VAM 2 Mei 2021

2

#

nr. 02 / 2021

Vakblad Asset Management

TECHNIEK IN HET ZONNETJE

Techniek en Technologie zijn niet hetzelfde Nieuwe technieken bieden kansen Bottum-up Asset Management Corrosie

Wij begrijpen hoe u streeft naar een constante productkwaliteit en optimalisatie van uw kosten.

STABILITEIT + CONTINUITEIT U bent er altijd van verzekerd dat u voldoet aan uw veiligheids- en kwaliteitseisen in een consistent proces.

80%

van de huidige kalibratie-intervallen optimaliseren

Meer informatie: www.eh.digital/3qiXYuW

Verbeter de beschikbaarheid van uw installatie en garandeer de kwaliteit met een optimaal kalibratieproces.

• Gepatenteerde, industriegerichte methodes om uw kalibratieplan

te optimaliseren

• Wij zijn een toonaangevende producent van procesinstrumentatie -

gekwalificeerd om kalibraties uit te voeren

• Onze wereldwijde, geharmoniseerde kalibratiestandaarden zorgen

voor een consistente servicekwaliteit

2

#

VOORWOORD <

nr. 02 / 2021

En een boutje en een moertje KENNIS MOET JEen een schroefie OOK ONDERHOUDEN. en een nippeltje INFORMEER! DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN NG IN DE BACHEL EN WERKTUIGBOU OR WKUNDE DEELTIJD.

Colofon VAM is het vakblad voor Asset Management in Nederland.

• Wat is Asset Management?

Mijn schoonvader Joop werkte bij Intres (je weet wel, van onder andere Livera). Dat

Concept en realisatie • Hoeveel onderhoud is juist genoeg? was na de fusie met Obema in Vianen. Vanwege die fusie werd afscheid genomen Elma Media B.V. • Kunnen we met de onderhoudsfunctie waarde creëren?

Keizelbos 1, van oude techniek. En zo kwam het dat schoonvader Joop op een dag thuis kwam • Wat is de rol van onderhoud met binnen het Asset Management?

1721 PJ Broek op Langedijk twee afgeschreven boekhoudmachines uit de jaren ’20.

0226 33 16 00 • Wat is Predictive Maintenance en hoe geef ik dit vorm? www.elma.nl

2021 EXTRA START OLOGIE ECHN ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV

INFORMEER!

WAARDECREATIE DOOR Art Director Kim Speleman Een onderhoudsopleiding Martijn van der Wielen

GOED ONDERHOUD Het waren kolossale machines dieuhet van bedrijf de boekhouding bij Hogeschool Utrecht helpt inbijhouden uw eigen de met behulp van ponsof magneetkaarten vereenvoudigden.

Zo’n boekhoudmachine vaak niet voor andere antwoorden te vinden op deze vragen.

Aan de hand van kaders gesteld door hetkon Institute zaken gebruikt worden. Als andere afdelingen in hetzelfde bedrijf automatiseerden, deden Hoofdredacteur of Asset Management (IAM) en de European Federation of National Maintenance Societies ze dat meestal elk met een eigen gespecialiseerd systeem. Zo kon soms naast de boekEllen den Broeder-Ooijevaar, (EFNMS) zijn vele mooie resultaten en forse bereikt bij de deelnemende houdmachine bij besparingen de boekhouding, een tekstverwerkingssysteem in de typekamer gevonden Verenigings Manager NVDO bedrijven. Door de brede scopeworden op zowel Inspectie als terwijl Materiaalkunde, het magazijn alles nogEngineering, met de hand bijhield.

VAM is een uitgave van de NVDO Maintenance Management bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud Nederlandse Vereniging voor Joop verder nam ze beslist niet meekijken naar huis omhet zijn eigen boekhouding mee te voeren, precies die (integrale) kennis dieSchoonvader nodig is om te kunnen dan Doelmatig Onderhoud want debet en credit interesseerden hem geen fluit. Hij was echter wel enorm gefascineerd vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.

Lange Schaft 7G door de techniek achter/in die boekhoudmachines. Het samenspel van de verschillende Postbus 138, 3990 DC Houten delen waardoor iets in werking kan worden gebracht, interesseerde hem sowieso enorm.

030 634 60 40 • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) Start september 2021 www.nvdo.nl • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) En zo gebeurde het dat hij samen Start oktober 2021 zoon vele uren info@nvdo.nl met zijn twaalfjarige

• Post-HBO Onderhoud en Asset Management oktober 2021 doorbracht in het schuurtje omStart de oude boekhoudmachines volledig te ontleden.

Eigenlijk waren het al beginnende computers waar zogenoemof Engineering in Maintenance & Asset Management Start september 2021

VAM is een samenwerking met • Master www.worldclassmaintenance.com https://itanks.eu

Alle genoemde opleidingen kunnen naar

de “rekenmeisjes” jarenlang de boekhouding mee hadden gedaan. Bij kostte zo’n machine al gauw een slordige 80000 gulden. En wensaanschaf in-company (op maat) verzorgd worden. die stonden zomaar in een schuurtje in Vianen!

Informeer naar de mogelijkheden.

Auteurs Pieter Pulleman (3D-printtechniek/Eenduidig Dit is een voorbeeld om te tonen hoe mega interessant techniek is.

Asset Management Coca-Cola) Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl www.cvnt.nl.

Of het nu of gaatkijk om op de techniek in afgeschreven boekhoudmachines, Evi Husson (Data science Marine) Daniël Poolen, Rabobank (nieuwe recyclingin een gloednieuwe strijkbout of om 3D geprinte componenten: Techtechnologie) niek is verbluffend. En wat ook zo leuk is aan Techniek: het blijft zich Mark Oosterveer, iTanks (Inspire; Ontwerpen voortdurend ontwikkelen: dingen kunnen altijd beter, slimmer, goedvoor de gebruiker) Sandra de Bont, Votob Academy (Veilig koper. Het komt ons natuurlijk goed uit dat niet alleen oude, maar Werken) ook de nieuwe techniek, altijd onderhoud zal blijven vragen.

Iris Kruisweg (Ontmoet) WCM (Bottum-up Asset Management) In 1985 zong André van Duin over een boutje en een moertje en een schroefie en een nipTNO (Slim thermochroom glas) Ellen den Broeder-Ooijevaar peltje. Als hij vandaag weer een liedje zou maken dan kan de titel hetzelfde blijven, maar we Redactie; John van Rooij (Ideo), World Class zetten er een lekker beat onder, plaatsen het op TikTok en bedenken er een leuk dansje bij Maintenance (WCM), iTanks

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

Druk Elma Media B.V. Advertentie-exploitatie Elma Media B.V. Silvèr Snoek - Sales Manager 0226 33 16 67 - s.snoek@elma.nl

of een challenge. Ik gok dat we dan onze kinderen, neefjes en nichtjes en vriendjes daarvan, boeien met Techniek. Of doe net zoals schoonvader Joop die in het schuurtje zijn zoon toen al wist te boeien met de mechaniek van apparaten.

Als NVDO gaan we aan de slag hoor. Onze Sectie Techniek en onze Kring West Nederland hebben de handen ineen geslagen om samen met stakeholders, zoals Techniek Nederland, een charme offensief in te richten waarmee we jongeren bekend maken met ons vakgebied.

Ben jij een schoonvader Joop en wil je op een of andere manier betrokken zijn bij dit charme offensief, dan hoor ik graag van je.

Ellen den Broeder-Ooijevaar, Verenigings Manager NVDO 3

VAN DE VOORZITTER <

Gewoon leuk Het zijn roerige tijden. Covid-19, klimaat, intensieve landbouw, verregaande automatisering ten koste van banen, globalisering (of juist niet). Kortom: een stortvloed aan enorme uitdagingen die hoe dan ook het ‘nieuwe normaal’ gaan bepalen.

‘’

‘Uitdagingen kunnen niet zonder Techniek’

4 mei 2021

Een toenemend aantal wetenschappers voorziet dat in de toekomst door de steeds verdergaande automatisering voor lang niet iedereen werk zal zijn, ook al zou de persoon in kwestie dit heel graag willen. Het overschot aan arbeidskrachten zal zich eerst in de armere landen openbaren (maakindustrie van kleding en andere massa producten), maar is ook al hier in het westen aan de gang (administratief werk bij banken, verzekeringen en overheidsorganisaties).

Elk nadeel heeft zijn voordeel. Geen van de genoemde uitdagingen is op te lossen zonder de hulp van techniek hierbij. Sterker nog, techniek zal bepalend zijn voor de kwaliteit en snelheid van implementatie van de bedachte oplossingen. Hoe zouden anders de honderden miljoenen vaccinaties geproduceerd en over de wereld verspreid kunnen worden? Hoe zouden anders alternatieve energiebronnen ontgonnen en geëxploiteerd kunnen worden? Hoe zouden we anders de landbouw kleinschaliger kunnen maken?

’

Een pandemie als COVID-19, de tijdelijke blokkade van het Suez kanaal en de almacht van de grote ‘tech’-reuzen, zullen de noodzaak voor geautomatiseerde, kleinschalige, lokale industrieën alleen maar groter maken. Ook hier zal de techniek en zal de innovatie een cruciale rol spelen.

Voor diegenen die ook in hun werk voldoening vinden en ook in de toekomst graag aan het werk willen blijven, is Techniek de sector die voor mensen een bevredigende en zinvolle werkomgeving kan blijven garanderen. Het is, voor het kunnen aangaan van de enorme uitdagingen, te hopen dat er bij voldoende mensen dit besef is doorgedrongen. Bovenal omdat het werken in de techniek noodzakelijk, zinvol, en vooral gewoon leuk is.

Bas Kimpel Voorzitter

Inhoud

03 Voorwoord

04 Van de voorzitter 08 Bottum-up Asset Management: de werkvloer staat centraal

12 Goed Asset Management dankzij de werkvloer > Het succes van goed Asset Management ligt verborgen in de samenhang en samenwerking tussen mensen, afdelingen en systemen.

18 Ontwerpen voor de gebruiker 22 Installaties goed inregelen

27 Kort

33 Techniek of Technologie, is daar een verschil tussen dan?

37 Kort

42 Digitale werkplekinspecties en Safety Walks

56

48 Kabinet investeert in drie hightech voorstellen Nationaal Groeifonds

51 Technische Arbeidsmarkt

ISO55001 en Techniek gaan hand in hand

60 Cursuskalender

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64

06 Fulltime ben ik bezig met drones, parttime drone engineer en parttime filmpiloot > Drones, ook wel Unmanned Aerial Vehicles (UAV) genoemd, worden tegenwoordig voor allerlei doeleinden ingezet.

Techniek heeft alles te maken met materialen 11

Hoe ‘slim thermochroom glas’ energie bespaart 16

Kort

21

Eenduidig Asset Management voor 46 fabrieken 24

Nieuwe 3D-printtechniek biedt onderhoud nieuwe kansen 30 Data science verbetert onderhoud en beschikbaarheid marineschepen 34 Mic corrosie met mci

38

Een nieuwe recyclingtechniek voor de circulaire economie 46

EuroMaintenance postponed

50

Paradox van de Vooruitgang

52

Ultrasoon smeren en de lubrication app

Casus

62

58

5

ww

Wie

Thomas de Koster

Wat

Engineer bij Terra Inspectioneering

6 mei 2021

Thomas de Koster Foto: privé collectie

ONTMOET Thomas de Koster <

Drones, ook wel Unmanned Aerial Vehicles (UAV) genoemd, worden tegenwoordig voor allerlei doeleinden ingezet. De oorsprong bevindt zich in de 20e eeuw waarbij deze werden gebruikt voor trainingsdoeleinden. Tegenwoordig worden drones voornamelijk gebruikt voor eigen vermaak en ter observatie door bedrijven.

Thomas de Koster, Engineer bij Terra Inspectioneering behaalde in 2019 zijn diploma aan de Hogeschool Zeeland. Hij deed zijn afstudeerstage bij Terra Inspectioneering en is hier werkzaam gebleven. De 22 jarige Middelburger maakte in 2019 de beste dronevideo van het jaar en won hier de Drone Awards mee. De race-quadcopter die hij gebruikte om de video mee op te nemen bouwde hij zelf.

De Koster; “Techniek heb ik altijd al interessant gevonden. Als kind reed ik altijd met bestuurbare autootjes en de interesse hierin is altijd gebleven”. Op de havo kwam hij bij een jongen in de klas die vloog met bestuurbare vliegtuigen. “Op een dag kwamen we filmpjes van drones tegen en we wisten meteen: dit moeten we doen, dit is nog veel toffer! Ik heb droneraces gedaan en ben hier zelfs een keer derde van Nederland mee geworden. Hierna ben ik begonnen met het filmen met drones”.

De ontwikkeling in drones is enorm. Er gaat nog een geweldige slag gemaakt worden in de automatisering en positionering. Je ziet dat deze ‘voertuigen’ op autonoom gebied al heel veel kunnen.

Ze kunnen zelf hun weg vinden en eigenlijk zijn piloten soms al overbodig. Drones kunnen veel langer vliegen, gaan steeds harder en kunnen meer gewicht tillen.

‘

De Koster is werkzaam bij Terra Inspectioneerin, die drones inzet om inspecties te doen op en in industriële installaties. Hij is nu dus dagelijks met drones bezig, bijvoorbeeld met het maken van drones welke ultrasoon dikte metingen uit kunnen voeren.

“Daarmee meten we bijvoorbeeld de wanddiktes in een opslagtank.

Voorheen werden dit soort metingen met de hand gedaan, je moest de opslagtank inklimmen, steigers moesten worden gebouwd, materialen moesten op de juiste plek komen, er moest gewerkt worden op hoogte in een besloten ruimte. Door de ontwikkeling van de drone wordt dit geheel een stuk makkelijker en veiliger gemaakt. Dat is nou zo mooi aan Techniek, het draagt echt bij!”

“Ik werk in een team met engineers en piloten. Omdat ik in mijn vrije tijd veel bezig ben met drones en hiermee kan vliegen, heb ik hier een voordeel in. Naast het werk als engineer, ben ik ook piloot en kan ik dit toepassen in mijn werk”. De Koster is ontzettend trots op wat hij doet, geen dag is hetzelfde. “Mijn werk is een fantastische combinatie van ontwerpen en praktische ervaring. Ik zeg altijd: Fulltime ben ik bezig met drones, parttime filmpiloot”. “Ik heb het geluk dat ik van mijn hobby mijn werk heb kunnen maken”. <

‘Fulltime ben ik bezig met drones, parttime drone engineer en parttime filmpiloot’ 7

INTERVIEW <

De vloer en de mens Foto: SPIE

Bottum-up Asset Management:

de werkvloer staat centraal 8 mei 2021

‘’

‘Aan een fluwelen aanpak heb je niets’

Een leidinggevende zonder oog voor de medewerker, verliest de relatie met zijn medewerkers uit het oog. Hij vergeet intrinsiek aan te sluiten op de motivatie van de medewerker en loopt het risico toewijding en vertrouwen te verliezen. Frank Snijders: “Asset Management kun je aanvliegen vanuit de cijfers, maar kijk naar de mensen en leg de verbinding. De medewerkers weten waar de pijnpunten zitten”.

Je kunt in de boardroom beslissingen nemen, maar je moet ervoor zorgen dat je de medewerker raakt en meeneemt, anders gebeurt er niets”, zegt Snijders, director sector Maintenance Solutions (circa 300 medewerkers) bij SPIE Nederland. “Als mensen weten waarvoor zij werken, voelen zij zich verantwoordelijk en steunen zij elkaar”.

> Gesprek aangaan. Bernd Jansen is unit-manager Advies in de sector van Snijders. Jansen; “Je kunt Asset Management op verschillende manieren benaderen, bijvoorbeeld vanuit de techniek of vanuit een cijfermatige benadering van bovenaf. Wij kiezen ervoor om ‘de vloer en de mens’ centraal te stellen. Het is belangrijk dat mensen zich ervan bewust zijn dat ze onderdeel uitmaken van een groter geheel. We zijn daarom ‘continu’ in dialoog. Medewerkers stellen zelf hun doelen, in lijn met het grotere geheel. Op die manier zijn ze zelf ook eigenaar en hoef je ze al bijna niet meer te motiveren. Wij doen veel verandertrajecten en daarbij is de menselijke factor altijd van groot belang. Vakkennis zit namelijk in de mens. We richten ons daarbij op de bedrijfsdoelstellingen van de klant en waar we waarde kunnen creëren of toevoegen. Wij vinden het belangrijk om juist vanuit ‘de onderkant’ (wat ik eigenlijk een foute term vind) het gesprek aan te gaan, ook op strategische onderwerpen. Het is ook de beste manier om draagvlak te creëren”.

> Heilige overtuiging. De visie om de werkvloer centraal te stellen en te betrekken, is niet nieuw en gaat terug tot begin jaren ‘80 en de rechtsvoorganger van het huidige Maintenance Solutions.

De oprichter toentertijd werkte zelf als monteur en kende het klappen van de zweep als geen ander, vertelt Snijders; “Het was zijn heilige overtuiging om de mens centraal te stellen. Toen ik destijds bij hem solliciteerde, ging het ook nauwelijks over het werk, maar vooral over wie ik was. En in het organigram stond bij hem de monteur bovenaan. Toen SPIE het bedrijf overnam bleef de filosofie behouden”. Eén van de kernwaarden van de technisch dienstverlener is ‘nabijheid’. Jansen; “Met de klant én met de medewerker; betrokkenheid bij elkaar en mensgericht”. Een andere kernwaarde is prestatie. “We zijn natuurlijk wel een commercieel bedrijf en we hebben contracten met klanten die op ons rekenen”.

> Waardevolle input. Een mensgerichte aanpak is inderdaad niet hetzelfde als een softe aanpak, zegt Snijders. “We zijn een beursgenoteerd bedrijf. We moeten doelstellingen halen en er moet geld verdiend worden. Dus: mensgericht leidinggeven en communiceren: Ja, maar moeilijke gesprekken gaan we niet uit de weg als de situatie daarom vraagt”. Mensgericht leidinggeven en communiceren is extra belangrijk, omdat het overgrote deel van de medewerkers bij een klant actief is, vindt Snijders. “Feitelijk hebben we een interne werkvloer en een externe, bij de klant, daar waar de actie plaatsvindt. Dat betekent dat je continu het gesprek moet aangaan: welke zaken spelen er, zijn er verbetervoorstellen, zit de medewerker nog wel op de juiste plek? Daar moet je doorlopend momentum voor creëren door het organiseren van formele en informele contactmomenten”. Die contactmomenten leveren altijd wat op, bijvoorbeeld tips om de veiligheid of werkprocessen te verbeteren. Snijders; “Dat is hele waardevolle input, voor ons en voor de klant. Zeker als je medewerker ook verbeteringen aangeeft voor de organisatie van de klant zelf ”. >

9

>

> Asset portfolio optimaal benutten. “Van oudsher werken wij vanuit de techniek, als contractor”, vervolgt Jansen. “Dat is door de jaren heen naar een hoger niveau gegroeid, waarbij we nog steeds gebruik maken van onze afkomst. We begrijpen die techniek goed, snappen wat er gebeurt en starten van daaruit het gesprek”. Als voorbeeld noemt hij een recent opgeleverde technische installatie bij een klant. “Mijn team heeft on site de fabriek ingericht en opgestart. Dat geeft gigantisch veel informatie; over de klant, de installatie, de systemen, de borging van het onderhoud, de productie. Het is een manier om bottom-up het asset portfolio optimaal te benutten, in plaats van rapporten te schrijven, of top-down en datagedreven te werk te gaan. Vaak zie je dat het andersom gebeurt, dat het van bovenaf wordt opgelegd en dat het ergens in het middenmanagement doodbloedt”. Snijders; “Natuurlijk weten wij ook alles van de theoretische kant van Asset Management, van IT, van data verzamelen en analyseren en alle moderne systemen en hulpmiddelen. Maar als je die goed wilt inzetten, moet je onderaan beginnen. Je instrumenten worden daardoor krachtiger.

Die dagelijkse kennis is zo waardevol”. > Vergrootglas. Snijders; “Elke dienstverlener zegt dat hij zijn mensen centraal stelt, maar er zijn er maar weinig die het ook doen. Het is ook moeilijk. Wij maken zeker elke dag fouten daarin.

Wij zijn niet uniek met deze filosofie, maar het is niet iedereen gegeven om zo in de business te staan. En zoals gezegd: we zijn een bedrijf dat geld wil verdienen en we gaan de moeilijke gesprekken niet uit de weg om mensen ‘arbeidsfit’ te houden. Dat is immers in hun en in ons belang”. Jansen; “Aan een fluwelen aanpak heb je niets. Je moet het wel vertalen naar KPI’s en uiteindelijk wil je uitkomen op kostenreducties en/of het optimaliseren van een productieproces. Alleen is onze aanvliegroute daarbij wat anders”.

Snijders; “Klanten betalen onze facturen; we liggen dagelijks onder een vergrootglas”.

‘

‘Een mensgerichte aanpak is niet hetzelfde als een softe aanpak’

’

functie, maar onderdeel van het MT. Operationeel leidinggevenden ontvangen ondersteuning vanuit HR, maar het mensgerichte moet vooral in je genen zitten zegt Snijders. “Dat speelt ook bij onze arbeidsmarktbenadering. Technici zijn schaars en het cliché wil dat techneuten vooral technisch georiënteerd zijn. Wij maken het onszelf moeilijk, want wij zoeken niet naar de speld in de hooiberg, maar naar de knop van die speld: een techneut en maintenance engineer met sociale vaardigheden”.

> Knop van de speld zoeken. Snijders; “Vanmorgen was er

> Fijner en interactiever. Corona heeft ook impact bij SPIE.

managementoverleg met ruim honderd managementleden en onze CEO. En ondanks dat het boekjaar net is afgerond en de cijfers nu bekend zijn, stonden we eerst uitgebreid stil bij de menselijke zaken; een zieke collega die was overleden, veiligheid, het HR-programma. Daarna kwamen pas de financiën. Het is dus geen trucje of een opdracht, het is zoals wij het voelen”. HR is ook geen staf-

Vorig jaar toen Covid-19 in volle omvang losbarstte, werd bij één klant iedereen naar huis gestuurd, vertelt Jansen. “Een week later moesten we in dubbele omvang terugkomen en aan de slag. Mensen moesten ineens meer werken en onder moeilijkere omstandigheden. Hoe kun je dan je waardering laten blijken? Dat zit ‘m in de persoonlijke benadering, onder meer met handgeschreven bedankjes die we hen thuis stuurden”. Persoonlijke ontmoetingen en meetings worden anders georganiseerd, vooral voor medewerkers zonder laptop. Snijders; “Voor Corona hadden we meetings met vijftig man. Door Corona zijn dat er nu vijf en dat blijkt dan ineens prima te werken; het is fijner, veel interactiever en iedereen komt aan het woord. Deze week hebben we elke avond een heel interactieve sessie met tien medewerkers. Zo doen we in aangepaste vorm toch nieuwe dingen”.

Bernd Jansen

10 mei 2021

Frank Snijders

Snijders; “Al met al gaat het over dienend leiderschap en dan niet als hype, maar omdat je erin gelooft. De nieuwe generatie medewerkers is beter opgeleid, wil verantwoordelijkheden, wil zichzelf ontwikkelen en heeft veel meer in zijn mars dan wij vroeger. Als je voor die nieuwe generatie een leider wil zijn, moet je jezelf dienend opstellen. Als je in die rol kunt kruipen, maak je het voor iedereen veel gemakkelijker, want je zet iedereen in zijn kracht waardoor teams kunnen excelleren”. <

Techniek heeft alles te maken met materialen

KIJK OP <

Door de groei van de wereldbevolking en de steeds snellere innovatie, is het wereldwijde materiaalverbruik in de afgelopen eeuw met een factor 34 toegenomen tot 100 miljard ton/jaar. Daarbij is materiaalverwerking en -gebruik verantwoordelijk voor 70% van de uitgestoten broeikasgassen. Bovendien houden we steeds meer van slimme apparaten. Helaas vereist deze slimheid het gebruik van zogeheten zeldzame materialen. Niet verwonderlijk dus dat streng, maar ook vol verwachting wordt gekeken naar materiaaldeskundigen als het gaat over de opwarming van de aarde en andere maatschappelijke uitdagingen.

Guido Verhoeven Foto: SIM

Miniaturisatie heeft ons inmiddels van de micro- naar de nanotechnologie gebracht zodat er steeds minder materiaal nodig is om steeds meer functionaliteit te garanderen. Zo zijn mobiele telefoons ondertussen zo licht in gewicht, dat de vraag om ze nog kleiner te maken al lang plaats heeft gemaakt voor de roep naar steeds grotere schermen.

Het sterk groeiend besef van de eindigheid van de hoeveelheid beschikbare grondstoffen doet circulariteit, in combinatie met total cost of ownership, ingang vinden in de industrie. Gekende strategieën daarin zijn onder andere ‘design for recycling’, ‘fail safe’ en ‘safe life’.

Componenten worden dus enerzijds zo licht mogelijk gemaakt waardoor de belasting waaraan ze blootgesteld worden groter wordt, anderzijds moeten ze langer meegaan met liefst zo weinig mogelijk onderhoud. Dit zet behoorlijk wat druk op dat onderhoud en alles wat daarmee te maken heeft.

Nieuwe ontwikkelingen in het onderhoud van offshore windmolenparken maken steeds meer gebruik van modellen die de belasting op de aandrijving en de wieken monitoren in relatie tot de weersomstandigheden. Op die manier kunnen de windmolens tot de kritische limiet in dienst worden gehouden, maar worden ze bijvoorbeeld stilgelegd bij torsiebelastingen die aanleiding zouden geven tot vermoeiingsscheurtjes in de aandrijfas. Op dit moment loopt onderzoek om de weerkundige data te koppelen aan het materiaal- en componentgedrag. Voor de dragende structuren worden dan sensortechnologieën toegepast die remote monitoring toelaten van de effecten

Guido Verhoeven Voorzitter Bond voor Materialenkennis van corrosie, abrasie en vermoeiing. Dit leidt tot een geoptimaliseerde onderhoudsplanning en vereist veel minder on site controles.

Het 3D-printen van componenten was oorspronkelijk bedoeld om unieke stukken en zeer complexe vormen te realiseren. Deze techniek was ook beperkt tot het printen van relatief kleine onderdelen uitgaande van poeders als basismateriaal. Hierdoor was deze techniek traag, beperkt in omvang en duur in grondstoffen. Ondertussen worden voor grote stukken draadgebaseerde technieken (WAAM) toegepast die veel sneller en goedkoper zijn. Deze technieken en bijpassende oppervlakte-behandelingen zijn ondertussen zo verfijnd, dat ze steeds meer ingang kunnen en zullen vinden in de onderhoudswereld. De betrouwbaarheid van deze technieken is dermate hoog dat bij de recente ramp van een hoogoven in de staalfabriek in Zelzate meerdere onderdelen zoals Inconel 600 koelpijpen en 34CrNiMo6 klauwplaten op deze wijze zijn hersteld. Ook draaistoelen van kranen tot zelfs wielvelgen van enorme lastvoertuigen die meer dan 120 ton lading moeten kunnen dragen, zijn op deze wijze met succes hersteld. Niet alleen werd hierbij een grote kostenbesparing gerealiseerd maar konden al deze reparaties on site gebeuren met enorme tijdswinst tot gevolg. <

11

IMPROVE <

Goed Asset Management

dankzij de werkvloer

Het succes van goed Asset Management ligt verborgen in de samenhang en samenwerking tussen mensen, afdelingen en systemen. Door de inzet van de juiste assets en door goed voor deze assets te zorgen, blijft een organisatie winstgevend. De technici op de werkvloer zijn hierbij een onmisbare schakel.

Zonder het commitment van deze groep worden doelstellingen niet behaald.

Zij verdienen daarom bijzondere aandacht.

12 mei 2021

‘ ’ ‘Geef technici een kans om mee te praten’

goed Asset Management. Het stimuleert integraal denken en systematisch handelen in de verschillende lagen van de organisatie. ISO 55002 ondersteunt vervolgens dit veranderingsproces met voorzieningen en controlemiddelen. Het stelt dat organisaties plannen moeten opstellen, waardoor zij hun medewerkers kunnen trainen om competent te worden en te blijven. Naast deze competenties zijn ook bewustzijn en inzicht voor de werkvloer van belang.

“We zien vaak dat deze noodzakelijke veranderingen het lastigst zijn door te voeren op de werkvloer”, zegt Bas Horvers, EAM-consultant bij Ideo. “De mens houdt van nature al niet zo van verandering en ziet het vaak eerder als bedreiging, dan als kans. Het is daarom vooral voor het middenmanagement belangrijk om juist hier extra aandacht aan te besteden”.

Systeemintegratie zorgt voor éénduidige asset informatie, alle puzzelstukken komen samen Foto: Ideo – Auremar

Het succes van goed Asset Management ligt verborgen in de samenhang en samenwerking tussen mensen, afdelingen en systemen. Door de inzet van de juiste assets en door goed voor deze assets te zorgen, blijft een organisatie winstgevend. De technici op de werkvloer zijn hierbij een onmisbare schakel. Zonder het commitment van deze groep worden doelstellingen niet behaald. Zij verdienen daarom bijzondere aandacht.

> ISO 55001 en 55002 helpen. Sinds een aantal jaar helpt de ISO 55001 norm organisaties bij het vaststellen van richtlijnen voor

> Betrokkenheid. Een ander essentieel onderdeel van goed Asset Managemen zijn de juiste tools om asset data te kunnen registreren, onderhouden en raadplegen. Het is zaak dat het Asset Management Informatie systeem wordt ontworpen en geïmplementeerd voor en door de verantwoordelijke disciplines die betrokken zijn in het gehele Asset Management proces. Geef technici de kans om aan te geven hoe dit systeem voor hen het beste zou kunnen werken. Zij zullen tenslotte voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de invoer en het bewerken van asset data.

Het is daarnaast belangrijk om een continu verbeterproces in te voeren. Proces- en asset data wordt geregistreerd, geanalyseerd en weer teruggekoppeld. Het management kan tussentijds sturen en behoudt zo de regie. De werkvloer wordt bij het gehele proces betrokken. “Ik geloof niet in eenrichtingsverkeer bij dit soort top-down benaderingen. De communicatiestructuren moeten twee richtingen op gaan”, vult Horvers aan. “Alleen zo vergroot je de kans om het juiste bewustzijn en inzicht bij deze groep te creëren”.

Kortom, binnen de organisatie is de werkvloer een onmisbare schakel in een Integraal Asset Management systeem. De juiste aandacht voor deze groep zorgt voor commitment, waardoor deze professionals goed voor de assets blijven zorgen en bedrijfsdoelstellingen behaald blijven worden. <

13

INDUSTRIE 4.0 <

I-care helpt bedrijven de transitie naar Industrie 4.0 te versnellen Slechts een kleine groep industriële bedrijven is al bezig met real-time monitoring van assets om faalmodi vroegtijdig in beeld te krijgen. Laat staan dat zij procesdata combineren voor big data analytics. I-care heeft een oplossing ontwikkeld waardoor bedrijven hiermee aan de slag kunnen gaan en snel op te schalen wanneer nodig. Hun geheim? “Maak het vooral niet te complex.”

14 mei 2021

Al sinds ’04 is I-care bezig met Industrie 4.0. Het bedrijf heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot een internationale koploper als het gaat om voorspellend onderhoud, online conditiemonitoringssystemen en reliability-oplossingen. Dit doet het met tal van activiteiten, van (draadloze) trillingsmetingen, smeertechnisch onderhoud tot het (tijdelijk) aanleveren van reliability engineers. I-care werkt samen met veel marktleidende industriële organisaties binnen en buiten Nederland. Samen met deze klanten zet I-care in op het voorkomen van onverwacht falen van assets en het minimaliseren van onverwachte kosten. Dit vergroot de efficiency, maar zeker ook de veiligheid binnen industriële omgevingen.

Meer dan zes miljoen assets gemonitord Waarmee I-care zich echt onderscheidt is het vroegtijdig voorspellen.

“Veel oplossingen die wij op de markt zien zijn eigenlijk ‘stoplichten’, die aangeven wanneer equipment aan het falen is”, zegt George van de Rijt, Customer Care Manager bij I-Care Reliability B.V. “Op de p-f curve gemeten ben je dan eigenlijk al te laat. Met onze oplossingen, die bovendien goed schaalbaar zijn, zien wij falen vroegtijdig aankomen. Daardoor kun je onderhoud inplannen en loop je niet het risico op onverwachte stilstand en productieverlies. Vorig jaar ontdekten we op basis van meer dan zes miljoen gecontroleerde assets 99,8 procent van de storingen.”

Op basis van de eigen Wi-care sensortechnologie levert I-care sinds kort een op operationele kosten gebaseerde dienst: Wi-care as a Service. Deze dienst omvat de on-site installatie van hardware, configuratie en optimalisatie, data-analyses en rapportages in een overzichtelijk KPI-dashboard. Een belangrijk element in de dienstverlening is de follow-up, zegt Van de Rijt. “Op basis van onze bevindingen gaan wij proactief met onze klanten in gesprek om te kijken hoe wij

de Overall Equipment Efficiency kunnen verhogen en onverwachte stilstand tot een minimum kunnen beperken. Waarbij we slimme oplossingen introduceren om zo kosten op onderhoud te besparen.”

Zet de volgende stap Van de Rijt verwijst naar onderzoek uitgevoerd door Deloitte naar de maturiteit van het asset management in de Nederlandse industrie.

“De grootste groep bedrijven gebruikt tooling om data te verzamelen uit assets. Met Wi-care a Service kunnen zij nog een niveau verder, naar real-time monitoring van de conditie van hun assets. Daarmee voorkom je al het grootste deel van de storingen. Maar ook is het met onze dienst mogelijk om nóg een stap verder te gaan, door het combineren van procesdata en inzet van big data analytics.”

I-care wil bedrijven helpen bij het nemen van twee lastige hordes op weg naar het volgende niveau van predictive maintenance. De eerste daarvan is een gebrek aan expertise. “Trillingsmetingen zijn complex en je wilt eigenlijk direct weten wat faalt en waarom. Data-analyse is onze core business, dit doen wij immers al sinds 2004. Onze bevindingen presenteren we in een overzichtelijk KPI dashboard.”

Basis is snel gelegd De andere horde is dat bedrijven vaak niet goed weten waar zij moeten beginnen met predictive maintenance. Het is ook dit vraagstuk waarvoor I-care een oplossing biedt. “Wij hanteren een duidelijke roadmap en starten het beantwoorden van de vraag: wat wil de klant met zijn industrie 4.0 strategie bereiken? Als deze vraag beantwoord is, organiseren wij een workshop waarbij we op basis van data, criticality en faalmodi bepalen welke oplossingen er mogelijk zijn. Met onze plug & play-oplossingen kunnen we snel starten met het verzamelen van data.

De laatste stap in onze roadmap is het visualiseren van deze data.”

15

ONDERZOEK <

Hoe ‘slim thermochroom glas’ energie bespaart Bij het Brightlands Materials Center (een samenwerking tussen TNO en de provincie Limburg) wordt gewerkt aan slimme thermochrome coatings voor op ramen. Die kunnen schakelen tussen warmte blokkeren en warmte doorlaten. En dat kan flink wat CO2-uitstoot besparen. Zes vragen aan TNO’er Eugene Veerkamp.

> Welke warmteregulerende raamcoatings bestaan er al? “Er zijn al coatings die vooral warmte tegenhouden. In hele

Foto: TNO

‘

warme klimaten houden ze de hitte van de zon buiten de deur. In koudere klimaten zorgen ze er juist voor dat de warmte van radiatoren binnenblijft. In gematigde klimaten (onder meer in Europa en Amerika) zijn deze coatings niet zo effectief. In de winter blokkeren ze namelijk de warmte van de zon en die wil je juist in je huis gebruiken. Bij het Brightlands Materials Center in Geleen hebben we een slimme coating ontwikkeld voor klimaten met warme zomers en koude winters. De coating reageert op de buitentemperatuur.

Komt die boven een bepaalde waarde, bijvoorbeeld 21 graden, dan blokkeert de coating de warmtestraling van de zon. Is de glastemperatuur lager, bijvoorbeeld in de winter, dan laat hij de zonnewarmte door”.

‘Bij een hoge glastemperatuur wordt de warmtestraling van de zon geblokkeerd. Bij een lagere glastemperatuur wordt de zonnewarmte doorgelaten’

16 mei 2021

De flinterdunne coating wordt op het glas aangebracht Foto: TNO

> Hoe werkt de techniek? Normaal gesproken wordt er bij het coaten van glas een flinterdun laagje van metaaloxide op glas ‘gesputterd’. Dat is een speciale machinale techniek. Veerkamp; “Wij brengen ook een flinterdunne coating aan, maar doen dat niet met de bestaande sputtertechniek. We gebruiken hiervoor een vloeistof. Vervolgens branden we deze coating in bij 400 tot 450 graden. Dit is een eenvoudig productieproces en bovendien goedkoper en energie-efficiënter dan sputteren. Door dit proces ontstaat een coating waarvan de kristalstructuur kan reageren op de buitentemperatuur”.

“Bij een hoge buitentemperatuur zorgt de kristalstructuur voor het blokkeren van de warmte van de zon. Zodra de coating onder een

Waar is het thermochroom glas ontwikkeld?

Brightlands Materials Center (BMC) is een joint innovation centre van TNO en de provincie Limburg. Het is gevestigd op de Brightlands Chemelot Campus in Geleen. De keuze voor deze campus is mede gebaseerd op de grootschalige aanwezigheid van bedrijven en expertise op het gebied van kunststoffen en coatings. Binnen het onderzoekscentrum doen wetenschappers onderzoek naar nieuwe duurzame en energiebesparende kunststoffen en coatings.

Dat onderzoek vindt plaats in vier verschillende programma’s: Circular Packaging, Lightweight Automotive, Additive Manufacturing (3D printing) en Sustainable Buildings. Voor Sustainable Buildings wordt er naast de slimme thermochrome ramen ook gewerkt aan functionele folies (denk hierbij aan folies met dezelfde thermochrome eigenschappen), aan retrofit oplossingen voor energiebesparende ramen, opbrengstverhogende folies voor zonnepanelen, gekleurde zonnepanelen en warmteregulering van zonnepanelen. Het tegengaan van oververhitting in zonnepanelen resulteert namelijk in een hogere opbrengst en langere levensduur.

Tijdens het NVDO Suto Congres in september 2021 is Wendy Keynote Speaker.

bepaalde temperatuur komt, verandert de kristalstructuur (de coating ‘schakelt’ zogezegd) en wordt de warmte doorgelaten. Het glas is in beide gevallen transparant en laat dus gewoon het zichtbare zonlicht door, waardoor je het goed in woningen kunt gebruiken.

We noemen dit thermochroom glas”.

> Wat is er innovatief aan deze techniek? “Allereerst is het ons gelukt de temperatuur waarbij de kristalstructuur verandert (de schakeltemperatuur) flink te verlagen”, aldus Veerkamp. “We kunnen dat instellen op bijvoorbeeld 20 graden. Maar 15 of 25 graden kan ook, afhankelijk van het klimaatgebied waarin je het glas wilt gebruiken. De tweede innovatie is dat we de laag transparant hebben gemaakt met een neutrale kleur en dat de schakeling niet zichtbaar is voor het blote oog”. > Wat levert dit glas op aan besparingen? “Omdat je in de winter minder hoeft te verwarmen en in de zomer minder hoeft te koelen, verbruiken huizen met dit slimme glas minder energie.

Daardoor is ook de CO2-uitstoot lager. We hebben berekend dat je met een vrijstaand huis in Nederland 638 euro per jaar op je energierekening kunt besparen door onze coating in dubbelglas te combineren met een al bestaande low-e coating. Daarvan kan 20% van deze kostenbesparing worden toegeschreven aan de thermochrome coating.

Het glas is wel iets duurder dan standaard isolatieglas met alleen een low-e coating. Maar de terugverdientijd voor de gebruiker is slechts zeven jaar. Voor de glasindustrie is dit glas door onze nieuwe productiemethode ook heel aantrekkelijk. Een traditionele ‘sputterlijn’ is 5 tot 10 keer duurder dan ons coatingproces met vloeistoffen”.

> In het lab werkt de techniek, hoe nu verder? “We hebben de afgelopen 2 à 3 jaar aan de technologie gewerkt” zegt Veerkamp.

“Op een raampje van 10 bij 10 cm functioneert de coating goed. Vorig jaar hebben we succesvol opgeschaald naar 50 bij 50 cm. Vanaf die grootte kun je eerste kleine demoramen maken. In samenwerkingsprojecten met verschillende bedrijven werken we nu aan het verder opschalen van de technologie naar 1 bij 1,5 m. Ook werken we aan de validatie van onze slimme ramen in testgebouwen. Wij verwachten dat deze techniek binnen drie jaar commercieel toepasbaar is”. <

17

INSPIRE <

Ontwerpen voor de gebruiker In de Verenigde Staten staan gebruikers van CAD software bij een userconference in de rij om een petje, jack of stuiterbal te kopen met het logo van díe software.

Bij ons laten beroepschauffeurs graag zien in welk merk vrachtwagen ze rijden en fervente IOS- of Androidgebruikers raken niet uitgepraat wat er nu beter is. Zou dat ook kunnen voor een afsluiter, niveaumeter of onderhoudspakket? Lukt het om in de behoudende industrie producten zo te ontwerpen dat ze zo ‘gaaf’ zijn dat ook het imago van het product bijdraagt aan de waarde ervan?

Enraf GAU Radar gauge op de tank Foto: Spark

18 mei 2021

‘ ’ Enraf MSC gietstuk Foto: Spark

‘Het is van groot belang om goed grip te houden op het proces’

“Zo’n vijftien jaar terug kwam een Delftse instrumentatieleverancier naar ons met de vraag of we een nieuwe niveaumeter voor op opslagtanks konden ontwerpen. Uiteraard moest de techniek in het apparaat goed zijn, maar ook de bruikbaarheid en de uitstraling moesten topklasse zijn. Met dit nieuwe apparaat en vervolgens de nieuwe productlijn had het bedrijf als doel om meer marktaandeel te veroveren op de internationale markt”. Robert Barnhoorn, oprichter en directeur bij Spark design & innovation noemt een voorbeeld waar zowel de uitstraling als het imago en de kwaliteit belangrijk waren voor het ontwerp.

Dat is een spannende vraag voor een wat onopvallender product.

> Sweet Spot. Bij de aanpak van zo’n vraagstuk moet duidelijk worden gemaakt wat ‘goed’ en ‘gaaf’ is. Sander Havik heeft als projectleider bij Spark dit ontwerp begeleid en legt uit; “We gaan dan met de opdrachtgever op zoek naar ‘waar staat dit bedrijf voor’; de zogeheten brand drivers en dat doen we ook voor de eindgebruikers. Wat vinden zij belangrijk. Er zijn meer schakels in die keten.

Ook de mensen die de apparaten moeten bouwen, plaatsen en onderhouden zijn hier van belang. Ook die worden in dit traject uitgenodigd om hun mening te geven. En we gaan mee het veld in”. De verschillende doelgroepen worden beschreven in zogeheten ‘personas’. Op de raakvlakken van hun belangrijkste wensen vind je een soort ‘sweet spot’ en daar ligt de kern van het product.

> Experience. Tot nu toe klinkt het logisch, maar ook nog wat wazig. En dus moet er wat tastbaars komen om vervolggesprekken over te hebben. Een schets, een CAD ontwerp (Computer Aided Design) of een 3D geprint model geven beter beeld. Maar ook een model van stukken MDF helpt om te bespreken wat goed is en beter moet. Past de elektronica hier wel in? Hoe is het product explosieveilig te maken? Kan een monteur goed bij de aansluitpunten en zal het apparaat goed te bedienen zijn? Tegenwoordig is de UX, de User Experience steeds belangrijker. Belangrijke vragen die er voor moeten zorgen dat men graag aan en met het product werkt. In dit geval heeft het nieuwe ontwerp geleid tot een succesvol nieuw product en vervolgens een hele nieuwe productlijn. En het doel om marktaandeel te vergroten is op een andere manier verzilverd; het bedrijf is overgenomen door een van de grootste internationale > leveranciers van industriële automatisering en -instrumentatie.

19

>

> Proces. Het is voor een opdrachtgever in deze discipline niet altijd even makkelijk om op deze manier aan een ontwerp te werken.

Vaak zijn technische ontwerpen jarenlang in eigen beheer gedaan en dan is uitbesteden best lastig. Of een technisch georiënteerde opdrachtgever moet ineens na gaan denken over zijn brand drivers of de persona’s. Daar werken design sprints goed voor. In een strak format worden de bovengenoemde vragen en doelgroepen gecombineerd en tot een uitkomst verwerkt. Met de eerste specificaties worden de modellen gemaakt en kan verder worden bepaald wat belangrijk is. In de stappen daarna is de opdrachtgever heel nauw betrokken bij de voortgang en keuzes in het ontwerptraject.

Voor mensen die ook met softwareontwikkeling te maken hebben, lijkt dit sterk op SCRUM/AGILE werken. Barnhoorn; “Op deze manier voorkom je dat je aan het eind van de rit iets gemaakt hebt waar de klant volgens jou om heeft gevraagd, maar waar de klant zich toch niet in herkent”. Hij vult in hetzelfde jargon aan; “Het proces heeft ook nog wel waterval componenten, want we werken vaak naar een deadline toe met een aantal vaste ontwerpspecificaties waar we niet vanaf willen of kunnen wijken”. Het succes van het ontwerp is in grote mate afhankelijk van de samenwerking met de opdrachtgever en de stakeholders. Havik; “Het is van groot belang om goed grip te houden op het proces. Niet alles hoeft opnieuw ontworpen te worden, innovatie kan ook zijn dat je goede bestaande oplossingen toepast in een nieuw ontwerp. En het komt regelmatig voor dat als het ontwerp goed is, het vervolgens nog een keer aangepakt wordt om het de helft goedkoper te maken; value engineering. Alles voor een goed ontwerp”.

Enraf front Foto: Spark

20 mei 2021

Design als strategie In een recente opdracht voor het ontwerp van een nieuwe productlijn voor flowmeters was een belangrijke ontwerpeis van de klant: het nieuwe product moet de Red Dot Design Award 2020 winnen! Red Dot is een prestigieuze internationale prijs voor onderscheidende ontwerpen in uiteenlopende vakgebieden. Ook hier is met én voor de gebruikers gewerkt aan een mooie en innovatieve nieuwe productlijn. En met succes! De nieuwe productlijn bestaat uit een totaal nieuw merk van innovatieve flowmeters Industry 5.0-ready voorzien van digital twin en state-of-the-art functionaliteiten. Zelfs de verpakking van het product, visitekaartjes en poloshirts zijn bij het ontwerp meegenomen. En de Red Dot Design Award 2020? Die staat inmiddels te glimmen op de schoorsteen.

> The Dutch Way. Het valt Barnhoorn op dat dit in de VS en Azië, maar ook in bijvoorbeeld Duitsland niet gebeurt; “In Nederland lijken we het unieke talent te hebben om producten op een holistische manier te ontwerpen waarbij vorm, kwaliteit, gebruikersacceptatie, snelheid én bijvoorbeeld produceerbaarheid centraal staan. In andere landen zijn dat silo’s die pas verder in het ontwerp elkaar tegenkomen.

Hier gaat dat multidisciplinair en gelijkwaardig. Wij durven blijkbaar door te vragen en hebben geen remmingen door hiërarchische verbanden. Dat is in andere culturen vaak wel het geval. Deze Nederlandse eigenschap zorgt er voor dat wij Nederlandse ontwerpers met een korte ‘time to market’ kunnen werken aan succesvolle producten waar de gebruiker centraal staat en die technisch hoogwaardig zijn. <

Kort Wijzigingen Bouwbesluit in 2021

Per 1 januari 2021 zijn er enkele wijzigingen in Bouwbesluit 2012 in werking getreden. Daarnaast worden in de eerste helft van 2021 nog meer wijzigingen in het Bouwbesluit verwacht. Hieronder een overzicht van de (geplande) wijzigingen.

Wijzigingen 1 januari 2021 Per 1 januari 2021 zijn de BENG-eisen en daarmee samenhangende wijzigingen van Rc-waarden en dergelijke in werking getreden.

Wijzigingen 1 april 2021 Het Bouwbesluit 2012 stelt nieuwe geluideisen aan nieuw te plaatsen buiten opgestelde installaties voor warmte- of koudeopwekking.

Het gaat hierbij om de toepassing van warmtepompen en airco’s bij woningen en woongebouwen. Eerder was aangekondigd dat deze eisen op 1 januari 2021 in werking zouden treden tegelijk met de BENG-eisen. Om de bouw- en installatiesector tijd te geven te voldoen aan deze nieuwe geluideisen, is de inwerkingtreding hiervan nu vastgesteld op 1 april 2021.

Wijzigingen in de loop van 2021 In de eerste helft van 2021 worden diverse wijzigingen in het Bouwbesluit verwacht. Deze wijzigingen waren eerst gepland om in te gaan met het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), maar aangezien de inwerkingtreding daarvan is uitgesteld naar 1-1-2022, worden deze komend jaar toch al in het Bouwbesluit doorgevoerd. Het gaat om diverse wijzigingen uit het voorhangbesluit van 12 mei 2020.

De verwachte wijzigingen zijn hieronder samengevat per onderwerp.

Gebruiksveiligheid • Aanscherping eisen aan vloerafscheidingen langs fietsbruggen / -viaducten (nieuwbouw en verbouw) • Eisen aan markering van trappen in voor publiek toegankelijke gebruiksfuncties (nieuwbouw) • Aanscherping eisen aan trapleuning (aan beide zijden en doorlopend aan begin en eind van de trap) in voor publiek toegankelijke gebruiksfuncties (nieuwbouw)

Brandveiligheid • Wbdbo van een brandcompartiment naar een lift in woongebouw 60 minuten (nieuwbouw).

• Rookdoorgangseisen Ra / R200 cf. NEN 6075 bij (beschermde) subbrandcompartimenten (nieuwbouw) • Verduidelijking eisen portiektrappenhuis (nieuwbouw) • Voorportaal (extra beschermde vluchtroute waaraan geen woningtoegangen grenzen) vereist voor lift in woongebouw (nieuwbouw) • Vrijloopdranger verplicht bij woningtoegangsdeuren die zelfsluitend moeten zijn • Zelfsluitendheid woningtoegangsdeuren geldt ook bij verbouw en functiewijziging • Bij woonfuncties moet de sturing van de lift bruikbaar blijven bij brand; elektriciteitsvoorziening voor lift moet in een brandwerend afgescheiden ruimte liggen Toegankelijkheid • Ook bouwwerken zonder toegankelijkheidssector moeten vanaf de openbare weg goed bereikbaar zijn • Drempeldetail van 0,02 meter moet bij elke toegang van een woning aanwezig zijn. Let op: trapjes voor een voordeur zijn hiermee dus niet meer mogelijk • Ook bij publieke gebruiksfuncties zonder toegankelijkheidssector worden eisen gesteld aan een drempeldetail / hoogteverschil bij een toegang Duurzaamheid Milieuprestatie woonfuncties gaat naar 0,8.

Gezondheid Eisen aan verdunningsfactor gelden ook bij verbouw (installeren nieuwe ventilatievoorziening). <

21

TECHNIEK <

Foto: NVDO

Installaties goed inregelen Goed ingeregelde klimaatinstallaties helpen om een goed binnenklimaat te realiseren met zo min mogelijk energiegebruik. Bij veel klimaatinstallaties is hiermee eenvoudig winst te behalen. Door goed in te regelen kan het energiegebruik met 10-15% dalen.

Dit is afhankelijk van de soort installatie en het gebruikersgedrag. > Waterzijdig inregelen (WZI). Net als luchtzijdig inregelen is waterzijdig inregelen (WZI) essentieel voor het goed functioneren van koel- en verwarmingsinstallaties. Voordelen zijn: • verbetering van comfort minder klachten en gebruikers • minder klachten van gebruikers • kostenvoordeel door energiebesparing De herziene EPBD regeling vereist dat een verwarmingsinstallatie in woningen en utiliteitbouw hydraulisch in balans (waterzijdig ingeregeld) moet zijn. Dit is vereist: • na vervanging van de warmteopwekker(s) of • wanneer 1/3 van de afgiftelichamen (meestal radiatoren) wordt geplaatst, vervangen of verbouwd

22 mei 2021

Als de installatie al waterzijdig ingeregeld was, of voorzien is van andere mechanismen voor hydraulische balans, is herhaling hiervan niet nodig. Denk daarbij bijvoorbeeld aan apparatuur voor dynamische hydraulische balancering. Hydraulisch balanceren (waterzijdig inregelen) is niet mogelijk en hoeft niet te worden uitgevoerd als: • een verwarmingssysteem niet beschikt over een flowregeling bij ieder(e) radiator/afgiftelichaam • en dat dit ook niet geplaatst wordt (vrijwillig of vanwege de eis om in iedere ruimte een thermostatissche regeling te hebben) Het is aan de installateur om ter plaatse te bepalen of radiatoren/ afgiftelichamen beschikken over een bruikbare flowregeling.

‘

‘Maak het gebouw niet alleen energiezuiniger, maar ook veiliger en comfortabeler’

’

> Optimaliseren van volumestromen. WZI is het optimaliseren van de volumestromen naar radiatoren, zodat naar elke radiator op de juiste snelheid de juiste hoeveelheid water stroomt die nodig is om de ontwerptemperatuur in de ruimte te realiseren. Dit wordt bereikt door de installatie te voorzien van inregelafsluiters op elke cv-groep en de radiatoren van instelbare thermostatische radiatorkraan (TRK) en een instelbaar voetventiel. Deze voorzieningen dienen dan wel ingesteld te worden. In de markt zijn ook zelfinstellende inregelvoorzieningen te verkrijgen. Deze zijn iets duurder, maar het inregelen wordt er wel gemakkelijker door. Het waterzijdig inregelen van een installatie moet worden uitgevoerd door een partij met kennis van zaken. > Weerafhankelijk inregelen. De instelling van een klimaatinstallatie moet goed aansluiten bij de werkelijke koude- en warmtebehoefte. Dit wordt meestal gedaan met behulp van een weersafhankelijke regeling waarbij wordt aangegeven hoeveel warmte of koude een installatie moet produceren bij welke buitentemperatuur. Een deskundige kan de weersafhankelijke regeling van de cv-installatie juist instellen. In het voor- en najaar gebeurt het nog wel dat er in de ochtend flink verwarmd wordt en in de middag gekoeld moet worden. Deze energieverspilling kan worden tegengegaan door gebruik te maken van regelaars die gebruikmaken van de weersvoorspelling. Deze zorgen ervoor dat er niet meer warmte/koude aangemaakt wordt dan strikt noodzakelijk. > Aandachtspunten. Als u de installatie opnieuw laat inregelen, houd dan rekening met de volgende aandachtspunten: • integrale benadering: Kijk bij het (opnieuw) inregelen en instellen niet alleen naar de specifieke probleemruimtes, maar naar het

effect voor het hele gebouw. Zo bespaart de HR-ketel bij het instel len van te hoge temperaturen geen gas meer. Bij een cv-installatie met een warmtepomp en gasketel zijn de juiste instellingen nog kritischer, omdat de warmtepomp niet werkt als de gevraagde temperaturen te hoog zijn • benut beschikbare warmte in en om het gebouw: Plaats de tem peratuurmeter op een goede plaats in het gebouw, zodat er maxi maal gebruik kan worden gemaakt van de interne warmtelast (gratis warmte van mensen, computers, verlichting). Als er gekoeld moet worden, maak dan eerst gebruik van de buitenlucht als deze kouder is dan de binnentemperatuur • voorkom gelijktijdig verwarmen en koelen: stel een dode band (geen actieve verwarming, geen actieve koeling) van 4-5 °C in tussen warmingsmodus en de koelmodus van de installatie • verbeter de regelbaarheid van warmte/koude: stel de stooklijn van de luchtbehandeling ‘s winters lager in dan gebruikelijk (max. 18°C inblazen) en de koellijn in de zomer hoger (20°C inblazen). Is er in de ruimte naverwarming of koeling, dan kan men de temperatuur ter plekke verder naar behoefte inregelen. Bij een centrale koeling kiest u voor de gemiddeld beste inblaastemperatuur

> Optimaliseren met FCIB. Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) ondersteunt rijksdiensten om het klimaat van gebouwen bij een laag energieverbruik zo comfortabel mogelijk te maken. Hiervoor heeft het RVB het basispakket ‘Functioneel Controleren, Inregelen en Beproeven van de klimaatinstallaties (FCIB)’ ontwikkeld. De maatregelen uit dit basispakket leveren onder meer een energiebesparing van 10-15% per gebouw op en een beter binnenklimaat.

> Het bijeenbrengen van beleid en uitvoering. Kruims en zijn collega’s zijn regelmatig betrokken bij het opzetten van en ondersteuning bieden in risicogestuurd beheer van leidingen. Het staat voor Kruims dan ook als een paal boven water dat praktijkervaring onmisbaar is. “Het opstellen van een leidingbeheerplan blijft mensenwerk. Veel functies zijn door de jaren heen veranderd en specifieke kennis is vergaan. Doordat de leidingen al jaren goed functioneren, is de aanleiding om hiermee aan de slag te gaan klein.

Maar om ook in de toekomst over goed functionerende leidingen te beschikken, is het ontzettend belangrijk. En vastleggen van gegevens doe je natuurlijk in een systeem dat gebruiksvriendelijk en voor iedereen toegankelijk is”. <

Loop zelf of samen met uw installateur alle installaties na.

Dat zorgt bijna altijd voor verbetering. Zo wordt het gebouw niet alleen energiezuiniger, maar ook veiliger en comfortabeler.

Tijdens de inspectie kijkt u naar onderdelen die stuk of oud zijn en vervangen moeten worden. Denk aan oude gloeilampen of kapotte naregelingen. Ook controleert u of alle onderdelen nog op de juiste manier werken en maakt u de installaties schoon en stofvrij. Gebruik de checklist van RVO voor een volledig overzicht van alle acties.

23

ONDERHOUD <

Vooraanzicht fabriek Dongen Foto: Coca-Cola EP

Eenduidig Asset Management

voor 46 fabrieken Coca-Cola European Partners is de grootste bottelaar ter wereld van de merken van The Coca-Cola Company, met 47 fabrieken in tien landen.

De afdeling Central Engineering is verantwoordelijk voor een eenduidige Asset Management strategie en aanpak voor al die fabrieken.

Central Engineering bestaat uit twee delen. Een deel richt zich op de grote CAPEX-projecten, bijvoorbeeld de aanschaf, installatie en ingebruikname van nieuwe afvullijnen, waterbehandelings-installaties, siroopkamers of gebouwen. Het andere deel houdt zich bezig met het technisch ondersteunen van de operaties (OPEX). Kris Sabbe is Associate Director Central Engineering en verantwoordelijk voor de strategie van het onderhoud van alle afvullijnen en bijho-

24 mei 2021

rende installaties en geautomatiseerde magazijnen. Automation en electrical vallen daarbij onder een aparte afdeling die zich onder meer bezighoudt met het CCEP-netwerk, cyber security, VPN, virtual en augmented reality en dergelijke.

> Vijf pijlers. Sabbe; “Central Engineering is verantwoordelijk voor de strategie en het opvolgen van het onderhoud in de

‘

‘Met trillings- en temperatuurmetingen willen we het onderhoud uitstellen en stilstanden voorkomen’

landen”. Die strategie rust op vijf pijlers: autonoom onderhoud, professioneel onderhoud, continu verbeteren, quality maintenance en E&T Early Equipment Maintenance. Autonoom en gepland onderhoud krijgen op dit moment de prioriteit, legt Sabbe uit.

“Autonoom wil zeggen dat we een deel van het onderhoud bij de operator neerleggen, zodat de onderhoudsafdeling meer tijd heeft voor de professionele onderhoudsactiviteiten. Cleaning, Inspection en Lubriocation (CIL) vormt de basis van het autonoom onderhoud en wordt zoveel mogelijk door de operator uitgevoerd. Deze CIL-aanpak moet ervoor zorgen dat de machines in de basis- of standaardconditie blijven”, zegt Sabbe. “Vanuit professioneel onderhoud ondersteunen we dat met standaard procedures en handleidingen. Daarnaast is het opvolgen van de werkzaamheden een belangrijke taak. Opleiden en opvolgen; in feite is dat de basis van dit werk en een doorlopende Plan, Do, Check, Act-cirkel. We zijn een seizoensgebonden industrie. In drukke periodes huren we tijdelijke krachten in. Dan is het zaak dat de instructies helder zijn en dat men de precisie van onze manier van werken op de juiste manier toepassen”.

> Vertalen naar de werkvloer. De pijler professioneel onderhoud is anders georganiseerd met een maintenance manager aan het hoofd en een reliability engineer per productielijn. Zij vertalen de onderhoudsstrategie naar de werkvloer. De reliability engineer maakt bijvoorbeeld eerdergenoemde CIL-plannen en controleert of ze juist worden uitgevoerd. Gepland onderhoud is natuurlijk een belangrijk deel van dit professioneel onderhoud en verloopt langs vier sporen. Voor kritische onderdelen waarop CCEP geen risico wil lopen is de aanpak preventief. “Simpel, maar tegen relatief hoge kosten”. Voor niet-kritische onderdelen die gemakkelijk verkrijgbaar zijn, is de strategie correctief. Het grootste deel van het onderhoud is op dit moment inspection based, vaak in samenwerking met de OEM’er die de apparatuur leverde. “En de strategie waar we momenteel vol op inzetten is condition based maintenance (CBM) en predictive based maintenance (PDM). In Engeland experimenteren we daar al volop mee, met temperatuur- en trillingsmetingen die iets moeten zeggen over de huidige conditie en het toekomstige faalmoment van een asset”.

’

> Trillings- en temperatuurmetingen. Het verder opzetten van CBM en PDM gebeurt samen met partners, zoals smart industry specialist IJssel die ook in Engeland betrokken is. Sabbe ziet volop mogelijkheden. “De sluiter van de blikkenafvullijn is een kritische machine in het proces. 120.000 keer per uur sluit de machine de afgevulde blikken af door er een deksel op te duwen. Stilstand kan leiden tot een giga-crash, dus het onderhoud gebeurt preventief, en dat is duur. Met trillings- en temperatuurmetingen willen we het onderhoud uitstellen en stilstanden voorkomen. De blaasmachine van de PET-lijn is ook zo’n kritisch onderdeel. We zien dat in Engeland de efficiency verbetert terwijl de kosten dalen. Daarom beginnen we dit jaar in Dongen ook met een pilot. Naast gepland onderhoud werken we in professioneel onderhoud aan budgetanalyse en -beheersing”.

> Continu verbeteren. De derde Asset Management pijler, continu verbeteren, gaat bijvoorbeeld om het terugdringen van de investeringen in obsolete parts. Sommige installaties al wat ouder en de Plc’s en printplaten (PCB’s) zijn daarvoor niet altijd meer (makkelijk) verkrijgbaar. “Hoe pak je dat aan? Koop je alles op wat nog voorhanden is? We hebben twintig identieke blaasmachines voor de PETflessen met CPU’s die obsolete zijn. Jaarlijks vervangen we er twee >

Coca-Cola in Nederland Coca-Cola European Partners is de grootste bottelaar ter wereld van de merken van The Coca-Cola Company. The Coca-Cola Company is eigenaar van de merken,verzorgt de consumentenmarketing en levert de basisconcentraten voor de verschillende dranken. Coca-Cola European Partners Nederland koopt dat concentraat en produceert, bottelt, verpakt, distribueert en/of verkoopt de dranken vanuit de fabriek in Dongen. De bekendste dranken zijn: Coca-Cola, Coca-Cola zero sugar, Coca-Cola light, Fanta, Sprite, Aquarius, Minute Maid, Chaudfontaine en Fuze Tea. Deze merken zijn samen goed voor zo’n zeven miljoen consumpties per dag in Nederland. In Nederland werken circa 760 medewerkers voor Coca-Cola.

25

plannen samen met productie. Dan zijn er nog automation en electrical engineers en spare parts coordinators. De maintenance manager is (vanzelfsprekend) verantwoordelijk voor zijn team en de dagelijkse voortgang, maar zeker zo belangrijk is wat Sabbe stakeholder management noemt. “Hij moet op een goede manier samenwerken met interne klanten als productie, QESH en finance en externe stakeholders als OEM’ers”. <

Kris Sabbe, met op de achtergrond de afvullijnen in Dongen Foto: Pieter Pulleman

>

à drie en we houden er een paar op stock. Zo lopen we dat stap voor stap in”. Pijler Quality Management betreft het verhogen van de efficiency door middel van technische verbeteringen. Het is een onderwerp dat continu de aandacht heeft, evenals het terugdringen van verliezen en stilstand. Root Cause Analysis (RCA) is daarvoor de aanpak en Central Engineering participeert in die onderzoeken. De vijfde pijler, E&T Early Equipment Management, betreft de technische begeleiding bij de aanschaf van nieuwe machines. Is de nieuwe installatie onderhoudsvriendelijk, welke standaarden zijn er ten aanzien van het onderhoud en hoe ziet de total cost of ownership eruit?

> Vestiging Dongen. Coca-Cola European Partners (CCEP) ontstond uit het samengaan van verschillende bottelarijen in WestEuropa. De vestiging in Dongen is de enige productielocatie in Nederland en één van de grootste van Europa met tien lijnen die 24/7 draaien. In Dongen is er een maintenance manager die met zijn team uitvoering geeft aan de maintenancestrategie. Het team bestaat uit reliability engineers, ook wel asset care engineers genoemd, die ieder een deel van de fabriek beheren. Zij werken nauw samen met de asset care planners die het dagelijks onderhoud

‘

Coca-Cola in Dongen vanaf 2023 volledig CO2-neutraal De eerste stappen om over twee jaar een CO2-neutrale fabriek te hebben, zijn gezet, zoals een overstap naar het gebruik van elektrische voertuigen op het terrein (heftrucks en veegwagens). Daarnaast stapt de fabriek over van gasboilers naar een volledig elektrische warmtepomp. Daarmee zal ook verwarming via stoom worden vervangen door verwarming via warm water. Dit gebeurt met een intern warmwaternetwerk met energieterugwinning. Om de overgang van gas naar hernieuwbare elektriciteit compleet te maken, is het doel de gasgestookte krimpoven te vervangen door een elektrische oven.

Lokale wind- en zonne-energie Een belangrijk onderdeel van de transitie naar een CO2neutrale fabriek is de samenwerking met Eneco voor de opwekking van lokale en duurzame energie. De fabriek in Dongen gebruikt sinds 2010 al honderd procent hernieuwbare elektriciteit. Vanaf volgend jaar zal Dongen zijn hernieuwbare elektriciteit afnemen van het nieuwe zonnepark ‘de Wildert’, dat op circa 300 meter afstand van de fabriek wordt gebouwd. Deze duurzame energie wordt aangevuld vanuit windpark ‘de Spinder’, dat zich op enkele kilometers van de productielocatie bevindt.

‘Naast gepland onderhoud werken we in professioneel onderhoud aan budgetanalyse en -beheersing’ 26 mei 2021

Kort

Niet-zichtbare materialen op nanoschaal De steeds verdere miniaturisatie van elektrische componenten in de industrie vereist een nieuwe beeldvormende techniek op nanometerschaal. De Delftse onderzoeker Gerard Verbiest heeft samen met ASML een eerste proof-of-concept methode ontwikkeld die ze nu verder uit gaan werken. De methode gebruikt hetzelfde principe als een echoscopie bij zwangerschappen, maar dan op een veel en veel kleinere schaal.

eigenlijk niet precies wat we zien. De frequentie van het gebruikte geluid moest dus verder omhoog, naar het GHz-regime, en dat is wat we hebben gedaan. Die verhoging van de frequentie is pas recent mogelijk. We realiseren dit met fotoakoestiek. Door gebruik te maken van het foto-akoestisch effect, kun je extreem korte geluidspulsjes genereren. Deze techniek zijn we aan het integreren in een AFM. Met de tip van de AFM kunnen we het signaal focussen.

Onze opstelling is klaar en de eerste testen zijn gedaan”.

Ultrageluid “De bestaande niet-destructieve technieken om nano-elektronica in beeld te brengen, zoals optische- en elektronenmicroscopie, zijn niet nauwkeurig genoeg of toepasbaar voor dieper liggende structuren”, legt Gerard Verbiest van de Delftse faculteit 3mE uit. “Een bekende 3D-techniek op macroschaal is ultrageluid. Het voordeel is daarbij dat het voor ieder sample werkt. Ultrageluid is daarmee een hele goede manier om de 3D-structuur van een niet-transparant sample op een niet-destructieve manier in kaart te brengen”.

Desondanks bestond er nog geen ultrageluid-technologie op nanoschaal. De resolutie van ultrasound imaging wordt immers sterk bepaald door de golflengte van het gebruikte geluid, en die ligt typisch in de buurt van een millimeter.

Celbiologie De nieuwe methode is zoals gezegd vooral interessant voor de nano-elektronica. “Wil je in de toekomst nog kleinere chips met nog kleinere patroontjes kunnen maken, dan moet je deze stap zetten”, zegt Verbiest en geeft daarbij het voorbeeld van het mogelijk te maken om twee laagjes met nanometerprecisie op elkaar te leggen. “Maar er zijn zeker ook mogelijke toepassingen buiten de elektronica. In de celbiologie zou je hiermee een gedetailleerd 3D-plaatje van een enkele levende cel kunnen maken, bijvoorbeeld van de manier waarop mitochondriën zijn opgevouwen in een cel.

En in de materiaalkunde kun je denken aan onderzoek naar warmtetransport in een wonderlijk materiaal als grafeen”.

AFM “Om dit te verbeteren werd ultrageluid al eerder geïntegreerd in een zogenoemde Atomic Force Microscope (AFM)”, vervolgt Verbiest. “AFM is een techniek waarmee je heel precies met een minuscule naald oppervlakken kunt aftasten en in kaart brengen. Dit heeft als voordeel dat niet de golflengte maar de grootte van de tip van de AFM de resolutie bepaalt. Maar helaas zien we dat bij de tot nu toe gebruikte frequenties (1-10 MHz), dat de respons van de AFM klein en onduidelijk is. We zien wel wat, maar we weten

Snel Verbiest heeft snel succes geboekt. “Aan dit project werkt sinds april vorig jaar een post-doc onderzoeker en sinds oktober ook een promovendus. We zijn er dus binnen een maand of acht in geslaagd de eerste metingen te doen met onze opstelling en dit zullen we de komende tijd verder uitbouwen. Op termijn zal ASML, dat ook het intellectueel eigendom bezit, het onderzoek overnemen, hopelijk op weg naar industriële toepassing van de nieuwe methode. Maar dat is natuurlijk afhankelijk van de behaalde resultaten”. <

27

APM <

Asset performance management gaat over data én mensen Autonome installaties van productieomgevingen, met IoT-sensoren en slimme systemen voor inzicht in asset performance management (APM). Hoewel veel bedrijven de stap nog moeten maken, is dat volgens Gemba Service de toekomst. Daarbij is een hoofdrol weggelegd voor data, maar ook voor mensen. Want die blijven onmisbaar, stelt Jack Lok van Gemba. “In fabrieken zonder mensen geloof ik niet.”

IoT en APM-oplossingen, daar is Gemba in thuis. Wat is APM volgens Gemba? Lok: “Het is het verzamelen van data in je processen en artificial intelligence of AI gebruiken om die data te analyseren.

Denk aan een IoT-sensor op een pijpleiding die meet of de kathodische bescherming nog intact is. Of aan sensoren die de trillingen of het stroomverbruik van een onderdeel monitoren op afwijkingen.

Maar het kunnen ook sensoren zijn in slimme helmen die bijvoorbeeld het geluid of de temperatuur meten om medewerkers te waarschuwen bij onveilige situaties.”

Grip op assets Alle sensordata komen bij elkaar in een platform, waar ze worden gecombineerd met gegevens uit andere systemen, zoals het assetmanagementsysteem, de productieautomatisering of externe bronnen. Daarna worden ze geanalyseerd en inzichtelijk gemaakt met apps en dashboards. De inzichten die APM oplevert helpen grip te krijgen op je assets en je bedrijfsvoering te optimaliseren, zegt Lok. “Voor het ene bedrijf gaat dat vooral over de continuïteit van de processen, door storingen en uitval te voorkomen. Voor het andere bedrijf bijvoorbeeld over kostenefficiency of veiligheid.”

Proactief beheer De technologie voor APM is beschikbaar én betaalbaar. Lok: “IoTsensoren en AI-systemen worden steeds sneller en goedkoper. Be-

28 mei 2021

‘

‘IoT-sensoren en AI-systemen worden steeds sneller en goedkoper. Bedrijven kunnen er vandaag al mee aan de slag’

drijven kunnen er vandaag mee aan de slag.” Hij ziet de inzet van APM als een reis. “Je begint met monitoren hoe je assets werken: zijn er op dit moment afwijkingen die op problemen wijzen? Daarna breng je de gezondheid in kaart: wat is hun toestand nu en binnen een paar maanden? De derde en laatste stap is de uitval van assets te voorspellen. Zo ga je van reactief naar proactief beheer.”

Stip op de horizon Bij die APM-reis heb je een duidelijke stip op de horizon nodig, aldus Lok. “Think big, start small: bepaal waar je in vier à vijf jaar wilt zijn en werk daar stap voor stap naar toe.” Alles staat en valt met goede, betrouwbare data, maar mensen zijn minstens zo belangrijk in het proces. Lok: “Je moet een cognitive enterprise worden, die slimme beslissingen neemt op basis van data. Dat betekent continu data genereren, intelligente workflows gebruiken die inzichten uit de data halen én zorgen voor een goede interactie tussen de technologie en de mens.”

’

Meer weten over een succesvolle inzet van APM? Neem contact op met Gemba via Johan Knook, via j.knook@ gemba.nl of +31 (0)6 -50 52 68 23. Jack Lok doet zijn visie ook uit de doeken op EuroMaintenance, van 14 tot 16 juni in Rotterdam Ahoy.

Mensen zijn essentieel

In fabrieken zonder mensen gelooft Lok niet. “AI-systemen kunnen grote hoeveelheden data analyseren en repetitieve handelingen overnemen, maar mensen blijven onmisbaar in het beslissingsproces. Zeker bij complexere vragen is het menselijk brein als geen ander in staat om inzichten te vertalen naar actie.” Essentieel is medewerkers mee te nemen in je reis, zo adviseert Lok tot slot: “Blijf het waarom van APM uitleggen, want de impact op hun werk is groot.”

29

INNOVATIE <

Pellet printing, of fused granulate fabrication, bij Nedcam met DSM’s vezelversterkte Arnite® AM8527 GF (G) pellets Foto: Nedcam

Nieuwe 3D-printtechniek biedt onderhoud nieuwe kansen Fused Granulate Fabrication is de nieuwste ontwikkeling op het gebied van 3D-printen.

Dit zogenoemde pellet extrusion printing opent de deur naar nieuwe mogelijkheden doordat het 3D-printen van grotere volumes mogelijk maakt. Door out-of-the-box te denken, kunnen onderhoudsprofessionals er nieuwe toepassingen mee verzinnen.

3D-printen, of additive manufacturing, is van oudsher een prima productiewijze voor rapid prototyping; het efficiënt produceren van één of enkele stuks zonder mal of ander hulpstuk. De laatste pakweg tien jaar, ontstond er steeds vaker vraag naar functionele prototypes, vertelt Application Development Specialist 3D-printing Pieter Leen van DSM. “Denk aan het kunnen printen van machineonderdelen met bepaalde functionaliteiten, zodat een ontwerper gevoel krijgt bij de kans van slagen van zijn ontwerp”.

brak pellet extrusion printing (fused granulate fabrication) door.

Granulaatkorrels worden bij deze printtechniek gesmolten en via een nozzle aangebracht. De techniek maakt het printen van grote objecten met nog grotere functionaliteit mogelijk. FGF is tot tweehonderd keer sneller dan traditionele 3D-printtechnieken. Leen; “Pellet extrusion printing is een evolutie richting het printen van producten voor de eindgebruiker, mede dankzij de ontwikkelingen in materialen”.

> Printen voor de eindgebruiker. Daarvoor werd een heel scala aan nieuwe 3D-printtechnieken ontwikkeld, meestal op basis van plastics. Deze filament printing techniek (‘spaghetti op een rol’) is heel toegankelijk en relatief goedkoop. Circa vijf jaar geleden

> Nieuwe toepassingen bedenken. Royal DSM ontwikkelt en produceert zogenoemde performance materials: hoogwaardige kunststof materialen die hun toepassing vinden in uiteenlopende industrieën. Het Friese Nedcam maakt onder andere (grote) mal-

30 mei 2021

‘

‘Het is echt een 1+1=3-verhaal, waarbij we veel kennis delen en van elkaar leren’

len, bijvoorbeeld voor de jachtenbouw en windenergiesector. De twee bedrijven werken sinds begin vorig jaar samen en denken na over nieuwe toepassingen op basis van de nieuwe printtechniek.

Nedcam heeft een hiervoor geschikte printer in huis. Leen; “Het ecosysteem rondom pellet printing is nog volop in ontwikkeling.

Nedcam is voor ons een natuurlijke partner. Als 3D-geprinte materialen een nabewerking nodig hebben dan kan dat met de aanwezige freesmachines”.

> Circulair. “We maken een hele nieuwe ontwikkeling door, net als tien, twintig jaar geleden met andere destijds nieuwe materialen”, zegt directeur Erwin van Maaren van Nedcam. “Onze kennis van frezen en mallen maken begint nu eigenlijk opnieuw met FGFprinting”. FGF-printing is niet alleen interessant omdat het sneller is dan filament printing en omdat het grotere volumes (vanaf een halve kuub in bouwvolume) mogelijk maakt. Van Maaren; “Maar ook omdat het milieutechnisch beter is. Je voegt materiaal toe in plaats van dat je het weggooit, zoals met frezen. Je hebt dus minder afval. Bovendien print je met recyclebare thermoplasten en niet met thermoharders. Pellet printing helpt ons op termijn circulair te worden in onze productie”. Alle pluggen en mallen die Nedcam nu maakt worden weggegooid, al gauw zo’n 70 ton afval per jaar.

“Door die pluggen en mallen van thermoplastics te maken, worden ze ineens circulair”.

’

> Toepassingen in de chemie. Toepassingen in het onderhoud zijn nog geen onderdeel van de samenwerking. Leen en Van Maaren denken wel dat onderhoudsspecialisten toepassingen kunnen verzinnen en staan daar ook voor open. Zelf ontwikkelden ze een alternatief hulpmiddel dat een DSM-bedrijf gebruikt in zijn productie. “Het geprinte hulpstuk is 1,5 kilo lichter dan de oorspronkelijke metalen versie. Dat scheelt ergonomisch enorm voor de medewerkers die dat hulpstuk meerdere keren per dag moeten tillen”.

Van Maaren ziet mogelijkheden in de chemische sector: “Omkastingen in de chemische industrie betreffen vaak kleine series. Een mal daarvoor is dan een enorme investering. We ontwikkelen nu een prototype bekasting voor gasafsluiters die voldoet aan eisen ten aanzien van brandwerendheid en statische elektriciteit. Verder zie je dat in de chemie vaak dure onderdelen op de plank liggen ‘voor het geval dat’. Als je daarvan de CAD-tekening hebt, kun je zo ook heel snel printen. Dat scheelt dure voorraad, of hoge transportkosten als een onderdeel van ver weg moet komen”.

> Regelgeving. Van Maaren; “We zitten nu in een fase dat we voor nieuwe producten en markten telkens moeten kijken of FGFprinting geschikt is. Stel dat je een gevel van een gebouw wilt printen. Dan krijg je te maken met de eisen in het Bouwbesluit. Dat zijn andere eisen dan voor hetzelfde materiaal in een industriële toepassing. Daar moeten we doorheen, net als we dat eerder deden bij de introductie van composieten”. Leen; “Als je dat proces een- >

> Puzzel. Ontwerp, materiaal, printtechniek en de samenwerking dagen elkaar uit om stappen te zetten in de richting van nieuwe applicaties, zegt Leen. “Het is nu vaak nog een puzzel. Er moet nog veel geleerd worden en daarvoor is het belangrijk om samen te werken”. DSM en Nedcam werken sinds begin vorig jaar samen en sinds augustus gaat het hard. “Het is echt een 1+1=3-verhaal, waarbij we veel kennis delen en van elkaar leren. We werken nu aan een eerste mal en een product; dat hadden we een half jaar geleden nog niet gedacht. Het is een open samenwerking waarin ieder zijn expertise inbrengt. Natuurlijk zijn er afspraken over zaken als commercieel en innovatie. We werken op basis van een gentlemens effort naar een bepaald doel toe: wat is het pad ernaartoe, welke milestones moeten we behalen, wie doet wat en is dat een gebalanceerde inspanning? En als er bepaalde extra kennis nodig is, dan halen we die erbij. Voor de 3D-geprinte voetgangersbrug van vezelversterkte kunststof voor het Kralingse Bos in Rotterdam werkten we bijvoorbeeld samen met Royal HaskoningDHV”.

Erwin van Maaren Foto: Nedcam

Pieter Leen Foto: DSM

31

Traditionele bouw van plug en mal met thermoharders / composiet Foto: Nedcam

>

maal hebt doorlopen en je kent de interactie tussen het materiaal en de printer, dan kun je er altijd op terugvallen, want je hebt het print window vastgesteld. Maar het klopt dat we nu veel moeten investeren om dat allemaal op niveau te krijgen. Welke eisen stelt de gebruiker, is er regelgeving waaraan je moet voldoen? Dat ontrafelen we vanuit materiaalniveau naar component -applicatieniveau.

Dat is in feite een gelijkaardige strategie als met traditionele materialen. We gebruiken daarbij veel predictive modelling en simulatiesoftware. We investeren veel in numerieke software om virtueel te kunnen testen en de printstrategie te bepalen. Je wilt namelijk zo efficiënt mogelijk door de pilotfase heen. Je moet de puzzel leggen tussen ontwerp, techniek en materiaal. Die numerieke tools helpen dan enorm en voorkomen een trial and error-aanpak”.

> 3D-scantechniek. Er lopen diverse projecten met de nieuwe printtechniek, maar vanwege geheimhoudings-verplichtingen mag daarover nog niets naar buiten. Leen; “De samenwerking met het Engelse ProDrive voor de innovatieve Hunter auto van het Bahrein Raid Xtreme team in de Dakar-race is wel een voorbeeld dat laat zien dat je met 3D-printen snel onderdelen kunt maken”. Een truck had een 3D-printer aan boord met vezelversterkte filamenten, inclusief de digitale files van onderdelen. “Dat was heel succesvol, waarbij er inderdaad ’s nachts onderdelen werden geprint”. Een digitale tekening is overigens niet altijd meer nodig nu het mogelijk is om bestaande producten 3D in te scannen en vervolgens te printen. Leen; ”Dat doen we nu in een pilot met een zorgverzekeraar, waarbij we

Frezen van een product geprint in DSM’s Arnite® AM8527 GF (G) Foto: Nedcam

32 mei 2021

een lichaamsdeel scannen en er vervolgens een prothese voor printen. Dat is denk ik een aanpak die ook goed past in het onderhoud.

Of 3D-pinten al veel toepassing vindt in het onderhoud? Ik vermoed van niet. Op onderdelen die gecertificeerd moeten zijn, bijvoorbeeld op gas- of vloeistofdichtheid, is het valideren en certificeren nog lastig. Voor allerlei andere hulpmiddelen in het onderhoud kan het prima werken, al zal dat nog veelal met filament printing zijn”.

De 3D-printers zelf zijn niet ‘heel spannend’, zegt Van Maaren. “Het is in wezen allemaal bewezen (robot)techniek die we combineren.

Je hebt wel met extruders te maken. We lopen nu door die hele R&D-fase heen, als voorloper voor de bouw van hele grote printmachines. Die transitie gaat zeker komen. We denken nu na over een portaalprinter en een portaalfrees, waarbij de extruder op het portaal komt, in plaats van op de robot. Dan kun je nog grotere volumes maken”. Want opschalen van XL naar XXL-toepassingen om aan de behoefte uit de markt tegemoet te komen, is de volgende stap, zegt hij, bijvoorbeeld voor toepassingen in de windenergie. “In eerste instantie de tooling: de mallen voor de bladen en behuizingen van windturbines. Daarna ook voor onderdelen als tips, roots, noses en de behuizingen zelf, evenals onderdelen voor de bladen. Food Granulation Printing kan een echte game changer worden”. <

‘

‘Je moet de puzzel leggen tussen ontwerp, techniek en materiaal’

Techniek of Technologie, is daar een verschil tussen dan?

Bij de vraag om een column te schrijven over techniek en dus niet over technologie, had ik wel even een moment waarin ik me afvroeg of daar dan een verschil in zit. Voor veel mensen lopen techniek en technologie in elkaar over.

GAST COLUMN <

Gert van Amersfoort

In de van Dale, lees ik: tech·no·lo·gie 1 de leer van de bewerkingen die de grondstoffen ten behoeve van een bep. tak van industrie ondergaan; leer van de bewerkingen en mechanische hulpmiddelen tech·niek 1 de bewerkingen of verrichtingen die nodig zijn om in een bep. tak van kunst, industrie enz. iets tot stand te brengen; de techniek van het weven; computertechniek 2 manier waarop je te werk gaat als je iets maakt of uitvoert: de techniek van die violist is verbijsterend Technologie kan worden opgevat als ‘de wetenschap van techniek’ en wordt geassocieerd met het produceren van nieuwe, innovatieve dingen, waarbij kennis uit verschillende wetenschappen wordt gebruikt. Als benodigde kennis tekort schiet, wordt deze verbeterd en aangepast en dat leidt tot kennisontwikkeling, nieuwe technieken of verbeterde technieken.

Een technologisch probleem is bijvoorbeeld het ontwikkelen van een zonnecel met een zeer hoog rendement, een technisch probleem is bijvoorbeeld het repareren van een defecte zonnecel. Het begrip techniek wordt in verschillende betekenissen gebruikt, zoals (a) het op systematische manier toepassen van natuurwetenschappelijke of andere georganiseerde kennis ten behoeve van praktische doeleinden en (b) een bepaalde aangeleerde vaardigheid in het werk om een bepaalde activiteit te verrichten, verwant met gestructureerd handelen. Techniek en technologie hebben beide een grote invloed op de samenleving en zijn onmisbaar voor de ontwikkeling van ondernemingen.

Wanneer ik met mijn medewerkers ‘op’ de brouwerij spreek over de dagelijkse problematiek, gaat het over het falen van een installatie,

het falen van de techniek. Bij een ervaren monteur kunnen we zeer onder de indruk zijn van zijn techniek; een meester in de techniek van het repareren van vulkranen, net zoals de violist in de van Dale dat op zijn gebied is.

Wanneer we echter een meer blijvende oplossing voor deze kranen willen creëren, wie wil dat niet, dan zullen we niet alleen naar de techniek ervan moeten kijken, maar ook technologie moeten toepassen. Welke technologie zit er achter de kranen en welke technologieën kunnen we gebruiken om de betrouwbaarheid van onze vulkranen te verhogen? Hierbij kunnen we ook denken aan technologische trends als: Industrial Internet of Things, Data Analytics, samensmelting van operationele- en informatietechnologie en Reliability Technologie. Wanneer ik met jongeren spreek over de vraag of zij geïnteresseerd zijn in een baan in de techniek, wordt er vaak bedenkelijk gekeken. Vraag ik of ze geïnteresseerd zijn in moderne technologieën, dan volgt er vaak een positief antwoord.

Het wordt tijd dat we duidelijk kunnen maken dat de twee verschillende aspecten niet zonder elkaar kunnen. Kijk maar naar de oorsprong van het woord technologie, (Grieks: τέχνη: ‘vakmanschap’ en λογία: ‘theorie’). En is dat nu niet net wat ons werk zo aantrekkelijk maakt, de combinatie van vakmanschap en techniek? Want Vakmanschap is tenslotte Meesterschap (Grolsch).

Gert van Amersfoort Manager Maintenance & Engineering at Koninklijke Grolsch

<

33

DATA SCIENCE MARINE <

Data science verbetert onderhoud en beschikbaarheid marineschepen De Koninklijke Marine bouwt aan betere toekomstbestendige oplossingen voor nieuwe schepen die dit decennium in de vaart zullen komen en de komende dertig jaar of meer dienst zullen doen. Het zet daarbij sterk in op het organiseren van data, het betrekken van Maintenance engineers en het samenwerken met de industrie.

Directie Materiële Instandhouding (DMI) in Den Helder is bij de Koninklijke Marine (KM) verantwoordelijk voor het onderhoud van schepen, onderzeeboten en systemen. “Een van de doelstellingen die in de Defensievisie 2035 is gedefinieerd, is dat we een nog betere grip en controle moeten krijgen op onderhoud en Asset Management. Dit willen we onder meer doen door met data science de voorspelbaarheid van het onderhoud van onze vloot te verbeteren. Op die manier kunnen we machineproblemen beter voorspellen en onderhoud beter plannen”, zegt Bart Pollmann. Hij is innovator Smart Maintenance bij het team Data voor Onderhoud van DMI van de marine.

Techport Fieldlab Foto: Media Centrum Defensie

34 mei 2021

Dennis Curvers, eveneens Innovator smart maintenance bij DMI valt Pollmann bij. “Een marineschip moet voor een langere periode (dertig jaar of langer) dienst doen. Als je nu terugblikt welke technieken er dertig jaar geleden werden toegepast, dan zie je dat er ontzettend veel is veranderd. Ook de komende dertig jaar zal de technologie zich razendsnel verder ontwikkelen. Om relevant te zijn en blijven, zul je innovaties moeten doorvoeren en een schip veel adaptiever moeten ontwikkelen. We moeten veel dynamischer kijken naar de huidige generatie schepen en al in de ontwerpfase van nieuwe schepen nadenken over asset management. Een slimme aanpak is noodzakelijk”.

> Functionele benadering. Hoe de marine dit concreet aanpakt? “Vanuit een functionele benadering”, zegt Curvers. “In de volgende generatie schepen zal minder bemanning aan boord zijn.

Hierdoor is het noodzakelijk om een aantal zaken te digitaliseren om ook ondersteuning vanaf de wal te kunnen bieden. Er is met andere woorden een ander type infrastructuur nodig aan boord, met meer sensoriek die toekomstbestendig is. We onderzoeken eerst met criticaliteits- en kosten- en batenanalyses welke installaties kritisch zijn voor de operationele inzet van het schip. Aan de hand van de technische kenmerken van de installaties kunnen we vervolgens nadenken welke informatie nodig is die kan bijdragen aan een betere voorspelbaarheid van onderhoud en Asset Management.

Daarnaast kijken we naar de mogelijkheden die al beschikbaar zijn op bestaande systemen. Veel apparatuur is al voorzien van de nodige sensoren om er meer data uit te halen dan op dit moment gebeurt”. Curvers geeft een voorbeeld. “Neem een pomp. Hiervan werd in het verleden bijvoorbeeld alleen de persdruk geregistreerd om de pomp te kunnen monitoren, maar ook het uitlezen van aanvullende parameters als zuigdruk en temperatuur is mogelijk zodat het systeem kan worden gemodelleerd. Zinvolle parameters die vaak al beschikbaar zijn, willen we eveneens loggen en analyseren. Systemen worden aan een Industrial Internet of Things (IIoT)-netwerk aangesloten zodat data flexibel kan worden gelogd en sneller beschikbaar is voor analyse. Installaties worden hierdoor complexer, maar ook geavanceerder en slimmer wat leidt tot betere ondersteuning van de bemanning”. > Techport. Om dit alles voor elkaar te krijgen, is samenwerking met andere partijen nodig. Collega Marc Hulzebos, senior engineer van de afdeling conditie en prestatie-analyse, onderdeel van het Kenniscentrum Conditiebewaking van de marine legt uit. “Data verzamelen van schepen op missie heeft een aantal nadelen. Er is altijd enige vertraging tussen het verzamelen van data en het analyseren ervan omdat schepen op zee de data niet zomaar aan land kunnen brengen voor analyse. Daarnaast is het voor het onderzoek handig als er veel problemen optreden om correlaties te kunnen vinden in de data. In de praktijk treden problemen (gelukki) niet zo vaak op, maar voor het uitvoeren van het onderzoek is dit een beperkende factor. We hebben daarom onder meer samenwerking gezocht met de proeffabriek van het Fieldlab Smart Maintenance.

In dit fieldlab (ondergebracht in Techport) hebben we gebruik kunnen maken van een installatie met een aantal pompen en een watertank waar we vrij aan konden sleutelen zonder een operationeel schip te moeten belasten met problemen. Zo hebben we een dataset gegenereerd van de ideale, gezonde situatie. Vervolgens hebben we diverse faalmechanismen, in verschillende gradaties toegepast. Van iedere nieuwe, ongezonde situatie is eveneens data verzameld. Geleidelijk aan leren analysetechnieken aan de hand van slimme algoritmen en machine learning afwijkende patronen en faalmechanismen herkennen, nog voor ze optreden. De samenwerking met Techport gaat ons helpen om te leren werken met nieuwe data-analysetechnieken”.

> RH Marine en Damen Schelde Naval Shipbuilding. Ook met RH Marine en Damen Schelde Naval Shipbuilding (DSNS) is de Koninklijke Marine een samenwerking aangegaan. Hulzebos; “De Koninklijke Marine heeft met deze partijen een samenwerkingsovereenkomst gesloten om het onderhoud van nieuwe schepen

ZrMs Groningen op patrouille Foto: Media Centrum Defensie

met behulp van data science efficiënter en voorspelbaarder te maken. DSNS is verantwoordelijk voor de bouw van nieuwe fregatten waarbij al in de ontwerpfase rekening zal worden gehouden met het intensiever gebruik van data. RH Marine is maritiem systeemintegrator en levert infrastructuur om data te kunnen verzamelen en opslaan op een veilige manier. Met als doel: betere voorspelbaarheid van het onderhoud door aan de hand van data inzicht te verschaffen in de huidige toestand en eventuele degradatie van installaties aan boord. We werken samen om tot een volgende generatie schepen te komen”.

> Extra uitdagingen. De marine heeft daarbij te maken met een aantal bijzondere uitdagingen. Curvers; “Wat wij doen binnen de organisatie van Data voor Onderhoud is nieuw voor de organisatie. Dat betekent dat de vragen die we stellen eveneens nieuw zijn. Men heeft er nog niet voldoende over nagedacht of de vragen zijn nog niet eerder gesteld, waardoor je tegen wat uitdagingen aanloopt. Een voorbeeld. De grote hoeveelheid data die we willen verzamelen moet worden opgeslagen. Onze netwerkarchitectuur is daar op dit moment nog niet op ingericht”. Een factor die het nog complexer maakt is de hoge mate aan confidentialiteit waarmee de marine te maken heeft. “Veel oplossingen die voor commerciële partijen toegankelijk zijn, zoals de cloud, is voor ons (voorlopig) >

Pilotproject Zr. Ms. Groningen Zr.Ms. Groningen is uitgerust met extra sensoren en analysetools in een IoT-omgeving om te komen tot voorspellend onderhoud. Het schip is eveneens betrokken bij een ander project, Oceans X met als hoofddoel het beïnvloeden van gedrag op verschillende thema’s, waaronder het verduurzamen van de maritieme sector. Curvers; “In het project is onder meer gekeken hoe een schip zich op de meest energiezuinige manier van A naar B kan verplaatsen. Er zijn meerdere scenario’s mogelijk afhankelijk van de specifieke situatie, route en positie waarin het schip zich bevindt. Aan de hand van een aantal parameters is het mogelijk het meest efficiënte scenario te berekenen, wat leidt tot minder brandstofverbruik, minder emissie en minder slijtage en dus minder onderhoud. Door beter naar de data te kijken en hoe deze in te zetten kunnen we de operationele inzetbaarheid van het schip bevorderen”.

35

Gegevensuitwisseling Foto: Media Centrum Defensie

>

geen oplossing. Wij kunnen hierdoor niet altijd meeliften op wat er commercieel beschikbaar is. We onderzoeken wat er voor handen is, leren ervan en gebruiken de slimmigheden om deze vervolgens toe te passen binnen de kaders en mogelijkheden die we hebben”.

OEM’ers samenkomen. Dit betekent dat je ook bij onderhoud en service van de installaties op de schepen geen beroep kunt doen op één servicepartij. We zullen altijd zelf het voortouw moeten nemen”.

> Niet afwachten. Onderhoud slim aanpakken is een noodOp de schepen waar momenteel proefprojecten lopen, worden momenteel grotere datasets opgeslagen op opslagmedia die, zodra de schepen weer aan wal zijn, worden uitgewisseld. “In een veilige werkomgeving kunnen we deze data analyseren en onze analysetechnieken verbeteren. Hierdoor werken we in deze fase nog wel met verouderde data. Gaat het om kleinere hoeveelheden specifieke data, dan is het al mogelijk om deze via een beveiligde satellietverbinding over te brengen. Ook daar zijn we de mogelijkheden verder aan het onderzoeken. Onze schepen hebben hiervoor op dit moment nog niet de juiste apparatuur aan boord waardoor een aantal extra bewerkingen nodig is, maar voor onze toekomstige vloot zal dit eenvoudiger worden”. Nog een uitdaging is dat er bij de marine sprake is van series van maximaal 4 vergelijkbare schepen en geen serieproductie zoals in automotive en luchtvaart.

Hulzebos; “De werf waar wij onze fregatten kopen, moet je veel eerder zien als systeemintegrator waar onderdelen van verschillende

‘

zaak. Hulzebos; “Hoe onderhoudsvoorspelling er de komende jaren concreet uit zal komen te zien, weten we nog niet. Belangrijk is echter om niet af te wachten tot zaken mogelijk plug-and-play beschikbaar zijn. Je kunt nu alvast installaties voorzien van sensoren en onderzoeken hoe je op een betrouwbare manier nuttige data kunt verzamelen en welke analysetechnieken en modellen toepasbaar zijn. Dat geldt niet alleen voor ons, maar voor alle industrieën”. Curvers vervolgt; “Data science is daarbij geen doel an sich. Het is een toolbox voor de onderhoudstechnicus die hem veel extra mogelijkheden kan gaan bieden. De specifieke installatiekennis van de onderhoudstechnicus zal daarbij zeer belangrijk blijven.

Drie pijlers leiden uiteindelijk tot succes: data, analysetechnieken én domeinkennis. Een combinatie van deze drie is noodzakelijk. Alleen data helpt niet, alleen beschikken over goede modellen brengt je evenmin verder. Er is absoluut verstand en inzicht in het systeem en in onderhoud nodig. Je kunt dit niet doen zonder mensen”. <

‘De samenwerking met Techport gaat ons helpen om te leren werken met nieuwe data-analysetechnieken’

36 mei 2021

Kort Studenten presenteren de Eco-Runner XI, efficiëntste stadsauto op waterstof

Met deze ultra-zuinige stadsauto op waterstof doet het studententeam van de TU Delft een gooi naar de winst bij de Shell Eco-marathon 2021. TKI Nieuw Gas is Gouden sponsor van het Eco-Runner team.

De elfde Eco-Runner is een kleine stadsauto die rijdt op waterstof.

Een team van 23 studenten van de TU Delft, van natuurkundigen tot industrieel ontwerpers, maakten afgelopen maanden het ontwerp dat nu wordt gepresenteerd. Het nieuwe ontwerp is de helft aerodynamischer dan zijn voorganger en heeft minder luchtweerstand dan een wielrenner. Hij is kilo’s lichter en kan in theorie 3000 kilometer rijden op een kilo waterstof. “De verbeteringen zitten in alle onderdelen,” zegt Reinout Sterk, masterstudent werktuigbouwkunde en chief engineer van Eco-Runner. “Zo hebben we samen met een Singaporees bedrijf een nieuwe brandstofcel ontworpen”.

Het doel is meedoen aan de Shell Eco-marathon 2021 in de stadsautocategorie. De efficiëntie van de auto wordt in de race getest op een traject waarbij ze diverse malen moeten stoppen en weer optrekken. De auto die de minste waterstof gebruikt heeft gewonnen. Projectmanager Lotte Borstlap zegt: “Wij geloven in waterstof. Veel races draaien om de snelheid, maar wij vinden efficiëntie belangrijk”. En Sterk is optimistisch: “Met al onze ervaring maken we een goede kans om te winnen”.

Tussenjaar De visie van het Eco-Runner team is Een duurzame toekomst promoten door ‘s werelds meest efficiënte stadsauto op waterstof te bouwen. De studenten geven hiervoor allemaal vrijwillig een jaar van hun tijd. De meesten doen dit als tussenjaar, na de bachelor of tijdens hun master, om ervaring op te doen buiten hun studie. Borstlap heeft een bachelor technische natuurkunde en wilde uitzoeken wat haar studie haar in de praktijk kan brengen.

“Ik heb heel veel aan de ervaring van het werken in het Eco-runner team! Je komt zoveel dingen tegen die je niet had bedacht. Je kunt je kennis toepassen en je hebt zelf alle touwtjes in handen”.

Eco-marathon Zodra de auto gebouwd is volgen nog maanden van trainen en fine-tunen. In juni en juli worden, onder voorbehoud van corona, de regionale Europese Shell Eco-marathon races gehouden. In de Shell Eco-marathon ontwerpen scholieren- en studenten een voertuig dat zo ver mogelijk kan rijden op het equivalent van 1 kWh of 1 liter brandstof. In een race gaan ze de strijd met elkaar aan om de efficiëntste auto: wie gebruikt de minste brandstof op het traject. <

37

TECHNIEK <

Mic corrosie met mci Een groot Nederlands zuivelbedrijf heeft MCI gevraagd een inspectie en onderzoek uit te voeren aan vaten, compensatoren en leidingwerk met pompen ter bepaling van het faalmechanisme achter vroegtijdige lekkages tijdens commissioning. Aan de hand van de RVS schadestukken, is middels microscopisch onderzoek eenduidig vastgesteld dat het hier om spleet- en microbiologische corrosie (MIC) ging. De typische verschijningsvorm van de lekkages, de locaties en de endoscoopbeelden vormen, samen met de procesgegevens die bekend waren en met elkaar besproken zijn, een eenduidig beeld van de heersende problematiek.

De meest voorkomende MIC-schadeproblemen in roestvaststalen (RVS) installaties zijn installaties die gevoed worden door oppervlakte of bronwater. Oppervlakken die gevoelig zijn voor MIC-aantasting (Microbiological Induced Corrosion) zijn altijd metallisch en in vele gevallen een combinatie van RVS in belucht water. Maurice Hogenboom, directeur van MCI legt de technische aspecten van deze MIC-aantastingsvorm uit.

Hogenboom; “Gallionella is een bacteriesoort die zich voedt door middel van een elektronen donor, dat wil zeggen dat de bacterie elektronen opneemt die worden aangeboden vanuit zijn omgeving.

Elementen die onder bepaalde omstandigheden uit zichzelf oxideren vormen de voedingsstof voor de bacterie. Wanneer waterstromen chloriden, Fe-ionen en zwavelsporen bevatten, wordt deze bacteriesoort om diverse redenen versneld gevoed. Hierdoor ontstaan op locaties waar water stilstaat, of een lage stromingssnelheid heeft, koloniën (slijmlaag) waar de bacteriën zich gemakkelijk aan het oppervlak kunnen hechten”. Hij noemt daarbij de voorbeelden van spleten, dode hoeken en poreuze oxidehuiden naast lasverbindingen.

Lekkage van RVS-compensator nabij de rondlassen Foto: MCI

38 mei 2021

> Pompen. Als het percentage Fe2+ ionen in zuurstofhoudend water is verhoogd, zal dit vaak verder gaan oxideren naar Fe3+.

Bij deze reactie komen elektronen vrij die de groei en vorming van de bacteriën die MIC veroorzaken versnellen. “Pompen die gemaakt zijn van gegoten koolstofstaal geven deze ionen eveneens af in het systeem door erosie-corrosie”, vertelt Hogenboom.

“Het is belangrijk dat zulke pompen vervangen worden door RVSexemplaren. Spleten moeten worden vermeden in de installatie, aangezien spleten juist een stimulans zijn voor corrosie zoals MIC. Water mag nooit stilstaan in een RVS installatie en een dode hoek kan beter vervangen worden door een bocht. Belangrijk is dus dat er waterzijdig voor een goede afwerking gekozen wordt, veel beter hygiënisch in plaats van industrieel”.

‘’

Microscopisch beeld karakteristieke aantastingspatroon (200xvergroot) Foto: MCI

> Het onderzoek. Tijdens het onderzoek bij het zuivelbedrijf is duidelijk geworden dat de spleten uit het systeem moesten worden verwijderd. Dit zijn de triggers voor spleetcorrosie en MIC. Hogenboom; “De compensatoren (balgen) hebben we laten vervangen door spleetvrije exemplaren. Water mag natuurlijk niet stilstaan of langzaam stromen in een systeem, dus ook de dode (afgekapte) hoeken moesten vervangen worden door bochtstukken”. Indien een verhoogd ijzerpercentage in het zuurstofhoudende water aanwezig is, wordt dit geoxideerd waarbij elektronen vrijkomen. De vorming en groei van microben die MIC kunnen veroorzaken, wordt hierdoor versneld en zo de initiatietijd dus verkort. De koolstofstalen (gegoten) pompen geven Fe2+ ionen af in het systeem door erosie-corrosie. Hogenboom wijst erop dat de pomp een anode in de gehele kathodische (RVS) waterloop is. “Bovendien was de stalen pomp uitgerust met een RVS waaier as. Dit vormde een galvanisch element in de pomp waardoor eveneens Fe2+ ionen in de waterloop terecht kwamen”. > Betrouwbaarheid. Geconcludeerd kan worden dat de aanwezigheid van chloriden in het proceswater zo nadelig is, dat er nauwelijks pragmatische oplossingen zijn om de integriteit van de installatie te kunnen waarborgen. Hogenboom; “De best werkbare situatie zou het gebruik van demi-water zijn. De pompen dienen net als het leidingwerk in RVS kwaliteit uitgevoerd te worden en het systeem dient spleet- en dode hoek vrij ontworpen te zijn. Voorkom isoleren waar dit niet echt nodig is om de inspecteerbaarheid maximaal te houden en kijk heel juist naar de toepassing. Als je isoleert in het kader van energie-efficiency, denk dan nog eens heel goed na of het echt hoog rendement geeft. Maak hierin de juiste afweging.

Of maak de keuze voor modulair isoleren”. > De pomp ontmanteld. De koolstofstalen (C-stalen) pomp is door MCI gedemonteerd waarbij het corrosiebeeld visueel is onderzocht. Hierbij bleek dat ter plaatse van de materiaalverschillen tussen waaier en pomp-as de meeste aantasting ontstond. Deze aantasting was het gevolg van galvanische corrosie, omdat de elektrochemi-

‘Let ook op materiaal uniformiteit’

sche oppervlaktepotentialen tussen het C-staal van de waaier en het 304 RVS van de pompas aanzienlijk verschilden. Hogenboom; “Het onedele C-staal tastte hierbij versneld aan waarbij ijzer-ionen het systeem contamineerden. Daarnaast komen bij dit galvanische corrosieproces weer elektronen vrij waardoor MIC ook weer versneld wordt. De RVS pompas dient elektrisch geisoleerd te zijn van de C-stalen waaier. De C-stalen pomp dient tevens geïsoleerd te zijn van het aangekoppelde leidingwerk. In dit specifieke geval bij het zuivelbedrijf was het veel beter om geen C-staal in de RVS waterloop te hebben. Materiaaluniformiteit is altijd aan te bevelen”.

> Drie fases. Hogenboom geeft het belang van de fases Engineering, Commissioning, In gebruikname met klem aan. Zoek de absolute synergie hiertussen is zijn dringende advies; “In deze specifieke case hebben we in een multidisciplinair team de engineeringsfouten ontdekt en direct laten modificeren. Vanwege de schade door spleetcorrosie, galvanische corrosie en MIC, was vervanging de beste oplossing. Met deze kennistoevoeging kan het zuivelbedrijf ongeplande stops voorkomen en omdat de leverancier, tevens fabrikant, in het onderzoek was betrokken, hebben we ook die OEM kunnen helpen om herhaling van ontwerpfouten te voorkomen”. <

39

MEER WAARDE UIT ASSETS <

Meer waarde uit assets De twee belangrijkste thema’s op het gebied van assetmanagement zijn zonder twijfel de meeste waarde uit assets halen en assets zo duurzaam mogelijk beheren.

In de praktijk blijkt het lastig om ambities door de keten heen te realiseren van asset-owners via assetmanagers naar aannemers en andersom. Wij zien kansen om strategie en doelstellingen aantoonbaar te verbinden met oplossingen en zo meerwaarde te behalen met assetmanagement.

Steeds meer contracten bevatten duurzaamheidsambities. Die kunnen gaan om het energiegebruik of de uitstoot van fijnstof, maar ook om het maken van herleidbare keuzes over vervangingen of het reviseren van systeemdelen. De ambitie is vaak hoog, maar de oplossing die uitgevraagd en geboden wordt, is vaak de standaardoplossing met weinig ruimte voor vernieuwing. Hier knelt het: aannemers voeren het contract uit, terwijl zij de expertise hebben om meer te bieden dan de standaardoplossing. Ambities, diensten en producten in de keten samenbrengen levert meerwaarde op. Ons advies: ga samen op zoek naar kansen, ook al liggen die buiten de scope van het contract. Daar zit de winst!

Bedrijfsvoering verduurzamen Bij zowel assetmanagement als duurzaamheid gaat het om het optimaal besteden van (gemeenschaps)geld. Dit vraagt om een doelmatige vertaling door de keten van doelstelling tot uitvoering met een herleidbare aantoonbaarheid dat is voldaan aan de doelstelling.

De echte assetmanagementuitdaging zit in het verduurzamen van de complete bedrijfsvoering voor zowel opdrachtgevers als -nemers.

In de combinatie van assetmanagement en duurzaamheid zit veel potentie! Wanneer beide over het geheel en in combinatie worden beschouwd, kun je er een goede businesscase van maken. Daarbij moet duidelijk zijn wie waarvoor verantwoordelijk is, welk budget er is voor de (duurzaamheids)ambities en op basis waarvan de afwegingen worden gemaakt. Vervolgens is de vraag: hoe kun je aantonen dat dat wat je bedacht en gebouwd hebt, ook doet wat benodigd was en hoe kun je dat monitoren?

Aantoonbaarheid Met Asset Dynamics wordt het mogelijk scenario-analyses te doen, om verschillende mogelijke toekomsten samen te verkennen. Niet alleen van het asset zelf (de individuele objecten) maar ook van het totale netwerk én van de (toekomstige) context waarin de assets dienen te functioneren. Asset Dynamics houdt dus ook rekening met het gebruik van het asset en met de impact op het milieu. Dit maakt integrale analyses mogelijk waarbij naar verschillende aspecten in hun samenhang wordt gekeken zoals gebruik, kosten, opbrengsten, veiligheid, milieu, conditie en onderhoudswerklast.

In figuur 2 wordt de scope van Asset Dynamics weergegeven specifiek voor toepassing in de infrastructuur. De gangbare scope van

40 mei 2021

AANTOONBAARHEID

logische afleiding en traceerbaarheid per abstractieniveau Benodigd

Functionaliteit

Logische invulling

Technische invulling

Aantoonbare prestaties

Toegevoegde waarde

Waarom willen we dit? gebruiken omgevingsfuncties

prestatie gebruik logische architectuur

Waarom is dit maatgevend?

technische architectuur

systeemfuncties en gedrag

prestatie systeem

logische bouwblokken

Waarom functioneert dit zo?

logische bouwstenen

Presterend systeem

kenmerken

eigenschappen

Functionerend systeem

Maak- en haalbaar systeem

predictive/prescriptive analyses is in het algemeen die van de infrastructuur en installaties (de fysieke assets) en vandaar uit naar het beheer en onderhoud ervan. Binnen Asset Dynamics vindt integratie plaats met de primaire functie van die fysieke assets; in dit geval het verkeer en het zorgen voor een veilige en vlotte doorstroming middels verkeersmanagement.

Neem het thema duurzaamheid. De methodiek is geen vervanging van BREEAM, prestatieladders, risicobeoordelingsmethodieken of GPR, maar helpt anders te kijken naar het thema. Duurzaamheid is meer dan alleen besparen op materialen of levensduurverlenging.

Door techniek, logica, functionaliteit en gewenste prestaties te verbinden met het uiteindelijke doel, ontstaan nieuwe inzichten. Tot op detailniveau is aan te tonen wat de bijdrage is. We kijken te vaak vanuit één dimensie naar de oplossing, meestal vanuit de techniek.

Zo kan een stukje groen midden op een groot parkeerterrein een veel grotere bijdrage leveren als je beseft dat groen als staptegels voor insecten kan dienen en tegelijkertijd de leefbaarheid en prettige werkomgeving kan vergroten. Als je die samenhang kunt zien, is het een win-winsituatie!

Samen integraal beoordelen Een andere manier om het beoordelingskader visueel te maken is door de prestaties om te zetten naar een webdiagram. Als je vanuit het thema duurzaamheid gaat kijken naar functionaliteit (rood en bruin), naar techniek (paars, geel en groen) en naar logische blokken (blauw), kun je de prestaties uitzetten in het web. Dit geeft een

prestatie subsysteem

bruikbaarheid en beheerbaarheid

prestatie element

betrouwbaarheid en voorspelbaarheid

Presterend systeem

Waardevol systeem

technische componenten

systeemtoestanden en -overgangen

Benodigd systeem

productiviteit en toekomstbestendigheid

technische onderdelen

subsysteem functies en condities

Waarom heeft dit deze eigenschappen?

doeltreffendheid en rendement

integraal beeld waar de oplossing in samenhang scoort.

Een voorbeeld is het project Groot Onderhoud A348 waarin reductie van CO2-uitstoot en het maximaal hergebruik van vrijkomende materialen (circulariteit) centraal staan. Provincie Gelderland en Boskalis/ Movares vormen samen het bouwteam: gelijkwaardig en met proactieve inbreng in het project. Door gezamenlijk op te trekken haal je maximaal rendement uit de expertise en ervaring waar het gaat om duurzaamheid.

Meerwaarde Movares Wij kunnen een raamwerk bieden met handvatten om uw bedrijfsvoering te laten doorwerken in de keten én te verduurzamen. Ons doel: uw assets aantoonbaar en zo duurzaam mogelijk te laten renderen conform uw strategie en doelstellingen.

Wilt u ook aantoonbaar meer waarde halen uit uw assets? Neem dan contact op met: Rutger van Bemmel, senior adviseur systeem architectuur, rutger.van.bemmel@movares.nl Saskia Pennings, business consultant, saskia.pennings@movares.nl Arjen Boon, senior adviseur systems engineering, arjen.boon@movares.nl

41

OPGELEVERD <

Digitale werkplekinspecties en Safety Walks Inspecties in de breedste zin van het woord geven informatie over de fysieke conditie, risico’s (technisch, economisch, maatschappelijk), conformiteit met regelgeving van de asset en bedrijfszekerheid van de asset. Een inspectie vindt plaats in de beginfase van de asset-levenscyclus, maar ook tijdens de operationele fase van de asset en zelfs als ‘post mortem’ activiteit. Indien de operationele fase onder de vlag van BAM Infra Asset Management uitgevoerd wordt, kan voor de veiligheid van medewerkers, de keten en omgeving meegekeken worden tijdens een digitale werkplekinspectie of safety walk.

Hartelfietsbrug Foto: BAM

42 mei 2021

BAM Infra staat aan de wieg van de zogenoemde digitale werkplekinspecties. Bauke Hoogzaad, assetmanager bij BAM Infra Asset Management en Bibiche Bohle, Q.H.S.E. specialist bij BAM Infra; “We toetsen hoe onze collega’s acteren als het gaat om veiligheid en gedrag tijdens werkplekinspecties en gedragsobservaties. Dat doen we nu al geruime tijd in fysieke vorm en dat is een geweldige manier om inzicht te krijgen, elkaar te toetsen en elkaar scherp te houden. Maar toen kwam Corona, wat betekende dat we het aantal collega’s dat de uitvoering bezoekt vanwege het besmettingsrisico, moeten reduceren en daarmee een nieuwe vorm van betrokkenheid tijdens werkplekinspecties hebben moeten introduceren ”.

> Samen inspecteren. Bohle heeft samen met Marleen van Wichen, manager cluster Asset Management binnen BAM Infra Asset Management, de huidige werkwijze ontwikkeld en legt uit dat twee collega’s de inspectie fysiek uitvoeren en andere collega’s tegelijkertijd online live meekijken. “Onze voorkeur heeft een gecombineerd fysiek team van een Uitvoerder/Monteur met een KAM of Veiligheidskundige collega. Een van deze collega’s loopt de ronde met de gimbal, dat is een houder voor de smartphone met camera die zorgt voor mooie vloeiende beelden door de ingebouwde stabilisator. Dit live beeld biedt de mogelijkheid om collega’s van achter hun beeldscherm mee te laten kijken in wat zij ter plaatse werkelijk zien. De andere collega gebruikt een selfiestick met een tweede smartphone voor de microfoon. Hierdoor zijn niet alleen beide collega’s goed te verstaan, maar kunnen ook vragen gesteld worden aan andere personen die uitvoeringsactiviteiten verrichten. Samen beantwoorden zij de vragen van de meekijkers tijdens de inspectie. Deze manier van gezamenlijk inspecteren en de multidisciplinaire benadering die ontstaat met eigen zienswijzen en vragen vind ik eigenlijk een verbetering van de oorspronkelijke inspectie zelf, omdat het je blikveld verbreedt en je met elkaar toch anders kijkt”. > Over inspecties. In de beginfase inspecteert BAM Infra Asset Management of de asset, conform een vooraf met de fabrikant overeengekomen toetskader, voldoet aan de verplichtingen die voortvloeien uit wet- en regelgeving. In de gebruikersfase, ook wel de operationele fase, inspecteren ze op een periodieke basis of de asset na verloop van tijd nog steeds voldoet aan weten regelgeving. In de “post mortem” fase onderzoeken ze welke nochtans “verborgen” afwijkingen aanwezig waren (aan moeilijk

‘

inspecteerbare onderdelen). De inspectie is uiteindelijk gericht op het ontdekken van risico’s en daarbij beheersmaatregelen te formuleren. Er zijn verschillende methodes voor de inspectie van een installatie. De meest voorkomende typen inspecties zijn: visueel, beproevingen, metingen (efficiency, belasting, temperatuur etc.), steekproeven en een technisch dossier onderzoek. Met de digitale werkplek inspectie of Safety Walk wordt op locatie de veiligheid van de werkplek geïnspecteerd.

> Een voorbeeld. De aanleg van een 611 meter lange fietsbrug (de langste in Zuid Holland) maakte het mogelijk het fietspad op de Hartelbrug bij Spijkenisse te vervangen door een extra rijstrook voor het autoverkeer. Hiermee is de N218 verbreed, die de verbinding vormt tussen het industriegebied Europoort en de snelweg A15. De Hartelfietsbrug ligt tussen de Hartelbrug en de Hartelkering, die het achterland van Rotterdam beschermt tegen stormvloed. Hoogzaad; “Zo’n brug vraagt onderhoud en regelmatige werkplekinspecties. Als wij die uitvoeren, zetten we nu vooral de digitale werkplekinspectie in. De communicatie verloopt via een call in TEAMS. Een teamlid begeleidt deze call procesmatig en een andere collega zorgt voor de vastlegging van de bevindingen met relevante screenshots”. Bohle; “Een sterk aanvullend punt is dat je de inspectie niet meer alleen doet. Je leert op deze manier veel van elkaar”. Hoogzaad en Bohle denken dat deze vorm van inspecties ook na Corona zal blijven. Het is volgens beiden geweldig hoe verschillende fases en disciplines naar elkaars werk kijken. Bohle; “Aanvankelijk lijkt het best eng om elkaar op de vingers te kijken en vragen te stellen, maar inmiddels is die beleving er niet meer. We leren van elkaar en worden ons bewuster van eventuele omgevingsgevaren”.

> Digitale werkplekinspectie; Loop je even mee. Bohle neemt ons mee tijdens één van de eerste digitale werkplekinspecties, die bij de Hartelfietsbrug wordt gehouden; “Onder de brug hebben we een start gemaakt, alle betrokken collega’s hebben ingebeld in de TEAMS vergadering, zij hebben de projectintroductie gehad en zo kijken er vanaf dat moment verschillende professionals mee. Tijdens de digitale werkplekinspectie houden we alles in de gaten natuurlijk. Omgevingsgeluiden bijvoorbeeld kunnen een behoorlijke verstoring geven op het beeld en geluid van de live streaming. Ook de weersomstandigheden zijn natuurlijk van invloed. Tijdens de digitale werkplekinspectie bij de Hartelfiets- >

‘We leren van elkaar en worden ons bewuster van eventuele omgevingsgevaren’ 43

‘

‘Aanvankelijk lijkt het best eng om elkaar op de vingers te kijken’

>

’

brug bleek dat de nieuwe techniek de aandacht van de collega’s ter plaatse soms afleidde van de omgevingsrisico’s. Je aandacht verdelen tussen de vergadering met het live camerabeeld en -geluid en de omgeving waarin ook continu beweging is, vormt een uitdaging.

Elkaar blijven attenderen op risico’s in de omgeving werkt gelukkig goed. Veiligheid doe je samen”.

Hoogzaad; “De werkplekinspectie is zeer waardevol en als je de werkplekinspectie persoonlijk fysiek ter plaatse uitvoert, hoef je met die bijzondere invloeden geen rekening te houden. Maar als er collega’s in TEAMS meekijken, zijn het nieuwe details waar we inmiddels ook op letten zonder op ons niveau van veilig werken in te boeten”.

> Meekijken is leuk, meepraten is beter. De digitale werkinspectie levert een integraal gesprek over de live beelden op.

Doordat er meerdere experts in de call zitten, draagt het concept van de digitale werkplekinspectie bij aan de kruisbestuiving. Voor de mensen die minder vaak buiten komen is de sessie extra leerzaam. Hoogzaad; “De professionaliteit om elkaar aan te spreken op verbeterpunten was er al en is er nu met vol respect nog steeds.

Zo kunnen we verbeterpunten traceren, benoemen en doorvoeren”. Daarnaast is dit een eenvoudige werkwijze om zorg te dragen dat iedereen, ondanks de huidige beperkingen, wel de benodigde werkplekinspecties kan doen. Ook biedt dit de mogelijkheid om safety walks met opdrachtgevers bij te wonen zonder beperkingen in het aantal betrokkenen”. Bohle; “De betrokkenheid van onze opdrachtgevers is belangrijk. Het is belangrijk dat ook de opdrachtgever ziet hoe een locatie of werksituatie er werkelijk uit ziet, dat veilig werken een prioriteit heeft en welke eventuele gevolgen dat met zich meebrengt. Als je er werkelijk loopt, wat kom je dan tegen en hoe kunnen we samen de veiligheid verbeteren”. <

44 mei 2021

Netwerken Beheer en Onderhoud Asset Management Techniek Branchevereniging

Conditiebewaking Prestatiemanagement Maintenance Academy Kennisontwikkeling

Onderhoud je netwerk en Deel kennis en ervaring

Maak onderdeel uit van Europa’s grootste netwerk De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) is dé toonaangevende brancheorganisatie die middels belangenbehartiging, kennisontwikkelingen en -overdracht en netwerken ondersteuning biedt aan bedrijven en personen die bij de besluitvorming op het gebied van Beheer en Onderhoud/Asset Management betrokken zijn en daarmee de Nederlandse onderhoudssector als ’s werelds beste helpt te presteren.

>> Word lid!

De NVDO doet dit door in de sector een onafhankelijke positie in te nemen en alle relevante bedrijfssectoren met behulp van voorlichting, advisering, kennisontwikkeling, (wetenschappelijk) onderzoek en kennisuitwisseling ten dienste te staan en zo op weg te helpen naar excellent Asset Management.

Het NVDO-lidmaatschap biedt vele voordelen!

Het NVDO-Lidmaatschap geeft toegang tot

•

•

• • • •

Grootste netwerk van Europa (fysiek en digitaal) Regionale activiteiten Vakinhoudelijke kennis en netwerk Compleet portfolio Maintenance Academy Collectieve abonnementen op vakbladen

• • • •

Kengetallen, Trends, Visie (NVDO Onderhoudskompas) Platform Materiaalkunde (wetenschappelijke) Publicaties, waaronder Visiedocumenten Kortingen op ons cursusaanbod van de NVDO Maintenance Academy Jongerenboard

Asset Management, Duurzaamheid, Veilig Werken en Energie-efficiency zijn belangrijke thema’s waaraan de NVDO regelmatig en in breder verband aandacht besteedt!

Ga naar www.nvdo.nl en meld je aan >> Lange Schaft 7G - 3991 AP Houten | Postbus 138 - 3990 DC Houten 030 - 634 60 40 | info @ nvdo.nl | www.nvdo.nl

45

VISIE <

Een nieuwe recyclingtechniek voor de circulaire economie Foto: NVDO

De druk om het wereldwijde probleem op te lossen rond plastic afval, wordt steeds groter. De huidige manieren om plastic te recyclen zijn of beperkt of veroorzaken CO2-uitstoot. Geavanceerde recycling wordt daarin gezien als een potentieel antwoord voor ons afvalprobleem en de tekortkomingen van andere recyclingmogelijkheden. Maar wat is het en is het wel zo’n wondermiddel?

Geavanceerde recycling, ook wel chemisch recycling genoemd, breekt plastic af tot volledig nieuwe producten die als grondstof voor nieuw plastic of een brandstof kan dienen. Het grote verschil tussen geavanceerde en mechanische recycling is dat de output van geavanceerde recycling nieuwe grondstoffen kan vervangen, die kunnen worden goedgekeurd voor gebruik bij de productie van nieuwe plastic voedsel- en drankverpakkingen. Dit was tot voor kort nog enkel mogelijk met specifieke inzameling van voedselverpakkingen bijv. inzameling van PET-flessen via het statiegeldsysteem.

> Verschillende typen geavanceerd recycling? Er zijn verschillende typen geavanceerd recycling, aldus Daniël Poolen, duurzaamheidsonderzoeker voor energietransitie en circulaire economie bij RaboResearch. Hij richt zich op ontwikkelingen op het gebied van de groene EU-taxonomie, energietransitie en circulaire economie met een speciale interesse in kunststoffen. “Plastic kan door het te kraken of vergassen onder hoge temperaturen opgebroken worden tot een grondstof voor virgin plastic of een brandstof. Virgin plastic is plastic met dezelfde eigenschappen van nieuw plastic gemaakt uit fossiele of hernieuwbare grondstoffen. Het mooie van kraken en ver-

46 mei 2021

gassen is dat verschillende type plastic door elkaar verwerkt kunnen worden. Shell, de haven van Rotterdam en andere belanghebbenden hebben samengewerkt om een geavanceerde recyclingfabriek te bouwen die gebruik maakt van vergassingstechnologieën”.

In andere vormen van geavanceerd recyclen kunnen geselecteerde kunststofsoorten, zoals PET uit een PET-fles, worden verwerkt. Individuele kunststoffen worden chemisch behandeld en weer omgezet in de bouwstenen om nieuwe virgin plastic te produceren. Het Nederlandse bedrijf Ioniqa past een techniek toe waarmee zelfs gekleurde PET-flessen verwerkt kunnen worden tot helder virgin plastic.

De conventionele kunststofproductie begint met fossiele brandstoffen zoals olie of gas. Door middel van technieken zoals raffinage, plastic productie (polymerisatie) en compounderen (hulpstoffen bijmengen), wordt een plastic korrel geproduceerd, die vervolgens kan worden omgezet in producten zoals folies of flessen. Zo’n 36 procent van alle geproduceerde kunststoffen worden gebruikt voor verpakkingen, waarvan het leeuwendeel voedselverpakkingen zijn.

In voedsel-verpakkingen gaan daarmee de meeste kunststoffen om.

‘

’

‘Circulaire economie - De aanjager van geavanceerde plastic recycling’

> Wat wel en wat niet. Poolen; “In principe kunnen alle kunststoffen worden gerecycled met behulp van primaire, secundaire of kwartaire recycling, maar de uitdaging is de economische en ecologische levensvatbaarheid. Kwartaire recycling is de dominante methode voor kunststofrecycling. Bij kwartiare recycling wordt plastic afval (samen met andere vormen van afval, zoals organisch afval) verbrand om energie op te wekken. Ondanks de energiedichtheid is de verbranding van plastic afval niet zonder problemen. Afvalverbrandingsinstallaties worden vaak geconfronteerd met landbeperkingen, problemen op het gebied van de economie en uitdagingen op het gebied van de uitstoot van broeikasgassen. Bij mechanische recycling, ofwel primaire en secundaire recycling, wordt bestaand plastic opnieuw in gelijkwaardige of producten met mindere eisen toegepast”. Poolen noemt een goed voorbeeld van primaire recycling. “Dat betreftde inzameling van PET-flessen via ons statiegeldsysteem, waarvan weer nieuwe PET-flessen worden gemaakt. Bij secundaire recycling worden gerecyclede kunststoffen bijvoorbeeld toegepast in bermpaaltjes”.

drankbedrijven hebben aangekondigd, lijkt de belangstelling voor geavanceerde recycling te versnellen.

De vraag is of geavanceerde recycling een wondermiddel voor ons plastic afvalprobleem zijn. Poolen; “Wij denken dat geavanceerde recycling een aanvulling kan zijn op bestaande recyclingmethoden, dus het kan helpen om de wereldwijde recyclingpercentages te verhogen en de overgang naar een circulaire economie te versnellen.

Geavanceerde recycling bevindt zich nog in een te vroeg stadium van ontwikkeling om te kunnen concluderen of het dé ultieme oplossing is voor het plastic verpakkingsafvalprobleem. Er zijn zorgen over de energie-efficiëntie en de giftigheid van de bijproducten, die beide enorme gevolgen kunnen hebben voor het milieu. Daarom is het belangrijk dat er meer onderzoek wordt gedaan om de voor- en nadelen van de verschillende processen te evalueren. Het zal enige jaren duren voordat geavanceerde recycling een significante impact heeft en het acceptatieniveau van andere vormen van recycling bereikt”. <

> Toename investeringen. De investeringen in geavanceerde recycling nemen toe. Een groot aantal bedrijven uit de petrochemische industrie en de voedselverpakkingsindustrie werken samen om te investeren in geavanceerde recycling. Dit, in combinatie met de ambitieuze duurzaamheidsverplichtingen die voedings- en

Met name voor gerecycled kunststof in voedselverpakkingen heeft mechanische recycling uitdagingen: • Het kunststof verliest een aantal van zijn eigenschappen tijdens elke cyclus van mechanische recycling, waardoor het niet altijd kan voldoen aan de hoge eisen van bijv. een voedselverpakking • Onze huidige recyclingsystemen kunnen niet omgaan met multilagen verpakkingen, wat gebruikelijk is in verpakkingen voor levensmiddelen • Mechanische recycling vereist grote schone stromen van één enkel type plastic Deze factoren maken dat het gebruik van grotere hoeveelheden mechanisch gerecyclede kunststoffen in bijvoorbeeld plastic verpakkingen voor levensmiddelen en dranken afremmen. Er is een andere oplossing nodig om gerecycled plastic breder toepasbaar te maken.

Kunststofrecyclagesysteem Foto: RaboResearch

47

GROEIFONDS <

Kabinet investeert in drie hightech voorstellen

Nationaal Groeifonds Een investering van 646 miljoen euro en een reservering van 3,5 miljard euro in tien projecten moet zorgen voor meer economische groei in Nederland. Het kabinet wil dit geld uit het Nationaal Groeifonds onder meer steken in onderzoek naar AI, quantumtechnologie en groene waterstof. En dat gaat verder dan Techniek alleen!

Hiermee neemt het kabinet het advies van de onafhankelijke beoordelingsadviescommissie onder leiding van Jeroen Dijsselbloem volledig over. Dat hebben minister Van ’t Wout (Economische Zaken en Klimaat) en minister Hoekstra (Financiën) bekendgemaakt. Het Nationaal Groeifonds is bedoeld voor eenmalige publieke investe-

Doortrekken Noord-Zuidlijn Foto: NVDO

48 mei 2021

ringen die bijdragen aan de toekomstige economische groei. De projecten leiden tot hogere productiviteit en creëren nieuwe economische bedrijvigheid, zo concludeert de commissie mede op basis van analyses van het Centraal Planbureau en andere experts.

> Tweede ronde Nationaal Groeifonds. Het kabinet trekt de komende vijf jaar in totaal 20 miljard euro uit voor investeringen in kennisontwikkeling, infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling en innovatie. In deze eerste ronde zijn via de ministeries van OCW, EZK en IenW projecten verzameld die in aanmerking willen komen voor financiering vanuit het Groeifonds. Vanaf begin mei begint een tweede indieningsronde. Na toetsing aan de indieningscriteria en advisering door de beoordelingsadviescommissie neemt het kabinet begin 2022 een besluit over de projecten voor de tweede ronde. > Wat zeggen de hoogwaardigheidsbekleders. Bas van ’t Wout, minister van Economische Zaken en Klimaat; “We helpen nu zoveel mogelijk ondernemers de coronacrisis door. Maar we moeten ook stevig investeren in economische groei voor de lange termijn. Een steeds groter deel van onze welvaart wordt besteed aan publieke voorzieningen, zoals zorg en pensioenen. Huishoudens willen daarnaast geld overhouden in hun portemonnee. Een hogere economische groei is nodig om dit te betalen”.

Wopke Hoekstra, demissionair minister van Financiën; “Met deze investeringen op verschillende fronten, wordt door het Nationaal Groeifonds een belangrijke eerste stap gezet richting het verhogen van onze toekomstige welvaart. Het advies zet een hoge standaard voor de volgende rondes en waarborgt daarmee dat voorstellen daadwerkelijk maximaal bijdragen aan het verdienvermogen van de Nederlandse economie”.

> Projecten. AiNed: een investeringsprogramma om de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie te benutten voor de Nederlandse economie en samenleving. De investering uit het Groeifonds in het project is maximaal € 276 mln. Groenvermogen van de Nederlandse economie: een project om toepassingen van groene waterstof in o.a. de chemie, transport, en zware industrie versneld mogelijk te maken door innovatie van productie en toepassing van groene waterstof. De investering uit het Groeifonds bedraagt maximaal € 338 mln. QuantumDeltaNL: het project richt zich op het versterken van Nederlandse quantumsector. Deze technologie kan van grote betekenis zijn voor vergroting van de rekenkracht. Zo kunnen mogelijk communicatie en netwerken tot stand gebracht worden die vele malen veiliger zijn dan de huidige middelen. Een toekenning van € 54 mln, een voorwaardelijke toekenning van € 228 mln, en een reservering van € 333 mln. Health-RI: Het project heeft als doel om gebruik van data op het gebeid van gezondheid te stimuleren en standaardisatie te bevorderen tussen Nederlandse zorginstellingen, kennisinstellingen en bedrijven. Daardoor wordt onder andere betere diagnose mogelijk. De investering uit het Groeifonds bedraagt maximaal € 69 mln. RegMed XB: het project wil investeren in vier pilotfabrieken voor regeneratieve gezondheidszorg. Daar worden behandelingen ontwikkeld die gebruikmaken van het zelfherstellend vermogen van het lichaam. Chronische ziekten kunnen hierdoor worden voorkomen of genezen. Het Nederlandse bedrijfsleven kan hierin vooroplopen. De investering uit het Groeifonds bedraagt maximaal € 56 mln. > Infrastructuur. Voor wat betreft de peiler Infra zijn er nu al

Jeroen Dijsselbloem, voorzitter beoordelingsadviescommissie; “Wij hebben als commissie de 15 toekomstgerichte voorstellen nauwkeurig tegen het licht gehouden. Je kunt de euro immers maar één keer uitgeven. Alle voorstellen waar nu geld voor wordt vrij gemaakt, investeren wij daadwerkelijk in vernieuwing. Waar nodig vragen wij nog om extra onderbouwing, maar wij zien veel kansen voor hogere structurele en duurzame groei van onze economie”.

‘

‘Stevig investeren in economische groei voor de lange termijn’

drie projecten benoemd. Het betreft Schaalsprong Metropolitaan OV en Verstedelijking Zuidelijke Randstad. Dit project wil investeren in het versterken van de openbaar vervoer infrastructuur in de regio’s Den Haag, Rotterdam en Zoetermeer, uitbreiding van het spoor Leiden-Dordrecht en nieuwe stations voor betere bereikbaarheid. Het tweede project bereft Schaalsprong Metropolitaan OV-systeem MRA en verstedelijking. Dit project stelt voor het doortrekken van het Noord/Zuidlijn metrotracé van Amsterdam Zuid naar Schiphol en Hoofddorp en het sluiten van de Amsterdamse metroring van Isolatorweg naar Amsterdam Centraal. Het doel is de bereikbaarheid te verbeteren en economische groei. Het derde project gaat over een vrijliggende busbaan voor emissieloos zelfrijdend collectief personenvervoer in combinatie met een innovatieprogramma voor de automotive sector. Het doel is om daarmee de bereikbaarheid en het vestigingsklimaat van de regio te versterken en om autonoom rijdend (bus)vervoer een impuls te geven.

> Kennisontwikkeling: Het project ‘Versterking Infrastructuur Leven Lang Ontwikkelen’ stelt voor om te investeren in onder meer in het personaliseren van een digitaal scholingsoverzicht en een proef met ontwikkeladviezen voor praktisch opgeleide mensen. Het doel is om bij te dragen aan het vergroten en actueel houden van kennis en vaardigheden voor betere kansen op de arbeidsmarkt. En tot slot is er nog het project ‘Transitie naar innovatief en toekomstbestendig onderwijs’. Dit project stelt voor te investeren in digitale leer- en hulpmiddelen en ICT om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen. Bijvoorbeeld in een Nationaal Onderwijslab waar prototypes ontwikkeld worden voor verdere opschaling. <

49

EUROMAINTENANCE <

EuroMaintenance postponed

Due to these uncertain (Covid)times we regret to inform you that the organization of EuroMaintenance has decided to postpone the international conference to a new date. The expected travel issues due to COVID19, our international participants most likely will have to face serious repercussion for the event, the workshops and the planned excursion program.

> The exhibition Maintenance NEXT will be held at January 25, 26 and 27, 2022. We don’t see enough room with the current rules and regulations to make an informed decision: “A lot will have changed at the beginning of 2022. By then most Dutch people will most likely be vaccinated and many events and expositions will no longer be constricted by the Covid regulations. Meaningful encounters and expanding your network are core values and therefore it is of the upmost importance for everybody that the event can take place in it’s full glory”, thus Pieter Bas Dujardin, Manager Exhibitions at Ahoy Rotterdam. “This decisions wasn’t taken lightly and has of course been discussed with all the sponsors, exhibitors and other stakeholders.

The industry is looking forward to finally seeing each other face to face and as one of the first industrial expositions of the new year, we facilitate that meeting place for them. We therefore expect a large turnout”.

Ellen den Broeder, General Manager NVDO, confirms that the stakeholders agreed with the postponing of EuroMaintenance. She is the key organizer of the international EFNMS-conference, but due to the large international influence and attendance of the event, it has been decided not to go with the new date of Maintenance Next in January.

“The strong substantive and independent program of EuroMaintenance has been leading for years for European asset managers, engineers and maintenance professionals and beyond. It’s not doable for them to travel to Rotterdam in the near future, as this is still not recommended by the authorities. It’s a shame, because the market is eager about the combination of EuroMaintenance-Maintenance NEXT”.

> European Maintenance Quiz. As a gift to everyone who was really looking forward to go to EuroMaintenance (and let’s face it, who wasn’t). The Dutch Maintenance Society NVDO and Mainnovation, consulting firm specialized in value driven maintenance and Asset Management, present the European Maintenance Quiz; On our way to EuroMaintenance. This unique international quiz will take place on June 23.

50 mei 2021

This entertaining and educational experience is all about maintenance. In an interactive way your knowledge on various maintenance related topics will be tested. There will be questions about the EuroMaintenance themes: Human Factor, Safety, Sustainability, Smart Industry and Asset Performance Management. Are you in? Then register via the NVDO website.

> Sneak preview: market survey. As part of the ‘on our way to EuroMaintenance’ experience, a market survey on the previous mentioned themes will be held. Where do we stand regarding to Smart Industry or Safety? What are our needs and possibilities when we look at Asset Performance Management? And what could we do to gain knowledge or new perspective on the matter of Sustainability or the Human Factor? This market survey will be executed this year and of course the results will be presented at EuroMaintenance in the Netherlands. <

Maintenance NEXT Everyone who matters in the world of industrial maintenance can be found in Rotterdam Ahoy during Maintenance NEXT. Around 11,000 maintenance professionals and technical service providers will then find their way to the most important technology and maintenance exhibition in the Benelux: Maintenance NEXT. On the exhibition floor, professionals can acquire new knowledge and expertise and allow them to immerse themselves in the latest techniques, innovations, technical solutions and hightech products that the more than 250 exhibitors will show. Maintenance NEXT shows the best that the maintenance sector has to offer in the industry for three days: January 25-27 next year. www.maintenancenext.nl

TECHNISCHE ARBEIDSMARKT <

Technische Arbeidsmarkt Het was voor veel organisaties een uitdagend jaar. Gelukkig laten de cijfers de weerbaarheid van Beheer en Onderhoud zien. Zo zijn de meeste organisaties gegroeid en is het ziekteverzuimpercentage afgenomen, terwijl het landelijke gemiddelde juist de andere kant op bewoog. Toch zijn er ook zorgen, want de gemiddelde leeftijd neemt gemiddeld genomen toe en het aandeel van vrouwen in Beheer en Onderhoud is nog steeds laag. > De vergrijzing is zichtbaar. jaarlijks stijgt de gemiddelde leeftijd met 0,5 jaar. De belangrijkste cijfers: • De gemiddelde leeftijd binnen Beheer en Onderhoud is 46 jaar. Dit is 1 jaar lager dan het jaar ervoor, maar over een vijfjarig gemiddelde is nog steeds een stijgende lijn te zien • De meeste sectoren zien een daling van 1 à 2 jaar in de gemiddelde leeftijd. Alleen Food, Beverage & Farma en Manufacturing zagen een toename, met Manufacturing als absolute uitschieter (7 jaar ten opzichte van het jaar ervoor) De gemiddelde leeftijd krijgt veel aandacht binnen Beheer en Onderhoud doordat de branche serieuze problemen ten gevolge van vergrijzing ondervindt. De gemiddelde leeftijd is met één jaar afgenomen ten opzichte van een jaar eerder, maar toch zien we dat over de afgelopen vijf jaar de gemiddelde leeftijd in Beheer en Onderhoud jaarlijks met ongeveer 0,5 jaar toeneemt. Deze forse stijging heeft twee oorzaken. Allereerst is het deel 55-plussers in de sector toegenomen. Dit komt volgens deels doordat er een hogere arbeidsparticipatie is onder de 55-plussers waardoor de gemiddelde leeftijd automatisch toeneemt. Daarnaast zal met het verhogen van de AOWleeftijd de gemiddelde leeftijd in de sector automatisch toenemen.

Echter zien we ook dat de instroom van jong personeel moeizaam verloopt waardoor de hogere arbeidsparticipatie van 55-plussers de tekorten in techniek vooral tijdelijk en op korte termijn oplost. > Het aandeel technisch personeel fluctueert.

• Het aandeel technisch personeel in de organisatie is van 68% toegenomen naar 74% ten opzichte van een jaar eerder. Gemiddeld genomen blijft het aandeel technisch personeel schommelen tussen deze percentages • Het percentage Asset Owners/Asset Managers dat technisch is opgeleid neemt voor het vierde jaar op rij toe. Waar het in 2017 nog 54% van alle Asset Managers was, is dit inmiddels 82%. Daar tegenover staat dat steeds minder Service Providers technisch zijn opgeleid Het technisch personeel, gedefinieerd als specialisten op het gebied van engineering en/of technische detailwerkzaamheden, vormt opnieuw het merendeel van het personeel in Beheer en Onderhoud.

Het aandeel technisch geschoold personeel is ten opzichte van een

jaar eerder toegenomen: Waar afgelopen jaar nog 68% van het personeel technisch was opgeleid, is dat nu 74%. Het lijkt erop dat onze branche nog steeds erg afhankelijk is van het technisch personeel.

Opvallend is de stijging van technisch opgeleide Asset Owners/Asset Managers: Over vier jaar gemiddeld genomen stijgt het aandeel technische Asset Owners/Asset Managers jaarlijks met 7%, met inmiddels 82% van de Asset Managers die technisch is opgeleid. Daar tegenover zien we een daling in technische Service Providers: In vier jaar tijd is het aandeel technisch personeel onder de Service Providers met 11% afgenomen. Een verklaring zou kunnen zijn dat bedrijven minder afhankelijk worden van technische specialisten waardoor er behoefte is aan andere services. <

Foto: NVDO

Het ziekteverzuim in Beheer en Onderhoud is afgenomen ten opzichte van een jaar eerder en is opnieuw lager dan het landelijk gemiddelde. Het ziekteverzuim bedraagt 3,5%, dat is laag vergeleken met een landelijk gemiddelde van bijna 5% en een prestatie om trots op te zijn! Deze trend is niet alleen van het afgelopen jaar. Gemiddeld genomen neemt het ziekteverzuim al jaren af binnen Beheer en Onderhoud. Opvallend is de sector Food, Beverage en Farma die afgelopen jaar het laagste ziekteverzuim had (2,75%), terwijl deze sector het jaar ervoor nog het hoogste ziekteverzuim had.

51

VEILIG WERKEN <

Paradox van de

Vooruitgang

Illustratie Foto: Votob Academy

Technologie en veiligheid lijken soms op gespannen voet te staan met elkaar.

Grote schandalen als Wikileaks, grootschalige diefstal van persoonlijke data, hacken van databases; het is aan de orde van de dag. Om nog maar te zwijgen van de alsmaar toenemende cybercriminaliteit en internetfraude. Hebben we allemaal te danken aan die zogenaamde technologische vooruitgang. De wereld is er nou niet bepaald veiliger op geworden… of toch wel?

Als we het even houden bij deze technische innovatie, dan zijn we gauw geneigd te kijken naar wat er allemaal mis kan gaan, maar vergeten gemakshalve wat het ons allemaal heeft opgeleverd. Niet alleen heeft het onze samenleving, onze manier van werken en manieren van communiceren fundamenteel veranderd; het heeft de wereld ook een stuk veiliger gemaakt.

> Techniek wordt afhankelijk van Technologie.

Door de geïntegreerde communicatie kan informatie sneller gedeeld, effectiever gebruikt en grenzeloos worden toegepast. Afstand en tijd zijn geen belemmerende factoren meer. De ziekenwagen wordt meteen gealarmeerd en naar de juiste geografische coördinaten gestuurd op het moment dat de smartwatch een afwijkend patroon registreert en een signaal afgeeft. Het aantal straatroven en roofovervallen in Europa is met ruim 50% afgenomen sinds begin van deze eeuw. Mensen hebben geen grote contante bedragen meer op zak, alles wordt online en digitaal afgehandeld met behulp van internettechnologie.

Zo ook het aansturen van bruggen, bedienen van sluizen, het veilig landen van een vliegtuig, het opereren met

52 mei 2021

behulp van een operatierobot, het veilig werken op afstand, het inspecteren van besloten ruimten…. niets van dat alles was mogelijk geweest zonder internet. Al deze voorbeelden laten zien dat technologie een ingrijpende invloed heeft op ons alledaagse bestaan.

En helemaal als die afzonderlijke technologieën ook nog met elkaar verbonden worden. Dat is allemaal bedoeld om ons leven aangenamer, makkelijker en veiliger te maken. Tegelijk maakt het de wereld ook een stuk complexer, verbonden en is er steeds meer sprake van interdependentie. Door de integrale verbondenheid wordt alles aan elkaar geknoopt en ontstaat een nieuwe onzichtbare digitale realiteit met nieuwe, veelal nog onbekende risico’s.

Parallel aan de technologie ter bevordering van veiligheid ontstaat de veiligheidstechnologie. Dat zijn oplossingen die de risico’s van die eerdere uitvindingen moeten beperken. Maar ook hier zal de toepassing zowel positieve als negatieve effecten hebben, dus de veiligheid bevorderen of juist compromitteren.

> Technologie versus Techniek. Dat is de paradox van de technologische vooruitgang. Elke uitvinding brengt de mensheid een stapje verder. We kunnen meer, weten meer, zien meer, handelen sneller en effectiever dan ooit tevoren, maar creëren tegelijk een kwetsbare afhankelijkheid met toenemend risico. Technologie kan veiligheid bie-

‘ ’

‘Technologie bevordert veiligheid net zo goed als dat het risico’s veroorzaakt’ den, maar veroorzaakt ook meer risico. Veiligheid wordt gedefinieerd als de mate van afwezigheid van potentiële oorzaken van een gevaarlijke situatie of de mate van aanwezigheid van beschermende maatregelen tegen deze potentiële oorzaken. Technologie kan misschien wel beter dan techniek potentiële oorzaken wegnemen. Denk aan sensoren waardoor de temperatuur niet te hoog oploopt of de vulstand in de gaten gehouden kan worden en er geen ongewenste situaties ontstaan.

Maar technologie kan ook bescherming bieden als die oorzaken zich wel voordoen. Te beginnen bij beschermende kleding tot brandblusinstallaties. Technologie is toegepaste kennis en daarmee een wezenlijk onderdeel van de mens. De mens zal altijd blijven ontwikkelen en innoveren. Technologie bevordert veiligheid net zo goed als dat het risico’s veroorzaakt. Aan ons de uitdaging om een acceptabele balans te vinden tussen die vooruitgang en verantwoorde veiligheid. <

The key to vibration management is analyzing.

We’ve got the skills Hoe we deze inzetten om de betrouwbaarheid en inzetbaarheid van uw machines te verbeteren, daar hadden we het graag met u over tijdens de Maintenance NEXT. Nu de vakbeurs is verzet naar komend jaar staat dat een kennismaking niet in de weg. Rik Geerdink (06 57 34 56 12) staat u graag te woord over assetmanagement, Ronald Janzee (06 37 42 46 00) over on-site support. Een afspraak is zo gemaakt.

info@advituro.com

www.advituro.com

53

RIZING MOBILITY <

Foto: Eindgebruikers met Total ATEX tablets, waarop offshore Hydrogen wordt gebruikt: Van links naar rechts: Ante Bosancic (Total E&P Nederland), Eric Koppen (Rizing), Dinesh Kasi (Total E&P Nederland)

De Rizing Mobility App Hydrogen is voor Total E&P Nederland een laagdrempelige innovatie Voor het efficiënter uitvoeren van onderhoud op offshore-locaties heeft Total E&P Nederland sinds december 2020 de beschikking over Rizing Hydrogen als mobiele app. Rizing Hydrogen is een intuïtieve gebruikersinterface-oplossing welke op SAP EAM gebaseerd is en op zowel desktop als mobiele apparaten met online en offline connectiviteit gebruikt kan worden.

Door Rizing Hydrogen als mobiele app op offshore locaties te gebruiken, heeft het offshore personeel van Total E&P Nederland toegang tot alle noodzakelijke onderhoudsgegevens op de juiste plek en het juiste tijdstip. Tevens is het mogelijk om inspectie- en onderhoudsresultaten direct in SAP te verwerken. Dit zorgt voor efficiëntie in tijd en een hogere betrouwbaarheid in onderhoudsgegevens voor toekomstige onderhoudsplanning en uitvoering.

Met de implementatie van deze oplossing kan Total E&P Nederland sneller en uniformer rapporteren op inspectie- en onderhoudswerkzaamheden. Dit maakt het mogelijk bevindingen sneller te analyseren en adequaat te handelen alvorens een situatie escaleert of extra kosten genereert.

54 mei 2021

Paul Bos (Manager Maintenance & Inspection Methods Engineers bij Total E&P Nederland): “Rizing-Hydrogen is voor Total E&P Nederland een laagdrempelige innovatie, wat voor ons als brownfield industrie zeer wenselijk is. Hydrogen maakt het mogelijk ons onderhoudsrendement te verhogen, de offshore technici kunnen meer tijd besteden aan onderhoud (hands-on tool) doordat ze minder tijd kwijt zijn aan administratie. Ook op gebied van veiligheid helpt Hydrogen ons om adequaat te reageren, doordat we ter plekke storingen kunnen melden in het systeem. Voor ons dus een complete tool die nieuwe innovaties mogelijk maakt.”

Aangezien het hier om een standaardoplossing gaat, heeft Rizing middels multidisciplinaire fit/gap sessies, de wensen en eisen van Total E&P Nederland in kaart gebracht. Vervolgens zijn deze wensen en eisen als een fit of een gap geclassificeerd. Het uitgangspunt was ‘fit to the standard’ en enkel gap’s te adresseren die als een ‘must-have’ waren geclassificeerd. 98% van de requirements bleek een fit te zijn. Een aantal kerneisen waren het kunnen benaderen van werkorders en meldingen die aan de ingelogde engineer toegewezen zijn, inclusief alle relevante objectgegevens en documentatie/bijlagen. Ook was het belangrijk om meetrapporten te kunnen aanmaken. Alle functionaliteiten dienden in zowel online als offline modus te werken.

Wanneer gewenst kan Total E&P Nederland, middels een aangewezen administrator rol voor Hydrogen, op eenvoudige wijze velden toevoegen of verwijderen in de gebruikersrollen. Hierdoor krijgen eindgebruikers enkel de schermen en informatie te zien die relevant zijn voor de uitvoering van hun werk.

Gedurende de testfase heeft Eric Koppen van Rizing ondersteuning en training op locatie (offshore) gegeven waardoor de oplossing door de testgroep, bestaande uit 25 eindgebruikers, uitgebreid kon worden getest op de specifieke (Android) ATEX tablets van Total E&P Nederland. Op basis van de op locatie verzamelde feedback

WORLD’S BEST SAP EAM EXPERTS Promoting Innovation in Enterprise Asset Management.

Delivering business projects across the globe.

More than two decades of experience across industries.

OPEN, HONEST & DIRECT.

konden vervolgens de laatste wijzigingen worden doorgevoerd alvorens livegang. Tevens kon worden bepaald welke additionele functies in toekomstige versies zouden kunnen worden toegevoegd.

Per 2021 wordt Hydrogen (als onderdeel van een pilot) door Total E&P Nederland gebruikt als oplossing voor het uitvoeren en rapporteren van inspecties en onderhoud, in de vorm van notificaties en werkorders met meetpunten. Momenteel worden de laatste optimalisatie mogelijkheden onderzocht en doorgevoerd als afronding van de pilot, waarna de oplossing aan al het offshore personeel van Total E&P Nederland beschikbaar kan worden gesteld.

IN EEN OOGOPSLAG

HYDROGEN PILOT BIJ TOTAL E&P NL

30%

DOELEN • Minder tijd besteed aan het rapporteren van inspectie- en Geschatte onderhoudsactiviteiten. aanwinst werktijd • Minder vrije tekstvelden en een vereenvoudigde gebruikerservaring.

• Minder tijd nodig voor werkvoorbereiding en rapportage.

Aantal tools • Objectinformatie en historie ter plaatse vervangen beschikbaar. door Hydrogen • Lagere gemiddelde reparatietijd

3

55

WET- EN REGELGEVING <

Vervanging mainsorter ketting Foto: Schiphol

ISO55001 en Techniek gaan hand in hand Cluster Bagage, onderdeel van Asset Continuity binnen Asset Management Schiphol is eind 2019 gestart met het project om haar werkwijze tegen de ISO55000 norm aan te leggen. Na een intensieve audit zijn de inspanningen beloond met het ISO55001 certificaat.

Dit certificaat toont aan dat het Managementsysteem van Bagage (gebaseerd op ITIL: Information Technology Infrastructure Library) is ingericht en voldoet aan alle richtlijnen van de ISO55000 norm.

Om gecertificeerd te worden dient de organisatie aan te tonen dat het op een groot aantal onderwerpen in control is en een continue

56 mei 2021

verbetercyclus heeft ingericht. Het behalen van deze certificering voor Bagage is een eerste stap voor Asset Management en dan met name asset continuity om aan te tonen dat de best practices binnen het Asset Management vakgebied aantoonbaar binnen Schiphol geborgd zijn.

‘

‘Dynamiek van het bagagesysteem op Schiphol is een wereld apart.

Maar als je er eenmaal mee werkt, laat het je niet meer los’

’

> Van ambitie naar resultaat. Het project startte met een FitGap analyse, waarin bepaald is of er aanvullende zaken ingeregeld moesten worden om te voldoen aan de eisen van de norm”. Ron Wever, Cluster Manager Baggage bij Royal Schiphol Group spant zich al jaren in binnen en voor het domein Asset Management; “Het hele team van Bagage heeft ongelofelijk hard gewerkt om aan alle normonderdelen te voldoen. En dat was, zeker met de Coronaperikelen en ons andere grote project (Reset, red.) niet altijd makkelijk”.

van de Terminals 2,3 en 4. Hij is verantwoordelijk voor de veiligheid en incidenten, in het bagagesysteem in het bijzonder. “Mocht een storing niet opgelost zijn, dan gaan we kijken naar de verbeteringen en volgt er een change. Tevens hou ik me bezig met het MJOP inclusief de budgetten”.

Minkels weet dat zijn team een grote bijdrage levert door verbeteringen door te voeren. “Aan de andere kant; het incidentoverleg van ons is best leading hoor. Probleeem-Risico-Oorzaak-Maatregel. Daardoor wordt het proces smoother”. Uit de audit is gebleken dat het ITIL (Information Technology Infrastructure Library) framework een zeer goede fit heeft met de toepassing van de ISO55001. Hierdoor werkt Bagage op een procesmatige en goed onderbouwde manier, welke gericht is op meten, vastlegging van informatie en continu verbeteren. Minkels noemt daarbij het voorbeeld van de oude sorteersystemen. “We hebben inmidddels kettingen en aandrijvingen vervangen door een hydraulische ontwikkeling. Het systeem dateert uit 1984 en met deze technische innovatie doen we aan verantwoorde levensduurverlenging. Het systeem kan nu zeker nog 100 jaar mee”.

> Continu Verbeteren. Een organisatie kan zich pas ontwikkelen als er een manier van continu verbeteren is ingebed binnen de werkwijze. Niet voor niets is er een ITIL proces dat Continu Verbeteren heet, waarmee Minkels samen met het team gericht is om het niveau van service te blijven verbeteren. Daarnaast zorgen corrigerende en preventieve maatregelen voor het beheersen van afwijkingen. Een opvallend en innovatief technisch voorbeeld hiervan zijn de sensoren en algoritmes van Semiotic Labs die op een aantal plekken in de bagagekelders de afwijkingen in stroomverbruik en -patronen meten, waarmee onderhoud voorspeld wordt en incidenten voorkomen kunnen worden.

Minkels; “Wat ik eerst zag is dat vastgeroeste collega’s niet zo in waren voor nieuwe technische snuisterijen. We hebben dan ook een dashboard ontwikkeld waarop we de status van de motoren goed kunnnen volgen. En dat bleek hartstikke interessant, ook voor collega’s die eerder minder geïnteresseerd waren. Bij een verstoring komt er een werkorder. Dan treed ik in overleg met een monteur die dan terug komt met een oplossing. Behalve nuttig, ook leuk! We denken hiermee een mooie toekomst te kunnen maken door PMntnc te implementeren. over al onze assets”. <

Tijdens de audit kwam naar voren dat Bagage goed voldoet aan de eisen van de norm. Wever; “Met name het beheer van data en de analyses die uitgevoerd worden om ervoor te zorgen dat goed en adequaat beheer en onderhoud uitgevoerd kan worden, maar ook de wijze waarop de afdeling, de medewerkers en service partijen bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen van Schiphol en de manier waarop deze zijn vertaald naar de persoonlijke doelstellingen van medewerkers, leidde tot complimenten van de auditor.

Ik ben ongelofelijk trots. Als Schiphol zijn we zeer verheugd met deze certificering omdat het aantoont dat we hartstikke goed in staat zijn om een uitstekend werkend Asset Management systeem en -organisatie draaiend te houden. De medewerkers zijn de drijvende kracht achter het succes van de afdeling”.

> Engineering draagt significant bij. Niet alleen Wever is trots. Ook Roy Minkels, maintenance engineer, Schiphol is blij met de certificering waar hij (gemerkt en ongemerkt) zoveel aan heeft bijgedragen. Minkels houdt zich vooral bezig met de ontwikkeling

Roy Minkels Foto: Privé collectie

57

TECHNIEK <

Ultrasoon smeren

en de lubrication app Gerwin Vos Foto: Stork

Het smeren van lagers en tandwielkasten is een basisactiviteit binnen het onderhoudswerk aan rotating equipment. Het zorgt ervoor dat er geen onverwachte stilstand optreedt en dat installaties probleemloos kunnen draaien.

Bovendien is een frequente rondgang langs alle equipment een vorm van monitoring van de status van het equipment, aldus Gerwin Vos, Gerwin Vos, Uitvoerder bij de afdeling Lubrication services van Stork Solution Center Groningen en verantwoordelijk voor al het smeertechnisch onderhoud en de ontwikkeling daarvan op het Chemiepark Delfzijl. “Afwijkend smeermiddelverbruik of trillingen zijn immers indicaties van problemen. Ook binnen de discipline lubrication services zijn we constant bezig om het werk beter te doen”.

> Smeer app. Smeertechnisch onderhoud bestaat uit meer dan het smeren alleen. Vos; “Belangrijk is dat alle werkzaamheden zijn vastgelegd, zodat duidelijk is welk equipment wanneer waarmee en met welke hoeveel is behandeld. Ook controle op de volledigheid en juiste frequentie van de smeerrondes is vereist. Voorheen leidde dit tot veel papierwerk, dat vervolgens werd ingevoerd in volgsystemen. Daarnaast hoef ik niet uit te leggen dat papier en vet geen gelukkige combinatie vormen”. “Sinds enige tijd werken we bij Stork met een app die zorgt voor meer gemak, meer efficiency én transparantie. In de app is voor elk type equipment in de installaties van onze klanten vastgelegd wat de smeereisen zijn. De lubrication technician scant een tag die bij elk stuk equipment hangt en krijgt daarmee de juiste status en gewenste acties te zien op zijn ATEXtelefoon: een foutloze identificatie voor alle gewenste activiteiten”.

Bij elke stop voert de lubication technician direct op de telefoon in wat hij heeft gedaan en of er opmerkingen of afwijkingen zijn. Afwijkingen worden direct doorgegeven, eventueel aangevuld met een foto. Hiermee is heel transparant wat er is gebeurd en kunnen, indien nodig, direct vervolgacties worden genomen, zonder dat eerst het papierwerk moet worden afgerond. Daarnaast heeft de klant 24/7 inzicht in de status van het onderhoud. “Voor de lubrication

58 mei 2021

technician wordt het werk bovendien prettiger: minder administratie, geen geklungel met stapels papier in de fabriek en meer focus op waar het om draait: smeertechniek. Een win-win situatie voor de smeerdienst én de klant” zegt Vos.

> Ultrasoon smeren. “Naast regulier smeertechnisch onderhoud zijn we binnen de afdeling lubrication services onlangs gestart met ultrasoon smeren. Dit vervangt uiteraard niet de reguliere smeerwerkzaamheden. Het is een vorm van conditie monitoring van het equipment waarop we onderhoud uitvoeren, waarmee we een aanzienlijke kwaliteitsverhoging verwezenlijken”. Smeermiddel in lagers dient er voor om de wrijving in een lager te verminderen.

De wrijving in een lager veroorzaakt trillingen, hoe beter gesmeerd hoe minder de trillingen. Met behulp van de Ultraprobe 401 Digital Grease Caddy Pro worden deze trillingen gemeten en omgezet in een voor de lubrication technician hoorbaar geluid. Vos; “Dit maakt duidelijk wat de kwaliteit van de lagers is, of er sprake is van afwijkingen en of smering noodzakelijk is: zowel te weinig smeren als te veel smeren is immers niet goed voor de conditie”. > Niet alleen handig, ook kostenbesparend. “Door het toepassen van ultrasoon smeren besparen we tot wel 20% op gebruik van smeermiddelen en monitoren we de lagers: eventueel afwijkend gedrag wordt vroegtijdig gedetecteerd waardoor schade en ongeplande stilstand kan worden voorkomen. Door de meetgegevens over langere tijd te volgen, kunnen we bovendien trendmatig bepalen wat de levensduur is van lagers en daarmee het beste moment van vervanging vaststellen voordat de lagers voor problemen zorgen. Door het ultrasoon smeren geven we een nieuwe, meer objectieve invulling aan onze rol van het monitoren van equipment tijdens smeertechnisch onderhoud. Bovendien gaan we efficiënter en dus milieubewuster om met het gebruik van smeermiddelen”. <

VERBONDEN

MET UW ASSETS • Niet-Destructief Onderzoek • Rope Access • Kathodische Bescherming • Laboratorium • Maritieme Surveys • Harbinger Toegangssystemen • NDO Trainingen

A Longer Life

www.mme-group.com

CursusKalender Kennis is onze kracht! Inschrijven kan eenvoudig via de maintenance academy op www.nvdo.nl

18,19 mei; Uitbesteden van Onderhoud Na het volgen van de tweedaagse cursus Uitbesteden van Onderhoud, is de cursist in staat om het proces van contractmanagement in te richten en te beheersen. Concreet leert de cursist wat contractmanagement inhoudt, welke typen onderhoudscontracten mogelijk zijn en hoe deze strategisch toegepast kunnen worden. Daarnaast leert de cursist onderhoudscontracten opstellen, borgen, bewaken en evalueren. Tot slot worden de concepten Life Cycle Costing en Total Cost of Ownership behandeld als uitgangspunten voor investeringsbeslissingen.

Onderwerpen • •

• •

Algemeen: Wat wordt verstaan onder contractmanagement?

Proces: Inventariseren, specificeren, selecteren, contracteren, borgen, uitvoeren/begeleiden, bewaken en evalueren Strategie Type onderhoudscontracten: raamovereenkomst, prestatie, all-in, preventief en correctief

• Kennismanagement • Contracteigenaar, contractbeheerder, budgethouder • Vaststellen OEM afhankelijkheid (risico analyse) Opstellen contracten en Standaard Service Overeenkomst: • Aansprakelijkheid en overige inkoopvoorwaarden. Service afspraken specificeren, zoals: werkafspraken, responsetijden, onderdelen, beschikbaarheid, validatie, conditiemetingen, etc.

• Contractbeheersysteem/Borgen onderhoudscontracten; koppelen objecten, vastleggen serviceafspraken • Drie-weg matching onderhoudscontract, order, servicebon en factuur Op welke wijze kan een organisatie grip en inzicht krijgen op de totale omvang van onderhoudscontracten en de samenhangende kosten?

Start 19 mei: Leergang Asset Management Na het volgen van de leergang is de cursist in staat om antwoord te geven op de volgende vragen: • wat is Asset Management: gedachtengoed, de methodiek en principes • welke plaats en positie neemt Asset Management in binnen de organisatie • hoe wordt risicomanagement toegepast binnen de methodiek van Asset Management • hoe kunnen ontwerpbeslissingen onderbouwd worden op basis van een Life Cycle Cost benadering • hoe wordt wet- en regelgeving in het bedrijfsbeleid geborgd • hoe kunnen bedrijfsprocessen worden gestroomlijnd, systeemeffectiviteit en kostenoptimalisatie • hoe bereik ik de optimale kosteneffectiviteit van de assets over de levensduur • hoe ontwikkel ik de meest doelmatige uitbestedingsstrategie, hoe voer ik regie over de markt • hoe worden mijn directie en ik zich bewust van de meerwaarde van Asset Management

60 mei 2021

•

•

•

methodiek en principes van Asset Management effectief binnen de keten van mijn organisatie uitdragen en communiceren hoe kan ik bijdragen in het realiseren van een optimale samenwerking tussen alle partijen in de keten hoe kan ik de normstandaard ISO 55000 als hulpmiddel toepassen in het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen

Onderwerpen

Het 7-daagse programma bestaat uit drie modules van elk twee aaneengesloten dagen en een round up dag. Technisch bedrijfskundige onderwerpen worden afgewisseld met onderwerpen ter versterking van de sociale aspecten, die een belangrijke rol spelen bij de implementatie en borging van Asset Management binnen de organisatie. De leergang is vanuit het “action learning” principe opgezet, de onderwezen theorie wordt met oefeningen en praktijkcases ondersteund. Resultaat van deze opdracht vormt aan het eind van de leergang een leidraad die kan fungeren voor invoering en borging van Asset Management binnen uw eigen bedrijf.

27,28 mei; Operational Excellence in Onderhoudsmanagement De term “Operational Excellence” staat van origine voor het zo efficiënt mogelijk aanbieden van een product of dienst.

Tegenwoordig is het een fundamenteel onderdeel van goed presterende organisaties. Bedrijven hebben door de jaren heen al in detail uitgewerkt hoe ze hun productieproces “operational excellent” moeten inrichten. Onderhoudsprocessen vragen echter een geheel eigen benadering. De principes zijn dezelfde, de uitwerking is soms totaal anders dan bij productieprocessen.

Doel

Na het volgen van de cursus “Operational Excellence in Onderhoudsmanagement” kent de cursist het totaalmodel van operational excellence in onderhoud en heeft hij of zij een basis om verder te kunnen werken aan het opzetten van een Operational Excellence binnen zijn onderhoudsorganisatie.

NVDO MAINTENANCE ACADEMY HOUDT REKENING MET HET “NIEUWE NORMAAL” en houdt ten minste 1,5 meter afstand tussen cursisten en docent tijdens de lessen en in de pauzes!

Onderwerpen

• De geschiedenis en de basisprincipes van Operational Excellence • Het verband tussen Lean, TPM en Asset Management • Een totaalmodel voor Operational Excellence in onderhoud Een aantal onderwerpen uit het model: • Afstemmen van het onderhoud op de bedrijfsstrategie, budgettering en KPI’s • Organisatiestructuur • Preventief onderhoud • Autonoom onderhoud • Werkstroombeheersing • Competentiemanagement • Informatiebeheer • Reservedelenbeheer • Cultuur, verandermanagement en implementatie • Continue verbetering

8,9,10 juni; Basiscursus Reliability Centered Maintenance 3 (RCM3) Deze cursus neemt de deelnemers mee door het Aladon RCM3proces, de volgende generatie RCM. RCM3 is de opvolger van het robuuste en grondige denkproces van de RCM2-methode. Met RCM3 bepaal je welke onderhoudstaken moeten worden toegepast op een systeem en met welke interval deze taken moeten worden uitgevoerd. RCM3 biedt ook de oplossing om te bepalen in welk geval het beter is om een storing bewust af te wachten of een storing te bestrijden met een wijziging van het ontwerp, het gebruik of door het verbeteren van instructies, kennis of vaardigheden.

Je ervaart de best practices voor het beantwoorden van de acht vragen van RCM3 aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Je verkent ook de algemene valkuilen bij de uitvoering en de implementatie van RCM3.

Doel

Tijdens de cursus leer je de basis van modern prestatiemanagement van fysieke assets. Vandaag de dag is er, meer dan ooit, de prangende behoefte om assetprestaties te vergroten en tegelijkertijd kosten te verminderen.

Een sleutel tot succes is het verschuiven van de traditionele

benadering van reparatie en optimalisatie naar het proactief beheersen van risico’s – het basisprincipe van RCM3.

Onderwerpen • • •

• •

•

•

Risico’s inventariseren en beoordelen Maatregelen bepalen om de risico’s effectief te beheersen Kiezen uit de verschillende soorten onderhoud en operationele strategieën op basis van technische haalbaarheid en toegevoegde waarde Vereiste intervallen bepalen van onderhoudstaken De gemeenschappelijke RCM3-taal; met gedeelde doelstellingen voor onderhoud, inspectie en productie en hoe de onderlinge samenwerking tussen deze afdelingen succesvol Asset Management mogelijk maakt De juiste Asset Management beslissingen nemen voor optimale prestaties van technische systemen en tegelijkertijd veiligheid en milieu-integriteit maximaliseren Bereiken van compliance - onderhoudsstrategieën opstellen die voldoen aan de ISO-standaards voor Asset Management en risicomanagement (ISO55000 en ISO31000)

61

Wat werken met Storingsanalyses en RCA’s voor Omrin oplevert Amarins Tjalsma, Projectondersteuner/RCA-facilitator volgde de training. Daniël Moezelaar, Hoofd Technische Dienst volgde eerder al diverse Problem Solving & RCA trainingen. Vanaf de start van de training pakten ze storingen en terugkerende problemen binnen Omrin aan. Binnen vier maanden zijn er al veel concrete succesvoorbeelden. Met de stapsgewijze aanpak lossen ze nu systematisch storingen en problemen op en wordt herhaling voorkomen.

De NVDO cursus “Storingsanalyse, maar dan Anders!” biedt deelnemers een complete aanpak voor het effectief en efficiënt oplossen van storingen.

Enkele honderden onderhoudsprofessionals zijn reeds opgeleid. In één dag wordt geleerd: • hoe een samenloop van omstandigheden of vaag probleem kan worden verduidelijkt tot een kernachtige omschrijving van storingsmelding(en) Aanleiding • Hoe alle informatie over een storing nauwkeurig Daniël Moezelaar, in maart 2020 gestart bij Omrin op de productielobeschreven kan worden, zodanig dat onderscheid catie in Heerenveen, zag de ingesleten gewoonten om bij problemen wordt gemaakt tussen geruchten en feiten snel conclusies te trekken. Er volgde dan een actie, bijvoorbeeld on• hoe op een zo efficiënt mogelijke wijze de oorzaak derdelen vervangen om vervolgens te constateren dat dit niet het juisvan de storing kan worden bepaald te was. Snel opgevolgd door een tweede mogelijke oplossing enz. enz.

• hoe de juiste maatregelen kunnen worden gekozen • hoe de samenwerking en de communicatie tussen Dit Jumping To Conclusions en Solutions kostte onnodig veel tijd en de (interne)klant en de “storingsoplosser” kan geld om problemen echt op te lossen. Ook viel op dat enkele niet worden verbeterd. Denk bijvoorbeeld aan de relatie opgeloste problemen met enige regelmaat terugkwamen. Door deze tussen TD-Productie acceptatie en ingesleten gewoonten werden problemen en storingen Wij begrijpen hoe u streeft naar een constante Resultaat: storingen worden sneller en definitief niet efficiënt en effectief opgelost. Kortom: verlies van kostbare tijd opgelost.

Door betere samenwerking ontstaat een productkwaliteit en optimalisatie van uw kosten. waarin afval van klanten verwerkt kan worden. Doordat Omrin halhogere beschikbaarheid van productie-installaties verwege 2020 zo’n 30 medewerkers liet trainen, zowel uit productie met lagere onderhoudskosten tot gevolg. als onderhoud, konden ze al snel aan de slag.

STABILITEIT + CONTINUITEIT In de praktijk

Een losgelaten zuiger in een pomp; medewerkers startten met één voor één de procesvragen te stellen om feiten te vinden, mogelijke oorzaken uit te sluiten en zo de grondoorzaak te achterhalen. Er werd zoveel mogelijk gevisualiseerd aan de hand van de pomptekening, een tijdlijn te tekenen en de feiten in een Event Map te zetten. Vooral de combinatie van vragen stellen en het tekenen van een tijdlijn werden als makkelijk toepasbaar ervaren in het dagelijks werk.

Doe ook mee op 4 juni of organiseer een in company training (aanvraag bij info@nvdo.nl)

Wat zijn in het algemeen de resultaten van de RCA’s

Moezelaar zette storingsanalyses op de wekelijkse agenda. “Het leuke is dat je problemen ziet verplaatsen. Nu staat in de top 5 U bent er altijd van verzekerd dat u voldoet bijvoorbeeld aan de schoonmaakstop, terwijl er eerder alleen technische problemen waren”.

Ze hebben nu soms 1 groter probleem tegen vele Belangrijk wasuw ookveiligheidsom elkaar te helpen de nieuwe RCA structuur en kwaliteitseisen in een consistent proces. kleinere problemen toen ze startten met de RCA’s. Tjalsma checkt daaan te houden en feiten te verzamelen. En degene die in aannames gelijks in het ochtendoverleg of er afwijkingen zijn. Op het moment bleven hangen te zeggen; “nee, we moeten breder kijken”. Ze volgdat er een afwijking is, wordt iemand probleemeigenaar en wordt de den precies de processtappen; - procesvragen stellen – antwoorden RCA opgestart. Omdat problemen nu specifieker worden aangepakt, verzamelen – feiten verifiëren en mogelijke oorzaken uitsluiten. Zo is het rustiger in de fabriek.

Het is ook directen terug te zien in mooiere kwamen ze snel tot de grondoorzaak. Er waren verkeerdede bouten Verbeter beschikbaarheid van uw installatie garandeer groene cijfers. gemonteerd. De RCA met oplossingsmaatregel deelden ze met alle de kwaliteit met een optimaal kalibratieproces. betrokken monteurs en is voor de borging opgeslagen in SharePoint.

• Gepatenteerde, industriegerichte methodes kalibratieplan Waar er voor de trainingom bij uw sommige medewerkers weerstand was, te optimaliseren is dit na een aantal RCA’s verminderd. De wisselwerking tussen leiding enproducent werkvloer isvan verbeterd.

Deze denkwijze is voor • Wij zijn een toonaangevende procesinstrumentatie - veel fabrieken van de huidige inzetbaar. worden gestructureerd samen opgelost, maatregekwalificeerd om kalibraties uitStoringen te voeren kalibratie-intervallen gelen centraal geborgd en de teamcommunicatie < optimaliseren • Onze wereldwijde, geharmoniseerde kalibratiestandaarden zorgenverbeterd.

80%

voor een consistente servicekwaliteit

Meer informatie: www.eh.digital/3qiXYuW 62 mei 2021

Het Friese bedrijf Omrin (Fries voor ‘kringloop’) zet zich in om afval optimaal in te zamelen, grondstoffen terug te winnen en duurzame energie te produceren.

Ze doen dit met succes voor gemeenten, bedrijven en instellingen in noord-midden Nederland.

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN. • Wat is Asset Management?

• Hoeveel onderhoud is juist genoeg?

• Kunnen we met de onderhoudsfunctie waarde creëren?

• Wat is de rol van onderhoud binnen het Asset Management?

• Wat is Predictive Maintenance en hoe geef ik dit vorm?

DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN NG IN DE BACHEL EN WERKTUIGBOU OR WKUNDE DEELTIJD.

INFORMEER!

2021 EXTRA START OLOGIE ECHN ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. Aan de hand van kaders gesteld door het Institute of Asset Management (IAM) en de European Federation of National Maintenance Societies (EFNMS) zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Maintenance Management bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.

• Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Asset Management • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

INFORMEER!

Start september 2021 Start oktober 2021 Start oktober 2021 Start september 2021

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden.

Informeer naar de mogelijkheden.

Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN