12 TOORTS
Geschiedenis
Warm welkom in Natuurvriendenhuizen
Foto: Nationaal Archief
Tekst: Sjoerd Kemeling
Natuurvriendenhuizen zijn een rijk bezit. En daarmee kan je een warm, gastvrij gebaar maken. In het ABK-huis werden recentelijk een jaar lang vluchtelingen uit Oekraïne ondergebracht. In een deel van Morgenrood in Oisterwijk gebeurt dat ook. En ook in het verleden is een aantal malen een dergelijke beslissing genomen. Gewoon omdat het moest.
V
anaf 1928 (het begon met Krikkenhaar) is er door onze vereniging gebouwd aan een netwerk van prachtig gelegen huizen, op fietsafstand van elkaar. Van en voor de leden van de Natuurvrienden van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling (IvAO, later Nivon) en al die jaren beheerd door actieve leden. Een besluit om een of meerdere accommodaties af te staan voor andere doeleinden is best lastig. Watersnoodramp In 1953, in de nacht van 31 januari op zondag 1 februari braken in Zeeland en delen van Zuid-Holland de dijken door. Hele eilanden, landstreken inclusief steden en dorpen raakten overstroomd. Bij deze natuurramp kwamen ruim 1800 mensen om, en meer dan 100.000 mensen raakten dakloos. Daarvoor moest natuurlijk opvang komen. Zeer tijdelijk gebeurde dat in zogenoemde ‘doorvoercentra’ zoals de Rotterdamse
Ahoyhallen en de Jaarbeursgebouwen in Utrecht. Van daaruit gingen de Nederlandse vluchtelingen naar andere opvangplekken, vaak ook bij particulieren. Veel organisaties boden hulp aan en stelden accommodaties beschikbaar, waaronder Nivon. “De Stichting Natuurvriendenhuizen van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling heeft de regering ten behoeve van het onderbrengen van evacués het gebruik aangeboden van de volgende natuurvriendenhuizen: Morgenrood bij Oisterwijk, Den Broam bij Buurse, de Hondsrug bij Noordlaren, het ABK-huis nabij Eerbeek, Banjaert te Wijk aan Zee en Ons Honk, Lage Vuursche,” zo staat te lezen in het Vrije Volk van 5 februari 1953. De meeste huizen stonden op dat moment weliswaar toch leeg, want tot ver in de jaren zestig van de vorige eeuw, nog voor de aanleg van centrale verwarming, waren de Nivon-huizen in de winter veelal gesloten. Het
