Nauczyciel i Szkoła
6 (127) 2022
Ekologia z myślą o przyszłych pokoleniach Przemyska Akademia Artystyczna Dzień godności osób z niepełnosprawnością intelektualną Książka w życiu pomaga – o projektach i programach bibliotecznych Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie poleca... Certyfikowana innowacyjność – Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie
Miesięcznik Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie nr



dr Janusz Ustrzycki redaktor naczelny Joanna ProjektWspółpraca:Majewska-Lasekokładkiiskładkomputerowy: Janusz Ustrzycki Redaguje: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie Młodzieżowy Dom Kultury w Rzeszowie Muzeum Dobranocek w Rzeszowie Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie PIE Europe Direct - Rzeszów, Podkarpacka Komisja Filmowa Krystyna Wróblewska Dyrektor PZPW w Rzeszowie Z DZIAŁALNOŚCI PODKARPACKIEGO CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W RZESZOWIE Z DZIAŁALNOŚCI PODKARPACKIEGO ZESPOŁU PLACÓWEK WOJEWÓDZKICH Konferencja o Franciszku Leji – wybitnym polskim matematyku… 9 Certyfikowana innowacyjność 1 Z DZIAŁALNOŚCI PODKARPACKIEGO CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W RZESZOWIE Ekologia z myślą o przyszłych pokoleniach 2 Przemyska Akademia Artystyczna 5 I str. – Uczestnicy I Podkarpackich Regat Kajakowych Olimpiad Specjalnych w Ożannie koło Leżajska Język angielski a nowoczesne technologie 23 III, IV – PZPW w Rzeszowie oficjalnym centrum egzaminacyjnym Pearson English International Certificate Z ŻYCIA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Z PEDAGOGICZNEJ BIBLIOTEKI WOJEWÓDZKIEJ W RZESZOWIE PRZY PZPW I Podkarpackie Regaty Kajakowe Olimpiad Specjalnych 16 Do sportowca jeden krok – Szkoła Podstawowa w Lutoryżu 22 Z ŻYCIA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH PODKARPACIA Dzień godności osób z niepełnosprawnością intelektualną 14 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie poleca... 12 XV Podkarpacki Miting Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych 11 Z DOŚWIADCZEŃ NAUCZYCIELI I DORADCÓW METODYCZNYCH Innowacje pedagogiczne prowadzone w Szkole Podstawowej nr 6 wTarnobrzegu 17 Książka w życiu pomaga – o projektach i programach bibliotecznych 20 tel. 17 853 40 97, fax. 17 853 46 82, www.pcen.pl, e-mail: justrzycki@pcen.pl © Copyright by Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie przy PZPW, Rzeszów 2022 Wydawca: Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie, 35-036 Rzeszów, ul. Niedzielskiego 2 ISSN 2080-6698

Z działalności Podkarpackiego Zespołu Placówek Wojewódzkich Na instytucjach edukacyjnych spoczywa obowiązek przygotowania kolejnych pokoleń do innowacyjnego uczenia się oraz kreatywnego pełnienia ról społecznych i aktywnego uczestnictwa w życiu zbiorowym. Jako pracownicy instytucji doskonalącej nauczycieli żywimy przekonanie, że tylko dzięki „twórczym szkołom” na każdym etapie edukacyjnym w przyszłości nie zabraknie innowacyjnych firm, instytucji, przedsiębiorstw i społeczeństwa zorientowanego na rozwój w każdej dziedzinie. Ogromne nasilenie innowacyjności jakie zarysowa ło się w ostatnich dekadach, głównie na skutek od kryć i wynalazków, szczególnie tych w obszarze nauk ścisłych, stanowi podstawę do prognozowania prze łomu opartego o szeroko pojętą ideę innowacyjności, która w ciągu nadchodzących lat postawi przed pol skim społeczeństwem całkiem nowe wyzwania natury nie tylko technologicznej, ale i etyczno-moralnej.
1Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
Certyfikowana innowacyjność
Pomysł powołania do życia Podkarpackiej Akademii
Opracował: Roman Zych nauczyciel konsultant PCEN Rzeszów
kampanie informacyjne, jak również różnorodne wydarzenia edukacyjne tj. kongresy, konfe rencje czy sympozja, Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie chce promować i upowszech niać twórcze pomysły i kreatywne postawy wśród na uczycieli, pedagogów i wychowawców.
Zapewne oprócz działań na rzecz inicjowania inno wacyjności potrzebny będzie również odpowiadający tym wyzwaniom mechanizm właściwego oceniania innowacji wartościowych jak i wspierania oporu wobec zalewu niecelowych i mało efektywnych zmian, jakie są udziałem wielu instytucji, w tym coraz częściej również instytucji edukacyjnych.
Innowacji Pedagogicznych przy Podkarpackim Cen trum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie ma wspierać innowacyjne działania, stanowiące istotny element rozwoju podkarpackich placówek oświatowych bez pośrednio wpływający na podniesienie jakości ich funkcjonowania.Poprzezliczne
Wsparcie innowacyjnych rozwiązań o charakterze pedagogicznym swoje odzwierciedlenie znajduje rów nież w statutowych działaniach PCEN odzwiercie dlonej w bogatej i tematycznie zróżnicowanej ofercie edukacyjnej PCEN, w której każdego roku modyfi kowana jest tematyka zajęć warsztatowych i propozy cji szkoleń rad pedagogicznych, także tych z zakresu innowacji. Oferta doskonalenia nauczycieli PCEN w tym obszarze obejmuje spectrum działań poczynając od szkoleń podstawowych, zaznamiających z rodzaja mi innowacji pedagogicznych poprzez aktualne zapisy prawne, odnoszące się do innowacyjności w szkołach, przedszkolach i placówkach oświatowych poprzez prezentacje skonkretyzowanych pomysłów innowa cyjnych i opracowanie adekwatnych narzędzi ewalu acyjnych, aż po omówienie i przekazanie dokumenta cji możliwej do wykorzystania w realizacji zamierzeń innowacyjnych.Ozakresieisposobie wykorzystania takiej dokumen tacji decyduje dyrektor szkoły lub placówki. Kapituła Podkarpackiej Akademii Innowacji Peda gogicznych nagradza, wyróżnia i promuje najciekawsze pomysły z zakresu innowacji pedagogicznych, które trafiają do niej poprzez zgłoszenia od maja br. roze słane do szkół i przedszkoli. Dzięki proinnowacyjnym działaniom nauczycieli konsultantów Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli przy Podkarpackim Zespole Palcówek Wojewódzkich w Rzeszowie nauczy ciele i wychowawcy liczyć mogą na pomoc w formal noprawnym przygotowaniu innowacji, za które zgodnie z Ustawą Prawo oświatowe w całości odpowiada dyrekcja każdej placówki oświatowej. Wysoki poziom świadomości dyrektorów w zakresie ustawowej ko nieczności realizacji innowacji pedagogicznych w szko łach sprzyja rozwojowi tej pożytecznej idei. Podkarpacka Akademia Innowacji Pedagogicznych przyznając certyfikat dla nauczycieli innowatorów oraz samorządów propagujących idee innowacyjności włącza się nurt refleksji i praktyk w jakże ważnej sferze dziedzinie życia społecznego jaką jest szeroko rozumia na współczesna edukacja.
2 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
Z działalności Podkarpackiego Zespołu Placówek Wojewódzkich W obecnych czasach szybkiego rozwoju technologicznego ważne jest uwrażli wienie młodego pokolenia na piękno przy rody poprzez kształtowanie wśród nich po staw proekologicznych.
projektu mieli możliwość odbycia wyjazdowych warsztatów do Zamku i parku w Łańcucie oraz Troi Karpackiej. W łańcuckim parku spacerowali po założonej w XVIII wieku otaczającej Zamek części w stylu angielskim z różnymi gatunkami drzew i krzewów, ogrodzie różanym, ogrodzie włoskim z rabatami obsadzonymi letnimi bylinami. Ogromny zachwyt wśród uczniów wzbudziła storczykarnia, gdzie w jednym miejscu mogli podziwiać ogromną ilość i różne rodzaje wzbudzających wdzięk i elegancję stor czyków. Ekologia z myślą o przyszłych pokoleniach Edukacja środowiskowa – pierwsza w planie, na cóż bowiem zda się liczenie, czytanie, gdy życia na Ziemi nie stanie. I. Oksińska PODKARPACKI ZESPÓŁ PLACÓWEK WOJEWÓDZKICH w Rzeszowie
Temu właśnie służyło wspólne spotkanie uczniów z Litwy i Polski. Od 27 maja do 2 czerwca z inicjatywy Podkarpac kiego Zespołu Placówek Wojewódzkich w Rzeszowie uczniowie Gimnazjum im. Szymona Konarskiego w Wilnie i Zespołu Szkół Technicznych im. E. Kwiat kowskiego w Rzeszowie wraz z opiekunami, przebywali w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym w Czudcu, aby wspólnie realizować projekt pn. „Ekologia z myślą o przyszłych pokoleniach”, który został sfinansowany z Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży oraz dotacji MEiN. Każdy z siedmiu dni wymiany uczniów przepełniony był zajęciami, warsztatami i spotkaniami oraz wyjaz dowymi warsztatami mającymi na celu poprzez ukaza nie ładu i piękna panującego w naturze, wykształcenie szacunku do przyrody i zwrócenie uwagi na potrzebę ochronyPodczasśrodowiska.pobytuuczestnicy






3Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z działalności Podkarpackiego Zespołu Placówek Wojewódzkich Uczestnicy warsztatów w ramach projektu Ekologia z myślą o przyszłych pokoleniach





Z działalności Podkarpackiego Zespołu Placówek Wojewódzkich W trakcie warsztatów wyjazdowych do Troi Karpac kiej oprócz poznawania przez uczestników projektu flory i fauny Pogórza Karpackiego również zapoznali się z roślinnością, gatunkami zwierząt i technikami uprawy ziemi w okresie wczesnego średniowiecza. Uczniowie z Zespołu Szkół Technicznych prowa dzili warsztaty wzdłuż Wisłoka ścieżką przyrodniczą im. prof. dra. Władysława Szefera oraz rezerwatem Lisia Góra. Podziwiając i omawiając florę i faunę tego miejsca, uczniowie również zastanawiali się nad wa dami i zaletami zbiorników retencyjnych. Podczas spaceru zorganizowano dla młodzieży grę dydak tyczną o tematyce proekologicznej z wykorzystaniem kodówZarównoQR.podczas zajęć terenowych, jak i spacerów, uczniowie zbierali różne materiały pochodzenia przy rodniczego, które później wykorzystywali na zajęciach plastycznych.Każdegodnia, zarówno w Schronisku Młodzieżo wym w Czudcu jak i w ZST w Rzeszowie, był czas przeznaczony na zajęcia o charakterze plastycznym, gdzie uczniowie z materiałów pochodzenia przyrod niczego, zebranych podczas warsztatów wykonywa li kreatywne prace o charakterze proekologicznym. Były to m.in. plakaty, wiosenne wianki, podstawki pod telefon komórkowy, obrazki na ścianę. Szczegól nie inspirującym młodzież zajęciem było malowanie bawełnianych koszulek farbami akrylowymi, gdzie pokazano jak można uratować ulubioną poplamioną bluzkę dając jej drugie życie. Integracja uczniów odbywała się nie tylko podczas zajęć, warsztatów, ale również poprzez wspólne gry i zabawy. Codziennie wieczorem na hali sportowej odbywały się mecze piłki siatkowej, które wzbudzały ogromny aplauz i doping. Jednego z wieczorów or ganizatorzy przygotowali dla uczestników projektu ognisko podczas którego uczniowie śpiewali piosenki nie tylko w języku polskim ale i także w litewskim. Na koniec wspólnego pobytu w obecności pani dy rektor PZPW w Rzeszowie Krystyny Wróblewskiej, dyrektor ZST w Rzeszowie Edyty Niemiec, wójta gminy Czudec Andrzeja Ślipskiego oraz koordyna tora projektu Jacka Adamowicza, odbyło się wspól ne spotkanie, na którym uczestnicy zaprezentowali swoje prace powstałe podczas projektu oraz otrzymali zaświadczenia o ukończeniu warsztatów.
Każda wymiana międzynarodowa młodzieży to wielka przygoda i zbiór doświadczeń, poprzez po znanie kultury i zwyczajów danego kraju, zawiera nie nowych przyjaźni, które mogą przetrwać lata, ale również uczy młodego człowieka samodzielności, odpowiedzialności i otwarcia na to co nowe. Oprócz tego, uczniów biorących udział w projekcie, uwraż liwiono na postawy proekologiczne poprzez budze nie szacunku wobec szeroko pojętego życia i zdrowia człowieka.
Opracowanie: Małgorzata Prokop wspólnie z uczniami – uczestnikami projektu Ekologiazmyśląoprzyszłychpokoleniach
4 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)


Dużym zainteresowaniem nauczycieli i młodzieży szkolnej cieszył się projekt edukacyjny, pt.: Przemyśl namalowany - umiejętność zobrazowania miejskiego pejzażu w oparciu o dobry warsztat , który odbył się w 2020 r. Idąc za potrzebą chwili Fundacja „Towarzystwo Projektów Edukacyjnych” w Warszawie we współpracy z Podkarpackim Centrum Edukacji Nauczycieli Oddział w Przemyślu postanowiła zrealizować kolejny o szerszym spektrum zainteresowania sztuką młodzieży szkolnej. Tak narodził się pomysł na projekt Przemyska Akademia Artystyczna. Twórcy są wśród nas, a my ich nie widzimy. Projekt składa się z cyklu wydarzeń artystycznych, które są podzielone na trzy sekcje fotograficzną, malarską oraz muzyczną. W każdej z sekcji są zaplanowane różnorod ne wydarzenia od warsztatów po wernisaże. Dzięki temu przemyska społeczność mogła i będzie mogła dostrzec młodych artystów, którzy są wśród nich. Bo tak bogaty program warsztatów oraz wydarzeń został rozłożony na dwa kolejne lata, tj. na 2021 i 2022 r. Głównym celem projektu jest podniesienie poziomu kompetencji artystycznych, kulturowych i twórczych ich uczestników oraz kształtowanie poczucia, że kultura jest nieodzownym elementem rozwoju osobistego i społeczne go. Istotnym celem jest pozyskanie do projektu różnych grup wiekowych – uczniów szkół podstawowych, średnich i studentów oraz nauczycieli w tym kierunków artystycz nych, a także dorosłych twórców. Część fotograficzna, Przemyska Akademia Artystyczna malarska oraz muzyczna każdego roku będzie skupia ła się na innym aspekcie tych dyscyplin artystycznych, w ramach dwóch rocznych cykli wydarzeń warsztatowo -artystycznych.Ubiegłoroczne uczestnictwo w warsztatach, prowadzo ne przez wybitnych artystów – „mistrzów”, zwieńczone było prezentacją umiejętności poprzez udział w profesjo nalnej wystawie lub koncercie. Ale po kolei. W pierwszym etapie projektu, obok sekcji fotogra ficznej i malarskiej odbyły się trzydniowe warsztaty pianistyczne dla młodzieży skupione wokół muzyki klasycznej. Warsztaty rozpoczęły się 20 września 2021r. w gościnnych murach Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. A. Malawskiego w Przemyślu, a uczest niczyli w nich uczniowie wymienionej szkoły oraz stu denci Narodowej Akademii Muzycznej we Lwowie. W sali lustrzanej zebranych gości oraz młodzież powitał dyrektor tej placówki mgr Dariusz Baszak, a w imieniu Fundacji Towarzystwo Projektów Edukacyjnych głos za brała koordynatorka projektu Magdalena Okay. Warsztaty poprowadzili prof. Marianna Humetska z Narodowej Akademii Muzycznej im. M. Łysenki we Lwowie oraz dr hab. Piotra Różański z Akademii Mu zycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie. Marianna Humetska to wybitna polska pianistka, zwy ciężczyni wielu koncertów międzynarodowych, koncer tująca w Europie, Kanadzie, USA i Japonii, w śród któ rych do najważniejszych należą: „Wirtuozi”, „Kontrasty” i „Szymanowski Quartet and Friends” we Lwowie, „Music At The Institute” w Nowym Yorku i Chicago, Biennale Muzyczne w Zagrzebiu. Piotr Różański obecnie pracuje na sta nowisku adiunkta w Katedrze Fortepianu Akademii Muzycznej w Krakowie, równole gle prowadząc klasę fortepianu w Państwo wej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II st. im. F. Chopina w Krakowie. Jest lau reatem licznych konkursów pianistycznych i kameralnych, zarówno ogólnopolskich jak i międzynarodowych, m.in. XXXVIII Ogólnopolskiego Konkursu Pianistycznego im. F. Chopina – Warszawa, 2006 I nagro da oraz Konkursu pianistycznego o stypen dium fundacji YAMAHA – Gdańsk, 2008 I nagroda. Twórcy żyją wśród nas, a my ich nie widzimy „Piękne obłoki nie staną się piękniejsze, gdy dowiemy się, że stanowią kondensat pary wodnej […].
Tuż po koncercie fortepianowym młodych ta lentów od lewej Marianna Humetska, Piotr Różański, Magdalena Okaj z TPE oraz nauczyciel konsultant PCEN Mariola Stasieczek
5Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie
Podobnie chyba – jeśli chodzi o obraz – byłbym szczęśliwy gdyby budził zachwyt bez konieczności interpretowania”. Z. Beksiński

Uczestnicy fotoreportażu podczas wystawy na przemyskim Rynku
Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Warsztaty polegały na pracy z wcześniej pozyskany mi osobami o wyraźnych talentach muzycznych grają cych na pianinie bądź fortepianie. Rekrutacja została przeprowadzona tak w Polsce, jak w środowiskach pol skich na Ukrainie. Uczestnikami warsztatów zostali uczniowie Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. A. Malawskiego w Przemyślu: Martyna Kędziora, Pola Chwalisz, Krzysztof Cichoński, Alicja Pańczak, Kinga Podwyszyńska, Gustaw Siepioła, Piotr Świst, Michał Tkaczyk, Tymoteusz Witko oraz studenci Lwowskiej Narodowej Akademii Muzycznej: Dmytro Avilov, Martyna Balaban, Amadeus Zefi. Uczestnikom towarzyszyło wiele emocji a zajęcia przebiegały w pra cowitej i twórczej atmosferze.
Uroczyste otwarcie warsztatów miało miejsce 6 paź dziernika, a ich rozpoczęciu towarzyszyła wystawa dzieł prowadzącego pt. Robert Bluj – Cykl Nowojorski , której wernisaż odbył się w Muzeum Historii Miasta Przemyśla, Oddziale Muzeum Narodowego Ziemi Prze myskiej. Przy tej okazji malarz przekazał uczestnikom spotkania album poświęcony „Cyklowi Nowojorskiemu”.
Borys Skrzyński z wojakiem Szwejkiem na przemyskim Rynku
Po trzydniowych zmaganiach w zajęciach warsztato wych i próbach generalnych, podczas których uczest nicy ćwiczyli pod okiem „mistrzów” szlifując swoje umiejętności, został zagrany przez uczniów i studentów razem z „mistrzami” koncert finałowy dla publiczności, który został profesjonalnie nagrany. Koncert odbył się 23 września 2021 r. godz. 18.00 jako koncert fortepia nowy młodych talentów w PCKiN Zamek. Wydarze nie to zgromadziło dużą widownię, wśród której byli rodzice młodzieży – bohaterów muzycznego wieczoru. Przybyła publiczność była pod wielkim wrażeniem przy gotowanego koncertu oraz wirtuozerii młodzieży jak i „mistrzów” fortepianu. Koncert poprowadziła Renata Nowakowska – dyrektor Przemyskiego Centrum Kultury i Nauki Zamek. Było wiele owacji i wzruszeń. W następ stwie tego wydarzenia została pięknie wydana mała publi kacja z dołączoną płytą koncertową, w której poza opisa niem kompozytorów i utworów zagranych przez twórców, zostały także przedstawione ich sylwetki.
Robert Bluj wraz z córką Eweliną Bluj, absolwentką wydziału malarstwa ASP w Warszawie.
6 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
Tematem warsztatów malarskich był autopor tret, czyli portret własny artysty przez niego wy konany. W ciągu tych kilku dni powstały praw dziwe dzieła sztuki, na miarę swoich zdolności. Przy pracy artyści stosowali technikę olejną, czyli malowali farbami olejnymi. Dla ułatwienia i usystematyzowania wiedzy uczestnicy korzy stali z mini podręczników, autorstwa prowadzą cego warsztaty pt. „Jak namalować autoportret”. Po przygotowaniu płótna twórcy przystąpili do pracy, która wbrew pozorom, była trudnym wyzwaniem. Pomimo tego powstały dość cie kawe prace o dużej różnorodności stylistycznej, charakteryzującej każdego z uczestników. Każda z prac była na swój własny sposób wyjątkowa i intrygująca. Ale każdy autoportret był inny i niepowtarzalny. Ujęcie rysów twarzy wymaga nie tylko znajomości jej anatomii, ale również zastosowania odpowiednich barw, aby uchwycić istotę oraz odpowiednie światło.
Obok warsztatów pianistycznych w dniach 6-8 paź dziernika 2021 r. w siedzibie Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli Oddział w Przemyślu odbyły się warsztaty malarskie Jak namalować autoportret Uczestniczyła w nich młodzież szkolna wraz z opiekunami-nauczycielami. Zajęcia poprowadził znany nam już, wybitny polski malarz działający w Wilnie dr hab.


• Małgorzata Pięta – nauczycielka w II Liceum Ogólnokształcącego w Przemyślu,
• Gabriela Woźniak uczennica drugiej klasy Technikum Architektury Krajobrazu w Przemyślu. Następnym przedsięwzięciem był fotoreportaż. Foto reporter Borys Skrzyński uczył kolejną grupę uczniów Jak zrobić fotoreportaż. Przygotował on mini podręcznik obejmujący podstawowe informacje dotyczące istoty foto reportażu i jego uwarunkowań prawnych. Czyli wszystko w pigułce o fotoreportażu. Najpierw kilka słów o prowa dzącym. Borys Skrzyński od dzieciństwa interesował się fotografią od kiedy otrzymał od rodziców pierwszy aparat fotograficzny. Na dobre z fotografią związał się dopiero pod czas studiów. Zawodowo dokumentował głównie życie po lityczne, gospodarcze i biznesowe pracując dla „Dziennika Polskiego”, Życia Gospodarczego”, „Pulsu Biznesu”, „Rzecz pospolitej” czy „Dziennika Gazety Prawnej”, ale także dla wielu największych polskich firm i organizacji. Jak sam o sobie mówi „Zawsze starałem się jednak znaleźć równo wagę podejmowanych tematów i poszukiwałem też pracy z nieco luźniejszymi tematami, gdzie jest więcej miejsca na eksperymentowanie.” Działa też w Klubie Fotografii Prasowej przy Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich.
• Zuzanna Flagier – uczennica siódmej klasy Szkoły Podstawowej im. H. Jordana w Przemyślu,
• Nicola Chrzan – uczennica piątej klasy Zespołu Szkół w Ostrowie koło Przemyśla,
• Tomasz Potuczko – nauczyciel w Zespole Szkół Plastycznych im. St. Wyspiańskiego w Jarosławiu,
• Sofia Hurova – uczennica pierwszej klasy liceum w Zespole Szkół nr 2 w Przemyślu,
• Kornelia Wodka uczennica siódmej klasy Szkoły Muzycznej w Przemyślu,
• Daria Sroka - uczennica I Liceum Ogólnokształcącego w Przemyślu, • Amelia Szal, Paweł Wanat - uczniowie Liceum Plastycznego im. St. Wyspiańskiego w Jarosławiu,
• Konrad Kościelny – uczeń Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Jana Pawła II w Jarosławiu,
Ogólnokształcacych
Wernisaż autoportretu w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej
• Elżbieta Wątróbska – nauczycielka Technikum Architektury Krajobrazu przy CKZiU nr 2 w Przemyślu,
•
• Damian Waliczek – nauczyciel w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym i Zespole Szkół Plastycznych w Jarosławiu,
• Joanna Kondrat – uczennica siódmej klasy Szkoły Podstawowej nr 14 w Przemyślu,
• Antonina Witkiewicz uczennice II Liceum Ogólnokształcącego w Przemyślu,
• Magdalena Kozik uczennica piątej klasy Szkoły Podstawowej w Wyszatycach, Brunon Lemek – nauczyciel plastyki w Zespole Szkół w Ostrowie i Zespole Państwowych Szkół Muzycznych w Przemyślu, Paweł Łomacz – nauczyciel historii w Zespole Szkół Ogólnokształcacych nr 2 im. Markiana Szaszkewycza w Przemyślu,
• Halina Dębicka – nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 14 w Przemyślu,
• Oliwia Osiak uczennica siódmej klasy Zespołu Szkolno -Przedszkolnego im. I. Krasickiego w Dubiecku,
Przy fortepianie prof. Marianna Humetska
7Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
• Emilia Gudz – uczennica piątej klasy Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Łętowni,
• Ewa Gawczyńska – nauczyciel oraz Andżelika Goraś –dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Łętowni,
• Ewa Pawłowska – uczennica I Liceum Ogólnokształcącego w Przemyślu,
A oto nasi twórcy:
•
• Dorota Nowak – uczennica Szkoły Podstawowej nr 11 im. Henryka Jordana w Przemyślu,
• Joanna Szczęsna – nauczycielka w Szkole Podstawowej w Wyszatycach, Amelia Szybiak,
• Adrianna Pawłucka uczennica siódmej klasy Szkoły Podstawowej w Ostrowie,
• Maja Radochońska – uczennica ósmej klasy Szkoły Podstawowej w Buszkowicach, • Zuzanna Rokicka uczennica piątej klasy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. I. Krasickiego w Dubiecku,
Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie


• Anna Bałuka, Magdalena Bilińska, Weronika Chomicka, Klaudia Dykas, Antoni Gumienny, Gabriela Pelc, Wiktoria Piasecka, Natalia Wojdyło, Kamil Wolański, Wiktoria Kołcz, Joanna Gremska, Wiktoria Kosterkiewicz i nauczy cielka Iwona Rogowska-Urban z ZSUHiG w Przemyślu;
Warsztaty z fotoreportażu odbywały się w dniach 13-15 października 2021 r. W pierwszym dniu uczestnicy zosta li zapoznani z zasadami fotoreportażu. Następnie wszy scy udali się do miasta w celu dalszej realizacji projektu. Miasto Przemyśl kryje w sobie wiele tajników zarówno tych zwyczajnych codziennego życia jak i historycznych. Ale to nie wszystko, dla fotografika jest to coś więcej. Każdy z uczestników musiał wybrać i przedstawić swój własny temat. Młodzi ludzie pokazali nam swój obraz świata poprzez obiektyw. I wcale nie były to małostkowe obrazy. Bo sztuka fotoreportażu w tym wydaniu ukazuje nam to, co jest istotą naszego życia, czyli życie chwilą, by stała się już historią zatrzymaną w kadrze. Tym bardziej, że ich zdjęcia zostały ocenione od strony technicznej, kadru, ujęcia tematu, kompozycji, światła i ostrości. A następnie wybrane i umieszczone w przepięknie wydanym Katalogu prac powstałych podczas warsztatów fotoreportażu… Jest to niejako nobilitacja młodych adeptów sztuki foto graficznej. Uczestnikami warsztatów byli:
• Julia Bartnik, Milena Bieńko, Zuzanna Pusz, Karolina Hałaj ze SP w Przemyślu; Joanna Batiuk, Wiktoria Duża, Julia Kotarba, Julia Mrozowicz, Karol Pałys, nauczycielka Renata Stefanowska-Drewniak, Hubert Włodarski, Edyta Wojdyło z Zespołu Szkół Innowacyjnych w Jarosławiu;
• Emilia Binko i Emilia Burchała ze Szkoły Podstawowej w Dubiecku;
Podsumowanie projektu edukacyjnego Twórcy żyją wśród nas, a my ich nie widzimy nastąpiło w dniu 2 grudnia 2021 r. Uczestnicy wzięli udział w cyklu wystaw i recitalu fortepianowym prof. Marianny Humetskiej podsumowującym warsztaty edukacyjne.
Tego dnia w godzinach południowych odbył się wer nisaż prac uczestników projektu. Na Rynku w Przemyślu została otwarta wystawa fotograficzna Konteksty Miasta , oraz wystawa malarska Widząc siebie. Autoportrety w Mu zeum Narodowym Ziemi Przemyskiej. Wystawa fotogra ficzna prezentowana była na planszach w scenerii Starego Miasta, którą można było podziwiać przez następne dni. Podczas otwarcia obu wystaw obecni byli m.in. Wojciech Bakun – Prezydent Miasta Przemyśla, Paweł Zarzycki –
8 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z działalności Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie
Podsumowanie projektu przez Prezydenta Przemyśla –Wojciecha Bakuna
Prezes TPE z Warszawy oraz Zbigniew Hamielec – Wicedy rektor PCEN Oddziału w Przemyślu. Prezydent serdecznie przywitał gości oraz pogratulował uczestnikom warsztatów umiejętności artystycznych i zapału twórczego. Następnie goście udali się do Muzeum Narodowego Ziemi Przemy skiej, gdzie uczestnicy warsztatów malarskich prezentowali swoje umiejętności na płótnie. Wszyscy uczestnicy projektu plastycznego i fotograficznego mogli podziwiać swoje prace na w/w wystawach oraz otrzymali piękne katalogi ilustrujące ich wysiłek, wraz z zawartymi w nich krótkimi sylwetkami. Tego samego dnia w Przemyskim Centrum Kultury i Nauki Zamek, odbył się recital fortepianowy Marianny Humetskiej, podsumowujący warsztaty muzyczne. Pod czas recitalu fortepianowego wręczono pamiątkowe płyty z koncertu uczestników warsztatów, który odbył się 23 września. Koncert poprowadził Dariusz Baszak – Dyrek tor Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. A. Ma lawskiego w Przemyślu. Projekt, jak na początku było wspomniane, obejmują cy trzy różne dziedziny, realizowany w 2021 r. stanowi pierwszą część. Druga realizowana będzie w bieżącym roku, tj. 2022 r. Działania te dały szanse sporej grupie młodzieży i nauczycieli na rozwijanie swoich pasji i za interesowań poprzez udział w warsztatach prowadzonych przezProjektprofesjonalistów.FundacjiTPE w Warszawie był zrealizowany pod patronatem Prezydenta Przemyśla – pana Wojciecha Bakuna i Wójta Gminy Przemyśl pana Andrzeja Huka, a finansowany ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promo cji Kultury. Szkoły, które uczestniczyły w tym projekcie otrzymały od Fundacji TPE materiały edukacyjne. Koordynatorem projektu i szeregu wystaw, koncer tu fortepianowego i recitalu fortepianowego Marianny Humetskiej, z ramienia Podkarpackiego Centrum Edu kacji Nauczycieli Oddział w Przemyślu była nauczyciel konsultant Mariola Stasieczek.
• nauczycielka Alicja Obirek i Paulina Kozyrska z Techni kum Żywienia w ZSzCKR w Oleszycach.
• Jolanta Franus pracownik Młodzieżowego Domu Kultury w Przemyślu;

Konferencja o Franciszku Leji – wybitnym polskim matematyku, który nigdy nie zapomniał, skąd pochodzi
9Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia Postać profesora Franciszka Leji została przypomniana podczas konferencji Twarze Matematyki, która odbyła się 9 czerwca 2022 r. na Uniwersytecie Rzeszowskim w nowoczesnym budynku przy ulicy Pigonia. Biorąc pod uwagę drugi kierunek polityki oświatowej MENiS przedstawienie tej sylwetki jest szczególnie aktualne w bieżącym roku szkolnym. Czy można było w chłopcu pasącym krowy zobaczyć przyszłego profesora matematyki? Profesora Franciszka Leję – mojego rodaka i patrona szkoły w Grodzisku Górnym?. Nie. Jednak w słynnym naukowcu nadal można było zobaczyć tego skromnego chłopca z ma lutkiej wsi na Podkarpaciu. To jest dopiero wielkość. –przypominał tekst odczytany przez Zuzię Leją z rodzinnej wsi bohatera na początku konferencji. „Dziadek”, jak z sympatią nazwali swojego na uczyciela studenci, był urodzonym w podkarpackiej wsi – Grodzisku Górnym znanym polskim matema tykiem, jednym z czołowych przedstawicieli krakow skiej szkoły matematycznej. profesorem Politechniki Warszawskiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskie go. W 1919 r stał się jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego, później jego prze wodniczącym (1963-1965). Jego prace dotyczyły głównie teorii grup i funkcji analitycznych. Napisał także, cenione wśród studentów i uważane za wyjąt kowo dobrze opracowane pod względem dydaktycz nym, podręczniki akademickie. Profesor stał się również wzorem zaangażowania spo łecznego dla lokalnej społeczności. W rodzinnej wsi założył m.in. spółdzielnię mleczarską, straż pożarną, orkiestrę włościańską i SKOK Stewczyka. W Grodzi sku znany był również jako opiekun i mecenas zdolnej młodzieży. To jemu możność kształcenia zawdzięczali członkowie bliższej i dalszej rodziny, sąsiedzi, zdolni Grodziszczanie. Będąc już na emeryturze ufundował przyznawane do dnia dzisiejszego stypendium dla wyróżniających się studentów matematyki. Dwóch adoptowanych synów wychował wraz z małżonką na wykształconych i uczciwych ludzi. Jego credo życio we stanowiły słowa „Jesteśmy jeden dla drugiego”.
Zuzia Leja odczytuje tekst o bracie swojego pradziadka. W tle sztandar Zespołu Szkół im. Franciszka Leji w Grodzisku


Opracował: Adam Kawałek nauczyciel konsultant PCEN Rzeszów
Życiorys Franciszka Leji i jego naukowe dokona nia przybliżył w swoim wykładzie: Franciszek Leja (1885-1979) czołowy reprezentant krakowskiej szkoły matematycznej. Z Grodziska w świat – profesor UR doc. dr hab. Stanisław Domoradzki. Zarys działów matematyki, którymi zajmował się bohater konferen cji, w kontekście jej historii, scharakteryzowały pro fesor UR doc. dr hab. Stanisława Kanas – Po co nam liczby zespolone? oraz dr Anna Szpila – Liczby zespo lone w geometrii. Podczas przerwy uczestnicy konferencji (uczniowie i nauczyciele) mieli możliwość zapoznania się z dzia łalnością koła naukowego matematyków tworzone go przez studentów tego kierunku na Uniwersytecie Rzeszowskim. Pokazy wzbudziły powszechne zainte resowanie.Wkońcowej części konferencji odbyły się równo ległe warsztaty adresowane do uczniów i nauczycieli, a przygotowane przez członków Oddziału Podkar packiego Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki. Przeprowadzili je: – Adam Kawałek – Humor na matematyce, – dr Sławomir Sorek – GeoGebra w praktyce, czyli kilka słów o tym jak matematyk korzysta z GeoGebry – Tomasz Jakubasz – Potęga punktu.
Wykład dr Anny Szpili Podziękowania dla nauczycieli zaangażowanych w przygoto wanie uczniów do Podkarpackiego Konkursu Matematycznego
I właśnie z tych powodów profesor Franciszek Leja stał się patronem Podkarpackiego Konkursu Mate matycznego dla uczniów szkół ponadpodstawowych (wcześniej ponadgimnazjalnych) przeprowadzanego w naszym województwie i części województwa lubel skiego, którego XXI edycję ponowiono w tym roku. Rozdanie nagród laureatom i wyróżnionym uczniom w konkursie stało się integralną częścią konferencji.
Rozdanie dyplomów i nagród XXI Podkarpackiego Konkur su Matematycznego im. Franciszka Leji Wykład doc. dr. hab. Stanisławy Kanas Wykład doc. dr. hab. Stanisława Domoradzkiego
10 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z działalności instytucji społecznych i kulturalnych Podkarpacia





11Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów Początkiem czerwca 2022 r. uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych w Dębicy uczestniczyli w zawodach woje wódzkich.Nastadionie lekkoatletycznym w Stalowej Woli odbył się XV Podkarpacki Miting Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych, w którym wzięła udział 6 osobowa repre zentacja Zespołu Szkół Specjalnych w Dębicy w składzie: H. Stachnik, M. Kontrabecki, A. Krzewiński, K. Kuta, J. Dobek, S. Wojtuła. Każdy z zawodników startował w 2 konkurencjach biegowych oraz w sztafecie 4x100m, w której nasi za wodnicy zdobyli I miejsce. Pomimo upalnej pogody pokonując własne słabości nasi zawodnicy walczyli dzielnie zdobywając 6 złotych i 5 srebrnych medali. XV Podkarpacki Miting Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych





Szlak Architektury Drewnianej: Podkarpackie, red. Jan Sołek, Podkarpacka Regionalna Organizacja Turystyczna, Rzeszów 2012. Szlak Architektury Drewnianej. Podkarpackie” to prze wodnik adresowany nie tylko do miłośników zabytków architektury drewnianej, ale także do turystów, którzy dopiero rozpoczynają odkrywanie uroków województwa podkarpackiego. Publikacja zawiera opisy 9 tras przebie gających przez podkarpacki odcinek Szlaku Architektury Drewnianej, w tym szczegółowe informacje na temat znaj dujących się tam kościołów, cerkwi, zespołów zabudowy małomiasteczkowej, dworów, budownictwa wiejskiego zgro madzonego w skansenach, m. in.: młynów, tartaków, kuźni, wiatraków, itp. Do najcenniejszych obiektów opisanych w przewodniku zalicza się kościoły w Haczowie i w Bliznem, które w 2003 r. zostały wpisane na Listę Światowego Dzie dzictwa Kulturalnego i Naturalnego UNESCO.
Cerkwie bieszczadzkich Bojków, Robert „Arete”,Bańkosz,Krosno 2010. W części wstępnej przewodnika scharakteryzowane zosta ły geograficzne granice polskiej części Bojkowszczyzny oraz historia i kultura grupy etnicznej, jaką stanowią Bojkowie. Następny rozdział opisuje tendencje i style, wpływające na architekturę cerkiewną tych terenów (ukraiński history cyzm galicyjski). Druga część publikacji to opis poszczegól nych cerkwi na Szlaku Ikon. Wędrówkę śladami bieszczadzkich cerkwi rozpoczyna się w Ustrzykach Dolnych. Dalej wiedzie przez Ustianową Górną, Równię, Hoszowczyk, Hoszów, Jałowe, Bandrów Narodowy, Moczary, Brzegi Dolne, Łodynę, Leszczowate, Krościenko, Liskowate, Jureczkową, Wójtkową, Żłobek, Rabe, Czarną Górna, Michniowiec, Bystre, Polanę aż po Smolnik nad Sanem, Chmiel i Dwernik.
12 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie Ziemia przewodnik,kolbuszowska: red. Zbigniew Trześniowski, fot. Aleksander Baranowski, Podkarpacki Instytut Książki i Marke tingu, Rzeszów 2010. W przewodniku zostały zaprezentowane najciekawsze za bytki i atrakcje turystyczne miejscowości leżących w gmi nach: Kolbuszowa, Cmolas, Dzikowiec, Majdan Królewski, Niwiska, Raniżów. Sporo miejsca dotyczy Muzeum Kultury Ludowej, miejscu, które warto odwiedzić. Wygodny format oraz dokładne opisy pozwolą na samodzielne zwiedzanie Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Wydanie zawiera około 700 barwnych fotografii, ciekawostki oraz legendy DLA NAUCZYCIELI I NIE TYLKO... Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie przy PZPW poleca...
Myczkowce i okolice: przewodnik po trasach pieszych eko muzeum „W Krainie Bobrów”..., Maria i Stanisław Orłowscy, „Bonus MyczkowceLiber”,Rzeszów 2011. Przewodnik swoim zasięgiem obejmuje niewielką, ale bardzo atrakcyjną część Pogórza Bieszczadów, w najbliż szym otoczeniu Jeziora Myczkowieckiego, gdzie w 2008 r. powstało ekomuzeum „W Krainie Bobrów”. Na obszarze tym powstała najgęstsza w Bieszczadach sieć szlaków space rowych i ścieżek przyrodniczych. W przewodniku znajdzie my 19 z nich wraz z mapkami, krótkimi rysami historycz no-krajoznawczymi miejscowości, atrakcjami i sugestiami wędrowania po tej malowniczej okolicy.




Z Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie
Sando mierskiej po Bieszczady, tekst i zdjęcia Magda i Mirek Osip Podkarpacka-Pokrywkowie],Regionalna Organizacja Turystyczna, Rzeszów 2014. Przewodnik jest to zbiorem 60 esejów autorstwa Magdy i Mirosława Osip-Pokrywków ilustrowanych autorską foto grafią. Każdy z nich inspirowany był jakąś historią, legendą czy ludowym przekazem. Przedstawione w publikacji teksty opowiadają zarówno o podkarpackich miastach i miastecz kach, jak i o wioskach czy obiektach przyrodniczych. Treść ta uzupełniona informacjami praktycznymi stanowi dla turysty kompendium wiedzy o regionie, przedstawionym w ciekawy, angażujący sposób.
13Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
www.rzeszow.pbw.org.plPodkarpackie:odKotliny
Opracowała: Dorota Lichota na podstawie recenzji wydawniczych oraz zbiorów PBW w Rzeszowie przy PZPW w Rzeszowie
bywający
Leksykon osobliwości krajoznaw czych Podkarpacia Stanisław Kłos, „Libra RzeszówPL”,2017.
Lesko i okolice: przewodnik, Stanisław PodkarpackiOrłowski,Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów 2010.
Lesko jest miastem, które odwiedzają coraz liczniej przy w Bieszczady turyści. Poszukują też informacji o tym wyjątkowym w skali kraju regionie. gościom poznanie Leska, jego osobliwości i najbliższych okolic. Przewodnik zawiera 200 barwnych fotografii, zdjęcia archiwalne, cieka wostki, legendy i mapy. Rzeszów i okolice: przewodnik, tekst Eugeniusz Z. Taradajko, Podkarpacka Regionalna Organiza cja Turystyczna, Rzeszów 2015. Autorem publikacji jest doświadczony, rzeszowski prze wodnik Eugeniusz Taradajko, który na kartach książki prowadzi zwiedzających ulicami miasta – przybliża turystom historię Rzeszowa i opowiada o ludziach związanych ze sto licą regionu.
Przewodnik jest zbiorem prawie 230 opowieści o zamkach i pałacach, kościołach i cerkwiach, kapliczkach i innych zabytkowych budowlach, miastach i wsiach, rezerwatach przyrody i osobliwościach natury, obiektach lub zdarzeniach dziwnych i tajemniczych, a także postaciach związanych z regionem i rzadko odwiedzanych miejscach skrywających się w jego zakamarkach. Znalazły się tu opisy wspaniałych budowli i obiektów będących dumą regionu, ale też małych, z pozoru błahych, oddających jego klimat i charakter, bogac two przyrody oraz różnorodność dziedzictwa kulturowego. Zamek przewodnikŁańcut:ilustrowany, tekst W. K. Wojtowicz, fot. Piotr Jaworek, Foto Liner, Warszawa 2010.
Przewodnik prowadzi przez wspaniałą magnacką posia dłość. Charakteryzuje najciekawsze obiekty. Dzięki niemu pobyt w Łańcucie stanie się pasjonującą lekcją historii.
Zapraszamy do korzystania z naszych zbiorów i usług: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Rzeszowie, ul. Gałęzowskiego 4
Przewodnik, zilustrowany ponad 350 zdjęciami i opatrzo ny fachowym komentarzem, zawiera plany rozmieszczenia wnętrz zamkowych i budynków (m. in. stajni i wozowni) oraz opis parku i ogrodów dookoła zamku.





Dzień godności osób z niepełnosprawnościąintelektualną Zespół SzkółwSpecjalnychDębicy







Wyrazy wdzięczności za okazaną pomoc kierujemy do Starostwa Powiatowego w Dębicy, Rady Rodziców –przewodniczącej Pani Igi Szczepańskiej oraz wszystkich rodziców, którzy włączyli się w organizację tego wyjątkowe go dnia, a w szczególności do Pani Urszuli Kuty i Jadwigi Kudeli.Sponsorami tej uroczystości byli: Piekarnia Kazimierz Szymaszek w Woli Żyrakowskiej, Zakład Mięsny „Drąg” Krystyna Drąg w Górze Motycznej, HIT – POL Lidia i Grzegorz Tęcza w Wiewiórce, Cukiernia „Bukowski”, Aneta i Zbigniew Szajda, Markowe Ogrody Marek Bieszczad,
Firma Chemal w Dębicy, Paweł Ochab, Związek Chemików TC Dębica, Związek Solidarność TC Dębica, SaldoIzolacja, LERG, BAN-KOR-BET, BRATEX, SEGER, STEK ROL Andrzej Barszcz, Adam Nauka, Ravi sp. z o.o. Dzięki Waszej pomocy i hojności ten dzień był wyjątko wy! Serdecznie dziękujemy! Zadanie zostało sfinansowane ze środków Starostwa Powiatowego w Dębicy. Dzień godności osób z niepełnosprawnością intelektualną Zespół Szkół Specjalnych w Dębicy Opracowała: Krystyna Gałat nauczyciel w ZSS w Dębicy
W trakcie przerw od intensywnych popisów tanecz nych, można było wziąć udział w kreatywnych warszta tach makramy oraz podziwiać prace plastyczne uczniów Zespołu Szkół Specjalnych w Dębicy.
15Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z życia szkół i placówek oświatowych
W środę 18 maja 2022 r. po raz dziewiętnasty w Zespole Szkół Specjalnych świętowano Dzień Godności Osób z Niepełnospraw nością Intelektualną, który w tym roku odbył się w Sportowej „Stodole” Wisłoki. Dyrektor Szkoły – Marta Biłas powitała licznie przybyłych gości i zaprosiła do wspólnego biesiadowania. Wychowankowie wspólnie z nauczycielami przygoto wali na tę okazję program artystyczny i zaprezentowali go publiczności. Wszystkie zaproszone dzieci świętujące wraz z uczniami mogły wziąć udział w konkursie pla stycznym, malowaniu twarzy, grach i zabawach rekreacyj nych, karaoke oraz pikniku integracyjnym. Największym zainteresowaniem wśród dzieci i młodzieży cieszyły się zabawy z Kinder Sidem, podczas których mogły wykazać się umiejętnościami tanecznymi w gronie rówieśników.

16 Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127) Z życia szkół i placówek oświatowych Zespół Szkół Specjalnych w Dębicy brał udział w I Pod karpackich Regatach Kajakowych Olimpiad Specjalnych w Ożannie koło Leżajska. Placówkę reprezentowała 6 osobowa ekipa w składzie: H. Stachnik, M. Kontrabecki, A. Krzewiński, J. Dobek, M. Szczepańska, S. Wojtuła. Zawodnicy startowali w kon kurencjach: jedynki – 200m i mixsty – 200m. Każdy z zawodników zdobył miejsce na podium (4 złote, 1 srebrny i 1 brązowy, a w parach mieszanych – mixty srebrny).Pogoda dopisała, atmosfera wyśmienita, pod opieką ratowników wodnych i straży pożarnej miejscowych jed nostek, spędziliśmy bardzo miło czas. I Podkarpackie Regaty Kajakowe Olimpiad Specjalnych




Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów
nr 6 im. Akademii
17Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
Rodzaj innowacji: metodyczna Zakres innowacji: II etap edukacyjny, klasy 7-8, zajęcia edukacyjne: fizyka, język angielski Autor innowacji: Agnieszka Janusz-Szczytyńska Nauczyciele realizujący: Agnieszka Janusz-Szczytyńska – nauczyciel fizyki, Tomasz Sawicki – nauczyciel języka angielskiego i informatyki Opis i efekty innowacji pedagogicznej Innowacja oparta była na wykorzystaniu nowoczesnych metod nauczania (odwrócona lekcja, metoda modelowa nia dialogu, nauka przez zabawę) w powiązaniu z możli wościami narzędzi informatyki. Na lekcjach fizyki uczniowie wykorzystywali telefony komórkowe do wykonywania zdjęć i nagrywania filmików podczas realizacji określonych zadań doświadczalnych. Realizowali projekty edukacyjne w grupach wykonując doświadczenia w domu lub przygotowując je na lekcje. Efekty swojej pracy przedstawiali na forum klasy wyko rzystując tablice multimedialną oraz przygotowane przez siebie prezentacje i filmiki. Niektóre zajęcia prowadzone były na boisku szkolnym, gdzie uczniowie w formie zaba wy wykonywali pomiary i obliczenia określonych wielko ściNafizycznych.lekcjach informatyki uczniowie zostali zapoznani z darmowym kreatorem stron internetowych, który do stępny jest na stronie www.wix.com. Podzieleni na grupy projektowe tworzyli własne strony internetowe, na których umieszczali wszystkie efekty swojej pracy powstałe podczas realizacji innowacji. Dodatkowo doświadczenia realizowa ne na zajęciach fizyki były opracowywane w formie sprawoz dań z wykorzystaniem znanych programów MS Offfice’a (Word, Excel, PowerPoint). Zadaniem nauczyciela infor matyki było także przygotowanie uczniów do profesjonal nego wykorzystania edytora równań w programie Word, tworzenie formuł i wykresów w Excelu z wykorzystaniem wyników pomiarów wykonanych na lekcjach fizyki. Na lekcjach uczniowie zapoznali się z obróbką zdjęć, umiesz czaniem grafik i innych multimediów w prezentacjach multimedialnych. Innowacyjne było także wykorzystanie nowych możliwości związanych z dostępnymi w Interne cie aplikacjami umożliwiającymi, np. pomiary długości, wysokości, pola magnetycznego, pomiaru prędkości, dro gi i czasu trwania ruchu. Wykorzystując darmowy portal LearningApps.org przygotowywane były przez uczniów gry i testy z zakresu fizyki, informatyki i języka angielskie go. Dostępne na portalu szablony, m.inn milionerów, wy ścigów konnych, quizów jednokrotnego i wielokrotnego wyboru można wykorzystać obecnie do wprowadzenia ele mentów grywalizacji ponieważ aplikacje umożliwiają nie tylko grę z komputerem, ale także między uczniami. Zostały zorganizowane dla uczniów dwa konkursy szkolne. Pierwszy „Moja gra dydaktyczna” na najciekaw szą grę dydaktyczną przygotowaną za pomocą platformy LearningApps. Drugi „Fizyka w domu” na najciekawsze doświadczenia fizyczne przeprowadzone w domu i opra cowane w formie prezentacji multimedialnej lub innych narzędzi informatyki. Efekty wdrożenia innowacji pedagogicznej: – zwiększenie zainteresowania uczniów przedmiotami ścisłymi i wykorzystaniem narzędzi informatyki w procesie uczenia się, – uświadomienie uczniom jakie możliwości dają nowetechnologie, – promowanie wiedzy informatyczno-fizycznej, – zwiększenie umiejętności rozwiązywania zadań problemowych, wykorzystania języka angielskiego w praktyce, – prowadzenie przez uczniów stron internetowych o tematyce fizycznej, – opracowanie gier dydaktycznych na platformie Learning Apps, – organizacja konkursów szkolnych na grę dydaktyczną oraz doświadczenie fizyczne, – filmy dydaktyczne z doświadczeniami fizycznymi wykonanymi przez uczniów, – prezentacje multimedialne obejmujące zagadnienia z fizyki i języka angielskiego, – zestawy zadań o zwiększonym stopniu trudności z rozwiązaniami z zakresu fizyki udostępniane przez Internet, – pomoce dydaktyczne wykonane przez uczniów, – instrukcje doświadczeń zaprojektowanych przez uczniów. pedagogiczne prowadzone w Szkole Podstawowej Miechocińskiej w Tarnobrzegu pedagogiczna w praktyce szkolnej –Wykorzystanie narzędzi informatyki na lekcjach fizyki i języka angielskiego
Innowacja
cz. III Tytuł:
I nnowacje
innowacji: Marzena Hudela –nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Innowacja pedagogiczna obejmowała zagadnienia z zakresu edukacji przyrodniczej, ruchowej, geograficznej, kulturowej i regionalnej osiedla Miechocin oraz miasta RealizacjaTarnobrzega.innowacjipozwoliła
18 Nauczyciel i Szkoła nr 6(127)
poznać uczniom bliższe i dalsze otoczenie, osobliwości i tradycje szkoły, dzielnicy i miasta. To poznawanie odbywa ło się poprzez piesze wędrówki, spacery, wycieczki, zajęcia rekreacyjne, sportowe, zielone lekcje, dzia łalność twórczą, spotkania z ciekawymi ludźmi, a także zajęcia w pracowni komputerowej. Kontakt dzieci z otoczeniem, przyrodą, dziedzictwem histo rycznym i kulturowym małej ojczyzny wzbogacony o aktywność ruchową oraz technologię informacyj ną pozwolił na kształtowanie nowoczesnych i pożą danych postaw wśród dzieci. W związku z panująca pandemią zwiedzanie nie których zaplanowanych w programie miejsc, obiek tów i instytucji musiało odbywać się wirtualnie.
Tytuł: Akademia małego podróżnika W efekcie zrealizowanej innowacji uczniowie znają zabytkowe miejsca w Tarnobrzegu, symbole mia sta, zasłużonych mieszkańców. Mają świadomość przynależności do swojej małej ojczyzny. Są dumni z jej dorobku kulturalnego. Orientują się w historii szkoły, osiedla, miasta – potrafią opowiedzieć o naj ważniejszych wydarzeniach z historii. Wzbogacili swoją wiedzę o regionie. Potrafią opracować trasę wycieczki po najciekawszych miejscach regionu. Realizacja programu rozbudziła w nich ciekawość poznawania otaczającej rzeczywistości.
Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów Program edukacji turystyczno-regionalnej w klasach I-III.Rodzaj innowacji: przedmiotowo-metodyczna Zakres innowacji: I etap edukacyjny, klasy 1-3, zajęciaAutorpozalekcyjneirealizator


Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów Rodzaj innowacji: przedmiotowo-metodyczna Zakres innowacji: II etap edukacyjny, klasa 4, zajęcia rozwijające kompetencje społeczno-językowe
19Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
– nauczyciel historii Opis i efekty innowacji pedagogicznej Innowacja pedagogiczna była realizowana była w ramach zajęć rozwijających kompetencje społecz no-językowe.Wczasierealizacji zajęć uczniowie badali historię własnej rodziny, kształtowali umiejętności wypowie dzi przygotowując prezentację na temat pamiątek swojej rodziny. Uczestniczyli w spotkaniu z panem Romanem Szaro, który opowiedział im o swojej pasji czyli poszukiwaniu „skarbów”. W czasie zajęć z wy krywaczem metali jeden z uczniów odnalazł medalik z 1904 Uczniowier. poznali pojęcie Mała Ojczyzna i historię Tarnobrzega. Przygotowali prace plastyczne przedsta wiające symbole naszego miasta. W ramach poznawania kultury naszego regionu uczniowie w ramach zajęć pt. Ukryte Dziedzictwo
zorganizowanych przez nauczyciela historii we współ pracy z Fundacją Archeologiczną poznali sposoby prowadzenia badań archeologicznych i dowiedzieli się o przeszłości archeologicznej ziemi tarnobrzeskiej. Uczniowie poznali tradycje naszego regionu związane z ważnymi świętami. Dzięki temu przybliżono uczniom kulturę lasowiacką. Uczniowie odbyli wy cieczkę online po Tarnobrzegu poznając interesujące miejsca, pomniki i miejsca pamięci w Tarnobrzegu.
Ze względu na pracę zdalną uczniowie pod opieką rodziców przygotowali dokumentację fotograficzną z odwiedzanych miejsc. W czasie zajęć uczniowie przygotowali plakaty o ważnych kobietach w historii naszego miasta oraz obejrzeli film o Hieronimie Dekutowskim (1918-1949) ps. Zapora – żołnierzu tarnobrzeskiego antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, a następnie pod opieką rodzi ców udali się na spacer jego śladami. W ramach akcji Żonkile, w której szkoła brała udział nasi uczniowie poznali historię i kulturę Żydów w szczególności miejsca związane z historią tarnobrzeskich Żydów.
Tytuł: Na tropach kultury i sztuki regionu
Autor i realizatorIwonainnowacji:Stępak


20 Nauczyciel i Szkoła nr 6(127)
Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów
Nasza szkoła uczestniczyła we wszystkich edycjach pro jektu (przed pandemią). Uczniowie indywidualnie zdo bywali sprawności czytelnicze poprzez czytanie propo nowanych przez organizatorów książek i rozwiązywanie przygotowanych do nich testów.
Cel projektu – promowanie czytelnictwa jako ciekawej i rozwijającej formy spędzania czasu wolnego, angażowa nie rodziców do czytania i wyłonienie najlepszych czytel ników, został osiągnięty w każdej edycji.
Biblioteka szkolna jest miejscem, gdzie spotykają się uczniowie o zróżnicowanej kul turze czytelniczej. Jedni z pasją interesują się czytelnictwem, drudzy przychodzą, aby wypożyczyć obowiązkową lekturę, jeszcze inni, żeby porozmawiać i tu właśnie spędzić czas podczas przerw. Jeszcze inni, członkowie Klubu Młodego Czytelnika, pomagają nauczycielowi – bi bliotekarzowi. Zadaniem biblioteki szkolnej jest wspomaganie ucznia w jego rozwoju intelektualnym i poznawczym. Rozwi janie zamiłowań i zainteresowań z różnych dziedzin. Uczniowie naszej szkoły mają możliwość uczestniczenia w różnorodnych formach zajęć organizowanych przez bibliotekę, np. w konkursach: plastycznych, recytator skich, literackich, pogadankach, imprezach czytelni czych, w akcjach ogólnopolskichpromujących czytelnic two i projektach czytelniczych. W dobie komputerów czytanie i przypominanie o wartości książki jest ważniej sze niż kiedykolwiek. Pomaga chronić uczniów przed uzależnieniem od gier komputerowych. Książki – to okręty myśli żeglujące po oceanach czasu i troskliwie niosące swój drogocenny ładunek z pokolenia na Francispokolenie.Bacon W naszej szkole, od wielu lat, realizowane są ogólnopolskie projekty czytelnicze, w których uczniowie chęt nie uczestniczą. Jeden z nich to Biblioteka Przyjazna Uczniowi, który był realizowany w okresie od 13 września 2019 r. do 13 lutego 2020 r. Projekt ten organizowany był przez Studium Prawa Europejskiego w Warszawie Wszystkie działania prowadzone w ciągu kilku mie sięcy były sukcesywnie opisywane i dokumentowane zdjęciami. Uzyskaliśmy certyfikat Biblioteka Przyjazna Uczniowi. W ramach konkursu wykonano dziesięć zadań, m.in.: – sondaż wśród wybranych klas wskazujący na liczbę przeczytanych pozycji pozalekturowych wśród uczniów na temat: „Czy czytanie jest trendy?”; – pogadanki w wybranych klasach na temat pozytywne go wpływu czytania na rozwój potencjału intelektualne go oraz poznawczego ucznia; – zajęcia dla uczniów dotyczące umiejętności korzystania z tradycyjnego i elektronicznego warsztatu formacyjnego biblioteki szkolnej oraz innych bibliotek; – konkursy czytelnicze: literackie, plastyczne i recytatorskie; – dzień wspólnego czytania pod nazwą „Czytanie łączy pokolenia”.Uzyskany certyfikat jest dużym wyróżnieniem dla bi blioteki szkolnej i potwierdza wielkie zaangażowanie na rzecz rozwoju czytelnictwa, pasji i zainteresowań arty stycznych, literackich oraz informatycznych nauczyciela bibliotekarza i uczniów, a także stanowi dodatkową mo tywację do podejmowania dalszych inicjatyw. Kolejny, lubiany przez uczniów Ogólnopolski Konkurs to Wielka Liga Czytelników.
Przy pomocy książek wielu staje się ludźmi uczonymi nawet poza szkolą, bez książek zaś nikt nie wykształci się nawet w szkole. Jan Amos Komeński
Szkoła uzyskała certyfikat Wielkiej Ligi Czytelników „Placówka Aktywnie Promująca Czytelnictwo”. Dużą popularnością cieszył się Ogólnopolski Konkurs: „Tysiąc powodów by czytać” (Empik). Do wygrania, oczywiście, były książki. Jedna z uczen nic przygotowała piękną pracę plastyczną – ilustrację do lektury. Ilość głosów oddanych przez internautów zdecy dowało o wyłonieniu laureatów. Niestety, nie udało mam się wygrać. Czekamy na kolejne edycje.
Książka w życiu pomaga –o projektach i programach bibliotecznych

– Konkurs na najładniejszą zakładkę do książki.
21Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
– Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania.
– Systematyczne prowadzenie zajęć promujących czytel nictwo: Książka miesiąca.
Opracowała: Marta Ryba nauczyciel języka polskiego w Szkole Podstawowej w Lutoryżu
– Obchody Światowego Dnia Książki, Ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek, Międzynarodowego Dnia Książki Dla Dzieci.
– Podkarpacki Konkurs Pięknego Czytania.
Inne konkursy, akcje ogólnopolskie, wojewódzkie, gminne i szkolne, w których systematycznie, aktywnie
– Konkurs o tytuł „Szkolny Mistrz Czytelnictwa” (w dwóch grupach wiekowych: kl. II-III i IV-VIII).
Aby rozbudzić zainteresowania czytelnicze wśród dzieci i młodzieży, a pośrednio także zapewnić właściwy rozwój mowy, pamięci, wyobraźni i koncentracji uwagi oraz utrwalać nawyk częstego kontaktu z literaturą, re alizowane są innowacje: „Książka uczy i wychowuje”, „Czytanie jest super” Realizacja różnorodnych zadań promujących czy telnictwo pokazała, że czytanie kształtuje wewnętrzny świat ucznia, a odpowiednio dobrana literatura pomaga budować system wartości i wskazuje życiowe priorytety. Zdecydowanie wzrosło zainteresowanie książką wśród dzieci i młodzieży.
Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów
– Całoroczny konkurs: „Czy chętnie czytasz? Sprawdź!” (Ilość wypożyczonych książek w poszczególnych klasach).
– Konkursy recytatorskie i plastyczne.
– Czytanie on-line. Książki dla dzieci online.
– Ogólnopolska akcja: Jak nie czytam, jak czytam.
uczestniczą młodsi i starsi uczniowie to m.in.:
– Konkurs na hasło promujące czytelnictwo.
– Narodowe Czytanie.





To wrażenie nie znikało również po przekroczeniu szkol nych murów. Dzięki dostępności sprzętu na korytarzach, szkoła przez lata słynęła z międzylekcyjnych rozgrywek w tenisa stołowego. Niestety, obecna sytuacja i reżim sani tarny ograniczają zarówno tego typu rozrywki, jak i wszel kie rodzaje gier zespołowych, co nie znaczy, że sportowy duch w Lutoryżu znikął. To, co wyróżnia naszą szkołę, to szeroka gama dys cyplin sportowych, których mogą „popróbować” nasi uczniowie. Nie ograniczamy się jedynie do gry w siat kówkę, koszykówkę, czy piłkę nożną (choć uczniowie kochają te dyscypliny). Stawiamy na ogólny rozwój fi zyczny naszych podopiecznych, a jak powszechnie wia domo sport rozwija zarówno mięśnie, jak i umysł. Dzięki różnorodności lekcji wychowania fizycznego uczniowie uczęszczają na nie chętnie, z ciekawością, czym, tym ra zem, zaskoczą ich nauczyciele. Piłka ręczna, gimnastyka, unihokej, a może golf ? Wdrożona kilka lat temu inno wacja pedagogiczna w postaci nauki gry w golfa (również na polu golfowym), był to strzał w dziesiątkę, a zajęcia
Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów Sport od zawsze był istotnym elementem uczniowskiej aktywności w Szkole Podsta wowej im. ks. Czesława Przystasia w Lutoryżu. Jeszcze do niedawna, przekraczając szkolną bramę, dało się wyczuć ducha zdrowej, sportowej rywalizacji. Na wejściu, witały nas krzyki dobiegające z trawiastego boiska do piłki nożnej, z drugiej strony natomiast, słychać było odgłosy wyliczanek podczas skakania na skakance, a w tle charakterystyczny odgłos odbijania piłki siatkowej.
22 Nauczyciel i Szkoła nr 6(127)
Do sportowca jeden krok
prowadzone przez nauczycielkę wychowania fizycznego, zapaloną golfistkę – mistrzynię Podkarpacia z 2018 r. – Dorotę Gołojuch spowodowały, że kilkoro uczniów i rodziców „zachwyciło” się tym sportem. Szkoła stwarza możliwości rozwoju sportowych pasji uczniów, również poza lekcjami. Dużą popularnością cieszą się zajęcia SKS, tym razem już nie na trawie, ale na „świeżutkim”, pięknym boisku, wybudowanym z fun duszy Gminy Boguchwała oraz dofinansowania uzyska nego z Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycz nej w ramach programu „Sportowa Polska - program rozwoju lokalnej infrastruktury sportowej edycja 2020” lub w naszej sali gimnastycznej. Ponadto, aktualnie, prowadzimy szereg projektów związanych z aktywnością fizyczną, jak chociażby „WF z AWF” dla grup uczniów młodszych i starszych. „Trenuj z Mistrzem” to Projekt Fundacji Lotto, prowadzony przez mistrza sztuk walki - Andrzeja Niedziałka, natomiast „Akademia Małych Zdobywców” jest projektem pilotażowym Podkarpac kiego Wojewódzkiego Szkolnego Związku Sportowego skierowanym do uczniów klasy III.
W obecnym czasie, z utęsknieniem, wyczekujemy powrotu do stanu sprzed pandemii, by znów móc re alizować ogólnodostępne zawody, czy międzyszkolne turnieje. Na ten moment, mimo utrudnionych warun ków, naszą misją jest dbanie o dobrą kondycję uczniów. Jednocześnie planujemy przyszłość, aby po powrocie do dawnych możliwości, stworzyć jeszcze szerszą ofertę i kontynuować sportowy zapał w lutoryskiej szkole.
Opracowała: Alina Ladzińska Dyrektor Szkoły Podstawowej w Lutoryżu

Każdy wie, że nauka języków obcych, a przynajmniej angielskiego jest niezwykle ważna i przydatna. Opanowanie języka obcego może być nie lada wyzwaniem-nauka słówek, gramatyki, umiejętności czytania i pisania, słuchania i mówienia, wymowy i intonacji. Te wszystkie składowe tworzą nam nowy sys tem, system języka obcego.
23Nauczyciel i Szkoła nr 6 (127)
W klasach młodszych godnym uwagi narzędziem jest Wordwall, który ma niezwykle bogatą bazę ćwiczeń, ale i możliwość tworzenia własnych. Co jest istotne, to fakt, że każde z ułożonych ćwiczeń możemy mody fikować i zmienić szablon ze zwykłego dopasowywania słówek do obrazków, na formę teleturnieju, która jest niezwykle atrakcyjna i wciągająca dla uczniów czy na formę gry lub test. Każde ćwiczenie możemy też przy gotować do druku i przekazać do zrobienia uczniom lubiącym bardziej tradycyjne formy. W klasach starszych Wordwall jest również popu larny, co ważne uczniowie zaopatrzeni w link do ćwi czenia, mogą je robić dowolną ilość razy i w wybranej przez siebie formie (czy to gry, teleturnieju czy to testu) w Kahootdomu. i Quizizz są to strony z bogatą bazą ćwiczeń, ale też z możliwością tworzenia własnych w wersji podstawowej – nieodpłatnie. Ulubioną formą korzy stania z tych stron są quizy, które uczniowie rozwiązu ją na żywo, w tempie narzuconym przez nauczyciela. Co ważne, na stronie Kahoot po każdym pytaniu, można zobaczyć prawidłową odpowiedź, wyjaśnić uczniom, czemu inne odpowiedzi są błędne. W przy padku Quizizz pytania wyświetlają się na telefonach uczniów – zatem uczniowie sami muszą znaleźć i po prawić błąd, co świetnie kształtuje umiejętność ucze nia się i analizowania. Uczniowie, którzy maj aplika cję Kahoot na telefon, mogą ćwiczyć dany materiał, klikając „ucz się”, bądź „fiszki”. W ten sposób również nabywają umiejętności uczenia. Aplikacja Quizlet zaprezentowana w formie fiszek służy do nauki słownictwa i wymowy. Przy czym, two rząc własne zestawy, można dostosować je do zainte Język angielski a technologienowoczesne resowań uczniów. W wersji podstawowej są również dostępne obrazki, które możemy wklejać do fiszek np. do nauki słów konkretnych jak kolory czy przybory szkolne. Ciekawym pomysłem w tej aplikacji jest moż liwość przetłumaczenia słówek z języka angielskiego, które uczniowie już znają, na każdy inny język, którym uczniowie wykazują zainteresowanie. W ten sposób uczniowie poznają dwa lub trzy języki jednocześnie i rozwijają takie kompetencje kluczowe jak wieloję zyczność. Świetnie się to sprawdza przy wprowadzaniu i utrwalaniu podstaw takich jak: liczby, miesiące, dni tygodnia, kolory, przybory szkolne, członkowie rodziny czy kraje. W aplikacji Quizlet możemy też wybrać opcję Ucz się, Test, czy Graj i w różnej formie przyswajać nowy materiał. Taką naukę wielojęzyczną możemy skorelować też z innymi stronami: Wordwall, Quizizz czy Kahoot i na tych stronach przygotować to samo słownictwo w formie quizu.
W nauce języka angielskiego ciekawym rozwiąza niem okazują się aplikacje i strony internetowe takie jak: Kahoot, Quizizz, Wordwall, Quizlet, Genial.ly, oraz Bamboozle. Każda z nich pomaga w opanowaniu danego materiału, słownictwa, gramatyki, czytania ze zrozumieniem czy nauce wymowy.
Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów


Pracę w grupach i elementy rywalizacji wspiera stro na Bamboozle, która w wersji podstawowej jest nie odpłatna i do której uczniowie nie musza mieć swo ich komórek. Na tablicy wyświetlamy quiz, dzielimy uczniów na drużyny. Uczniowie wybierają numer py tania i odpowiadają na nie. Tutaj również jest bogata baza ćwiczeń, aczkolwiek jeśli chcemy ją dostosować do swoich lekcji, warto założyć konto i układać swoje. Jedną z innych jeszcze popularnych stron jest Genial.ly. Jest tam baza wielu ciekawych lekcji i gier typu esca peroom. Korzystając z Genial.ly możliwość tworzenia własnych lekcji, quizów, w zależności od szablonu, jakiWwybierzemy.naucejęzyków obcych Youtube również ma nie samowite zasoby, z których możemy skorzystać. Są to zwykłe bajki, rymowanki, piosenki dla młodszych, czy piosenki muzyki pop z wyświetlanymi słowami, filmi ki gramatyczno-leksykalne dla starszych uczniów. Z pewnością wyżej wymienione aplikacje ułatwia ją naukę angielskiego i innych języków, rozwijają też umiejętności cyfrowe dzieci i młodzieży, ale co waż ne sprawiają, że nasze lekcje stają się ciekawsze i bar dziej angażujące uczniów. Ważne jest jednak, żeby we wszystkim zachować umiar i nie zapomnieć też o książce i zeszycie. Istotne, by już od najmłodszych klas wprowadzać czytanie w języku obcym, którego nasi wychowankowie się uczą. Mogą to być bajki, krótkie opowiadania dostosowane poziomem do grupy, jak i bardziej naukowe publikacje. Czytając w języku obcym, uczniowie „oswajają” się z językiem, uczą nowych słówek, a przynajmniej niektórzy nabierają ochoty na samodzielne czytanie. Jak widać, możliwości nauki poprzez korzystanie z zasobów internetowych jest mnóstwo. Warto korzy stać z kilku z nich, by naukę języka uczynić efektyw niejszą i co najważniejsze przyjemniejszą.
Z doświadczeń nauczycieli, doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów
24 Nauczyciel i Szkoła nr 6(127)
Opracowała: Ewelina Kliś-Doniesiewicz -nauczyciel języka angielskiego w Szkole Podstawowej w Lutoryżu


ustna
z
słuchu • skupia się na ocenie komunikacji, a nie
EdukacjiMinisterstwozakresie:iNauki
Dlaczego warto zdać egzamin International Certificate Young Learners? International Certificate Young Learners (PTE Young Learners) to międzynarodowy
• ocenia przez
• testuje cztery sprawności językowe: słuchanie, czytanie, pisanie i mówienie,
Potwierdzenie znajomości języka angielskiego – rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16.12.2009 (Dz.U. 218, poz. 1695) oraz przez wielu pracodawców w Polsce i za granicą. egzamin z języka angielskiego czytania rozumienia ze odtwarzaniu struktur językowych pamięci zabawę cześć w formie gry nie powoduje stresu
• oswaja dzieci z testowaniem.
Gdzie uznawany jest International Certificate? Wyniki International Certificate są szeroko uznawane przez instytucje i uczelnie w Polsce oraz poza granicami naszego kraju. Poniżej znajduje się lista polskich uczelni oficjalnie uznających Pearson English International Certificate. Szczegóły i zakres uznawalności należy konsultować indywidualnie z daną uczelnią.
Pearson Exams (PTE General Level 3 – B2, Level 4 – C1 and Level 5 – C2) zwalniają z egzaminu doktorskiego w zakresie znajomości nowożytnego języka obcego – rozporządzenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22.09.2011 (Dz.U. 204, poz. 1200).
• testuje umiejętność mówienia z naciskiem na interakcję w sytuacjach życia codziennego.
EdukacjiMinisterstwoiNauki
SłużbyDepartamentCywilnej
Certyfikat International Certificate (PTE General) jest również uznawany przez ministerstwa i instytucje rządowe w nastę pującym
Potwierdzenie kwalifikacji językowych wymaganych od osób, które chcą zostać nauczycielami języka angielskiego – Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 17.04.2021.
przezna czony dla dzieci w wieku od 6 do 13 lat. Egzamin International Certificate Young Learners: • testuje umiejętność mówienia, pisania,
• pozwala dzieciom wykazać się samodzielnością językową
Co sprawdza egzamin International Certificate Young Learners?
W sprawie organizacji aplikacji dyplomatyczno-konsularnej, sposobu dokumentowania znajomości języków obcych oraz szczegółowych zasad przeprowadzania egzaminu dyplomatyczno-konsularnego.
International Certificate Young Learners:
Dziecko zaznajomione z International Certificate Young Learners bez obaw podejdzie do pierwszego szkolnego egzaminu oraz do kolejnych, które będę na niego czekać w dorosłym życiu.
• w przyjazny i niestresujący sposób sprawdza umiejętności użycia struktur i funkcji języka angielskiego w naturalnym dla dzieci środowisku,
• przełamuje obawę przed testami i wyznacza kolejne cele nauki
-
• jest doskonałym sposobem na motywację, wzmocnienie pewności siebie
SprawMinisterstwoZagranicznych
i

Co sprawdza egzamin International Certificate? International Certificate: – testuje cztery sprawności językowe: słuchanie, czytanie, pisanie i mówienie, – koncentruje się na ocenie umiejętności komunikacyjnych, a nie umiejętności rozwiązywania testów – umożliwia zdającym swobodę wypowiedzi i daje szansę zaprezentowania swoich mocnych stron dzięki formatowi opartemu na scenariuszach i autentycznym materiałom – kładzie nacisk na komunikację, a nie wiedzę teoretyczną, co sprawia, że test nie wymaga wcześniejszej pracy z konkretnym podręcznikiem, a wśród materiałów towarzyszących kandydat znajdzie szereg pomocnych narzędzi przygotowawczych – prezentuje wynik skorelowany ze skalą CEFR (Common European Framework Reference for Languages) PZPW w Rzeszowie jest oficjalnym centrum egzaminacyjnym
Co wyróżnia egzamin International Certificate i dlaczego warto go zdać?
Pearson English International Certificate to międzynarodowy certyfikat z praktycznej znajomości języka angielskiego, przeznaczony dla osób od 14 roku życia. Egzamin zapewnia wygodę formatu, miejsca i terminu zdawania, koncentruje się na ocenie komunikacji, a nie wiedzy teoretycznej, i wspiera zdających podczas rekrutacji na studia lub w trakcie rozwoju kariery zawodowej.
Pearson English International Certificate
