Limburg
JAARVERSLAG
2023
samen naar beter
JAARVERSLAG 2023
Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Avansa Limburg vzw Cellebroedersstraat 13-15, 3500 Hasselt 011 560 100 / info@avansa-limburg.be www.avansa-limburg.be Ondernemingsnummer: 0860.323.286 RPR: ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Hasselt Redactie Nora Ivanova Hugo Keunen Greet Poelmans Peter van Meer Foto’s Avansa Limburg, Sofie Goossens Illustratie Nick Timmermans Verantwoordelijke uitgever Greet Poelmans Cellebroedersstraat 13-15 | 3500 Hasselt Vormgeving This Way Up
2
JAARVERSLAG 2023
In dit jaarverslag blikken
En soms wat machteloos, dat
we terug op 2023. We zijn
Avansa wel een steentje kan
dankbaar, voor al die keren
werpen, maar de rivier niet kan
dat Avansa mooie mensen
verleggen.
mocht ontmoeten, fijne samenwerkingen kon starten,
En toch. Als we terugblikken
steentjes kon verleggen
op 2023, blijven we hoopvol.
om in Limburg samen naar
Dat duizenden Limburgers zich
beter te gaan. Maar ook
willen inzetten als vrijwilliger.
verontwaardigd, dat steeds
Nieuwe mensen willen leren
dezelfde mensen nog altijd uit
kennen. Dingen willen bijleren.
te boot vallen. Dat solidariteit
De schoonheid van kunst en
niet evident is. Dat we roepen
cultuur belangrijk vinden.
en toeteren in plaats van
Mee willen vechten tegen
constructief in dialoog te
armoede. Meer willen delen
gaan. En dat zij die de meeste
en herstellen. Dat geeft ons
privileges hebben in de wereld
energie om samen naar beter
hun macht niet inzetten voor
te blijven gaan.
het klimaat of de democratie. Veel leesplezier, Team Avansa Limburg
3
JAARVERSLAG 2023
2023 in cijfers Aantal activiteiten
Aantal uren
Aantal deelnemers
Aantal samenwerkende partners
553
3.235,39
9.108
413
Inclusie is een rode draad voor Avansa. We proberen onze activiteiten toegankelijk te maken voor iedereen, ook voor mensen die nog niet goed Nederlands spreken of een klein budget hebben.
Taaliconen We werken met taaliconen: pictogrammen die tonen hoe je Nederlands moet kunnen om deel te nemen. We letten erop dat we voldoende activiteiten in eenvoudig Nederlands organiseren.
1 taalicoon
2 taaliconen
3 taaliconen
4 taaliconen
71
198
172
112
Je begrijpt of spreekt nog niet veel Nederlands. Je begrijpt al een beetje Nederlands maar je spreekt nog niet zo goed. Je begrijpt vrij veel Nederlands en kan ook iets vertellen. Je begrijpt veel Nederlands en spreekt het goed.
Prijzen
Deelnemers per tarief
Sommige activiteiten van Avansa zijn gratis, andere betalend. Bij betalende activiteiten gebruiken we drie prijzen: •
De standaardprijs;
•
Een kortingsprijs: de standaardprijs
130 579
5%
24% 858 35%
min € 4. Voor studenten, personen met een werkloosheidsuitkering,
865
gepensioneerden en mensen met een
36%
ziekte- of invaliditeitsuitkering; •
Een tarief verhoogde tegemoetkoming: 20% van de standaardprijs.
standaardprijs
gratis
verhoogde tegemoetkoming
kortingsprijs
4
JAARVERSLAG 2023
UiT-pas partner
1.666
41
punten gespaard
voordelen
door deelnemers
omgeruild
Avansa is UiT-pas-partner. Bij ons kan je punten sparen, én omruilen om met korting aan onze activiteiten deel te nemen. In 2023 werden er:
In heel Limburg kan je deelnemen aan activiteiten van Avansa. We waren het meest aanwezig in:
Top 5 gemeenten: Hasselt 296 activiteiten (54%) Genk 53 activiteiten (10%) Heusden-Zolder 24 activiteiten (4%) Maasmechelen
We waren in 32 van de 42 Limburgsegemeenten aanwezig:
21 activiteiten (4%) Beringen 14 activiteiten (3%)
5
JAARVERSLAG 2023
Wie zijn we?
NIEUWE COLLEGA In 2023 mochten we een nieuwe vormingswerker verwelkomen, Youri Leroi. Youri is een familieman die je, met of zonder kinderen, tegen kan komen op een of ander terras in Hasselt. Hij houdt van muziek en is de spil en stem van de band Kingda Kā. Youri is jong van hart en een van die altijd goed gezinde mensen. Youri ademt inclusie in en engagement uit. Binnen Avansa zet hij zijn schouders onder twee nieuwe CultuurCafés: in Tongeren en Houthalen-Helchteren. Daarnaast organiseert hij culturele uitstappen, en ondersteunt hij de Limburgse Repair Cafés.
6
JAARVERSLAG 2023
Vormingswerkers Ina Arts, Eddy Beuten, Michiel Bijlemans, Annelies Braeken, Jennifer Bruinendaal, Alejandro Chávez-Sáenz, Mieke Dury, Christelle Ferreira, Ellen Frissaer, Kathleen Haesen, Mario Knippenberg, Youri Leroi, Karolien Nouwen, Sam Stefani, Veerle Timmermans, Mieke Vanoppen
Administratief team Veronique Appeltans, Nora Ivanova, Inge Schops
Verantwoordelijke communicatie
Naast onze medewerkers bestaat de Avansa Limburg-familie uit een 20-tal vaste vrijwilligers, die wekelijks
Peter van Meer
meedraaien in de organisatie, en een
Zakelijk verantwoordelijke
100-tal losse vrijwilligers en freelance
Carine Lenaers
Avansa!
Stafmedewerker
Leren is waar Avansa voor staat, dus we
Hugo Keunen
verwelkomen ook graag stagiairs in ons
Directeur
(sociaal-cultureel werk, Thomas More),
medewerkers. Wij danken van harte al onze vrijwilligers: zonder hen geen
team. In 2023 waren dat Lucas Beliën Joeri Bielen (office en retail assistant,
Greet Poelmans
Sint-Gerardus), Hakan Eyimen (sociaalcultureel werk, UCLL), Sterremelijn
Bestuur:
Martens (lerarenopleiding secundair onderwijs, PXL), Manon Munten (sociaal-
Lut Ulburghs (voorzitter)
cultureel werk, UCLL), Jasmine Singh
Militza Kuipers (secretaris)
(sociaal-cultureel werk, UCLL), Björn
Willy Vandael (penningmeester)
Streux (ervaringsdeskundige in
Mahbooba Abawi
armoede en sociale uitsluiting, BLM), Rosalie Velkeniers
Leen Colemont
(communicatiemanagement, PXL) en
Claudia Mellebeek
Shantilata Wouters (sociaal-cultureel
Lieve Pollet
werk, UCLL). Bedankt aan de opleidingsverstrekkers
Roeland Schaeken
voor de fijne samenwerking, en vooral aan
Marc Van Bosch
onze studenten. Jullie komen naar Avansa
Adrien Verbiest
om te leren, maar wij leren ook van jullie!
7
JAARVERSLAG 2023
Wat doen we? Samen naar beter
welzijnsorganisaties… Ze allemaal
Avansa Limburg is deel
in Limburg.
opsommen is onmogelijk. Door hen blijven we op de hoogte kunnen we inspelen op wat er leeft
van het sociaal-cultureel volwassenenwerk.
Naast Avansa Limburg zijn er 12 Avansa’s in andere Vlaamse regio’s.
Onze opdracht: volwassenen in
Een overzicht vind je op www.
hun vrije tijd bij elkaar brengen,
avansa.be. We werken regelmatig
om te werken aan een meer
samen met onze collega’s van de
inclusieve, solidaire, duurzame en
kust tot de Maas.
democratische samenleving. We doen dat vooral door met en van elkaar te leren, en via cultuur. We geven cursussen en workshops, organiseren uitstappen, kunstprojecten, genieten samen van literatuur… In alles wat we doen staat inclusie centraal. Alle volwassen Limburgers zijn welkom bij Avansa. We verlagen drempels zodat iedereen kan deelnemen, ook mensen voor wie dat minder evident is.
Voor iedereen We betrekken bij al onze activiteiten, in elk van die thema’s, mensen uit kansengroepen. Vaak doen we dat inclusief: door ervoor te zorgen dat iedereen zich welkom voelt en kan deelnemen, in een diverse groep van deelnemers. Soms werken we exclusief: dan organiseren we activiteiten specifiek voor doelgroepen, zonder andere deelnemers.
Limburg dierbaar oord Ons kantoor ligt in het centrum van Hasselt, maar je vindt Avansa in heel Limburg. Dat kan dankzij een fijne samenwerking met veel partners. Asielcentra, bibliotheken, burgerinitiatieven, buurthuizen cultuurcentra, erfgoedcellen, kleine en grote verenigingen, lokale besturen, musea, vertegenwoordigers van doelgroepen,
8
JAARVERSLAG 2023
Maatschappelijke thema’s AL ONZE ACTIVITEITEN EN PROJECTEN PASSEN BINNEN ZEVEN MAATSCHAPPELIJKE THEMA’S.
ARMOEDE EN UITSLUITING CULTUUR PARTICIPATIE EN EDUCATIE DIVERSITEIT EN
We kaarten het structurele armoedeprobleem in de samenleving aan. We laten de stem van mensen in armoede horen, versterken hen, en verlagen drempels die verhinderen dat zij kunnen participeren.
We zorgen ervoor dat iedereen kan deelnemen aan en genieten van cultuur. We organiseren sociaal-artistieke projecten.
We laten mensen van diverse herkomst elkaar ontmoeten. We klagen
RACISME
discriminatie en racisme aan, en leren mensen ermee omgaan.
DUURZAME
We laten mensen nadenken over onze niet-duurzame mobiliteit,
SAMENLEVING
ruimtelijke ordening en economie. We tonen hoe het anders en beter kan.
GELUKKIG ZIJN
We stellen prestatiedruk in vraag. We zoeken naar andere manieren van zin geven aan het leven en tonen dat kwetsbaarheid mag. We strijden tegen eenzaamheid.
VRIJWILLIGERS ACADEMIE DETENTIE EN HERSTEL
We organiseren vorming en begeleiding voor vrijwilligers, verenigingen, en organisaties die met vrijwilligers werken. We organiseren activiteiten voor gedetineerden. We laten mensen buiten de gevangenis nadenken over detentie en herstel.
volwassenen in hun vrije tijd bij elkaar brengen, om te werken aan een meer inclusieve, solidaire, duurzame en democratische samenleving.
9
JAARVERSLAG 2023
Armoede en uitsluiting
Avansa Limburg wil de Escaperoom structurele aspecten van ArmMOEDIG armoede en uitsluiting zichtbaar maken, en mensen het individueel schuldmodel > 9 ervaringsdeskundige vrijwilligers > 4 partners: Avansa, Stad Hasselt, LOCk US in vraag doen stellen. We willen de oorzaken van armoede
en Trefpunt Armoede > 51 spelletjes
zichtbaar maken, en zo groepen en verenigingen in de samenleving stimuleren om hun drempels te
In escaperoom ArmMOEDIG ervaar
verlagen. We proberen een breed
je letterlijk hoe moeilijk het is om te
publiek te bereiken, niet de mensen
ontsnappen uit armoede.
die al overtuigd zijn dat armoede een structureel probleem is. Daarom
In 2024 zetten we dit project verder en
organiseren we geen lezingen of
lieten we heel wat organisaties kritisch
cursussen, maar zoeken we naar
kijken naar drempels die mensen in
verrassende invalshoeken en creatieve
armoede ervaren binnen hun eigen
werkvormen.
werking.
“De escaperoom gaf goed zicht op wat het betekent om in armoede te leven, waar je tegen aan loopt. Het maakte het heel tastbaar en het kwam ook echt binnen op deze manier. De nabespreking achteraf was ook heel zinvol.” ” (Inge Kelchtermans, beleidsmedewerker Stad Genk)
Benieuwd hoe dat werkt, de escaperoom van Avansa? Bekijk het filmpje (scan QR-code)
10 10
JAARVERSLAG 2023
17 oktober, Werelddag van verzet tegen armoede Elk jaar ondersteunen we de Limburgse armoedeverenigingen en het Trefpunt Armoede bij de organisatie van de acties rond 17 oktober. Dit jaar waren we aanwezig in Hasselt en Genk, en bouwden we samen met SAAMO, Welzijnszorg en Welzijnsschakels een gigantische installatie met 20.000 schoenen op het marktplein aan de mijn in Heusden, onder het motto: ‘Sta eens in mijn schoenen’.
Genk woont “Hier in Genk woon ik in een appartement waar ik een lage huurprijs betaal. Aan deze woonst zijn er veel gebreken, maar ze is wel betaalbaar en daar gaat het mij om. Onlangs wou de huisbaas mij er uit zetten om het appartement te kunnen verkopen. Hij gaf me een opzegperiode van zes maanden. Ik zat met de handen in het haar doordat ik het financieel niet breed heb. Gelukkig leerde ik in de loop der jaren meerdere instanties kennen waar je terecht kan. Uiteindelijk ging ik naar het huurderssyndicaat en die vertelden me dat die opzeg niet geldig was en dat ik nog minstens een jaar langer in het appartement kan blijven wonen.”
Vlaanderen staat voor een groot probleem: de wooncrisis. Veel mensen kunnen niet de woning vinden die ze zoeken, of kunnen het zich niet veroorloven. In de podcast ‘Genk woont’ wierpen we een diepgaande blik op dit probleem, en praatten we met experts, politici en Genkenaren die dagelijks met de wooncrisis te maken krijgen. We lanceerden de podcast tijdens een gezellig ontbijt bij armoedevereniging De Sfeer, waar ook de schepen van wonen, de huisvestingsmaatschappij en medewerkers van de Stad aanschoven.
Beluister alle verhalen via deze QR-code
(Bjorn)
11
JAARVERSLAG 2023
Avansa Limburg organiseert een vormingsaanbod dat mensen in armoede versterkt, en kansen geeft om te participeren in de samenleving. “Ik was ontspannen na de activiteit, en leerde dat ik meer moet lachen”
Aanbodfolder en subsidieregeling voor armoedeverenigingen
(over Lachyoga bij ’t Vonkje in Beringen)
> 17 activiteiten > op maat van 9 armoedeverenigingen > een investering van we € 3.290
Avansa wil een vormingsaanbod organiseren dat mensen in armoede versterkt. Daarom hebben we een aanbodfolder voor armoedeverenigingen. Om te kunnen inspelen op hun behoeften, gaan we in overleg: aan wat voor cursussen of activiteiten hebben jullie deelnemers nood? Over welke thema’s? Het resultaat is een folder met zo’n 30 activiteiten op maat van mensen in armoede. Om de financiële drempel te verlagen werkten we een subsidieregeling uit. De armoedevereniging betaalt 20% van de prijs, Avansa betaalt de rest. Zo kunnen ze de activiteiten gratis, of tegen een lage prijs aanbieden aan hun leden. We gaan jaarlijks opnieuw op ronde met de aanbodfolder. Het is een goede toegangspoort om het gesprek met armoedeverenigingen aan te gaan, en de band te verstevigen.
12
JAARVERSLAG 2023
Cultuurparticipatie en -educatie Avansa Limburg bevordert het deelnemen aan en genieten van cultuur. Een CultuurCafé is een bewust
“Op een moeilijke dag kon ik me toch ontspannen, om uiteindelijk te genieten van de voorstelling.” (deelnemer Cultuur Café Heusden-Zolder)
divers samengestelde groep mensen, die in de vrije tijd regelmatig samenkomen om deel te nemen aan cultuur. Je beleeft er cultuur samen met anderen, op een ongedwongen manier. De groep verkent het culturele aanbod in en rond de eigen gemeente. Ze zoeken naar een betaalbaar cultureel aanbod dat bij hen past en plannen samen uitstappen, bezoeken aan tentoonstellingen
CultuurCafé: cultuur toegankelijk maken Avansa wil iedereen de kans geven om te participeren aan cultuur, ook mensen voor wie een voorstelling of museum bezoeken een ver-vanmijn-bedshow is. In Hasselt, Genk, Heusden-Zolder, en sinds najaar 2023 ook in Tongeren, proberen
of voorstellingen. We vegen eerst voor eigen deur: ook Avansa organiseert culturele activiteiten. Sluiten die voldoende aan bij wat de deelnemers interessant vinden? Op de planningsbijeenkomst, die een paar keer per jaar plaatsvindt, bepaalt de groep het culturele activiteitenaanbod voor de komende periode.
we dat voornemen waar te maken in onze CultuurCafés.
“Normaal kan ik dit niet meemaken omdat het zo duur is. Dank hiervoor!” (Louisa, deelnemer CultuurCafé Genk)
13
JAARVERSLAG 2023
De volgende stap is een gesprek met cultuuraanbieders, om de drempels die de deelnemers ervaren aan te kaarten. Door cultuurorganisaties en onze deelnemers met elkaar te verbinden, leren ze van elkaar en zetten organisaties hopelijk stappen naar een inclusief beleid.
“Ik heb een avond doorgebracht in fijn gezelschap in plaats van alleen thuis te zitten.”
(deelnemer CultuurCafé Genk)
Cultuurcafé in 2023: > 6 planningsbijeenkomsten > 45 activiteiten > 738 deelnemers
Op stap met Avansa Onze culturele uitstappen
Een uitstap begint trouwens al
zijn een succes. We bezoeken
aan het treinstation. Want mensen
tentoonstellingen en musea,
vinden het belangrijk om niet
de bekendere Belgische en
gewoon ter plekke af te spreken,
Nederlandse kunststeden, of
maar om ook de rit naar het
verborgen parels dichter bij huis.
museum samen te maken.
Vaak zijn de uitstappen meteen volzet en staan er heel wat geïnteresseerden op de wachtlijst. Een sleutel tot succes is dat iedereen zich welkom voelt. Eenzaamheid, of het gebrek aan gezelschap om samen mee op stap te gaan, is vaak een reden dat mensen geen uitstappen (meer) maken. Naast een inhoudelijke gids, gaat er daarom ook altijd een
“Alleen zie je lang niet zo veel. In groep is alles fijner. Je leert ook van elkaar. Niet iedereen ziet de dingen hetzelfde. Waar je zelf aan zou voorbijgaan is misschien toch interessant.”
groepsbegeleider van Avansa mee,
(over Bezoek aan Kunstennacht)
die oog heeft voor alle deelnemers.
14
JAARVERSLAG 2023
We zochten het in 2023 ook wat verder: we trokken met 36 deelnemers op meerdaagse cultuurreis naar Polen, samen met vzw Horizont.
“Ik was met mensen die ik ken, niet alleen. Ik wandelde in Brussel met Eddy, hij kent de stad goed. Alleen durfde ik niet. Ik was in het museum, tussen mensen die houden van kunst.” (Ludmila, over Geïnspireerd door Frida Kahlo)
“Ik was nooit eerder in Den Haag: een toffe kennismaking. Het contact met de medereizigers was fijn, heel sociale mensen met interesse in kunst.” (CGabriëlle, over Het Mauritshuis in Den Haag’)
15
JAARVERSLAG 2023
“We lezen samen, maar we leven ook samen”
“Ik volgde op vraag van Avansa de cursus Samen Lezen bij het Lezerscollectief. Waar ik met knikkende knieën aan begon, bleek een verrijking van mijn leven. In woorden en in mensen.”
Samen verhalen en gedichten lezen verbindt mensen en maakt hen sterker en weerbaarder. Dat is kort samengevat het doel en de betekenis van Samen Lezen. Avansa organiseert zo’n tien Samen Lezen-groepen, verspreid over Limburg. Vaak lezen we met mensen die niet altijd toegang hebben gehad in hun leven tot mooie literatuur. Ook in de SOMA
(deelnemer ‘Samen lezen’)
in Maasmechelen komt er wekelijks een groep mensen samen om er te lezen. Evelyne, de begeleidster van de groep vertelt over haar ervaringen. “In 2019 startte Avansa Limburg
ze beleven in een tekst. Ervaren
een Samen Lezen-groep in
ze allen hetzelfde of net niet?
vzw SOMA in Maasmechelen,
Uiteindelijk bewerkstelligen we zo
onder begeleiding van Regien.
het laatste doel, het mekaar beter
Nieuwsgierig ging ik eens kijken.
leren kennen en respecteren.”
Eén keer werden meerdere keren. Iedere vrijdag Samen Lezen. In het
“Eenvoudig, denk je? Als iemand
begin met een klein groepje en nu
mij vraagt: “Wat is dat, Samen
met maar liefst twaalf deelnemers.
Lezen?” Dan zeg ik steeds: “Je
Ondertussen werd ik zelf
moet meedoen om het te voelen
leesbegeleider. Ik volgde op vraag
en te zien.” Want het vertellen
van Avansa de cursus Samen Lezen
doet het magische wat er gebeurt
bij het Lezerscollectief. Waar ik
tijdens het Samen Lezen altijd te
met knikkende knieën aan begon,
kort. Het is soms ook zo moeilijk
bleek een verrijking van mijn leven.
te beschrijven wat we nu precies
In woorden en in mensen. (…)”
doen in die korte tijd dat we samen zitten. Ik wil hier toch nog eens
“De doelstellingen van Samen
een poging doen. We lezen samen,
Lezen zijn eenvoudig. Allereerst
maar in dat moment leven we ook
willen we de deelnemers laten
samen. Door het uitwisselen van
genieten van mooie teksten.
gedachten en gevoelens en het
Daarnaast is het belangrijk dat de
luisteren naar anderen herkennen
deelnemers de kans krijgen om van
en erkennen we mekaar.
gedachten te wisselen over wat
16
JAARVERSLAG 2023
Elk verhaal, ieder stukje poëzie kan
Een nieuwe deelnemer is altijd
iets hebben dat raakt aan je eigen
welkom en leert al snel de deining
leven. En onze levens raken aan
in de groep kennen. (…)”
mekaar tijdens dat leesmoment. Als kind verdwaalde ik in verhalen,
“Het sociaal contact, mensen
nu, als leesbegeleider en
van allerlei allooi, meningen die
deelnemer, verdwaal ik in levens.
botsen en toch er gewoon mogen
Samen Lezen bracht mij in dichter
zijn, gewoon een gesprek voeren
contact met anderen, liet mij zien
over iets dat mij aanbelangt of iets
dat ik niet alleen ben en dat wat
waar ik eigenlijk maar weinig over
ik ervaar en denk niet zo anders
weet maar heel belangrijk is voor
is als wat anderen denken en
iemand anders, dat zijn krachten
voelen. In alle leesgroepen zie je de
van het Samen Lezen die mij laten
verbondenheid, het samen horen,
doorgaan in dit concept.”
het weten dat je jezelf kan en mag zijn en dat er met respect voor je mening wordt geluisterd.
In 2023 lazen we samen: > In Woonzorgcentrum Huize Lieve Moenssens en ’t Kempken in Dilsen-Stokkem > Met anderstaligen in de bibliotheek van Heusden-Zolder en bij Avansa in Hasselt > In de gevangenis van Hasselt > Bij Welzijnsschakel Het Open Poortje in Lummen > In de bibliotheek van Genk > In Dienstencentrum Stockheim in Dilsen-Stokkem en De Bolster in Maasmechelen > Bij SOMA in Maasmechelen > Bij Beschut Wonen ’t Veer in Maasmechelen > Online, samen met Avansa Gent en Avansa Vlaamse Ardennen-Dender
“Je moet meedoen om het te voelen en te zien.” (deelnemer ‘Samen lezen’)
17
JAARVERSLAG 2023
Avansa Limburg creëert cultuur via sociaal-artistieke projecten. Het Kunstuur sloeg de handen in elkaar met Avansa, Horizont en knst. Het Kunstuur stelt topwerken van
We wilden allemaal graag iets met
Belgische schilders tentoon uit de
kunst doen. Leren schilderen, iets
periode 1850-1950. Interessante
moois maken. En dat allemaal heel
personen vertellen verhalen bij
open, onbevangen. We wilden ons
de schilderijen, en samen met de
laten verrassen. Kortom, we waren
unieke belichting en aangepaste
allemaal enthousiast, nieuwsgierig
muziek zorgt dat voor een uur
en wilden erin vliegen! Onder
betoverende kunst. Op elke plek
begeleiding van Ina, Eddy, Hamide,
waar Het Kunstuur tentoonstelt,
Ann en Eefje voelden we ons heel
werken ze samen met lokaal
erg op ons gemak. We gingen
sociaal project. In Hasselt zijn dat
als groep eerst uitstappen doen.
Horizont en Avansa. We brachten
Naar musea in Brussel, naar de
een groep van 10 deelnemers
andere tentoonstellingen van Het
samen, die leerden over kunst,
Kunstuur. (…) De uitstappen waren
kunst ontdekten, en tot slot zelf
zeer geslaagd. Goed om bij te leren
aan de slag gingen. Geïnspireerd
over kunststromingen en ons nog
door de werken uit Het Kunstuur
meer te stimuleren, en dat gezellig
en bijgestaan door knst., de
samen. Wat wil je nog meer?”
Hasseltse kunstacademie, maakten de deelnemers verschillende
“Daarna was het aan ons. We kozen
schilderijen. Het resultaat kan
allemaal een werk uit Het Kunstuur
je bewonderen op de eerste
Hasselt, om daar zelf een vrije
verdieping van Het Kunstuur, in
interpretatie van te schilderen. Dat
het oude stadhuis van Hasselt. In
deden we in de kunstacademie.
het voorjaar van 2024 worden de
Het werk waar ik voor koos was er
werken van de deelnemers geveild.
een van Rik Wouters. (…) Tijdens
De opbrengst gaat naar Horizont
mijn analyse van het werk, zag ik er
en naar de deelnemers.
vanalles in: gelatenheid, berusting, menselijk lijden, maar ook fierheid.
Deelneemster Manci vertelt: “(…) Er
(…) Vanuit gevoel begon ik met
waren mensen met verschillende
schilderen, geholpen door wat de
leeftijden, achtergronden en
lessen van het project mij hadden
interesses. Maar er was wel iets
bijgebracht. (…)
gemeenschappelijk.
18
JAARVERSLAG 2023
“Mijn interesse in kunst was er wel, maar ik had nooit gedacht dat ik ooit één penseelstreek op canvas zou kunnen krijgen. Laat staan dat het ook nog het bekijken waard zou zijn voor anderen.” (deelnemer Kunstuur)
“We evolueerden. Elk op eigen tempo, aanleg en kundigheid. Want bijna niemand had al enige ervaring met schilderen”
“Het Kunstuur-project heeft voor mij deuren geopend. Naar een wereld die voor mij – naar ik dacht
(deelnemer Kunstuur)
– voor altijd gesloten zouden zijn. Mijn interesse in kunst was er wel, maar ik had nooit gedacht dat ik
Ondertussen zag je iedereen
ooit één penseelstreek op canvas
samen vooruitgaan.
zou kunnen krijgen. Laat staan dat
We evolueerden. Elk op eigen
het ook nog het bekijken waard
tempo, aanleg en kundigheid.
zou zijn voor anderen. Of dat ik het
Want bijna niemand had al enige
al zou durven laten zien! (…) Wat
ervaring met schilderen. Die
ben ik superblij dat ik deze kans
vooruitgang was geweldig om
heb benut! En dat geldt ook voor
te zien. En dat vond de groep
de anderen. Want als gevolg van
ook. Lukte het eens even niet
Het Kunstuur hebben we ons met
goed, of was je niet tevreden van
zes deelnemers ingeschreven in
je werk? Dan kreeg je altijd een
de kunstacademie van Hasselt. Zo
schouderklopje, op een heel fijne
willen we deze positieve ervaring
en stimulerende manier. (…)”
verder zetten.”
19
JAARVERSLAG 2023
Diversiteit
Avansa Limburg versterkt samenleven in superdiversiteit.
“Een kennismaking met een andere cultuur op een sociale en aangename manier.” (Marie Christine, over Hilal Zan legt je in de watten)
Onze samenleving is superdivers. Verschillende mensen en gemeenschappen
Hilal Zan legt je in de watten
van andere etnisch-culturele
Hilal Zan vzw is een groep
origine leven naast en met
sterke vrouwen van diverse
elkaar. Dat maakt het boeiend.
herkomst. Elke maand
Toch is er veel onbegrip ten opzichte van ‘de andere’. Onbekend maakt immers onbemind. Daarom zet Avansa in op ontmoeting. Want enkel door ontmoeting leren we ‘de andere’ kennen. Zo merk je dat iemand van een andere cultuur of gemeenschap niet zo ‘anders’ is.
organiseren ze bij Avansa een multiculturele welness. Ze bieden verschillende schoonheidsbehandelingen aan, en tijdens de sessie kan je genieten van een fijne babbel en een lekkere Marokkaanse thee. Zo verbinden we vrouwen uit verschillende culturen. urg stimuleert de dialoog door volgende ontmoetingen voor levensbeschouwingen.
20
JAARVERSLAG 2022 2023
Life iftar De Ramadan is de vastenmaand in de Islam. Het is ook een periode van bezinning, naastenliefde en solidariteit. Tijdens deze bijzondere maand breken moslims de vasten na zonsondergang: de iftar. Tijdens de Life-Iftar ontmoeten moslims en nietmoslims elkaar aan tafel, en staat het thema kanker centraal. Verschillende mensen die in aanraking kwamen met deze
> 1 maaltijd > 13 partnerorganisaties > 531 deelnemers
ziekte vertellen erover. De LifeIftar wil de dialoog tussen diverse gemeenschappen in Genk versterken, en de problematiek rond kanker bespreekbaar maken bij moslims. Want kanker is nog vaak een taboe bij hen.
Samen thuis in Hasselt: “Ik heb er mijn missie van gemaakt om nieuwkomers mee op weg te helpen”
Tijdens de ontmoetingen praten
Overal in de wereld verlaten
een heel afstandelijke cultuur,
mensen, om diverse redenen, hun
zeker als we iets of iemand niet
land. In Hasselt wonen heel wat
kennen. En een nieuwkomer,
nieuwkomers die een nieuw leven
die kent helemaal niemand. We
willen starten. Maar een nieuw
weten allemaal hoe moeilijk
land leren kennen, met zijn regels,
het is een huis te vinden, een
gewoonten, mensen en taal, is
leuke vaste job te krijgen,
niet eenvoudig. Om deze mensen
nieuwe mensen te ontmoeten.
een handje te helpen, is er Samen
Tel daar nog bij dat je de taal
thuis in Hasselt. Daar ontmoeten
niet goed spreekt, dat je niet
een Hasselaar en een nieuwkomer
elke specifieke gewoonte
elkaar tijdens activiteiten die ze
– en we hebben er heel wat –
zelf bepalen.
kent, dat je ons ingewikkeld
ze Nederlands. Hakan en Lisa leerden elkaar zo kennen, en zijn al twee jaar buddy’s. Lisa: “Wij Vlamingen hebben
overheidssysteem niet begrijpt… En eerlijk, dat lukt zelfs Vlamingen niet helemaal.
21 21
JAARVERSLAG 2023
Dat je je eigenlijk niet echt welkom voelt. Ik hoop dat alle mensen die dit meemaken, op dat moment in hun leven een organisatie zoals Avansa leren kennen. Zoals Hakan dat deed. En dat alle mensen die zich daar goed van bewust zijn en nieuwkomers wél een warm welkom willen heten, buddy worden. Zoals ik dat deed. Zo komen hele mooie ontmoetingen tot stand.” Hakan: “Twee jaar geleden vluchtte ik helemaal alleen uit mijn thuisland Turkije, om politieke redenen. Mijn broer was eerder al naar Canada getrokken, mijn ouders wonen nog in Turkije. Ik doorkruiste verschillende landen waarvan ik de taal niet kende, vastgekluisterd aan mijn gsm en Google Translate. In België verbleef ik twee weken in Brussel, daarna kwam ik terecht in het asielcentrum van Lanaken. Ik had er niet zo’n goeie internetverbinding en was er de eerste maanden ook de enige Turk. Daar kwam ook nog eens corona bij, waardoor de Nederlandse taallessen niet doorgingen.” “Vorig jaar volgde ik de opleiding ‘Ivanhoe’ bij VDAB, een voorbereidend traject voor nieuwkomers op hoger onderwijs. In de lessen kwam de website Give a day, over vrijwilligerswerk, een bod. Via die weg heb ik Avansa ontdekt. Annelies van Avansa koppelde me aan mijn buddy Lisa. Ik zag of hoorde Lisa regelmatig om beter Nederlands te spreken
en om nog beter te integreren. Dankzij Lisa heb ik op Pukkelpop kunnen werken als vrijwilliger. We ontbeten samen en leerden elkaars cultuur beter kennen.” “Ik heb er mijn missie van gemaakt om anderstalige nieuwkomers mee op weg te helpen in de samenleving, daarom ook mijn keuze om zelf buddy te worden. Om de integratie van anderstaligen te vergemakkelijken, maakte ik zelf een website waarop alle relevante info voor nieuwkomers gebundeld staat. (…) Mijn droom is dat veel mensen de website ontdekken, zodat ze gemakkelijk kunnen integreren. Want ik heb zelf ervaren hoe moeilijk het is om vlot geïntegreerd te geraken omdat er veel organisaties zijn, en een grote versnippering.”
22
> 29 mensen vonden een buddy. > We deden ook een uitstap naar Herkenrode, met picknick, met 17 deelnemers.
JAARVERSLAG 2023
“Ik leerde veel dingen over de koloniale geschiedenis die ik nog niet wist, zoals het verleden van Colruyt.” (over Sporen van Congo in Hasselt)
Avansa Limburg maakt discriminatie en racisme in de samenleving zichtbaar. Black History Month
aan de Universiteit van Leiden ook
In maart gingen we voor het
in Kleur’. Tijdens de webinar
eerst aan de slag met Black
legde ze uit hoe belangrijk het is
History Month. De bedoeling
om kleur te zien en het erover te
van Black History Month is om
hebben, zowel voor ouders als voor
veerkracht te geven aan de
kinderen. Tenslotte was er een
zwarte gemeenschap, maar ook
stadswandeling door Hasselt om
onderwerpen te belichten die vaak
de sporen van Congo in de stad te
vergeten worden, zoals racisme
ontdekken.
en discriminatie. We deden dit via vijf activiteiten. De eerste activiteit was een bezoek aan
de auteur van het boek ‘Opgroeien
Racisme Bovenhuids brengen
het Africa Museum in Tervuren.
“Ik wist niet dat het zo gevoelig lag in onze samenleving! En ben er van geschrokken.” (over Zo heb ik het niet bedoeld)
Daar was de expo ‘Europa Oxala’
Met project ‘Bovenhuids’ wil
te zien. Deze tentoonstelling
Avansa de kwetsuren van alledaags
toonde het werk van Europese
racisme, die vaak onderhuids
kunstenaars van Afrikaanse
blijven, bovenhuids brengen. Witte
origine. De boodschap was om
mensen bewust maken dat racisme
mensen te laten nadenken over
een probleem is. En mensen die
dekolonisatie van kunst, racisme,
het mikpunt zijn van racisme
de hedendaagse samenleving
versterken.(over Webinar: Anti-
en het koloniale gedachtegoed.
racistisch opvoeden)
Daarnaast was er de dialoogavond ‘(On)gemakkelijke gesprekken’. Etienne en Jennifer gingen het gesprek aan over racisme en microkwetsingen. Als derde activiteit was er de film ‘Im not your negro’ van James Baldwin. De film stelt
“Ik leerde zonder schroom omgaan met verschillen en tegelijk rekening houden met de anderen.” (over Webinar: Anti-racistisch opvoeden)
ongemakkelijke vragen over kleur in de samenleving en laat ons dieper in onszelf kijken. Ook was er een webinar, gegeven door dr. Judi Mesman. Zij is naast hoogleraar
“Ik heb kunnen horen wat andere mensen van mijn huidskleur meemaken door wit privilege.” (Ephraïme, over Dingen die witte mensen niet meemaken)
23
JAARVERSLAG 2023
Duurzame samenleving Avansa Limburg zet het thema ruimte en mobiliteit op de agenda en laat duurzame alternatieven zien.
“Ik ga meer vers biofruit en -groenten gebruiken.” (Anny over Uitstap naar bioboerderij en voedselbos De Nieuwe Hof)
We organiseren activiteiten die deelnemers iets bijleren over duurzame mobiliteit en ruimte. En we proberen het zelf ook beter te doen, in de praktische organisatie van onze andere activiteiten en uitstappen. We zijn zelfkritisch: kunnen deelnemers de locaties van onze activiteiten wel bereiken met het openbaar vervoer? En we proberen deelnemers die er minder ervaring mee hebben te leren hoe ze het openbaar vervoer of een deelwagen kunnen gebruiken.
“De chauffeur in het autodelen kende het systeem. Een interessante ervaring.”
“Bedankt aan Youri dat hij ons op sleeptouw heeft genomen met het openbaar vervoer.” (Christophe over Wandelen met alpaca’s)
(Mia over Mediteren in Hoei) 24
JAARVERSLAG 2023
Avansa Limburg stimuleert de transitie naar een circulaire economie en zet aan tot minder consumeren. We schuiven de circulaire economie naar voren als alternatief
“Dit was echt het nuttige aan het aangename koppelen. Ik leerde waar ik op moet letten bij aankoop van een nieuwe fiets.” (Louisa over Lenteschoonmaak fiets)
voor het huidige systeem. We proberen mensen aan het denken te zetten, zowel over: “Wat kan ik doen?”, als over uitdagingen op internationaal niveau. We proberen te werken aan gedragsverandering. Hoe consumeren we, en is dat wel duurzaam? De grondhouding moet zijn: heb ik dit wel nodig? Of kan ik het misschien zelf maken, in plaats van iets nieuws te kopen?
“Bij alles wat je doet moet je het grotere plaatje in het oog houden: wat doet dit op sociaal vlak en wat voor het milieu? Zijn er alternatieven die beter zijn?” (Cecile over Bezoek aan de kunstinstallatie Donuteconomie)
“Nu weet ik wat er met de inhoud van de afvalzakken gebeurt die ik aan de straat zet. Ik zal nog bewuster proberen te zijn met hoe ik de zakken vul.” (over Bezoek aan Optimo sorteerinstallatie en Biostoom Beringen)
“Ik heb leren mijn eigen gitaar te bouwen. Het was echt een heel duidelijk en goed gepland proces!” (Quinten over Maak je eigen gitaar)
25
JAARVERSLAG 2023
Gelukkig zijn
Avansa Limburg stelt de cultuur van presteren en de dwang naar geluk in vraag en laat mensen nadenken over alternatieven.
“Iedereen mocht zichzelf zijn. Niks was goed of fout.” We werken aan deze doelstelling
(over Danswandeling)
via vijf invalshoeken: deugddoeners, goed omringd, tegen de stroom in, persoonlijke ontwikkeling, en beleef de natuur.
Deugddoeners: ontspanning door creatieve inspanning Geluk is voor een deeltje maakbaar. Deze actieve en creatieve activiteiten spelen daar op in. In een ontspannen en gezellige sfeer vergeet je even de beslommeringen van elke dag. Zo leren deelnemers omgaan met stress en prestatiedruk, en doen ze aan zelfzorg.
“Klankschalensessies betekenen voor mij een weldaad. Het ontspant, helpt om de dingen te relativeren en ik voel er mij supergoed bij.” (Manci over Klankschalen)
26
Goed omringd: mensen hebben mensen nodig Avansa Limburg helpt in de zoektocht naar voldoende en deugddoende contacten. Mensen staan steeds vaker als individu in plaats van als groep in de samenleving. Maar erbij horen, ertoe doen en meedoen met de groep, dat wil ook iedereen.
“Het was gezellig en ik heb weer fijne mensen ontmoet. Iedereen die er was had zo zijn eigen zorgen en dan besef je dat je nooit alleen bent.” (Hilde over Warme gesprekken over koude dagen)
JAARVERSLAG 2023
“Ik ga attenter zijn voor kleine dingen die geluksmomentjes creëren om zo m’n ikigai te ontdekken.” (Chantal over Ikigai)
Tegen de stroom in: vertragen in de overhaaste samenleving
Beleef de natuur: maak je hoofd leeg en tank nieuwe energie
Liever langer onderweg dan
Avansa laat je genieten van
ongelukkig als eerste aan de finish.
het buitenleven. Studies tonen
We gaan tegen de stroom in en
namelijk aan dat de bloeddruk en
experimenteren met alternatieven
stresshormonen van mensen dalen
voor een wereld die draait om
in de natuur.
drukker, sneller en beter. Want de overhaasting van de samenleving maakt mensen rusteloos. Het antwoord hierop is onthaasting: tegengewicht bieden tegen de prestatiedruk, vragen stellen bij de ratrace en kiezen voor levenskwaliteit.
Persoonlijke ontwikkeling: veerkracht en weerbaarheid Avansa helpt je omgaan met lastige emoties en moeilijke situaties. We trainen vaardigheden
“De stilte in de natuur heeft me goed gedaan.” (Over Bosbaden)
om te bouwen aan veerkracht en weerbaarheid. Dat is best handig in onze veeleisende samenleving of bij obstakels in ons levenspad. Onze activiteiten zijn een hart onder de riem of een duwtje in de rug.
“Ik heb geleerd dat ik enorm veel deugd en ontspanning ervaar in het bos. Ik ga kleine elementen zeker toepassen tijdens mijn dagelijks wandelingen in het bos!” (Deborah over Shinrin-yoku: therapie in het bos)
“Het is belangrijk om te kunnen zijn wie je bent.” (over Authentiek contact leren leggen)
27
JAARVERSLAG 2023
Vrijwilligersacademie Vrijwilligers zetten zich samen met anderen actief in voor wat leuk, goed en juist is. Kunnen én mogen bijdragen aan hun omgeving. Dat is wat ze willen! Daarom helpt de Vrijwilligersacademie van Avansa Limburg hun talenten ontplooien en geeft ze ruimte om nieuwe initiatieven op te zetten.
Vorming voor vrijwilligers en verenigingen We organiseren cursussen en workshops voor vrijwilligers over onderwerpen waar zij wakker van liggen. Welke papierwinkel moeten we in orde maken? Hoe maak ik een draaiboek voor onze activiteiten? Hoe maak ik een mooie flyer voor onze vereniging? Dit doen we in open aanbod, voor losse vrijwilligers, en op aanvraag voor
Op volle kracht Ham
vrijwilligersgroepen. In mei bracht VrijeTijdsPunt Ham haar lokale verenigingen samen rond het thema ‘Jouw vereniging in de kijker’. De Vrijwilligersacademie
“Duidelijk, overzichtelijk, to the point.” (Kimball over Boekhouden voor verenigingen)
“Het is enorm goed dat mensen in een vzw wat ondersteuning krijgen aan betaalbare prijzen.” (over Online: vzwwetgeving en statuten wijzigen)
mocht daarrond verschillende workshops verzorgen. Vrijwilligers en bestuurders leerde aantrekkelijke flyers en posters ontwerpen. Zij ontdekten hoe ze hun vereniging met de smartphone sprekend in beeld brengen. En ze kregen goede voorbeelden aangereikt om hun vereniging goedkoop én origineel te promoten. De avond werd afgesloten met een gezellige babbel bij een drankje.
28
JAARVERSLAG 2023
Vorming voor organisaties die met vrijwilligers werken Ook vrijwilligersorganisaties vinden bij ons vormingen en trajecten voor hun vrijwilligersondersteuners. Op welke manier geef ik feedback aan vrijwilligers? Hoe pak ik de werving en coaching aan? Wat doe ik bij conflicten in de vrijwilligersploeg? Deze onderwerpen bieden we
“Een goed onthaal-en intakegesprek met potentiële vrijwilligers is cruciaal”
steeds op maat aan. VRIJWILLIGERCOACHES HASSELT
Stad Hasselt vroeg de
De diensten, voorzieningen
Vrijwilligersacademie om de
en projecten van Stad Hasselt
coaches kaders voor een warm
werken graag met vrijwilligers.
onthaal en een intake op maat
De Hasseltse vrijwilligercoaches
aan te reiken. Er was ook ruimte
spelen binnen deze werking een
voor intervisie en uitwisselen
belangrijke rol. Zij zorgen ervoor
van ervaringen. Daarnaast
dat nieuwe vrijwilligers op de
bundelde de Vrijwilligersacademie
juiste plaats en in een passende
opmerkingen en ideeën van de
taak terecht komen. Een goed
coaches om het overkoepelende
onthaal- en intakegesprek met
vrijwilligersbeleid van de stad aan
potentiële vrijwilligers is daarbij
te scherpen.
cruciaal.
29
JAARVERSLAG 2023
Detentie en herstel Avansa organiseert ook
In 2023 liep het project af,
activiteiten in de gevangenis.
en mondde het uit in een
Door artistiek bezig te zijn kunnen
Herstelconferentie met 230
gedetineerden zich ontspannen,
deelnemers, en een magazine
iets nieuw leren, en zich via kunst
‘Over misdaad, straf en herstel’.
en cultuur verbinden met de samenleving. Dat doen we meestal in gesloten groep, maar soms betrekken we er ook mensen van buiten de gevangenismuren bij. Een groter project dat de verbinding maakt tussen detentie en de samenleving, was ‘Dialoog’.
Dialoog: we moeten het eens over herstel hebben
“Ik heb geleerd dat, als je zonder oordeel ergens naartoe gaat, je makkelijker kan verbinden met anderen.” (Alessia over Dialoog over misdaad, straf en herstel)
“Eigen schuld, dikke bult”. Als we het niet luidop zeggen, denken we het zeker wel eens. Zeker als het gesprek over gedetineerden gaat. In plaats van de polarisering op te zoeken, wil project Dialoog werken aan een samenleving waar er ruimte is voor herstel.
“Hoe goed hebben we het buiten de gevangenis. Ik heb nu een andere kijk op het leven binnen de gevangenismuren.” (Rina over Ciné Détiné: film in de gevangenis)
Met een bevredigende uitkomst voor slachtoffer, dader en de samenleving. Dat deden we drie jaar lang, samen met de 12 andere
Lees het magazine (scan QR-code)
Avansa’s. We nodigden in heel Vlaanderen burgers uit om met elkaar in dialoog te gaan over conflict en (de mogelijkheden van) herstel.
30
JAARVERSLAG 2023
Samen Lezen in de gevangenis We lezen samen in de gevangenis, met gedetineerden en mensen van buiten. Het concept blijft hetzelfde als in onze andere Samen Lezengroepen: mensen laten genieten van mooie teksten. Zichzelf wel of niet herkennen in teksten. En met mekaar van gedachten wisselen. De deelnemers van buiten de gevangenis kregen zo een ander beeld van ‘de gedetineerde’.
“Ik vond het een verrijkende ervaring. De mooie gesprekken maakten openhartige discussies mogelijk, en het was inspirerend om te zien hoe een kort verhaal een brug kon slaan tussen verschillende achtergronden.” (Angélique over Samen Lezen in de gevangenis)
31
BEZOEK ONZE WEBSITE WWW.AVANSA-LIMBURG.BE
VOLG ONS OP SOCIALE MEDIA EN BLIJF OP DE HOOGTE
SCHRIJF JE IN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF