114
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne kształtowania koncepcji rosyjskiej polityki...
Przypadek Ukrainy Ukraina w kontekście stosunków z Rosją, podobnie jak Białoruś, nie powinna być rozpatrywana na tej samej płaszczyźnie co inne państwa WNP. Istnieje po temu wiele istotnych powodów. 1. Pierwszy jest stricte historyczny: Rosjanie traktują Ruś Kijowską jako protoplastkę rosyjskiej państwowości. To z tych samych rusko-wschodniosłowiańskich korzeni etnicznych wyrastają w przeważającej mierze oba społeczeństwa, a przodkowie mieszkańców współczesnego państwa ukraińskiego przez wieki zamieszkiwali Imperium Rosyjskie. Zarówno na Ukrainie, jak i w Rosji zamieszkuje wielka liczba mieszanych małżeństw rosyjsko-ukraińskich, a tym samym również ich dzieci – osób o dwojakiej tożsamości. 2. Po drugie, Rosjan łączy z większością Ukraińców prawosławna religia, chociaż większość prawosławnych Ukraińców jest podporządkowana nie Patriarchatowi Moskiewskiemu, lecz schizmatyckiej, ale i bardziej wpływowej Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Kijowskiego i mniej znaczącej pod względem liczebności Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej. 3. Na Ukrainie zamieszkiwała ogromna mniejszość rosyjska, licząca według danych CIA z 2010 roku aż 17,3%. Trzeba także pamiętać, że dla przynajmniej 24% obywateli Ukrainy językiem ojczystym był rosyjski188. Oznacza to, że blisko 7% ukraińskiego społeczeństwa stanowiły osoby uważające się za Ukraińców, jednak mówiących na co dzień po rosyjsku. 4. Ukraina była w posiadaniu kluczowych dla gospodarki byłego ZSRR obszarów, głównie Zagłębia Donieckiego (Donbasu) – dostarczyciela węgla kamiennego i wyrobów metalurgicznych, oraz Zaporoża – koncentrującego przemysł maszynowy i zbrojeniowy ściśle kooperujący z podmiotami gospodarczymi w Rosji. 5. Pod kontrolą ukraińską znajdował się Krym, zamieszkany w większości przez Rosjan, wraz z Sewastopolem, który z jednej strony jest historycznym miejscem heroicznej obrony państwa rosyjskiego podczas wojny krymskiej 1855 roku, a z drugiej bazą Floty Czarnomorskiej FR. Z wymienionych powodów Rosjanie, a szczególnie wywodząca się z resortów siłowych ekipa Putinowska, przyjęli wobec Ukrainy postawę bezkompromisową: pozostanie Ukrainy w rosyjskiej strefie wpływów było oczywistością. W latach 90. ewentualne odseparowanie się Ukrainy od Rosji traktowano 188 Ukraine, The World Factbook, CIA, https://www.cia.gov/library/publications/theworld-factbook/geos/print/country/countrypdf_up.pdf (dostęp: 29.07.2015).
