Het therapeutisch nut van
pro- en prebiotica DOOR: GEERT VERGOTE
Het humaan microbioom Onmiddellijk na de geboorte bevolken miljarden micro-organismen ons lichaam, gezamenlijk het menselijk of humaan microbioom genoemd. Ze zitten op de huid, in de mond, de darmen, de longen, de vagina en op de penis. Eigenlijk overal waar ons lichaam grenst aan de buitenwereld. Dit artikel schets het dynamische en delicate levenscontract tussen de mens en zijn microbioom aangevuld met een overzicht van de belangrijkste therapeutische mogelijkheden voor pro- en prebiotica. Verder is dit artikel uitgebreid met praktijkrichtlijnen en tips voor een goede kwaliteitsbewaking. Het darmmicrobioom Unieke samenstelling Volwassenen dragen gemiddeld 1,5 kilogram darmbacteriën met zich mee. De samenstelling van het darmmicrobioom is individueel verschillend en te vergelijken met een persoonlijke vingerafdruk. De basis voor deze samenstelling wordt bij de geboorte bepaald. In utero is het maagdarmkanaal steriel. Tijdens de geboorte begint de tocht naar de microbiële wereld en krijgen micro-organismen de kans om massaal te koloniseren. Na de geboorte is het kolonisatieproces van de darmen niet tegen te houden, maar verschillende factoren kunnen deze ontwikkeling sturen in een bepaalde richting. Overmatige hygiëne, geneesmiddelen (bijvoorbeeld antibiotica, NSAID’s, PPI’s), voeding, chlorering van drinkwater en onderdrukking van microbiomen op levensmiddelen door voedselprocessing dragen hiertoe bij.
Sommige geneesmiddelen (bijvoorbeeld antibiotica, NSAID’s, protonpompinhibitoren) verstoren het fragiele evenwicht van het darmmicrobioom. Dit resulteert in een dysbiose of een onevenwichtige samenstelling.
Invloed van voeding op de samenstelling van het darmmicrobioom Levensstijl en eetgewoonten hebben een belangrijke impact op de samenstelling van het darmmicrobioom. Een vezelrijke en evenwichtig samengestelde voeding bevordert de groei van vooral gezondheidsbevorderende bacteriën. Dit is een totaal ander verhaal voor een vet- of suikerrijk dieet. Tijdens de eerste levensjaren bepaalt het type voeding (moedermelk of flesvoeding) de samenstelling van het darmmicrobioom. Bij zuigelingen die borstvoeding krijgen, kan het aantal bifidobacteriën oplopen tot 90-95% van het totale aantal darmbacteriën. Het vaginaal microbioom Dominante lactobacillen Net als het maagdarmkanaal en de huid wordt ook de vagina direct na de geboorte gekoloniseerd met micro-organismen. Lactobacillen domineren een gezond vaginaal microbioom bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.
8
