2025 Zomer

Mechels Rivierengebied & De Putter

Leden van Natuurpunt Mechels Rivierengebied en Natuurpunt De Putter ontvangen dit driemaandelijks tijdschrift gratis. Andere Natuurpuntleden kunnen voor 2025 een abonnement nemen door 6 euro over te schrijven op rekening BE42 0013 6468 8754 met als vermelding ‘tijdschrift 2025’.

NATUURPUNT DE PUTTER

Natuurpunt De Putter telt 380 leden en is actief in Putte. Een team van gedreven vrijwilligers maakt daar werk van meer en betere natuur.

Contactpersoon

Natuurpunt De Putter

Lucien Verschoren (voorzitter afdeling) 0496 98 64 39, lucien.verschoren@telenet.be Website en Facebook putter.natuurpuntdeputter.be www.facebook.com/p/Natuurpunt-De-Putter-100076862240752

Digitaal afdelingsnieuws Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio: www.mechelen.waarnemingen.be

NATUURPUNT MECHELS RIVIERENGEBIED

Giften - Reservatenfonds

Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding ‘project 3716 De Putter.' Vanaf 40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Lid worden

Het lidgeld bedraagt 38 euro per gezin tot eind 2025. Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321 BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding ‘(nieuw) lid via De Putter’.

Dankzij bijna 4100 leden en een stevige ploeg vrijwilligers werkt Natuurpunt Mechels Rivierengebied aan de bescherming en verdere ontwikkeling van de natuur in Bonheiden, Mechelen, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Digitaal afdelingsnieuws

Contactpersonen

Natuurpunt Mechels Rivierengebied

Jorn Van de Velde, 0493 02 96 97, jorn.vandevelde@gmail.com

Kern Mechelen

voorlopig via Jorn Van de Velde (voorzitter afdeling)

Kern Bonheiden

Joost Dewyspelaere, 015 51 69 97, joost.dewyspelaere@skynet.be

Kern St.-Katelijne-Waver

Godelieve Janssens, 015 20 97 02, godelieve-jans@telenet.be

Kern Willebroek

Wim Candries, 0472 29 87 32

Website, Facebook en Twitter www.natuurpunt.be/mechelsrivierengebied www.facebook.com/NatuurpuntMechelsRivierengebied twitter.com/NatuurMechelen

Bezoekerscentrum

© Diane Appels

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Teksten: Diane Appels, Wim Candries, Ine Colpaert, Peter Delvaux, Peter De Ridder, Frank De Roover, Mario Engels, Frank Hadermann, Peter Hendrickx, Caroline Heylen, Erik Maquoi, Erika Mackelberghe, Bert Mestdagh, Carla Morlion, Ann Pinceel, Luc Schelkens, Gerhard Smets, Jan Soors, Walter Van Camp, Filip Van den Wyngaert, Petra Van der Winden, Jorn Van de Velde, Karen Vandevyvere, Koen van Vooren, Robin Verachtert, Lucien Verschoren, Sofie Versweyveld

Redactie: redactie-mrg@natuurpunt.be

• Colofon

Planten- en dierenwaarnemingen in onze regio: www.mechelen.waarnemingen.be

Activiteitenflits: aanvragen via de startpagina van onze website www.natuurpunt.be/np-mrg

Giften - Reservatenfonds

Schrijf je gift over op rekening BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt met vermelding ‘project 3799 Mechels Rivierengebied’. Vanaf 40 euro wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Lid worden

Het lidgeld bedraagt 38 euro per gezin tot eind 2025. Overschrijven op rekening BE17 2300 0442 3321 BIC GEBABEBB van Natuurpunt, met vermelding ‘(nieuw) lid via Mechels Rivierengebied’.

Muizenhoekstraat 7, 2812 Muizen bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be 015 43 61 09 - www.natuurpunt.be/bc-mrg

Open op donderdag van 13u30 tot 17u30 en op zondag van 10u tot 17u30.

In juli- en augustus ook op maandag en zaterdag van 13u30 tot 17u30.

• info over de lokale natuurgebieden en activiteiten

• wandelbrochures en gezinsspeurtochten

• kleine winkelhoek

• biosapjes, biobieren, koffie & thee

Parkeren op parkeerstroken op Brugstraat en Rijmenamsesteenweg, Muizen of op randparkings Muizen-Dorp, kerkhof Kerkenbos of station Karolingenstraat.

DRUK

Buroform nv - www.buroform.be

Oplage: 4500 exemplaren

Cover: Geelgerande tubebij © Diane Appels (vooraan)

Big Jump © Natuurpunt (achteraan)

LEDENADMINISTRATIE

www.natuurpunt.be/controlepaneel/mijn-gegevens webformulier: www.natuurpunt.be/contacteer-natuurpunt ledenadministratie@natuurpunt.be, 015 29 72 17

Samen zijn we groter

Beste Natuurpunters

Samenwerken met Natuurpunt Mechels Rivierengebied is voor ons bestuur geen moeilijke keuze. We krijgen een groter bereik voor onze activiteiten en een betere kwaliteit dan onze vertrouwde Nieuwsbrief. Zoals ze in Putte zeggen: in een grote vijver zwemmen meer vissen.

Afdeling De Putter is meer dan 25 jaar geleden opgericht en heeft als werkingsgebied de gemeente Putte.

Het bestuur bestaat uit 10 actieve leden. Peter Hendrickx is ondervoorzitter en bij velen gekend als een uitstekende natuurkenner en natuurgids. Eddie Bogaerts en Joeri Verrept zijn respectievelijk secretaris en penningmeester. Albert Rijmenants doet het algemene beheer van onze gebieden en is materiaalmeester. Joke Rijmenants is expert in veilig werken. De redactie is in handen van Erik Maquoi. Recent zijn Roy Boeren en Liliane Verhulsel ons komen versterken en tot slot vermeld ik nog Flor Lambrechts als ere-bestuurslid met veel verdienste.

Vele bestuursleden hebben ook een functie als conservator van een natuurgebied. Daarbij is het belangrijk ook Paul Oortman te vernoemen als conservator en vaste medewerker.

Heel wat van onze natuurreservaten liggen op de grens met buurgemeenten. Samen inzetten op verbinding met Natuurpunt uit Sint-KatelijneWaver, Bonheiden, Keerbergen, De Wielewaal (Lier - Berlaar) en Heist-op-den-Berg levert veel voordelen.

Ons bestuur is de afdeling Mechels Rivierengebied heel dankbaar voor het warme onthaal en nodigt iedereen uit voor een hartelijke welkom bij De Putter.

We zijn met De Putter ook blij met het Natuurpark Rivierenland als koepel. Het helpt om ideeën, studies, materiaal en vrijwilligers uit te wisselen. Gezamenlijk kunnen we meer doen voor de natuur. Welkom op onze activiteiten en in ons lokaal aan de Tinstraat 9B te Putte.

Lucien

Afdelingsvoorzitter De Putter

In dit nummer

2 colofon online lezen

3 woordje vooraf inhoud

4 terugblik

8 nieuwtjes

15 dank je wel

16 natuur in Putte

19 dank je wel

20 gesignaleerd

22 kalender

24 wist je dat?

26 SNU!T

28 watermonsters

30 de natuur in

36 beheer

39 natuurpark Rivierenland

40 vorming

42 cryptogram - online lezen

43 natuurgebieden

Lucien Verschoren © Gemeente Putte

24 mei Eerste excursie cursus planten

© Ann Pinceel

juni Wandeling ‘Mispeldonk op zijn mooist’

© Diane Appels

21 mei Natuurwerkdag met leerlingen BimSem in het Mechels Broek

© Tony Van den Broeck

Terugblik

Mechelen Europese Vrijwilligershoofdstad

Als eerste stad in België draagt Mechelen dit jaar de titel van Europese Vrijwilligershoofdstad. Dit is een erkenning van de grote inzet van de vele vrijwilligers in Mechelen. Met onze Natuurpuntafdeling werkten we dan ook graag mee aan verschillende activiteiten die Vrijwilligerspunt Mechelen dit voorjaar organiseerde.

Op 11 maart stelden we in het bezoekerscentrum onze lokale werking voor aan de deelnemers aan de fietstocht ‘Ontdek vrijwilligerswerk’ waarbij vier organisaties bezocht werden.

Tijdens het congres dat de stad begin april organiseerde stonden ook verschillende studiebezoeken op het programma.

Tijdens de ‘Cycling Tour Nature and Culture’ gaven we uitleg aan een groep vertegenwoordigers van Europese organisaties over de werking van Natuurpunt als onafhankelijke vrijwilligersvereniging.

Op 9 en 10 mei stonden we met een infostand van Natuurpunt op de vrijwilligersbeurs in de Kruidtuin. Dit zorgde voor vele fijne gesprekken en ontmoetingen.

Resultaten paddentrek

Paddenoverzetacties in Putte worden eerder salamanderoverzetacties

© Peter Hendrickx

De Putse paddenpopulatie lijkt in vrije val, zowel in de Schaapstraat als in de Sikkelstraat. In de Schaapstraat was de neergang al duidelijk sinds 2014. In 2013 vroor de paddenvijver in het midden van de trek volledig dicht. Ook in de Sikkelstraat waren er nauwelijks nog padden over te zetten, 11 en 32 stuks, een absoluut dieptepunt. In de Sikkelstraat werd dan weer een recordaantal van 50 salamanders overgezet, in hoofdzaak alpenwatersalamanders.

Mogelijke redenen van deze daling zijn waarschijnlijk de algemene achteruitgang van de milieukwaliteit en virale herpes, een huidziekte bij padden die we sinds enkele jaren vaststellen.

In de Grasheideweg, op de grens van Heist-op -den-Berg en Schriek, werden veel verkeersslachtoffers gemeld. Volgend jaar daar een actie?

Willebroek

In de Fonteinstraat zitten we met 31 overgezette padden en 51 kikkers terug op het niveau van twee jaar geleden. Een opluchting na het absolute dieptepunt van vorig jaar. Voor de Broekstraat is er min of meer stabiliteit: 262 padden, 156 kikkers en 112 salamanders. Dat zijn 10% minder padden dan in 2024, maar ruwweg 20% meer dan in 2023. Wel meer kikkers en beduidend meer salamanders dan een jaar geleden. Voor beide soorten klimmen we zachtjes terug richting niveau 2021. Toch een hoopvol eindresultaat! Het volledige overzicht vind je op het paddenportaal: www.hylawerkgroep.be/paddenoverzet/acties/ WILLEBROEK/Broekstraat%20(Blaasveld)

Sint-Katelijne-Waver / Onze-Lieve-Vrouw-Waver

Met 634 overgezette amfibieën is het resultaat voor 2025 gelukkig beter dan het slechte jaar 2024. In de Donderheide was er een nieuwe vrijwilliger, Erik. Hij was blij verrast dat hij 202 dieren kon overzetten. Aan de Berlaarbaan kon de nieuwe barrière met 139 exemplaren het resultaat van vorig jaar bevestigen.

Mechelen - Battenbroek

Opnieuw een raapactie met enkele nieuwe vrijwilligers bracht een resultaat op van 116 overgezette dieren. Er was duidelijk vraag naar een barrière. Die was er twee jaar geleden, maar met de zware storm vorig jaar is ze letterlijk gaan vliegen vanonder haar afdak. Volledig vernietigd! Op verzoek van de nieuwe vrijwilligers en de Dorpsraad van Walem wordt er tegen 2026 voor een nieuwe barrière gezorgd.

App animalinas wandeling gelanceerd

Lukte het je niet om op 18 mei deel te nemen aan een van de Animalinas wandelingen? Geen paniek! Op de gratis GPS-app van Visit Mechelen vind je de 107 km lange Animalinas-route, zeven kortere gezinslussen en een fietsvariant die uitgewerkt werd door Fietsersbond Mechelen.

Als je onderweg in de nabijheid van een tekening komt, geeft een bekende stem info over het dier dat afgebeeld is. Je kan het traject volgen via de app.

De app downloaden kan op visit.mechelen.be/animalinas

Een eerste keer naar de Algemene Vergadering van Natuurpunt VZW

© Hans Marijns

Toen de afdeling recent op zoek ging naar nieuwe ‘stemgerechtigde’ leden om ons te vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering van Natuurpunt VZW wist ik eigenlijk niet goed wat van me verwacht werd. Een ganse dag vergaderen op een zaterdag? Was ik toch niet beter de natuur ingetrokken?

Stipt om 9u30 startte de vergadering in de grote aula van het Antwerpse Provinciehuis. In de voormiddag keken we achteruit naar de realisaties van Natuurpunt, werden nieuwe leidinggevenden voorgesteld en gidste de directie en de bedrijfsrevisor ons door de financiële cijfers. Technische en droge materie, vreesde ik. En toch, onze professionele Natuurpunters brachten dit op zo een heldere en toegankelijke manier dat de voormiddag voorbij vloog. Tot slot werden de bestuurders overlopen en de nieuwe kandidaat bestuurders voorgesteld. De stemming om de cijfers en nieuwe bestuurders goed te keuren via GSM en QR-code liep vlotjes.

Vooruitkijken was het sleutelwoord van de namiddagsessies. De resultaten van een brede opiniepeiling rond hoe de burger Natuurpunt ziet, worden gedeeld. Het is fijn te leren dat Natuurpunt als een betrouwbare organisatie gezien wordt, met een sterke lokale verankering en terreinkennis. Daarna bracht Begijn Lebleu een luchtigere noot met zijn voorstelling “Kijk”. Tot slot blikte algemeen directeur Noah Janssen vooruit naar onze strategie om beleidsmakers te overtuigen meer ruimte voor natuur te creëren. Er werd afgesloten met een drankje en een hapje. In de trein huiswaarts kijk ik tevreden terug op een boeiende en nuttige dag.

Moest je interesse hebben en meer willen leren over de ruimere werking van Natuurpunt, aarzel dan niet om volgende keer mee aan te sluiten. Onze afdeling zoekt nog leden die zich willen engageren om mee te luisteren en te beslissen. Maar ook als je niet wil meestemmen, ben je welkom als lid om deel te nemen. Ik vond het alvast een leerrijke en leuke ervaring. Voor herhaling vatbaar.

Mario Engels

Natuurpunt Willebroek werkt samen met lokale organisaties

Begin 2025 zijn Ligo (vroeger Centrum voor basiseducatie) en Natuurpunt Willebroek een samenwerking gestart.

Tine Van Reeth van Ligo Willebroek zocht vorig jaar contact met het voorstel om een lessenreeks te organiseren voor hun cursisten. Het doel is hen te laten proeven van natuur dichtbij via verschillende natuuractiviteiten.

Natuurgids Jos Theunis en enkele anderen namen de cursisten ondertussen al mee op wandel door de natuurgebieden Biezenweiden, Broek De Naeyer en Blaasveldbroek voor een kennismaking met vogels, insecten, planten, bomen, en met de bever en de otter. Ook deden ze al verschillende parken in het centrum van Willebroek aan om te ervaren dat deze groene oases de bewoners rust, ontspanning en ontmoetingskansen bieden. Staan nog op de planning: een kruidenatelier en een bezoek aan een lokale imker.

Jos gidst ook al meer dan vijf jaar in het voor- en najaar voor de cursisten Nederlands voor anderstaligen van CVO Willebroek (met lesgeefster Elke Reniers). Hij verkent samen met hen de Willebroekse natuur via themawandelingen aangepast aan hun taalkennis.

Contactpersoon: Jos Theunis, natuurgids, jostheunis@skynet.be, 0479 78 00 81

Ook activiteiten voor inburgeraars in Mechelen

Voor het tweede jaar op rij werd in Mechelen dit voorjaar samengewerkt met Ligo. Tijdens de reeks ‘Samen de natuur in’ gingen natuur. gidsen en onze begeleider Caroline een tiental namiddagen met een vaste groep op stap. De deelnemers ontdekten op een laagdrempelige manier de groene plekken in de stad en enkele Mechelse natuurgebieden. Er stonden ook een natuurwerkdag en enkele ateliers op het programma. Zo bakten ze in de tuin van het bezoekerscentrum lekkere kruidenpannenkoeken, maakten ze originele plantenafdrukken en bouwden ze een insectenhotelletje.

Voor CVO gidste Peter in mei een excursie rond Natuur in de stad en tijdens de ontmoetingsdag ‘Goesting’ in juni nam hij twee groepen deelnemers mee op stap. Deze dag werd georganiseerd door het Agentschap Integratie & Inburgering en de stad Mechelen voor inburgeraars, vrijwilligers, lokale besturen en organisaties.

Oproep

Wil jij graag meewerken of nadenken rond mogelijke toekomstige activiteiten voor inburgeraars? Laat het dan weten aan Ann via bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be. We starten na de zomervakantie met een werkgroepje rond diversiteit.

© Diane Michiels

© Ann Pinceel

Nieuwtjes

Nu ook slechtvalken in Onze-Lieve-Vrouw-Waver en Rijmenam

Op 10 mei werden de slechtvalkkuikens op de Mechelse Sint-Romboutstoren geringd: drie vrouwtjes en één mannetje, allemaal in goede gezondheid! Dit jaar werden voor het eerst ook jonge slechtvalken gespot in Onze-Lieve-Vrouw-Waver en Rijmenam!

In 2019 was er een broedpoging van slechtvalken op een hoogspanningspaal ter hoogte van Dijk 65 in Onze-Lieve-Vrouw-Waver. Het betrof een tweedejaars wijfje geboren in Nederland. Het mannetje was een jaar ouder en werd als pulli geringd in Mechelen. Hoogstwaarschijnlijk door de jonge en onervaren leeftijd mislukte het broedsel.

Sindsdien werden er wel jaarlijks slechtvalken gespot, maar we hebben nooit een exacte nestlocatie kunnen vinden. Er werden ook geen jongen gezien.

Er is nog een grote horst op een hoogspanningspaal boven de nieuwe scoutslokalen waar ze wel soms rondhingen. Ook de gebouwen van het Sint-Ursula-Instituut bieden meer dan plaats genoeg voor de vogels. Dit jaar was er veel animo rond de kerk van Onze-Lieve-Vrouw-Waver wat er op wees dat ze ergens een plekje gevonden hadden om een ditmaal geslaagde broedpoging te ondernemen. Dankzij Mathias (penningmeester kern Mechelen en archeoloog) kon de juiste broedplaats gelokaliseerd worden en zagen we op 27 mei het eerste jong uitvliegen.

slechtvalk op kerktoren O.-L.-V.-Waver © Gerhard Smets jonge slechtvalk op kerktoren Rijmenam © Diane Appels

In de kerktoren van Rijmenam werden drie jongen grootgebracht. Je kon de oudervogels regelmatig op de kerk zien zitten. Hun voorkeurszitplaats was de torenspits van de kerk waar al een tijdje geen haan meer op zit. Maar nu dus een waardige vervanger.

Zomer in het bezoekerscentrum

In juli en augustus is het bezoekerscentrum vier dagen per week open: maandag, donderdag en zaterdag van 13u30 tot 17u30 en zondag van 9u30 tot 17u30. Er is een kleine winkelhoek en zowel binnen als in de tuin is het gezellig zitten met een sapje of een frisse biopint.

nieuwe wandelfolder

Binnenkort kan je de nieuwe wandelfolder verkrijgen met de aangepaste route in de Barebeekvallei en een nieuwe wandellus van 11 km langs de Dijle, Mispeldonk en Cassenbroek. De onthaalmedewerker geeft je graag wat meer uitleg over alle wandelmogelijkheden.

SNU!T-tas

Gezinnen met kinderen vanaf 5 jaar kunnen een SNU!T-tas uitlenen met leuke opdrachten om op ontdekking te gaan in het Mechels Broek

• Nieuwtjes

speurtocht

Volwassenen of gezinnen met oudere kinderen kunnen op zoek gaan naar de tien houten kastjes van de speurtocht ‘De bewoners van het Mechels Broek’.

Gratis folder in het bezoekerscentrum of te downloaden via natuurpunt.be/bc-mrg

luisterwandelingen

Aan het bezoekerscentrum scan je met je smartphone de QR-code in van de Te Gekke Wandeling, het verhaal van Nikki die je op grappige manier vertelt wat wandelen doet voor de geest.

Voor kinderen hangen er zes QR-codes van de radio2-snuitwandeling

Voor het wandelluisterspel Magisch Rivierenland vertrek je aan De Nekker en moet je een app downloaden op je smartphone. Meer info op www.wilderhistories.be/magisch-rivierenland.

Straffe Stoot voor de Natuur

De natuur in Vlaanderen heeft jouw hulp nodig. Samen met Natuurpunt kan je nog steeds actie ondernemen voor meer natuur waar dieren en planten floreren!

Kies jouw favoriete natuurgebied, bepaal je doelbedrag en maak op de website een eigen donatiepagina aan waar jouw sponsors veilig een gift kunnen doen.

Heb je geen idee voor welk project je geld wil inzamelen? Wij wel!

Voor de recente aankoop aan de Muizenhoek die voor de natuur een verbinding vormt tussen Mechels Broek en Mispeldonk zijn we nog op zoek naar centen, heel veel centen. Jouw actie kan hier direct verschil maken!

Je kan je team registreren op www.natuurpunt.be/straffe-stoot-voor-de-natuur. Laat ook even weten via np.mechelsrivierengebied@gmail.com wanneer je meedoet, dan kunnen wij mee promotie maken voor jullie Straffe Stoot.

De Aanstekerij, waar leergoesting ontbrandt

Van 2025 tot 2028 wil dit project kwetsbare jongeren en (jong)volwassenen in en rond Mechelen opnieuw het geloof in hun eigen potentieel doen ontdekken. De kerngroep bestaat uit BlinkOut, Jeugdzorg Emmaüs en Natuurpunt Natuuracademie. Vanuit out-of-the-box leercontexten en met bevlogen mentoren worden workshops aangeboden die mensen met de natuur en/of ambachten samenbrengen: hart, handen en hoofd verbinden.

De leervonk wordt gestimuleerd door veilige en inspirerende ervaringen en verder aangewakkerd via een leerpad gericht op zelfinzicht, verbinding en participatie. Organisaties zorgen voor dit leerpad van matching tot nazorg. Het doel is om het 'leerVUUR' aan te steken en nadien zuurstof te geven via een natraject.

Tijdens het voorbije voorjaar werd het Aanstekerij-leerpad opgestart met enkele workshops rond bushcraft in samenwerking met vrijwilligers van onze afdeling. Er wordt nog gewerkt aan een verdere uitbouw van het netwerk, het aanbod en de aanmeldprocedure.

Zondag 13 juli

Big Jump

Spring je mee in het water? Op zondag 13 juli nemen honderden natuurliefhebbers, sportievelingen en milieubewuste inwoners deel aan de Big Jump 2025. Dit jaarlijkse evenement dat in heel Europa plaatsvindt, vraagt aandacht voor proper water en het belang van gezonde rivieren, meren en beken. In Mechelen verzamelen we aan het Keerdok om precies om 15u een symbolische sprong in het water te maken. Deelnemers worden gevraagd al om 14u30 aanwezig te zijn bij het Keerdok voor een korte introductie. Het evenement wordt georganiseerd door Natuurpunt Mechels Rivierengebied - kern Mechelen, Stad Mechelen en de vzw GoodPlanet Belgium. Zie ook affiche op achtercover p. 44

Nog tot 14 juli

Bioblitz Mechelen - Op safari langs de Binnendijle

Activiteiten

Welke insecten, vleermuizen, vogels of planten ontdek jij in en rond onze Binnendijle?

Doe tot 14 juli mee aan een Bioblitz in de Mechelse binnenstad: we proberen op een maand tijd zoveel mogelijk dier- en plantensoorten te registreren langs de Binnendijle. De gratis app Obsidentify helpt je met het herkennen. Op mechelen.be/bioblitz vind je meer info.

Om de biodiversteit op een gestructureerde manier te herstellen, werd in het kader van het masterplan Binnendijle project een biodiversiteitsstudie uitgevoerd waarin 16 doelsoorten geselecteerd werden. Door in te zetten op deze soorten, zullen niet enkel de doelsoorten maar ook vele andere soorten versterkt worden in en rond de Binnendijle!

www.mechelen.be/stadsvernieuwing/ masterplan-binnendijle/natuur-in-destad-versterken

Met Natuurpunt bieden we in samenwerking met de stad een aantal activiteiten aan in de Kruidtuin en langs de Binnendijle: insecten appen (28 juni), een vleermuizenavond (2 juli), excursies langs de Dijle

rond vogels (6 juli) en planten (13 juli) en samen met VMM een doorlopende activiteit in de Kruidtuin rond waterbeestjes in de Dijle (22 juni).

Meer info over deze activiteiten vind je in de rubriek ‘De natuur in’ vanaf blz 30.

Nog tot 31 augustus

Insect gezien? Niet meppen, wel appen

Insecten zijn ongelooflijk én onmisbaar, maar ze verdwijnen in een alarmerend tempo. In Vlaanderen zijn we in 50 jaar de helft van onze insecten kwijtgeraakt! Jij kan helpen: niet meppen, wel appen! Doe mee aan de grootste insectenzoektocht van Vlaanderen en vang er zoveel als je kan met je smartphone. Zo breng je de insecten mee in kaart.

Meedoen is simpel. Download ObsIdentify en ga tot eind augustus op zoek naar insecten. In je tuin, in het bos, of gewoon op straat, het kan echt overal. Elk insect telt. Meer info op www.natuurpunt.be/ insectenzomer.

Met onze Natuurpuntafdeling organiseren we heel wat excursies waarbij insecten, soms ook letterlijk, onder de loep genomen worden. Je herkent ze in de rubriek ‘De natuur in’ (vanaf blz 30) aan het icoontje van de insectenzomer.

Insectenspreekuur

Op 10 augustus plannen we bovendien een buitenpretloket in het Mechels Broek met een insectenprofessor die groot en klein weet te verrassen met boeiende weetjes. Zie blz 26.

Donderdag 4 september

Natuurpint - Vleermuizen in het fort van Walem

Kern Mechelen is er helemaal klaar voor. Vanaf september organiseert ze weer elke maand een 'Natuurpint' rond een interessant thema. Hét moment om andere Natuurpunters te ontmoeten en gezellig samen te zijn. Of je nu gewoon lid bent of je je al jarenlang inzet als vrijwilliger: iedereen is welkom! Ook als je niet van Mechelen bent.

Voor deze editie zijn jullie te gast in het fort van Walem voor een woordje over Natuurpunt, een drankje en een vleermuizenrondleiding door niemand minder dan Filip Van den Wyngaert.

Afspraak om 19u45 aan de ingang van het fort, Koning Albertlaan, Walem. Einde rond 22u. Kom op tijd want de poort gaat terug op slot om 20u.

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Fort van Walem © Wim Dirckx

Woensdag 15 oktober

Bescherm de natuur die je liefhebt

Bijna iedereen heeft wel een favoriet stukje natuur. Eentje waar je altijd tot rust komt, inspiratie opdoet of waar je mooie jeugdherinneringen aan koestert. Door Natuurpunt op te nemen in je testament kan je ervoor zorgen dat jouw favoriete natuur voor altijd beschermd wordt. Dat beloven wij.

Wil je meer informatie over de mogelijkheden om Natuurpunt als goed doel op te nemen in je testament? Dit najaar organiseert Natuurpunt De Putter een infomoment met Joost Verbeke, verantwoordelijk voor testamenten bij Natuurpunt. Hij kent zowel de juridische als de praktische kant van de materie.

Praktische informatie

Woensdag 15 oktober, 15u en 19u

Lokaal Natuurpunt De Putter, Tinstraat 9b, Putte We ontvangen je een kwartier voor aanvang met koffie en een stukje taart.

Gelieve je aanwezigheid te bevestigen aan testamenten@natuurpunt.be.

Natuurpunt Willebroek op social media

Sinds kort kan je ook Natuurpunt Willebroek op social media vinden.

Volg hen op Facebook Natuurpunt Willebroek en Instagram np_willebroek en blijf op de hoogte van alle activiteiten van de kern: wandelingen, verslagen, lezingen, beheerwerk, paddenoverzet enz.

Ook de afdeling, kern Mechelen en kern Bonheiden kan je volgen op facebook:

• Natuurpunt Mechels Rivierengebied

• Natuurpunt Mechelen

• Natuurpunt Bonheiden-Rijmenam

• Nieuwtjes

Gezocht

In juli en augustus is ons bezoekerscentrum in Muizen open op maandag-, donderdag- en zaterdagnamiddag en zondag zowel voor- als namiddag. Heb jij zin om tijdens de zomervakantie een keer het onthaal te verzorgen? Laat het weten aan Ann Pinceel via bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be.

Wil je graag helpen om de Big Jump in goede banen te leiden op zondag 13 juli? Neem dan contact op met Jorn Van de Velde via npkernmechelen@gmail.com.

We zijn ook nog op zoek naar extra mensen die graag foto’s maken op activiteiten. Voel je je geroepen? Stuur dan een mailtje naar bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be.

BUSINESS FOR NATURE en NATURE FOR BUSINESS

Met BUSINESS FOR NATURE hebben we met Natuurpark Rivierenland een fantastisch project in handen om natuurgebaseerde oplossingen/klimaatbuffers gefinancierd te krijgen. Bedrijven investeren in één van onze natuurherstelprojecten en wij bieden in ruil teambuildings, communicatie en networking aan. Ontdek ons project BUSINESS FOR NATURE op www.businessfornature.be. Daar vind je de returns, foto's, video's, referenties en nog meer. Vraag vrijblijvend een kennismakingsgesprek aan met Nils Iwens, nils.iwens@natuurpunt.be, 0468 36 14 46.

Wil je als bedrijf graag ontdekken waarom het belangrijk is te investeren in natuurgebaseerde oplossingen, zowel op het eigen bedrijventerrein als in de natuurgebieden in de regio? Schrijf je dan in voor ons symposium NATURE FOR BUSINESS 2025 op donderdag 9 oktober 2025 in Technopolis met moderatie van Jan Jaap van der Wal. Inschrijven en programma: www.natureforbusiness.be

Investeerders gezocht voor Domein Muysenhuys

Enkele partners van Natuurpark Rivierenland haalden een Europese Life-subsidie binnen van 7,6 miljoen euro, die kan ingezet worden voor nattenatuurherstel (Wetlands4cities). Door de versnippering van natuurgebieden kunnen we echter niet zomaar vernatten en klimaatbuffers herstellen. We moeten eerst grotere, robuustere stukken natuur creëren.

Eind 2024 kochten Stad Mechelen en Natuurpunt zo samen Domein Muysenhuys aan van 17,5 hectare, Natuurpunt de gronden en de Stad de gebouwen. Een historische natuuruitbreiding die natuurparels Mispeldonk en Mechels Broek verbindt/ontsnippert en gelegen is binnen de wetlands4citiesperimeter. De Europese Life-subsidie kan ingezet worden voor herinrichting van deze percelen, maar niet voor de restfinanciering van de verwerving ervan.

De partners zoeken daarom nog 350.000 euro restfinanciering voor de aankoop van de gronden. Bedrijven kunnen investeren in het project via BUSINESS FOR NATURE. Daar staan dan communicatie, een duurzaam netwerk en teambuildings tegenover (alle info op www.businessfornature.be).

De bedrijven met onderstaande logo's investeerden in de maand april samen reeds 100.000 euro in het project.

Ook fiscaal aftrekbare giften van particulieren voor het project zijn mogelijk via het rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt Beheer vzw, met vermelding van projectnummer P-00-000382

Zondag 26 oktober

RUN FOR NATURE 2025 Halloween

Loop voor je leven op onze recreatieve Halloweenloop ten voordele van natuuruitbreiding. Zuiderbad, Sport Vlaanderen Hofstade

Info en inschrijvingen: www.runfornature.be

Vrijdag 5 december

PUTTERQUIZ t.v.v. de Putse natuurgebieden

De PUTTERQUIZ is een algemene quiz doorspekt met vragen over natuur. De quiz vindt plaats in de de Parochiezaal van Putte, Patronaatsweg 1.

Inschrijven met ploegen van maximaal 5 personen kan vanaf oktober. In het herfstnummer volgt meer informatie over de quiz en de inschrijvingen.

BLACK ANGUS VLEESPAKKETTEN

Natuur in Putte om te ontdekken

Zoek in Putte geen grote natuurgebieden, er is ook geen rivier of grote vallei. In de gemeente is er één hoogtepunt en dat is de Beerzelberg, met zijn 51,60 m het hoogste punt van de provincie Antwerpen.

De natuurgebieden van De Putter zijn allen gelegen de beekvalleien met in het noorden de Itterbeek en in het zuiden de Bruinbeekvallei. Allemaal natte gebieden, ongeschikt voor bebouwing en landbouw waardoor ze vaak bebost zijn en nu geschikt voor interessante natuur.

In enkele jaren tijd hebben we de oppervlakte in beheer kunnen uitbreiden van ca. 50 ha tot nu bijna 100 ha in Putte, waarvan 60 ha in eigendom. We streven naar reser vaten van minstens 25 ha groot want dat is noodzakelijk voor een leefbaar ecosysteem.

Op het plan van de natuurgebieden hiernaast kan je de beekvalleien volgen (van links naar rechts).

Bovenaan ligt de Itterbeek op de grens met Lier en met Berlaar. De Steenbeekbossen zijn ons nieuwste gebied van in totaal meer dan 12 ha waarvan 6,5 ha in Putte.

Wat verderop liggen de Jutse Plassen op grondge bied Koningshooikt en op circa 2 km daarvandaan ligt Beerzelbroek met onze Krankebossen. Dit nat gebied is de bron van de Itterbeek en bijna 12 ha groot met 8,7 ha nieuw bos. In het natte deel is vooral es, zachte berk, olm, haagbeuk, zwarte populier en wilg aangeplant. Winterlinde doet het ook nog goed ondanks de voorbije natte zomers.

BONHEIDEN

Grote Vijver van Klein Boom © Erik Maquoi

Peulisbossen

Peultenbossen

Jutse Plassen

Grote Vijver van Klein Boom

Steenbeekbossen

Voordonkse plassen

Ottershoek

Ottershoek

Hoge Beemortel

Peulisbossen

Schopbos

Poortvelden

Krankebossen

Aan de andere kant van Putte, op de zuidelijke grens met Bonheiden en Keerbergen ligt de Bruinbeekvallei. Hier komen we van west naar oost verschillende natuurgebieden tegen: de Peultenbossen, de Peulisbossen, WeynesOttershoek, Hoge Beemortel en Schopbos.

De Peultenbossen zijn meer dan 20 ha groot en vormen een mooi middelhoutbos met een rijke onderbegroeiing. Samen met de Peulisbossen (9 ha) zijn dit overblijfselen van het grote Waverwoud.

De Ottershoek met meer dan 1 ha gelegen op Putte, is vooral spontaan gegroeid en bezit een mooie rietkraag. De Hoge

Beemortel is ons grootste natuurreservaat, 23 ha en voor het merendeel in eigendom. Dit natte bos bevat nog enkele mooie weides die in de zomermaanden begraasd worden door Gallowayrunderen van Natuurpunt. Een kilometer verder aan de Kleine Beek richting Schriek ligt het Schopbos. Tussen drie oude dennenbossen is hier meer dan 11 ha nieuw bos aangeplant. Op de drogere percelen plantten we ruwe berk, beuk, lijsterbes, zoete kers, veldesdoorn en veel wintereiken. Opvallend is de spontane groei van brem.

Er is nog veel te ontdekken in Putte, kom dus zeker eens wandelen in onze bossen. Je kan dit doen tijdens onze activiteiten of individueel wanneer het past. In de volgende edities gaan we telkens dieper in op één van deze gebieden.

Lucien Verschoren

Ottershoek © Lucien Verschoren

maretakken in Hoge Beemortel © Lucien Verschoren

Tintstraat 6 | 2580 Putte info@tim-machines.be 0474 75 83 56

PLANTENKWEKERIJ

10% korting voor leden Velt en Natuurpunt

Schaapstraat 13 2580 Putte www.tcoolhof.be 0471 561 337

PLUKVELD BLOEMENWEIDE focus op inheemse en eetbare planten

boeketten en geplukte kruiden op bestelling

Adverteren in ons tijdschrift?

Waarom?

• Bereik meer dan 4000 lid-gezinnen

in omschakeling naar biologische teelt

• Bereik een bewust publiek: onze leden zijn milieubewust en betrokken bij natuurbehoud

• Versterk je imago: toon je inzet voor duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid

Wij bieden

• een derde van een pagina tegen 100€ of 50€ voor een zesde van een pagina

• zichtbaarheid online en offline

Interesse? Meer info?

bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be, 015 43 61 09

Gesignaleerd

Veenpluis kleurde ’t Ven helemaal wit

Door de natte winter stond er op ’t Ven in Rijmenam lang veel water, ook in de zones rond het ven. Veenpluis houdt van zonnige, voedselarme, zure plekjes in ondiep water. Je vindt veenpluis meestal op veenbodems. Door de nattigheid deed ze het dit jaar dan ook heel goed. Veenpluis bloeit al in de vroege lente, maar de bloeiwijzen zijn onopvallend. Op natte plekken die er dit jaar in overvloed waren, produceert de plant meer aartjes per bloeiwijze. Bovendien verspreidt de plant zich ook nog met ondergrondse wortelstokken.

Aan de vruchtjes komen lange witte haren die de vruchtjes helpen zich met de wind te verspreiden. Vroeger werden de pluizen gebruikt voor het vullen van kussens, als kaarslont of voor het verbinden van wonden ...

Een landschap met veenpluis wordt alsmaar zeldzamer.

Diane Appels

Op zoek naar oermotten

Wie goede ogen heeft en wat feeling met kleine drommels kon in mei op zoek naar oermotten. De oermotten van België behoren allen tot het geslacht Micropterix, letterlijk mini-vleugeltjes. Bij deze minimotjes komt een paar goede ogen zeker van pas.

De meest algemene en grootste telg van het geslacht is de dotterbloemoermot (Micropterix calthella). Dit motje is niet groter dan een 4-5 mm en tref je ook in onze streek aan. Recent werd ze gespot in de Babbelbeekse Beemden, op Stuivenberg. Ook in Mispeldonk en zelfs gewoon in tuinen kan je ze terugvinden.

De dotterbloemoermot moet je niet persé op een dotterbloem gaan zoeken want die zijn bij ons in mei trouwens al uitgebloeid. Meestal vind je ze op boterbloemen, vooral de scherpe boterbloem valt in de smaak. Soms zitten ze met meerdere van de nectar in één bloem te snoepen.

Oermotten zijn echt kleine juweeltjes. De dotterbloemoermot is brons tot goudkleurig metallic zonder tekening. Typisch is ook het fel ros kapseltje dat ze fier in de lucht steken. Oermotten had men ook de ‘rosse kopjes’ kunnen noemen ware het niet dat er ééntje, de zeer zeldzame zeggenoermot een zwart kapsel heeft.

Van de zes soorten oermotten zijn er vier zeer zeldzaam, de vroege oermot is zeldzamer dan de dotterbloemoermot maar deze soort trof ik ook al in mijn Putse tuin. Ze is nog kleiner en heeft over het metaalkleurig blauwgroenbrons twee fijne witte bandjes. Je kan ze treffen op verschillende soorten planten. Bij mij in de tuin op framboos maar laatst in de Calestienne zag ik er enkele op de bloem van ruige weegbree.

veenpluis © Diane Appels

Voor de drie andere soorten moet je helaas naar Wallonië, naar het Ardens plateau Gedinne-Bièvre en de Semoisvallei waar je naast voorgaande soorten ook de bosoermot, de gebandeerde oermot en de Gelderse oermot kan aantreffen.

Peter Hendrickx

Birdathon – 10 mei 2025

Op zaterdag 10 mei organiseerden we voor de vierde keer een birdathon in regio Mechelen. De vorige edities leverden respectievelijk 133, 136 en 132 vogelsoorten op. Dit jaar werd het enthousiasme nog wat aangewakkerd doordat op hetzelfde moment in een record aantal regio’s zo’n birdathon werd georganiseerd. Zo ontstond een kleine competitie met de omliggende regio’s.

Maar wat is zo’n birdathon nu? Het doel ervan is om binnen één kalenderdag, van twaalf uur ’s nachts dus, binnen de regio zoveel mogelijk vogelsoorten waar te nemen. In totaal gingen we met 72 waarnemers op pad. Op www.waarnemingen.be voerden we die dag 3137 vogelwaarnemingen in, goed voor 144 vogelsoorten! Een verpulvering van het vorige record dus. Het gaat om 135 inheemse vogelsoorten en 9 exoten (zoals grote Canadese gans en Nijlgans). Elk jaar levert het uitkammen van de regio, naast zowat alle ‘gewone soorten’, bovendien wat krenten op. Dat was dit jaar niet anders. Zo dook in het Mechels Broek een geelgors op en vlogen boven het Zennegat twee kraanvogels! Andere spectaculaire waarnemingen zijn woudaap, purperreiger, draaihals en smelleken. In de competitie met andere Vlaamse regio’s deden we het meer dan behoorlijk. Daarin eindigden we als vierde. We moesten de ongenaakbaren van LIKONA (een werkgroep die Limburg verenigde) en Mergus (vogelwerkgroep Noord-WestVlaanderen) voor ons dulden en legden nipt de duimen voor Natuurstudiewerkgroep Dijleland. Andere werkgroepen lieten we dus wel achter ons, zoals Luscinia (de vogelwerkgroep in de omgeving van Lier), vogelwerkgroep Vlaamse Ardennen Plus en Durmevallei.

Bert Mestdagh

dotterbloemoermot © Diane Appels

lepelaar, ook gezien tijdens birdathon © Dirk Vervaeck

dotterbloemoermot © Peter Hendrickx

kalender

ZA 21 en 28 juni

Natuurwerkdagen

zie blz 38

ZO 13 juli

Broek De Naeyer

14u, ingang Biezenweiden, Stuyvenbergbaan thv verkeersdrempel, Willebroek

Inschrijven: www.provincieantwerpen.be

ZO 22 juni - Bioblitz

Waterbeestjes in de Dijle

doorlopend 10u - 12u, oever Dijle, Kruidtuin, Mechelen

ZA 28 juni - Bioblitz

Niet meppen, wel appen 10u - 12u, ingang Kruidtuin, Zandpoortvest 50, Mechelen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 29 juni

Literaire wandeling

Barebeekvallei

10u - 13u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

juli juni

ZA 5, 12 en 19 juli

Natuurwerkdagen

zie blz 38

WO 2 juli - Bioblitz

Vleermuizen in de stad

21u30 - 22u30, ingang Kruidtuin, Bruul 129, Mechelen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 6 juli - Bioblitz

Vogels langs de Dijle

10u - 12u, ingang Kruidtuin, Zandpoortvest 50, Mechelen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 13 juli - Bioblitz

Planten langs de Dijle

10u - 12u, ingang Kruidtuin, Zandpoortvest 50, Mechelen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 13 juli

Big Jump in Mechelen

15u, Keerdok, Mechelen

ZO 20 juli

Kauwendaal

10u, ingang gebied naast bushokje thv Liersesteenweg 448, Mechelen

MA 21 juli

Fleurige fladderaars in het Mechels

Broek

13u30 - 16u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 27 juli

Zomerfietstocht

langs onze Katelijnse Natuur

13u30 - 17u30, Markt, Sint-KatelijneWaver

Inschrijven via sms: Frank, 0478 44 17 19

kleine vuurvlinder © Diane Appels

ZO 27 juli

Vlinders en insecten in de Hoge Beemortel 14u - 16u, kerk, Meester van de Borghtstraat, Grasheide-Putte

ZO 27 juli

Insectensafari op de Krekelberg 14u, parking bij Brasserie Leysen, Rijmenamseweg 167, Bonheiden

MA 28, DI 29 en WO 30 juli

Natuur.kamp Mechels Broek

Inschrijven: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

MA 28 juli

Avondwandeling

'Insecten in het Mechels Broek’ 20u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

augustus

ZA 2, 9, 16 en 23 augustus

Natuurwerkdagen zie blz 38

ZO 3 augustus

Ochtendgloren in de Beneden-Dijlevallei 8u - 11u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

ZO 10 augustus

Insectenspreekuur in het Mechels Broek doorlopend 14u - 16u30, bank bij ingang Muizenhoekstraat, Muizen

ZO 17 augustus

Wilde natuur in de stad 10u, Sint-Romboutskathedraal, OnderDen-Toren, Mechelen

ZA 30 augustus

Vleermuizen en nachtvlinders in De Peulten

20u - 23u, parking over Grote Krankhoeve, Mechelbaan, Putte

ZO 31 augustus

Ontdek de wonderen in het klein

9u - 12u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

september

ZA 6, ZO 14, ZA 20, 27 september

Natuurwerkdagen zie blz 38

DO 4 september

Natuurpint - Vleermuizen

19u45 - 22u, ingang fort van Walem, Koning Albertlaan, Walem

ZO 14 september

Open Monumentendag De Putter

• Hoge Beemortel: 10u en 14u

• park Tinstraat: 11u en 15u

lokaal Tinstraat 9A, Putte

ZO 14 september

Broek De Naeyer

14u, ingang Biezenweiden, Stuyvenbergbaan thv verkeersdrempel, Willebroek

Inschrijven: www.provincieantwerpen.be

WO 27 augustus

Op zoek naar vleermuizen in Bonheiden 20u, The Hedge, Zwarte Leeuwstraat 25, Bonheiden Knutselen vanaf 19u

ZO 21 september

Bessen en vruchten in het Mechels Broek 10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

ZA 27 september

Fort van Walem

10u - 12u30, ingang fort, Koning Albertstraat, Walem

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

MA 29 september

Lezing Kraaien 19u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Wist je dat?

Boomkruiper (Certhia brachydactyla)

boomkruiper © Peter De Ridder

Tijdens een uitstap met de Natuurstudiewerkgroep op een dinsdagvoormiddag in de Hondsbossen vonden we een nestje in een uitgerotte boomstomp. Op het moment zelf werd er druk gespeculeerd over de afkomst van die witte eitjes met rode vlekjes. Zoals zo dikwijls in het leven, kwam het inzicht achteraf … door research voor dit artikel!

Dat de boomkruiper niet meteen de eerste vogel was waar ik aan dacht, heeft alles te maken met zijn discrete gewoontes. De ijle roep is onopvallend en een waarneming gebeurt altijd per toeval. Boomkruipers bezoeken de dennen in onze tuin wellicht veel vaker dan ik ze zag. Je ziet ze pas als ze bewegen. Modus operandi is steeds dezelfde: de vogel begint onderaan en werkt de boom af naar boven toe, in een min of meer spiraalvormige baan. Onderweg pikt hij met de lange, ietwat kromme snavel als met een pincet spinnetjes en

insecten van tussen de schorsspleten. Eenmaal boven vliegt hij naar de voet van de volgende boom en herhaalt.

Eens aan het werk lijken boomkruipers weinig schuw, wellicht vertrouwend op hun camouflage, die werkt op zowat elk type van boomschors. Waar een boomklever ook naar beneden kan lopen, is voor een boomkruiper de enige weg de weg omhoog, ook al durft hij met zijn amper 10 gram de zwaartekracht soms te tarten aan de onderkant van een tak.

Een boomkruiper hupt met kleine sprongetjes omhoog tegen de boom, met 12 stijve staartveren als ondersteuning. Die staartveren zijn zo belangrijk dat boomkruipers (in tegenstelling tot alle andere zangvogels) hun buitenste staartveren eerst ruien, waardoor de belangrijke middelste staartveren pas worden gewisseld als alle andere net vernieuwd zijn. Spechten (totaal niet verwant aan boomkruipers en zelfs geen zangvogels) hebben een gelijkaardige levenswijze en ruien hun staartveren op eenzelfde manier!

Een tweede aanpassing voor een loopbaan op schors is de achterteen van hun poot. De klauw van die achterteen helpt bij het afzetten tegen en verankeren in de schors.

In ons land komen twee soorten boomkruipers voor. De ‘gewone’ boomkruiper die bij ons in Vlaanderen broedt, heet in het Frans ‘grimpereau des jardins’ = ‘tuinklimmer’. Hij is meer aangepast aan het leven op loofbomen en heeft daartoe een sterker gekromde achterteen, die vervat zit in de wetenschappelijke soortnaam ‘brachydactyla’ = ‘kortteen’. De nauwelijks te onderscheiden taïgaboomkruiper (of kortsnavelboomkruiper voor de oudere lezers) heet in het Frans ‘grimpereau des bois’, broedt in de Ardennen en heeft een langere, rechtere achterklauw om op gladdere schors van spar en beuk te klimmen.

Nestelen (en slapen) doen boomkruipers in spleten: achter stukken loshangende schors,

in houtstapels, in gaten in gebouwen, zelfs onderin actieve roofvogelnesten. Waar ze in de buurt van onze tuin broeden, daar hebben we het raden naar. Alvast niet in een actief roofvogelnest en ook niet in de nestkast die ik enkele jaren geleden hing. Nestkasten voor boomkruipers bootsen qua vorm een stuk losgekomen schors na, weliswaar met een dak, maar ook met aan weerszijden een ingang, tegen de schors van de boom aan. Op boomschors vinden ze jaarrond altijd wel iets te eten en dat maakt dat je boomkruipers ook in de winter kan waarnemen. Ze verkiezen wel oude, dikke bomen zoals je die in een park of dreef aantreft. Dus als je daar aan het wandelen bent, spits je oren voor het fijne ‘tie….tie’ en misschien word je wel beloond met een waarneming van dit spectaculair onopvallende vogeltje.

Peter De Ridder

ZOEKPLAATJE: zoek de boomkruiper © Peter De Ridder

nest boomkruiper © Diane Appels

nestkastje Natuurpunt © Peter De Ridder

Twee activiteiten over kleine beestjes voor kinderen vanaf 5 jaar (ook leuk voor grote mensen)

Zondag 22 juni

Waterbeestjes in de Dijle

Een unieke kans om te ontdekken welke kleine beestjes onder water leven en ze eens van dichtbij te kunnen bekijken!

Doorlopend tussen 10u en 12u aan de oever van de Dijle in de Kruidtuin in Mechelen.

Zondag 10 augustus

Insectenspreekuur in het Mechels Broek

Ook deze zomer konden we ‘insectenprofessor’ Johan strikken voor een buitenpretloket in het Mechels Broek.

De professor laat je enkele soorten van dichtbij zien en weet je te verrassen met boeiende weetjes over deze bijzondere beestjes. Ga zeker eens kijken!

Doorlopend tussen 14u en 16u30 aan de bank dicht bij de ingang van het gebied via de Muizenhoekstraat, Muizen. Zowel de rode als de AS Adventure wandellus komt erlangs.

Noteer de data van twee gezinsactiviteiten al in je agenda: 11 oktober in de Biezenweiden en 19 oktober in het Mechels Broek. Meer info binnenkort op natuurpunt.be/np-mrg.

© Diane Appels

© Joris Casaer

Maandag 28, dinsdag 29 en woensdag 30 juli

Natuur.avontuur in het Mechels Broek

MA en DI 9u - 17u, WO 8u - 17u

48 euro voor Natuurpuntleden

Nog enkele plaatsen voor kinderen uit 2de tot 6de leerjaar (voorbije schooljaar).

Schrijf vlug in!

Drie dagen op ontdekking: kriebelbeestjes zoeken, vogels kijken, waterdiertjes scheppen, op bezoek bij de vogelringer, knutselen en spelen…

Info en inschrijven: bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Beleef het Mechels Broek met een SNUIT-tas

Zin om tijdens de vakantie met je (klein) kinderen op ontdekking te gaan?

Leen dan in ons bezoekerscentrum een snuittas uit!

Volg de rode pijltjes (2,2 km) en ga op zoek naar de genummerde snuitbordjes. De tas bevat naast een opdrachtenbundel ook een verrekijker, rolmeter, loeppotje en veel meer. Super leuk voor kinderen van 5 tot 10 jaar.

5 euro

In juli en augustus op MA, DO en ZA vanaf 13u30 en ZO vanaf 9u30. Terug binnenbrengen voor 17u.

© Ann Pinceel

Watermonsters

Op 25 plaatsen in onze natuurgebieden werd de waterkwaliteit getest

Watermonsters, een baanbrekende burgerwetenschapscampagne, heeft haar einde bereikt. In dit project werkten Natuurpunt, Waterland, Bond Beter Leefmilieu, De Standaard en de Katholieke Universiteit Leuven samen om de waterkwaliteit in Vlaanderen te onderzoeken. Vrijwilligers van Natuurpunt Mechels Rivierengebied trokken eind april naar de door hun beheerde natuurgebieden om een beter licht te kunnen schijnen op de waterkwaliteit.

'De kwaliteit van de samenleving weerspiegelt zich in de wijze waarop ze omgaat met water’, aldus Mahatma Gandhi. Hoewel de waterkwaliteit in Vlaanderen de laatste 40 jaar gevoelig is verbeterd, is ze nog lang niet gezond. De vervuiling vanuit de landbouw - denk aan pesticiden en mestvervuiling - is nog veel te groot. Inspanningen vanuit de industrie om minder vervuilende stoffen te lozen gaan de goede kant op, maar nog te veel met de handrem op. Ten slotte is er nog de gestage, maar trage uitbouw van het rioleringsnetwerk. Nog te veel overstorten - maar liefst 9000 - bedreigen onze natuur.

In 'Watermonsters', de baanbrekende burgerwetenschapscampagne, willen Natuurpunt, Waterland, Bond Beter Leefmilieu, De Standaard en de Katholieke Universiteit Leuven meer dan 5000 burgers verenigen om de waterkwaliteit in Vlaanderen te onderzoeken. De metingen zijn in de eerste plaats gericht op E. coli, een darmbacterie die in ons water terechtkomt als er ongezuiverd rioolwater overloopt in grachten, beken, rivieren en kanalen. Maar hopelijk vertellen de metingen ook iets over andere stoffen die vanuit onze riolen ons water instromen. Denk aan medicijnresten, nutriënten, detergenten en zepen, die eveneens een ernstige bedreiging vormen voor zowel het milieu als de volksgezondheid. Dankzij een eenvoudige test kunnen burgers de aanwezigheid van deze E. colibacterie meten in waterlopen en zo bijdragen aan een beter inzicht in onze waterkwaliteit.

Bijdrage van Natuurpunt aan Watermonsters

Natuur lijdt onder slechte waterkwaliteit. Waterkwaliteit is daarnaast een erg belangrijke indicator voor de toestand van de natuur. Daarom onderzocht Natuurpunt via 1000 verschillende Watermonster-testjes in de door haar beheerde gebieden hoe de toestand is van het oppervlaktewater. Voldoende en schoon water zijn immers van levensbelang voor de natuur en daarmee ook voor de mens. Daarnaast kan zo'n burgeronderzoek volgens ons een belangrijke signaalfunctie vervullen. Het geeft een goed eerste beeld van de toestand van het water en levert bruikbare data op voor politiek én waterbeheerders om verontreiniging verder te onderzoeken en aan te pakken.

Voor de afdeling Mechels Rivierengebied tekenden alle kernen present. Vanaf 28 april trokken vrijwilligers van Mechelen, Bonheiden, Willebroek, Sint-Katelijne-Waver en Putte hun gebieden in op zoek naar mogelijke vervuiling. We hopen met de resultaten ook onze lokale beleidsmakers te overtuigen van de dringende nood aan proper water én een versneld beleid inzake meer infiltratie van hemelwater en minder verharding. Op het moment van dit schrijven is het nog wachten op de officiële resultaten, al spreken drie van de vijf petrischaaltjes voor de metingen in Bonheiden nu al boekdelen (zie foto rechtsboven). Eén blauwe dot betekent immers één E.coli-kolonie.

uitstrijken van het staal op een petrischaaltje © Marc Nauwelaerts

Grootste burgeronderzoek naar water

Uiteraard richtte Watermonsters zich niet alleen op de waterkwaliteit in natuurgebieden. Iedereen kon zich inschrijven als burgeronderzoeker. Uit de inschrijvingen selecteerden we 5000 burgeronderzoekers die tussen 25 april en 4 mei 2025 een staal gingen afnemen in een waterloop naar keuze. De onderzoeksresultaten werden in mei geanalyseerd door KU Leuven en verschenen op 7 juni in een interactieve kaart en een uitgebreid dossier in De Standaard. In de krant maar ook op www.standaard.be/watermonsters vind je alle resultaten van Watermonsters

We bekijken op dit moment hoe we met de resultaten onze beleidsmakers kunnen overtuigen om dringend veel meer werk te maken van proper water. Hou onze kanalen in het oog voor meer nieuws hierover.

Robin Verachtert

retentiebekken Geleeg (Waverwoud) © Jimmy Luyckx

petrischaaltjes Waverwoud © Jimmy Luyckx

staalname in Elstloop (Bonheiden) © Robin Verachtert petrischaaltjes Bonheiden © Robin Verachtert

De natuur in

Voor de meeste excursies moet je niet vooraf inschrijven. Indien wel vereist, staat dit erbij vermeld.

Voor annuleringen of als je op de wachtlijst wil, mail je naar bc.mechelsrivierengebied@natuurpunt.be

Met onze activiteitenflits ontvang je de meest recente informatie. Schrijf ervoor in met deze QR-code.

Zondag 22 juni

Waterbeestjes in de Dijle

- Bioblitz Mechelen

In kader van de Bioblitz organiseren we samen met de Vlaamse Milieumaatschappij een activiteit rond waterbeestjes in de Dijle. VMM demonstreert het bemonsteren en determineren van macro-invertebraten en geeft info rond de waterkwaliteit van de Dijle. Een natuur.gids laat je de gevonden kleine beestjes van dichtbij zien en vertelt er boeiende weetjes over.

Kom zeker eens langs! Ook heel leuk voor kinderen.

Doorlopend tussen 10u en 12u aan de Dijle in de Kruidtuin

Vooraf inschrijven is niet nodig.

Zaterdag 28 juni

Niet meppen, wel appen

- Bioblitz Mechelen

Wil je op een eenvoudige manier meer insecten leren kennen? Xavier legt je uit hoe je met

ObsIdentify kan werken en gaat dan samen met jullie op zoek naar insecten en andere geleedpotigen in de Kruidtuin en langs de Dijleboorden richting stuw.

Installeer de app vooraf op je tablet of smartphone, registreer jezelf en zorg dat je voldoende mobiele data hebt.

10u - 12u, ingang Kruidtuin aan ViaVia, Zandpoortvest 50, Mechelen

Gids: Xavier Suykens, xaviersuykens@yahoo.com

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 29 juni

Literaire wandeling in de Barebeekvallei

Koen neemt je mee op stap door de Barebeekvallei en houdt geregeld halt om een gedicht, een verhaal of een stukje tekst uit een roman voor te lezen. Met een beetje geluk krijg je de dieren of planten waarover de teksten gaan, ook in het echt te zien. Is dat het geval, dan krijg je ook wat uitleg over die soorten.

10u - 13u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lengte wandeling: 4,5 km Honden kunnen niet mee.

Gids: Koen van Vooren, 0477 86 15 90, k_vanvooren@hotmail.com

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Woensdag 2 juli

Vleermuizen in de stad

- Bioblitz Mechelen

Als de zon onder gaat, komt de stad op een andere manier tot leven. De mensen trekken naar de terrasjes, de vleermuizen worden wakker en gaan op restaurant. We gaan met een batdetector op zoek naar enkele soorten vleermuizen die in de stad leven. Vooraf krijg je wat info over het leven van de vleermuizen in ons land. Daarna zal je voortaan (hopelijk) wat vaker met de blik omhoog door de nachtelijke stad lopen.

21u30 - 22u30, ingang Kruidtuin, Bruul 129, Mechelen

Gids: Filip Van den Wyngaert, filip.vdw@telenet.be

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 6 juli

Vogels langs de Dijle

- Bioblitz Mechelen

Sommige vogels hebben van de binnenstad hun thuis gemaakt. Zo’n leven in een stedelijke omgeving biedt onvermoede mogelijkheden maar ook uitdagingen. Wij gaan op zoek naar die pioniers.

Een verrekijker is zeker nuttig.

10u - 12u, ingang Kruidtuin aan ViaVia, Zandpoortvest 50, Mechelen

Gids: Peter De Ridder, peter.petra@telenet.be

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 13 juli

Planten langs de Dijle - Bioblitz Mechelen

In het kader van de Bioblitz wil deze wandeling aantonen dat je langs de Binnendijle een grotere variatie aan plantensoorten vindt dan in pakweg het Mechels Broek!

Dankzij het Dijlepad en ObsIdentify kan iedereen daarmee kennis maken.

Vandaag krijg je uitzonderlijk ook de verhalen over de herkomst van die plantenrijkdom.

10u - 12u, ingang Kruidtuin aan ViaVia, Zandpoortvest 50, Mechelen

Gids: Peter De Ridder, peter.petra@telenet.be

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 13 juli

Wat ritselt er in het struikgewas

Broek De Naeyer

Tijdens deze wandeling vertelt de domeinwachter je meer over Broek De Naeyer en haar bijzondere bewoners.

14u, ingang Biezenweiden, Stuyvenbergbaan thv verkeersdrempel, Willebroek

Deelname: 5 euro. Honden niet toegelaten. Info en inschrijven: www.provincieantwerpen.be

Zondag 13 juli

Big Jump in Mechelen

Spring jij mee?

Meer info op blz 10

Zondag 20 juli

Kauwendaal

In het midden van de zomer trekken we in Kauwendaal traditioneel naar de boomplantwei. Een kleine acht jaar na de aanplanting hebben we een mooie mix van jonge bomen en uitgestrekt grasland.

Laarzen zijn niet nodig maar een vergrootglas is een meerwaarde.

10u, ingang gebied naast bushokje thv Liersesteenweg 448, Mechelen

Lengte wandeling: 4 km

Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Respect voor privacy

Tijdens activiteiten worden vaak foto’s genomen die dan in een later tijdschrift of op de website kunnen worden gepubliceerd.

Als je hiermee instemt, meld dit dan bij de inschrijving of bij de aanvang van de activiteit.

boomplantwei in Kauwendaal © Peter De Ridder

Maandag 21 juli

Fleurige fladderaars in het Mechels Broek

De zomer is de tijd bij uitstek om vlinders en andere insecten te bekijken en te bewonderen. Ook in het Mechels Broek fladderen heel wat fleurige soorten rond. Kom alles te weten over dagvlinders (en meer) tijdens deze wandeling. Kinderen kunnen gerust mee.

13u30 - 16u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lengte wandeling: 5,5 km.

Honden niet toegelaten.

Gids: Koen van Vooren, 0477 86 15 90, k_vanvooren@hotmail.com

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Ook late beslissers zijn welkom.

Zondag 27 juli

Zomerfietstocht langs ‘Onze Katelijnse

Natuur’

Midden in de zomer trekken we met ons tweewielig stalen ros heel de gemeente SintKatelijne-Waver door en bezoeken zoveel mogelijk bosjes, weiden, spoorwegbermen, enz. die we met Natuurpunt in beheer hebben. Ook gebieden die door anderen beheerd worden, zetten we in de kijker. Zo komen we zeker

langs het Waverwoud, maar ook langs Verloren

Hoek, Peultenbossen, Pasbrugbos, Esbroekbos, Eeckelenbos, Roosendael en Goorbosbeekvallei. Onderweg zijn er nog enkele verrassingen en natuurlijk een drankstop.

13u30 - 17u30, Markt, Sint-Katelijne-Waver (aan infobord Natuurpunt naast kerk)

Lengte fietslus: 30 km

Geel hesje en fietshelm zijn aanbevolen.

Gidsen: Frank Hadermann 0478 44 17 19 en Peter Willemen 0479 96 05 40

Bij voorkeur een sms-je naar Frank als je mee gaat.

Zondag 27 juli

Vlinders en insecten in de Hoge

Beemortel

Elk jaar gaan we op zoek naar vlinders en insecten, een bijzonder grote en toch wel fascinerende groep dieren. Ze houden van warm weer en hoog zomer is daarvoor ideaal. Kom jij ook meegenieten van deze mooie beestjes?

14u - 16u, kerk, Meester van de Borghtstraat, Grasheide-Putte

Lengte wandeling: 3 km

Gids: Peter Hendrickx, 0471 53 18 85, peter_hendrickx@belgacom.net

Oude spoorwegberm in Sint-Katelijne-Waver © Frank Hadermann

Zondag 27 juli

Insectensafari op de Krekelberg Zin om mee op een mini-safari te gaan om insecten en andere kleine diertjes te ontdekken? We trekken naar de Krekelberg waar altijd wel wat te beleven valt. Breng gerust je eigen netje en potje mee. Wij zorgen ook voor materiaal. Dit is ook een leuke activiteit voor kinderen.

14u, parking bij Brasserie Leysen, Rijmenamseweg 167, Bonheiden

Info: Diane Appels, 015 51 69 97, diane.appels@skynet.be

Maandag 28 juli

Avondwandeling 'Insecten in het Mechels Broek’

met nachtelijke afsluit aan een nachtvlinderlamp

Jullie wandelen van het bezoekerscentrum naar een plek in het Mechels Broek en gaan samen met Jan op zoek naar nachtvlinders en andere insecten.

Op het moment dat het begint te schemeren, worden veel nachtvlinders en andere insecten actief. Er wordt dan een lichtval opgesteld. Als het donker is, worden heel wat soorten aangetrokken door deze lamp en dat is een uitgelezen kans om enkele overdag verborgen soorten te zien. Voorbije jaren werden o.a. het moerasduiveltje, de zilverhaak, de duizendbladdwergspanner en de grote beer gezien.

Einde hangt af van de omstandigheden maar iedereen kan op elk moment terugwandelen: de nachtvlinderlamp staat op een kwartier stappen van het bezoekerscentrum.

20u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Gids: Jan Soors, 0499 59 32 87, jan.soors@inbo.be

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 3 augustus

Ochtendgloren in de BenedenDijlevallei

De ochtendstond heeft goud in de mond, de lucht is nog lekker fris en helder. Ideaal voor een lange zomerse wandeling door de Barebeekvallei, Mispeldonk, Cassenbroek en Pikhakendonk. Onderweg zie je de geologische geschiedenis in het landschap: van natte valleien tot zanderige heuvels, gevormd tijdens duizenden jaren. Wat betekenen die namen

eindigend op -donk en -broek eigenlijk? We ontdekken het ter plaatse. Om de vroege vogels te belonen, wacht onderweg een smakelijke verrassing. Geniet van de rust van de ochtend!

8u - 11u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lengte wandeling: 11 km

Gids: Caroline Heylen, 0474 66 56 70, caroline.heylen.roefmans@gmail.com

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 10 augustus

Insectenspreekuur in het Mechels

Broek

Doorlopend tussen 14u en 16u30. Leuk voor groot en klein!

Meer info op blz 26

Zondag 17 augustus

Wilde natuur in de stad

De stad heeft een zeer grote variatie aan planten, waarvan je er vele nergens anders vindt. Wij gaan ernaar op zoek.

En hoe is het afgelopen met onze slechtvalken?

En hoe is het gesteld met onze laatste huiszwaluwenkolonie?

Elk jaar is er wel iets nieuws te beleven, waarom zou dat dit jaar anders zijn?

10u, trappen Sint-Romboutskathedraal, OnderDen-Toren, Mechelen

Lengte wandeling: 3 km

Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Woensdag 27 augustus

Op zoek naar vleermuizen in Bonheiden

Wil je wat meer over vleermuizen te weten komen? Samen met beleefhoeve The Hedge dompelen we jullie onder in het boeiende vleermuizenleven. Het is nog vakantie dus de kinderen mogen nog wel een avondje langer opblijven.

We komen samen aan The Hedge waar de kinderen een uurtje kunnen knutselen. Daarna vertelt vleermuizenkenner Filip je alles over het leven van de vleermuis en trekken we met de batdetector naar het Zellaerdomein om zelf vleermuizen te spotten.

Start knutselen: 19u

Start uitleg en wandeling: 20u

Beleefhoeve The Hedge, Zwarte Leeuwstraat 25, Bonheiden

Info: Diane Appels, 015 51 69 97, diane.appels@skynet.be

Zaterdag 30 augustus

Vleermuizen en nachtvlinders in De Peulten

We maken smeer (een soort zoete slijm) van suiker, fruit en restjes wijn. Net voor zonsondergang brengen we dat aan op enkele bomen in het park. We plaatsen ook een lichtval om nachtvlinders en andere insecten aan te trekken. Als het donker wordt, gaan we met batdetectors op zoek naar vleermuizen in het park. Als de nacht al meer dan een uur is gevallen, keren we terug en inspecteren het smeer en de vlinderval op de aanwezige nachtvlinders. Recent werd een aantal van de bunkers ingericht als vleermuizenverblijf.

20u - 23u, parking Peultenbossen, ingang over de Grote Krankhoeve, Mechelbaan, Putte

Lengte wandeling: 3 km

Gids: Peter Hendrickx, 0471 53 18 85, peter_hendrickx@belgacom.net

Zondag 31 augustus

Ontdek de wonderen in het klein: natuurwandeling voor fijnproevers

Ga mee op een stevige wandeling en train je ogen voor de verborgen schoonheid van de natuur. We vertragen onze pas om de fascinerende wereld van bloemetjes, mossen, korstmossen en andere minuscule wonderen

van dichtbij te bewonderen. Vergeet zeker je vergrootglas niet mee te brengen om geen enkel detail te missen! Laat je verrassen door de complexiteit en pracht die vaak onopgemerkt blijven. Een verrijkende ervaring voor wie graag verder kijkt dan het direct zichtbare! Schrijf je snel in en ontdek de natuur op een nieuwe manier.

9u - 12u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lengte wandeling: 8 km

Gids: Erika Mackelberghe, erika.mackelberghe1@gmail.com

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 14 september

Open Monumentendag in en rond lokaal De Putter

Naast een infostand met uitleg over de hoeve, de omgeving en de werking van Natuurpunt zorgen de gidsen tijdens Open Monumentendag voor enkele wandelingen naar het nabijgelegen natuurgebied Hoge Beemortel en naar het park aan de Tinstraat. Dit zijn niet alleen natuurplekken maar ook plaatsen met heel wat historische achtergrond. Tijdens de wandeling vertelt de gids ook meer over het prachtige landschappelijke erfgoed dat op de weg ligt.

• wandelingen naar de Hoge Beemortel (8 km), 10u - 12u en 14u - 16u, lokaal Tinstraat 9A, Putte

• wandelingen naar park Tinstraat (3 km), 11u12u en 15u - 16u, lokaal Tinstraat 9A, Putte

vijver in park Tinstraat Putte© Erik Maquoi

Er wordt ook gezorgd voor taart, verschillende natuurbieren en andere dranken.

Gidsen: Lucien Verschoren, 0496 98 64 39, lucien.verschoren@telenet.be en Peter Hendrickx, 0471 53 18 85

Zondag 14 september

Broek De Naeyer

De domeinwachter vertelt je meer over Broek

De Naeyer en haar bijzondere bewoners.

14u, ingang Biezenweiden, Stuyvenbergbaan thv verkeersdrempel, Willebroek

Deelname: 5 euro. Honden niet toegelaten. Info en inschrijven: www.provincieantwerpen.be

Zondag 21 september

Bessen en vruchten in het Mechels

Broek

Deze klassieker behoeft geen reclame meer. Weet wel dat deze bessen en vruchten eigenlijk voor vogels bedoeld zijn.

Wij mogen kijken, voelen en af en toe eens proeven om zo misschien nieuwe, verrassende smaken te leren kennen.

10u, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lengte wandeling: 5,5 km

Gids: Peter De Ridder, 015 20 55 72, peter.petra@telenet.be

Zaterdag 27 september

Fort van Walem

Op 28 september 1914 begonnen de beschietingen op het fort van Walem. Het Belgisch leger kon vijf dagen stand houden tegen de

Natuurstudiewerkgroep Beneden-Dijle

Elke dinsdagvoormiddag gaat deze groep op stap, meestal in een natuurgebied in de buurt, soms verder weg. In de zomer worden vooral planten en insecten onder de loep genomen. Iedereen is welkom.

Voor het jaarprogramma en meer info kan je terecht bij Marie-Louise Selleslach, 015 51 59 02, ml.selleslach@telenet.be.

Duitse overmacht, op 2 oktober 1914 moesten ze capituleren.

Het fort van Walem is echter meer dan de Eerste Wereldoorlog en nu heeft de natuur het 23 hectare grote gebied overgenomen.

Deze wandeling is een mix van geschiedenis, erfgoed en natuur.

Het aantal deelnemers is beperkt vanwege de toestand van de gebouwen.

10u - 12u30, ingang fort, Koning Albertstraat, Walem

Gids: Luc Schelkens, 0470 22 52 23, schelkensluc@gmail.com

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zaterdag 11 oktober

20 jaar Biezenweiden

- Feest in het bos

Het bos tooit zich in prachtige herfstkleuren. Onderweg helpen natuurgidsen je onze natuur met andere ogen te bekijken, een verhalenvertelster doet je opnieuw in sprookjes geloven, voor de kinderen is er een zoektocht. Met het Korpus Kwartet ontdek je hoe muziek tussen de bomen klinkt.

Vrij vertrek tussen 13u30 en 15u. Meer info volgt op www.natuurpunt.be/np-mrg

Zondag 19 oktober

Kunstavontuur in het Mechels Broek Ook leuk voor kinderen met opdrachtjes rond natuur en kunst langs een aangeduid parcours.

Vrij vertrek aan De Nekker tussen 13u30 en 14u30. Meer info volgt op www.natuurpunt.be/np-mrg

© André Ceulemans

Beheer

Gemeente Putte en Natuurpunt De Putter werken samen aan herinrichting Grote Vijver van Klein Boom

De gemeente Putte is sinds de sluiting van haar laatste steenbakkerij eigenaar van de oude kleiput op de site Klein Boom. In 1993 werd de vijver in beheer gegeven aan de Wielewaal, nu Natuurpunt De Putter. Het grote wateroppervlak trekt veel watervogels aan zoals dodaars, aalscholver en meerdere soorten eenden. Door de diepte, op sommige plaatsen tot 15 meter, komt het zelden voor dat het water bevriest. Dit lokt dan heel wat wintergastenaan. Uit de maandelijkse tellingen halen we kuifeend, wilde eend, dodaars, tafeleend, aalscholver, fuut e.a.

Recent zijn plannen opgemaakt om de vijver natuurlijk te herinrichten en zo de biodiversiteit en veiligheid te verbeteren (zie plan hieronder). Het project doorliep een lang en grondig voortraject, nu is er door de gemeente een ontwerp en een aannemer aangesteld.

Natuurpunt De Putter ijvert als beheerder van de vijver al lang voor meer natuur en biodiversiteit door het gedeeltelijk opvullen van de vijver. Het wateroppervlak wordt grotendeels behouden, noodzakelijk voor de watervogels. Het ondieper maken laat zonlicht toe tot op de bodem, zodat plantengroei herinrichtingsplan grote vijver

De vijver van 5 hectare wordt gedeeltelijk opgevuld waardoor verschillende waterdieptes ontstaan. Dit stimuleert de groei van waterplanten en trekt een bredere waaier aan dieren aan. Brede rietkragen, rusteilanden en een gevarieerde beplanting zorgen voor een rijk ecosysteem waarin watervogels, amfibieën en insecten een geschikte habitat vinden.

van Klein Boom © Gemeente Putte

mogelijk is in de vijver. Het leefgebied voor vogels en vissen krijgt dan veel kansen.

Naast de ecologische voordelen verhoogt de geplande herinrichting ook de veiligheid. Door de grote diepte van de vijver ontstaan momenteel koude waterlagen die gevaarlijk kunnen zijn. De aanpassingen zorgen ervoor dat de vijver beter beheersbaar en veiliger wordt.

Momenteel is de vijver niet vrij toegankelijk. Met de realisatie van het project zal de zone van de vijver aan de kant van het gemeenschapscentrum maximaal toegankelijk worden gemaakt, uiteraard met respect voor de aanwezige natuur. De vijver blijft dus zeker een rustpunt voor de natuur, met zo min mogelijk verstoring.

Om de beleving en educatie te versterken, worden er infopanelen en insectenhotels geplaatst en staan onze natuurgidsen paraat voor scholen en groepen. Nieuwe wandelpaden langs de vijver en een uitkijkpunt op het terrein naast de vijver maken het gebied aantrekkelijker voor bezoekers. Langs de oever en in de vogelkijkhut kan iedereen genieten van mooie natuur.

De werken zullen bijna vijf jaar duren en verlopen in fasen. De Putter heeft meegeholpen bij de opmaak van de plannen en zal verder betrokken worden bij de realisatie ervan.

Bepijling Kauwendaal

12 april was D-day voor Kauwendaal. Het gebied was verkend. De plannen waren voorbereid en het materiaal was op strategische plaatsen gedropt. Het weer zat goed en de beheerteamtroepen stonden om 9u30 paraat aan het voetbalveldje.

Alles klaar om het gebied eindelijk te voorzien van bewegwijzerde wandelroutes!

Kauwendaal is een relatief jong maar snelgroeiend natuurgebied. De afgelopen jaren werden hier en daar nieuwe wandelpaden gecreëerd. Elders werd dan weer een wildgroei aan paden een halt toegeroepen. Om orde te scheppen in de chaos was een nieuwe toegankelijkheidsregeling met bijhorende wandelroutes hoognodig.

De wandelroutes bewegwijzeren was dus de te klaren klus voor de veertien vrijwilligers van die dag. We verdeelden ons in twee teams: het blauwe en het rode. Het blauwe team hing blauwe pijlen voor de blauwe wandelroute en het rode team hing ... Juist! Het derde team bracht met de stootkar een karrenvracht kastanjepalen rond. Bijna 90 kastanjepalen gingen de grond in en evenveel pijlen werden vastgevezen. Resultaat? Op drie uur tijd werd het hele gebied bewegwijzerd met een blauwe en rode route!

Iedereen welkom in Kauwendaal om je rond te laten leiden!

Ook nieuwe lus Muizen-Bonheiden bepijld

Ten laatste 1 juli hangen er nieuwe gele en oranje pijltjes in Muizen en Bonheiden. De oranje wandellus is 11,5 km lang en brengt je van aan het bezoekerscentrum langs de Dijle, door Mispeldonk en een stukje Cassenbroek, over de regenboogbrug en via de andere oever van de Dijle weer naar Muizen. Als je wil kan je je wandeling onderweg nog een beetje uitbreiden door een deel van de groene lus van de Barebeekvallei mee te pikken.

De gele wandellus is 8,3 km, begint hetzelfde als de oranje, maakt een lus in Mispeldonk en brengt je langs de Dijledijk terug tot aan het bezoekerscentrum. Beide routes zijn de moeite waard!

Wil je echt een stevige tocht maken? Combineer dan de nieuwe oranje lus met de AS Adventure route in het Mechels Broek (5,5 km). Picknicken kan in de tuin van het bezoekerscentrum, ook als het niet open is.

Je kan de wandelkaart downloaden op www.natuurpunt.be/np-mrg of afhalen in het bezoekerscentrum.

© Kurt Stevens

NATUURWERKDAGEN

Om onze natuurgebieden in orde te houden is er veel werk. Natuurpunt kan daarvoor rekenen op vele vrijwilligers die letterlijk de handen uit de mouwen steken. Ook jij kan meedoen!

Meld je vooraf aan via de vermelde contactpersoon. Hij/zij laat je weten waar er afgesproken wordt.

NATUURPUNT MECHELS RIVIERENGEBIED

kern Bonheiden

‘t Ven

ZA 23 augustus, 10u tot 16u

Info/aanmelden: diane.appels@skynet.be

Mispeldonk

ZA 27 september, 10u tot 16u

Info/aanmelden: diane.appels@skynet.be

kern Mechelen

Fort van Walem

Wil je uitgenodigd worden op de zomerwerkdag?

Info/aanmelden: wveldeman@gmail.com (Willy)

Kauwendaal

ZA 12 juli en 9 augustus, 9u30 tot 12u30

Afspraak: voetbalveldje, via weg naast

Duivenstraat 77, Mechelen

ZO 14 september, 9u30 tot 12u30 (zeisen tussen de sporen)

Afspraak: aan de graffiti van de knautiabij t.h.v. Duivenstraat 77, Mechelen

Info/aanmelden: 0496 80 00 60, natuurpunt.kauwendaal@gmail.com (Kurt)

Mechels Broek en Barebeekvallei geen zomerwerkdagen in Muizen

Stuivenberg

ZA 19 juli, 9u30 tot 12u30 (maaien in jonge bossen)

ZA 16 augustus, 9u30 tot 12u30 (verwijderen constructie in nieuw stukje Stuivenbergbos)

ZA 20 september, 13u tot 16u (verwijderen exoten)

Info/aanmelden: roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

Zennebeemden

ZA 5 juli, 2 augustus en 6 september, 9u tot 13u

Info/aanmelden: zennebeemden@gmail.com, 0476 98 90 77 (Pieter)

kern Sint-Katelijne-Waver Waverwoud

ZA 20 september, 10u tot 13u

Info/aanmelden: natuurpunt.skw@gmail.com

kern Willebroek

Biezenweiden

ZA 28 juni en 27 september, 9u tot 12u

Afspraak: ingang gebied, thv verkeersdrempel, Stuyvenbergbaan, Heindonk

ZA 23 augustus, 9u tot 12u

Info/aanmelden: ine.colpaert@gmail.com

NATUURPUNT DE PUTTER

Hoge Beemortel

ZA 5 juli, 9u tot 12u

Afspraak: einde Dennenlaan, Putte Info: albert.rijmenants@belgacom.net

Schopbos

ZA 6 september, 9u tot 12u

Afspraak: samenkomst aan de Zandweg

Info: Paul Oortman, 0498 75 12 48

Soms komen kleine groepjes van beheerteams samen om in hun gebied een klus uit te voeren. Wll je graag aansluiten bij een beheerteam, kijk dan even in de lijst op blz 43 en neem contact op met de verantwoordelijke.

beheer in de Gasthuisbossen © Jimmy Luyckx

Hoe gaat het met het Natuurpark?

Met Natuurpunt Mechels Rivierengebied zijn we samen met Natuur en Bos en stad Mechelen één van de stichtende partners van het Natuurpark Rivierenland. Binnen de grenzen van het Natuurpark willen we de natuurreservaten snel uitbreiden en op het terrein met elkaar verbinden tot één groot, beleefbaar natuurgebied. Waar nodig willen we de natuur via inrichtingswerken herstellen om de typische planten en diersoorten nog meer kansen te geven. Samenwerking met alle terreinbeherende partners is onze succesformule. Ondertussen hebben alle omliggende Natuurpuntafdelingen, verschillende omliggende gemeenten en enkele andere organisaties en overheidsinstellingen (zoals bv. de Vlaamse Waterweg) zich bij het Natuurpark aangesloten. Natuurpunt is en blijft inhoudelijk wel een van de dragende partners van dit project. Daarom brengen we jullie graag op de hoogte van de huidige plannen en ontwikkelingen.

Een van de belangrijke ontwikkelingen zit meer op de achtergrond. Met alle partners van het Natuurpark komen we om de zoveel tijd samen in een stuurgroep om de voortgang te bespreken en nieuwe afspraken te maken. Het was daarvoor al even geleden, maar dankzij de laatste stuurgroep in mei zal dit orgaan met vernieuwde energie opgevolgd worden. Daar zijn namelijk beslissingen genomen over de opvolging van het park. De basis ligt nu duidelijker bij Natuurpunt en Stad Mechelen. Door de frequentere samenkomst van de stuurgroep, zullen de andere partners wel nog hun accenten kunnen leggen. Daarnaast zijn de specifieke afspraken voor de gemeentes vernieuwd, wat het makkelijker maakt toe te treden. Misschien opent dit de deuren voor een samenwerking met gemeentes Putte en Sint-Katelijne-Waver?

Op het terrein werd er ook niet stilgezeten. Twee initiatieven hebben de samenwerking met bedrijven nog meer in de kijker gezet: Business for Nature en Nature for Business. Bij het eerste worden bedrijven aangespoord en bedankt om mee te investeren in natuur - zoals de recente aankoop in het Mechels Broek. Het tweede is een netwerkevenement dat bedrijven die hier nog minder verder in staan, zal overtuigen om meer na te denken over de link tussen hen en natuur. Met niemand minder dan Jan Jaap Van der Wal! Bedrijven die investeren, moeten wel iets terugkrijgen: als wederdienst verwelkomen we hen graag voor een teambuilding, iets dat onze vrijwilligers al vele jaren graag doen voor grote en kleine bedrijven.

Mispeldonk © Wim Dirckx

© Wim Dirckx

Vorming

Maandag 29 september

Lezing Kraaien

Zaterdag 4 oktober

De familie van de kraaien bevat enkele van de slimste vogels ter wereld. Er valt dan ook heel wat interessants over hen te vertellen. Na deze lezing zal je een ekster, kauw, gaai, zwarte kraai en roek met heel andere ogen bekijken.

Ook enkele andere Europese kraaiensoorten komen aan bod. Je komt heel wat te weten over herkenning en levenswijze, aangevuld met een massa aan boeiende weetjes. Dit wordt kraaien van plezier.

19u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lesgever: Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie

Deelname: 14 euro (10 euro voor leden)

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Workshop Mindful fotograferen in het Mechels Broek

Mindful fotograferen? Dat is vertragen, observeren, (her)kaderen, focussen en vastleggen. Het ankerpunt is je visuele ervaring.

Onder begeleiding van Kelly Snoeck starten jullie met een ademhalingsoefening en gaan jullie op stap in de natuur. Tijdens het fotograferen focus je op je omgeving en je onderwerp. Wat zie je door je lens? Hoe valt het licht op je onderwerp? Welke details vallen jou het meeste op? Welk gevoel krijg je daarbij?

Merk je dat je gedachten afdwalen naar plannen, piekeren en oordelen? Kom dan telkens terug naar wat je ziet door je lens. Zo haal je je brein uit zijn normale routine en breng je het in een meer aandachtige staat. Mindful fotograferen gaat om het proces, niet om het eindresultaat. Er bestaan dus geen mislukte foto's. Voor wie dat wil, is er na de wandeling ruimte en tijd om ervaringen te delen met de groep.

Deze workshop wordt georganiseerd in samenwerking met Gezonde Buurt van CM.

Voorafgaande kennis van fotografie of mindfulness is niet nodig. De workshop is toegankelijk voor iedereen ouder dan 16 jaar. Breng wandelschoenen en een fototoestel of smartphone mee.

Start: 9u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen. Einde 12u30. Lengte wandeling: 5 km 14 euro (gratis koffie of thee na de wandeling) Vooraf inschrijven via de activiteitenagenda op www.natuurpunt.be/np-mrg

kauw © Wim Dirckx

Dinsdag 14 oktober

Lezing Weetjes en verhalen over paddenstoelen

25 november, 6 en 13 december

Cursus Bomen in winterkleed

Waarom zijn Vlamingen bang om wilde paddenstoelen te plukken, terwijl in landen waar men een Romaanse of Slavische taal spreekt het een nationale sport is? Waarom zijn er kerstballen in de vorm van een vliegenzwam en stuurde men tot 1950 nieuwjaarskaarten met vliegenzwammen op? Waarom leren we kleuters dat er kabouters in vliegenzwammen leven? Deze culturele tradities en nog enkele andere waar zwammen een rol in spelen, worden in deze lezing haarfijn uit de doeken gedaan.

19u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lesgever: Hans Vermeulen van Natuuracademie

Deelname: 14 euro (10 euro voor leden)

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

Zoals de titel suggereert gaat deze cursus over het herkennen van bomen en struiken tijdens de winter. Het accent ligt uiteraard op bladverliezende bomen en struiken en herkenning aan de hand van knoppen, twijgen, schors en silhouet. Maar ook altijdgroene bomen en struiken krijgen de nodige aandacht, omdat ze tijdens de winter het meest opvallen.

Les: dinsdag 25 november, 19u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Twee excursies: zaterdag 6 en 13 december, 9u30 tot 12u30

Lesgever: Hans Vermeulen van Natuuracademie

Deelname: 42 euro (30 euro voor leden).

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

3, 10 en 12 december

Cursus Uilen

Tijdens deze cursus wordt de wereld van de uilen verkend. Tijdens twee lessen leer je de verschillende uilensoorten kennen die in Vlaanderen voorkomen. Je krijgt uitleg over de determinatie van de soorten, hun ecologie, hun aanpassingen aan het nachtleven en het voorkomen van de soorten in Vlaanderen. De theorie wordt dan in praktijk gebracht door een wandeling in de Gasthuisbossen.

Twee lessen: woensdag 3 en 10 december 19u30, bezoekerscentrum, Muizenhoekstraat 7, Muizen

Lesgever: Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie

Excursie: vrijdag 12 december 19u, parking Gasthuisbossen, Berlaarbaan 297, Sint-Katelijne-Waver

Gids: Gerhard Smets

Deelname: 42 euro (30 euro voor leden)

Inschrijven: www.natuurpunt.be/np-mrg

vliegenzwam © Diane Appels

knoppen es © Diane Appels

ransuil © Diane Appels

Steun aan Natuurpunt De Putter

Wil je de aankoop van natuurgebieden in de afdeling De Putter financieel steunen? Stort dan een gift op rekening BE56 2930 2120 7588 van vzw Natuurpunt Beheer, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen met vermelding van één van onderstaande projectnummers (en de naam van het gebied).

Vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest waarmee je een korting krijgt op je personenbelasting.

Alle projectnummers van Natuurpunt De Putter

3716 Afdeling Natuurpunt De Putter

7145 Grote Vijver van Klein Boom

7169 Peulisbossen Putte

7236 Krankebossen

7253 Schopbos

7746 Hoge Beemortel

7818 Peultenbossen Putte

Met jouw steun herstellen we het groene hart van Vlaanderen. In onze regio werken we hard om versnipperde natuurgebieden met elkaar te verbinden. Dit groene landschap, doorkruist door beken en de rivieren aan onze rand (Dijle en Nete) biedt een thuis en leefruimte aan zeldzame dieren en planten zoals de nachtegaal, ijsvogel, dotterbloem, of de fascinerende levendbarende hagedis en de maretak. Samen werken we zo aan meer diversiteit en natuurbeleving!

Online lezen

Wil je ons tijdschrift (ook) online lezen, vul dan het inschrijvingsformulier in op np-mrg.be/ tijdschrift.

Daar vind je ook een formulier waarmee je de gedrukte versie kunt opzeggen. Zowel het online lezen als de opzeggen van de gedrukte versie zijn omkeerbaar. Uitproberen kan en mag. Wil je eerst een online nummer zien, dan kan dat via np-mrg.be/datwilikzien Ons digitaal archief vind je op issuu.com/redactie-mrg.

overal lezen . minder drukkosten . meer natuur . als pdf bewaren . digitaal archief

natuur.crypto 18

Op www.cryptochris.be vind je tips, meer opgaven en de oplossing.

J

G

H

Zennegat

Biezenweiden

(Broek De Naeyer)

(Blaasveldbroek) Zennegat

Goorbosbeekvallei

Spoorwegzaten

Fort van Walem

Eeckelenbos

Kauwendaal

Warande

(Robbroek) Zuur Bemke

Bruinbeekvallei Waverwoud

Brede Zeyp

Hondsbossen Gasthuisbossen

Vossenbergbos

Zuurbossen

Jutse plassen

Steenbeek

Krankebossen

Grote vijver van Klein Boom

Stuyvenberg PUTTE

Peultenbossen

Peulisbossen

Mechels Broek

Zennebeemden

Barebeekvallei

Beneden-Dijlevallei

AFDELING MECHELS RIVIERENGEBIED

kern Bonheiden

Bruinbeekvallei

Rudy Meeus rudy.meeus@telenet.be, 0478 29 87 09

Cassenbroek, Mispeldonk en Pikhakendonk

Geert Van D’huynslager geertvandhuynslager@gmail.com, 0471 60 40 59

Joost Dewyspelaere joost.dewyspelaere@skynet.be, 015 51 69 97

kern Mechelen

Barebeekvallei

Philip Jackson

philip.jackson@natuurpunt.be, 0487 34 47 02

Battelaer, Warande en Zuur Bemke

Patrick Van Herp, patrick.vanherp@hotmail.com, 0497 73 55 44

Fort van Walem

Filip Van den Wyngaert, filip.vdw@telenet.be, 0476 25 37 45

Kauwendaal

Kurt Stevens

Karen Vandevyvere natuurpunt.kauwendaal@gmail.com, 0496 80 00 60

Mechels Broek

Tony Van den Broeck tonynatuurpunt@gmail.com, 0479 08 35 12

Gust De Weerdt august.de.weerdt@telenet.be, 0477 77 10 19

Stuyvenberg

Roel Schrauwen roel_schrauwen@hotmail.com, 0492 61 31 96

Mario Engels mario.engels2@telenet.be, 0499 55 29 96

Zennebeemden

Tom Boermans, 0497 51 83 63

Pieter Schepers, 0476 98 90 77 zennebeemden@gmail.com

Voordonkse plassen

O ershoek

Schopbos

Hoge Beemortel

kern WilleBroek

Biezenweiden

Wim Candries, 0472 29 87 32

kern Sint-k atelijne-Waver

Gasthuisbossen, Hondsbossen, Vossenbergbos en Zuurbossen

Jimmy Luyckx jimmy.luyckx@gmail.com

Eeckelenbos en Spoorwegzaten

Frank Hadermann frank.hadermann@skynet.be, 015 31 55 05

Luc Fillée luc.fillee@telenet.be, 0473 34 22 72

AFDELING DE PUTTER

Grote Vijver van Klein Boom

Albert Rijmenants albert.rijmenants@belgacom.net , 0479 71 41 77

Peulisbossen

Joeri Verrept joeri@verre.pt.be, 0484 49 94 57

Krankebossen

Joke Rijmenants jokke427@hotmail.com, 0479 44 39 58

Hoge Beemortel

Albert Rijmenants 0479 71 41 77

Paul Oortman 0498 75 12 48

Schopbos

Paul Oortman 0498 75 12 48

Albert Rijmenants 0479 71 41 77

Peultenbossen

Lucien Verschoren lucien.verschoren@telenet.be, 0496 98 64 39

Steenbeekbossen

Liliane Verhulsel liliane.verhulsel@gmail.com, 0468 22 92 02

Voordonkse plassen

Toon Hasselman toon.hasselman@telenet.be, 0472 75 37 10

Afgiftekantoor 2800 Mechelen 1 P206001

driemaandelijks tijdschrift van Natuurpunt Mechels Rivierengebied en De Putter Afzender en VU: Ann Pinceel - p/a Muizenhoekstraat 7 - 2812 Muizen

juli - augustus - september 2025

bpost

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE