Hoe je lichaam zelf lactoferrine kan aanmaken Lactoferrine is een eiwit met verschillende fysiologische functies, waaronder de regulatie van ijzerabsorptie in de darm, het beschermen tegen microbiële infecties en het reguleren van systemische immuunreacties.
Lactoferrine is een ijzerbindend eiwit (glycoproteïne) met een krachtige antimicrobiële activiteit tegen een groot aantal bacteriën, gisten, schimmels, parasieten en virussen. Vandaar ook de toenemende interesse om lactoferrine in te zetten ter preventie van of als aanvullende behandeling bij COVID-19. Echter, lactoferrine wordt ook door ons eigen lichaam aangemaakt. In dit artikel gaan we daar dieper op in. LACTOFERRINE IS IN HOGE MATE AANWEZIG IN MOEDERMELK Lactoferrine is een eiwit met verschillende fysiologische functies, waaronder de regulatie van ijzerabsorptie in de darm, het beschermen tegen microbiële infecties en het reguleren van systemische immuunreacties. Lees meer over de verschillende functies en werkingsmechanismen van lactoferrine in onze nieuwe monografie. Lactoferrine wordt geproduceerd en uitgescheiden door epitheelcellen van verschillende organen. Hoge concentraties lactoferrine komen van nature voor in (humaan) colostrum en moedermelk en dragen bij aan het voorkomen van infecties bij pasgeboren baby’s. Colostrum bevat wel tot 8 gram en moedermelk 1,5 tot 4 gram lactoferrine per liter. Terwijl koemelk maar 0,2 gram lactoferrine per liter bevat. Normaal gesproken krijgen dus alleen baby’s significante hoeveelheden lactoferrine binnen met de borstvoeding. LACTOFERRINE ALS EERSTELIJNSVERDEDIGINGSMECHANISME Lagere concentraties lactoferrine komen voor in (exocriene) secreties, zoals speeksel, zweet, traanvocht, gal, pancreassappen, urine, zaadvloeistof, vaginaal slijm en slijm in de neusholte, luchtwegen en het maagdarmkanaal. Naast lactoferrine bevatten deze secreties
46
een verscheidenheid aan antimicrobiële substanties tegen pathogene micro-organismen die het lichaam via de slijmvliezen proberen binnen te dringen. Op deze manier worden pathogenen geweerd en kan een ontstekingsreactie van ons energetisch “dure” immuunsysteem worden voorkomen. Ten slotte wordt lactoferrine ook aangemaakt door neutrofiele granulocyten. Deze witte bloedcellen slaan lactoferrine op en geven het af op plaatsen waar pathogenen worden waargenomen. FACTOREN DIE DE EXPRESSIE VAN LACTOFERRINE BEÏNVLOEDEN De expressie en afgifte van lactoferrine reageert snel en robuust op een aantal fysiologische processen. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens een luchtweginfectie, een darmontsteking, of als reactie op allergenen. Ook acute psychologische stress verhoogt de lactoferrine spiegels gemeten in speeksel. Dit zou kunnen worden verklaard vanuit een evolutionair oogpunt; er wordt gedacht dat tijdens een stressreactie, oftewel de “fightor-flight response”, een verhoogde kans op verwondingen en dus het binnendringen van pathogene micro-organismen bestaat. Hogere serumconcentraties lactoferrine worden ook aangetroffen na het eten van een maaltijd. De hogere lactoferrinespiegels zouden ons kunnen beschermen tegen potentiële pathogenen die via de voeding ons lichaam kunnen binnendringen. INTENSIEVE BEWEGING VERHOOGT DE PRODUCTIE VAN LACTOFERRINE Uit onderzoek is gebleken dat verschillende vormen van acute intensieve beweging de concentratie van lactoferrine in speeksel, serum, en immuun cellen (granulocyten) laat toenemen. Het is nog onduidelijk of de verhoogde lactoferrinespiegels na intensieve beweging zijn toe te wijzen aan de activatie van het stresssysteem (fight-or-flight
