INFEKTIVNE BOLESTI
Post kovid 19
nedostatak vazduha i zadihanost
Autor: SPEC. FARM. ESTELA GAKOVIĆ RANISAVLJEVIĆ, SPECIJALISTA FARMAKOTERAPIJE U FARMACEUTSKOJ PRAKSI
T
okom protekle dve godine pandemije koronavirusa učilo se u hodu i taman kad pomislimo da smo nešto naučili, virus nađe način da nas iznova iznenadi. Na sreću većina pacijenata koja oboli od kovid 19 potpuno se oporavlja, ali vremenom je primećeno da neki ljudi imaju produženi ili dugoročni efekat ove bolesti na više sistema, uključujući plućni, kardiovaskularni i nervni sistem, a nisu zanemarljivi ni psihološki efekti. Nije potpuno jasno zašto se kod nekih pacijenata oporavak produžava. Stalno prisustvo virusa zbog slabog ili odsutnog imunološkog odgovora, relapsi ili reinfekcije, inflamatorne i druge imunološke reakcije, slabo opšte zdravstveno stanje, kao i psihološki faktori (posttraumatski stres), mogu biti uzročnici takozvanog produženog kovida.
28
Čini se da se ovi naknadni efekti javljaju bez obzira na početnu težinu infekcije, a Svetska zdravstvena organizacija (SZO) u dokumentu iz oktobra 2021. godine u kome definiše post kovid 19 stanje navodi da je primećeno da se češće javlja kod žena, osoba srednjih godina i kod onih sa više simptoma u početku.
POST KOVID I NOVI IZAZOVI Post kovid 19 stanje (produženi kovid 19) javlja se kod osoba sa istorijom verovatne ili potvrđene infekcije SARS-CoV-2, obično 3 meseca od početka kovid 19 sa simptomima koji traju najmanje 2 meseca i ne mogu se objasniti drugom dijagnozom. Uobičajeni simptomi uključuju umor, kratak dah, kognitivnu disfunkciju, ali i druge koji generalno utiču
na svakodnevno funkcionisanje. Neki od najčešćih post kovid 19 simptoma su kašalj, zadihanost, kratak dah ili gubitak daha, bol u grudima, ubrzano lupanje srca, dijareja, bol u stomaku, mučnina, gubitak koncentracije, kratkotrajna zaboravnost, nesanica, periferne neuropatije, bolovi u mišićima i zglobovima, umor, opadanje kose itd. Simptomi mogu biti novi, početi iznova nakon početnog oporavka od akutne epizode kovid 19, ili perzistirati od početne bolesti. Simptomi takođe mogu da fluktuiraju ili da se ponovo pojave tokom vremena. Post kovid 19 sindrom može imati značajan i fizički i psihološki uticaj na pacijente i može remetiti njihov kvalitet života. U nastavku dajemo osvrt na jedan od najčešćih post kovid simptoma na koje se pacijenti žale, zadihanost APOTEKA / 133 / 2022.
