De Spille 2022-3

Afgiftekantoor 8000 Brugge 1 – 2de afdeling - De post: P3A8171

Natuurpunt Brugs Ommeland & Middenkust

De Spille Steun de natuur met een gif t, zie pg 55.

Keveronderzoek tu Vleermuizen tu Vogels kijken Driemaandelijks verenigingsblad van Natuurpunt Brugs Ommeland & Middenkust en haar afdelingen en werkgroepen - Jaargang 19 nr 3 juli - augustus - september 2022

V.U. Rudi Vantorre - Dammesteenweg 2 - 8340 Damme

Inhoudstafel

Natuur in vakjes Algemeen nieuws: . Keveronderzoek in de Gulke Putten . Hommels: leven en bestuiving . Hoogspanningslijnen . Leuk weerzien

De Spille jaargang 19 - 3 juli- augustus- september 2022 3

NP Brugge

39-40 . Boomplantactie in het Rode Dopheidereservaat . Uitgestelde AV groot succes

4-8

NP Damme

41-42

. Damme zendt zijn ooievaars uit . NP Damme viert feest

Vleermuizenwerkgroep: 10-11 . Hoe is het nog met de Vleermuizenwerkgroep?

Vogelwerkgroep Mergus . IFO’s . Vogels kijken, hoe doe je dat?

12-15

Vogelwerkgroep Middenkust . Meetnetten aan de Middenkust . Hoeveel vogels broeden hier?

16-19

NP De Haan

43-44

. Nieuw natuurbeheerplan voor duingebied van De Haan NP Gulke Putten

45

. Een uitbundig voorjaar 2022 NP Jabbeke

46-47

. Fietsen door het Maskbos . In memoriam Rik De Wulf NP Knokke-Heist

Natuur.Fotografen Brugs Ommeland . N.FBO gaat in verlof

48 . Een oogopenend overzicht van de paddenzetacties

20

NP Middenkust

Kalender 21-35 . Excursiekalender 21-30 . Op safari in Brugge 23 . Schatten van vlieg in de Uitkerkse Polder 25 . Kustsafari in de Uitkerkse Polder 25 . Vlinders en bijen in Beernem 27 . Biodi-Masko: 1000 soorten 29 . Nacht van de Vleermuis 31 . Cursussen 32 . Jeugdwerking 32 . Groot heidefeest in Brugge 33 . Beheerdagen 34 . Begijn Le Bleu: kijk!

35

NP Oostkamp

50-51

. Over de paëlla van Simone . Op ontdekking langs het kanaal NP Zedelgem

52-53

. Oostelijke boskern van Doeveren fors uitgebreid . Paddenoverzetactie Colofon

55

Doe een gift

55

NP Beernem 36 . Dagvlinders in de Miseriebocht . Tweeluikwandeling: vlinders en bijen in tuin en natuurgebied NP Blankenberge

49

. Natuurinrichtingsproject Schuddebeurze

37-38

. Natuurherstel in de Uitkerkse Polder . In memoriam Roland Hooghuys

Steun de natuur met een gif t, zie pg 55.

Doeveren - C. Van Overbeke N.FBO

Dany Claeysier - N.FBO Octaaf Bleyenberg N.FBO

Voorpagina: Luc Willemyns

2 De Spille 2022-3

Marc Teerlynck- N.FBO Marijke Valcke N.FBO

tu

Voorwoord Natuur in vakjes Als je al heel je leven in dezelfde streek woont, zie je hoe je omgeving in snel tempo aan het veranderen is. Ik maakte even een fietstochtje door ons buitengebied, de polders van Knokke-Heist, en denk dat dit verhaal voor vele lezers herkenbaar zal zijn.

Het eerste wat ik vaststel, is de snelheid waarmee de open ruimte verdwijnt. De verkavelingen in de verschillende deelgemeenten groeien in zo’n snel tempo naar elkaar toe dat wij binnen een 10-tal jaar één grote stad zullen zijn. Waar we vroeger als kind konden ravotten, staan nu keurige villawijken. Het landbouwgebied waar ik verder door fiets, staat gecatalogeerd als ecologisch waardevol. Dit was ooit zo, maar nu - begin mei - zie ik alleen nog kale akkers, waar vroeger nog een aantal mooie weilanden waren en er ook al eens een interessante soort als de grutto broedde.

De grachten hebben bijna verticale wanden, op de bodem staat nog een bodempje water, als je dit eigenlijk nog water kan noemen, het lijkt meer op een groene blubber. Ondanks alle intentieverklaringen worden deze polders droog getrokken om met het zware landbouwmateriaal de nodige grondbewerking mogelijk te maken. Zo is het altijd geweest. De oevers van de grachten zijn meestal tot de rand afgeploegd. Hier en daar zie ik een perceel met ingezaaide graslandstroken, waarschijnlijk voor het binnenhalen van de subsidies die hieraan verbonden zijn, maar veel natuur levert dit allemaal niet op. Vorige week werden de akkers ‘bevrucht’ met tonnen drijfmest, voor ze zouden worden ingezaaid. Het heeft niet meer geregend sindsdien ... De geur kunnen jullie er wel bij fantaseren, denk ik. Ik zie hier bijna geen vogels meer, enkel houtduiven, kauwen en zwarte kraaien kruisen mijn pad. Kruidige wegbermen zijn ook al lang verleden tijd.

Ik word stilaan depressief en besluit door te rijden naar de polders waar Natuurpunt al jarenlang gronden aankoopt. Ik beland op slag in een andere wereld en zie weilanden vol met plassen. Honderden eenden en andere watervogels pleisteren hier, er is voedsel en rust. Ergens in het luchtruim kweelt een vroege leeuwerik en ook een cetti’s zanger laat zich horen uit de nabije rietkraag. Het is lang geleden dat ik die nog eens gehoord heb. Bovendien word ik door een kiekendief vergast met zijn doortocht. Het is hier een echte natuuroase omgeven door saai landbouwgebied.

Eigenlijk is het duidelijk, alle papieren natuurbeschermingsmaatregelen, zoals de groene hoofdstructuur, verweving van het landschap ... zijn een maat voor niets geweest of wer-

ken te traag. Het enige dat wel bijdraagt tot natuurbescherming is het verwerven van terrein door diverse instanties. Gronden die voor deze doelstelling aangekocht worden, ondergaan dan meestal nog een metamorfose. We noemen dit natuurinrichting met als doel het gebied voor de bepaalde soorten te optimaliseren.

Mijn conclusie is duidelijk: willen we natuur beschermen dan moeten we zoveel mogelijk terreinen aankopen om deze te beschermen, dit is de enige oplossing op lange termijn. Zo slagen wij er toch jaarlijks in om een 50-tal

“Wil je met een nalatenschap de natuur veiligstellen? Neem dan contact op met Joost Verbeke op 015/29.72.49." hectaren te verwerven in ons werkgebied, dankzij de inzet van de vrijwilligers. Vorig jaar mochten we ook enkele legaten ontvangen die zeker aan deze doelstelling bijgedragen hebben. Op lange termijn groeien de verspreid liggende aangekochte gebieden naar elkaar toe en vormen dan een groter aaneengesloten natuurgebied, waar niet alleen plant en dier een veilig onderkomen vinden, maar waar ook de burger kan van genieten.

Wil je ook een bijdrage doen om onze natuur verder te beschermen? Op pagina 55 van dit nummer vind je de nodige informatie. Of wil je met je nalatenschap een stuk natuur veilig stellen? Je kan hiervoor terecht bij Joost Verbeke: 015-29 72 49 of joost.verbeke@natuurpunt.be

Je voorzitter Vantorre Rudi

De Spille 2022-3

3

tu

Algemeen nieuws

Keveronderzoek in de Gulke Putten: heel wat Rode-Lijstsoorten voor heide en droge schrale graslanden Sinds april 2014 worden loopkevers, spinnen, kortschildkevers en mieren geïnventariseerd in een groot aantal heidepercelen en heischrale graslanden in de Brugse rand. Hierbij wordt gekeken welke diversiteit en Rode-Lijstsoorten er aanwezig zijn.

De nadruk ligt op de evaluatie van het herstel van heide en droog schraal grasland.

Hiervoor worden tweewekelijks bodemvalvangsten bekeken en geanalyseerd door medewerkers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de Insectenwerkgroep Beisbroek. Bodemvallen verzamelen alle op de bodem foerageerenden ongewervelden en kunnen ons heel wat leren. Als ze jaarrond gebruikt worden, vertellen ze ons ook welke soorten wanneer actief zijn en welke soorten elkaar mijden, of net niet.

Niet alleen in het Brugse staan vrijwilligers het hele jaar paraat om mee te werken in dergelijk wetenschappelijk onderzoek. In april 2021 werden ook in de Gulke Putten in heischraal grasland en droge en natte heide bodemvallen geplaatst die een jaar lang werden opgevolgd. Ook daar stond een team van supergemotiveerde vrijwilligers klaar om de handen uit de mouwen te steken. Maar dat zijn ze daar gewoon. Niet alleen wordt wetenschappelijk onderzoek altijd gesteund, ook de beheerwerken gebeuren door en met vrijwilligers die worden gestuurd door vrijwilligers.

In de Gulke Putten werden 16 bodemvallen gedurende een jaar opgevolgd. In het gebied van 120 ha werd bemonsterd in het zendstation (4 bodemvallen in heischraal grasland/droge heide, 2 in natte heide en 1 in heischraal grasland); in het Disveld (3 bodemvallen in droge heide); in het PredikWetenschappelijke naam

Nederlandse naam

Acupalpus brunnipes Agonum viridicupreum Amara convexior Amara equestris Amara tibialis Chlaenius nigricornis Cicindela campestris Diachromus germanus Harpalus attenuatus Harpalus rufipalpis Microlestes minutulus Parophonus maculicornis

bruine bontloper (HN) kopergroene snelloper (VG) rechte glimmer (DG) borstelglimmer (DG) dwergglimmer (DS) zwartsprietfluweelloper (SW e) groene zandloopkever (DH e) bonte sierloper (BO s) sobere kustkruiper (DH s) roodtasterkruiper (DH s) kleine dwergloper (DH s) kalkgroefkop (VG)

RL 2008 Z Z Z Z Z Z A Z Z Z Z Z

herenbos (5 bodemvallen in droge heide).

De stalen werden deels door de vrijwilligers zelf tot op familie-niveau gesorteerd. Daardoor kon een deel van het materiaal ook snel op naam gebracht worden en kunnen we hier al de resultaten van de loopkevers bespreken. Andere insectengroepen en spinnen zijn nog onder studie en we hopen daarvan later de resultaten te kunnen verspreiden.

Loopkevers: goede indicatoren voor een veranderende omgeving De keverfamilie van de loopkevers (Coleoptera, Carabidae; met inbegrip van de zandloopkevers) behoort tot de meest soortenrijke en best bestudeerde ongewervelden, ook in Vlaanderen. We vinden loopkevers in zowat alle terrestrische habitats en zelfs microhabitats. Veel soorten stellen speciale eisen aan hun omgeving. Morfologisch sterk verwante soorten worden bovendien

Zendmast

Predikherenbos *

** * ***

*

Disveld

*

* * *** * * *

*** * * *

Tabel 1. Overzicht van de aangetroffen Rode-Lijstloopkeversoorten met Rode Lijst (RL) categorie: Z=zeldzaam, A=achteruitgaand; Habitatvoorkeur: HN= Natte heide, HD=Droge heide, DG=Droge schrale graslanden, DH=Droge habitatten, DS=Duinen en stranden, BO=bos, SW=Oevers van stilstaand water, VG=Vochtige graslanden en e=eurytope soort, s=stenotope soort. Het aantal individuen per bodemval wordt uitgedrukt in: *=1 tot enkele individuen, **=een kleine populatie, ***=een grote populatie.

4 De Spille 2022-3

niet zelden in zeer sterk verschillende habitatten of microhabitatten aangetroffen. Microklimatologische factoren - bepaald door reliëf, bodem en vegetatiestructuur, eerder dan door de exacte soortensamenstelling van het plantendek - zouden in hoofdzaak als signalen dienen bij de habitatkeuze.

Loopkevers zijn dan ook vaak geschikte ecologische indicatoren omdat ze tevens op een gestandaardiseerde manier kunnen bemonsterd worden door middel van bodemvallen.

Tot op heden werden reeds twee Rode Lijsten van loopkevers van Vlaanderen gepubliceerd (DESENDER et al., 1995 en 2008) en wordt er momenteel werk gemaakt van een nieuwe update. Rode Lijsten geven een inschatting van de uitsterfkans van een soort in een bepaalde regio (Vlaanderen) door ze te toetsen aan bedreigingscriteria.

Die criteria zijn bij voorkeur zoveel mogelijk gebaseerd op kwantitatieve gegevens over populatietrends en -grootte en de verspreiding van een soort.

Resultaten In totaal werden 1557 individuen en maar liefst 54 verschillende soorten loopkevers ingezameld. Daarvan staan 11 soorten op de Rode Lijst voor Vlaanderen van 2008 als zeldzaam genoteerd en één als achteruitgaand (zie tabel 1 hiernaast). Eén soort hiervan is typisch voor natte heide, 6 soorten komen in Vlaanderen vooral voor in droge habitats, 2 hebben als habitatvoorkeur vochtige graslanden, één soort komt vooral voor in moerassen, oevers en

vochtig grasland, één soort is een soort van vooral duinen en stranden en de laatste soort komt voor in bossen alhoewel de soort vooral in natte graslanden wordt gevonden de laatste 15 jaar.

Vergelijking met 1995-1996 Ook van maart 1995 tot maart 1996 stonden er bodemvallen in de Gulke Putten.

Toen was de Gulke Putten beperkt tot 11 ha en werden 5 plekken bemonsterd met telkens 3 bodemvallen per plek. Twee gebieden die nu werden bemonsterd werden toen ook bekeken (SS en RDO). Toen werden 53 soorten gevonden waarvan 8 soorten loopkevers die op de Rode Lijst staan als zeldzaam of achteruitgaand. Er werden toen 24 soorten loopkevers (6 soorten die op de Rode Lijst als zeldzaam staan genoteerd) gevonden die nu niet werden ingezameld. Een aantal van die soorten werden nu niet gevonden, omdat het echte bossoorten zijn en er in 2021-2022 in tegenstelling tot 1995-1996 niet in een bosrand en jonge kapvlakte in bos werd bemonsterd. In 2021 en 2022 werden enkel heide en schrale graslanden bemonsterd. Indien er ook bodemvallen waren geplaatst in bosbestanden ging het totaal aantal loopkeversoorten zeker heel wat hoger geweest zijn.

Twee soorten van droge heide die als zeldzaam op de Rode Lijst staan, werden nu niet gevonden: Bradycellus ruficollis, de heiderondbuik en Olisthopus rotundatus, de bronzen heideloper. Er zijn echter 5 soorten typisch voor droge habitats bijgekomen: de rechte glimmer Amara convexior, de dwer-

glimmer Amara tibialis, de sobere kustkruiper Harpalus attenuatus, roodtasterkruiper Harpalus rufipalpis, de kleine dwergloper Microlestes minutulus, alsook één soort typisch voor natte heide: de bruine bontloper Acupalpus brunnipes. Ook de andere Rode-Lijstsoorten die nu extra gevonden zijn, zijn soorten van bijzondere habitats waarvoor in de Gulke Putte heel wat inspanningen zijn gedaan de laatste decennia.

We kunnen dan ook besluiten dat de vele jaren van beheer en inzet van heel wat vrijwilligers in de Gulke Putten alsook de uitbreiding die er is geweest, ervoor heeft gezorgd dat ook de loopkeverfauna typisch voor natte en droge heide en graslanden het nu beter doet. Het zou interessant zijn om ook eens na te gaan of de in 1995-1996 gevonden bossoorten ook nog aanwezig zijn en waar in het gebied ze nu nog voorkomen. Verder verwachten we voor de spinnen, mieren en kortschildkevers dat er ook soorten worden gevonden die typisch zijn voor de habitats waar wordt op ingezet in de Gulke Putten.

Graag willen we Christine Verscheure, Eckhart Kuijken en Augustijn De Ketelaere bedanken voor de het ledigen van de bodemvallen en de eerste verwerking van de stalen.

Wouter Dekoninck, Léon Baert, Marc Van Kerckvoorde en Lut Van Nieuwenhuyse

Voorbeeld: de borstelglimmer De borstelglimmer Amara equestris (categorie “zeldzaam” op Rode Lijst) werd zowel in 1995-1996 als in 2021 en 2022 gevonden. Deze soort komt vooral voor op zandgronden en heeft een voorkeur voor (hei)schrale graslanden en haar verspreidingsgebied ligt vooral in de Kempen. Zoals de meeste Amara soorten is dit een soort die leeft van zaden en komt ze dus voor in graslanden rijk aan kruiden en is het een soort die het verder goed zal doen naarmate de graslanden waar ze voorkomt verder onder maaibeheer blijven verschralen en kruiden blijven toenemen.

Overzicht van het bemonsterde heischraal grasland in zendstation (beheereenheid A11b) met de bodemval HH3 in het midden.

Verspreiding van de borstelglimmer Amara equestris in Vlaanderen (UTM 5 km hokken)

De Spille 2022-3

5

tu

Algemeen nieuws

Hommels: leven en bestuiven

Aardhommel op klaproos - Lies Debouver

Vingerhoedskruid - Lies Debouver

Het leven van de hommel Eind februari, als de eerste zonnestralen het aardoppervlak opwarmen, kruipen de hommelkoninginnen uit hun schuilplaats tevoorschijn. In de herfst van het voorgaande jaar zochten ze mesthopen, spouwmuren, houtstapels of simpelweg een holletje in de grond op. Na een verkwikkende powernap van om en bij de zes maanden gaan zij op zoek naar een geschikte nestplaats om een nieuwe hommelkolonie op te starten. Hommels zijn sociale wilde bijen, maar de winter brengt een koningin solitair door, daarom is ze ook een maatje groter dan de hommels die je de rest van het jaar te zien krijgt. Later op het jaar blijft de koningin in het nest en wordt voedsel door werksters verzameld. In het vroege voorjaar is ze nog alleenstaand en houdt nectar van wilgen en krokussen haar op de been.

Hommels zijn onze harigste bijen en kunnen dankzij hun dichte, pluizige, beharing al bij de minste zonneschijn actief zijn.

Ze vliegen vaak al heel vroeg op de dag en kunnen zelfs tijdens regenweer of bij vrieskou gespot worden. Ze zijn dan ook algemener in gematigde streken. Je ziet ze op de eerste bloemen en op speurtocht naar een geschikte locatie om een kolonie te starten. Nutteloos energie verspillen doen ze niet. Warme droge plekjes die goed beschut en verstopt zijn hebben hun voorkeur: de composthoop, een verlaten muizenhol, een vogelnestkastje, een dikke pol gras of dat hoopje droge bladeren dat je nog eens wilde opruimen. Ze houden wel van een rommeltje in de tuin, dat biedt een plekje waar ze zich kunnen verstoppen.

Na enkele weken heeft de hommelkoningin haar eerste nestcellen uit was opgetrokken waarin ze eitjes legt. Die ontwikkelen zich gauw tot hommellarven en na een verpopping komt hier een eerste generatie werksters uit. Dit zijn vrouwelijke

6 De Spille 2022-3

hommels die buiten het nest stuifmeel en nectar zullen verzamelen en binnen het nest volgende generaties larven helpen grootbrengen. De koningin verlaat het nest nu niet meer en blijft daar waar ze het veiligst is, met als voornaamste taak het leggen van eitjes zodat de kolonie kan blijven groeien.

Bij de aanvang van de zomer is het nest op volle sterkte (met enkele tientallen tot honderden individuen) en begint de koningin nieuwe eitjes te leggen waaruit mannetjes en nieuwe koninginnen tevoorschijn komen, dat kan ze immers zelf bepalen. Eens de mannetjes en nieuwe koninginnen het nest verlaten, heeft de kolonie zijn rol vervult en de oude koningin en werksters sterven langzaam af. De uitgevlogen hommelmannetjes zijn breed gebouwd met lange antennen, die ze gebruiken om op zoek te gaan naar nieuwe koninginnen. De nieuwe koninginnen zijn duidelijk groter dan hun werkster-zusjes,:ze moeten voldoende nectar consumeren en energie opslaan om de winter door te

komen in winterslaap. Voor ze dat doen paren ze met mannelijke hommels die na het vervullen van deze ene taak afsterven.

Wanneer het najaar valt, verdwijnen hommels van het toneel. De nieuwe koninginnen kunnen op warme dagen nog gezien worden, maar zoeken al snel een plek om de winter door te komen. Ze gaan in rust en kunnen onze koude winters overleven, wachtend op het volgende voorjaar om hun eigen kolonie op te starten. Zo is de cyclus rond.

Maar er zijn ook kapers op de kust! Enkele hommelsoorten hebben een strategie ontwikkelt waarbij ze de cyclus kortsluiten door zelf geen werksters te produceren, maar een nest over te nemen. Deze zogenaamde koekoekshommels wachten geduldig tot koninginnen van andere soorten hun kolonie opgestart hebben en al een of meerdere generaties werksters hebben.

Dan dringt de koekoekshommel, uitgerust met een sterkere angel en dikker pantser, het nest binnen en doodt ze de heersende koningin. Bij enkele soorten leven de koekoekshommels samen en worden dus werksters van beide soorten door elkaar grootgebracht. Elke koekoekshommelsoort parasiteert op één specifieke hommelsoort. Sommige koekoekshommels lijken uiterlijk sterk op hun gastheersoort.

Denk maar aan de rode koekoekshommel, die als twee druppels water op de steenhommel lijkt. De koninginnen nemen de geur over van het nest dat ze binnendringen en op die manier misleiden ze de werksters haar te volgen en de nieuwe eitjes tot nieuwe koekoekshommels groot te brengen. Door deze levenswijze spreken we niet van werksters bij deze soorten. In principe zijn er dus enkel koninginnen en mannetjes. De koninginnen verzamelen nooit zelf stuifmeel, ze voeden zich wel met nectar en dragen door dit bloembezoek ook bij aan de bestuiving van planten.

Bestuiving door hommels Hommels zijn net als andere bijensoorten vegetariër. Ze voeden zich enkel met stuifmeel en nectar dat ze verzamelen van heel wat verschillende plantensoorten.

Stuifmeel is de voornaamste voedselbron voor de larven en bevat heel wat eiwitten.

Nectar is dan weer zeer suikerrijk en zorgt voor de energienoden van de koningin, werksters en mannetjes, maar wordt ook in beperkte mate aan de larven gevoerd.

Afhankelijk van de soort worden stuifmeel en nectar tegelijkertijd of net apart verzameld en vervoerd.

Hommels verzamelen met hun lange tong nectar en vervoeren dit in de zogenaamde ‘honingmaag’. Naargelang de tonglengte zijn ze in staat om andere planten te bezoeken. Zo heeft de steenhommel een voorkeur voor witte klaver, terwijl de akkerhommel met zijn langere tong eerder rode klaver verkiest. De tuinhommel tenslotte heeft een extreem lange tong die goed van pas komt om nectar te verzamelen op onder meer smeerwortel, kamperfoelie en vingerhoedskruid. Sommige korttongige hommels, zoals de aardhommel, bijten dan weer gaatjes aan de voet van de bloemkroon van bv. smeerwortel of tuinboon. Op die manier zullen zij de nectar stelen en dus niet bijdragen aan bestuiving van deze planten. Ook honingbijen maken vaak gebruik van deze bijtgaatjes.

Net als bij de honingbij wordt stuifmeel, de voornaamste voedselbron van de larven, verzameld door middel van speciale vergroeiingen aan de achterpoot. Dit zijn de zogenaamde korfjes. Hiermee kunnen ze tot 60% van hun eigen lichaamsgewicht dragen! Door hun gewicht zijn hommels ook in staat bloemen te openen die voor de meeste andere insecten gesloten blijven, zoals leeuwenbekachtigen en brem.

Een aparte manier van stuifmeel verzame-

“Hommels worden zelfs massaal gekweekt en in serres geplaatst voor de tomatenkweek." len is door middel van het trillen van de vliegspieren (‘buzzing’), dat gepaard gaat met een zoemend geluid. Dit gedrag komt vooral voor bij het verzamelen van stuifmeel op klaproos, rozen en tomaat. Hommels worden zelfs massaal gekweekt en in serres geplaatst voor de tomatenkweek.

Alleen in Australië, dat erg strenge importregels kent, worden tomaten nog met de hand bestoven. Hommels in het wild verzamelen stuifmeel op heel wat verschillende plantensoorten, maar ze blijken toch een sterke voorkeur te hebben voor het erg eiwitrijke stuifmeel van vlinderbloemigen, zoals klavers, luzerne of rolklaver. De ene plant is de andere niet en afhankelijk van hun tonglengte kunnen hommels al dan niet nectar drinken bij een bepaalde plant. Ook de kwaliteit van het stuifmeel is bepalend. Hommels zijn dus kieskeuriger in het bezoeken van planten dan je op het eerste zicht zou denken. Hieronder lichten

we een tipje van de sluier op en bespreken we drie hommelmagneten voor je tuin.

• Braam en framboos Bramen en frambozen behoren tot de rozenfamilie, die zich kenmerkt in de aanmaak van grote hoeveelheden stuifmeel. Daarnaast is de nectar vrij toegankelijk, zodat zowel werksters als mannetjes massaal de bloemen bezoeken. Weidehommels en boomhommels hebben een absolute voorkeur voor frambozen, maar ook doornloze bramen in jouw sneukelhoekje zullen hen kunnen bekoren!

• Vingerhoedskruid Deze schaduwminnende plant siert normaal gezien open plekken in bossen, maar kan zeker ook in tuinen aangeplant worden. Met zijn lange roze, klokvormige, bloemen is deze plant niet alleen een streling voor het oog, hommels met een lange tong zoals de akkerhommel of de tuinhommel zijn er ook verzot op. Om stuifmeel te verzamelen trillen hommels het los terwijl ze diep verscholen in de bloemkelken zitten. Volledig bepoederd komen ze even later achterwaarts de bloemen uit geschuifeld. Een gedrag dat reeds menig glimlach op het gezicht van tuinliefhebbers toverde.

• Witte klaver Witte klaver vind je in de meeste gazons. Heel wat hommels verkiezen rode klaver omwille van haar dieperliggende nectar, maar steenhommels zijn gek op witte klaver. Wist je dat witte klaver, net als andere vlinderbloemigen, stikstof uit de lucht fixeert en zo een perfecte plant is om in moestuinen te gebruiken op braakliggende perceeltjes? Zo sla je twee vliegen, of beter gezegd: bijen, in één klap! Je kiest voor een natuurlijke groenbemester en een bezorgd deze belangrijke bestuivers een lekkernij van jewelste.

De Spille 2022-3

7

tu

Algemeen nieuws

Hoogspanningslijnen

Dominique Verbelen

Woon je vlak bij een luchtlijn?

Wandel dan op een veilige manier af en toe onder de luchtlijn. Indien je een vogel vindt, kan je dat invoeren op www.waarnemingen. be. Vergeet zeker niet om bij het veld ‘gedrag’ de optie ‘hoogspanningsleidingsslachtoffer’ aan te duiden. Dank je!

Leuk weerzien

OPNIEUW BESTELLEN?

€4

per pakket naar natuurbehoud

Met € 15 korting, voor € 44,70 € 29,70 gratis levering en ten voordele van Natuurpunt Als cadeau of lekker om jezelf te verwennen!

www.ray-jules.com/natuurpunt Limited edition. Voordeel geldig tot 30/06/2022 of zolang de voorraad strekt.

Voorzitter Rudi geeft een woordje uitleg bij het voorbije jaar en de jaarplanning voor 2022. - Kris Decleer

OVER RAY & JULES

Naar jaarlijkse gewoonte nodigen we onze leden uit voor een jaarlijkse ledenvergadering, telkens georganiseerd door een van onze aangesloten afdelingen.

Wist je dat koffie roosteren op fossiele brandstof per jaar uitstoot? Wablieft?!

15 miljoen tonvan COde Dit jaar waren we te gast bij Natuurpunt De Haan. Na een voorstelling 2 afdeling en het woordje van onze voorzitter konden de aanwezigen gezellig bijpraten bij een hapje Daarom zijn wij Ray & Jules: ‘s werelds meest en een drankje. Dat deed deugd, na twee jaar. Tot volgend jaar!

duurzame koffiebranderij, bij Leuven.

Onze missie: samen de koffiesector 100% eerlijk en klimaatpositief maken.

8 De Spille 2022-3

B V B

NATUURPUNT LEDENVOORDEEL De lekkerste koffie van Ray & Jules met het unieke Koffiepakket ‘Vogels’

€ 15

KORTING

SLECHTS € 44,7 0

€ 29,70

+ gratis leverin

g

met 6 koffies vogel ende een pass s hun volgen kter ra uniek ka

s a m e n m et

JOUW NATUURPUNT KOFFIEPAKKET ‘VOGELS’ MET € 15 KORTING ‘LIMITED EDITION’ 6 BIOLOGISCHE KOFFIES, TRAAG GEROOSTERD OP ZONNE-ENERGIE Proef de lekkerste koffies uit Afrika, Zuid-en Centraal Amerika met € 15 korting, nu voor € 29,70 ipv € 44,70 en gratis levering ‘LIMITED EDITION’, verkrijgbaar tot eind sept. 2022 (zolang de voorraad strekt).

Per pakket ontvangt Natuurpunt € 4 ten voordele van het natuurgebied de Doode Bemde, vlakbij de koffiebranderij.

Wist je dat?

Een traditionele koffiebrander 1.5 kg CO2 uitstoot, per kilogram koffie?

Wij reduceren dat tot 0. ‘zonnestraal’

BEDANKT VOOR JE BESTEL online: ray-jules.com/NATUURPUNT BESTELLING

‘energie’

De Spille 2022-3

9

tu

Vleermuizenwerkgroep

Hoe is het nog met de Vleermuizenwerkgroep?

Inventarisatie van enkele bunkers in de duinen van Oostende, januari 2020- Bram Conings

En met de vleermuizen? Het was je tot nu misschien ontgaan, maar onder de vleugels van Natuurpunt is een gedreven en enthousiaste werkgroep van vrijwilligers actief rond het onderzoek, de educatie en de bescherming van vleermuizen: de Vleermuizenwerkgroep. Nu heeft ook de Vleermuizenwerkgroep, net als alles en iedereen, de impact moeten ondergaan van de coronaperiode. Natuurlijk verzinkt die impact in het niets bij al het echte leed, toch loont het de moeite om ook eens stil te staan bij een paar van die onvoorziene neveneffecten van de covidcrisis.

Omgekeerde zoö-watte?

Voor onze werkgroep, en voor iedereen die op een of andere manier met vleermuizen werkt (studenten, onderzoekers, studiebureaus …) kwam bovenop de gewone coronaperikelen nog een extra lastigheid.

Het coronavirus dat al minstens sinds eind 2019 bij mensen circuleerde, had immers -zoals zoveel virussen- een voorouder in wilde dieren. Mogelijk, maar niet zeker, was dat een welbepaalde vleermuissoort in Zuidoost-Azië, een soort die niet bij ons voorkomt, uit de familie van de hoefijzerneuzen. Door die link naar wilde dieren -waaronder dus vleermuizen- en zelfs naar huis- of boerderijdieren, rees al snel de logische vraag of en welke diersoorten op hun beurt opnieuw vatbaar konden zijn voor Sars-CoV-2 (zo heet het virus officieel) en de intussen vele varianten, en of ze er ook ziek zouden van worden, of er zelfs aan zouden kunnen sterven. Al snel bleek

10 De Spille 2022-3

dat het geval: voor onder meer mensapen, katachtigen en marterachtigen (denk aan de nertsenkwekerijen) en gek genoeg ook voor een aantal walvisachtigen gold er al snel een ‘code rood’. Dat fenomeen, waarbij een ziekteverwekker van mensen naar andere diersoorten (terug-)springt, staat bekend als ‘omgekeerde zoönose’. Over de vatbaarheid van onze inheemse vleermuizen voor Sars-CoV-2 kwam er minder snel zekerheid.

Omwille van het voorzorgsprincipe, en in afwachting van meer zekerheid, werd daarom alle onderzoek waarbij mensen in nauw contact komen met vleermuizen (denk aan wintertellingen, tellingen in kraamkolonies, vangsten …) voor onbepaalde tijd opgeschort. Voor alle duidelijkheid: niet opdat mensen niet ziek zouden worden, maar om te vermijden dat vleermuizen eventueel ziek zouden

Eind augustus kun je op heel wat plekken opnieuw deelnemen aan activiteiten naar aanleiding van de Europese Nacht van de Vleermuis, zie kalender pg. 31.

De bunker in de Gulke Putten kreeg eindelijk een degelijke ingangspoort -incl. vernieuwd gewelfdankzij een Projectsubsidie Natuur van het ANB.

worden (hoewel we dus niet wisten of dat hoe dan ook mogelijk was). Een groot deel van de normale activiteiten van onze werkgroep werd dus tijdelijk onmogelijk.

Die handicap kwam nog eens bovenop alle geschrapte bijeenkomsten, studiedagen, publieke activiteiten ... Om een lang verhaal kort te maken: intussen zijn er min of meer werkbare protocollen uitgewerkt, zodat het onderzoek weer kon starten, maar bijna twee jaar lang lag zowat het hele doen en laten van de Vleermuizenwerkgroep noodgedwongen zo goed als stil. Logisch dat zoiets niet zonder gevolgen bleef: sommigen haakten af, weinig of geen nieuwe mensen kwamen erbij, jarenlang opgebouwde routines werden onderbroken en raken moeizaam opnieuw opgestart ... Dit jaar is het voor onze werkgroep dus extra hard wer-

ken om er de vaart weer in te krijgen. Je hoort er nog van!

Beschermingsacties konden wel doorgaan Hoewel het onderzoek naar vleermuizen dus grotendeels stilviel, konden de meeste beschermingsprojecten toch verder uitgevoerd worden. De stuurgroep van het Vlaams Soortenbeschermingsprogramma vleermuizen (zie www.natuurenbos.be/ sbpvleermuizen) bleef online bijeenkomen en beschermingsacties uitwerken. In onze eigen regio kon het Regionaal Landschap Houtland en Polders via een Projectsubsidie Natuur van het Agentschap Natuur en Bos opnieuw een vijftal winterobjecten voor vleermuizen afsluiten en inrichten, onder meer ijskelders en bunkers in private domeinen, maar bijvoorbeeld ook de bunker langs het kanaal Gent-Brugge

nabij de jachthaven van Brugge, of het bunkertje in de Gulke Putten in Wingene.

Hoe noodzakelijk en waardevol ook: dat soort acties gaan niet volstaan, er is nog veel meer werk aan de winkel. Het duurzaam beschermen van onze vleermuizen is een werk van lange adem, meer in een volgend nummer van De Spille!

Bob Vandendriessche

Welkom in onze coöperatieve biowinkel

Open op di 15u-18u, vr 14u-19u & za 9u-13u Lokaal: voor

Ecologische

Eerlijke prijzen

Participatief

Ontmoeting van

en door mensen

en biologische

voor boeren en

project: klant is

buren, bioboeren

uit de buurt

producten

klanten

mede-eigenaar

en bewoners

Bezoek onze winkel in de Reigerlostraat 10 | 8730 Beernem, op domein PC St-Amandus

www.biobes.be BES Beernem De Spille 2022-3

11

tu

Vogelwerkgroep Mergus

IFO’S: maart, april en mei 2022

Purperreiger - Patrick Keirsebilck

Boerenzwaluw - Patrick Keirsebilck

Begin maart werden de eerste zomertalingen gezien in Hoeke. Ze verblijven hier meestal van maart tot september en waren een aankondiging van een leuke lente.

Ook een roodhalsgans met zeer mooie tekening en kleuren was van de partij. We konden de grote zilverreiger en de koereiger, beide opvallend wit, bewonderen. Een kleine plevier kwam ons ook verrassen. Vele grutto’s en rosse grutto’s deden de lentekriebels fel opflakkeren, de tjiftjaf zong al uit volle borst. De kolgans en brandgans waren klaar om te vertrekken naar hun broedgebied.

Op 11 maart werd er een uitzonderlijke “spetter” gemeld: er werd een havikarend gezien boven Bloemendale (Brugge) . Diezelfde dag werd een eerste blauwborst gespot in de Uitkerkse weiden en 13 maart werd een eerste boerenzwaluw gemeld aan de Fonteintjes. Bij het trektellen telde men 23.201 overvliegende vinken, meer dan 100 grote zilverreigers, dagelijks vele grutto ’s en zomertaling. Verder was er ook nog leuke doortrek van boomleeuwerik, kramsvogel en koperwiek. Een leuke exoot om te vermelden waren de twee bronskop-

“We zagen een havikarend boven Bloemendale (Brugge).” eenden die te spotten waren in Snellegem.

Midden maart meldden zich opnieuw enkele belangrijke nieuwkomers. Een zeearend vloog over Wijnendale aan het kasteel De Mare en later ook een tweede exemplaar over de Fonteintjes. We zagen een oeverzwaluw bij het trektellen, en een Europese kanarie over de achterhaven van Zeebrugge. Er werd een hele grote groep koereiger, maar ook roerdomp, baardmannetje, keep, blauwborst, Siberische tjiftjaf, sneeuwgors en nog vele andere gespot.

12 De Spille 2022-3

Eind maart kwamen de eerste zomergasten toe. Eerst de eerste boeren- en oeverzwaluwen, later meer en meer blauwborst en kleine plevier, de week daarop ook grote stern, purperreiger, rietzanger en gele kwikstaart. Begin april kregen we kort zachte temperaturen, maar wat later kwamen we terug terecht in een winter met wat sneeuw. Toch zagen we enkele nieuwe vogelsoorten: zoals een zeer zeldzame Amerikaanse wintertaling in de weiden van Stalhille, een zeearend boven Vloethemveld en ook een visarend was van de partij. De slechtvalken in Brugge waren dan al druk bezig met het leggen van de eerste eitjes. Het smelleken werd genoteerd. De paarse strandloper (al de hele winter gezien) was er terug. We konden opnieuw volop genieten van de oeverzwaluwen, boerenzwaluwen, blauwborsten en tapuiten.

Een zeldzame dwerggors werd gevonden in de Hoge Moere van Houtave. Veertien vogelaars noteerden een reuzenstern, maar ook de grote stern liet zich bewonderen. Ook een zeldzame bronskopeend, waarschijnlijk een ontsnapte vogel, trok de vogelliefhebbers naar buiten. Een imponerende grijze wouw stal de show

Beflijster - Patrick Keirsebilck

boven Wingene. Andere minder spectaculaire vogels werden eveneens gemeld: bosuil, velduil, snor, boompieper.

Midden april was er een enorme trek aan de Fonteintjes, vooral van purperreiger, grote zilverreiger, sperwer, bruine kiekendief, torenvalk, beflijster, regenwulp, gele kwikstaart en kneu. De meest zeldzame vogel was wel de Balkanbaardgrasmus.

Deze werd gezien door tientallen vogelaars aan de voorhaven van Zeebrugge.

Daarnaast vermelden we nog enkele “speciallekes”, zoals hop, koekoek, Engelse kwikstaart, steltkluut, eerste roodstuitzwaluw, visarend, morinelplevier, kraanvo-

gel, lachstern en reuzenstern, nachtegaal, zeer veel lepelaars, grauwe kiekendief e.a.

Eind april kregen we meldingen binnen van nieuwe soorten die we nog weinig of niet in dit jaar gezien hadden. De meest opvallende was de Terekruiter, te zien op 28 en 29 april 2022 in het Zwin. Andere leuke waarnemingen waren volgende soorten: steltkluut, bosruiter, Temmincks strandloper, paapje, Groenlandse tapuit, bonte vliegenvanger, Engelse kwikstaart, gekraagde roodstaart. Die gaven ons de zekerheid dat de lente in het land was.

Ook in de eerste week van de meimaand werd deze trent verder gezet. Wat denk je van kleine geelpootruiter, steppekieken-

dief, hop, draaihals, Orpheusspotvogel, morinelplevier en rouwkwikstaart. Ook onze tellers aan de Fonteintjes haalden hun hartje op. Op 8 mei telden ze 1029 zilverplevier, 704 kanoet, 7 kleine strandloper en … één ijseend!

Gebaseerd op de wekelijkse “Blikvangers” van Machteld Kaesemans, te vinden op www.mergus.be en samengeraapt door Marc Nollet

De Spille 2022-3

13

Vogels kijken ... Hoe doe je dat?

Als 12-jarige kreeg ik mijn eerste vogelgidsje. Boordevol enthousiasme en ambitie zaten er reeds na enkele weken een tiental soorten in mijn hoofd gebeiteld. Dankzij de excursies van de toenmalige BJN kwam alles in een stroomversnelling. Ik had een blitzcarrière en weldra een soortenlijst om van te snoepen. Een juveniele drieteenmeeuw of de roep van een overtrekkende boompieper hadden voor mij geen geheimen meer. Op 19- jarige leeftijd verlegde ik mijn horizonten en specialiseerde me in steltlopers: blonde en zwarte ruiters, zoenplevieren, witgatjes, frêle franjepoten, steltkluten en vele andere prachtige creaturen. De kijker hing ik definitief aan de haak en voortaan vlooide ik de gidsen van Jan Cremer, Jan Wolkers of Jef Geeraerts uit.

Enkele decennia later werd ik opnieuw gebeten door de vogelmicrobe. De vele Mergus-excursies en reizen krukten mijn vogelkennis weer op tot een voor mij aanvaardbaar peil. Onderhuids werd ik eveneens getriggerd door het zeer diverse pluimage van mijn collega’s. Voortaan was het bestuderen van hun gedrag even boeiend als het vogelspotten. Na veel terreinstudie kwam ik tot de onderstaande catalogisering van deze vogeladepten, niet op complexe algoritmes of parameters gebaseerd, maar louter op basis van intuïtie.

De encyclopedisten Deze uitzonderlijk getalenteerden spelen voor mij duidelijk in de hoogste klasse. Ze zijn werkelijk outstanding en hun kennis is gewoonweg fenomenaal. Van zodra je in het veld bent, steken ze hun vinger op en fluisteren “roep boomleeuwerik op twaalf uur” of “hoog in de lucht overtrekkende juveniele boomvalk”. Ik neem dan vliegensvlug mijn pas aangeschafte Kite Stabilized-kijker, maar driewerf helaas. Feilloos brengen ze iedere vlinder of insect op naam en de flora is voor hen een open boek. Deze bescheiden encyclopedisten delen graag hun kennis. Met mijn inferieure zintuigen en gatenkaasgeheugen blijft natuurbeleving voor mij een topper, maar helaas zal ik altijd in de provinciale reeksen spelen. Een excursie, geleid door zo’n alfa-naturalist, is me steeds een waar ge-

14 De Spille 2022-3

noegen, zolang het maar geen rush wordt op records qua soorten of aantallen!

De tellermannen Tellers zijn meestal van het mannelijk geslacht. Iedere vogel is voor hen een vliegend getal en hun kijker een telraam. Hun excursieboekjes staan volgeklad met cijfers, kolommen, streepjes en codes. Meten is immers weten. Iedere plas, weide of elk stukje strand moet geteld worden.

Een groepje rustig dobberende eenden tellen is gemakkelijk, maar voor een groep honderden kriskras door elkaar hollende bonte strandlopers heb je meerdere telramen nodig.

Neen, het obsessief tellen van vogels is

“Het bestuderen van mensengedrag was even boeiend als het vogelspotten." niet aan mij besteed. Een vriend vogelaar, en vroeger wiskundeleraar, ontwikkelde ooit een mathematisch telmodel waarin het getal “zeven” een cruciale coëfficiënt of parameter is. Op een goede vrijdag vraag ik hem mij dit nog eens uit de doeken te doen, want ja, in een kaasgeheugen zitten veel gaten! Beste natuurliefhebber, ik voel de bui al hangen. Inventariseren is inderdaad ook tellen, maar wel tot nut van de wetenschap!

De super-enthousiastelingen Sommige mensen zijn genetisch altijd super opgewekt en enthousiast. Het lijkt wel alsof ze met een schaterlach de baarmoeder verlieten. Ik ben helaas de vrucht van een moeilijke bevalling. Alles wekt hun interesse op, ze zijn uitermate gedreven en beleven vooral plezier in de natuur. Een nieuwe waarneming brengt voor hen een fata morgana van opperste geluk. Ze fladderen door de natuur met vlinders in hun buik. Ze beleven de natuur als één groot, dik toverboek met op iedere bladzijde pure magie. Capsones zijn hen vreemd en ieder jaar bouwen ze geduldig aan hun kennis. Volgens deze natuurepicuristen is het vinden en op naam brengen van de kleinste micro-nachtvlinder even boeiend als de paarvlucht van de keizersmantel, waarbij ze zelfs euforisch worden van de feromonen uit de mannelijke geurstrepen.

De Twitchers en losers “Alles voor de levenslijst” is het leitmotiv van dit uiterst select herengezelschap met als enige doelstelling zoveel mogelijk soorten te scoren. De leden van dit quasi geheim genootschap staan onderling in verbinding met het “bird alert-systeem”.

Van zodra een dwaalgast in België of de buurlanden neerstrijkt, slaat hun alert op rood. Vanuit alle uithoeken van ons landje en omliggende vertrekken deze soortenjagers gejaagd naar de plek des heils

op zoek naar een dwergooruil, rotskruiper of Amerikaanse zanggors. Wanneer twitchers te laat op de plaats van de afspraak komen en de vogel is gaan vliegen, worden ze door hun collega’s gekapitteld als losers en kunnen dan enkel een schaamsoort invoeren. Vele twitchers herken je meteen aan hun zware ecologische voetafdruk. Ronddobberen tussen de ijsschotsen van de Zuidpool of trektochten in het regenwoud van de Amazone, ik val in herhaling, alles voor de levenslijst.

De Tinbergianen Nobelprijslaureaat Nico Tinbergen was een bioloog-etholoog die het sociaal gedrag van vogels bestudeerde. Ik beschouw mezelf eerder een Tinbergiaan: het gedrag van een groepje kibbelende mussen boeit me meer dan een groep van 1.400 kolganzen. In de lente kan ik urenlang in mijn bosje vanuit mijn hangmat het baltsgedrag van de torenvalken begluren.

Enkele weken voor de eileg komt mijnheer Vandervalk meerdere malen per dag naar de kast met een vette prooi, die hij vanop een vaste tak presenteert aan zijn geliefde. Na goedkeuring slokt de dame de prooi naar binnen met als beloning een copulatie van circa tien seconden. Zelfs een kort genot vereist soms een zware inspanning. Als je in een struweel iemand verbeten op een oude tikmachine hoort tokkelen, mag je er je beste paard op ver-

wedden dat hier een winterkoninkje een kunstwerkje componeert in de hoop een romantisch vrouwtje te strikken.

De fotografen Fotografen herken je onmiddellijk aan hun kanon met een loop tot 800mm of hun arsenaal micro- of macrolenzen. Ze hebben ook hun eigen vakjargon en spreken steevast van een goede zwart-witbalans, het aantal pixels, de iso’s, het juiste diafragma en shoppen of croppen. Wanneer een groepje lepelaars overvliegt, worden ze plots heuse talibanstrijders. Hun kalashnikovs vuren tot twintig schoten per seconde af. Het resultaat mag er wezen: fier tonen ze dan ook hun prachtige opnames, ook voor ons een waar genot. Helaas heb je ook de fotograaf-stropers, altijd ‘einzelgängers’. Hun enige betrachting is enkel zeldzaamheden te fotograferen om zo hun collega’s te overtroeven. Alle middelen heiligen hun doel. Hopelijk worden lijfstraffen opnieuw ingevoerd voor deze kleine kinderen met te grote toeters.

Jan Swimberghe

“Elke gelijkenis met bestaande personen, gebeurtenissen, activiteiten, aangehaalde voorbeelden of namen van personen berust op louter toeval“, een gouden raad van mijn advocaat!

De betweters Een vriend vogelaar beweert dat er in elke bak tomaten wel een overrijpe tussen zit.

Op excursie wurmen de betweters zich al na enkele minuten naar boven. Ze onderbreken gedurig de leider van het gezelschap met arrogante uitspraken of correcties. Door hun groot ego worden ze door

nieuw in uw eigen regio (Beernem)

HIGH END VERF voor binnen en buitentoepassingen :

contacteer voor de Benelux : Paint From The North tel +32-497-39.68.12 info@paintfromthenorth.be www.paintfromthenorth.be

acrylaatvrije silicaatverven plantaardige emulsieverven voor binnen met bacterie-/schimmelwerende werking

iedereen gemeden als de pest. Hopelijk worden voor die enkeling de coronarestricties weer ingevoerd. Met een mondmasker en vooral een “social distancing” van honderd meter hebben we geen last van deze zelfverklaarde natuur-Einsteinen.

GOING GREEN WITH EXQUISITE STYLE !

VOC vrije lijnolieverven volgens Zweedse receptuur - extreem lange levensduur

“Een biologische verflijn geproduceerd in het Hoge Noorden, omdat ze daar karakter hebben, vakmanschap en kwaliteit, en waar de natuur zeer hoog aangeschreven staat. En omdat ze weten dat een beetje tegendraads gezond is.”

petrochemievrije pigmenten - hernieuwbare grondstoffen - bijzondere aandacht voor allergieën

De beste keuze voor : - bio-ecologisch bouwen pur sang - restauratie en monumentenzorg - stijlvolle afwerking voor binnen en buiten

DE GEZONDSTE VERF VOOR DE KINDERKAMER KOMT UIT HET LAND VAN DE RENDIEREN

rich and luxurious colours

jollycollection.be

De Spille 2022-3

15

tu

Vogelwerkgroep Middenkust

Meetnetten aan de Middenkust

Vrouwtje argusvlinder, door ons te volgen met argusogen! - Johan Broidioi

Sinds 2016 worden er verspreid doorheen Vlaanderen “meetnetten” geteld, een groot project rond de monitoring van Europees belangrijke soorten en enkele voor Vlaanderen beleidsrelevante soorten. Natuurpunt Studie coördineert het veldwerk, het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO) zorgt voor de analyses, dit alles in opdracht van de Vlaamse Overheid (het Agentschap voor Natuur en Bos). In totaal worden samen met onze vogels maar liefst 79 dieren- en plantensoorten opgevolgd op meer dan 2.700 tellocaties.

Het tellen van de soorten gebeurt met een volgens de soort gestandaardiseerd protocol, zodat de gegevens later bruikbaar zijn in statistische berekeningen. Meten wordt weten. kaarthok geteld, tijdens het tweede en derde jaar wordt geteld in andere hokken, die dan op hun beurt ook om de 3 jaar herhaald worden. Het ene hok in het Westhoekreservaat waar we slanke gentiaan of duingentiaan opzoeken, wordt jaarlijks geteld.

Heivlinder, zo zie je hem, zo verlies je hem.

Een camouflagekampioen. - Johan Broidioi

Het uitvoeren van die Europese doelstellingen vergt een enorme (tijds)inspanning, het is zo goed als onbetaalbaar om dat louter door professionals te laten doen. Zo kwam Natuurpunt met haar vele vrijwilligers in beeld. Na een oproep stapten ook bij Natuurpunt Middenkust enkele vrijwilligers mee in dit project. Het is best intensief, maar ook leuk om op pad te gaan in een interessant gebied om een interessante soort te tellen. Dacht je er al veel over te weten, leer je toch steeds bij (bv de nevensoorten of het beter herkennen van de biotopen). We zijn niet zeker of we een volldig beeld hebben van de projecten, maar we vertellen graag al iets meer over argusvlinder, heivlinder, oranje zandoogje en slanke gentiaan. De telfrequentie is afhankelijk van de soort. Zo worden de dagvlinders om de 3 jaar in hetzelfde

16 De Spille 2022-3

Argusvlinder De argusvlinders vliegen bij ons in 2 generaties, een eerste in mei en een tweede van half juli tot half augustus. Die worden elk in 3 periodes van 10 dagen opgedeeld, waardoor er 6 keer moet uitgerukt worden om een volledig zicht te krijgen op het voorkomen van het beest. We tellen hokken in Stalhille, Oostende, Lombardsijde en Slijpe. In 2 hokken was de argusvlinder al verdwenen nog voor het project begon. Het gaat inderdaad hard bergaf met deze vlinder, sinds vorige eeuw kampen we met een verlies van zowat 95%. Een eerste INBO-rapport over de meetnetresultaten van 2016 tem 2021 toonde een verdere achteruitgang van 21%. De argusvlinder heeft last van droge zomers, het regionaal opwarmen van ons klimaat en van stikstofdepositie, want een overmaat aan nitraten maakt vele grassen, de waardplant van de rups, ongeschikt tot zelfs licht giftig. In de andere hokken zien we nog argusvlinders vliegen, al hadden we in het hok van Slijpe slechts één waarneming per generatie.

Heivlinder De heivlinder komt slechts voor in de duinen en in streken met veel heide. Er is maar één generatie van half juli tot half augustus, we gingen dus drie keer tellen. Ook hier is de soort (tijdelijk?) al verdwenen uit het ene hok in Oostende, terwijl de tellingen in het hok in Lombardsijde nog best meevallen.

Daar zijn gelukkig nog stuivende duinen, iets waar de heivlinder kennelijk profijt van heeft. Het INBO-rapport met de meetnetresultaten van 2016 tot 2021 toont ook voor deze soort een schrikbarende trend: - 24%.

Ondertussen is het telprotocol wat aangepast en moeten we niet meer opdraven bij erg warme dagen, want dan zoekt deze vlinder de koelte op onder bomen of struweel en vlucht hij uit zijn biotoop. Je moet een straffe teller zijn om hem dan nog te vinden, want het is echt een camouflage-ampioen.

Zo zie je hem nog, je kijkt even opzij, zo vind je hem niet (meer). Ondanks zijn biotoop in de duinen is de heivlinder niet goed bestand tegen extreme droogte. Laten we dan maar hopen dat de huidige recorddroogte tegen half juli wat ondergespetterd raakt.

Oranje zandoogje Het oranje zandoogje lijkt misschien een vreemde eend in deze meetnet-bijt: met deze vlinder gaat het toch goed? Het IN-

BO-rapport bevestigt dat zelfs, een toename van 15%. Maar het gaat allerminst goed met dit grote-vakantie-vlindertje (hij vliegt van begin juli tot half augustus) in de rest van Europa. Vooral in Oost-Europa belandt het oranje zandoogje steeds meer op Rode Lijsten en is hier en daar zelfs al uitgestorven.

Zelfs in ons petieterige lapje Vlaanderen doet de vlinder het beter in het westen dan in het oosten. Een zeer grote verantwoordelijkheid voor Nederland en België dus.

Slanke gentiaan We tellen natuurlijk niet allemaal vlinders of vogels, er worden ook planten geteld. Johan Devos doet schitterend werk met de planten-

werkgroep Duinviooltje. Zij inventariseren al jaren talloze km-hokken met de befaamde streeplijsten. Ook met het meetnettenproject exploreren we jaarlijks enkele duinpannen in het Westhoekreservaat in De Panne op slanke gentiaan (= duingentiaan). Omdat dit een heel andere aanpak vergt dan vlindertjes turven, gebruiken we hier de app die meetnetten ontwikkelde. INBO ziet dat de soort het goed doet in de percelen waar gemaaid en/of gegraasd wordt. Maar wat een weelde, wat een overvloed voor ons Middenkusters die dachten dat de Paelsteenpanne of de Warandeduinen een plantenparadijs waren. Dat zijn ze natuurlijk wel, maar dan toch het kleine broertje van de Westhoek.

Hier zien we de glorie van hoe ons amateurstatuut opgepikt wordt door de wetenschap en vertaald raakt in beleid. Terwijl we geniéten. Met een glazige blik in de ogen kijken we nog even naar de toekomst: straks komen er nog nieuwe meetnetten bij: vleermuizen, gladde slang, vermiljoenkever …

Laat je niet pramen, dit is het ware leven!

Johan Broidioi

ONTDEK WAT GEUREN VOOR JE KUNNEN BETEKENEN

LEER HET PROCES VAN PARFUM MAKEN MET ETHERISCHE OLIËN VAN BIOLOGISCHE EN NATUURLIJKE AFKOMST INFORMATIE EN DATA'S WWW.ELLISGIJSEN.BE

ELLIS GIJSEN GEUR EN PARFUM CONSULENTE AROMATHERAPEUTE 050/700 386

Bugacpuszta Lodge Glamping en vakantiehuizen in Hongarije Van harte welkom bij Stijn & Mieke Burggraeve – Vanwalleghem Lieze, Lars & Senne

www.bugacpusztalodge.be www.naturehouseshungary.be

De Spille 2022-3

17

Hoeveel vogels broeden hier?

Zingende grasmus - Geert Jonckheere

De vraag stelle, is ze beantwoorden, zei een filosoof, en de actieve vogelaar weet na enkele zoektochten wel een en ander. Toch blijven er meer vragen komen. Welke soorten komen er meer voor dan vroeger? Welke niet? Hoe komt het dat huiszwaluwen uit ons straatbeeld verdwijnen. Is het werkelijk zo dramatisch gesteld met de veldleeuwerik?

Turkse tortels maken een nest in mijn tuin, maar waar zijn de zomertortels?

Uit de vorige broedvogelatlas (verschenen in 2005) bleek al duidelijk dat we te weinig weten over de trends van onze algemene broedvogels en over de oorzaken die eraan ten grondslag liggen. Op heel wat vragen moeten we nu immers het antwoord schuldig blijven, of moeten we ons eerder baseren op vage indrukken dan op wetenschappelijk onderbouwde gegevens. Sinds 2007 werken het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en Natuurpunt Studie samen rond het project Algemene Broedvogels waarbij Natuurpunt de gegevens verzamelt en het INBO instaat voor de opslag van de gegevens en bijhorende rapportage.

Hoe vergaat het de soorten die zich ophouden in duinen of het bos, in de stad of in een landbouwmilieu? Waarom belanden voorheen gewone broedvogels op de Rode Lijst?

Hoeveel soorten volgen er nog? 1200 kilometerhokken (UTM) verspreid over Vlaanderen werden ad random geselecteerd, verdeeld over zes verschillende habitattypes: bos, landbouw, urbaan gebied, heide-ven-duin.

De telmethode is simpel en niet arbeidsintensief. In elk hok zijn zes punten vastgelegd waar

18 De Spille 2022-3

de teller gedurende vijf minuten broedvogels ziet of hoort (zingen). Dit gebeurt driemaal tussen maart en midden-juli. Elk hok moet maar éénmaal in een cyclus van 3 jaar geteld worden. De vrijwilligers van Natuurpunt Middenkust nemen elk jaar een achttal hokken onder de loep. (zie kaartje op de pagina hiernaast) De vorige drie jaar telden wij ook 12 hokken aan de Westkust. Door de verzamelde gegevens krijgen we een nauwkeurige kijk op de veranderingen van onze broedvogels, wat essentieel is voor de juiste acties naar beleid en behoud. Zo zullen we op middellange termijn sterker staan in onderhandelingen met allerlei belangengroepen, zoals die rond duurzaamheid van landbouw en jacht. Gegevens uit ons land worden gebundeld om de zogenaamde ‘European bird indicator’ te berekenen (meer informatie op www.ebcc.be) Uit de eerste tellingen (vanaf 2007 tem 2019) weten we voorlopig dit: Gaan er op vooruit: • Exoten als Canadese gans en fazant • generalisten als ekster, kauw, zwarte kraai, meerkoet en houtduif; • tuinvogels als groenling, vink, kool- en

pimpelmees, zwartkop, tjiftjaf, zanglijster, grote bonte specht.

Doen het (erg) slecht: • weidevogels als kievit, graspieper en veldleeuwerik, • holenbroeders als spreeuw en ringmus, • vorstgevoelige soorten als Cetti’s zanger, groene specht, goudhaan, winterkoninkje, waterhoen, blauwe reiger, dodaars en fuut, • de insectenetende ‘trans-Sahara’ trekkers als sprinkhaan- en bosrietzanger, nachtegaal, koekoek.

4 mei De zon is vroeg op, het is mooi weer en er is nog geen ochtendlawaai. Ik zie bijna geen wolkje aan de blauwe lucht. Het is nog wat fris, maar daar kunnen we tegen. Het is ideaal weer om voor de tweede telling van blok DS9977 rond het natuurgebied D’Heye.

Ook de vogels genieten van dit zonnig lenteweertje en zingen al volop.

• Punt 3.1: Ik sta in het parkbos van Blutsyde en hoor een ‘gemengd koor’ van me-

VAKANTIEWONING 14 personen

in een natuurpark van 12.000 hectare

•

•

•

•

rel, zanglijster, winterkoninkje en heggenmus, twee tjiftjaffen roepen tegen elkaar op. Boven in de boomkruin zitten enkele koppels houtduiven en bouwt een eksterpaar aan zijn nest. Een groene Specht lacht.

Punt 2.1: Vanaf de baan heb ik een overzicht van het open veld van het natuurgebied: een koppel wilde eend zit naast een plasje en een paartje boerenzwaluw bij de oude Jacobinessenhoeve. Hier deed vroeger de kievit zijn baltsvlucht, helaas nu niet meer. Er is wel nog steeds een koppel kneu.

Punt 2.2 : Daar zingt de grasmus, vliegt een koppeltje Turkse tortel over en alarmeert een fazanthaan. Ik hoor toch nog een vijftal huismussen tsjilpen.

Punt 3.2: Nu bekijk ik alles vanaf de andere kant van het duinreservaat d’Heye.

Op het duingrasland beweegt een groep kauwtjes en vliegt twee paar koolmezen over. Ik hoor tuinfluiter, fitis en nachtegaal vanuit het struweel.

Punt 1.2: Het oude duingebied gaat

hier over naar de polders. Een koppel bergeend probeert zich te verstoppen en een koppel zwarte kraai heeft een nest gemaakt in een grote wilg. Ik hoor jammer genoeg geen graspieper of veldleeuwerik meer.

• Punt 1.1: Hier meer een poldergebied; vroeger zat hier nog een koppel patrijzen en een scholekster op een akker, nu zie ik enkel een gele kwikstaart.

In het veld kan ik met de app Meetnetten alles onmiddellijk noteren en thuis uploaden naar de onlinedatabank van het INBO. Waar is de tijd van pen, kaart en papier?

Meer info: https://inbo.github.io/abv-rapport/2020/ https://www.natuurpunt.be/pagina/algemene-broedvogels-vlaanderen Serge Allein

Katelijnestraat 140 8000 Brugge Tel. 050 33 23 40 www.huyzeparrent.be

Natuurvlees van boer tot bord

Viroinval

chantemerle.be

0478 21 03 45

Elke dag open van 8u tot 13u en 14u tot 18u.

Elke dag open van 7u30 tot 13u00 Maandag open tot 18u30. en van 14u00 tot 18u30.

Gesloten op Zaterdag open tot 18u00. woensdag en zondag.

Gesloten op zondag en woensdagmiddag

De Spille 2022-3

19

tu

Natuur.Fotografen Brugs Ommeland

N.FBO gaat in verlof

Bekertjesmos - Marc Nollet

Bruno Verhelst

Vincent Forges

Fernand Roelandt

Voorafgaand aan elke uitstap van N.FBO houden we een vergadering waarbij de bestemming van de volgende excursie in detail voorgesteld wordt, we bespreken het geschikte fotografisch materiaal en tonen beelden van de voorbije activiteiten. Het vergaderlokaal van deze werkgroep bevindt zich in het Kasteel Beisbroek, Zeeweg 96, Brugge. De groep bestaat momenteel uit zo’n 45 enthousiaste fotografen, allen lid van Natuurpunt (de enige voorwaarde om deel uit te maken van deze werkgroep). Geïnteresseerden uit eender welke afdeling van Natuurpunt zijn steeds welkom. Het volstaat het aanmeldingsformulier in te vullen dat terug te vinden is op de website www.nfbo.be. Niet-leden kunnen vooraf altijd lid worden van en via www.natuurpunt.be De voorbije maanden De maandelijkse uitstappen van deze hechte groep natuurliefhebbers en –fotografen blijken in de smaak te vallen. Na de uitstappen naar de Uitkerkse polder en de Assebroekse meersen (zie vorige De Spille) gingen we in maart op stap in de bossen van het Drongengoed op de grens van West- en Oost-Vlaanderen. Het was nog wat vroeg op het jaar, er bloeiden nog geen bloemen, er stonden nog geen paddenstoelen, het was dus zoeken naar een geschikt onderwerp om te fotograferen. Gelukkig zat het licht wel mee, zodat de fotografen die moeilijke opdracht toch tot een goed einde brachten. Dit bleek later uit de vele foto’s die op de daaropvolgende vergadering getoond werden en waarvan er nu een tiental kunnen gezien worden op www.nfbo.be Op 24 april trokken we voor het eerst naar Doeveren, een natuurgebied van 60ha op grondgebied van Zedelgem en Oostkamp.

Er werden landschapsfoto’s genomen,

20 De Spille 2022-3

maar ook vogelfotografie werd toegepast en niet in het minst waren verschillende fotografen bezig met macrofotografie. Ze waren allen in een opperbeste stemming om het maximale uit hun camera’s te halen.

Midden mei wandelden we over de paden van de duinbossen tussen De Haan en Wenduine. Vele struiken droegen al geurige bloemen, oa meidoorn en vlier, terwijl andere struiken kaal gevreten werden door tientallen rupsen. We bekeken in detail de stinkende gauwe en roken aan de look-zonder-look.

We doorkruisten de zandvlakte samen met de grazende koeien en legden dit alles vast op de gevoelige plaat, om juist te zijn, op de sensor van ons digitaal fototoestel!

Tentoonstelling “Foto’s uit de natuur” Nog steeds hangen een 20-tal foto’s van evenveel leden in het gerechtsgebouw van Brugge. We raden jullie aan deze tentoonstelling eens te bezoeken tijdens een zomerse wandeling in Brugge. De toegang is gratis.

Volgende maanden Tijdens de twee zomermaanden juli en augustus ligt de werking even stil: de fotografen gaan dan op vakantie! Maar in september ligt de eerste foto-excursie van het tweede semester al vast. Dan brengen we een bezoek aan de mooie omgeving van het natuurgebied Heideveld-Bornebeek in het landschapspark Bulskampveld.

Blijf onze website nfbo.be volgen om op de hoogte te blijven van onze vergaderingen en excursies en aarzel niet het contactformulier in te vullen.

Marc Nollet Voorzitter

Excursies voor het grote publiek

Thema-excursie

KALENDER Activiteiten

tu

juli

Wetenschappelijke excursie

Langere wandeltocht

Werkdag

Weekend 2 en 3 juli: tweeluik vlinders in Beernem Zie pg. 27.

Film- of dia-avond, lezing

Daguitstap

Zie pg. 29.

Zondag 3 juli: Park 58 edition speciale: avec guide français!

Fietstocht

Foto-excursie Inschrijven verplicht

Vlinderthema Schemer- of avondwandeling

Activiteit

Weekend 2 en 3 juli: Biodi-masko 3.0. in Jabbeke

van

Vogelwerkgroep

Mergus Algemene Vergadering

Thema Schelpen

ONVERWACHTE WIJZIGINGEN in het programma worden op onze website gemeld. Ga daarom geregeld een kijkje nemen op de activiteitenpagina van Natuurpunt Brugs Ommeland & Middenkust: www.natuurpuntbrugsommeland.be.

Deelname: Enkele van onze activiteiten zijn gratis voor Natuurpuntleden, maar betalend voor niet-leden. Vraag dit even aan de gids om zeker te zijn.

Activiteiten in het kader van de Week van de Zee zijn gratis.

Coronamaatregelen We volgen de actuele coronamaatregelen.

Inschrijven: Inschrijven is verplicht. We vragen geïnteresseerden om in te schrijven via de activiteitenkalender: www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken of contact op te nemen met de contactpersoon vermeld bij de activiteit.

Afspraak om 14 uur aan de Pergola, Park 58, Duinbergen.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Chantal Jacobs: 050/61.42.10 en Jeff De Groote: 050/53.92.39.

Zondag 3 juli: Kindersafari in Brugge Zie pg. 23.

Zondag 3 juli: wandeling in het gesloten gebied “De Kijkuit” Afspraak om 10 uur aan de parking van het Zeepreventorium, Koninklijke Baan, De Haan tot ongeveer 12 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Zondag 3 juli: huiszwaluwenfietstocht rond Koolkerke/Dudzele/Kruisabeele Afspraak om 9 uur, aan de randparking Havenstraat, L. Coiseaukaai (net voorbij Overstock), Brugge, tot 12.30 uur.

Meebrengen: rijklare fiets, verrekijker.

Info en inschrijven: NP Brugge en Mergus: Frank De Scheemaeker: 0473/91.84.36.

Huiszwaluwen tellen wordt een traditie in het Brugse, het is een belangrijke activiteit omdat het stadsbestuur subsidie geeft aan de bewoners om zorg te dragen voor deze vogels.

Zondag 3 juli: op zoek naar reeën in West Doeveren Afpraak om 5 uur, tot ong. 8 uur. De exacte locatie wordt na inschrijving meegedeeld

via e-mail (max. 15 deelnemers).

Info en inschrijven: Miguel Depoortere: 0497/31.94.32 of miguel@natuurpuntzedelgem.be.

Zondag 3 juli: zomerwandeling de duinen van de Oosteroever, Oostende Afspraak om 10 uur aan de vuurtoren van Oostende.

Info en inschrijven: NP Middenkust: Christine Petras: np.middenkust@gmail.com.

Zondag 3 juli: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke Afspraak om 10.30 uur aan de Drakentoren (tramhalte Krokodiel), L. Logierlaan, Middelkerke.

Meebrengen: stevige wandelschoenen.

Info en inschrijven: NP middenkust: np.middenkust@gmail.com.

Woensdag 6 juli: de Uitkerkse Polder bij valavond Afspraak om 19 uur aan het bezoekerscentrum Uitkerkse Polder, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge, tot 21 uur.

Meebrengen: verrekijker.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Woensdag 6 juli: zomer in de Baai van Heist Afspraak om 10 uur aan het Kleine Vuurtorentje, einde Zeedijk (nr 64), Heist.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Anne Coppens en Jeff De Groote: 050/53.92.39.

Donderdag 7 juli: verken De Fonteintjes en de duinengordel Afspraak om 10 uur in de Londenstraat, Zeebrugge, aan de ingang van het natuurgebied, tot 12 uur.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Donderdag 7 juli: bijenfietstocht Afspraak om 14 uur aan het Heldenplein (kant Zeedijk), Knokke-Heist.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Johan Beyne: 0473/59.96.04.

De Spille 2022-3

21

Zaterdag 9 juli: eeuwen menselijke invloed op de Zwinstreek

Zondag 10 juli: ooievaarsexpeditie in Damme

Donderdag 14 juli: zonsondergang in de Paelsteenpanne, Bredene

Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Luc Lierman: 050/61.19.56.

Afspraak om 14 uur aan bezoekerscentrum De Pulse, Dammesteenweg 2 in Damme, tot 16.30 uur. Deelname: 3 euro per persoon of 6 euro per gezin voor niet-leden, Natuurpuntleden: gratis. Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

Afspraak van 19 tot 21 uur aan tramhalte Bredene renbaan, Bredene.

Meebrengen: stevige wandelschoenen.

Info en inschrijven: NP middenkust: Johan Rys: np.middenkust@gmail.com.

Historische littekens te midden van natuurparels.

Zaterdag 9 juli: zilte plantenwandeling in Ter Doest Afspraak om 14.30 uur aan de kerk van Lissewege, Willem van Saeftingestraat, Lissewege, tot 17 uur.

Meebrengen: laarzen of stevige schoenen, plantengids, verrekijker.

Info en inschrijven: NP Brugge en NP BOM: Geert De Clercq: 0478/36.51.94.

In het historische landschap van de polders rond Lissewege ligt een reservaat dat een aantal zeer bijzondere natuurwaarden omvat, gebonden aan zoute ondergrond.

Dankzij een aantal ingrepen ontstonden specifieke omstandigheden die planten eigen aan de kust en kustpolders de kans gaven zich te ontwikkelen.

Zaterdag 9 juli: natuurwandeling Gevaerts - Noord (Beernem) Afspraak om 10 uur (tot 12 uur) op de noordoever van het kanaal Gent - Brugge, net stroomopwaarts van de keersluis. Gps: Gevaerts-Noord 8, Beernem.

Meebrengen: stevig schoeisel.

Info en inschrijven: NP Oostkamp: Frank Schaffler: fschaf@skynet.be: 0486/11.46.37.

We hebben specifieke aandacht voor de waardevolle schraalgrasland- en venvegetaties.

Zondag 10 juli: Safari in Brugge Zie pg. 23.

Zondag 10 juli: De Sashul in zomertooi Afspraak om 10 uur aan het Kleine Vuurtorentje, einde Zeedijk (nr 64), Heist.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Norbert Pauwaert Zondag 10 juli: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke Zie 3 juli.

22 De Spille 2022-3

Donderdag 14 juli: verken De Fonteintjes

Laat je meenemen naar de verschillende locaties waar ooievaars nestelen in Damme. Onderweg krijg je alle details over de leefwijze van deze prachtige soort.

Afspraak om 10 uur aan de ingang van het natuurgebied, t.h.v. tramhalte Duinse Polders, Blankenberge, tot 12 uur.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Maandag 11 juli: een schemerwandeling langs strand en duin

Donderdag 14 juli: bos- en strandwandeling

Afspraak om 19 uur aan het Infokantoor, Leopold II-laan, tramstation, Wenduine tot ongeveer 21 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Afspraak om 10 uur aan het Infokantoor Toerisme, Tramlijn-Oost, De Haan-Centrum, tot 12 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Maandag 11 juli: het binnenduingebied van Knokke-Heist

Zaterdag 16 juli: relatieve rust in het binnenduingebied (Oosthoekduintjes)

Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Woensdag 13 juli: polderfietstocht op zoek naar roofvogels via Zuienkerke, Nieuwmunster en kleiputten Wenduine Afspraak om 10 uur aan het BC Uitkerkse Polder, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge, tot 12 uur. (cafetaria open bij terugkeer) Meebrengen: fiets, verrekijker.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Woensdag 13 juli: zomer in de Baai van Heist Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Omer Rappé: 050/51.24.17.

Afspraak om 20 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Zondag 17 juli: de b(l)oeiende overgang tussen strand en duinen Afspraak om 14 uur aan Surfers Paradise, Zeedijk, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Christine Petras: 0473/59.96.04.

Zondag 17 juli: zomerwandeling in d’Heye, Bredene Afspraak van 13.30 tot 16 uur, Batterijstraat 39, Bredene.

Meebrengen: stevige wandelschoenen.

Info en inschrijven: NP Middenkust: Mark Decloedt: np.middenkust@gmail.com.

Zondag 17 juli: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke

Donderdag 14 juli: bijenfietstocht Zie 7 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Ludo Sterkens: 0475/74.60.54.

Zie 3 juli.

Maandag 18 juli: het strand na vloed, wat laat de zee achter Afspraak om 10 uur aan het Infokantoor, Leopold II-laan, tramstation, Wenduine tot ongeveer 12 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Dinsdag 19 juli: avondwandeling in het Dir. Gen Willemspark Afspraak om 20 uur aan de ingang, De Raan, Zeedijk, Heist.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Woensdag 20 juli: strandjutten en aanspoelsels herkennen Afspraak om 10 uur op de hoek van de Gadeynehelling met de Zeedijk, Blankenberge, tot 12 uur.

ril van ap i tot jul w t ee om de weken

Donderdag 21 juli: eb en vloed, wat laat de zee achter op het strand

Meebrengen: laarzen.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Woensdag 20 juli: strandlabo Afspraak vanaf 12 uur op de Zeedijk tussen De Saedeleer- en Gadeynehelling, Blankenberge, tot 16 uur. Doorlopend welkom.

Meebrengen: laarzen.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Woensdag 20 juli: zomer in de Baai van Heist

Afspraak om 14 uur aan het Infokantoor Toerisme, Tramlijn-Oost, De Haan-Centrum, tot 16 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Donderdag 21 juli: de Uitkerkse Polder bij valavond Zie 6 juli.

Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Ludo Sterkens: 0475/74.60.54.

Donderdag 21 juli: Zwinduinen en Polder: plantengemeenschappen en hun bijzondere bewoners

Donderdag 21 juli: bijenfietstocht

Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Zie 7 juli.

Op safari in Brugge Op safari in Brugge, het lijkt wel een “contradictio in terminis”, maar dat is het niet. Laat je verrassen door de boeiende natuur in de stad, leer de duistere kant van de Meerkoet kennen, de hommelsoorten die in bepaalde bloemen gespecialiseerd zijn of het bizarre gedrag van de Muurleeuwenbek. Dit is slechts een kleine bloemlezing van de schitterende natuur in Brugge. We nemen je mee langs het water door het begijnhof, waar we de biodiversiteit ontdekken, naar de rots, de OLV-kerk, in de stad. Hier heerst de “duivenkiller”, tot groot genoegen van de kerkfabriek.

De stad is een hoop stenen en sommige organismen houden hiervan, hun natuurlijke habitat zijn ook rotsen, kliffen en bergen en in de stad vinden ze een prima surrogaat van hun natuurlijk biotoop. Brugge beschikt ook over zoveel groen en de mix oefent een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op vele levende wezens.

Startplaats:

aan de luifel aan het Bargeplein, bij de rode brug, Brugge

Wanneer:

tweewekelijks op zondagmorgen om 10 uur 10 en 24 juli, 7 en 21 augustus, 4 september

Deelname:

Alle natuurliefhebbers, jong en oud zijn welkom voor slechts 3 euro per persoon, kinderen tot 12 jaar gratis, mits begeleiding van een ouder. Inschrijven is niet nodig.

Kindersafari: Heb je kinderen tussen 6 en 12 jaar? Dan kunnen ze dit jaar

mee op een kindersafari! Op een speelse manier ontdekken

de kinderen wat er leeft, groeit en bloeit in de stad op 3 juli

en 28 augustus om 10 uur. Verplichte begeleiding van minstens 1 ouder/voogd.

Groepen: Safari op aanvraag per groep van 24 personen kost 60 euro

(gids niet inbegrepen), dit kan elke dag vanaf half april tot

half september. Contacteer

Wim Jans: wjans566@gmail.com

Dirk Pottier: dirk.pottier@telenet.be tu

dankzij Brugse natuurgidsen tu Wim Jans tu Lieve Maeckelbergh tu Dirk Pottier tu Heidi Rau tu Heide Verstraete tu De Spille 2022-3

23

Zie 6 juli.

Zondag 24 juli: vlinderweekend Uitkerkse Polder Afspraak aan het bezoekerscentrum Uitkerkse Polder, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge: • 14 - 17 uur: wandeling op zoek naar dagvlinders en insecten • 20 - 22 uur: voordracht “Nachtvlinders” • 22 - 24 uur: nachtvlinders lokken en bewonderen Meebrengen: warme outfit.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Zondag 24 juli: safari in Damme Afspraak om 14 uur aan bezoekerscentrum De Pulse, Dammesteenweg 2 in Damme, tot 16.30 uur.

3 euro per persoon of 6 euro per gezin voor niet-leden, Natuurpuntleden: gratis.

Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

Een historische stad als Damme is rijk aan oude muren en gebouwen. Dit zijn ideale plaatsen voor vogels als ooievaar, slechtvalk, kauw en huiszwaluw en voor planten als muurviolier, stinkende gouwe, muurvaren en muurleeuwebek.

Zondag 24 juli: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke Zie 3 juli.

Zondag 24 juli: een oase in een landbouwwoestijn Afspraak om 14 uur aan parking van de oude grenspost, St Anna ter Muyden, (tgo benzinestation), Nederland.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman en Dirk Vantorre : 0473/59.96.04.

Zondag 24 juli: Safari in Brugge Zie pg. 23.

Maandag 25 juli: een schemerwandeling langs strand en duin Zie 11 juli.

24 De Spille 2022-3

Zondag 31 juli: natuurhistorische wandeling in de Schuddebeurze: natuur rond bunkers

Woensdag 27 juli: zomer in de Baai van Heist

Donderdag 21 juli: de Uitkerkse Polder bij valavond

Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Jeff De Groote: 050/53.92.39.

Woensdag 27 juli en donderdag 28 juli: Kustsafaritochten Uitkerkse Polder

Afspraak van 10 tot 12 uur aan het kruispunt Schuddebeurzeweg met Bamburgstraat, Middelkerke.

Meebrengen: stevige wandelschoenen.

Info en inschrijven: NP Middenkust: Wim Boydens: np.middenkust@gmail.com.

Zondag 31 juli: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke

Zie pg. 25.

Donderdag 28 juli: bos-en strandwandeling, via het strand naar het ontstaan van het duin Afspraak om 10 uur aan het Infokantoor Toerisme, Tramlijn-Oost, De Haan-Centrum, tot 12 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Donderdag 28 juli: strandjutten en aanspoelsels herkennen

Zie 3 juli.

augustus Maandag 1 augustus: strandwandeling, het strand na vloed, wat laat de zee achter

Zie 18 juli.

Woensdag 3 augustus: zomer in de Baai van Heist

Zie 20 juli.

Donderdag 28 juli: bijenfietstocht Zie 7 juli.

Zondag 31 juli: hoogzomer in de Zwinduinen en polder Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Zondag 31 juli: vlinderexcursie in Ryckevelde Afspraak om 14 uur aan de nieuwe parking langs de Holleweg, tot ongeveer 17 uur.

Meebrengen: insectenpotjes, stevige wandelschoenen.

Info en inschrijven: NP Brugge: Wim Jans: 0498/29.61.26.

Ryckevelde bezit talrijke biotopen en dus kunnen we er wel heel wat vlindersoorten aantreffen. We houden deze excursie uiteraard in het kader van het grote vlinderweekend. Er is kans op meer dan 12 soorten vlinders. Deze wandeling is ook geschikt voor kinderen.

Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Jeff De Groote: 050/53.92.39.

Woensdag 3 augustus: verken de Uitkerkse Polder Afspraak om 10 uur aan het BC Uitkerkse Polder, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge, tot 12 uur. (cafetaria open bij terugkeer).

Meebrengen: verrekijker.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Donderdag 4 augustus: verken De Fonteintjes Zie 14 juli.

Donderdag 4 augustus: bos- en strandwandeling Afspraak van 14 tot 16 uur aan het Infokantoor Toerisme, Tramlijn-Oost, De Haan-Centrum.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Donderdag 4 augustus: bijenfietstocht Zie 7 juli.

1 juli us gust 31 au 22 20

Schatten van Vlieg

in de Uitkerkse Polder

Ruik jij wat ik r uik?

Ga op schattenjacht met Vlieg langs het Kievitspad (1 km) in de Uitkerkse Polder. Families met kinderen tussen 3 en 12 jaar kunnen de hele zomervakantie meedoen. Volg de geurenzoektocht met uitdagende natuurquiz, kraak de code, open de schat en krijg een leuke beloning. Sla twee vliegen in één klap en maak kans op de Schatten van Vlieg hoofdprijs: een familieweekend in Barak de Vinck in Ieper!

Meebrengen: • kopie van het antwoordblad (zie website eind juni) • schrijfgerief Deelnemen kan van 1 juli tot en met 31 augustus, maar enkel tijdens de openingsuren van het bezoekerscentrum Uitkerkse Polder! Onze vrijwilligers bewaken er de schat. © Publiq

Afspraak in het bezoekerscentrum: Kuiperscheeweg 20, 8370 Blankenberge.

Open maandag tot en met zaterdag van 13u30 tot 17u30 en zondag van 10u tot 17u30.

Belangrijk: check voor je bezoek actuele openingsuren via onze website: www.natuurpunt.be/bezoekerscentrum-uitkerkse-polder Contact: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

li, 28 j u 27 en n 11 10 e us st augu 2022

Kustsafari

in de Uitkerkse Polder

Zin in een klimaatneutrale safaritocht? Onder begeleiding van een natuurgids ga je op zoek naar de ‘Big Five’ in de Uitkerkse Polder.

Je ontdekt waarom deze dieren en planten zo belangrijk zijn voor het ecosysteem en waarom ze beschermd worden.

Deze tocht maakt deel uit van de zomerreeks Kustsafari. Dit zijn 20 begeleide wandel- en fietssafari’s tussen Knokke en De Panne op zoek naar de koestersoorten van de Kust Doe mee met onze kustsafariwedstrijd en win een etentje met zeezicht, een prachtig fotoboek of een pocketgids over de zee. Alle locaties, data én wedstrijd vind je op www.dekust.be/kustsafari.

Wanneer kan je mee op Kustsafari in de Uitkerkse Polder?

• Fietstocht: woensdag 27/07 en 10/08 om 10 uur • Wandeling: donderdag 28/07 om 10 uur en 11/08 om 19 uur Praktische info: • Afspraak aan bezoekerscentrum Uitkerkse Polder, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge; telkens 15 minuten voor de start. Cafetaria open bij terugkeer ‘s middags.

• Meebrengen: eigen fiets (fietstocht), verrekijker, dorstlesser en versnapering. voor onderweg.

• Kinderen kunnen mee vanaf 10 jaar.

• Afstand en duur: 16 km (fietstocht), 6.5 km (wandeling), ca. 2.30 uur.

INSCHRIJVEN VERPLICHT via www.natuurpunt.be/bezoekerscentrum-uitkerkse-polder De Kustsafari is een organisatie van de provincie West-Vlaanderen in samenwerking met Westtoer en de volgende natuurcentra: Duinpanne, Het Duinenhuis, Raversyde, Uitkerkse Polder (NP Blankenberge) en Zwin Natuur Park.

Fietsen in de Uitkerkse Polder © Natuurpunt Blankenberge De Spille 2021-3 2022-3 25 25 Tureluur © Arlette Mestdagh

Zaterdag 6 augustus: zilteplantenwandeling in Ter Doest Zie 9 juli.

Info en inschrijven: NP Brugge en NPBOM: Wim Jans: 0498/29.61.26.

Zondag 7 augustus: wandeling in het gesloten gebied ‘De Kijkuit” Zie 3 juli.

Zondag 7 augustus: zomer in de Baai van Heist Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Omer Rappé: 050/51.24.17.

Zondag 7 augustus: Safari in Brugge Zie pg.

Zondag 7 augustus: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke Zie 3 juli.

Zondag 7 augustus: zomerwandeling de duinen van de Oosteroever, Oostende Zie 3 juli.

Maandag 8 augustus: eb en vloed, wat laat de zee achter?

Zie 21 juli.

Woensdag 10 en donderdag 11 augustus: Kustsafaritochten Uitkerkse Polder Zie pg. 25.

Woensdag 10 augustus: zomer in de Baai van Heist Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Omer Rappé: 050/51.24.17.

Zie 11 juli.

Zaterdag 13 augustus: Zeebrugge jachthaven Afspraak om 9 uur op het einde van Rederskaai (bij het havengebouwtje van de RBSC (Royal Belgian Sailing Club). Laagwater om 9.11 uur (+0.28 mTAW).

Meebrengen: kledij die tegen een stootje kan, bokalen en loep.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Luc Lierman: 050/61.19.56.

Hans De Blauwe en Manu Dumoulin zullen ons gidsen.

Zaterdag 13 augustus: eeuwen menselijke invloed op de Zwinstreek

Zie 3 juli.

Maandag 15 augustus: plantengemeenschappen en hun bijzondere bewoners Zie 21 juli.

Maandag 15 augustus: via het strand naar het ontstaan van het duin Afspraak om 10 uur aan het Infokantoor, Leopold II-laan, tramstation, Wenduine tot ongeveer 12 uur.

Info en inschrijven: NP De Haan ism Gemeentebestuur De Haan (gratis): www.natuurpunt.be/activiteiten/zoeken.

Woensdag 17 augustus: zomer in de Baai van Heist

Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Luc Lierman: 050/61.19.56.

Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Christine Petras: 0473/59.96.04.

Historische littekens te midden van natuurparels.

Woensdag 17 augustus: strandjutten en aanspoelsels herkennen

Zondag 14 augustus: insectensafari in Damme Afspraak om 10 uur aan het bezoekerscentrum, Dammesteenweg 2 in Damme, tot 12 uur. 3 euro per persoon of 6 euro per gezin voor niet-leden, Natuurpuntleden: gratis.

Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

Met netjes en potjes trekken we door bloemige weilanden. We brengen tal van dagvlinders, libellen, bijen, wespen, vliegen en kevers op naam en leren bij.

Zondag 14 augustus: de Sashul in zomertooi Zie 10 juli.

Donderdag 11 augustus: bijenfietstocht

Zondag 14 augustus: zomerwandeling in d’Heye, Bredene

Zie 7 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Ludo Sterkens: 0475/74.60.54.

Afspraak van 10 tot 12 uur, Batterijstraat 39 te Bredene.

Meebrengen: stevige wandelschoenen.

Info : NP Middenkust: Mark Decloedt: np.middenkust@gmail.com.

26 De Spille 2022-3

Zondag 14 augustus: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke

Donderdag 11 augustus: schemerwandeling langs strand en duin

Zie 20 juli.

Woensdag 17 augustus: strandlabo Zie 20 juli.

Donderdag 18 augustus: bijenfietstocht Zie 7 juli.

Donderdag 18 augustus: ontbijtwandeling: de Uitkerkse Polder bij dag en dauw Afspraak om 7 uur aan het bezoekerscentrum Uitkerkse Polder, Kuiperscheeweg 20, Blankenberge, tot 9 uur, met aansluitend mogelijkheid voor ontbijtpicknick in het bezoekerscentrum.

Meebrengen: verrekijker, ontbijtpicknick (cafetaria open om 9 uur).

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be Donderdag 18 augustus: bos-en strandwandeling: het strand na vloed, wat laat de zee achter Zie 21 juli.

Vlinders en bijen

li

2 en 3 ju 2022

in Beernem

In het natuurreservaat Miseriebocht onderhouden de beheerders het gebied zodanig dat er veel soorten bijen en vlinders kunnen gedijen. De vegetatie biedt er ook ruimte voor rupsen, eieren en poppen. Je ziet er dan ook meer soorten dan in je tuin. Maar door sommige maatregelen ook toe te passen in je tuin kan je er vast enkele soorten bij winnen. Benieuwd wat je kansen zijn?

Vlinders vinden ook de weg naar je tuin. Dat er veel soorten bijen zijn is minder bekend. Zo is er in je tuin altijd wat nieuws te zien. Met enkele ingrepen kan je trouwens een groter assortiment aan bloembezoekers aantrekken. In de siertuin van Chris Ghyselen ontdek je soorten bloemen die extra veel soorten vlinders of bijen aantrekken. Maar ook het groene kader omheen de tuin biedt bijkomende voordelen. Beladen met suggesties en tips kan je in je eigen tuin aan de slag. tu

u u

Tweeluik-wandeling in tuin en/of natuurgebied

tu

Luik 1: zaterdag 2 juli van 14 tot 16 uur: tuinbezoek Chris Ghyselen, Tinhoutstraat 36 te Oostveld-Oedelem Luik 2 : zondag 3 juli van 14 tot 16.30 uur: bezoek aan de Miseriebocht, afspraakplaats: hoek Vaart-Zuid/Smissestraat in Sint-Joris).

Je kunt je inschrijven voor 1 van de wandelingen of voor beide, bij f.jonckheere@skynet.be of 050/82.51.89.

Meer info: Natuurpunt Beernem: Filip Jonckheere: f.jonckheere@skynet.be De Spille 2021-3

27

Zaterdag 20 augustus: zomerwandeling in de Paelsteenpanne, Bredene Afspraak van 10 tot 12 uur aan tramhalte Bredene renbaan, Bredene.

Meebrengen: stevige wandelschoenen.

Info en inschrijven: NP middenkust: Serge Allein: np.middenkust@gmail.com.

Woensdag 24 augustus: zomer in de Baai van Heist Zie 6 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Omer Rappé: 050/51.24.17.

Donderdag 25 augustus: bijenfietstocht

Zaterdag 20 augustus: kikkers met straffe stembanden in de Oosthoekduintjes

Zie 7 juli.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Ludo Sterkens: 0475/74.60.54.

Afspraak om 19:30 uur aan het Oosthoekplein, Knokke.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Zondag 28 augustus: het duin maakt zich op voor de herfst

Zondag 21 augustus: de b(l)oeiende overgang tussen strand en duinen Afspraak om 14 uur aan Surfers Paradise, Zeedijk, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Christine Petras: 0473/59.96.04.

Zondag 21 augustus: Safari in Brugge Zie pg.

Zondag 21 augustus: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke

Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Vrijdag 26 augustus: Nacht van de Vleermuis, Oostende Zie pg. 31.

Zaterdag 27 augustus: Nacht van de Vleermuis in Damme Zie pg. 31.

Zondag 28 augustus: Kindersafari in Brugge Zie pg. 20.

Zondag 28 augustus: fotowandeling in d’Heye, Bredene

Zie 3 juli.

Zondag 21 augustus: natuurwandeling Leiemeersen-Noord in Oostkamp Afspraak om 10 uur, tot 12 uur, langs de verkeersvrije kanaalberm rechteroever vanaf brug Moerbrugge over kanaal Gent -Brugge richting Beernem.

Meebrengen: stevig schoeisel.

Info en inschrijven: NP Oostkamp: Marleen Maenhout: marleen@hetmorgenland.be.

Afspraak van 7 tot 11 uur, Batterijstraat 39 in Bredene.

Meebrengen stevige wandelschoenen.

Info : NP Middenkust: Mark Decloedt: np. middenkust@gmail.com.

Zondag 28 augustus: zomerwandeling in de Warandeduinen, Middelkerke Zie 3 juli.

Woensdag 31 augustus: zomer in de Baai van Heist

We hebben aandacht voor de bijzondere plantenrijkdom langs de kanaalberm.

Dinsdag 23 augustus: avondwandeling in het Dir. Gen Willemspark Heist Zie 19 juli.

28 De Spille 2022-3

Zie 6 juli.

september Zaterdag 3 september: vleermuizenhappening in Gulke Putten (Wingene) Zie pg. 31.

Zondag 4 september: Park 58 maakt zich op voor de herfst Afspraak om 14 uur aan de Pergola, Park 58, Duinbergen.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Chantal Jacobs: 050/61.42.10.

Zondag 4 september: Safari in Brugge Zie pg. 23.

Zondag 4 september: heidefietstocht Zie pg. 28.

Vrijdag 7 september: ledenvergadering N.FBO Afspraak om 20 uur in ons clublokaal in het kasteel van Beisbroek, Zeeweg 96, Brugge. Voor leden en deelnemers aan de uitstap naar Heideveld-Bornebeek van 18 september.

Info en inschrijven: N.FBO: www.nfbo.be.

Zaterdag 10 september: eeuwen menselijke invloed op de Zwinstreek Zie 9 juli.

Zondag 11 september: met de vogelringer op stap in Damme Afspraak om 9 uur aan bezoekerscentrum ‘De Pulse’, Dammesteenweg 2 in Damme, tot 11 uur. 3 euro per persoon of 6 euro per gezin voor niet-leden, Natuurpuntleden: gratis. Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

Vogels worden geregeld geringd en dat gebeurt niet zomaar. Opvolgen van geringde vogels levert heel wat wetenschappelijk informatie op die kan bijdragen tot betere beschermingsmaatregelen. Maar iedere vogel ringt zoals die gepoot is!

li 2 en 3 ju 2022

Biodi-Masko 3.0 in Jabbeke

We speuren naar alles wat leeft in het Maskobos: planten, bomen, zoogdieren, nachtvlinders, dagvlinders, allerhande kriebelbeestje, paddenstoelen, mossen, korstmossen, vogels, vleermuizen, spinnen, … Alle soorten worden in kaart gebracht wat ons een goed beeld zal geven hoe het gesteld is met de biodiversiteit in het bos. Gaan we erop vooruit? Zijn er veel zeldzame soorten? Ontdekken we nieuwe soorten?

Heb jij een hart voor de natuur?

Kom de sfeer opsnuiven en neem deel aan één van onze activiteiten. tu

tu

tu

tu

Zaterdag 2 juli: u

14 tot 17 uur: • Op onderzoek in de natuur (voor kinderen) • Gezellig bar voor een hapje en een drankje

u

Vanaf 21 uur: • Hou je van nachtelijke dieren en geluiden? Welkom in onze nachtuilenbar!

Zondag 3 juli: u

14 tot 17 uur: • Boszoektocht voor kinderen • Gezellig bar voor een hapje en een drankje Plaats van afspraak: op de hooiweide aan de Zilverstraat, met parkeerplaats voor de fietsen.

Auto’s: op de parking van de begraafplaats waar er sanitaire voorziening is.

Meer info: NP Jabbeke: natuurpuntjabbeke@gmail.com De De Spille Spille 2021-3 2022-3

29 29

Zondag 11 september: de Sashul in nazomertooi

Zondag 18 september: herfst in de Zwinduinen en Polder

Afspraak om 10 uur aan het Kleine Vuurtorentje, einde Zeedijk (nr 64), Heist.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Norbert Pauwaert: 0473/59.96.04.

Afspraak om 14 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Zondag 11 september: natuur in Zandvoorde, Oostende

Zondag 18 september: vogels op trek in de kleiputten van Wenduine

Wandel- of fietsroute (met gids) rondom het dorp Zandvoorde (Stadsrandbos, Krekengebied).

Afspraak voor de wandeling om 13.30, 14.30 of 15.30 uur aan parking Egellaan in Oostende.

Afspraak voor de fietstocht om 13.30 of 15 uur aan Oud Gemeentehuis, Zandvoordedorpstraat 50, Oostende.

Meebrengen: stevige wandelschoenen of fiets.

Info en inschrijven: NP Middenkust: Johan Broidioi: np.middenkust@gmail.com.

Zaterdag 17 september: dagfietstocht naar de Zwaanhoek en het Pompje Afspraak om 10 uur aan de Scheepsdalebrug, kant Steenkaai, Scheepsdalestraat, Brugge, tot 17 uur.

Meebrengen: rijklare fiets, verrekijker, picknick.

Info en inschrijven: NP Brugge en NBO: Wim Jans: 0498/29.61.26 of wjans566@gmail.com.

De Zwaenhoek en het Pompje zijn twee schitterende natuurgebieden, beheerd door NP Middenkust en we gaan ze verkennen.

Zaterdag 17 september: wandeling in het gesloten gebied ‘De Kijkuit’ Zie 3 juli.

Zondag 18 september: foto-excursie naar Heideveld-Bornebeek Afspraak om 8 uur op de parking Driekoningen, Bulscampveld te Beernem, we bezoeken het mooie natuurgebied Heideveld-Bornebeek. Het is in feite een weerspiegeling van hoe het historische landschap er in de Brugse Zandstreek ooit uitzag. Toen bestond dat landschap uit een gevarieerde natuurrijkdom van graslanden, dreven, vennen, bossen en heide.

Info en inschrijven: NFBO: “Contact” op www.nfbo.be

30 De Spille 2022-3

Afspraak om 14 uur op de parking van de begraafplaats, Uitkerksestraat 1, Wenduine, tot 17 uur.

Meebrengen: verrekijker of telescoop.

Honden niet toegelaten.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Zondag 25 september: open kijkhutvoormiddag in Damme Afspraak tussen 10 en 11.30 uur aan bezoekerscentrum ‘De Pulse’, Dammesteenweg 2 in Damme.

Gratis voor Natuurpuntleden, niet-leden betalen 3 euro per persoon of 6 euro per gezin. Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

Sinds ingrijpende herinrichtingswerken van VLM in het kader van een Life-project, zijn meer plas-drastoestanden gecreëerd en is de vogelrijkdom indrukwekkend toegenomen. Volg de pijlen naar de kijkhut, daar geven gidsen je de nodige uitleg.

Zondag 25 september: fietstocht ‘op zoek naar sporen van het Zwin’ Afspraak om 14 uur aan bezoekerscentrum De Pulse, Dammesteenweg 2 in Damme, tot 16.30 uur. Meebrengen: fiets.

Gratis voor Natuurpuntleden, niet-leden betalen 3 euro per persoon of 6 euro per gezin. Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

De Damse Vaart is midden de oude Zwinbedding aangelegd. Het is onvoorstelbaar op hoeveel plaatsen nu nog nog restanten van die bedding en sites van oude havenstadjes te zien zijn.

Geniet van een heerlijk drankje en allerlei lekkers. Of snuister rond in het papierwinkeltje en ontdek onze selectie unieke wenskaarten.

Iets neergepend? Laat het achter in het rek, wij doen het voor jou op de post!

Open: wo-vr-za-zo -- 9u-17u30 Langestraat 82, 8000 Brugge 0486 115 701 facebook.com/postbarbrugge

Specialiteit Minibussen 8 + 1 Onbeperkt aantal km

0478/326797

piet.kindt@telenet.be

26 augustus • • • •

Vleermuizen in Oostende

Start: 21 uur (tot 23 uur).

Afspraak in het Vesaliusinstituut, Leffingestraat 1, Oostende.

Vergeet je zaklamp en wandelschoenen niet!

Inschrijven bij Serge Allein: np.middenkust@gmail.com.

27 augustus

in de Stadswallen van Damme

• • • •

Start: 20 uur (tot 22.30 uur).

Afspraak aan bezoekerscentrum De Pulse, Dammesteenweg 2, Damme.

Gratis voor Natuurpuntleden, niet-leden betalen 3 euro per persoon of 6 euro per gezin.

Info en inschrijven: NP Damme: raadpleeg steeds de website www.natuurpuntdamme.be.

Verplichte inschrijving via mail naar stadswallenandamme@natuurpunt.be.

• Vleermuizen blijven bijzondere dieren. Wat wist Jacob van Maerlant er al over te schrijven?

Wat weten wij ervan? We gaan in op wetenschappelijke informatie en de culturele achtergrond. We vernemen welke soorten in de vleermuizen-’poterne’ van Damme overwinteren.

We gebruiken vérstralers en batdetectoren om enkele vleermuizen te spotten. We brengen alles in twee presentaties binnen en één excursie buiten.

3 september

in de Gulke Putten

• Start: 20 uur.

• We starten de activiteit met een luchtige powerpoint over vleermuizen.

• Daarna nemen gespecialiseerde vleermuizengidsen je mee in het donker op zoek naar vleermuizen in en rond de Gulke Putten tijdens een nachtelijke van 1,5 uur met batdetectors (toestellen om de signalen van vleermuizen te ontdekken); een hele belevenis voor snuiters!

• Graag sluiten we zoals elk jaar af bij een vuurmand en drinken samen een glas, keuze uit een aanbod drankjes tvv het natuurgebied Gulke Putten.

• Aangeraden: stevige schoenen, aangepaste kleding en een zaklamp.

• Gezinnen met kinderen zeer welkom! Deelname is gratis, maar vooraf inschrijven via christine.verscheure@scarlet.be is verplicht.

De De Spille Spille 2021-3 2022-3

31 31

tu

Cursussen

nachtvlinders: 1 juli Datum: vrijdag 1 juli van 19 tot 23.30 uur.

Plaats: Natuurcentrum Beisbroek, Zeeweg 96, Sint-Michiels.

Lesgevers: Arnout Zwaenepoel, Natuuracademie, Natuurcentrum Beisbroek, NPBOM, Stad Brugge en NP Brugge.

Info en inschrijven: natuurcentrum@brugge.be of 050/32.90.17.

Deelname: 15 euro voor leden Natuurpunt, 20 euro voor niet-leden.

Betalen doe je vooraf op de rekening BE10 7775 9578 6204 van Natuurpunt Brugge.

Bij de mededeling geef je jouw naam en die van de cursus. Arnout, een echte specialist, geeft eerst een theoretische inleiding over nachtvlinders en daarna trekken we naar de Schobbejakshoogte want daar bevindt zich een rijke variatie aan nachtvlinders. Daar proberen we zoveel mogelijk soorten op naam te brengen. Een hoofdlamp, vlindernet en insectenpotjes zijn welkom.

tu

Vogeltrek: 9 en 10 september Datum: vrijdag 9 september van 19 tot 22 uur en zaterdag 10 september van 8.30 tot 16.30 uur.

Plaats: Natuurcentrum Beisbroek, Zeeweg 96, Sint-Michiels.

Lesgevers: Wim Jans, Natuuracademie, Natuurcentrum Brugge, NP BOM, NP Brugge.

Info en inschrijven: https://www.natuurpunt.be/agenda/cursus-vogeltrek-een-natuurfenomeen-sint-andries-54913 Deelname: 20 euro voor leden, 25 euro voor niet-leden van NP. Betalen doe je vooraf op de rekening BE10 7775 9578 6204 van Natuurpunt Brugge.

Bij de mededeling geef je jouw naam en die van de cursus. Vrijdag geven we theorie, zaterdag proberen we eerst een ringstation te bezoeken, dit is afhankelijk van het weer, als het regent is dat niet mogelijk. Afhankelijk van de waarnemingen gaan we naar plaatsen waar we trek verwachten.

Paddenstoelen: vanaf 7 september Datum: vanaf 7 september tem 15 oktober.

Plaats: BC Bulskampveld, Beernem.

Lesgevers: Hans Vermeulen, Natuuracademie.

Info: Jochen Muys: Jochen.Muys@ west-vlaanderen.be.

Inschrijven: https://www.west-vlaanderen. be/formulier/paddenstoelencursus-najaar-2022.

Deelname: 40 euro per onderdeel, samen 80 euro. De cursus is een combinatie van “Paddenstoelen voor Beginners” en “Wee tjes en Verhalen over Paddenstoelen. Voor beide cursussen kan zowel afzonderlijk als gecombineerd ingeschreven worden.

Katelijnestraat 140 8000 Brugge Tel. 050 33 23 40 www.huyzeparrent.be

Natuurvlees van boer tot bord

Jeugdwerking

JNM? je beestige jeugdbeweging

Het schooljaar loopt op het einde en ook de JNM sluit het jaar af met een terugblik op veel leuke en leerrijke activiteiten.

Eén van de afgelopen activiteiten was de 1000 soorten dag voor ini’s en piepers (de twee leeftijdsgroepen). Zoveel natuurstudie gebeurde er niet, maar iedereen leefde zich wel helemaal uit met de natuurgidsen, spelletjes en vangnetjes. De één ging al

natter naar huis dan de ander en één van de ini’s kwam trots met een platbuik in het netje zoals te zien op de foto. De meerkoeten en waterhoenen waren aan het rondzwemmen met hun kuikentjes. Hier en daar konden we ook een azuurjuffer en veel kleine larfjes zien.

We staken ook onze handen uit de mouwen in het natuurgebied in beheer van Natuurpunt vzw, Ter Doest. Wat we daar allemaal hebben gedaan en de leuke soorten die we hebben gezien kan je terugvinden in het artikel van Reinhardt in deze editie van de Spille.

Elke dag open van 8u tot 13u en 14u tot7u30 18u.tot 13u00 Elke dag open van Maandag opentot tot18u30.

18u30. en van 14u00 Zaterdag open tot Gesloten op18u00.

Gesloten en woensdagopenzondag zondag. woensdagmiddag

VAKANTIEWONING 14 personen

in een natuurpark van 12.000 hectare

Wij kijken alweer uit naar het volgende schooljaar maar eerst nog een mooie afsluiting met het zomerkamp!

JNM Brugge Viroinval

32 De Spille 2022-3

chantemerle.be

0478 21 03 45

Grote Heidefeest in Brugge

4 mber e t p e s 2022

De heidebiotopen zijn erg belangrijk voor de biodiversiteit en op het grondgebied van Brugge zijn er een aantal waardevolle heidegebieden bewaard gebleven. We realiseren voortdurend aankopen om deze gebieden uit te breiden, want het behoud van de biodiversiteit gaat hand in hand met de oppervlakte die beschermd en beheerd wordt. tu

Maak kennis met de heidegebieden in het Brugse Ommeland u

Fietstocht: 18 of 38 km naar de heidegebieden in het Brugse Ommeland u

u

Start om 14 uur, inschrijven verplicht bij wjans566@gmail.com.

Kinderanimatie u

u

Start vanaf 12.30 uur.

Geleide wandeling in de heidegebieden van Tillegembos u

u

tu

Tussen 14 en 17 uur, inschrijven verplicht via e-mail aan wjans566@gmail.com.

Eten en drinken u u u

Bar geopend vanaf 13 uur.

Aperitief om 18 uur.

Gevolgd door een barbecue, vegetarisch alternatief mogelijk.

Prijs bbq volwassene: 25 euro, kind: 15 euro (drankje inbegrepen) Inschrijven voor de bbq via pauldecoene@telenet.be, met vermelding aantal volwassenen/kinderen, vlees/vegetarisch.

De inschrijving is slechts geldig na betaling op het bankrekeningnummer van Natuurpunt Brugge: BE10 7775 9578 6204.

De opbrengst gaat naar onze heidegebieden!

Plaats van afspraak: De Karmel - Torhoutse steenweg 406, St. Michiels Parking Tillegembos - de Torhoutse steenweg.

Meer info: Natuurpunt Brugge: Wim Jans: 0498/29.61.26.

De Spille 2021-3

33

tu

Beheerdagen Zondag 7 augustus: beheerdag in Gulke Putten

Zaterdag 2 juli: beheerwerkdag in Damme Afspraak aan bezoekerscentrum ‘De Pulse’, Dammesteenweg 2 in Damme. Er wordt gewerkt van 9 tot 16.30 uur. Meebrengen: werkhandschoenen, stevig schoeisel of laarzen en lunchpakket. Verplichte inschrijving op: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

NP Damme beheert bijna 300 ha natuurgebied. Het overgrote deel daarvan zijn weiden die weinig onderhoud vragen. De reservaatpercelen die op de Stadswallen van Damme liggen, eisen wat meer aandacht op. Rasters herstellen, wandelpaden maaien en opslag verwijderen, zijn maar enkele van de vele zaken die in het reservaat op geregelde tijdstippen moeten gebeuren.

Zaterdag 9 juli: hooidag in de prachtige Leiemeersen Afspraak doorlopend van 9 tot 18 uur aan de ingang van het reservaat stroomopwaarts van Moerbruggebrug – volg het jaagpad op de linkeroever van kanaal Gent - Brugge richting Beernem. Iedereen is welkom, elk helpt volgens zijn eigen mogelijkheden. Ook groepen zijn welkom.

Meebrengen: goed humeur, laarzen indien het de voorbije dagen heeft geregend en een eigen picnic voor ’s middags. NP Oostkamp verwent je met taart en drank en zorgt voor het nodige werkmateriaal.

Info: NP Oostkamp: 0476/50.50.11 of www.valleivandezuidleie.be.

Zaterdag 16 juli: hooidag in de prachtige Leiemeersen Zie zaterdag 9 juli.

Zaterdag 16 juli: maaidag in de Zwaanhoek Oudenburg Afspraak van 13.30 tot 17 uur aan het rietveldje t.h.v. de autostradebrug, Oudenburg Meebrengen: rubber laarzen.

Info en inschrijven: NP middenkust : Edwin Baert: np.middenkust@gmail.com.

Zaterdag 6 augustus: beheerwerkdag in Damme Zie zaterdag 2 juli.

34 De Spille 2022-3

Zie pg.

Zondag 14 augustus: beheerdag in Gulke Putten Zie pg.

Zaterdag 3 september: beheerwerkdag in Damme Zie zaterdag 2 juli.

Zondag 4 september: beheerdag in natuurgebied De Fonteintjes Afspraak om 10 uur aan de ingang van het natuurgebied, zie Natuurpunt vlag langs Kustlaan Blankenberge (gratis parkeren).

We gaan aan de slag in het Bosfonteintje, tot 16 uur. Alle hulp welkom, ook voor één of een paar uur!

Meebrengen: werkkledij, laarzen, picknick.

Gratis drankje en versnapering na de werkdag.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Zaterdag 10 september: beheerdag in de kleiputten van Wenduine Afspraak om 10 uur aan de picknickplaats in de Uitkerksestraat, t.h.v. de kijkwand aan de kleiputten van Wenduine, tot 17 uur.

Alle hulp welkom, ook voor één of een paar uur!

Meebrengen: werkkledij, laarzen, picknick.

Gratis drankje en versnapering na de werkdag.

Info: NP Blankenberge: uitkerksepolder@natuurpunt.be.

Zaterdag 10 september: werkdag in de Paelsteenpanne: maaien voor duingrasland Afspraak van 13.30 tot 16.30 uur aan tramhalte Bredene renbaan, Koninklijke baan, Bredene.

Meebrengen: stevige wandelschoenen, werkhandschoenen.

Info en inschrijven: NP middenkust : Serge Allein: np.middenkust@gmail.com.

Zaterdag 17 september: hooidag in de Leiemeersen gevolgd door BBQ Zie zaterdag 9 juli.

Vanaf 17 u tot 20 u is er een gratis BBQ voor al onze vrijwilligers Vooraf inschrijven nodig – meer info volgt.

Zaterdag 17 september: maaidag in de Zwaanhoek Oudenburg Zie 16 juli.

Zaterdag 1 oktober: beheerwerkdag in Damme Zie zaterdag 2 juli.

Weekend 1 en 2 oktober: werkweekend in Park 58 Afspraak om 10 uur aan het Kwelmpad, Knokke-Heist.

Meebrengen: werkhandschoenen noodzakelijk, lunchpakket voor wie de ganse dag komt is nuttig (voor een natje zorgt Natuurpunt wel).

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Chantal Jacobs: 050/61.42.10.

Gratis!

Samen werken duingraslanden

aan

verschraling

28 ber okto 2022

Begijn Le Bleu Kijk!

Begijn Le Bleu komt naar Oostkamp met een nieuwe voorstelling Kijk !

Fwiet! Fwiet!

Is de naam van de podcast en het vogelmagazine van Begijn Le Bleu dat enthousiast wordt onthaald door media en publiek. Nu brengt Begijn een voorstelling over de kick van het vogelspotten: kijk!

Hij heeft het over de machtige levenswijze van vogelsoorten zoals de rietzanger, de gierzwaluw en de raaf.

Hij neemt je mee in de lucht tijdens de vogeltrek waar een stroom van miljoenen vogels passeert richting het Zuiden, om vervolgens terug te landen in eigen land waar blauwe reigers als zen-monniken geduldig wachten om hun slag te slaan. Dit alles om te tonen dat onze natuur nog slimmer en mooier is dan u al dacht.

Begijn doet dit met woord en beeld zoals we dat van hem kennen. Met bezieling en humor vertelt hij over zijn passie om er een prachtige avond vol verwondering van te maken. Laat u meevoeren in de wondere wereld van Begijn waar vogels de hoofdrol spelen. www.begijnlebleu.be

Jelle Vermeersch

Vrijdag 28 oktober 2022 om 19.30 uur Evenementenzaal Ridefort - Sportstraat 2 - Ruddervoorde (Oostkamp) Kaarten : 15 euro in VVK / 18 euro ADD VVK: betaling exacte bedrag op BE65 1460 5732 3196 (NP Oostkamp) met vermelding KIJK en aantal.

De kaarten liggen op de avond zelf ter beschikking bij de ingang van de theaterzaal

De Spille 2021-3

35

tu

Natuurpunt Beernem

Dagvlinders in de Miseriebocht

2-3 juli 2022

Tweeluik vlinders en bijen in Beernem Zie pg 27.

In 1987, het startjaar van natuurgebied de Miseriebocht bestond de vegetatie uit een bonte mengeling van grasland, ruigte en struikgewas van gaspeldoorn, bramen of sleedoorn. Alleen tussen de jachthaven en de wijk Miserie kwamen enkele jonge bosstroken voor. Op de beide oevers van de oude kanaalarm kwamen hoge aantallen graslandvlinders voor.

Om de graslanden te behouden werden delen gemaaid of begraasd. In 1988 werd een eerste schapenwei in gebruik genomen net buiten de woonwijk ’t Hof. In 1997 werd een tweede wei ingericht naast de aangeplante doornhaag vooraan het eiland. Aanvankelijk werd de hengelzone gemaaid, maar dit karwei was niet vol te houden. In 2005 werd ook hier een draadafsluiting geplaatst. In 2009 werden geiten ingezet om de opdringerige bramen terug te dringen.

Dit bleek zo succesvol dat in 2010 een bijna verbost stukje als laatste werd afgerasterd.

Momenteel worden 2 ha van de 10 ha begraasd. De schrale Ponywei is intussen weer verlaten. Voorheen hielden de konijnen de vegetatie hier kort. Buiten de begraasde zones groeiden de graslanden dicht met bramen en jonge bomen. Vanaf 2009 worden daarom de jonge bomen die teveel licht wegnemen, afgezet zodat ze als hakhoutstruiken verder kunnen leven. De verbossing ter hoogte van het bedrijventerrein verliep echter te snel. Graslandvlinders als hooibeestje en bruin blauwtje worden daar bijna nooit meer gezien. In de begraasde graslanden en bermen van het eiland merken we de laatste jaren een forse toename van knoopkruid, schermhavikskruid of valse salie. Hiervan kunnen de bloembezoekende insecten volop profiteren.

Dagvlindersoorten binnen de Miseriebocht (sinds 1987): Overal talrijk in het natuurreservaat (typisch voor bloemrijke graslanden): • bruin zandoogjeoranje zandoogje • bont zandoogje

36 De Spille 2022-3

• koevinkje: houdt zich in de deelgemeenten Beernem en Sint-Joris bijna uitsluitend op in de omgeving van het kanaal.

Overal aanwezig in kleinere aantallen (overwegend soorten van tuinen en ruigte): • groot dikkopje • boomblauwtje • dagpauwoog • gehakkelde aurelia • landkaartje, atalanta • distelvlinder • klein koolwitje • klein geaderd witje • groot koolwitje • citroenvlinder • oranjetipje (schaars) • koninginnenpage (schaars) Talrijk aanwezig, (bijna) uitsluitend op het eiland (typisch voor bloemrijke graslanden): • icarusblauwtje • bruin blauwtje • klein vuurvlindertje Weinig aanwezige soorten of met een beperkte verspreiding: • Zwartsprietdikkopje: vroeger talrijk op beide oevers. Vanaf 2008 alleen nog op het eiland. Vermindert sterk in aantal net zoals in de omgeving , vanaf 2020 zelfs niet meer gezien in Miseriebocht.

• Geelsprietdikkopje: in de beginjaren van het natuurreservaat werden enkele kleine dikkopjes gezien met min of meer oranje onderzijde van de spriet-

• •

• • • •

•

knop. Verwarring met afgevlogen zwartsprietdikkopjes.

Kaasjeskruiddikkopje: voor het eerst gezien in 2020, heeft wellicht een populatie gevormd nabij de afsluitdam.

Eikenpage: op beide oevers, onopvallend maar vermoedelijk overal waar eiken staan. Bezoekt alleen bloemen van sporkehout of zet laag eieren af op eiken en dan gemakkelijker waar te nemen.

Kleine vos: vroeger verspreid aanwezig. Sinds 1998 niet veel meer gezien.

Grote vos: eenmalig op het eiland (8 juli 2007) Oranje luzernevlinder: trekvlinder, niet jaarlijks waargenomen, al laten ze zich de laatste jaren jaarlijks zien.

Hooibeestje: vroeger op beide oevers.

Nu alleen nog vrij talrijk achteraan het eiland; sporadisch ook vooraan het eiland. Miseriebocht vormt een relictpopulatie, immers in de ruime omgeving verdwenen.

Argusvlinder: vroeger aanwezig op beide oevers, sinds 1993 verdwenen, net zoals in de ruime omgeving.

Filip Jonckheere

tu

Natuurpunt Blankenberge

In memoriam: Roland Hooghuys Op 1 mei overleed Roland Hooghuys, een van de oudste en eerste natuurgidsen van afdeling Blankenberge. Roland is 87 jaar geworden.

De Fonteintjes waren zijn vaste stek als natuurgids en zijn specialiteit waren de plantjes. Op zijn eigen, rustige manier kon hij er boeiende verhalen over vertellen. Later werd hij ook lid van de gidsenwerkgroep, jarenlang kwam hij met de fiets vanuit Zeebrugge naar de vergaderingen in het bezoekerscentrum, tot hij helaas wegens gezondheidsproblemen moest afhaken.

We zullen hem missen, als natuurgids en als zachte, immer vriendelijke mens.

Natuurherstel in de Uitkerkse Polder: Hefboomproject Natte Natuur afgerond

John Van Gompel

John Van Gompel

Door de toenemende droogte van de laatste jaren, gecombineerd met de versnelde waterafvoer in het voorjaar via het netwerk van sloten en de Blankenbergse vaart door het polderbestuur, vallen de percelen vroegtijdig droog. Hierdoor verlaten de weidevogels hun broedplaatsen, verdwijnt de vegetatie in de droogvallende laagten en is er een toenemende verruiging met voornamelijk riet. De Uitkerkse Polder is het belangrijkste weidevogelgebied van Vlaanderen, maar de laatste jaren zien we een voortschrijdende daling van de aantallen weidevogels: er groeien te weinig jongen op om de natuurlijke sterfte te compenseren.

Wanneer dit eenmalig is, is dat niet zo erg: weidevogels leven lang en kunnen dit de volgende jaren compenseren. Wanneer dit echter meerdere jaren na elkaar gebeurt, zoals nu het geval is, gaat de populatie in aantal dalen. Dat is wat we nu zien.

In 2020 maakten wij tijdens een 8-tal beheerexcursies van het Beheerteam een grondige update van de toestand van het gebied. Daaruit bleek dat meerdere percelen sterk verdroogd en verruigd waren tot dichtgeslibde poelen en sloten met uitdeinende rietvegetaties, waardoor ze ook niet meer geschikt waren als broedgebied voor weidevogels. De meeste weidevogels houden immers van een open landschap met een goed zicht op de omgeving, waar ze niet kunnen verrast worden door roofdieren.

De verruiging heeft meerdere oorzaken: in de eerste plaats de toenemende droogte in het voorjaar en de zomer ten gevolge van de klimaatsverandering en het niet aangepaste waterpeilbeheer. In de tweede plaats schakelden veel landbouwers over van begrazing naar maaibeheer. Vooral op grotere perceelsblokken gingen sommigen daarbij nogal selectief te werk en werden alleen de gemakkelijkste stukken gemaaid. Een derde oorzaak is dat op sommige percelen gedurende 10 tot 15 jaar geen onderhoudswer-

ken meer werden uitgevoerd. Die onderhoudswerken waren vroeger wél gepland, nl. in de periode van het derde Life-project tussen 2013 en 2019, tot bleek dat we met die Europese subsidies enkel natuurontwikkelingswerken mochten uitvoeren op de tijdens die periode nieuw aangekochte percelen. De onderhoudswerken op de oudere percelen werden daardoor uitgesteld.

Eind 2020 verscheen dan plots een oproep voor het indienen van projecten in het kader van de zogenaamde Blue Deal van

De Spille 2022-3

37

Vlaams Minister voor Leefmilieu Demir, gericht op vernatting van natuurgebieden.

Dat kwam dus als geroepen, maar we hadden maar een maand tijd om een project in te dienen. Dat deden we in samenwerking met het stadsbestuur van Blankenberge.

Eind december 2020 werd onze aanvraag goedgekeurd.

Voor dat vernattingsproject selecteerden we 15 percelen met een totale oppervlakte van 80 hectare, waarop herstellings- en vernattingswerken het meest dringend waren. Op de eerste 6 percelen werden de werken al meteen uitgevoerd in februari en de eerste helft van maart 2021, voor het eerstvolgende broedseizoen. Een tweede reeks van 6 percelen werd van oktober tot december 2021 aangepakt en de laatste 3 volgden in januari en februari 2022.

Op die 80 ha werden gedurende 56 dagen kraanwerken uitgevoerd, dagelijks begeleid door de conservators Dirk en John. Er werden in totaal 3000 meter grote en kleine sloo tjes hersteld, dat wil zeggen uitgediept door het slib te verwijderen. Daarbij werden ook de oevers hergeprofileerd tot brede, zacht hellende oevers. Die maken niet alleen het maaien ervan mogelijk waardoor verruiging wordt tegengegaan, ze creëren ook ruimte voor pioniersvegetaties die op zich dan weer nestplaatsen en een geschikt voedselgebied vormen voor waadvogels. Op enkele plaatsen werden sloten ook afgedamd om een hoger waterpeil in het voorjaar te behouden. Ook werden er een 15-tal sterk verlande veedrinkpoelen hersteld en uitgediept. Veedrinkpoelen zijn belangrijk in de zilte polders, omdat ze opslagplaatsen zijn

van zoet regenwater. Naast drinkwaterbron voor het vee zijn ze dus ook het leefgebied voor amfibieën en tal van insecten als libellen, waterkevers en waterwantsen. Tenslotte werden op een twintigtal plaatsen ook zones geplagd. Dat zijn laagten waarvan de oppervlaktelaag tot op 10 à 15 cm diepte wordt afgeschraapt om verruiging tegen te gaan en de vegetatie te verjongen.

Met deze onderhoudswerken is een belangrijke eerste stap gezet voor de ge-

“Eind december werd onze aanvraag goedgekeurd.” wenste vernatting en ondersteuning van het reguliere beheer. Samen met de zonnepaneelpompen moeten ze een antwoord bieden op de toenemende druk op de populatie weidevogels. Het monitoren van de weidevogels door de jaarlijkse broedvogeltellingen zal uitwijzen wat de resultaten zijn. Dat betekent niet dat we nu op onze lauweren kunnen gaan rusten: in de volgende jaren zullen nieuwe, aanvullende en vooral meer grootschaliger maatregelen noodzakelijk zijn. Die zijn we nu al aan het voorbereiden, zowel inhoudelijk als wat de financiering betreft. Het is een boeiende en tevens noodzakelijke taak voor het Beheerteam en de afdeling.

Via verslagen in De Spille zullen onze leden de verdere evolutie en de resultaten kunnen volgen.

John Van Gompel

Ruit gebroken?

Geen probleem...

Wij leveren:

-

GEWApEnd GlAs MAt GlAs GEWoon GlAs GElAAGd GlAs GlAs in lood duBBElE BEGlAZinG

Algemene Glasonderneming

E. Blomme en Zonen Ontmijnerstraat 7 8370 Blankenberge Tel. 050 41 40 31

Alle glaswerk aan uurlonen

38 De Spille 2022-3

Marktverkoop: woe en za: Knokke vrij: Biomarkt Gent zon: Veemarkt Brugge Thuisverkoop: woe en za: 14u-18u

tu

Natuurpunt Brugge

Boomplantactie in het Rode Dopheidereservaat

Dankzij de giften van talrijke leden, acties zoals Expeditie Natuurpunt, sponsorgiften en de omvangrijke financiële steun van Stad Brugge konden we een forse uitbreiding van het Rode Dopheidereservaat realiseren. Het natuurgebied groeide in februari 2022 aan met 37 ha tot in totaal ruim 50 ha. Al snel ontstond het idee om in de komende jaren 11 ha bos aan te leggen op deze nieuw verworven grond ten zuidwesten van Brugge. Bepaalde percelen zullen dan weer specifiek beheerd worden in samenwerking met naburige landbouwers om zo bloemrijk grasland te verkrijgen. In de wat verdere toekomst zal dit kersverse stukje natuur ook toegankelijk gemaakt worden voor wandelaars en natuurliefhebbers. Met de nodige omzichtigheid, want een goed samengaan van deze sociale rol met het in stand houden en beschermen van de aanwezige natuurwaarden staat voorop.

Op zaterdag 19 maart werd een boomplantactie georganiseerd om alvast een eerste zone van ongeveer anderhalve hectare te bebossen. Zo’n 3000 stuks plantgoed lagen ’s morgens vroeg te wachten om de grond in te gaan: loofbomen als berk, winterlinde, zomereik en haagbeuk, maar ook een haag van meidoorn, die het nieuwe bos zal omringen. Onder een stralende lentezon werden de jonge boompjes geplant door een 75-tal enthousiaste vrijwilligers, tot ze bijna alle 3000 vaste grond onder de voeten hadden. Om de jonge aanplant tegen wildvraat te beschermen, werden de boompjes eerst door een netje gestoken vooraleer ze in cirkels werden geplant en aangeaard. Op die manier krijgen ze alle kansen om zorgeloos op te groeien en later mee te helpen om de klimaatcrisis te trotseren.

Terwijl de ‘planters’ hard aan het werk waren, stoomden enkele lieve vrijwilligers onder de infotent van Natuurpunt een heus soepbuffet klaar. Bij zo’n heerlijke tas soep met stokbrood leerden de helpers elkaar

beter kennen. Zo waren er de ‘Zilvervossen’, een ervaren groep vrijwilligers uit Jabbeke, die steeds graag hun steentje bijdragen aan deze activiteiten. Maar er waren ook kinderen, die hun spaatje meegenomen hadden en enthousiast hun bijdrage leverden aan een bos dat ze zelf zouden kunnen zien opgroeien. Een gevarieerde groep dus met één gezamenlijke missie: de velden zo goed en vlot mogelijk omtoveren tot een bos in wording…

Na een zonovergoten plantdag blikt de conservator van het Rode Dopheidereservaat, Karim Neirynck, heel tevreden terug op deze geslaagde dag. Maar dat betekent niet dat het werk er nu op zit. Er zijn al plannen om het komende najaar of volgend voorjaar een tweede stuk bos aan te planten. Wie zelf graag wil meehelpen aan dit mooie project, zal met open armen ontvangen worden. Het geeft veel voldoening om de natuur met eigen handen een duwtje in de rug te kunnen geven…

De Spille 2022-3

39

Uitgestelde AV NP Brugge een succes

Op 23 april kon onze Algemene Vergadering eindelijk doorgaan. Het werd een gezellige avond.

Iedereen werd verwelkomd met een drankje en zelfgemaakte hapjes. Hierna was het aanschuiven voor de maaltijd, een bouillabaisse of vegetarische maaltijdsoep, bereid door onze kookploeg.

Verschillende bestuursleden hebben hun kookkunsten in de verf gezet. Een grote verrassing en erg geslaagd.

Daarna kregen we een reisverslag van Wim met foto’s van Sofie, die door het publiek zeer werden gesmaakt. Bij de fo-

40 De Spille 2022-3

to’s merkten we een blauwe ijsvogelvlinder op, één van de talrijke en schitterende soorten die Sofie kon fotograferen. Na een financieel en activiteitenverslag met de nodige aandacht voor onze aankopen en talrijke beleidsdossiers , kon iedereen nog proeven van ons zelf bereid dessert met koffie of een ander drankje. Het was zeker een geslaagde formule.

Paul De Graeve

tu

Natuurpunt Damme

Damme zendt zijn ooievaars uit

De afgelopen jaren stijgt de populatie van de ooievaars in Damme gestaag. Ieder jaar worden een aantal van de kuikens geringd en daardoor krijgen we langzaam zicht op de levenswandel van onze poulains.

Na het verlaten van het nest gaan de jonge ooievaars opvallend snel op trek. Ze gaan rondzwerven in de provincie of wat verder in het noorden van Frankrijk. Tijdens de winter ontvangen we verschillende meldingen van onze vogels die hun kostje zoeken op de vuilnisbelten rond Madrid. Tot nu toe liepen geen berichten binnen van exemplaren die de oversteek naar Afrika gemaakt hebben, maar daar is het aflezen van ringen minder evident.

dere die gewoon hun nest trouw blijven in de wetenschap dat de Dammenaars hun tafeltje wel zullen dekken.

Na 2 à 3 jaar zijn de geringde vogels terug in de regio met partner om een eigen nest te bezetten. Zo zitten er dit jaar drie Damse ooievaars in Het Zwin op nest en eentje zocht het wat verder bij onze noorderburen in Breda.

Oudere vogels zijn minder geneigd om op trek te gaan en iedere winter zijn er meer-

10 juli 2022

Ga mee op Ooievaarsexpeditie in Damme op 10 juli. Laat je meenemen naar de verschillende locaties waar ooievaars nestelen in Damme. Onderweg krijg je alle details over de leefwijze van deze prachtige soort.

Afspraak om 14 uur aan bezoekerscentrum De Pulse, Dammesteenweg 2 in Damme, tot 16.30 uur. Deelname: 3 euro per persoon of 6 euro per gezin voor niet-leden, Natuurpuntleden: gratis. Fietsstalling aan het bezoekerscentrum, autoparking aan de Damse Vaart West.

Info en inschrijven: NP Damme: stadswallenvandamme@natuurpunt.be.

DE NATUURVERFWINKEL Je interieur of gevel opfrissen? Bij Tintelijn zetten we in op gezonde verf en duurzame producten. Je vindt alles wat je nodig hebt in onze winkel in Gent of online via de webshop!

Bestel je producten online via www.tintelijn.com Wij leveren bij je thuis!

NOOD AAN ADVIES OF INSPIRATIE? Onze experten zijn van alle markten thuis.

Neem contact op via info@tintelijn.be of 09 219 09 60

www.tintelijn.com

De Spille 2022-3

41

Natuurpunt Damme viert feest!

Vorig jaar vierde Natuurpunt haar 20ste verjaardag, en met een jaar vertraging kwam de feestcontainer in het weekend van 14 en 15 mei naar Damme. Dit jaar is het ook 40 jaar geleden dat het eerste perceel van de Stadswallen van Damme aangekocht werd. Dat was de start van ons reservaat, dat nu het grootste deel van de Stadswallen en een belangrijk deel van de historische permanente graslanden omvat en met 320 ha één van de grotere reservaten is. Reden genoeg om feest te vieren.

Het weekend werd afgetrapt met een academische zitting in de statige zaal Vierschare van het Stadhuis van Damme.

Eckhart Kuiken gaf een reflectie over de voorbije 40 jaar en Maurice Hoffmann keek vooruit hoe we de komende 40 jaar de biodiversiteit moeten beschermen.

Burgemeester Coens reflecteerde over wat de stad Damme kan doen voor biodiversiteit.

Dat weekend was De Pulse het centrum van alle activiteiten gedurende het weekend. Bezoekers konden in diverse workshops kennis maken met verschillende vormen van houtbewerking of bushcraft

42 De Spille 2022-3

(overleven in en met respect voor de natuur). Heel wat deelnemers aan de geleide wandelingen genoten van de fantastische natuur in het afgesloten deel van ons reservaat. Op de vroegmorgenwandeling werden niet minder dan 51 vogelsoorten gehoord! En op zaterdagavond schoven dan weer meer dan 70 mensen aan voor onze barbecue. Mede door het mooie weer werd het een prachtig feest dat alleen mogelijk was dankzij de inspanning van de vele vrijwilligers! De opbrengst gaat naar onze ploeg van Expeditie Natuurpunt die voor de 5de maal de uitdaging aangaat!

Patrick Meire

tu

Natuurpunt De Haan

Nieuw natuurbeheerplan voor het duingebied van De Haan:

Overzichtskaart met het projectgebied en de reeds toegekende beschermingsniveaus.

Op het grondgebied van De Haan is nog steeds een aanzienlijk areaal aan kustduinen en duinbossen te vinden. Deze zijn te situeren binnen de ‘Duinen middenkust’, waar voor bepaalde deelgebieden een natuurrichtplan bestaat. Historisch worden ze beschouwd als ‘jonge duinen’, ontstaan vanaf de 11° eeuw door verstuiving. Door de eeuwen heen was er steeds begrazing met runderen en schapen. Later werd er volop beplant (met bomen) om de duinen te fixeren en zo verstuiving naar het achterliggende landbouwland te verhinderen. Op die manier werd de natuurlijke dynamiek grotendeels aan banden gelegd.

De recente situatie van het duingebied is er vooral één van knelpunten.

• Sterke versnippering. Het duingebied wordt in zijn volledige lengterichting doorsneden door verschillende wegen: een tramlijn en een bebouwde kom (De Haan).

• Er is een zeer hoge recreatiedruk. Er is het mega-kusttoerisme met zijn campings en vakantieparken aan de rand van het gebied. Een groot deel van de duinen is ingenomen door golfterreinen. Een dicht net van wandelpaden, ruiterpaden en mountainbikepad zorgt voor immer aanwezige menselijke aanwezigheid.

• Aanwezigheid van zeer veel exoten, die de inheemse vegetatie verdringen (vb rimpelroos, tamarisk, witte abeel).

Belastende emissies (o.a. stikstofproblematiek), klimaatveranderingen (langdurige droogteperiodes) en in grote delen het ontbreken van een gepast natuurbeheer zorgen er voor dat de natuurwaarden sterk

onder druk staan en dat er veel typische soorten zijn verdwenen.

Nochtans is dit gebied op het gewestplan in het verleden aangewezen als natuurgebied, maar vooral is het integraal door de Vlaamse overheid opgenomen in het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). En

"Veel typische soorten zijn verdwenen.” nog explicieter is het aangeduid als habitatrichtlijngebied voor Europa. Een hogere aanwijzing in het kader van natuur is er niet, zou je denken. Omdat de staat van instandhouding over grote delen negatief en niet meer habitatwaardig is, werd in 2019 door het Agentschap Natuur en Bos (ANB), de grootste eigenaar, het initiatief genomen een nieuw natuurbeheerplan op te maken voor het gedeelte duinen en duinbossen tussen de Vosseslag en Wenduine (exclusief de golfterreinen van de

KGCO). Het gaat over een totale oppervlakte van 270 ha. De opdracht werd gegeven aan het studiebureau SWECO, om een grondige voorbereidende inventarisatie van de natuurwaarden en voorstel van een natuurbeheerplan uit te voeren. Ter begeleiding werd een stuurgroep gevormd bestaande uit de verschillende eigenaars/ gebiedbeherende instanties (ANB, A/MdK, gemeentebestuur, INBO, Natuurpunt). De conservators van de Zandpanne en de Kijkuit zaten namens Natuurpunt mee aan tafel. De uitdaging was om een evenwicht te vinden tussen de noodzakelijke natuurontwikkeling/beheer en de recreatieve functie van het gebied. Eind 2021 werd dan het natuurbeheerplan goedgekeurd door de bevoegde Vlaams minister Zuhal DEMIR. De uitvoering ervan kan dus een aanvang nemen volgens een vastgelegde timing.

In het plan zijn heel wat veelbelovende acties opgenomen. Op het vlak van natuurbeheer, hierna geven we enkele van de meest in het oog springende.

De Spille 2022-3

43

In het gedeelte ten westen van de Zwarte kiezel is het de bedoeling meerdere natte/vochtige duinvalleien te herstellen, zoals hier in ons reservaat de Zandpanne.

Panoramisch zicht op het huidig natuurreservaat de Kijkuit. Op de achtergrond ligt de zone waar het toekomstig begrazingsraster en uitbreiding van het reservaat wordt gepland.

Zicht vanop het nieuwe uitkijkplatform over het landschappelijk mooie begrazingsraster rond de watertoren van Wenduine 0(zicht richting De Haan).

1. Gedeelte tussen De Haan, Koninklijke baan en Vosseslag: inrichting van een begrazingsraster vanuit het huidige bestaande reservaat Kijkuit (in beheer bij Natuurpunt) richting Vosseslag.

Dit betreft een gedeelte met relicten van waardevol duingrasland (o.a. populatie bokkenorchis) dat bedreigd wordt door verruiging en toegroei met duindoorn. Een gevoelige uitbreiding van de reservaatszone behoort hier tot de mogelijkheden.

grazingsraster van het reservaat de Zandpanne werden meegenomen.

• Door natuurinrichting zal een natte duinvallei van 3-4 ha worden verwezenlijkt in het laagst gelegen deel tegen de Zwarte Kiezel. Dit gebied is eigendom van het A/MdK en wordt nu door deze dienst gebruikt als een soort stapeldepot. In dit gebied is er geen natuurbeheer en het is bijgevolg volledig verruigd. Gezien dit nauw aansluit bij ons huidig natuurreservaat de Zandpanne zijn wij uiteraard geïnteresseerd om dit na de inrichting in beheer te nemen.

• Sanering van de site ‘serres’ gelegen bij het huidige reservaat de Zandpanne door aanleg van een duinvallei. Ook hier behoort - na realisatie ervan - een uitbreiding van de reservaatsoppervlakte tot de mogelijkheid.

2. Gedeelte tussen De Haan en de Zwarte Kiezel: • Door maaibeheer en dunning van exotenbestanden wordt op de binnenduinrand droog duingrasland hersteld.

• Er wordt een nieuw begrazingsraster ingesteld om een nog bestaand halfopen duinlandschap te bewaren.

3. Gedeelte tussen de Zwarte Kiezel en Wenduine: De klemtoon ligt op herstel van natte duinvalleien en versterking van de resterende duingraslanden.

• De reeds vergunde inrichting van twee natte/vochtige duinvalleien in de be-

44 De Spille 2022-3

Naast de stukken die nu reeds onder het ANB en Natuurpunt een natuurbeheer kennen (Kijkuit, Zandpanne, begrazingsraster rond watertoren Wenduine, begrazingsraster Waterkasteellaan De Haan, begrazingsraster voor het Zeepreventorium), is er dus

een ruime uitbreiding van recreatieluwe zones waar natuurbeheer en herstel van de natuurwaarden aandacht krijgt.

Op het vlak van recreatieve ontsluiting werd een optimalisatie en formalisering van de wandelpaden, de paardenroute en MTBpad vastgelegd. Ook werd op drie locaties een speelboszone voor kinderen ingericht: vossenhol (kant Klemskerke), wonderbos (kant DeHaan/Vlissegem) en slierberg (kant Wenduine). Volgens het toegangsreglement van het gebied, dienen honden steeds aan de leiband gehouden te worden. Dit werd in het verleden door weinigen gerespecteerd.

In de hoop om dit in de toekomst beter te kunnen handhaven, werd er op twee plaatsen een hondenlosloopzone ingericht. Dit vanuit het idee dat hondeneigenaars hiernaar kunnen verwezen worden. Het zal natuurlijk dan wel op blijvende handhaving aankomen en juist dat laatste bleek in het verleden niet zo vanzelfsprekend te zijn.

Filip Vanhee Conservator Zandpanne

tu

Natuurpunt Gulke Putten

Een uitbundig voorjaar 2022 7 en 14 augustu s 2022

Doe je mee?

Beheerdag in de Gulke Putten op zondagen 7 en 14 augustus, telkens van af 10 tot 17 uur, met mogelijkheid om in de namiddag aan te sluiten.

Meebrengen: werkhandschoenen, drinkbeker en picknick. Wij zorgen voor de rest.

Aanmelden verplicht ten laatste de dag voordien bij Christine, via sms naar 0477/99.3911.

Neuzeneuze is natuurbeleving in de Gulke Putten - Eckhart Kuijken

Studenten KASK helpen met heidebeheer

Levendbarende hagedis nu ook in Predikherenbos

In het voorjaar 2022 wordt door iedereen uitbundig gefeest. Na twee jaar corona mag dit wel. Natuurpunt Gulke Putten organiseerde ook weer activiteiten en kreeg vragen voor begeleide bezoeken en werkmomenten. De opkomst is nog niet uitbundig, maar wie er bij was genoot met volle teugen van de natuurbeleving. Bijgaande beelden spreken voor zich. Het zijn slechts enkele uitschieters wegens plaatsgebrek.

Door de storm van 18 februari hadden we op de werkdag geweldig veel opruimwerk, al laten we de meeste gevallen bomen ter plaatse liggen, met de opeenvolgende stadia van afbraak als gevolg. De komende jaren zal dit de biodiversiteit zeker verhogen. Die bomen dagen kinderen uit op activiteiten.

leerlingen van het Sint-Lodewijkscollege Brugge kwamen ons helpen, naast de immer actieve LTI-groepen. Voor het eerst dit jaar werden ‘Treepoppers’ gebruikt, dat zijn ‘Woody Weed Removers’ om ongewenste struiken en boomopslag gifvrij en ergonomisch te verwijderen. Zo leren we nog steeds bij.

van levendbarende hagedis in de beide opengemaakte delen van Predikherenbos.

Deze toch redelijk zeldzame reptielen voor West-Vlaanderen hebben de Predikherenstraat overgestoken en vonden naast veel insecten ook warme en beschutte stukken heide om te zonnen en zich voort te planten. Natuurontwikkeling loont!

De inventarisatie met professionele fuiken van de drie soorten salamanders in 16 verschillende poelen en putten tussen 17/4 en 30/4 leverde niet minder dan 186 alpenwatersalamanders, 92 vinpootsalamanders en 51 kleine watersalamanders. Dat is bemoedigend voor het beheerteam en zorgt weer voor veel natuurbeleving. De waterwandeling was een fijnproevertje waarbij kinderen zich konden uitleven tot groot plezier van de ouders en grootouders.

Studenten aan KASK Hogeschool Gent en

Ook startten we onze samenwerking met project NeuzeNeuze (bosklassen in Doomkerke) weer op. We leidden kinderen rond op dauwtrippen met veel ‘SNUIT avant la lettre’: beestjes vangen, in door de storm gevallen bomen klimmen, oren en neuzen gebruiken, een beetje vuil mogen worden en zwaaien naar de fotograaf. Deugddoend!

Tekst en foto’s : Christine Verscheure en Eckhart Kuijken

De opsteker van voorjaar 2022 was toch de vondst op verschillende momenten

De Spille 2022-3

45

tu

Natuurpunt Jabbeke

Fietsen door het Maskobos

In deze Kathedraaldreef fietsen we niet. - Marc Vandamme

Bij de aankoop van het Maskobos 22 jaar geleden moesten er keuzes gemaakt worden qua doelstellingen (o.a. openstelling) en beheer. De voorstellen varieerden van volledig openstellen tot het omheinen van het bos en enkel te betreden met een gids. De financiële consequenties van de aankoop dwongen ons in de richting van compromissen.

Aankopen van natuur is een verantwoordelijkheid van het hoofdbestuur van Natuurpunt in Mechelen. De plaatselijke afdeling moet altijd voor een bepaald percentage bijpassen. Omdat de restfinanciering niet te verzamelen was met een spaghetti-avond of een deur-aan-deur-verkoop van pannenkoeken, klopten we aan bij ons gemeentebestuur dat bereid gevonden werd te helpen mits het bos open te stellen voor het publiek.

Dat je een wederdienst verschuldigd bent als je gemeenschapsgeld krijgt, is evident.

Vandaar het bewegwijzerde wandelpad van Natuurpunt, een doorsteek voor fietsers via de knooppunten en een mountainbikepad. Sinds kort zijn bestaande wandelpaden ook opgenomen in het wandelnetwerk Vloethemveld. Voor de meeste bezoekers is dat prima. Hier en daar horen we van natuurliefhebbers dat die vele bezoekers de rust té veel verstoren. De conservator en de beheerploeg delen die bekommernis.

Door de aankoop van grond voor de uitbreiding van de begraafplaats konden via bebossing het noordelijke met het zuidelijke deel van het bos verbonden worden. Zo creëren we centraal een aaneengesloten bos van 7ha. Paden door dat stuk werden geschrapt

46 De Spille 2022-3

en er werden nieuwe paden aan de buitenkant van de percelen uitgetekend. Dat dit een goede keuze is, bewijst de aanwezigheid van ree in het gebied.

In het kader van de landinrichting Moubeke – Vloethemveld voorzag de VLM (Vlaamse Land Maatschappij) een som om te besteden in het buitengebied. Het gemeentebestuur wil het bedrag aanwenden om het rijcomfort in de hoofddreef van het Maskobos te verbeteren. Het bestuur van Natuurpunt Jabbeke heeft daar zelf om gevraagd. Wij vinden het maar hoffelijk dat, als je fietsers via de knooppunten door het bos leidt, dat dat ook in natte periodes op een veilig en goed berijdbaar grindpad kan. We denken daarbij ook aan de mensen die van Zerkegem met de fiets of te voet de begraafplaats bezoeken.

Hoffelijk, we kennen dat woord van de vraag te ritsen bij wegversmallingen. Hoffelijkheid komt van weerskanten, toch?

Kris D’hondt

In memoriam: Rik De Wulf 26/08/1931- 10/03/2022 Stil, omdat de juiste woorden soms niet te vinden zijn, hebben we afscheid genomen van Rik De Wulf. Het was zijn wens om stil, anoniem en eenvoudig teruggegeven te worden aan de natuur en zo gebeurde het ook in maart 2022.

Als bezieler van natuurbeheer en natuurbehoud heeft Rik een grote rol gespeeld in de regio Brugs Ommeland en ver daar buiten tot in de Ardennen toe. De natuur was zijn passie, de natuurgebieden zijn kinderen. Hij stond mee aan de wieg van vele (toen nog) reservaten en maakte andere gebieden groot

“Voor Rik zou het woord ‘ominoloog’ uitgevonden Rik De Wulf - Boudewijn De Graeve

moeten worden.” en bekend door zijn beheerwerk en zijn vertelkunst.

In het Brugse Ommeland is er geen enkel natuurgebied waar Rik niet in gewerkt, gegidst of gewandeld heeft. Van het Zwin tot de Schuddebeurze, van de Fonteintjes tot de Gulke Putten: overal wist hij de weg en kende hij de biodiversiteit en de geschiedenis van het gebied. Rik was naast natuurbeheerder ook een ervaren en welbespraakte natuurgids. Hij kon in alle natuurgebieden gidsen voor jonge kinderen, voor studenten van middelbare en hoge scholen, voor groeperingen van uiteenlopend pluimage of voor onderzoekers aan de universiteit. Hij deed het voor iedereen even graag en op het niveau van de

groep die voor hem stond. Hij gidste zowel in het Nederlands, het Frans, het Engels als het Duits. Het maakte hem allemaal niet uit want elke “wandeling” (want zo noemde Rik zijn gidsbeurten) werd tot in de puntjes voorbereid. Daarenboven deed hij dit alles gratis, want de vergoeding die hij kreeg, schonk hij integraal terug aan projecten voor de natuur.

Voor Rik zou het woord “omniloog” moeten uitgevonden worden want hij wist van elk vakgebied van de natuur zó veel dat hij eigenlijk specialist was in alles. Van de kleinste orchideetjes tot de grootste zoogdieren, van geneeskrachtige kruiden tot de meest giftige paddenstoelen. Hij kon over alles een boeiend en leerrijk verhaal vertellen. Veelal vanuit zijn eigen rijke ervaring of vanuit oude overgeleverde verhalen en volkswijsheden.

Daarbij was een streepje heemkunde nooit veraf en werd alles verteld op een eenvoudige, verstaanbare manier doorspekt met de humor die Rik zo eigen was.

Met Rik verliezen we een vriend, een mentor, een natuurmonument. Het is nu aan ons om zijn werk en passie voor de natuur verder te zetten en de herinnering aan Rik levendig te houden.

Marianne Vanlanduyt

Vakantiewoning van Belgen voor liefhebbers van vogels en natuur in Spanje Tussen Sevilla en de Atlantische Oceaan ligt de vakantiewoning van Belgische natuur- en vogelliefhebbers. Met een tuin die grenst aan het Nationaal Park Coto Doñana spot je er de meest fotogenieke vogels, bomen en beestjes. info: Nicholas Endriatis (Mergus)

www.casadellince.be

8

6

2

2

TV

De Spille 2022-3

47

tu

Natuurpunt Knokke-Heist

Een -oogopenend- overzicht van de overzetacties Wanneer koning winter nog heerst, maar de eerste zonnestraaltjes langzaam de macht aantasten ten gunste van prinses lente, dan komen de eerste prikkelingen bij de winterslapers naar boven. In het najaar hebben ze zich ingegraven voor het einde van het seizoen en in de late winter begint het ontwaken. Eerst enkele, maar daarna veel meer. Ongeveer vanaf 7°C en bij regenachtige dagen piekt de trek. Verandert het weer, dan valt de trek weer stil. Zo kunnen zich gedurende de periode van de overzetactie verschillende pieken voordoen. Uiteindelijk is de trektocht naar de vijver begonnen om er nieuw leven te laten beginnen. Helaas is zo’n trektocht niet zonder gevaar. In verkavelingsland Vlaanderen moeten ze veelal verharde wegen kruisen. De confrontatie tussen de trage amfibie en de zeer snelle autoband is veelal dodelijk voor de eerste.

20 s ustu aug 22 20

Ga mee op zoek naar kikkers met straffe stembanden in de oosthoekpleintjes Afspraak om 19:30 uur aan het Oosthoekplein, Knokke-Zoute.

Info en inschrijven: NP Knokke-Heist: Stefaan Brinckman: 0473/59.96.04.

Het probleem kwam Luc Van Rillaer ter ore en zo’n 20 jaar geleden namen we het initiatief om met Natuurpunt Knokke-Heist een amfibieënoverzetactie te doen in het Blinkaert-/Koningsbos in Knokke Heist. De stadsdiensten geven hun steun door versperringen aan te leggen zodat de diertjes niet zomaar de straat konden oversteken.

De cijfers van de overzetacties waren indrukwekkend en bleven vele jaren stabiel: rond de 4.000 exemplaren en met een piekjaar 6.000 dieren. Sindsdien dalen de aantallen.

• • • • • • • •

2015: 6.000 dieren 2016: 3.000 dieren 2017: 1.800 dieren 2018: 900 dieren 2019: 800 dieren 2020: 900 dieren 2021: 800 dieren 2022: 700 dieren

Wat is hier aan de hand?

Er zijn nog steeds evenveel of zelfs meer vrijwilligers bezig met de overzetactie.

Wat veranderd is, is dat er in de loop der jaren nieuwe poelen voor de padden en kikkers zijn gegraven, iets waar de jonge dieren gebruik van maken. Vroeger was er voor bijna alles wat overwinterde in de zwinduinen alleen de ‘poel van Lippens’ beschikbaar en niks anders. Ondertussen zijn er vele nieuwe poelen gegraven in het overgangsgebied tussen duin en polders, waar de jonge padden en kikkers gebruik van maken.

Een tweede mogelijkheid voor de kikkers en padden is dat vele overwinteraars er niet meer in slagen om een voldoende vetvoorraad op te slaan. De wijfjes hebben een voldoende vetlaag en een goede conditie nodig. Veel mannetjes reizen op

48 De Spille 2022-3

de rug mee. Aan de vijver is er tenslotte ook energie nodig om de eitjes in voldoende aantallen af te zetten en om zo de voortzetting van de soort in stand te houden.

“De overzetacties zijn niet mogelijk zonder de inzet van talloze vrijwilligers.”

De positieve noot is dat de overzetacties en de tellingen niet mogelijk zijn zonder de inzet van talloze vaste vrijwilligers en losse helpers. Zo niet was deze overzetactie al jaren ten dode opgeschreven. Tot geluk van vele jonge jongens en meisjes die met hun ouders komen helpen, leraars en leraressen van de lokale lagere scholen en vele anderen. Hoe weinig dieren ze ook vinden, het blijft nuttig om minstens een avond langs te komen. Het is immers niet voorspelbaar hoe groot de aantallen de volgende keer zullen zijn.

Als afdeling blijven we er van overtuigd dat een dergelijke initiatief zowel een maatschappelijke als educatieve meerwaarde heeft die we niet mogen opgeven.

Bij deze ook een dikke merci aan de verschillende vrijwilligers die zich belangeloos ingespannen hebben om de overzet ook dit jaar in goede banen te leiden.

Vanuit het bestuur en de mensen van Hyla-Vlaanderen.

Stefaan Brinckman hyla Knokke-Heist

tu

Natuurpunt Middenkust

Natuurinrichtingsproject Schuddebeurze

Onderaan links ’t bosje van den iengelsman, bovenaan links de windturbines van Gabriël en centraal in het midden de duinvallei van Schuddebeurze. Het winterwater is al danig opgedroogd.

- Johan en Henk Broidioi

Het NatuurInrichtingsProject (NIP) Schuddebeurze had in 2016 een trage start. In afwachting van het echte startschot, de handtekening van de minister, liepen er jarenlang studierondes. De planten, de bodem, de ondergrond, de kriebelbeestjes, de … noem maar op. Allemaal nuttig en zelfs onontbeerlijk, maar er raakte geen schop in de grond. Uiteindelijk, in 2019 kon er écht van start gegaan worden. En het moet gezegd worden: nu gaat het vooruit. de (gebiedsvreemde) grond afgegraven en afgevoerd. Daar ging een niveauverlaging tot omtrent één meter mee gepaard: een echte duinvallei werd geboren! Er waren wat problemen die opgelost of omzeild moesten worden, zoals de cyclische verontreiniging van de Schuddebeurzebeek door het riolerings-overstort even stroomopwaarts, de vrijwaring van de groeiplaats van het Europees beschermde plantje kruipend moerasscherm en straks de te verwachten massale opslag van wilgen die we even massaal gaan moeten wieden als we de duinvallei willen openhouden.

Witte waterranonkel: Heukels’ Flora omschrijft: “in ondiep, voedselarm water of op ’s zomers droogvallende plaatsen, soms tijdelijk in verse greppels en poelen”. Hopelijk is het in onze duinvallei permanent. - Johan Broidioi

In een eerste fase sloten we de bunkerwerken af om verder vandalisme te voorkomen, we plaatsten een metalen uitkijkplatform bovenop de commandobunker, met afdichting van insijpelingen, eentje ingericht als vleermuisbunker …. In een tweede fase werd een voormalige hoeve gesloopt, die gedeeltelijk herbouwd was tot woning. Later werd op die plek een poel aangelegd.

Meestal gebeurt het omgekeerde. De derde fase ging wel heel ver: aan weerszijden van de Schuddebeurzebeek werd de opgevoer-

Afgelopen wintermaanden schrok (niet alleen) het waterwild zich een hoedje toen ze al dat water zagen. Naast snaterende en gakkende eenden en ganzen als wilde eend, slobeend, bergeend, Canadese gans die als eerste opdoken, profiteerden ook wadende wulpen en korzelige kieviten (als Delphine Lecompte meeleest, merken we het straks wel in haar cursiefjes).

Ondertussen drogen in dit recorddroge voorjaar de plassen op en duiken de eerste pioniers van het plantenleven op. En al een eerste verrassing: witte waterranonkel! Een soort die totnogtoe onbekend was aan de kust. Er zijn slechts twee vindplaatsen in de zandstreek en alle andere vondsten in de

stille kempen: (zeer) zeldzaam volgens de flora’s. Het is een soort die dikwijls opduikt na verse graafwerken en we kunnen niet ontkennen dat dat hier ook het geval was.

Waterranonkels zijn over het algemeen pioniersoorten en daar doet die witte de reputatie van het geslacht alle eer aan. Als milieu worden vennen en voedselarme plassen vermeld, en hopelijk kunnen we dat zo houden. Want we moeten ons danig weren om de waanzin van de nitraatverspreiders te stoppen.

De volgende fase is volop in voorbereiding.

Deze fase spitst zich toe op het heischrale grasland. Verwijderen van struweel, vellen van populieren en esdoorns die het tegengestelde vegetatiebeeld van verbossing veroorzaken. Plaggen en terugdringen van nitraatkwekers als brem en gaspeldoorn, afgraven van glibberige sliblagen en opgedroogde slibdroesem, hele storten en halve stortrestanten, herstellen van afrasteringen.

En de drastische ombouw van het voormalige opslag(?) terrein halverwege het Bamburgstraateindje tot een prachtig poeltje + aangepaste omgevingswerken.

Johan Broidioi

De Spille 2022-3

49

tu

Natuurpunt Oostkamp

Over de paëlla van Simonne

Ook dit jaar was het zaterdags eetfestijn ter gelegenheid van de opendeurdagen in de Leiemeersen een voltreffer. De inmiddels in de regio wereldberoemde paella van Simonne Ibens trok immers opnieuw heel wat Natuurpuntlekkerbekken aan, die smulden van een heerlijke sterrenmaaltijd. Dank u wel chef Simonne.

Op de zondagse wandelnamiddag door de bloemenrijke Leiemeersen genoten zo’n 150 wandelaars van de overvloedige kleurenpracht, onder begeleiding van onze beheerders en natuurgidsen. De brede orchis (Dactylorhiza majalis) stond in groot aantal de nieuwsgierige bezoekers op te wachten, samen met de vele andere kleurrijke bloeiers. Het zonnige weer

lokte daarnaast ook heel wat fietsers en andere passanten naar onze bar voor een welkome verfrissing of een stukje lekkere huisbereide taart en een schaduwplekje.

Een dikke pluim en bedanking aan alle medewerkers die ons jaarlijks event opnieuw mogelijk maakten.

Op ontdekking langs het kanaal De noordgrens van het Landschapspark Bulskampveld wordt gevormd door een van de oudste kanalen van het land: het kanaal Gent-Brugge.

Samen met het Regionaal Landschap Houtland ontwikkelde Natuurpunt een handige fietskaart waarin je alles te weten komt over de mooiste plekjes langs het kanaal tussen Brugge en Gent. Een absolute aanrader.

Wil je de fietskaart ontvangen, stort dan 4 euro op rekeningnummer BE65 1460 5732 3196 van Natuurpunt Oostkamp met vermelding “fietskaart”. Je krijgt de kaart dan zo snel mogelijk per post toegestuurd.

50 De Spille 2022-3

Op naar volgend voorjaar voor een viering van 40 jaar Vallei van de Zuidleie, weliswaar in uitgesteld relais na de Covidperiode. We beloven er een spetterend feest van te maken.

Dirk Sierens

Laatste kans!

VERTOMMEN

BVBA

VERWARMinG & sAnitAiR

tEl 0486 67 45 71 EMAil inFo@BVBAVERtoMMEn.BE

BVBAVERtoMMEn.BE

De Spille 2022-3

51

tu

Natuurpunt Zedelgem

Oostelijke boskern van Doeveren fors uitgebreid

© OpenStreetMap-bijdragers

In januari 2022 heeft Natuurpunt een mooie aankoop gerealiseerd om het natuurgebied Doeveren te versterken. Het gebied van eerst 70 ha werd in één klap 25 ha groter door een uitbreiding op Oostkamps grondgebied. Het mag duidelijk zijn dat onze afdeling Zedelgem, die het gebied beheert, hier erg blij mee is, en dat dit een nieuwe dynamiek geeft aan het beheerteam van Doeveren!

Middelste bonte specht - Rony Jacobs

De nieuw verworven percelen bestaan grotendeels uit bos, maar een vijftal hectare was in landbouwgebruik en zullen een nieuwe invulling krijgen. Ook de aanwezigheid van 2 provinciaal beheerde beken biedt opportuniteiten! Doeveren lag natuurlijk al stevig ingebed in de bosclusters van het bekende Merkemveld in het westen, en private domeinen in het oosten, maar toch is de verwerving van de aansluitende bospercelen belangrijk. Bepaalde delen van het nieuwe gebied hebben potentieel, en er zijn percelen waar, door aangepast beheer, de natuurwaarde opgekrikt kan worden.

Op die manier zal een groter en aaneengesloten gebied van goede kwaliteit ontstaan.

Dat is belangrijk voor het behoud en de bescherming van heel wat soorten! Uiteraard moet er ook ruimte blijven voor een paar open natuurtypes.

Om de nieuw verworven terreinen in Oost-Doeveren om te vormen tot nieuwe

52 De Spille 2022-3

of betere natuur zijn al heel wat ideeën door het beheerteam ontwikkeld.

• Op enkele plaatsen was het noodzakelijk de onvermijdelijke rododendron te verwijderen, maar daar weten we met onze vrijwilligers en aannemers intussen wel raad mee.

• Waar er naaldhout is is een geleidelijke omzetting naar een meer diverser loofbos wenselijk.

• De mooiste bosgedeelten laten we met rust! Ze zijn vochtig en structuurrijk en komen stilaan in een oudere fase, met een mooie ondergroei waar ook voorjaarsbloeiers niet in ontbreken. Dit oudere bos valt ook in de smaak van een leuke doelsoort als de middelste bonte specht, die we bij ons eerste bezoekje konden spotten.

• Door de aanwezigheid van enkele kleine waterlopen in het bos is het ophouden van oppervlaktewater zeer goed mogelijk. Ideeën rijpen rond een slimme opstuwing en een vertraagde afvoer, zodat het bos in deze tijden langer vochtig kan blijven. Zo zorgen we ervoor dat de flora van het vochtige bos kan standhouden. Uiteraard zullen we hier de goedkeuring en medewerking van de provinciale waterloopbeheerder nodig hebben…

• Bij de terreinen die nu in landbouwgebruik zijn, kiezen we om die deels voor

bosuitbreiding te reserveren. Zeker aan de kant van de autoweg is een bufferend bos steeds op zijn plaats.

• In de buurt van de beken is er wat ons betreft ook ruimte voor water. De inrichting van een verlaagd grasland naast de beek vergt nog wat voorafgaande studie.

• Een ander perceeltje is nu al een interessant hooilandje. De voorliefde voor bloemrijke graslanden is in Doeveren een constante en dus mag dit habitat ook in de uitbreiding van Oost-Doeveren niet ontbreken.

Terwijl we dit schrijven worden al deze ideeën door onze beheersconsulent op papier gezet en wordt er niet getalmd om de erkenning als natuurreservaat voor dit nieuwe gebied aan te vragen. De openstelling moet mogelijk zijn zodra bepaald is welke paden toegankelijk kunnen worden.

We houden je via onze website op de hoogte! Heel wat op de plank dus, maar in elk geval wordt Doeveren vanaf dit jaar nog interessanter, groter en diverser! Het beheerteam zal met plezier een tandje bijsteken en bedankt bij deze zeker de aankopers, het aankoopcomité, maar ook de vrijwilligers van de afdeling die allen geloven dat uitbreiden de beste garantie is op bescherming en meer natuur!

Boommarter houdt van grote bossen met holle bomen - Patrick Keirsebilck

Grotere eenheden natuur In onze regio is echte natuur schaars en versnipperd. Vaak halen de natuurgebieden niet de nodige oppervlakte om gewapend te zijn tegen externe invloeden die de natuurwaarden aantasten. De impact van buitenaf kan velerlei zijn. We denken hierbij aan randeffecten met betrekking tot de bemesting in de intensieve landbouw, verstoring door recreatie, en geluids- en lichtvervuiling.

Een natuurgebied met voldoende oppervlakte bevat veilige kernen die minder blootgesteld zijn aan de menselijke invloeden. Dat komt de schuwere dieren, zoals de boommarter of wespendief ten goede, twee soorten die in Doeveren zijn vastgesteld.

Kleine ijsvogelvlinder: natuurrijk bos met open plekjes - Erwin Derous

Naast de randeffecten moeten we onderstrepen dat grotere eenheden kwaliteitsvolle natuur noodzakelijk zijn voor het gedijen van veel soorten, zowel planten als

dieren. Een groter leefgebied creëert meer genetische diversiteit en zorgt ervoor dat populaties groter en dus veerkrachtiger zijn. We denken hier, zeker in een boscontext, aan bijvoorbeeld de kleine ijsvogelvlinder. Deze veerkracht wordt uiteraard nog groter naarmate natuurgebieden met elkaar worden verbonden.

Tot slot is er de onvermijdelijke toename van bezoekers en recreatie! Als we natuurruimte willen bieden aan wandelaars, al dan niet met hond, mountainbikers én ruiters dan moet er in onze contreien toegankelijke natuur bijkomen. Natuurpunt maakt zich sterk dat hun natuurgebieden in principe toegankelijk moeten zijn, maar wil terzelfdertijd benadrukken dat de bescherming van de natuurwaarden prioritair blijft. Deze tegenstelling kan alleen maar verdwijnen door de ontwikkeling van de grotere eenheden natuur.

Kris Lesage, conservator Doeveren

Paddenoverzetactie

Naar jaarlijkse traditie organiseert NP Zedelem eind februari een paddenoverzetactie in de Pierlapont in Loppem. Eind februari werden het scherm en de emmers geplaatst aan de gracht tegenover het bufferbekken. De amfibieën trekken elk voorjaar bij een temperatuur van 10°C en bij hoge luchtvochtigheid naar de poel om er te paren en de eitjes af te zetten. In het water kunnen dan de amfibieën ontwikkelen.

Opmerkelijk dit jaar is dat er veel minder padden de oversteek doen. Wat ons ook opviel, was de hoeveelheid dode kikkers, padden en salamanders. We hebben het vermoeden dat de diertjes uitdrogingsverschijnselen vertonen. Residu's van meststoffen en pesticiden zouden de oorzaak kunnen zijn van deze uitdroging. In totaal hebben we toch een kleine honderdtal dieren kunnen redden.

Op woensdag 13 april hebben we met een vijftal vrijwilligers het scherm en de emmers verwijderd. Daarna was er tijd voor koffie,

een wafel en een gemoedelijke babbel.

Terwijl we aan het opruimen waren, staken voorbijgangers een duim in de lucht; een teken van erkenning. De buurvrouw en enkele wandelaars kwamen een praatje maken. De zon zat wat verscholen achter de wolken, maar de sfeer was gemoedelijk. De vogels gaven een klein concert in deze stille, vredige buurt. Zo merkten we echt dat de lente haar intrede deed. Met een voldaan gevoel keerden we huiswaarts.

Ann Van Poucke

De Spille 2022-3

53

ZWIN NATUUR PARK THEMAWANDELINGEN Elke dinsdag in juli en augustus om 14 uur 5/7: planten in de Zwinvlakte 12/7: dagvlinders 19/7: lepelaars 26/7: steltlopers 2/8: lamsoor en andere planten in de Zwinvlakte 9/8: boomkikkers 16/8: lepelaars 23/8: steltlopers 30/8: getijdenwandeling Deelnameprijzen en vooraf online reserveren (verplicht) via zwin.be

in.be www.zw eist nokke-H K 0 0 3 8 reef 8, Lippensd n o é L f a Gra

54 De Spille 2022-3

Natuurpunt Brugs Ommeland & Middenkust

www.natuurpuntbrugsommeland.be

Voorzitter

Rudi Vantorre rudi.vantorre@telenet.be

Coördinator

Ans Dewolf: 0492/72 30 40 ans.dewolf@natuurpunt.be

Maatschappelijke zetel:

Doe een gif t!

BE56 2930 2 120 7588

Rekeningnummer

Dammesteenweg - 8340 Damme

Correspondentieadres:

Korendragersstraat 4 - 8000 Brugge

Afdelingen en werkgroepen - Natuurpunt Beernem: natuurpuntbeernem@gmail.com -

Natuurpunt Blankenberge

-

Natuurpunt Brugge

-

Natuurpunt Damme

-

Natuurpunt De Haan

Kristien Popelier: kristienpopelier@telenet.be Wim Jans: wjans566@gmail.com Patrick Meire:patrick.meire.np@gmail.com Antoon Ovaere: natuur.dehaan@gmail.com

- Natuurpunt Gulke Putten

Christine Verscheure: christine.verscheure@scarlet.be -

Natuurpunt Jabbeke

-

Natuurpunt Knokke-Heist

Joeri Van Bijlen: joeri.van.bijlen@gmail.com Stefaan Brinckman: stefaanbrinckman@gmail.com

- Natuurpunt Middenkust

Projectnummer

Beernem:

5508 De Miseriebocht

5579 De Vaanders 5559 Heideveld-bornebeek

5581 Koningsbossen

Blankenberge: 5502 5519

De Fonteintjes De Uitkerkse Polder

Brugge:

5528 Schobbejakshoogte Natuurgebieden 5533 Ter Doest 5574 De Wulgenbroeken 5542 Zevenkerken

5513 Rode Dopheid polders van Koolkerke-Dudzele 5589

Damme:

5510

De Stadswallen

van

Damme

np.middenkust@gmail.com -

Natuurpunt Oostkamp

Hugo Boden: boden.h@skynet.be

- Natuurpunt Zedelgem

Leen Herrewyn:leenherrewyn@gmail.com

- Vogelwerkgroep Mergus

Frank De Scheemaeker: fds4022@gmail.com -

Vleermuizenwerkgroep

-

Natuur.Fotografen Brugs Ommeland

Bob Vandendriessche: bobvdd@hotmail.com Marc Nollet: marc.nollet4@telenet.be

Regionaal tijdschrift De Spille Kernredactie: Ans Dewolf, Wim Jans en Bart Denys Vormgeving en lay-out: Ans Dewolf Druk: Graphius Oplage: 7425 exemplaren Deadline voor het aanleveren artikels: 16 augustus 2022 aan despille@natuurpuntbrugsommeland.be We danken alle redacteurs, auteurs, fotografen en allen die op een of andere manier meewerkten.

Overname van teksten, illustraties of foto’s mag uitsluitend met expliciete bronvermelding.

Foto’s werden genomen volgens de coronamaatregelen geldig bij het fotografiemoment.

Natuur voor iedereen Bezoekerscentrum Uitkerkse Polder

Kuiperscheeweg 20, Uitkerke - 050/42.90.40 uitkerksepolder@natuurpunt.be

Bezoekerscentrum De Pulse Dammesteenweg 2, Damme In volle opbouw!

Lid worden? www.natuurpunt.be/word-lid

De Haan:

5505 5516

De Kijkuit De Zandpanne

HOE?

Gulke Putten:

5540 Gulke Putten

1: rekeningnummer 2: bedrag naar keuze 5550 De Maskobossen

3: projectnummer 4: bevestiging Knokke-Heist: 5: fiscaal attest vanaf 5549 Park 58 40 euro 5538 Sint-Donaaspolder 6: de natuur dankt je!

J a bb e k e :

M i dd e n k u s t

3593

5532 Schuddebeurze 5541 Puidebroeken 5515 Warandeduinen en schapenweiden 3535 Oostendse kreken (Zwaenhoek -Keignaert) 5525 Paelsteelpanne d'Heye 5543 5551 't Pompje 5562 Snipgate 5573 Oosteroever

Oostkamp:

5506

Vallei

van de

Zuidleie

Zedelgem:

5553 Doeveren 5534 Hoogveld 5530 De Pilse 5552 ’t Plaisiersbos

Afdeling

De Spille 2022-3

55

Natuurpunt Optiekshop Sights Of Nature Vlamingveld 89 8490 Jabbeke T 050 31 50 01 F 050 31 68 47 www.sightsofnature.be