Nivon - Toorts - Zomer - 2025

Voorwoord

“De duvel is oud”

De paradox is dat iedereen lang wil leven, maar dat niemand oud wil zijn.” Dit tekent dagblad Trouw op uit de mond van Suzanne Biewinga, die op haar 70ste promoveerde op dit thema.

In Nivon-kringen speelt de vergrijzing al jaren een rol in de discussie binnen afdelingen, beheercommissies en andere geledingen. Toen ik vijftig jaar geleden, als prepuber met mijn ouders meeging met de kampeerreizen naar Lüttenbach was dit rond het kampvuur al een terugkerend onderwerp: ‘Is er voldoende kader om in de toekomst het Natuurvriendenwerk in stand te kunnen houden?’ Nu, ruim vijftig jaar later, bloeit en groeit onze vereniging.

En ook nu zie je bij de actieve vrijwilligers binnen Nivon een in verhouding oververtegenwoordiging van het grijze kader. Is dat erg? Nee. Is het verklaarbaar? Zeker. Een Nivonlid vindt een van onze reizen aantrekkelijk en meldt zich voor deelname. Als student, werkende of actief vrijwilliger elders in de samenleving is het veel gevraagd om naast die activiteiten ook nog actief te worden binnen Nivon. Dat komt later…

Maar ook tientallen jongeren zijn actief binnen onze vereniging. Kijk bijvoorbeeld naar de activiteiten die NivonJong organiseert en naar de zomerkampen van Jump en Watersport, die op een paar plekken na al helemaal zijn volgeboekt (pagina …). En op pagina 6 een oproep van NivonJong aan alle Nivonners van jong tot

Kort nieuws

Geen vrede zonder beweging

De vicieuze cirkel van herbewapening en gewapend conflict kan alleen worden doorbroken door een brede wereldwijde vredesbeweging die eist dat regeringen en instellingen investeren in conflictoplossende maatregelen en vreedzame samenwerking mogelijk maken in plaats van herbewapening. Zonder druk van de bevolking verandert er weinig. Als vertegenwoordiger van meer dan 350.000 leden zet Naturefriends International zich in voor een vreedzame toekomst voor alle mensen

Sluit daarom een of meer dagen aan bij de Vredeswandeltocht 2025 met je kinderen, je vrienden, je collega’s, je afdeling

oud om deel te nemen aan de Nacht van de Vluchteling (14/15 juni).

Vaak zie je dat de kennismaking met onze vereniging een zaadje plant voor ‘later’. Als de drukke werkzaamheden voorbij zijn, de kinderen het huis uit en je weer ruimte en energie hebt voor nieuwe activiteiten, dan komt het Nivon weer in beeld. Wat kan en wil ik doen?

Nivon kent bij benadering 3000 actieve leden; van huiswachten tot pad-coördinatoren, van bestuursleden van diverse geledingen tot de organisatoren van sociale groeps vakanties. Ongelooflijk veel Nivonleden zijn actief, zonder hen kunnen we niet verder.

Volgens een toekomstverkenning van het RIVM zijn er in 2050 ongeveer 4,8 miljoen 65-plussers; we kunnen onze toekomst als vrijwilligersorganisatie dus met vertrouwen tegemoet zien. •

M e n n o E v e r s

Voorzitter Centraal Bestuur vz.cb@nivon.nl

De wandeling - georganiseerd door de Duitse Naturfreunde - begint op 3 mei 2025 in Den Haag en eindigt op 22 mei in Bremen. Wandelaars lopen ongeveer 15 km per dag, fietsers leggen dagelijks ca. 60 km af. Je kan je per etappe aanmelden via de Duitse Natuurvrienden: www frieden-in-bewegung-2025 je ook alle info over dagprogramma, verzamelplek etc. Als deelnemer ben je zelf verantwoordelijk voor aankomst en vertrek, evenals het regelen van een eventuele overnachting. Af en toe zijn er overnachtingsmogelijkheden op de plaats van bestemming, bijvoorbeeld omdat de etappe eindigt bij een natuurvriendenhuis.•

4

Klimaat en gedrag We willen wel, maar hoe?

Activiteiten NivonJong

6 Op zoek naar strijders!

8 Vrijwilliger in de spotlight

14 Duurzaam Aanpassen!

18

Natuurvriendenhuis in Senegal

20 Meeslepend reisverslag Treq

16 Prikbord

En verder...

9 PiKa 2025

10 Afd. Zwolle 100 jaar

13 Column NivonJong

14 Duurzaam

22 Schrijfopdracht

24 Nivon Reizen

Activiteiten

28 Activiteiten mei

29 juni, juli, aug

30 september

Klimaat en gedrag

We willen wel, maar hoe?

De gemiddelde Nederlander heeft goede intenties om het klimaat te redden, maar worstelt met de vraag welke gedragsaanpassingen daaraan echt bijdragen (en welke verworvenheden moeten worden ‘ingeleverd’). Bovendien wijzen mensen eerder naar het vlieggedrag van de buren, dan dat de eigen bal gehakt wordt overgeslagen. Het doel van de overheid om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben, wordt met ons huidige consumptiepatroon zeker niet gehaald. Doorbreek zelf dat patroon door meer inzicht te krijgen in wat je koopt en hoe je leeft.

Nederlanders beperken zich bij hun klimaatvriendelijke acties vrijwel volledig tot hun rol als consument: biologisch eten kopen, vlees laten staan en vaker met de trein. Andere rollen, bijvoorbeeld die als actief burger, staan nauwelijks op het netvlies, terwijl het rendement ervan vaak groter is. Dat is de belangrijkste uitkomst van onderzoek van het lectoraat Psychologie voor een Duurzame Stad van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) in samenwerking met de Touring Foundation. Het onderzoek is bedoeld om meer inzicht te krijgen in wat nou zou werken om mensen hun klimaatbelastende gewoontes te helpen aanpassen. 75 procent van de Nederlanders blijkt bezorgd over het klimaat, maar wat je daar nou precies zelf aan kan doen… Daar is nog winst te behalen door middel van voorlichting, inzichten en prikkels. Zo wordt de impact van waterbesparing en afval scheiden overschat, en de impact van kleiner wonen wordt juist sterk onderschat.

Verandering in gedrag

“Effectieve gedragsverandering om de opwarming van de aarde af te remmen is een taai proces,” zegt onderzoeksleider Reint Jan Renes van de HvA. Ruim duizend mensen, uit vier inkomensgroepen, werden bevraagd op veranderingsbereidheid Gevraagd naar ‘klimaatvriendelijke gedragingen’ wordt door de burgers vooral consumptiegedrag genoemd. Dat je als burger ook werknemer bent en je werkgever kunt overtuigen om zijn leasepark te elektrificeren, of met je voetbalelftal je vereniging duurzaam kunt maken, zit niet in het bewustzijn. “De impact van dergelijke rollen is beduidend groter dan een vegaburger kopen of afval scheiden,” Aldus Renes. "Door niet als individuele consument te denken, maar als collectief, kan een flinke vuist worden gemaakt, bijvoorbeeld tegen milieuonvriendelijke bedrijven – het zogenoemde stemmen met je portemonnee

Reportage

Hoe dan?

De onderzoekers zien ook het verschijnsel solution aversion terug in dit onderzoek: ‘het moet opgelost worden, maar daar kan ik toch niks aan doen…’. Veel mensen uit lagere inkomensgroepen zien de oplossing bijvoorbeeld in minder vliegen, maar dat doen ze zelf al nooit en die gedragsverandering verwachten ze dus van mensen die dat wél doen. Mensen uit hogere inkomsensgroepen zien een oplossing in elektrisch rijden. Zij kunnen dat dan ook betalen (en nemen tegelijkertijd dan ook maar een nog iets grotere).

De onderzoekers waren verrast door de bijval voor niet-vrijwillige gedragsverandering: Een meerderheid schaarde zich achter overheidsmaatregelen die een verbod stellen aan de aanschaf van een auto met fossiele brandstof. Ook een limiet op het aantal vliegkilometers is voor een aanzienlijke groep bespreekbaar.

Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) publiceerde over dit thema een onderzoek: Tussen duurzaam denken en duurzaam doen. Hbo- en universitair geschoolde Nederlanders hebben een groter gevoel van urgentie over het klimaatprobleem dan anders opgeleiden, schrijft het SCP. Zij geloven vaker dat zij zelf kunnen bijdragen aan het bestrijden van klimaatverandering en zeggen vaker dat zij in hun sociale omgeving zien dat mensen dit proberen te doen. In werkelijkheid leven ze echter niet duurzamer dan anderen, constateert het SCP. Niet de auto wegdoen, maar een elektrische kopen en dan ook meteen een grotere. Ongelimiteerd elektronica gebruiken omdat het huis toch zonnepanelen heeft. Naar een verre bestemming vliegen en daar dan in een eco-resort neerstrijken. Niet willen inleveren, maar een vervanging zoeken – zonder te controleren of die vervanging een echte verbetering is.

"Afval is niet de grootste verspilling. De grootste impact zit in de productie van de nieuwe spullen die we kopen"

Doen

”Veel mensen zetten zich enorm in voor oplossingen die maar een klein effect hebben of zelfs contraproductief zijn,” zegt Babette Porcelijn. Zij doet al jaren onderzoek naar de impact van mensen op klimaat, milieu en natuur. „Denk aan plastic verpakkingen vervangen door karton en papier, terwijl de productie daarvan vijf keer zo schadelijk is. Of mensen gaan voor zero waste, waarbij ze helemaal geen afval meer produceren, maar dan wel nieuwe potten en bussen kopen om verpakkingsloos te kunnen leven. Afval is niet de grootste verspilling. De grootste impact zit in de productie van de nieuwe spullen die we kopen.”

Doe om te beginnen eens de CO2-voetafdruktest van Milieu Centraal , de voorlichtingsorganisatie die wetenschappelijk onderbouwd, praktisch duurzaamheidsadvies geeft. De test bestaat uit zestien vragen over energie, eten, vervoer, vliegen, kleding en spullen. Dit levert per categorie een ruwe schatting op van de jaarlijkse CO2-uitstoot van je huishouden.

Weet dat (de productie van) spullen veel gewicht in de schaal leggen bij jouw persoonlijke klimaatbelasting. Wat kun jij doen? Koop minder spullen, koop tweedehands, leen, deel en ruil. Onderhoud spullen goed en repareer, dan doen je er langer mee en heb je minder nodig. Is iets echt onbruikbaar: lever het gescheiden in.

Meer lezen:

Het Groene Actieboek – Nadine Maarhuis Schrijver, journalist, spreker en groen expert. Steeds meer burgers nemen het heft in eigen hand om een ecologische samenleving te creëren. Zij starten ecodorpen, voedselbossen, natuurscholen en ecologische bedrijven. Het Groene Actieboek neemt je mee op reis langs hun inspirerende verhalen en biedt een schat aan praktische tips om zelf aan de slag te gaan. Zo ontdek je hoe je een tiny house-gemeenschap start en een ecologische boerderij begint, maar ook hoe je verliefd wordt op consuminderen, je tuin transformeert tot groene oase, een kledingruil organiseert en nog zoveel meer. Voor lichtgroene beginners en doorgewinterde veranderaar, deze gids is jouw onmisbare metgezel op weg naar een groene toekomst.

De verborgen impact – Babette Porcelijn Schrijver, ontwerper en veelgevraagd spreker. Oprichter van de (anbi-) stichting Think Big Act Now. De verborgen impact biedt verrassende inzichten en houvast voor mensen die een positieve impact op de planeet willen hebben. Van dezelfde schrijver: doeboek EcoPositief in vijf stappen en de online tool mijnverborgenimpact.nl

De belangrijkste vragen van je leven. 16 jonge denkers over ons klimaat – Harm Edens Edens benaderde zestien jonge mensen die ieder een groot deel van hun leven in het teken hebben gezet van de klimaatopgave. Hoe kijken zij naar de toekomst? Wat doen ze om deze planeet leefbaar te houden? Waar zit hun hoop en wanhoop? “Wat me uit die gesprekken enorm is bijgebleven, is dat ze bijna allemaal heel genuanceerd naar de toekomst kijken. Dat het moeilijk wordt, is zo klaar als een klontje. Alle klimaatseinen staan weliswaar op rood, maar in hun ogen is het nog lang geen gelopen race. Dat maakt deze oude man gelukkig iets hoopvoller.”

“Wat ik ook heel indrukwekkend vond, is hoe groot ze allemaal durven denken. Dan ben je 22 jaar en kun je mij uitleggen hoe we het hele financiële systeem moeten veranderen…”

Tegenover dat grote denken staat het op kleine schaal starten. Veel mensen voelen machteloosheid als het over klimaatverandering gaat. Edens: “Ze denken dat hun gedrag er daarom niet toe doet, maar dat is echt een misvatting. Verandering zit hem juist heel erg in gedrag. Er is ongeveer een kwart van de bevolking nodig voor een kantelpunt. In een aantal gevallen naderen we die nu.”•

NivonJong

Op zoek naar strijders

Nacht van de Vluchteling 14-15 juni

Wat bij ons thuis begon als een bijzondere activiteit voor de verjaardag van mijn vader, is nu een jaarlijkse traditie geworden. Elk jaar lopen we samen tijdens de Nacht van de Vluchteling. Met veel plezier, dat wel. Afgelopen twee jaar liepen we 20 kilometer rondom Rotterdam en dit jaar gaan we met NivonJong voor de 40 kilometer van Utrecht naar Amersfoort. Samen lopen we door de nacht van 14 op 15 juni – een flinke uitdaging, maar dat is het helemaal waard!

De Nacht van de Vluchteling is niet zomaar een wandeltocht. Het is een nacht die draait om bewustwording, solidariteit en saamhorigheid. Het is een moment om stil te staan bij de duizenden mensen die elke dag alles achterlaten op zoek naar een veiligere toekomst. Wat wij in één nacht lopen, doen zij vaak maandenlang, met gevaar voor eigen leven. En terwijl wij in het donker en doorweekt door de regen in combinatie met zweet verder lopen, schept dat een band en weten we dat we samen iets kunnen betekenen. Want elke stap is een steun voor hen. De afgelopen jaren heb ik al zoveel mooie mensen ontmoet, onder wie vluchtelingen die hun verhaal met ons deelden. Het zijn deze gesprekken die je bijblijven – de pijn en de kracht die achter ieder verhaal schuilt. Het is die verbinding die de wandeling zoveel betekenis geeft.

Dit jaar willen mijn vader en ik dit gevoel delen door niet alleen te lopen, maar met zoveel mogelijk Nivon(Jong)leden. Hoe meer deelnemers, hoe sterker de boodschap van solidariteit. De Nacht van de Vluchteling is een kans om samen op te staan voor vluchtelingen wereldwijd, hen moreel te steunen en te helpen met de opbrengst van dit evenement. Ga jij de uitdaging met ons aan?

Loop mee en meld je aan via onze website: NivonJong - Nacht van

de Vluchteling 2025 en schrijf je in bij de Nacht van de Vluchteling via: Nacht van de Vluchteling - NivonJong Team.

(Twijfel je of die 40 km voor jou wel te doen is? Neem contact met mij op via veerle@nivonjong.nl)

Liever 10 of 20 km? Of in een andere stad? Meld je dan aan via de website van Nacht van de Vluchteling, bijvoorbeeld met een eigen team van familie, vrienden of je Nivonafdeling.

Sluit je aan en ervaar de kracht van saamhorigheid, doorzettingsvermogen en actievoeren voor een betere wereld. Samen naar buiten, samen in beweging, samen voor een veilige toekomst. Loop met ons mee of steun ons met een donatie! Doneren kan via: NivonJong in de Nacht van de Vluchteling.

"NivonJong: Wij gaan de uitdaging aan en lopen mee met de Nacht van de Vluchteling omdat wij geloven in een wereld waarin iedereen een veilige plek verdient."

Wat doet Stichting Vluchteling?

Het doel van de Nacht van de Vluchteling is om aandacht te vragen voor miljoenen vluchtelingen die wereldwijd van huis en haard verdreven zijn, en om zo veel mogelijk geld op te halen om hen te helpen. Momenteel zijn 120 miljoen mensen op de vlucht. Veruit de meeste van hen worden ‘in de regio’ opgevangen, vaak onder erbarmelijke omstandigheden. Stichting Vluchteling biedt noodhulp om het leven van deze mensen te verbeteren.

De Nacht van de Vluchteling is hét jaarlijks evenement van Stichting Vluchteling. Stichting Vluchteling biedt noodhulp aan mensen op de vlucht in conflict- en oorlogsgebieden, waar ook ter wereld. Tijdens de Nacht van de Vluchteling lopen duizenden deelnemers in verschillende steden 10, 20 of 40 kilometer door de nacht. De routes starten in Groningen, Tilburg, Nijmegen, Utrecht, Amsterdam en Rotterdam. Op alle locaties start eerder op de zaterdagavond ook een route van 10 en 20 kilometer.

Samen zijn we Nivon

Vrijwilliger in de spotlight

Wie?

Jan Besselink (76) is coördinator van de kookploeg sociale groepsvakanties in Allardsoog. Hij woont in Zwolle en heeft in Elst gewerkt als productontwikkelaar Candy-Mars binnen Europa. Sinds 15 jaar is Jan alleengaand. Hij heeft twee zoons.

Wat doe je voor het Nivon?

Als hobbykok vind ik het heel leuk om te koken bij de sociale groepsvakanties in natuurvriendenhuis Allardsoog. Eerst was ik drie jaar secretaris bij Nivon afdeling Zwolle. Toen ik daarmee stopte, ontdekte ik de sociale groepsvakanties en heb me daar als kok gemeld. Dat doe ik nu al 14 jaar en het bevalt me heel goed. Voornamelijk ben ik bij Allardsoog betrokken, maar vorig jaar heb ik ook een weekje geholpen bij Morgenrood (zie foto). Tijdens zo’n vakantieweek hebben we ter plekke een team van elf mensen, waarvan vier kokers. Op de achtergrond worden de teams ondersteund door de werkgroep Sociale Groepsvakantie. Wie er naar de sociale groepsvakantie komen bepaalt Vluchtelingenwerk. Het gaat om vooral moeders en kinderen, statushouders, die vaak getraumatiseerd zijn omdat ze hebben moeten vluchten.

Hoeveel tijd kost het je?

De vakantieweek en de voorbereidingen kosten me ongeveer drie weken. In juni is er altijd een voorbereidingsweekend in het Koos Vorrinkhuis. Daar komen dan alle begeleiders van de sociale groepsvakanties, inclusief koks. Dat zijn tussen de 70 en 80 mensen. De teams maken kennis met elkaar en we bespreken programma’s,

menu’s en hoe iedereen het aanpakt. Ook overleggen we hoe we het beste kunnen omgaan met deze doelgroep.

Voor de vakantieweek bedenk ik wat we eten, maak menu’s en doe de boodschappen. We koken heel afwisselend: Hollandse pot en pasta, maar ook Mexicaans bijvoorbeeld – een beetje afhankelijk van wat alles kost. We zijn wel van het budget-koken.

Welke plaats neemt Nivon in je leven in? Ik vind Nivon een geschikte club. De sociale groepsvakanties is de enige Nivonactiviteit waar ik aan mee doe. Verder ben ik voorzitter van verschillende verenigingen, zoals de jeu de boules vereniging en de huurdersbelangenvereniging van een woningcorporatie. Verder organiseer ik activiteiten voor alleengaanden en kook ik eens in de twee weken in een buurthuis in Zwolle Zuid. Maar mijn hart ligt bij balroomdansen. Jarenlang heb ik meegedaan met internationale wedstrijden en ik zit nog steeds op dansles. Al negen jaar. Dat doe ik met een vaste partner, heel gezellig.

Wat vind je belangrijk in het leven?

Dat mensen gelukkig zijn en tevreden met wat ze hebben. Het is belangrijk dat we het goed hebben met elkaar. Dat lukt alleen als je naar elkaar luistert en respect toont voor een ander. Dus: sta op en geef een hand of een glimlach. Wees aardig voor elkaar!

In deze rubriek zetten we elke keer een Nivon-vrijwilliger in het zonnetje. Wil je iemand aanmelden? Mail een korte toelichting naar toorts@nivon.nl •

Afscheid Henk Evenaar

Op de drukbezochte jaarvergadering van Zaanstreek en omstreken heeft Henk Evenaar afscheid genomen van het bestuur. Na vele jaren trouwe dienst als bestuurslid, waarvan meeste tijd in de functie als penningmeester, heeft Henk Evenaar op bijna 95-jarige leeftijd het stokje overgedragen. Met gezone tegenzin, want hij deed het immers al zo lang… De dankbaarheid voor al zijn inzet is groot. Er waren mooie woorden, bloemen en cadeaus. En ook speciale gasten, waaronder Henks kleinzoon. Wie weet zien we die ook ooit terug in een bestuursfunctie bij Nivon! •

Vrijwilligers

Dankzij de inzet van actieve vrijwilligers beheert Nivon natuurvriendenhuizen en -kampeerterreinen en faciliteren we mooie activiteiten. Ook jouw waardevolle inzet is fantastisch en onmisbaar. Neem zelf contact op met een afdeling, natuur vriendenhuis, kampeerterrein, (reis)werkgroep of wandelgroep bij jou in de buurt als je zin hebt om mee te doen

Als webmaster

Als padmarkeerder Als activiteitencoördinator

Als bestuurslid

(voorzitter, penningmeester, secretaris) Of als iets anders.

Kijk eens op: nivon.nl/vacatures En wil je zelf wat organiseren? Leuk, meld het maar! •

Tekst:

Zomer 2025

functie Penningmeester

Afdeling Zaanstreek

e n w ijs

PiKa 2025 speelt zich af van vrijdag 6 juni tot en met maandag 9 juni op het prachtige natuurterrein Het Hallse Hull. EigenWijs is het thema dit jaar. Daar weten we natuurlijk wel raad mee binnen het Nivon! Samen spelletjes spelen, eten, knutselen, dansen, broodjes bakken, lachen, vieren en beleven; het belooft weer een waanzinnig weekend te worden. Komen jullie ook?

Wat is PiKa Festival?

PiKa Festival is een (familie)festival waar mensen samen zorgen voor een heerlijk weekend. Er zijn lezingen, workshops, kleinkunst, sport, spel, muziek en nog veel meer. De activiteiten worden deels door JUMP, NivonJong en Nivon-leden verzorgd: met en voor elkaar

Aanmelden van tevoren (entree en overnachtingsplek op camping of in ABK-huis) kan op onze website pikafestival.nivon.nl .

Let op : vanaf 5 juni betaal je 10% meer. •

NL Doet 2025:

Den Broam klaar voor het nieuwe seizoen

Alle huizen, terreinen en wandelpaden hebben inmiddels de storm van een voorjaarsschoonmaak doorstaan en gaan glimmend, stralend en verwachtingsvol het hoogseizoen in. Feestjes voor de vrijwilligers zijn het, dergelijke acties. Martha Bos van Natuurvriendenhuis Den Broam maakte een verslag.

Het was een intensieve week in een optimale sfeer, die tweede week van maart in Den Broam. Op woensdag en donderdag werd het huis binnenstebuiten gekeerd tijdens de grote voorjaarsschoonmaak: onze halfjaarlijkse ‘poetsparty’. Dan volgt de jaarlijkse NL Doet-dag, en sluiten we de week op zondag af met de installatie van de nieuwe beheercommissie (BHC), tijdens een vrijwilligersbijeenkomst.

Vrijdag 14 maart stond in het teken van NL Doet. De dag start met een nevelige, koude dageraad. Natuurvriendenhuis Den Broam en de oprijlaan door het bos zijn door de huiswachten feestelijk versierd met slingers, vlaggen en ballonnen. Met maar liefst drie nieuwe deelnemers en twintig reeds bekende vrijwilligers maken we bij de eerste koffie kennis met elkaar, en in een genoeglijke sfeer verdelen we onderling de lange lijst buitenklussen. De zon wint aan kracht, we stropen de mouwen op en ieder vindt iets wat het beste bij hem of haar past. We verpotten planten, naaien kussenovertrekken, lossen stoepbanden, maken terrasmeubels schoon, ragen spinnen, leggen een theatervloer, werken aan ‘broamhut’ en pipowagen, en spuiten onder hoge druk het mos van tafels, banken en matten. En nog een hele serie andere werkwoorden is van toepassing: koken, bakken, afwassen, koffie zetten, opruimen, vegen, stofzuigen, repareren, etc. Om elf uur luidt de bel voor de koffiepauze, om half één voor de overheerlijke lunch met vers gemaakte soep en belegde broodjes. Daarna werken we aan de laatste vrolijke loodjes. De zon schijnt inmiddels volop en de goede stemming houdt de energie in de juiste balans. De opbrengst is een schoon huis van binnen en van buiten, en allerlei klussen zijn geklaard met een bijdrage van NL Doet. Last but not least hebben we misschien wel vier nieuwe vaste vrijwilligers! •

In Memoriam nivon.nl/in-memoriam

Ben Kok Gretha Kalter

Louis Schraa

Tekst en foto: Martha Bos, coördinator huishoudelijke en facilitaire dienst

Duister toerisme in Zwolle

Afdeling Zwolle viert dit jaar het 100-jarig bestaan. Net als het landelijke Nivon is afdeling Zwolle voortgekomen uit het Instituut voor Abeidersontwikkeling (IvAO, 1924). Binnen de socialistische zuil vervulde de afdeling een belangrijke rol in de scholing en ontwikkeling van arbeiders met als doel hen mondiger te maken en bij te dragen aan de democratisch-socialistische maatschappij gebaseerd op vrijheid, gerechtigheid en gemeenschapszin.

Vorig jaar al organiseerde afdeling Zwolle een spannende geurwandeling door de binnenstad van Zwolle, langs die mysterieuze en duistere plekken.

Dit graf is te vinden op het landgoed van Huize Arnichem, gemeente Zwolle. Voor zover bekend is dit graf het oudste moslimgraf van Nederland. Volgens de overlevering is Lepejou, een 23-jarige jongeman van het eiland Celebes, als slaaf verkocht in Brits Guyana. Hij redde het leven van Joan Hendrik Tobias, de toenmalige bewoner van Huize Arnichem. Als dank nam Tobias hem daarom mee naar Nederland. Lepejou overleed op 23-jarige leeftijd in Zwolle, in 1828. Op de grafsteen staat: De heer heeft zijn trouwste dienstknecht dit graf gewijd, omdat hij hem dankbaar is en altijd aan hem denkt.

Zoals alle lokale afdelingen organiseren we doorgaans activiteiten die aansluiten bij de algemene doelstellingen van het Nivon, zoals het bevorderen van natuurbeleving, cultuur en gemeenschapszin. Sinds twee jaar is er een nieuw Zwols bestuur en dit bestuur organiseert met vrijwilligers elke maand een activiteit voor de circa 550 leden. Daarnaast is er een museumgroep en een wandelgroep actief, die regelmatig excursies verzorgen. Sinds kort maakt afdeling Zwolle deel uit van het Nooterhof-netwerk, waarin intensief wordt samengewerkt met andere natuurorganisaties in Zwolle

Sterke Verhalen-pad

In het kader van het 100-jarig jubileum worden een aantal extra activiteiten georganiseerd, zoals een speciale ledendag. Daarnaast

besteden we aandacht aan de geschiedenis van de afdeling in de Gong, onze maandelijkse digitale nieuwsbrief. Tenslotte wordt er een jubileumwandeling ontwikkeld met als titel Het Sterke Verhalenpad in Zwolle. Dit is een wandeling langs mysterieuze, macabere en duistere plekken in Zwolle. De leden bezoeken hierbij spookhuizen, moordplekken en andere legendarische plekken zoals het Vliegend Paard, het logement van de wilde deerne en de executieplek waar de laatste doodstraf in Zwolle is uitgevoerd. Deze wandeling sluit aan bij de nieuwe trend van het Duister Toerisme, waarbij toeristen monumenten en plekken bezoeken die hebben te maken met dood en lijden, zoals begraafplaatsen, slagvelden, gevangenissen en andere sagenrijke plekken.

Meer informatie is te vinden op www.zwolle.nivon.nl •

Samen

Vrou w encursus w eken 2025

‘ Vrouw in beweging ’

Velen kijken er al naar uit, naar de 76e editie van de vrouwencursusweken in november. Opnieuw twee identieke midweken waar per week vijftig deelneemsters welkom zijn. Dit jaar in natuurvriendenhuis Morgenrood in Oisterwijk. De vrouwencursusweken staan garant voor verbinding, voor gezelligheid, goede gesprekken, plezier, invspanning en ontspanning en niet te vergeten, de prima, volledig vegetarische verzorging van de inwendige mens.

Het thema is: ‘Vrouw in beweging’. De voorbereidingen zijn in volle gangen en gaan in de richting van vrouwen die zelf in beweging zijn gekomen om hun leven een nieuwe wending te geven. Bijvoorbeeld het avontuur hebben opgezocht, of - op latere leeftijd of anderszins - hun droom zijn gaan volgen. Ook actuele thema’s als migratie en/of mentaal in beweging komen kunnen onderdeel van de week worden. Daarnaast komen we, zoals gebruikelijk, ook zelf letterlijk in beweging, in de vorm van verschillende actieve programmaonderdelen. Houd de site vcw.nivon.nl de gaten voor updates over het exacte programma.

Praktisch

De eerste midweek vindt plaats van 3 t/m 7 november. Gast-vrouwen: Hanneke Leeuwerink, Elly Mohl, Anneloes Siegmund en Winy Verdegaal. De tweede week van 10 t/m 14 november. Gastvrouwen: Annabell Engles, Greet Harinck, Floor de Jong en Marjon van Wier. Deelnemersbijdrage

voor deze volledig verzorgde week is € 325 voor Nivonleden en € 385 voor niet-leden. Voor tientjesleden geldt een gereduceerd tarief.

We gaan ervan uit dat deelnemers volledig zelfredzaam zijn. Het aantal eenpersoonskamers is beperkt. Daarom zijn in principe alle inschrijvingen dus op basis van twee personen op een kamer. Uiteraard zoveel mogelijk met zelfgekozen kamergenoot.

Aanmelden via website

De mensen die eerder deelnamen aan de vrouwencursusweken ontvangen half mei 2025 een mail over de aanmelding. Let op! Aanmelding start dit jaar rond 2 juni 2025 (definitieve datum t.z.t. op vcw.nivon.nl) met een nieuw systeem, via de website. Dat is voor de organisatie eenvoudiger en als het goed is merken de deelnemers er weinig van. Na aanmelding kijken we naar de volgorde van aanmelding. Verder streven we naar een verdeling van 66% oud-deelnemers en 34% nieuwe deelnemers.

Nog vragen? Stuur dan een mail naar: nivon.vcw@gmail.com. Is mailen niet mogelijk, dan kun je – bij hoge uitzondering –bellen naar Greet Harinck (aanmelding VCW): 0613555556.

Meer informatie is te vinden op vcw.nivon.nl•

NivonJong activiteiten uitgelicht

Voor alles geldt: Meer info op nivonjong.nl/agenda. Hier kan je je ook direct aanmelden.

Met NivonJong naar Oerol 13 t/m 16 juni Terschelling

Prijs: €160, niet-leden: €190

Zin in een weekend vol theater, strand, muziek en gezelligheid met andere NivonJongers? Ga met ons mee naar het Oerol-festival op Waddeneiland Terschelling!

NivonJong loopt de Nacht van de Vluchteling 2025 14 t/m 15 juni Utrecht

Prijs: €20. Dit is een 100% donatie aan stichting Vluchteling. Wil jij een fysieke uitdaging aangaan en tegelijkertijd bijdragen aan een betere wereld? Sluit je dan aan bij NivonJong en loop mee met de Nacht van de Vluchteling 2025. Samen wandelen we 40 kilometer in de nacht, van Utrecht (Jaarbeurs) naar Amersfoort (Mariënhof), om aandacht te vragen en geld in te zamelen voor Stichting Vluchteling.

Voor dit initiatief vanuit NivonJong nodigen we alle Nivonleden uit om aan te haken (dus je wandelt niet alleen met leeftijdsgenoten).

NivonJong Kanoweekend in de Biesbosch

11 t/m 13 juli De Kleine Rug, Dordrecht

Prijs: €139, niet-leden: €179

Ga met ons mee op een onvergetelijke ontdekkingsreis door de prachtige Biesbosch! Tijdens dit kanoweekend gaan we op vrijdagavond en zaterdag de pareltjes van de Biesbosch verkennen met de kano. En op zondag staat er een prachtige wandeling door het gebied op het programma. Of je nu een ervaren kanoër bent of het gewoon eens wil proberen, dit weekend biedt voor ieder wat wils!

Beginnende en ervaren bergwandelaars opgelet!

De NivonJong huttentochten van deze zomer staan online. In juli gaan we naar het Karwendelgebergte en in augustus naar Rátikon - beide in Oostenrijk.

NivonJong Huttentocht in het Karwendelgebergte (gevorderden)

23 t/m 26 juli Karwendelgebergte, Oostenrijk

Prijs: €575, niet-leden: €650

Dit gebergte ligt ten zuiden van München en ten noorden van Innsbruck. Je vindt er steile kalkbergen en weelderige, groene valleien. Ben jij er klaar voor om dit prachtige gebied te gaan verkennen? Meld je dan snel aan voor deze uitdagende en prachtige huttentocht!

NivonJong Huttentocht in Rätikon (beginners)

1 t/m 5 augustus Rätikon, Oostenrijk

Prijs: €675, niet-leden: €750

Rätikon is een klein maar ongelofelijk mooi berggebied in Oostenrijk, op de grens met Zwitserland en Lichtenstein. Onderweg genieten van uitzicht op ruige bergtoppen en wandelen over rotsachtige paden en door schilderachtige alpenweiden. Meld je snel aan voor deze fantastische huttentocht!

Meer info op nivonjong.nl/agenda

Iedereen een CEO?

CEO… in de zakelijke wereld brengt deze functie een hele lading met zich mee. Bij NivonJong gaat de term vooral gepaard met een hoop gelach. Maar wie zijn dat nu eigenlijk, die CEO’s bij NivonJong? En hoe is het eigenlijk om er een te zijn?

In het bedrijfsleven moet je bij een CEO toch snel denken aan iemand met zware verantwoordelijkheden en hoge werkdruk. Gelukkig valt dat bij NivonJong allemaal reuze mee. Over prestatiedruk en stress hoef je je niet druk te maken; ik ben in elk geval nog geen overspannen CEO tegengekomen binnen NivonJong. Het tegendeel zelfs! Wat mij juist opvalt, is dat het een uitlaatklep voor de creatieve, sportieve en avontuurlijke kant van jezelf is. Dat merk ik bij anderen, maar ook als ik voor mezelf spreek, is dat precies wat mij zo aanspreekt aan het CEO zijn.

Ga eens na, waar krijg je anders de kans om activiteiten te doen die je altijd al eens had willen doen, en deze ook nog eens samen te beleven met een leuke groep enthousiaste mensen?! Bovendien geeft het voldoening om te zien dat de activiteit aanslaat wanneer je die van tevoren hebt uitgestippeld. Alleen al daarom kan ik het iedereen aanraden.

Wat houdt CEO bij NivonJong in?

CEO staat (bij NivonJong) voor Community Evenement Manager. In essentie gaat het om het bedenken van nieuwe leuke activiteiten en die verpakken in een leuk dagprogramma. Het hoeft heus niet ingewikkeld te zijn. Wellicht heb je een mooie wandeling bij jou in de buurt die je graag met andere NJ-leden zou willen delen? Zo ben ik ook begonnen.

Lekker de natuur in met gelijkgestemden en leuke ervaringen delen. Spreekt dat je aan?

Dan ben je uitermate geschikt om CEO te worden. Want dat is waar het om gaat. Of het nu bij jou om de hoek is of ergens ver van huis, het kan allemaal! En heb je een leuk idee dat je liever sámen met iemand uitwerkt, dan zijn er tal van enthousiastelingen die je willen helpen bij de uitwerking en organisatie.

Misschien heb je nu al meerdere ideeën in je hoofd. Of ben je nog op zoek naar wat inspiratie? Kom dan eens langs bij een van de activiteiten, want daar heb ik echt al de leukste ideeën voorbij zien komen. Van Wadlopen tot Wildplukken en van Ardennenweekend tot Blow karten op het strand. Jazeker, aan creativiteit en inspiratie is er geen gebrek! Het enige wat er nog nodig is, is wat aandacht om de ideeën werkelijk tot bloei te laten komen. En dat is ook waarom eigenlijk iedereen CEO zou moeten zijn. Een vereniging ben je samen, en juist door dit ‘samen’ creëer je iets speciaals en maak je de gaafste momenten mee!

— Lars de Vilder, CEO bij NivonJong•

NivonJong is de jongerenafdeling van Nivon. Speciaal voor iedereen tussen de 18 en 30 jaar organiseert NivonJong adembenemende evenementen. Check hiervoor: nivonjong.nl

Klimaatverandering Aanpassen!

We hebben het kunnen lezen in de vorige Toorts: door bosbranden bij Los Angeles brandde het natuurvriendenhuis daar tot op de grond af. Bosbranden komen daar wel eerder voor, maar door klimaatverandering steeds vaker. Door de omstandigheid van harde wind en brandbare begroeiing viel er niet tegenaan te blussen.

Ook bij Nivonhuizen merken we de gevolgen van klimaatverandering. Bedreigende bosbranden hebben we gelukkig niet meegemaakt, maar wateroverlast des te meer. Een paar jaar geleden kwam de overstroming van de Geul bij Valkenburg uitgebreid in het nieuws. Natuurkampeerterreinen Gronselenput en Gele Anemoon moesten met spoed ontruimd. De verdere schade viel gelukkig mee, maar het is kortzichtig om te denken dat er niet vaker overstromingen zullen komen.

Een ander gevolg van klimaatverandering is dat door hogere grondwaterstanden kelders vochtig worden, zoals in Eikhold. En planten en bomen krijgen het moeilijk door teveel of juist te weinig water. Als Nivon hebben we best veel groen en bomen, daar moeten we zuinig op zijn.

Themaweekend Drentsche Aa: uniek en bedreigd

12 t/m 14 sep, De Hondsrug

Prijs: € 80 , niet-leden: € 120

Tijdens dit themaweekend genieten we van de schoonheid van het Nationaal Park, maar verkennen ook de problemen waarmee het gebied te kampen heeft (klimaatverandering, stikstof, bestrijdingsmiddelen). Dit alles d.mv. lezingen en fietstochten. Zelfverzorging.

Boeken: nivon.klimaat@gmail.com. Meer info: Nienke Wensveen / nivon.klimaat@gmail.com

Tekst:

Drentsche Aa

50 jaar

Natuurkampeerterreinen

De stichting Natuurkampeerterreinen, bekend van het groene boekje, viert dit jaar haar 50-jarig bestaan. Natuurkampeerterreinen, nu onderdeel van de Groene Koepel, is ooit opgericht door vijf organisaties (waaronder het Nivon), die natuurlijk en eenvoudig kamperen willen promoten. Tegenwoordig is het een leden- en marketingorganisatie voor ongeveer 150 natuurkampeerterreinen in Nederland en Frankrijk. Ook Nivon heeft een aantal natuurkampeerterreinen, waar je uitsluitend met een natuurkampeerkaart (in het groene boekje) of Nivon-lidmaatschap kunt kamperen.

Tijdens het feest op de Hoge Veluwe, tussen een scala van bijzondere tenten en campertjes, riep prinses Irene op tot een ‘voeten op de grond-meditatie’, om je eerste natuurervaring als kind op te roepen – om zo ook het belang van het ervaren van natuur door kinderen te onderstrepen. Meteoroloog Peter Kuipers Munnike vertelde hoe klimaatverandering ook het kamperen gaat veranderen: we zullen rekening moeten houden met extreme regenval, erger nog dan we nu al ervaren, maar ook meer extreme droogteperioden. Meer bomen aanplanten ten behoeve van schaduw wellicht. En bij nieuwe aanplant kiezen voor inheemse soorten ten behoeve van de biodiversiteit. Zo worden op Morgenrood oude Amerikaanse eiken vervangen door inlandse eiken. En we moeten ons ook voorbereiden op de toename van natuurbranden. Maar er zijn ook positieve veranderingen: het kampeerseizoen kan langer worden. Steeds meer mensen zullen kiezen voor een vakantie in Nederland, omdat het in bijvoorbeeld Frankrijk te warm gaat worden.

Land van Ons

Het zou goed kunnen dat je in een Nivonhuis een display vindt met producten van Land van Ons. Land van Ons is, net als Nivon, een ledenorganisatie. Met de inbreng van inmiddels 31.000 leden heeft dit burgercollectief al 350 hectare grond op 24 percelen opgekocht. Doel is om op landbouwgrond de biodiversiteit en het landschap te herstellen. De aangekochte gronden worden tegen een zeer schappelijke prijs verpacht aan boeren die zonder uitputting van de grond rendabel en biodivers willen boeren. Dat vraagt om andere gewassen; gewassen die ook bloemen dragen. De producten van deze gewassen zijn soms minder bekend. Ter stimulering van de verkoop, verkoopt Land van Ons die producten ook zelf. Word ook lid en mede-eigenaar: landvanons.nl

De klimaatkosten van oorlog

Oorlog of vrede maakt in veel opzichten een wereld van verschil. De oorlog in Oekraïne bijvoorbeeld verwoest niet alleen levens en infrastructuur, maar veroorzaakt volgens een Europees rapport ook grote klimaatschade. Zo werd berekend dat twee jaar strijd grofweg 175 miljoen ton extra CO2 uitstoot veroorzaakte. Inmiddels is de strijd drie jaar gaande en zijn er talloze brandhaarden in de wereld bijgekomen, zoals Gaza, Jemen en Soedan.

Het rapport over twee jaar oorlog tussen Oekraïne en Rusland meldt dat een deel van de extra uitstoot (29%) komt door de oorlogsvoering zelf. Vooral door het brandstofverbruik van Russische troepen, gevolgd door het brandstofverbruik van Oekraïense troepen en ook van de productie van munitie en verdedigingswerken. Een vergelijkbaar deel van de oorlogsgerelateerde uitstoot (32%) hangt samen met de wederopbouw. Daar zijn heel veel beton, staal en andere materialen voor nodig. Extra emissies ontstaan door branden en vernietigde infrastructuur, vooral in de energiesector, waar krachtige broeikasgassen uit gebombardeerde installaties ontsnappen. En dan heb je nog de CO2 uitstoot doordat vliegtuigen massaal om moeten vliegen, omdat het Oekraïense luchtruim te gevaarlijk is.

Goed nieuws

Slechte nieuws uit Amerika met betrekking tot klimaat: laadpalen worden ‘woke’ verklaard, een doorgeslagen moderne gril, en de overheid verkoopt haar elektrische auto’s. Alles onder het motto ‘drill baby drill’ naar gas. Het goede nieuws is dat Europa met ongekende eendracht kiest voor de uitfasering van de doodlopende weg van gas. Verbranding van gas en LNG veroorzaakt veel CO2. Bovendien wordt gas steeds duurder ten opzichte van stroom. De Clean Deal van 400 miljard moet Europa zelfvoorzienend maken, met eigen goedkope schone energie. De Europese Commissie wil speciale aandacht voor de energie-intensieve bedrijven. Die betalen fors meer voor hun energie dan hun Amerikaanse concurrenten. Naast veel stimuleringsmaatregelen op het gebied van zon en wind vraagt de Commissie om lagere belastingen op elektriciteit om de overschakeling van gas naar stroom te stimuleren. Daar moet nog veel voor gebeuren, dat wel.

Energieverbruik en -opwekking

Ook bij Nivonhuizen merken we de gevolgen van klimaatverandering. Bedreigende bosbranden hebben we gelukkig niet meegemaakt, maar wateroverlast des te meer. Een paar jaar geleden. Het wordt ook vaker (te) warm. Hoe te zorgen dat slaapkamers niet te warm worden? Kamers op het zuiden van Den Broam hebben daar bijvoorbeeld last van. Vanwege het geluid zijn airco’s ook geen plezierige oplossing. Nieuwe uitdagingen dus…

Het prikbord is bedoeld voor iedereen die iets wil delen met andere 'Nivonners': een oproep, een compliment of juist een kritische noot, een korte anekdote of een mooie foto. Stuur jouw inzending naar toorts@nivon.nl en vermeld 'prikbord' in het onderwerp.

@astriddewind1991

#Morgenrood

#buitenisnooitverweg

#eropuit

Wandelmaatje gezocht

Sportieve aardige wandelvrouw zoekt fijn wandelmaatje 65plus, 15-22km, Zaanstad en omgeving. meander3@hotmail.com

Ansichtkaartenwedstrijd

Afgelopen jaar organiseerden we een ansichtkaartenwedstrijd onder onze leden. Met veel enthousiasme en creativiteit hebben jullie prachtige ontwerpen ingezonden, en we willen iedereen die heeft meegedaan hartelijk bedanken!

Uit alle inzendingen zijn vier kaarten gekozen die het echte Nivon-gevoel perfect vangen. Gefeliciteerd Sietske Mantel, Marit Helwig, Noa Smolenaars en Bertine Jongerius! Deze ontwerpen zullen binnenkort te vinden zijn in onze Nivonhuizen, zodat iedereen een kaartje kan sturen vanuit een fijne overnachting in de natuur.

Dank aan alle deelnemers voor jullie inzet en inspiratie!

Iedere dag een cadeautje !

Regelmatig rij ik met mijn scootmobiel het land door om familie of cursussen te bezoeken en slaap dan in Nivonhuizen. Achterop mijn scootmobiel heb ik nog mijn rollator en een kleine bagagewagen. De bagage uitkienen is hetzelfde als toen ik op mijn 69e naar Santiago fietste en op mijn 72e in mijn eentje naar Rome ben gefietst. Ik doe dit alles met mijn scootmobiel, omdat ik als oudere beslist nog avonturen wil beleven. Ik ben 83 jaar en nog dagelijks geniet ik van het leven. Iedere dag is een cadeautje. Misschien een ideetje voor andere ouderen dat je zoveel meer kunt genieten van het leven ook al heb je nu een handicap.

Groetjes, Maus Sturmer uit Landgraaf

Dubbel feest!

Tineke Hiemstra is dit jaar zeven decennia lid van Nivon en krijgt daarvoor een speldje uitgereikt door het bestuur van haar lokale afdeling Zuid Holland West. En ze viert nóg een Nivon-jubileum dit jaar: voor de 25ste keer doet ze mee aan de cursus aquarelleren voor beginners en gevorderden. Die wordt alweer jaren in de Banjaert in Wijk aan Zee georganiseerd, maar begon ooit onder Tinekes bezielde leiding in het toenmalige natuurvriendenhuis in Hoek van Holland.

“Mijn ouders waren lid van de IVAO, het instituut voor arbeidersontwikkeling. Als kind ging ik mee met mijn ouders. Zij waren actief als huiswacht en mijn vader was voorzitter van de beheercommissie van De Bosbeek en later het Koos Vorrinkhuis. Mijn moeder zat bij een kookploeg. Vanaf m’n 18de kon ik zelf lid worden van Nivon en dat deed ik toen ook, want Nivon is ‘mijn club’. Ik ging mee met bergsport-reizen en ski-reizen. Later werden mijn man en ik huiswacht in het August Reitsmahuis in Hoek van Holland en namen we onze kinderen mee. Ook sloten we ons aan bij het wandelcafé Leiden, waar mijn man wandelingen organiseerde. Omdat het August Reitsmahuis nogal eens leegstond, ben ik daar in overleg met de beheercommissie begonnen met aquarelweken. Die lessen waren succesvol. Toen ik 75 werd heb ik de leiding doorgegeven aan een ander. Tot op heden gaat die activiteit nog steeds verder, nu in de Banjaert. Zelf doe ik hier ook nog steeds aan mee, als deelneemster nu, en beleefde ik dit voorjaar m’n 25ste keer!

Foto: Truus Rijpma. “Tineke is een lieve Nivonvriendin van mij.

het Nivon.”

Allerliefste huiswacht ooit!

Een 10+ gaven Annelinde, Josephine en Pieter uit Haarlem het lange weekend in de voorjaarsvakantie in de Hondsrug in Noordlaren. “Met de allerliefste huiswacht ooit!” Zij schreef de namen van de kinderen in het Sanskriet in hun Nivon-paspoort. Vorig jaar waren we met onze kleinkinderen in de Banjaert en in Morgenrood, dit jaar begon met de Hondsrug. Waar zullen we de volgende vakantie heen gaan? Dat paspoort is een fantastische uitvinding. Hartelijk dank voor het bedenken en maken!

Hartelijke groet, Jannie van Maldegem

Tag ons op de socials @nivonnatuurvrienden en deel je ervaring!

@recreatieschap_drenthe #50jaardrenthepad #jubileum #rtvdrenthe

Zeker een halve eeuw doen we samen van alles voor

Natuurvriendenhuis in Se neg al

Petit Mbao:

bastion van groene idealen

Het enige Afrikaanse natuurvriendenhuis, in Mbao – vlakbij de Senegalese hoofdstad Dakar – houdt moedig stand. Voorheen was Petit Mbao een vissersdorpje; inmiddels is het opgeslokt door de snelle urbanisatie en industrialisatie van Dakar. Toch is dit centrum nog steeds een groene oase van duurzaamheid en gemeenschapszin, al krimpt ook het bos waar Petit Mbao aan grenst rap. Alle reden voor voortdurende milieueducatie.

Begin dit jaar treffen we het huis tijdens een grondige renovatie. Tuinman Bobo geeft ons graag een geïmproviseerde rondleiding langs werkmannen en schoonmaaksters. “Sorry voor de rommel. We zijn druk om het huis op orde te krijgen voordat er volgende week een groep Belgische natuurvrienden arriveert.”

Lokaal educatiecentrum

Het natuurvriendenhuis biedt onderdak aan ecotoeristen. Daarnaast fungeert het als een lokaal educatiecentrum voor evenementen en workshops over klimaatverandering, biologische landbouw, biodiversiteit en afvalbeheer. Het huis herbergt een stuk of tien gastenkamers: van slaapzalen voor 10 personen tot privékamers met prima (gedeeld) sanitair. Er is, net als in de Europese huizen, een grote open keuken met eetzaal, en verder zijn er conferentieruimtes, een bibliotheek en een expositieruimte over ecologische thema’s.

Samenwerking lokale gemeenschappen

De natuurvrienden zetten ecologische projecten op samen met lokale gemeenschappen in de directe omgeving, en ook verderop in Senegal. Denk bijvoorbeeld aan het aanplanten van mangroves om kusterosie tegen te gaan, recycleworkshops voor jongeren om ze te leren hoe ze plastic afval kunnen recyclen, milieueducatie op scholen, om kinderen te vertellen over de waarde van biodiversiteit, natuurbescherming en duurzame ontwikkeling.

De educatieve programma’s maken deel uit van de bredere missie van de natuurvrienden: het milieubewustzijn van de gemeenschap vergroten, duurzaam toerisme bevorderen en de natuur beschermen . Best een uitdaging hier temidden van de bouwdrift van Senegals hoofdstad aan de ene kant en de stijgende zeespiegel aan de andere.

Uitdagingen aan de Petite côte

Hier aan de zogenoemde Petite côte van Senegal zie je wat klimaatverandering teweeg brengt: het strand wordt met het jaar smaller. Vissershuisjes vervallen; niet alleen door gebrekkig onderhoud, maar ook door de onverbiddelijke erosie. Aan de dagelijkse bezigheden van de vissers zie je wat overbevissing en gebrekkige kennis over duurzame visserij met vissersgemeenschappen doet: geen vis betekent geen werk en dus geen geld. Met man en macht probeert de overheid de bevolking te helpen: ‘Vis niet in de paaitijd en niet met sleepnetten. Gooi geen afgedankte plastic netten overboord en: ga naar school!’ Ook hier ligt een schone taak voor de natuurvrienden.

Gemeenschappelijke waarden

Het natuurvriendenhuis in Petit Mbao werd in 2003 geopend, met de ambitie om internationale samenwerking te bevorderen, een thuis te bieden aan ecotoeristen en om lokaal milieubewustzijn te stimuleren. In de afgelopen twintig jaar heeft Petit Mbao

Schaduwrijk terras Mbao Tuinman Bobo rechts

Entree van het natuurvriendenhuis

Tekst en foto's:

Loïs Dallo

duizenden reizigers verwelkomd én de economische en sociale ontwikkeling van de regio ondersteund. Het huis is uitgegroeid tot een symbool van gemeenschappelijke waarden zoals solidariteit en respect voor de natuur.

De komende jaren wil Petit Mbao zijn impact vergroten. Er zijn plannen voor projecten rondom zonne-energie en waterbesparing. Vanuit het huis wil men de educatieve programma’s uitbreiden, om nog meer jongeren te bereiken. Voor het zover is, moeten Bobo en de zijnen aan de bak: “We hebben een grote overstroming gehad. De ronde huisjes, de cases, zijn grotendeels onbruikbaar geworden; we moesten er een paar slopen. De tuin heeft ook schade opgelopen. We kunnen wel wat hulp gebruiken om het hier weer mooi te maken!”

Leer Senegal écht kennen en maak impact

Ben je op zoek naar een authentieke en betekenisvolle Senegalese ervaring? Weg van de drukte van toeristische hotspots? Wil je meewerken aan een milieuproject en impact maken? Of wil je Dakar verkennen? Dan is Petit Mbao een ideale uitvalsbasis, want een centrale oase van rust en bron van inspiratie. Contact: amisnaturesenegal2@yahoo.fr

Internationale Natuurvriendenhuizen

Via de website van Nivon.nl/internationaal is de internationale natuurvrienden-website te bezoeken: nf-int.org en vanaf daar naar Naturefriends Houses / Naturfreundehäuser / Maisons des Amis de la

Nature – afhankelijk van welke taal je het best ligt. Daar kan je op een grote kaart inzoomen op alle natuurvriendenhuizen en krijg je meer informatie, adresgegevens etc.

Klimaatcrisis, natuurvriendenhuizen en NFI

Wereldwijd zijn er meer dan 700 natuurvriendenhuizen in Europa, Afrika en Noord- en Zuid-Amerika. Al ruim honderd jaar zijn deze huizen symbolen van solidariteit, duurzaam toerisme, milieubescherming, gemeenschapszin en sociaal activisme. En dat is onverminderd nodig.

De meeste natuurvriendenhuizen bevinden zich in natuurgebieden. Ze bieden milieuvriendelijke accommodatie aan reizigers en het zijn ontmoetingsplekken voor mensen die geïnteresseerd zijn in natuur, duurzaamheid en sociale gelijkheid. Veel huizen organiseren workshops, seminars en activiteiten op het gebied van ecologie, natuurbehoud en klimaatbescherming.

Steeds kwetsbaarder

De natuurvriendenhuizen blijken zelf steeds kwetsbaarder voor de gevolgen van klimaatverandering. Zo brandde begin dit jaar het Sierra Madre Nature Friends House van de Los Angeles Natuurvrienden-afdeling tot aan de grond af. De snelle verspreiding van het vuur werd aangewakkerd door extreme droogte en harde wind – een verschijnsel dat wereldwijd steeds vaker voorkomt, als gevolg van klimaatverandering.

Het natuurvriendenhuis in Petit Mbao bij Dakar, Senegal, leed in 2022 ernstige overstromingsschade. Dit incident benadrukte de kwetsbaarheid van de regio voor extreme weersomstandigheden. Snelle stedelijke ontwikkeling leidt tot het afdekken van grondoppervlakken, waardoor natuurlijke wateropname wordt voorkomen en de afvoer toeneemt, wat bijdraagt aan overstromingen. Een ander risico is de zeespiegelstijging.

Ook de natuurvriendenhuizen in de Europese berggebieden worden geconfronteerd met klimaatverandering: sneeuw smelt sneller en verhoogt het risico op lawines en modderstromen. Deze natuurverschijnselen kunnen niet alleen de huizen in gevaar

brengen, maar beschadigen ook wandelpaden en infrastructuur.

Enorme uitdaging

Klimaatverandering vormt een enorme uitdaging. Samen, als internationale natuurvrienden verzameld binnen het NFI, houden we duurzaam toerisme en klimaatrechtvaardigheid onder de aandacht.

De internationale natuurvriendenbeweging NFI

behoort tot de grootste niet-gouvernementele organi saties ter wereld. 350.000 leden zijn actief in lokale groepen en worden vertegenwoordigd door regionale, federale en nationale verenigingen. In Nederland is dat Nivon. www.nf-int.org

Reisverslag in negen voorwerpen

Geniet mee van het reisverslag van Mara, over de eerste herfstkanoreis van Treq in Zweden, september 2024: ‘Tien dagen kanoën langs de Noors-Zweedse grens, terwijl de bladeren roodbruin kleuren, de muggen zich in hun holen verschuilen en de kans op noorderlicht aanzienlijk is’. Ik las de wervingstekst en meldde me direct aan. Tijdens een voorbereidingsdag kregen we een paklijst die ons zou moeten klaarstomen voor de slechtst mogelijke weeromstandigheden. Ik nam de lijst door alsof ik een recept volgde waarbij elk ingrediënt een even belangrijke bijdrage vormde voor het succes ervan. De reis is dan ook het beste te beschrijven aan de hand van negen voorwerpen die een belangrijke rol speelden tijdens de kanotocht.

Backpack

In de trein naar Zweden leerden we elkaar kennen aan de hand van onze bepakking. De deelnemer tegenover me vertelde dat haar backpack 21 kilo woog. Onze reisleider had ook een zware tas, maar ik vermoedde dat daar ook spullen in zaten om ons uit hachelijke situaties te redden. Zelf had ik mijn backpack niet gewogen, maar die was zo makkelijk te tillen dat ik gok dat-ie met moeite de 10 kilo zou halen.

Waterdichte sokken

Stuk voor stuk namen we onze uitrusting door. Ultralichte opklapstoeltjes, laplandmokken, waterfilters, opvouwbare zitlapjes, en een dry bag ter grootte van een backpack. Ik blonk niet uit in ingenieuze gear maar nam de complimenten over de bescheidenheid van mijn bepakking trots in ontvangst. In plaats van de waterdichte sokken waarop ik had bespaard nam ik plastic vuilniszakken uit de

trein mee, precies ter grootte van mijn voeten. Zij zouden mij twee weken lang beschermen tegen opspattend water en verraderlijk Zweeds gemiezer.

Nepdonzen pufferjas

Toen ik een paar uur voor onze eindbestemming de kou door de dunne mouwen van mijn trui voelde kruipen, sloeg mijn trots om in paniek. Tijdens een overstap rende ik halsoverkop een H&M binnen, griste een nepdonzen pufferjas uit een rek en rekende het af bij de zelfscankassa. Bij de uitgang ging het alarm af, maar daar besteedde ik geen aandacht aan. Niet alleen zou ik twee weken lang plastic voetzakken met mij meedragen, maar ook de ronde beveiligingstag van mijn nieuwe H&M jas.

Waterdichte tonnen

Bij de kanoverhuur verdeelden we onze belangrijkste spullen over

waterdichte tonnen. Mocht de kano omslaan, dan zouden onze slaapzakken, wandelschoenen, maaltijden en elektronica in ieder geval droog blijven. Het is niet zo ver gekomen.

De wieltjes

Onze dagen op het water volgden een vast patroon. We stonden op, ontbeten met havermout, braken de tenten af, vormden kanoduo’s en laadden de boten in. Elke kano kreeg eigen wielen voor onze landtransporten. En elk landtransport veranderde onze groep meer en meer in een organisme waarvan elk onderdeel een eigen functie had. Naarmate we langer onderweg waren, leefden we dan ook minder als solitaire elanden, maar meer als een kolonie mieren. Het einde van de dag was een omgekeerde herhaling van het begin: de kano’s uitladen, tenten opzetten en ons drie-gangen-avondmaal koken.

Poepschep

We kampeerden in de wildernis en ontlastten daar dus ook. Door de dag heen zag ik reisgenoten met een uitklapbare schep in de bosjes verdwijnen. De eerste dagen voelde ik ongemak om in de aanwezigheid van de groep de ‘poepschep’ op te pakken. Maar opmerkelijk snel schudde ik dit laagje beschaving van mij af. In de ruimte kreeg de poepschep een vaste positie: hij lag trouw naast de tent van een specifieke deelnemer, alsof dat nooit anders was geweest.

Aansteker

De aansteker (of lucifer) is onmisbaar voor het verbranden van toiletpapier. Ook dit voelde de eerste dagen onwennig. Ik hield geen rekening met de windrichting en verbrandde herhaaldelijk mijn vingers. Geleidelijk sloeg mijn onwennigheid om in puur geluk. Aan de rand van een onbewoond eiland, omringd door loofen naaldbomen, met zicht op een kalm meer, had ik mijn eigen kampvuur in de vorm van smeulend toiletpapier. Na afloop van dit ritueel controleerde ik zorgvuldig of ik geen bosbranden had veroorzaakt en prees mij gelukkig met de vochtige herfstnatuur.

Het vrolijk gekleurde plaslapje

Ondanks de toenemende gemeenschapsvorming bleven tot het einde van de reis twee kampen bestaan: zij die zwoeren bij wc-papier en zij die een vrolijk gekleurd plaslapje aan hun backpack

hadden bungelen. Het plaslapje is een alternatief voor wc-papier en dient na gebruik in het meer te worden gewassen. De lapjes zijn verkrijgbaar in vrolijke kleuren en vormen een kruising tussen een pannenlap en Oilily kinderkleding. Na tien dagen in de wildernis was ik getuige van een zeker plaslap-dispuut dat draaide om de vraag of de plaslap in de openbare ruimte (lees: aan het handvat van de kano) mocht hangen of niet. Beide kampen waren onverbiddelijk in hun oordeel. Het is nooit helemaal goed gekomen, maar het volstaat hier te zeggen dat beide deelnemers het einde van de reis hebben gehaald.

Hooikist

Een hooikist houdt pannen warm en zorgt dat het eten kan nagaren. Het is feitelijk een slaapzak zonder eigenaar en dat trok mijn aandacht. Voor aanvang van de reis had ik aangegeven te willen afzien, maar alleen in de tent, gehuld in al mijn kleding, terwijl de vorst door het tentdoek naar binnensloop, kon de romantiek van het afzien geen vat op mij krijgen. Tijdens het avondeten kreeg ik de zegen van mijn groepsgenoten en ik zou me de rest van de reis om de hooikist-slaapzak ontfermen. Ik heb het niet meer koud gehad.

Schrijfuitdaging

Natuurbeleving & ontmoeting

In de vorige Toorts riepen we op om eens goed naar de natuur en wereld om je heen te kijken en daar woorden aan te geven – net zoals Ruben Jacobs in zijn meest recente boek Waar de bijen slapen. Een korte bloemlezing uit de inzendingen…

‘Het wonder verwacht je,’ mompel ik. Geroerd steek ik de sleutel in het slot van de voordeur. Grijzer wordt het niet… staat boven het verhaal van Heleen Soethoudt-Barends uit Purmerend. “Mijn rollator kraakt en piept, net als mijn ouder wordende lijf. Toch vat ik moed voor een wandelingetje. Het motregent. De lucht is grijs. Een vrouw met een open gezicht houdt twee hondjes aangelijnd. We groeten. Het lopen gaat slecht vandaag. Als ik diep zucht om van een teug frisse lucht te genieten, protesteren mijn gekneusde ribben. Op het einde van mijn ommetje zie ik korstmossen op de tegels, enkele witte maagdenpalmbloempjes en zeker een tiental lieflijke sneeuwklokjes

U vindt het vast niet erg als ik er even bij kom zitten, toch?’ , begon ik de dialoog. ‘Zeker niet’ , antwoordde de man [hij was net neergeploft op het bankje in de late middagzon waar Carmen Smeenk naar onderweg was, via een lange wandeling bij kasteel Hoekelum]. Ik deed de muziek uit mijn rechteroor en keek naar de zon. De middag was nu bejaard, en de zon schoof zichtbaar weg. Door de takken scheen ze op ons. Op zijn ogen, op mijn ogen. De mijne deed ik dicht. Hij zei iets over de laatste stralen, ik bevestigde iets. Samen waren we stil.

‘Bedankt’.

Ik stond op en keek hem vluchtig aan. Ik weet niet meer wat hij zei. Het bankje was overschaduwd geraakt en ik had besloten te vertrekken. Het zou kunnen dat hij mij bedankte of een fijne dag wenste. Het was om het even. Het was fijn. Via een rechte lijn vond ik mijn weg terug naar mijn auto en stapte in. Fijn gevoel.

Mag ik me voorstellen? Ik ben een oude vrouw, bouwjaar 1940. Ik woon in een groot ouderencomplex met een prachtig park, wat ik dagelijks bezoek , schrijft An Hoogerbrugge . “In de bomen is de bevolking al

Ooievaars op het dak van Leanne Muller’s boerderij in Lippenhuizen.

helemaal wakker – het gezang boven mijn hoofd is oorverdovend. De nijlganzen komen er net nog bovenuit. Hoewel ze prachtig zijn, zijn het niet mijn lievelingsvogels. Ze moeten maar terug naar hun eigen Nijl. Discriminatie, zegt een stemmetje in mijn hoofd, dus ik groet ze maar vriendelijk. Ze vliegen krijsend weg. Ze geloven me niet; hebben te veel over zich heen gehad om nog in ons Nederlanders te geloven. Ik wandel verder, langs de struik die zo heerlijk ruikt en ben dankbaar voor zo’n mooi begin van de dag. Dat wens ik iedereen toe.”

Frida van Velsen beschrijft een wandeling die ze ooit met haar zus maakte: “Toen we langs de witte villa van Jagtlust waren gelopen, stonden we opeens bij een bakstenen muur met een grote houten poort, die uitnodigend open stond. Het bleek een zorgmoestuin te zijn, waar – zoals ze daar zeggen – ‘mensen kunnen groeien en bloeien’ . Het idee, de sfeer, de tuin, de mensen; ik was op slag verliefd. Deze onverwachte ontmoeting heeft er voor gezorgd, dat ik als vrijwilligster heel wat fijne uren in deze tuin heb doorgebracht.”

Naar aanleiding van jullie oproepje stuur ik een van mijn momentjes, zo begint Clarissa Verwilst haar mailtje. “In alle vroegte, bij een zwak zonnetje, struin ik op blote voeten met mijn schoenen in de hand langs de vloedlijn van het Noordzeestrand. Al mijmerend over de komende (werk)dag hoor ik een blazend geluid – pfff...Als ik mijn overpeinzingen laat voor wat ze zijn en kijk waar het geluid vandaan komt, zie ik tot mijn grote verrassing het vinnetje van een bruinvis op nog geen meter afstand van de vloedlijn. We bewegen enige tijd dezelfde richting uit waarbij ik Brownie zoals ik hem stiekem heb genoemd niet uit het oog verlies. En ineens is hij weg! Wat een fantastisch begin van een dag die niet meer stuk kan als ik even later ook nog de nieuwsgierige kopjes van enkele zeehondjes waarneem. Voel me bevoorrecht."

Boerin Leanne Muller uit Lippenhuizen schrijft vol vuur over de prachtige omgeving waar zij woont en werkt, in harmonie met de natuur.

Maak eens gebruik van haar aanbod om, samen met een ecoloog, diezelfde wandeling te maken (met min. 6 personen). Zie haar website Boerenleven.net en stuur een berichtje via de contactpagina.

Avontuurlijke reizen voor iedereen

Geniet van de buitenlucht en prachtige natuur, ontmoet elkaar, maak nieuwe vrienden en beleef de mooiste avonturen samen met Nivon Reizen. Niet een of twee… maar liefst elf werkgroepen organiseren onder de vlag van Nivon uiteenlopende weekenden en reizen, in binnen- en buitenland, voor alle leeftijdsgroepen. Van een kampeerweekend op de Veluwe, watersporten in Friesland, een kanotocht in Zweden tot een bergsport trefkamp in Oostenrijk en een huttentocht in de Dolomieten – en alles daartussen

Op Nivon.nl/reizen vind je het complete reisaanbod verzameld, met een link naar de websites van de diverse reiswerkgroepen. Heb je je favoriete reisgroep gevonden, schrijf je dan in voor hun nieuwsbrief. Zo blijf je het hele jaar door op de hoogte van vers aanbod en andere actualiteiten.•

Trots en blij met onze vrijwilligers

Wees zuinig op ze. Het reisaanbod wordt altijd georganiseerd door vrijwilligers. Dat kan betekenen dat je, als je vragen hebt, contact opneemt via een mail en dat het een paar dagen kan duren voordat je antwoord hebt.

Bergsport trefkamp

alle leeftijden

bergsporttrefkamp.blogspot.com

contact: bergsporttrefkamp@gmail.com

Bergsport trefkamp Großglockner Heiligenblut, Oostenrijkse Alpen, Oostenrijk 13 juli t/m 12 augustus

Het Bergsport Trefkamp van Nivon slaat dit jaar zijn tenten op in Oostenrijk, goed bereikbaar per auto en trein. De camping ligt bij het Nationale Park Großglockner, op 1288 m boven NAP; een prachtig alpien berggebied. Samen op avontuur, jong tot oud(er), zelforganiserend en zelfverzorgend, en met eigen vervoer. Bij de treftent elke avond avonturen delen en plannen smeden voor de volgende dag. Een bewezen succesformule!•

Z o m e r t r e f f e n

alle leeftijden: voor families, solo-deelnemers en stellen contact: zomertreffen@nivon.nl

Samen kamperen en doen wat je leuk vindt. Voor Zomertreffen 2025 zijn vier prachtige campings gereserveerd. Kom je ook?

Camping Hebalm in Pack 20 juli t/m 2 augustus Oostenrijk

Campin g des Glacièrs in La Fouly 27 juli t/m 9 augustus Zwitserland

Camping Valle Gesso in Entraque 27 juli t/m 9 augustus Italië

Camping du Lac Les Iscle in Eygliers 3 t/m 16 augustus Frankrijk

Kamperen en samen met anderen activiteiten ondernemen, zonder voorgekookt programma. Dat is Zomertreffen. Elke avond treffen we elkaar om plannen en tips te bespreken over de mooiste routes of leukste activiteiten. Iedereen kan meedoen met het plan van anderen of zelf een plan inbrengen. Aan initiatieven is nooit gebrek: (berg)wandelen, huttentocht maken, zwemmen, raften, een burcht, stad of strand bezoeken, paardrijden... Dat maakt Zomertreffen ideaal voor deelnemers van alle leeftijden en in allerlei samenstellingen: voor gezinnen, solo-kampeerders en koppels.•

de leukste week van je zomer!

Zomerkamp voor 6-17 jaar

contact: jump@nivon.nl jumpzomerkampen.nl

Slapen onder de sterren, liedjes zingen bij het kampvuur, spannende spooktochten, te gekke spellen spelen, hutten bouwen en buiten zijn – dat is JUMP! Samen met je nieuwe vrienden en enthousiaste begeleiders beleef jij een fantastische week! Ga je mee op zomerkamp? De zomerkampen Noodgeval (13-15 jaar), Ongekend Content (15-17 jaar) en Op Stelten (9-11 jaar) zijn al vol, maar je kunt je nog wel op de wachtlijst laten zetten.

Beestenboel

28 juli t/m 1 augustus 6-9 jaar

Aalbertshoeve in Ermelo

Erop of Eronder

2 t/m 9 augustus 11-13 jaar Het Hallse Hull in Hall •

18-27, 27-40, 40-60, 60+ treqkanoreizen.nl

Vaar mee de wildernis in! Treq organiseert onvergetelijke kanoreizen voor natuurliefhebbers in verschillende leeftijdsgroepen. Lees het reisverslag op pagina 20 •

Spring reizen 25-40 jaar

contact: spring@nivon.nl / springreizen.nl

Hostel/huttentochten, kampeertrektochten, van lichte tot zware wandelreizen – we hebben van alles op het programma. In elk geval zijn het unieke duurzame groepsreizen voor 25 t/m 40-jarigen, door heel Europa. Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de nieuwsbrief.

Weekenden

Bevers in de Biesbosch, Zuid-Holland za 14 t/m zo 15 juni

Prijs: vanaf €50

Mee wandelen langs de molens van Kinderdijk en de waterrijke Biesbosch? We lopen langs UNESCO gebied en het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa en gaan ‘s avonds bevers spotten vanaf de boot. We overnachten in trekkershutten op een eiland, bij natuurvriendenhuis De Kleine Rug (Dordrecht).

Wadoversteek van Holwerd naar Ameland, Friesland vr 4 t/m zo 6 juli

Prijs: vanaf €134

Zin in een avontuurlijk weekend vol natuur, uitdaging en gezelligheid? Ga mee wadlopen van Holwerd naar Ameland! We maken de bijzondere oversteek over het wad op zaterdag, en verblijven op een gezellige camping. Zondag maken een mooie wandeling op het vasteland.

Zomerdagtochten, Gelderland & Zuid-Limburg zo 20 juli en za 23 augustus

Prijs: n.t.b.

Deze zomer organiseren we een tweetal dagtochten. In juli gaan we o.l.v. een gids wildplukken en wandelen (ca. 13 km) in omgeving Wageningen. Je leert over planten en wildplukken. Met die kennis maken we een lunch met zelfgeplukte ingrediënten. In augustus maken we een mooie wandeling (ca. 18 km) over de Mookerheide, uitloper van een Nijmeegse stuwwal. Als we geluk hebben staat de hei precies in bloei!

Actief nazomeren in Twente en de Achterhoek, Overijssel en Gelderland vr 12 t/m zo 14 september

Prijs: n.t.b.

Op kampeertrektocht op de grens van Twente en de Achterhoek. We wandelen met bepakking drie flinke wandeldagen (18-22 km per dag) van station Goor naar station Lochem en overnachten op campings. Een mooie tocht door bossen, heidevelden, landgoederen en glooiend Twents coulisselandschap, met op de laatste wandeldag onverwachte klimmetjes.

Reizen

Sentier de Douaniers, Bretagne/Frankrijk kampeertrektocht ***

Vr 4 jul t/m zo 13 jul JV2505 incl. campings, ontbijt/lunch/diner op wandeldagen, vervoer van, naar en ter plaatse, Spring-reisbegeleiding Avontuurlijke wandeling langs één van Europa's mooiste kusten. Volledig zelfvoorzienend en met de zilte zeelucht in onze haren volgen we de GR34, waar ooit smokkelaars en douaniers elkaar te slim af probeerden te zijn. Nu is het onze beurt om deze iconische route te verkennen!

Op hoogte door de Lagorai, Italië trektocht langs berghutten****

Vr 11 juli t/m zo 20 juli JV2506 incl. overnachtingen obv halfpension, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding. Langere wandeldagen, rustige berggebieden en kleine, gemoedelijke berghutten… Tijdens deze reis ontdekken we de bergketen Lagorai (regio Trentino) in Italië. Gevarieerd landschap en ‘s avonds genieten van heerlijke bergmaaltijden.

Dwars door Lapland, Noorwegen en Zweden wildkampeertrektocht **** Zo 24 augt/m vr 5 sep incl. Spring reisbegeleiding en -materiaal; 1 berghut-overnachting, max. 3 kampeerovernachtingen naast berghut, 1 campingovernachting en de overige nachten wildkamperen; nachttrein vanaf Stockholm; lokaal vervoer; maaltijden tijdens trekking. Het weidse wildernis-landschap van Lapland is gemaakt voor een fantastische kampeertrektocht! Dwars door al dit moois loopt de Kungsleden. We maken onze eigen route, van het ruige grensgebied van Noorwegen en Zweden via de groene Zweedse dalen naar het Kebnekaise-massief.

Benieuwd naar alle reizen en weekenden van Spring? Houdt dan de website springreizen.nl in de gaten. Daar komen regelmatig nieuwe weekenden online, en vind je ook nog meer reizen van dit jaar, zoals Kamperen in het Ötztal, Rondweg Wilder Kaiser, Hoog door de Venediger, Haut-Jura en Saksische Schweiz.

10-14 jaar, 14-18 jaar, 16-20 jaar nivonwatersport.nl contact: info@nivonwatersport.nl

STAP AAN BOORD!

Nivon Watersport organiseert elk jaar zeilkampen in Friesland voor kinderen en jongeren, voor beginners én gevorderden. Een leuke week met leeftijdsgenoten staat centraal. Wil jij leren zeilen en een geweldige week beleven? Kom deze zomer een week lang genieten op het water en bovendien overnachten op een boot of op een prachtige boerderij in Terherne. Ga toch zeilen!

Ben je 10-14 ? Kies dan voor 10-14 ! Slapen op de boerderij, lekker veel het water op om te zeilen, en verder de hele dag spelletjes spelen en de dieren voeren.

Of gaat je voorkeur naar Expeditie 14-18 . Elke dag naar een nieuw plekje zeilen om je kamp weer op te bouwen. Onderweg stappen we hier en daar aan wal voor een activiteit of stadje. Of meld je aan voor 16-20 : lekker met vrienden en vriendinnen op zeilvakantie. Je stapt elke dag op de boot om naar een stadje te varen, lekker lunchen, spellen spelen. Slapen op de boerderij.

Meer impressies op Facebook en Instagram•

Salto reizen

Actieve wandelreizen en weekenden voor en door 40-55 jarigen saltoreizen.nl

Avontuurlijk op pad deze zomer, met Salto’s aanbod van wandelvakanties en weekenden:

Tour du Mercantour

21 t/m 30 juni Frankrijk

Kampeertrektocht Zuid-Limburg

3 t/m 6 juli Limburg

Weekend Zeehuis

30 t/m 31 augustus Noord-Holland

Eifelsteig

5 dagen in november Duitsland •

Wandel60plus

60-80 jaar wandel60plus.nivon.nl

Wandel60plus wandelt samen door… Onze reizen lopen super! Dit jaar zitten we al helemaal vol. Nieuwe reizen staan vanaf 1 januari 2026 open voor aanmeldingen. Voor 2026 denken we aan een reis naar Engeland en Duitsland. Heb je suggesties voor mooie natuurvriendenhuizen in een uitdagend wandelgebied? Denk aan adembenemende landschappen, bijzondere flora en fauna of een regio met een unieke sfeer… Jouw idee kan zomaar onze volgende bestemming worden! Laat het ons weten via wandel60plus@nivon.nl.•

Vitaal reizen 50 +

vitaalreizen.nivon.nl

Het aanbod van Nivon Vitaal Reizen is flink gegroeid de afgelopen jaren en de aanmeldingen voor onze reizen blijven binnenstromen. Onze deelnemers zijn enthousiaste, actieve, positieve en creatieve 50plussers met uiteenlopende interesses, en dat zie je terug in de reizen: wandelen en fietsen komen elk jaar terug, zeilen wordt erg gewaardeerd evenals stedentrips.

We zijn al de reizen voor 2026 aan het voorbereiden en pionieren onder meer met nieuwe vormen, zoals een paar dagen rond Oud en Nieuw op stap, een kampeerweek zoals de trefkampen, rondje rond Nijmegen (Walk of Wisdom) en een reisje naar de Kanaaleilanden. Onze langeafstandswandelingen vanuit en/ of langs Nivonhuizen houden we in ere, en we zoeken naar mooie sneeuwschoen-wandellocaties. Onze reizen naar Bretagne, de Eifel en de Elbe staan ook op stapel voor 2026.

Enthousiaste en betrokken reisbegeleiders geven de reizen vorm, samen met de deelnemers, en zijn aanspreekpunt zijn voor de deelnemers. We hebben elk jaar voor de reisbegeleiders een trainingsdag en een evaluatiedag. Beide dagen worden goed bezocht en er is aandacht voor succes- en verbetermomenten.

Er is ook heel wat te doen om de reizen ook administratief goed af te handelen, evenals de communicatie met de

deelnemers. Met plezier en enthousiasme hebben we maandelijkse afstemmomenten in de werkgroep. Daar is ook ruimte voor pittige inhoudelijke discussies over bijvoorbeeld de duurzaamheid van een reis. It keeps us busy, en dat is mooi.

Verder kennismaken? Kijk op de website vitaalreizen.nivon.nl voor ons aanbod. Hier kun je je ook aanmelden als je mee wilt draaien in de werkgroep. •

NivonJong

18-30 jaar

contact: info@nivonjong.nl nivonjong.nl

Ben je of ken je iemand tussen de 18 en 30 jaar? Check dan snel de NivonJong-agenda. Hier vind je het hele jaar door activiteiten, weekenden, reizen. •

TeVoet is al 30 jaar de vereniging die onverharde wandelpaden wil behouden, verbeteren en uitbreiden.

De vereniging is ook actief bij de ontwikkeling van wandelnetwerken en het initiatief nemen en ondersteunen bij afsluiting, verharding of dreigende opheffing van onverharde paden. Daarbij treden we ook op als gesprekspartner met en voor overheden, en desnoods bij gerechtelijke stappen.

De vereniging heeft een eigen website en een regelmatig verschijnend verenigingsblad, Lopend Vuur genaamd, met daarin aandacht voor actualiteit en achtergronden op wandelgebied. Op de website is ook een verzameling georganiseerde TeVoet - wandelingen te vinden waarbij onverharde wandelpaden, natuur en cultuurhistorie centraal staan. Enthousiast geworden? Meld je dan als lid aan via de mail: ledenadministratie@tevoet.nl, of via de website tevoet.nl •

Logeren en kamperen bij de Natuurvrienden

Kies waar je wilt overnachten en boek!

Reserveer online via nivon.nl

Nivon Natuurvriendenhuis

Hier start ook een wandeltweedaagse: nivon.nl/wandeltweedaagsen

Stellingenpad

ABK-huis - Hall (H) abkhuis.nivon.nl, 088-0990970

Allardsoog - Een-West (H) allardsoog.nivon.nl, 088-0990971

Banjaert - Wijk a. Zee (H, K) banjaert.nivon.nl, 088-0990972 (na 19.00)  banjaert.nivon.nl/kampeerterrein, 088-0990973

De Bosbeek - Bennekom (H) bosbeek.nivon.nl, 088-0990974

Den Broam - Buurse (H, K) denbroam.nivon.nl, 088-0990975

Eikhold - Heerlen (H) eikhold.nivon.nl, 088-0990976

De Gele Anemoon - Wijlre (K) degeleanemoon.nivon.nl, seizoen: 088-0990957, overig 088-0990977

De Gronselenput - Wijlre (K) gronselenput.nl, 043-4591645

De Grutto - Delft (K) degrutto.nivon.nl, (18 - 19 u), seizoen: terrein 088-0990958, reserveren buiten seizoen: 088-0990978

Het Hallse Hull - Hall (K) hethallsehull.nivon.nl, 088-0990979

De Hondsrug - Noordlaren (H, K) dehondsrug.nivon.nl, 088-0990980

Het Hunehuis - Darp (H, K) hunehuis.nivon.nl, 088-0990981

De Kleine Rug - Dordrecht (H, K) dekleinerug.nivon.nl, 088-0990982

Koos Vorrinkhuis - Lage Vuursche (H) koosvorrinkhuis.nivon.nl, 088-0990983

Krikkenhaar - Bornerbroek (H, K) krikkenhaar.nivon.nl, 088-0990984

Lettelbert - Lettelbert (K) lettelbert.nivon.nl, 088-0990985

De Meenthe - Noordwolde (K) demeenthe.nivon.nl, 088-0990966

Morgenrood - Oisterwijk (H, K) morgenrood.nivon.nl, 088-0990987

Het Zeehuis - Bergen a. Zee (H) zeehuis.nivon.nl, 088-0990988 (telefonisch bereikbaar di 19-21 uur, vr 10-12 uur)

Bel de contactpersonen of reserveer via de website voor een verblijf in een Nivon Natuurvriendenhuis (H) of op een kampeerterrein (K). nivon.nl

Activiteiten

Half mei — half september

Op de websites van Nivon, afdelingen en werkgroepen is de meest actuele informatie over cursussen, activiteiten en bijzondere themaweekenden te vinden. Activiteiten die volgeboekt zijn (voor zover bekend) worden niet in onderstaand overzicht vermeld. Kijk ook op nivon.nl/activiteiten , voor aanbod verderop in het jaar.

Uit de natuurvriendenhuizen, afdelingen en werkgroepen

Afdelingsactiviteiten

Of je nou in het territorium van een actieve afdeling woont of zomaar eens op zoek bent naar een leuke activiteit met Nivonners, als Nivon-lid ben je overal welkom om mee te doen. En ga je op stap met je afdeling naar een ander gebied, dan kan je natuurlijk ook contact zoeken met de Nivonleden daar en de verbinding zoeken: hebben jullie zin om mee te doen?

Bijvoorbeeld:

Lange Afstand Wandelgroep

Groningen/Assen wandelt iedere tweede zondag van de maand. Op dit moment lopen we het Drenthepad, zo'n 20 km per keer. Het vervoer wordt onderling geregeld met auto's. Contactpersoon voor info en aanmelden: Japke Kooistra / japke@home.nl

Nivon Fryslan wandelt iedere 3de zondag van de maand ca. 15 km (5 km/u). Opgave uiterlijk op vrijdagavond vóór de zondag waarop we wandelen. Aanmelden en infor matie: Colette de Haas-van Harten / 06 37302196 / colettedehaas@ hotmail.com

Bij Nivon Enschede kan je elke maandagavond internationale dansen leren, in het eigen Nivongebouw, Dotterbloemstraat 120, Enschede. Ook verzorgt afd. Enschede een vaste dinsdagmiddagwandeling. Fijn om zo samen in beweging te blijven! Bezoek de website enschede.nivon.nl of Facebookpagina Nivon Enschede voor meer informatie.

Kinderactiviteiten

Sprookjesfestijn rondom 18 mei Koos Vorrinkhuis

Voor kinderen van 3 tot 12 jaar én hun ouders, grootouders, begeleiders organiseren we een uniek sprookjesfestijn op zondagmiddag 18 mei. Vanaf 14.00 uur zijn jullie welkom op het fraaie buitenterrein en in de grote zaal van het Koos Vorrinkhuis. Allerlei activiteiten in de sfeer van sprookjes: knutselen, springkussen, schminken en allerlei ander leuks binnen dit thema. Toegang is gratis.

In verschillende Nivon Natuurvriendenhuizen worden in schoolvakanties kinderactiviteiten aangeboden. Zo zijn er met Hemelvaart, Pinksteren en in de zomervakantie (20 juli t/m 15 aug) kinderactiviteiten op Morgenrood, 's ochtends van 10 tot 12 uur. Natuurbeleving, een spel, knutselen, het komt allemaal aan bod! leeftijd 4 t/m 11 jaar.

mei

Vogeldag

15 en 16 mei De Hondsrug

Prijs: € 25, niet-leden € 35 Donderdagavond 19 uur starten we met een avondwandeling. Vrijdag fietsen en wandelen door gevarieerd natuurgebied o.l.v. ervaren vogelaars. Incl. koffie/ thee, en soep op vrijdag. Verder o.b.v. zelfverzorging. Aanmelden en overnachting boeken: hondsrug@nivon.nl. Meer info: website Hondsrug of act.hondsrug@nivon.nl

Wandelen Via Coriovallum 1

11 t/m 15 mei Eikhold

Prijs: € 290, niet-leden: € 330

Deel 1 van een 6-daagse wandeltocht (deel 2 volgt 5 t/m 9 oktober 2025). Op zondag kennismaken en informatie over de route onder het genot van koffie/thee met Limburgse vlaai. We wandelen drie dagen ong. 17 km per dag. Inclusief volledige verzorging, lakenset en begeleiding. Boeken: eikhold@ nivon.nl / 0880990976. Meer info: Nico Kool / 0612027007

Klokkenstoelen-excursie

12 t/m 15 mei Allardsoog Prijs: € 139, niet-leden: € 199 Excursies en verhalen over klokkenstoelen rond Allardsoog. Jan de Mars vertelt erover. Je bezoekt en luidt een klok. Carpoolen. Maaltijden: zelfvoorziening. Boeken: allardsoog@nivon.nl / 088-0990951. Meer informatie: Jan de Mars / j.j.demars@ziggo.nl

Basiscursus fotografie

13 t/m 15 mei Het Hunehuis

Prijs: € 161, niet-leden: € 224 Hoe leer je kijken? Daarover gaat deze basiscursus fotografie, met smartphone en camera. Over compositie, perspectief, licht, scherptediepte etc. Veel oefenen. Incl. verblijf en diner. Voor max. 10 dln. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Marianne Assink / marianne.assink@kpnmail.nl

Workshop kunst in je mandala 16 t/m 18 mei Morgenrood

Prijs: € 186, niet-leden: € 246 Geïnspireerd door kunstenaars

als Chagall, Paul Klee en Miro maken we mandala’s die ieder op zijn eigen manier uitwerkt. Geheel verzorgd. Boeken: morgenrood@ nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@nivon.nl / 0880990987

Papierknipkunst in het bos 20 t/m 22 mei Morgenrood Prijs: € 165, niet-leden: € 225 Na een inleiding ga je zelf aan de slag met papierknipkunst. Eerst oefeningen voor techniek, daarna je eigen kunstwerk. Incl. alle materialen, warme maaltijden, koffie/ thee etc. Meer info: papierknippen. nl. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987.

Zangweekend met Nanne en Ankie

23 t/m 25 mei Het Hunehuis Prijs: € 198, niet-leden: € 261 Zangweekend met Nanne en Ankie. De Nederlands- en Engelstalige liedjes geven je energie, plezier en ontroering. Fijn samen zingen staat centraal. Incl. verblijf, lunch en diner. Max. 25 dln. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Jenny Stuivenberg / act.hunehuis@nivon.nl

Reis door de levensfasen

26 t/m 28 mei De Bosbeek Prijs: € 140, niet-leden: € 200 Tijdens ons leven doorlopen we verschillende fases. Door uitleg, verdieping, uitwisseling met elkaar en voelen d.m.v. dans, schrijven en oefeningen, ontstaat er inzicht in je ervaringen. Boeken: ams. bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: Paul Bassant / ac.bosbeek@nivon.nl

Open dag 25 mei De Kleine Rug

GPS: Loswalweg 2, 3315 LB Dordrecht

Kom naar de gezellige en onderhoudende open dag van natuurvriendenhuis en natuurkampeerterrein De Kleine Rug. Met duurzaamheidsmarkt, informatie, producten en activiteiten voor kinderen - van o.a. stadslandbouwkas De Oude Beer, de Bomenridders, IVN, Groei & Bloei, Voedselbos Buitenzinnig en Velt. Het geheel wordt opgeluisterd met live muziek.

Voorjaarswandeling met IVN

1 jun De Bosbeek

GRATIS

Een wandeling in de omgeving van De Bosbeek, tussen het nieuwe groen en nieuw leven, onder begeleiding van twee deskundige IVN-gidsen. Ook aanbevolen voor kinderen.

Schildervakantie

2 t/m 6 jun Morgenrood

Prijs: € 309, niet-leden: € 369 Een midweek voor jezelf. Je hoeft alleen maar te schilderen. Je leert technieken zodat het echt lukt. Incl. enkele materialen. Ontbijt/lunch o.b.v. zelfzorg, incl. 4 vegetarische maaltijden etc. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer informatie: Irene Granneman / act.morgenrood@nivon.nl

Wandelweekend

13 t/m 16 jun Den Broam

Prijs: € 195, niet-leden: € 255 Onze wandelbegeleiders gaan een weekend met je op pad door het mooie Twentse landschap. Op vrijdag een korte wandeling, op zaterdag en op zondag flinke dagtochten. Boeken: denbroam@ nivon.nl / 088 0990 975. Meer info: aanmeldsecr. / denbroam@ nivon.nl / 088 099 0975

Schilderen met Antje 16 t/m 20 juni Het Hunehuis

Prijs: € 335, niet-leden: € 398 Schilderles voor beginners en gevorderden. Motto: via gedegen opbouw tot mooie resultaten komen. Incl: verblijf, thee, koffie, lunch, diner, schoonmaak kamer. Dln: 25. Materiaal € 30. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Jenny Stuivenberg / act.hunehuis@nivon.nl

Encaustic Art voor beginners 16 t/m 18 juni ABK-huis Prijs: € 195, niet-leden: € 255 Schilderen met bijenwas. Leer de techniek in 4 dagdelen en maak mooie patronen op speciaal papier of stof. Geen schilderervaring nodig. Incl materiaal €27,50. 2 x overnachten, diner op dinsdag.

Activiteiten

Boeken: act.abk-hhh@nivon.nl / 088 0990970. Meer info: Sonja Hendriks / sonja17sept@gmail. com / 0617346397

Verhalen over reizen

23 t/m 27 juni De Bosbeek Prijs: € 200, niet-leden: € 260 Als we met verhalen bezig zijn, willen we die zo beeldend mogelijk vertellen, zeker bij reisverhalen. Een creatieve schrijfweek vol oefeningen, schrijftips en opdrachten en vol inspiratie. Boeken: ams.bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: Paul Bassant / ac.bosbeek@nivon.nl

Manden vlechten van wilgenteen

23 t/m 25 juni Morgenrood

Prijs: € 144, niet-leden: € 204 Je maakt een mand. Eerst de bodem, daarna vlechten we de mand op en sluiten we af met een rand. O.l.v. Rian (Fb: SkapaCrafts) Uiteindelijk ga je met je eigen mand naar huis. Op basis van zelfzorg. Boeken: morgenrood@ nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@nivon.nl

Midweek Industrieel Erfgoed per fiets

23 t/m 27 juni Den Broam

Prijs: € 275, niet-leden: € 340

In deze speciale, volledig verzorgde fietsweek maak je kennis met het industriële erfgoed in Twente. We bezoeken gebouwen en musea met textiel- en techniekwereld (w.o. machines van Stork). Boeken: denbroam@ nivon.nl / 0880990975. Meer info: aanmeldsecr. / denbroam@nivon. nl / 0880990975

Denken en dineren

24 t/m 26 juni Het Hunehuis Prijs: € 157, niet-leden: € 220

Meer weten over Socrates, Plato, Aristoteles, Spinoza? Stil staan bij wat deze filosofen uit het verleden ons vandaag de dag nog te zeggen hebben? Na een lezing een goed gesprek tijdens het diner! Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Jenny Stuivenberg / act. hunehuis@nivon.nl

Fietsvierdaagse

30 juni t/m 3 juli Banjaert

Prijs: € 140, niet-leden: € 200

Vier dagen fietsen, pittige routes (max. 55 km). Zowel e-bikes als gewone fietsen. Begeleiding door enkele vrijwilligers van Banjaert. Ontbijt/lunch: zelfverzorging. Inclusief 3 warme maaltijden. Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088 099 0972. Meer info: Magda Vodde / m.vodde@outlook.com / 06 269 870 78

Dao De Qi Gong - midweek 30 juni t/m 4 juli ABK-huis Prijs: € 255, niet-leden: € 315 4-seizoenen-Qi Gong: meebewegen met de energie van de seizoenen. We doen oefeningen in het natuurlijke ritme en de energie van de seizoenen. Zo helpt Qi Gong je om vitaal te blijven. Zelfverzorging. Boeken: act.abk-hhh@nivon.nl / 088 0990970. Meer info: Dirk Keuning / grastraining.nl/dao-deqi-gong / 0683679031

‘Geneeskracht van de Natuur’ en leer hoe je op een veilige en eenvoudige manier je gezondheid kunt helpen. Meer info en aanmelden: Aanmeldsecr. / allardsoog@ nivon.nl / 088 099 0971

Scheppingsschilderspel

28 juli t/m 1 aug Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 350, niet-leden € 410 Stil staan bij jouw leven en je verlangens? Dan kan dit spel (praten, mediteren, schilderen) iets voor jou betekenen. O.l.v. Paula Swalen. Middagen zelf in te vullen. O.b.v. zelfverzorging. Meer info: paula.swalen@outlook.com / 0610328695. Aanmelden: aanmeldsecr. / ams.koosvorrinkhuis@ nivon.nl / 088 0990983

Seniorenweek

5 t/m 12 juli Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 425, niet-leden: € 475 Samen zijn en elkaar ontmoeten is het centrale thema voor onze oudere senioren, met een gevarieerd weekprogramma. Vanwege het 45ste jaar maken we er een prachtig feestje van met elkaar! Geheel verzorgd. Meer info: Ton Bakker / bakkat@live.nl. Aanmelden: Aanmeldsecr. / ams.koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088 0990983

Mind Walk

5 en 6 juli Morgenrood

Prijs: € 78, niet-leden: € 117 Zin om te ontspannen en op te laden? Kom mee wandelen tijdens dit Mind Walk weekeinde. Maak je hoofd leeg en kom tot rust in de prachtige Brabantse natuur. Op basis van zelfverzorging. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl

Geneeskracht van de natuur 18 en 19 juli Allardsoog Prijs: € 109, niet-leden: € 163 Zet al je zintuigen open tijdens de tweedaagse workshop

Opa-oma-kleinkind-dagen

3 t/m 7 aug Banjaert

Prijs: € 175, niet-leden: € 235

Een midweek voor grootouders en kleinkinderen van 4-10 jaar. Samen genieten van elkaar, van Banjaert en omgeving. Met begeleiding. Ontbijt/lunch: zelfverzorging. Incl. warme maaltijden. Boeken: ams. banjaert.h@nivon.nl / 088 099 0972. Meer info: Kees Fit / cfmfit48@gmail.com / 0251238289

Mind Walk

23 en 24 aug Morgenrood Prijs: € 78, niet-leden: € 117 Zin om te ontspannen en op te laden? Kom mee wandelen tijdens dit Mind Walk weekeinde. Maak je hoofd leeg en kom tot rust in de prachtige Brabantse natuur. Op basis van zelfverzorging. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act. morgenrood@nivon.nl

Workshop Numerologie & Mandala

29 t/m 31 aug Morgenrood

Prijs: € 186, niet-leden: € 246 Numerologie is de leer van de getallen. We tekenen rondom getallen en hun symboliek, met als doel het maken van een geboortemandala. Basiskennis van mandalatekenen is gewenst. Geheel verzorgd. Boeken: mor-

genrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act. morgenrood@nivon.nl

Senioren-verwenweek

31 aug t/m 5 sep Morgenrood Prijs: € 410, niet-leden: € 470 Er op uit in de prachtige omgeving van Oisterwijk. Speciale week met div. activiteiten zoals fietsen, wandelen, excursie en activiteiten in en om het huis. Geheel verzorgd! Boeken: morgenrood@ nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act. morgenrood@nivon.nl

Activiteiten

Kraaijeveld. Drie wandelingen van zo'n 17 km, en één kortere op donderdag. Ontb/lunch: zelfverzorging. Incl. warme vegetarische maaltijd. Boeken: ams.banjaert.h@ nivon.nl / 088 099 0972. Meer info: Kees Fit / cfmfit48@gmail. com / 0251238289

Wilgentenen vlechten

8 t/m 12 sep, Het Hunehuis Prijs: € 175, niet-leden: € 238 Je leert diverse vlechttechnieken, die afwisselend gebruikt worden. Voorop staat het plezier dat je beleeft aan materiaal en vorm. Incl. verblijf, materiaal, thee, koffie. Verder zelfverzorging. Dln 10. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Siem Beers / sp.beers@quicknet.nl

Rondje Twente per fiets

Vedic Art schilderengevorderden

1 t/m 5 sep De Bosbeek Prijs: € 250, niet-leden: € 310 Vervolg op basiscursus. We herhalen de 17 principes en gaan er dieper op in. Boeken: ams.bosbeek@nivon. nl / 0880990974. Meer info: Paul Bassant / ac.bosbeek@nivon.nl

Wandelmidweek

1 t/m 5 sep Den Broam Prijs: € 260, niet-leden: € 320 Geheel verzorgde midweek waarin onze gidsen je langs de mooiste weggetjes en paadjes in de natuurgebieden rond Den Broam leiden. Max. 20 km per dag wandelen. Boeken: denbroam@nivon.nl / 0880990975. Meer info: aanmeldsecr. / denbroam@nivon.nl / 0880990975

Natuurfotografie Bosbeek / Planken Wambuis

2 t/m 4 sep Bosbeek

Prijs: € 110, niet-leden: € 165 Midweek natuurfotografie in stroomgebied van de Bosbeek en heide- en bosgebied Planken Wambuis, o.b.v. wildlife fotograaf Hugo Weenen en landschapsfotograaf Rob Schemkes. Boeken: ams.bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: Paul Bassant / ac.bosbeek@nivon.nl

Banjeren vanuit Banjaert

8 t/m 11 sep Banjaert

Prijs: € 140 niet-leden: € 200 Vier dagen wandelen door duinen en langs strand, o.l.v. Leela

Schrijfweek 15 t/m 19 sep Morgenrood Prijs: € 170, niet-leden: € 230 “Iedere reis een verrassend thema”: dagelijks een schrijfmoment van twee uur. Eén avond een creatieve workshop. Ontbijt en lunch o.b.v. zelfverzorging. Gezamenlijk de avondmaaltijd bereiden. Boeken: morgenrood@ nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@nivon.nl

Rondje Noord op de fiets 15 t/m 21 sep Het Hunehuis

Colofon

Toorts, verenigingsblad van Nivon Natuurvrienden 96e jaargang, nr. 3, zomer 2025 Verschijnt 4 x per jaar

Redactie: Marijke Katsburg (eindredactie),

Aan dit nummer werkten mee: Loïs Dallo, Menno Evers, Maartje Gerritsen, Veerle Goris, Kees Hogervorst, Angela Huizinga, Jet Kooderings, Han Verschuur, Lars de Vilder, Nivon-(reis)werkgroepen, -huizen en -afdelingen.

8 t/m 12 sep Den Broam Prijs: € 260, niet-leden: € 320

Geheel verzorgde midweek heerlijk fietsen door het Twentse coulisselandschap. Onze gidsen laten je de mooie veen- en heidegebieden met beekjes en waterlopen rondom Den Broam zien. Boeken: denbroam@nivon.nl / 0880990975. Meer info: aanmeldsecr. / denbroam@ nivon.nl / 0880990975

Themaweekend Drentsche

Aa: uniek en bedreigd

12 t/m 14 sep De Hondsrug Prijs: € 80, niet-leden: € 120

Tijdens dit themaweekend genieten we van de schoonheid van het Nationaal Park, maar verkennen ook de problemen waarmee het gebied te kampen heeft (klimaatverandering, stikstof, bestrijdingsmiddelen). Dit alles d.m.v. lezingen en fietstochten. Zelfverzorging. Boeken: nivon. klimaat@gmail.com. Meer info: Nienke Wensveen / nivon. klimaat@gmail.com

Ontmoet Vedic Art schilderen 15 t/m 19 sep De Bosbeek Prijs: € 250, niet-leden: € 310 Basiscursus waarin de 17 principes van Vedic Art behandelt worden. Daarna zelf schilderen m.b.v. gerichte oefeningen. Schilderervaring is niet nodig. Je intuïtie speelt een belangrijke rol. Zelfverzorging. Boeken: ams.bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: Paul Bassant / ac.bosbeek@nivon.nl

Prijs: € 425, niet-leden: € 488 Fietsen langs de 3 noordelijke nivonhuizen. Allardsoog- de Hondsrug - het Hunehuis v.v. Genieten van het landschap, natuur en cultuur. Dln: 14. Bagagevervoer en volledige verzorging. 50-70 km p.dag. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Aad de Vries / aaddevries@ziggo.nl

Wandelen in Twente 16 t/m 19 sep Krikkenhaar Prijs: € 200 , niet-leden: € 260 Vier dagen wandelen in Twente, ongeveer 20 km per dag, vanuit Krikkenhaar en m.b.v. aanwezige auto's ook vanaf andere startpunten.Volledig verzorgd. Boeken: ams.krikkenhaar@ nivon.nl / 0618791152. Meer info: Maria van Klingeren / act. krikkenhaar@nivon.nl

Wandelen rond Allardsoog 29 sep t/m 2 okt Allardsoog Prijs: vanaf € 216 , niet-leden vanaf € 276. Vier dagen de start van de herfst meemaken in het afwisselende en prachtige landschap van Noord-Drenthe en de Friese Wouden? Kom naar Allardsoog! We lopen de eerste en laatste dag ong. 10 km, dinsdag en woensdag ong. 17 km. Soms carpoolen naar startpunt van de wandeling. Ontbijt en lunch zelfvoorziening. Incl. diner. Meer info: Ria de Munk en Ellen Teijgeler / 0522-261933 / 06 38237327. Aanmelden: Aanmeldsecr. / allardsoog@nivon.nl / 0880990971

Meer informatie? Ga naar nivon.nl/activiteiten

Coverfoto: Nicky Brouwer Backcover: Nivon Watersport

Kopij & reacties:

Redactie: toorts@nivon.nl Nivon, Plantage Middenlaan 2F 1018 DD Amsterdam 088-0990900

Deadline kopij lentenummer: 9 juli 2025 redactioneel 16 juli 2025 activiteiten en reizen

Verschijning volgende editie: Eind augustus 2025

Art-directie & ontwerp: Dutch Portfolio, dutchportfolio.com

Productie: Senefelder Misset, senefelder.nl

Contact: Nivon: info@nivon.nl

Agenda & berichten: nivon.nl/activiteiten Regeladvertenties: nivon.nl/legeenlink Overige advertenties: communicatie@nivon.nl

Kleine lettertjes: Artikelen en berichten zijn welkom. De redactie behoudt het recht bijdragen in te korten of te weigeren. Door en voor Nivongroepen mag alles uit Toorts worden overgenomen, behoudens foto's waarop copyright berust. Voorwaarde voor elk gebruik is bron- en naamsvermelding van schrijver en/of fotograaf. Auteurs dragen bij publicatie de auteursrechten over aan Nivon. Nivon is niet aansprakelijk voor wijzigingen en drukfouten.

Toorts digitaal ontvangen? Mail naar: leden@nivon.nl

Leg een link

Regeladvertenties voor natuurvrienden. Minimaal drie regels. Kosten €5 per regel (€10 niet-leden). Geef deze op via nivon.nl/legeenlink

Wij, Aaf en Henk, wonen in natuurgebied (Alta Garrotxa) en zoeken mens(en) die hier ook willen wonen in ruil voor oppassen als wij er niet zijn alsook hulp bij onderhoud vnl in de natuur. Steekwoorden: offgrid, waterputten ipv kraan, eigen appartement met keuken, gezamenlijk composttoilet en sauna ipv douche; wel wifi en 4G. Niet roken, vegetaries. Interesse? Stuur e-mail met gegevens en motivatie naar hvanderkolm@gmail.com•

Overwinteren. Ik zoek mensen (50plus) om samen - max. 10 p. - een huis te huren in december 2025. In Zuid Europa. Met o.v. bereikbaar. Mail h.richel@gmail.com •

Ook dit jaar organiseert Zeilvrienden50plus twee zeilkampen in Friesland. Een zwerfkamp 30/6 t/m 4/7. Een zeilkamp van 1/9 t/m 5/9 in Elahuizen. Voor meer informatie: www.zeilvrienden50plus.nl •

Languedoc: knus huisje middenin zonnige Zuid-Franse wijngaarden. Vanaf 345 euro/wk. www.lapetitemaisonenfrance.com •

Te huur: dorpsappartement met tuin in Toscane. 2 slpk, goede bedden, wifi, fijn wandelen. Nivonlid 350 euro pw: gioiatoscane@gmail.com •

TOPSCHILDERREIS: herfstkleuren in de Alpen 11 t/m 18 oktober in Hotel Val Sinestra (CH). Cursus 236 euro, excl. Verblijf en busreis. Aanmelden en info: www.sophiebekkering.com•

Te huur: royaal vakantiehuis in Drenthe aan het Dwingelderveld. Uniek gelegen 800 euro p.w. www.patriciakuiper.nl/vakantiehuis•

Logeer je in Nivonhuis de Hondsrug? Kom voor een ontspannen massage. Kijk op Gertrudsmassagesalon.nl voor info. •

Natuur en Stilte, natuurbeleven vanuit een klooster. Steeds een lang weekend. Voor programma en meer informatie kijk op: www.natuurtrainingen.nl •

Sfeervolle, comfortabele vakantiewoning met fantastisch uitzicht over de Zuid-Limburgse heuvels: www.natuurhuisjezuidlimburg.nl •

Bijzondere wandelretraite in Zwitserse Alpen, sept. 2025, Berghotel Clarezia, Waltensburg. Info en brochure: inekeschaper@gmail.com•

Walcheren: te huur 5-pers stacaravan. Rustige fam.camping Serooskerke (W). Lgseizoen 70 euro pn. Hgseizoen 80 euro pn. 3 Slpkmrs. Dicht bij Veere, Mburg, strand. Goed bereikbaar met OV. Info: pewattel@ hotmail.com, tel. 06 23960356 •

Nivonlid worden?

Meld je aan via nivon.nl/leden•

Voordelen Nivonleden

deelname aan alle verenigingsactiviteiten

- korting op overnachtingen in de natuurvriendenhuizen en op de kampeerterreinen, ook internationaal

- korting op Nivon-reizen en -kampen

- korting in de Nivon-webshop (Nivonwandelgidsen, spel etc.)

- elk kwartaal Toorts, verenigingsblad van Nivon, vol activiteiten en verhalen van Nivon. Op papier of digitaal.

En verder:

- 10% korting op Globetrotter Buitensportvoeding / globetrotter.nl

- 10% korting in de Carl Denig buitensportwinkel en webshop / carldenig.nl

- 50% korting op abonnement Genoeg / genoeg.nl

- 12 euro korting op EcoStoof / ecostoof.nl

Kortingcodes op: nivon.nl/leden•

Ledentarieven

0 t/m 5 jaar gratis

6 t/m 15 jaar €10,90

16 t/m 25 jaar €21,80

26 jaar en ouder eerste lid

€43,60

26 jaar en ouder tweede lid €32,70

Een huishouden met meerdere leden betaalt maximaal €98,60 per jaar.

Volwassenen met een inkomen op bijstandsniveau kunnen in aanmerking komen voor een speciaal tarief. Neem voor meer informatie contact op via leden@nivon.nl.

Zie Algemene voorwaarden van het lidmaatschap: nivon.nl/leden•

Steun Nivon

Vind jij het belangrijk dat Nivon zichtbaar is in de samenleving? Dat de ideeën, activiteiten en accommodaties bestaansrecht houden en de samenleving van dienst kunnen zijn? Dat de boodschap ‘eerlijk, sociaal, groen en verdraagzaam’ wordt uitgedragen? Steun Nivon op de manier die bij jou past.

Je kunt Nivon steunen:

door jouw inbreng als vrijwilliger als lid van de vereniging met een financiële bijdrage door middel van een schenking, periodieke gift of door Nivon op te nemen als legataris

Bankrekening Nivon: NL08TRIO0391049186

Meer info: nivon.nl/steun-nivon of finance@nivon.nl•

Vrijwilligers

Dankzij de inzet van actieve vrijwilligers faciliteert Nivon mooie activiteiten. Ook

jouw waardevolle inzet stellen wij als vereniging op prijs. Neem zelf contact op met een afdeling, natuurvriendenhuis, kampeerterrein of wandelgroep bij jou in de buurt als je zin hebt om mee te doen.

Of kijk eens op: nivon.nl/vacatures

En wil je zelf wat organiseren? Leuk, meld het maar!

Meer weten? nivon.nl/vrijwilligers•

Stap aan boord!

Nivon Watersport organiseert elk jaar zeilkampen in Friesland voor kinderen en jongeren van 9 tot 20 jaar. Voor beginners én gevorderden. Een leuke week met leeftijdsgenoten staat centraal. Wil jij leren zeilen en een geweldige week beleven? Kom deze zomer een week lang genieten op het water en bovendien overnachten op een boot, of in de prachtige boerderij in Terherne. Er zijn zeilweken voor kinderen en jongeren van 9-14 jaar, 14-18 jaar en 16-20 jaar. Kijk ook op pagina 23 in deze Toorts. Ga toch zeilen!

nivonwatersport.nl

PostNL Port betaald

Retouradres: Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam