tu
Natuurpunt De Haan
33 jaar natuurbeheer in De Zandpanne /2
Vroeg voorjaar in duinvallei - Filip Vanhee
In de vorige De Spille werden de historiek en het habitat van het reliëfrijk binnenduin (mosduin en duingraslanden) van het natuurreservaat de Zandpanne toegelicht. In dit tweede deel bespreken we de resterende habitats in het reservaat. We eindigen met enkele praktische bedenkingen omtrent beheer en een toekomstig lichtpunt. 2. Secundaire natte/vochtige duinvalleie In het afgesloten deelgebied van de Zandpanne bevinden zich twee duinvalleien op de grens tussen de halfopen duingraslanden en het bos. De grootste vallei was voor de inbeheername gedurende lange tijd toegegroeid met grauwe wilg. Bij de beheermaatregelen werd de vallei in meerdere stappen opnieuw opengemaakt. Via een beheerinrichting werd een deel uitgegraven met wisselende diepte en glooiend profiel
"Dit deelgebied valt onder het Europese habitattype ‘Grijze Dunen H2120.” (dus gradiëntrijk). Dit deelgebied bevat, in wisselende oppervlakte, permanent water. De rest heeft het karakter van natte tot vochtige duinvallei. De begroeiing wordt sinds een 15-tal jaar volledig gemaaid en afgevoerd (voorheen gedeeltelijk). Door de decennialange depositie van bladeren en takken van de grauwe wilgen en bomen op de omringende hellingen is hier wel een
zeer dikke humuslaag ontstaan. Het jaarlijkse maaibeheer zorgt voor een langzame afname van de voedselrijkdom, die wellicht vertraagd wordt door het neerslaan van stikstof. Dit zorgt voor een begroeiing die matig voedselrijk (mesotroof) moerasland typeert: moeraszegge, zomprus, waternavel, moerasvergeetmijnietje, moeraswalstro, grote wederik, watermunt, penningkruid, vijfvingerkruid … Dit zijn dus niet echt de soorten die men in voedselarmere situaties in duinvalleien aantreft, want daar is de humuslaag te dik voor. Daarom wordt sinds enkele jaren op kleine schaal telkens een stukje humuslaag afgeplagd tot op het mineraalrijk wit duinzand, een beheermethode die o.a. in Nederland in gelijkaardige situaties tot goed resultaat heeft geleid. Bovendien zien we op die manier over verschillende jaren de evolutie en kunnen we die goed opvolgen. Een wat vreemde eend in de bijt is aardbeiklaver. Van deze soort hebben we sinds enkele jaren een licht uitbreidende groeiplaats. Dat is vreemd, want dit is eigenlijk een zilttolerante soort die meer in begraasde kwelders of zilte weilanden, zoals de Uitkerkse polder, voorkomt. Hoe die hier groeit, is ons een
De Spille 2021-2
45
