Z doświadczeń nauczycieli konsultantów, doradców metodycznych i nauczycieli
Komputer i Internet w szkolnej edukacji historycznej Nie jest tajemnicą, że postęp cywilizacyjny spowodował zmianę wymagań stawianych szkole doby XXI w. Nie ma wątpliwości co do tego, iż realizowane przez nią dotychczasowe główne zadanie, którym było przekazywanie uczniom wiedzy o historii i współczesności, życiu społecznym, wartościach i normach okazuje się już zupełnie niewystarczające. Nie oznacza to wcale, że dążenie do wszechstronnego rozwoju ucznia i przygotowania go do życia w otaczającym świecie powinno zostać zaniechane. Chodzi raczej o konieczność uzupełnienia szkolnej edukacji humanistycznej, w tym także historycznej, o rozwijanie zdolności samodzielnego uczenia się, wyszukiwania i selekcjonowania informacji, czy posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi . Nowe zadania stawiane szkole powodują, że coraz większe znaczenie w edukacji zaczyna odgrywać technologia informacyjna, rozumiana jako zespół środków (komputery, ich urządzenia zewnętrzne i sieci komputerowe), narzędzi (oprogramowanie) i innych technologii (telekomunikacja). Obejmuje ona zatem swoim zakresem m.in. informację, komputery, informatykę i komunikację . Znany dydaktyk historii, Zbigniew Osiński, wyróżnił dwie podstawowe kompetencje, które zostały uznane przez uczonych za niezbędne dla człowieka, zwłaszcza młodego, żyjącego w XXI w. Są nimi praca zespołowa przy wykorzystaniu sieci WWW oraz kreatywność. Funkcjonowanie społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy zaczyna wymagać od ludzi nabycia kompetencji, do których polski system oświaty do tej pory nie przywiązywał zbyt dużej uwagi. Pożądane staje się posługiwanie technologią informacyjną, innowacyjność, szybkie zdobywane potrzebnych informacji, samodzielne rozwiązywanie problemów, praca w grupach czy samokształcenie przez całe życie. Z pewnością takich umiejętności uczeń nie nabędzie na lekcji prowadzonej podającymi metodami nauczania, M. Kowalska, Internet jako źródło informacji historycznej i narzędzie wspomagające dydaktykę w tym zakresie, „Wiadomości Historyczne”, 2007, nr 1, s. 13-14; K. Jurek, Internet w pracy nauczyciela historii, „Wiadomości Historyczne”, 2001, nr 4, s. 219. E. Gurbiel, G. Hardt-Olejniczak, E. Kołczyk, H. Krupicka, M. Sysło, Technologia informacyjna na lekcjach historii w szkole ponadgimnazjalnej, w: Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Pańko i in., Toruń 2003, s. 446.
26
Nauczyciel i Szkoła nr 4-5 (28-29)
i których głównym celem jest zrealizowanie programu. Wykorzystywanie Internetu w edukacji szkolnej wspierają dwie istotne koncepcje pedagogiczne – strategia kształcenia multimedialnego i konstruktywizm. Pierwsza z nich domaga się korzystania w procesie kształcenia nie tylko z tradycyjnych, lecz także nowoczesnych środków dydaktycznych, zwanych mediami. Kształcenie multimedialne zakłada wykorzystywanie nie tylko słowa mówionego i pisanego, ale także symboli, obrazów i dźwięku, które pobudzają aktywność spostrzeżeniową, manualną, intelektualną i emocjonalną. Z kolei konstruktywizm stoi na stanowisku, iż konstruowanie wiedzy wymaga interpretacji, reorganizacji i uogólniania nadchodzących informacji. Proponuje oparcie kształcenia na eksperymentowaniu, stawianiu problemów atrakcyjnych dla uczniów, tworzeniu uczniowskich modeli i hipotez. Rolę zaś nauczyciela sprowadza do stwarzania uczniom możliwości podejmowania działań poznawczych. To właśnie taki model edukacji historycznej daje nadzieję na sprawne kształtowanie kompetencji przydatnych w XXI w. i na skuteczne wykorzystywanie technologii informacyjnej w celach edukacyjnych . Obecnie obowiązujący system klasowo-lekcyjny i model tradycyjnej lekcji uwidaczniają swoje słabości, zwłaszcza w kontekście możliwości jakie daje komputer i Internet. W tym miejscu trzeba przyznać, że uczniowie najczęściej uważają historię za przedmiot nudny i dru
Z.
Osiński, Edukacja historyczna w Internecie – mrzonki czy realne możliwości?, „Wiadomości Historyczne”, 2007, nr 1, s. 5-6.
