 en 64 (enkel te voet of met de fiets) tot op het einde. Daar staat onze tent en kan je een spade en plantgoed krijgen.
Onze vrijwilligers helpen je graag als je nog niet veel plantervaring hebt.
Meer info: Frank Hadermann, 0478 44 17 19.
Waarom was de populierenkap in de Warande nodig?
In 2023 konden we na lang onderhandelen percelen aankopen in de Warande, waardoor we een groene verbinding kunnen realiseren tussen Den Battelaer en het Robbroek. De percelen dienden voornamelijk voor de klassieke populierenteelt maar hebben ook een gezonde onderetage van diverse andere boomsoorten.
Omdat veel van de populieren aan de rand gevaarlijk overhelden naar de aanpalende tuinen en woningen hebben wij voor die populieren onmiddellijk een kapvergunning aangevraagd. Meteen werd ook een beheerplan ingediend waarin is vastgelegd hoe we willen evolueren naar een inheems bos met een waardevolle bosrand.
Spijtig genoeg is de beruchte 9 juli storm van dit jaar ons voor geweest en viel één boom op een woning en enkele andere op nabije tuinen en tuinafsluitingen. Intussen heeft een gespecialiseerde bosbouwfirma de randpopulieren gekapt en afgevoerd. Het hout van deze populieren krijgt een inlandse bestemming en wordt verwerkt in toepassingen zoals verpakking en plankenvloeren. Zo moet alvast wat minder hout geïmporteerd worden! De onderetage werd vakkundig behouden (zomereik, zwarte els ...) en zal binnenkort worden aangevuld met een aanplant van inheemse bomen en struiken. Op die manier vormen we een soortenarm productiebos om naar waardevolle natuur én maken we een ecologische (wandel)verbinding tussen onze natuurgebieden.
Twee pasgeboren ringslangen in de broedhopen
De gevlekte ringslang is een inheemse soort voor onze regio. Ze is ongevaarlijk en niet giftig voor de mens. Deze slang is de enige slang die eieren legt in ons land. Dat doet ze in broeihopen en in composthopen.
Geëngageerde vrijwilligers hebben zulke broeihopen aangelegd en monitoren er de ringslangen. Daarnaast kreeg de vernatting van het Mechels Broek met Wetlands4Cities, met de sponsoring van Cummins Inc en het wetlandplan van Natuurpunt ondertussen een serieuze boost. Goed voor onze ringslangen die gebaat zijn bij waterrijke habitats.
In het voorjaar werd in het natuurgebied al een jonge slang waargenomen en eind augustus vond projectcoördinator Tom Cabuy twee neonaten (pasgeborenen) onder de platen bij de broeihopen. Een beloning voor hun werk!
Om onze natuurgebieden in orde te houden is er veel werk. Natuurpunt kan daarvoor rekenen op vele vrijwilligers die letterlijk de handen uit de mouwen steken. Ook jij kan meedoen!
Meld je vooraf aan via de vermelde contactpersoon. Hij/zij laat je weten waar er afgesproken wordt.
kern Bonheiden
ZA 26 oktober, 10u tot 13u
ZA 23 november, 10u tot 16u - Dag van de Natuur
ZA 21 december, 10u tot 13u
Info/aanmelden: diane.appels@skynet.be
kern Mechelen
Battelaer
Elke vrijdag, 9u tot 12u
Info: Patrick Van Herp, 0497 73 55 44 of Peter Delvaux, 0476 70 14 38
Kauwendaal
ZO 13 oktober, 9u30 tot 12u30: zeisen treinsporen
Afspraak: aan de Knautiabij-graffiti, Duivenstraat 77, Mechelen
ZA 9 november en 14 december, 9u30 tot 12u30
Afspraak: voetbalveldje, via weg naast Duivenstraat 77, Mechelen
Een week vooraf ontvang je dan meer info over de afspraakplaats en de werken.
Eeckelenbos
ZA 14 december, tussen 10u en 13u: bomen planten
Afspraak: einde asfaltbaantje tussen Clemenceaustraat 56 en 64, Sint-Katelijne-Waver
Info: Frank Hadermann, 0478 44 17 19
kern Willebroek
Biezenweiden
ZA 26 oktober, 9u tot 12u
Info/aanmelden: ine.colpaert@gmail.com
Heindonk
ZA 23 november, 9u tot 16u - Dag van de Natuur
We gaan opnieuw wilgen knotten. Dus vallen er veel hout en takken op te ruimen. Ook jij bent welkom. ’s Middags zorgen wij voor een heerlijke lunch. Voorzie aangepaste werkkledij.
Soms komen kleine groepjes van beheerteams samen om in hun gebied een klus uit te voeren. Wll je graag aansluiten bij een beheerteam, kijk dan even in de lijst op blz 35 en neem contact op met de verantwoordelijke.
Met Natuurpunt Mechels Rivierengebied zijn we, samen met Natuur en Bos en stad Mechelen, één van de stichtende partners van het Natuurpark Rivierenland. Binnen de grenzen van het Natuurpark willen we de natuurreservaten snel uitbreiden en op het terrein met elkaar verbinden tot één groot beleefbaar natuurgebied. Waar nodig willen we de natuur via inrichtingswerken herstellen om de typische planten en diersoorten nog meer kansen te geven.
Samenwerking met alle terreinbeherende partners is onze succesformule. Ondertussen hebben alle omliggende Natuurpuntafdelingen, verschillende omliggende gemeenten en enkele andere organisaties en overheidsinstellingen (zoals bijvoorbeeld de Vlaamse Waterweg) zich bij het Natuurpark aangesloten. Natuurpunt is en blijft inhoudelijk wel een van de dragende partners van dit project. Daarom brengen we jullie graag op de hoogte van de huidige plannen en ontwikkelingen.
De zomer is traditioneel een stillere periode, waarbij maar weinig nieuwe initiatieven opstarten. Er blijft echter genoeg gebeuren, zeker op het vlak van fondsenwerving. Op dat vlak is het Natuurpark vaak het zichtbaarst: het werkt als motor om partners en middelen voor natuurherstel binnen te brengen. Met dat geld kunnen we met Natuurpunt Mechels Rivierengebied en de andere afdelingen aan de slag: het gaat immers bijna integraal naar Natuurpunt. Onze vrijwilligers hebben al veel ervaring met het ontvangen van bedrijven voor teambuildings. Op die manier geraakt er werk gedaan, amuseren de teamleden zich op een gezonde manier en komt er geld in het laatje. Door middel van het Natuurpark slagen we er in om nog meer geïnteresseerde bedrijven aan te trekken Zo werden Telenet en de VUB recent door onze vrijwilligers ontvangen, nadat ze contact hadden gelegd via Nils Iwens, de coördinator van het park. Tegelijkertijd blijven we inzetten op het aantrekken van bedrijven langs onze reeds bestaande kanalen. (Wil je daarmee helpen? Zie de vacature voor Fondsenwervingscoördinator op blz 11). Daarnaast heeft het beker-project met KV Mechelen een nieuw kindje voortgebracht: ook op Maanrock stonden vrijwilligers voor het Natuurpark. Wie de waarborg van zijn beker niet terug moest hebben, kon die binnenbrengen aan een van onze standen. Dat geld gaat dan naar de natuur. Dit bracht enkele duizenden euro’s op voor onze natuur! Er zit ook alweer genoeg in de pijplijn: een nieuw seizoen bij KV Mechelen en een RUN for NATURE voor Halloween. Dat belooft!
Tegelijkertijd zijn we achter de schermen bezig. Bij een project als dit is dat vaak even belangrijk als wat er voor de schermen gebeurt. Zo werken we aan een masterplan. Dit plan, waar alle partners zich achter moeten scharen, omvat alle acties die we samen zeker willen verwezenlijken en vormt dus een blauwdruk voor het natuurherstel van de komende jaren. Op die manier willen we natuurherstel vlotter kunnen uitwerken. Daarnaast zijn we ons ook als Natuurpunt beter aan het organiseren. Sinds kort organiseren we met de verschillende deelnemende Natuurpuntafdelingen een driemaandelijks overleg. Door onze visies af te stemmen, kunnen we als Natuurpunt beter met één stem spreken én leren we elkaar beter kennen. Dat is altijd mooi meegenomen!
Orchideeën verschijnen niet zomaar op een terrein, de grauwe klauwier ook niet. Je moet weten met welke maatregelen je iets kan doen voor de natuur. Op het verkeerde tijdstip maaien kan een moeras vernielen. Om een bos te leren kennen, kijk je best niet naar de bomen maar wél naar wat er in de kruidlaag groeit. Ruigtes zijn belangrijk voor ongewervelden en verdienen een aangepast beheer.
Deze cursus geeft inzicht in de samenhang tussen soorten, het landschap, het natuurgebied én de beheerder. Ook jij kan meehelpen aan het natuurbeheer van Natuurpunt!
• 5 theorielessen door Jens Verwaerde, lesgever Natuuracademie, op dinsdagavonden 1, 8, 15 oktober, 5 en 12 november om 19u30 tot 22u in het bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen
• 5 plaatsbezoeken/praktijklessen op zaterdagvoormiddagen 5, 12, 19 oktober, 9 en 16 november van 9u30 tot 12u30
120 euro (115 euro voor leden van Natuurpunt)
Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg
7 en 12 oktober
Mini-cursus Gekorven diertjes
De insectenzomer zijn we heelhuids doorgekomen en vorige herfst besteedden we al heel wat aandacht aan spinnen met een eigen minicursus.
Deze nieuwe mini-cursus gaat over allerlei kleine veelpotige beestjes, de ‘gekorven diertjes’ die noch insect, noch spin zijn.
Peter De Ridder laat ons kennismaken met het
onvermoed boeiende leven van o.a. duizend- en miljoenpoten, pissebedden, hooiwagens, teken en mijten.
Excursie: zaterdag 12 oktober, 14u, Kauwendaal met vertrek naast Duivenstraat 77, Mechelen 25 euro (18 euro voor leden van Natuurpunt)
Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg
Donderdag 7 november
Lezing Natuur in muziek, muziek in natuur
Een bloemlezing over hoe tal van componisten en liedjesschrijvers zich lieten inspireren door de natuur, over hoe tal van planten en dieren “muziek” maken én wat deze natuurgeluiden met ons doen.
Hans Vermeulen, lesgever Natuuracademie en zelf muziekleerkracht en klassiek pianist, laat je kennismaken met natuurgeïnspireerde muziek en componisten.
Bastiaen Deketelaere geeft volgend voorjaar een cursus steltlopers in ons bezoekerscentrum. De drie lessen gaan door op dinsdag 18 maart, 1 april en 22 april om 19u30. De dagexcursie op zaterdag 26 april.
Tijdens deze cursus laat Hans Vermeulen je uitgebreid kennismaken met de wondere wereld van de kruidige planten. Tijdens de eerste lessen leer je de begrippen kennen die je nodig hebt om planten te beschrijven en hoe je planten in het veld kan herkennen door gebruik te maken van de kenmerken van plantenfamilies. Daarna gaat Hans dieper in op een aantal moeilijke plantenfamilies: de composieten, de schermbloemen- en de kruisbloemenfamilie. De vijf lessen gaan door op dinsdag 11 en 25 maart, 29 april, 6 en 13 mei om 19u30. De zes excursies op zaterdagvoormiddag 24 mei, 14, 21 en 28 juni, 30 augustus en 20 september.
Op www.cryptochris.be vind je tips, meer opgaven en de oplossing.
Waarvan akte
Het blijft hard gaan met onze natuuraankopen in en rond de Dijlevallei in Muizen.
In vorige editie vroegen we jullie steun voor 4 hectare gronden die in de toekomst een verbinding zullen maken tussen de weilanden van het Mechels Broek en Mispeldonk.
Intussen mocht Natuurpunt opnieuw haar handtekening zetten onder de aankoopakte van nog eens 8500 vierkante meter natuur in de Barebeekvallei en 12,5 hectare soortenrijke graslanden en akkers aan de overkant van de Dijle in Mispeldonk.
Prachtige natte weilanden die aansluiten op onze bestaande gebieden. Een aankoop waarmee we een grote stap zetten naar aaneengesloten wetlands in de Dijlevallei, die we
niet enkel zo hard nodig hebben om honderden planten en dieren een leefplek te geven, maar tegelijkertijd Mechelen en de hele regio klimaatbestendig te maken.
De ooievaars kunnen er bij hun terugkeer in maart-april voor altijd gerust in zijn want een belangrijk deel van hun foerageergebied is nu blijvend beschermd.
17,5 hectare waardevolle natuurkansen die we verbinden in Natuurpark Rivierenland. Stilaan kunnen we hier dromen van de terugkeer van de otter.
Dit kan, zoals bij elke vierkante meter winst aan natuur in Natuurpark Rivierenland, natuurlijk enkel met jullie broodnodige en enorm gewaardeerde steun!
Stort op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt vzw met vermelding “project 3799 Mechels Rivierengebied”
Voor een gift vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest, sponsort de staat dus een stukje mee en betaal jij in realiteit heel wat minder.
Erg veel dank in naam van al die natuur in herfstprachtkleed in ons Natuurpark Rivierenland.
Peter Geschier peter.geschier@telenet.be, 0477 69 96 76
Mosterdpot (retentiebekken Goorbosbeek en Fermerijbos)
Lutgarde Van Driessche lutgarde.van.driessche@telenet.be, 0485 55 97 13
Afgiftekantoor 2800 Mechelen 1 P206001
driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt Mechels Rivierengebied Afzender en VU: Ann Pinceel - p/a Muizenhoekstraat 7 - 2812 Muizen oktober - november - december 2024
