MAGAZINE AVANSA #4
Religie herzien: over misvattingen en overeenkomsten Jonas Slaats is theoloog en schrijver. Hij houdt zich bezig met vergelijkende religiestudies, en denkt na over spirituele ethiek. Met ‘Religie herzien’ is hij aan zijn derde boek toe. We nodigden hem uit in Genk om het boek voor te stellen, gevolgd door een panelgesprek tussen vier aanhangers van verschillende levensbeschouwingen. Een verslag van een verbindende avond. De avond werd dynamisch ingeleid door schepen van samenleven Anniek Nagels. Dan was het de beurt aan Jonas. In zijn derde boek gaat hij dieper in op het ‘wijzij denken’. Dit denken is vaak de bron van samenlevingsproblemen. Nochtans is deze vorm van denken niet onlogisch. Het denken in ‘wij’ versus ‘zij’ is een manier om de samenleving eenvoudiger te maken en schijnbaar gemakkelijker te doorgronden. Maar ze doet onrecht aan de talrijke overeenkomsten tussen mensen en gemeenschappen. Ook doet ze afbreuk aan de nuances die een samenleving complex maakt. De realiteit is vaak een pak ingewikkelder. Om dit te verduidelijken, schreef Jonas een
duidelijk boek over deze wij-zij tegenstellingen, meer specifiek over religie versus seculier.
Vier mythes of misvattingen Tijdens zijn bondige boekvoorstelling in Genk beperkte Jonas zich tot vier van de zeven mythes of misvattingen die hij in ‘Religie herzien’ beschrijft. De eerste misvatting die gangbaar is, is de algemene gedachte dat religies worden bepaald door dogmatische geloofsovertuigingen en vastomlijnde gedragsregels. Om het simpel te stellen: ‘je mag niets en moet veel’. Met enkele voorbeelden haalde hij deze onderuit. Daarna ging hij verder over de stelling dat religies zeer duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Ook deze misvatting haalde hij onderuit. Een derde mythe die hij te lijf ging, is de misvatting dat spiritualiteit en mystiek contrasteren met religie. Daarbij greep hij naar het concept van de yoga. Dit was niet enkel een spirituele praktijk in het hindoeïsme, maar ook een sterk religieuze. Deze tweedeling tussen spiritualiteit en religie is onjuist omdat spiritualiteit vaak ontstond in de schoot van een religie. Hij sloot af met de misvatting dat een religieuze samenleving helemaal anders, en beter, is dan een seculiere samenleving. Duidelijk was dat religie en secularisme verschillend zijn, maar niet ‘per definitie’ haaks staan op elkaar.
18
Het denken in ‘wij’ versus ‘zij’ is een manier om de samenleving eenvoudiger te maken en schijnbaar gemakkelijker te doorgronden.
