TECHNOLOGISCH
Dr. Veerle Matheeussen, microbioloog
Detectivewerk in het labo klinische biologie
Speuren naar varianten van het coronavirus Eerst kwam de Britse variant, intussen alfavariant genaamd. Later werden we opgeschrikt door de bèta(Zuid-Afrikaanse) variant, de gamma (Braziliaanse) variant, en de delta (Indiase) variant. Wat zijn zulke coronavirusvarianten eigenlijk en hoe worden ze opgespoord?
O
ok het coronavirus SARS-CoV-2 is een stukje genetische code (RNA) verpakt in eiwit. Het dringt binnen in gezonde cellen waar het zichzelf kopieert en vermenigvuldigt. Als je aan je pc onophoudelijk dezelfde zin overtikt, kan je tikfoutjes op de duur moeilijk ver mijden. Bij een virus gaat het net zo: stukjes code worden verkeerd gekopieerd of weggelaten.
Zorgwekkende varianten ‘Die foutjes of mutaties doen de hele tijd nieuwe virusvarianten ont staan’, zegt dr. Veerle Matheeussen van de dienst klinische biologie. ‘De meeste varianten hebben mutaties in “onbelangrijke” delen 36
van het genetisch materiaal, maar sommige mutaties zorgen ervoor dat het virus zich anders gedraagt: het is besmettelijker, maakt men sen zieker of het is beter bestand tegen vaccins.’ De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) monitort welke varianten wereldwijd circuleren en waar schuwt regelmatig voor Variants of Interest (VOI), varianten die we in het oog moeten houden, en Variants of Concern (VOC), zorg wekkende varianten, zoals de alfa-, bèta of gammavariant .
Alle 30.000 letters Om varianten van het virus op te sporen, moet je het genoom – alle bouwstenen van het genetisch materiaal – van het virus in kaart
brengen. Die genoomanalyse of sequencing mag je niet verwarren met de PCR-test, die aantoont of je met het coronavirus besmet bent. Matheeussen: ‘Bij een PCRtest zoeken we in een afgenomen staal naar stukjes genetisch mate riaal van het virus. Bij genooma nalyse worden alle 30.000 letters van het coronavirus uitgelezen. Als we dat dan vergelijken met het genoom van de oorspronkelijke virusstam, ontdekken we of en waar er mutaties zitten.’ Voor die genoomanalyse heeft de federale overheid een platform opgericht met 13 laboratoria verspreid over heel België – waar onder ook het labo klinische bio logie van het UZA. Matheeussen: ‘Om veel stalen in één keer te
