Magazine Avansa april 2024

Samen naar beter

Bij Avansa vinden we levenslang leren belangrijk. Want leren maakt mensen sterker. En sterke mensen maken de samenleving beter.

RUIMTE VOOR HET ONVERWACHTE

Katrien Ruytjens geeft ons een andere kijk op het onverwachte.

Hakan blikt terug op een avond van verbondenheid en solidariteit.

DINGEN DIE WITTE MENSEN NIET MEEMAKEN

In gesprek met Ephraïme en Micha over ‘wit privilege’.

LIFE IFTAR: HAKAN BLIKT TERUG

Colofon

Dit magazine is een uitgave van Avansa Limburg vzw

Cellebroedersstraat 13-15, 3500 Hasselt 011 560 100 / info@avansa-limburg.be

www.avansa-limburg.be

Ondernemingsnummer: 0860.323.286

RPR: ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Hasselt

Redactie

Eddy Beuten, Alejandro Chávez Sáenz, Hakan Eyimen, Ellen Frissaer, Evelyne Gijsen, Mario Knippenberg, Greet Poelmans, Peter van Meer en Annelies Braeken

Foto’s

Avansa Limburg, Kim Henckens, Fara vzw en Sabine Put

Illustraties

Nick Timmermans en Nietnulaura

Verantwoordelijke uitgever

Greet Poelmans

Cellebroedersstraat 13-15 | 3500 Hasselt

Vormgeving This Way Up

Druk

Drukkerij Symons, Bree

Oplage 3.500 ex.

Indien je geen nieuws meer wilt ontvangen van Avansa Limburg, laat dan iets weten via info@avansa-limburg.be of 011 560 100

Waarom is 2024 een bijzonder verkiezingsjaar?

In 2024 staan er een aantal verkiezingen op het programma. We kiezen dit jaar zowel onze vertegenwoordigers in het Vlaams, federaal en Europees parlement. In het najaar is het dan de beurt om ons te laten horen voor onze eigen gemeente of stad én voor de provincie. Daarnaast is er een belangrijke verandering. De stemplicht voor de gemeenteraadsverkiezingen in oktober is namelijk afgeschaft. Voorheen was je verplicht om te gaan stemmen, vanaf dit jaar moet dat dus niet meer voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Verplicht of niet verplicht?

Even samengevat. Je moet nog steeds gaan stemmen in juni voor de Vlaamse en federale verkiezingen, maar je bent vrij om een stem uit te brengen

in oktober. En het wegvallen van die verplichting om te gaan stemmen in oktober zorgt voor veel ongerustheid. Wat als er maar heel weinig mensen zullen gaan stemmen? Wat als bepaalde groepen van mensen hun stem niet meer laten horen? Hoe gaan we nog weten wat de mensen echt willen dat in hun dorp of stad gebeurd? Gaat dit de kloof tussen burger en politiek niet enkel nog groter maken? En waarom is die stemplicht eigenlijk afgeschaft?

Stemrecht versus stemplicht

Het afschaffen van de stemplicht voor de lokale verkiezingen heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Dat ze er van uitgaan dat hun stem toch geen verschil zal maken.

“Je

moet nog steeds gaan stemmen in juni voor de Vlaamse en federale verkiezingen, maar je bent vrij om een stem uit te brengen in oktober ”

Er zijn immer voor- en tegenstanders van deze afschaffing. De tegenstanders van de stemplicht stellen dat door mensen te verplichten om te gaan stemmen, een deel van de uitgebrachte stemmen altijd afkomstig is van een nietgeïnformeerde groep kiezers. Van mensen die geen interesse hebben in politiek, en eigenlijk niet weten wat de politieke partijen en kandidaten precies willen dat er zal veranderen als zij aan de macht komen. Volgens diezelfde tegenstanders is het stemgedrag van bovenstaande groep van mensen namelijk makkelijk te beïnvloeden. Ze zouden kiezen voor simplistische, populistisch

voorgestelde oplossingen voor erg moeilijke maatschappelijke problemen, zoals bijvoorbeeld migratie of werkloosheid. Stemplicht heeft daarnaast ook zeker de nodige voordelen. Wanneer iedereen zijn stem uitbrengt, krijgen de verkozenen een grotere ‘legitimiteit’. Ze zijn verkozen door alle burgers. De keuzes die zij maken, de beslissingen die zij nemen, worden verondersteld gedragen te zijn door een meerderheid van de alle stemgerechtigde kiezers. Wanneer je de stemplicht afschaft vergroot je de kans dat mensen hun stem niet meer uitbrengen.

Slechts 8 procent zegt overtuigd te zijn om niet meer te gaan stemmen als het niet meer verplicht is.

Daarom leeft de schrik dat bepaalde bevolkingsgroepen niet meer zullen gaan stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen, omdat ze er het nu niet van inzien, of omdat het gewoon te moeilijk is (denk maar aan mensen die slecht te been zijn, of in een rolstoel zitten). Die groep mensen zal niet langer duidelijk kunnen maken wat zij belangrijk vinden in hun dorp of gemeente, wat ze anders willen zien. Zal de kloof tussen burger en politiek zo niet nog groter worden? Zal de burger zich nog voldoende vertegenwoordigd vinden door de politiek? Is de afschaffing van de opkomstplicht de doodsteek voor de democratie?

Wie gaat nog stemmen?

Uit onderzoek van onder andere de UHasselt blijkt dat de opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen niet zo drastisch zal dalen. Zeventig procent van de Vlamingen geven aan dat ze toch zullen gaan stemmen, ook al is het niet

meer verplicht. Een op de vier twijfelt nog of ze zouden gaan stemmen. Slechts acht procent zegt overtuigd te zijn om niet

meer te gaan stemmen als het niet meer verplicht is. Als we kijken naar de opkomst in Nederland, waar er al langer geen stemplicht meer is, dan zien we vergelijkbare resultaten. In Nederland gaat gemiddeld ongeveer 80% van de

bevolking stemmen.

Verandert er nog meer?

De afschaffing van de opkomstplicht is niet het enige dat verandert voor de gemeenteraadsverkiezingen in oktober. Vanaf deze verkiezingen zal de partij die de meeste stemmen haalt 14 dagen de mogelijkheid krijgen om te proberen een meerderheid te vormen die de volgende zes jaar de stad of gemeente bestuurt. Voorheen probeerden politieke partijen afspraken te maken voor de verkiezingen. Waardoor in sommige gevallen de partij die de meeste stemmen behaalde toch nog buitenspel gezet werd door kleinere partijen. Dit wordt door deze nieuwe regeling veel moeilijker gemaakt.

Een andere belangrijke wijziging is dat de burgemeester rechtstreeks zal worden verkozen. De persoon met het meeste stemmen van de grootste partij zal automatisch burgemeester worden (Op voorwaarde dat men er in slaagt om een meerderheid te vormen natuurlijk). Je stem uitbrengen, je mening geven blijft enorm belangrijk. Want het is de enige manier om samen te bepalen welke keuzes we maken voor de toekomst in onze straat, dorp of stad. Door te stemmen toon jij wat jij belangrijk vindt in jouw gemeente.

Ruimte voor het onverwachte

Gesprek met Katrien Ruytjens

Katrien Ruytjens studeerde filosofie en ethiek. Filosoferen over de vraag ‘Wat is goede zorg?’ is haar dagelijkse werk. Dat doet ze als coördinator ethiek bij Emmaüs, een zorgnetwerk van onder andere ziekenhuizen en woonzorgcentra. Die zoektocht naar zin staat ook centraal in ‘Ruimte voor het onverwachte’.

In dat boek pleiten Katrien en medeauteur Ellen Van Stichel voor een andere kijk op het onverwachte.

Ons leven lijkt in toenemende mate controleerbaar. Sociale media laten je geloven dat je maar één klik verwijderd bent van instantgeluk. Dat gelukkig zijn kan, als je maar je best doet! Maar dat is niet zo.

Het leven leert ons dat geluk niet zomaar voor het grijpen ligt. Vaak ontglipte ons de controle, en komen onverwachte dingen op ons pad.

Avansa: Waarom proberen we alles wat gebeurt in ons leven te beheersen?

Katrien: Dat is typisch menselijk. We willen kunnen controleren, de dingen plannen en ‘grijpen’. Maar tegelijk is het even menselijk dat wij kunnen nadenken over wat ons overkomt. Neem de dood. Hoe moeilijk ook, we kunnen ergens aanvaarden dat die bij het leven hoort. Er is geen enkele andere soort die dat kan. Mensen wel. We kunnen omgaan met de dood en onverwachte gebeurtenissen. De Oude Grieken maakten al tragedies, toneelstukken die ons leren hoe de mens omgaat met het noodlot. In ons zitten dus twee kanten, die allebei even menselijk zijn.

In het boek ‘Ruimte voor het onverwachte’. pleiten Katrien en medeauteur Ellen Van Stichel voor een andere kijk op het onverwachte.

We moeten terug leren om ongelukkig te zijn. We weten niet meer hoe we daarmee kunnen omgaan.

Het beheersen, maar ook het ontvangen van wat ons overkomt. Verderop in de geschiedenis, tijdens de Verlichting in de 17e en 18e eeuw, gingen we meer en meer geloven in de ratio. De vele ontdekkingen en uitvindingen uit die tijd deden ons geloven dat alles kan, als je maar je best doet. We geloofden dat alles grijpbaar is, en geraakten de andere kant meer en meer kwijt:

het leven nemen zoals het komt. Toen ik net een derde kind had gekregen, woonde ik een tijd in Engeland. Daar blijven veel meer moeders thuis, en heb je overal community houses waar mensen uit de buurt samenkomen. Zalig, ik zag er andere moeders, die ook ploeterden, en ook een vuil T-shirt aan hadden. Terug in Hasselt stond ik plots als enige ongeschminkt aan de schoolpoort. Ik voelde me de enige die sukkelde met het ouderschap. In de Opvoedingswinkel krijg je dan een folder. ‘Heb je een huilbaby? 10 tips om dat op te lossen.’ We proberen wat ons overkomt te controleren. Heb je een vraag? We lossen het op. Alsof moeder zijn een probleem is dat je moet fiksen. Hoe overdreven controleren en medicaliseren we het moederschap? Allerlei boeken, duizenden richtlijnen… Terwijl het ouderschap bij uitstek

een deel van het leven is waarin je moet leren omgaan met het onverwachte. Een kind krijgen is altijd anders dan je had gedacht.

“Het leven leert ons dat geluk niet zomaar voor het grijpen ligt. Vaak ontglipte ons de controle, en komen onverwachte dingen op ons pad.”

Dat is juist het boeiende van moeder of vader mogen worden! Maar hoe sterker we willen plannen en controleren, hoe dieper we vallen als dat niet lukt. Kijk maar naar de vele mensen met een parentale burn-out.

Avansa: Maakt de controle loslaten ons gelukkiger?

Katrien: Geluk is geen na te streven doel. Je moet geluk niet idealiseren. De dingen aanvaarden zoals ze gebeuren. Psychiater Dirk De Wachter zegt: we moeten terug leren om ongelukkig te zijn. We weten niet meer hoe we daarmee kunnen omgaan. Mij helpt het beeld van een muntstuk met twee kanten. Je hebt de kant van de controle, van de dingen willen plannen en beheersen. Maar je hebt ook de kant van het ontvangen, van de dingen te laten zijn zoals ze zijn. Mensen die moeite hebben om ‘de boel de boel te laten’ en alles willen controleren in het leven, raad ik aan om een muntstuk in hun zak te steken. Als de controledwang je parten speelt, voel dan eens aan de rand van dat muntstuk.

Besef opnieuw dat er twee kanten zijn. Neem iemand die jarig is en een feest gaat geven. We organiseren dat graag tot in de puntjes. Alles moet perfect zijn. We staan tot ’s avonds laat cakes te bakken om te trakteren. Daar is op zich niks mis mee. Maar op het moment zelf vergeten we om even te gaan zitten en gewoon te genieten van het feest. Misschien loopt er iets mis, maar misschien ook niet. Misschien mis je net de kans dat er spontaan iets moois gebeurt, als je alles blijft controleren. Met plannen en controleren is op zich niks mis, maar je moet ook openstaan voor de andere kant. En omgekeerd is het natuurlijk ook altijd niet goed dat je achteruit gaan zitten en wacht tot het leven je overkomt. Plannen moet soms ook gebeuren. Het zou jammer zijn dat mensen denken: ‘Ah ja, ik moet meer loslaten, en van het moment genieten. Ik ben slecht bezig, ik ben echt een controlefreak.’ Je mag niet te streng zijn voor jezelf. De samenleving maakt ons al honderden jaren zo. Controleren en beheersen is een diepgewortelde cultuur. We doen dit op veel vlakken.

“Hoe sterker we willen plannen en controleren, hoe dieper we vallen als dat niet lukt. ”

We moeten terug leren om ongelukkig te zijn. We weten niet meer hoe we daarmee kunnen omgaan.

Klimaat, migratie… We proberen dat op te lossen met controle, controle, controle. Ook op het werk. Als er één ding niet goed loopt, wat doen we dan? Procedure, procedure, procedure. Ik werk in de zorgsector, en daar bots ik daar tegenaan. Als één ding misloopt voeren managers een procedure in om het onder controle te krijgen. Is het niet beter om even met elkaar te praten? Te zeggen: ‘Het is niets. Dat gebeurt soms. Wij kunnen dit.’

Dat zorgverleners steun voelen en draagkracht hebben om met moeilijke situaties om te gaan, die buiten de procedures vallen. Of is ons enige antwoord: nog meer procedures? We hebben een fout beeld van professionaliteit. Wanneer ben je professioneel? Als je alles onder controle hebt? Terwijl de prachtigste verpleegkundigen of sociaal werkers net zij zijn die af en toe de regels ombuigen. Die een patiënt knuffelen als er even geen antwoord is. Mag er ook eens iets spontaan gebeuren?

Avansa: Zoals het

gezin uit je boek dat op vakantie gaat naar Frankrijk. Ze krijgen autopech, en dat voelt eerst als een tegenslag.

Maar dan blijven ze noodgedwongen ergens logeren, waar ze uiteindelijk een heel leuke vakantie beleven.

Katrien: Dat voorbeeld gaat over: hoe vertellen we verhalen? Mensen zijn verhalenvertellers. Als iemand je vraagt ‘Hoe was je weekend?’, vertel je iets over je weekend. Jouw verhaal is een constructie van de realiteit. Hoe jij het weekend beleefde, jouw versie van de feiten. Vertel je: ‘We hadden autopech en al onze plannen konden niet doorgaan’? Of vertel je dat je allerlei avonturen meemaakte, en het een geweldige vakantie was? De manier waarop je daar betekenis aan geeft is belangrijk.

Avansa: Is ruimte voor het onverwachte nodig om veerkrachtig om te gaan met tegenslagen?

Katrien: Een ernstige ziekte, een ontslag, een overlijden… Mensen wie zoiets overkomt, verplichten zichzelf soms: ‘Ik moet nu beter worden.’ Op dat moment mis je de kans om wat er gebeurt te laten gebeuren, hoe lastig ook. Om oprecht te zeggen ‘Het gaat me

niet.’ Dat is moeilijk. We hebben de neiging om alles snel te willen oplossen. Ik luister graag naar de podcast van relatiedeskundige Rika Ponnet. Een vrouw stuurde haar een brief over haar man. Hij werd ontslagen, en speelde sindsdien enkel nog met zijn modeltreinen. ‘Hoe kan ik zorgen dat hij weer onder de mensen komt, en iets anders doet dan met die treinen spelen?’ Die man rouwt om het verlies van zijn baan en zijn identiteit. We zeggen dan, met de beste bedoelingen: ‘Je moet vrijwilligerswerk doen, of naar een praatgroep gaan!’ Maar het even gewoon laten zijn wat het is, daar hebben wij het moeilijk mee. Want je voelt je schuldig, niet meer nuttig. Als het onverwachte pijn doet, is de kunst om te onderzoeken: hoe probeer ik betekenis te zien in wat op mijn pad komt? Er is veel onderzoek over veerkracht, en ik ben helemaal geen expert. De valkuil is dat we veerkracht gaan zien als iets wat je zelf moet maken. ‘Je moet veerkrachtig zijn, je moet strijden tegen kanker,’ die taal. Nee, dat is niet zo. Je hebt niet altijd de controle. Wat je wel kan proberen is betekenis geven, of beter nog, betekenis ontvangen. We zeggen nooit: ‘Nu ga ik eens betekenis geven aan die kanker die ik kreeg.’ Zo werkt dat niet. Maar misschien ontmoet je een

lotgenoot waar je veel aan hebt, hoewel jullie in het dagelijkse leven weinig raakvlakken hebben. Mensen die iets tragisch meemaken, hoor je vaak zeggen: ‘Ik was niet sterk. Ik werd gedragen door anderen.’ Een geknakte boom blijft rechtop staan omdat er nog bomen rond staan, om tegen te leunen. Die wijsheid vind je niet door te zeggen: ‘En nu moet ik veerkrachtig zijn.’ De uitdaging is je afvragen ‘Welke betekenis vond ik?’ Dan draai je het om, en denk je niet: ‘Welke betekenis geef ik?’ Daarom wil ik wat tegengas geven aan doe-het-zelfboeken en coaches die zeggen ‘Nu moet je dit of dat doen.’ Dirk De Wachter noemt dat de deugd van de ontvankelijkheid. Gewoon blij zijn met het cadeau dat je krijgt, niet iets wat je op voorhand had besteld.

Avansa: Kan je leren om open te staan voor het onverwachte?

Katrien: Dat weet ik niet. Er is geen kant en klare cursus of stappenplan. Ik denk dat aandacht je al ver kan brengen. Echte aandacht voor anderen. Aandachtig in een wachtrij staan, in plaats van constant op je telefoon te kijken. Onze telefoon is onze grootste vijand.

Die algoritmen brengen juist niks onverwacht, want ze tonen alle dingen waarvan ze weten dat je dat leuk gaat vinden. Je gsm wegdoen gaat misschien te ver, maar bewust af en toe je telefoon aan de kant leggen kan wel. Aandacht is een spier die je kan trainen, en ruimte voor het onverwachte is ook iets wat je moet onderhouden. Het leven biedt elke dag kansen om controle los te laten. We hebben een ongezonde obsessie voor tijd. Je moeten jezelf af en toe gunnen om de tijd te verliezen.

Daardoor krijg je net tijd. Ik geef het voorbeeld van de lift. Een professor gaat op bezoek bij een collega. Professoren zijn drukke mensen, met weinig tijd. Samen staan ze te wachten bij de lift, op weg naar een vergaderzaal. Er is maar één lift in het gebouw, en het is net een druk moment. Heel veel studenten lopen in en uit. Dus moeten ze een tijd staan wachten. De ene professor verontschuldigt zich: ‘Sorry voor het wachten en het tijdverlies.’ Maar de andere zegt: ‘Nee, dit is geweldig. De hele dag moeten we zo veel, maar nu moeten we niks want we kunnen niks. Dit is gratis tijd.’

Avansa: Wat wens je onze lezers toe?

Katrien: Ik hoop dat er, als ze de titel van mijn boek zien, een luikje in hun hoofd open gaat om zich weer te herinneren: ‘Hé, het is niet zoals ik had gedacht, maar toch zit er iets betekenisvol in.’ De lente is een heel mooi seizoen om het onverwachte in de natuur te zien. Is dat in je leven ook zo? Mag er iets onverwacht nieuw in je leven komen, laat je dat toe?

©Fara vzw

Beyoncé in een kleedje uit de Kringloopwinkel

Waarom duurzame mode de norm moet worden.

Jordy Arthur is een jonge Limburgse modeontwerper en influencer. Hij heeft meer dan 350.000 volgers op sociale media en ontwierp al kledij voor Pommelien Thijs en Merol. Soraya Wancour is een Gentse ontwerper en richtte Studio Ama op, een merk dat ethische en duurzame kledij maakt. Hun werk is totaal verschillend, maar één ding hebben ze gemeen: hun engagement om kledij veel duurzamer te maken. Tijd voor een dubbelgesprek.

Avansa: Wat maakt dat jullie zo kritisch kijken naar de modeindustrie?

Soraya: Ik doe wat ik doe omdat ik enorm gefrustreerd en

teleurgesteld ben. Ik ga niet akkoord met de manier waarop de mode- en textielindustrie vandaag opereert. De systemen die vandaag bestaan zijn niet goed voor mens en milieu. Ik merk wel dat mijn werk evolueert. Vroeger bracht ik een slechtnieuwsshow: “De kleding die we dragen komt van één van de meest vervuilende industrieën.” Maar de laatste tijd probeer ik het positiever te draaier. Ik wil mensen dichter bij hun eigen kleding brengen en van kledij iets plezierig maken. Hoe kunnen ze bewuste en geïnformeerde keuzes maken?

Jordy: Mode is de enige manier waarop ik me altijd al wou uitdrukken. Maar ik heb ook altijd al vragen gehad bij de modeindustrie. Ik onderzoek hoe ik modeontwerper kan zijn zonder te moeten bijdragen aan dat hele systeem.

Studio Ama, een merk dat ethische en duurzame kledij maakt. Hun werk is totaal verschillend, maar één ding hebben ze gemeen: hun engagement om kledij veel duurzamer te maken.

“Mode is de enige manier waarop ik me altijd al wou uitdrukken. Maar ik heb ook altijd al vragen gehad bij de modeindustrie.”

Hoe kan ik dan overleven? Hoe kan ik geld verdienen en mijn rekeningen betaald krijgen? Ik zoek dus naar een ander businessmodel. En ik wil met mijn materiaalkeuze een verschil maken. Ik kies daarom vaak voor kringloopmaterialen of overschotten. Daar kan ik me creatief in uitleven: het is ook gewoon fijn om kruimeltjes op te ruimen en daar dan iets moois mee te maken.

Avansa: Jullie trekken beide de kaart van duurzaamheid. Weet je nog wat de trigger was, de reden om hiervoor te kiezen?

Jordy: Ik studeerde in het ASO maar volgde al enkel jaren naailes. Toen ik 18 werd, wou ik naar de modeacademie. Mijn ouders waren pas gescheiden. Mijn moeder stond voornamelijk in voor alle kosten en kon de dure academie gewoon niet betalen. Ik heb dat altijd als heel erg oneerlijk ervaren. Dat was een eerste wakeup call. Een twee volgde snel daarna: ik ging werken in de Zara in Hasselt. Dat is het summum van de ‘fast fashion’. Ik was 19 jaar en nog heel onwetend. Ik zag de hopen kleding. En hoe nonchalant en respectloos de klant met die kleding omging. Stukken werden in de solden voor een paar euro verkocht, terwijl ik zelf wist hoeveel tijd en energie het kost om een kledingstuk te maken. Ik zag de hoeveelheid plastic die we elke twee weken buiten moesten zetten voor de ophaaldiensten. En dat was nog maar één winkel. Ik weet nog heel goed dat ik dacht: dit kan ik niet. Ik ben daar dan weggegaan.

©Kim Henckens

Soraya: Ik herken het verhaal van Jordy. Ik studeerde in Brussel. Ik werkte tijdens mijn opleiding ook met afvalmateriaal. Gewoon uit financiële overwegingen. Een familielid van mij werkte bij een textielfabrikant in Deinze, en daar kreeg ik toelating om in hun containers te gaan kijken. Die containers stonden klaar voor de afvalverwerker. Ik vond daar prachtige rollen stof. Stof dat niet helemaal aan de vereisten van de klant voldeed. Zo kwam ik in contact met de wegwerpcultuur in de textiel- en modeproductie. Later werkte ik een tijdje in een confectiebedrijf dat de kleren maakte, of liet maken, voor Carrefour en andere supermarkten met een kledingafdeling. Ze kochten stalen van grote merken, en die moesten wij dan natekenen. Weinig creatief werk. Ik leerde er bijvoorbeeld dat als je hier een stikstel zet, je broek zoveel cent duurder werd. Daar zat ik: 23 jaar, aan een bureautje. Waar was ik terecht gekomen? Ik heb het daar drie maanden uitgehouden. Maar het was een les. Ik heb er veel uit geleerd. Daarna ben ik me echt gaan verdiepen in duurzame mode. Ik volgde een postgraduaat over trendwatching en trendverandering.

Welke veranderingen zien we in de maatschappij? Welke uitdagingen zijn er? En hoe moeten we daar al vandaag mee bezig zijn, voor onszelf en onze toekomst? Daarna richtte ik Studio Ama op. Ik ging steeds verder in mijn zoektocht: waar kan het beter? Wat is duurzaam en wat niet?

Avansa: We spreken de laatste tijd veel over duurzaamheid. Denk je dat het momentum er is, dat we op een kantelpunt staan?

Soraya: Er is nog altijd veel discussie over duurzaamheid, en er zijn veel verschillende strategieën om voor de kledingindustrie duurzamer te maken. Het is belangrijk dat we in de richting gaan van iets anders, zodat hoe het nu is niet meer relevant is. Concreet: als we duurzamer gaan leven, dan wordt die wegwerpcultuur een onlogische keuze. Binnen het ‘Living Lab circulair textiel’ (zie kader) proberen we die omwenteling in te zetten. We experimenteren op dit moment met een herstelhoek binnen de Kringloopwinkel. In een hoekje geven we bezoekers van de winkel de kans om eenvoudige retouches en reparaties uit te voeren.

“Op dit moment leven we in een wegwerpcultuur. Als er een aan broek een knoop ontbreekt, of er zit een klein gaatje in, gooien we die weg. Dat is heel jammer. “

Wil dat nu zeggen dat iedereen die daar passeert, dat gaat doen? Waarschijnlijk niet. Maar misschien zien mensen iemand anders iets repareren. Zo willen we reparatie normaliseren. Het wordt toegankelijker. Op dit moment leven we in een wegwerpcultuur. Als er een aan broek een knoop ontbreekt, of er zit een klein gaatje in, gooien we die weg. Dat is heel jammer. Het moet normaler worden om je broek terug te maken of te laten herstellen. Avansa Limburg geeft trouwens ook workshops om mensen te leren herstellen.

Jordy: Ik weet het niet zo. Iedereen heeft tegenwoordig wel al van duurzaamheid gehoord. Er wordt veel over gezegd en geschreven. Dat is goed. Maar anderzijds, er loopt toch nog veel fout. We praten er veel over, maar de cijfers van de Zara of van Shein, die dalen niet. Die bedrijven en de mensen daarachter worden alsmaar rijker.

Ik ben wel ongeduldig. Wanneer gaan we nu eens echt steken uitdelen aan de grote spelers? Wanneer krijgen we bepaalde bedrijven op hun knieën?

Avansa: Wat kan de overheid doen om mee de transitie mogelijk te maken?

Soraya: Ik merk wel dat het beleid druk zet op de industrie om te veranderen. Overheden zien ook die tabellen en die cijfertjes hè. Ze weten ook dat de grondstoffen opraken. Hier in West-Europa hebben we zelfs geen grondstoffen om kleding te produceren. Dus het is niet zo gek dat ze ermee bezig zijn. Interessant is wat er in Frankrijk gebeurt. De regering heeft daar beslist dat er een soort bijdrage moet komen voor slechte kledij.

Lees verder

“Als je iets koopt, denk dan na of je het

voldoende kan aandoen ”

Bovenop ieder kledingstuk van povere kwaliteit komt een belasting, oplopend tot 10 euro. En reclame voor snelle, maar slecht geproduceerde kleding wordt verboden.

Daarnaast komt er een bonussysteem om consumenten aan te moedigen hun kleding en versleten schoenen te repareren, in plaats van ze weg te gooien en nieuwe te kopen. Natuurlijk kijkt heel Europa nu naar Frankrijk. En terecht. Ik ook.

Avansa: Wat kunnen mensen zelf doen?

Jordy: Als koper heb je veel macht. Besef dat je met het geld dat je uitgeeft, ook voor een stukje laat zien wat je belangrijk vind. Als we met veel mensen andere keuzes maken, moet de mode-industrie wel mee veranderen. Misschien klinkt dat een beetje utopisch, maar het is wel zo. Je kan veel verschillende dingen doen om duurzamer te leven: tweedehands kleren kopen, herstellen, … Als je iets koopt, denk dan na of je het wel voldoende kan aandoen.

Kan ik dit 20 of 30 keer dragen? Koop basistukken. Dat zijn vaak stukken die goed te combineren zijn. Je kan er ook veel verschillende outfits mee maken. Het valt dan ook niet op dat je vaak hetzelfde aan hebt. Nu kopen mensen gewoon te veel. We kopen niet meer alleen als we iets nodig hebben. Gaan shoppen is een zaterdagactiviteit geworden.

Soraya: Je kan zo veel doen. Kies eruit wat bij jou past. We hebben allemaal kleren nodig. Maar aan welke maatschappij wil ik bijdragen? Er is nu al voldoende kledij op de wereld voor de volgende zes generaties. Zou het niet mooi zijn als jonge gezinnen zich laten omringen door ander jonge gezinnen en kledingruils opzetten? We zouden terug meer moeten inzetten op doorgeefsystemen zodat we mekaar helpen. Ik herinner mij dat mijn mama kleren voor mij doorkreeg van een vriendin. Ik droeg die vaak. Kleren hebben dan een verhaal.

Jordy: Het is wel heel complex om het zelf beter te doen. En die complexiteit schrikt veel mensen af. Het moet gewoon makkelijker worden.

Soraya: En leuker.

We zouden terug meer moeten inzetten op doorgeefsystemen zodat we mekaar helpen.

Avansa: Welke toekomst dromen jullie voor jezelf?

Jordy: Ik vind duurzaamheid enorm belangrijk, maar het is voor mij gewoon de basis. Ik ben bezig met mode omdat ik me creatief wil uiten. Het gaat over dromen, over illusies, over andere opties laten zien. Daar word ik heel blij van. Ik wil mijn bedrijf verder uitbouwen. Ik heb mijn academie waar ik online naailessen en tekenlessen geef om mijn kennis over te geven aan mensen. Ik wil dat meer mensen gewoon beginnen naaien, het plezier ervan ervaren. Maar altijd met de insteek van duurzaamheid. Mijn grootste droom is dat ik met mode kan bezig blijven. Dat ik dingen kan maken. Dat ik sterren kan kleden. Hoe cool zou het zijn als mensen zeggen: “Oh, Jordy heeft iets gemaakt voor Beyoncé van een kleedje uit de kringloopwinkel.” En dat iedereen dat zot vindt.

Goed gekleed voor de planeet

Het ‘Living Lab circulair textiel’ is een samenwerking tussen Avansa, Stad Hasselt, Kringwinkel Okazi , Studio Ama en Limburg.net. Het doel is om te onderzoeken hoe we textiel en kleding zo lang mogelijk in circulatie kunnen houden. En zo een antwoord te bieden op de wegwerpcultuur en fast fashion.

Soraya: Ik zie mezelf als een activist voor meer zachtheid. Kleding en mode is mijn medium. Ik wil mensen dichter bij hun kleren brengen. Bij de keuzes die ze maken en daarbij ook bij zichzelf. Ik zie een wereld die vandaag enorm gepolariseerd is er waar er heel veel stress en druk is. Die stress en druk en die snelheid zorgen ervoor dat mensen vervreemd geraken van zichzelf en van hun omgeving. Ik wil methodieken ontwikkelen om die verandering in de modewereld mogelijk te maken.

Avansa: Hoe kijken jullie naar mekaars werk?

Soraya: Wat ik zo mooi vind aan het werk van Jordy is dat het zo veel plezier uitstraalt. Jij zorgt ervoor dat duurzaamheid normaal is, en je doet dat op een heel speelse manier. Daar bereik je veel mensen mee en dat is enorm krachtig.

Jordy: Wat ik bewonderenswaardig vind, is dat je het hele proces van kleding maken in vraag stelt. Je pakt alle ellende aan. En je vecht niet tegen iets, maar voor iets. Dat is mooi.

Meer weten?

www.studioama.be en www.jordyarthur.com, of volg studio_ama_ en Jordy op instagram.

Life Iftar: Hakan blikt terug op een avond van verbondenheid en solidariteit

Op zaterdagavond 23 maart vond in zaal Onder Ons in Koersel, Beringen, een bijzondere gebeurtenis plaats

- de ‘Life Iftar’. Deze unieke avond bracht mensen van diverse achtergronden samen om de ramadan te vieren en hen tegelijkertijd bewust te maken over een belangrijk thema als kanker.

Van bij de aankomst werden de gasten verwelkomd met warmte en gastvrijheid. Jonas Slaats sprak inspirerende woorden, die aanspoorden tot reflectie en compassie voor degenen die getroffen zijn door kanker. Imam

Ferhat Polat leidde vervolgens een gebed voor degenen die dat wensten, zo ontstond een sfeer van spirituele verbondenheid. Tijdens de iftarmaaltijd, genoten mensen samen van heerlijk

eten en elkaars gezelschap. Tijdens deze gezamenlijke maaltijd werden niet alleen buiken gevuld, maar werden ook harten verwarmd door de gemeenschapszin en solidariteit. Hoewel de Life Iftar slechts één avond duurde, liet het een blijvende indruk achter. Het was een moment van verbondenheid en liefde, waarbij verschillende gemeenschappen samenkwamen om steun te bieden aan degenen die getroffen zijn door kanker, en om te laten zien dat we samen sterk staan in de strijd tegen deze ziekte.

De betekenis van Iftar: samen delen, reflecteren en verbinden

Iftar is het ritueel waarbij moslims hun vasten verbreken tijdens de heilige maand ramadan.

Iftar is een gelegenheid om te delen in de vreugde van het doorbreken van het vasten en om te genieten van elkaars gezelschap.

Gedurende ramadan (de negende maand van de islamitische kalender) vasten moslims van zonsopgang tot zonsondergang als een daad van zelfopoffering, spirituele discipline en solidariteit met de minder bedeelden. Wanneer de zon ondergaat en de avond aanbreekt, verzamelen moslims zich voor de iftar. Dit is een bijzonder moment waarop ze hun vasten doorbreken door eerst enkele dadels te eten, gevolgd door een maaltijd. Het delen van deze maaltijd met familie, vrienden en de bredere gemeenschap staat centraal tijdens iftar. Het is een gelegenheid om te delen in de vreugde van het doorbreken van het vasten en om te genieten van elkaars gezelschap.

Iftar gaat echter verder dan alleen het bevredigen van fysieke honger. Het symboliseert ook gemeenschap, delen en verbondenheid. Het is een moment waarop mensen samenkomen om hun spirituele en sociale banden te versterken, en om dankbaarheid te tonen voor de zegeningen die zij hebben ontvangen.

Voor veel moslims is iftar een van de meest geliefde momenten tijdens ramadan. Het biedt niet alleen de gelegenheid om te eten na een dag van vasten, maar ook om samen te zijn met dierbaren en om te reflecteren op hun spirituele reis gedurende deze heilige maand.

“Het lijkt alsof iedereen wegkijkt. En niemand doet iets”

Het neefje van O. zit op de brokstukken van hun huis.

Hoe het verhaal van Gaza geen ver-van-

ons-bed-verhaal

hoeft te zijn

In de ijzingwekkende film The zone of interest wordt de familie van nazi-commandant Rudolf Höss gevolgd. Zij wonen net buiten het concentratiekamp van Auschwitz-Birkenau. Een hoge muur scheidt hun paradijselijke tuin van de gruwel van het kamp. Nooit krijg je een blik te zien van wat er zich achter de muur afspeelt. Maar als kijker weet je gewoon wat er gebeurt. Je hoort ook de geweerschoten en het geschreeuw. Dat wordt echter volledig genegeerd door de familie Höss. Zij leven hun zorgeloze, dagelijkse leven.

De film zag ik in cinema Zed en liet me ongemakkelijk achter. Het toont de onverschilligheid van mensen tijdens de Tweede

Wereldoorlog. Maar de film deed me ook nadenken over vandaag. Kijken wij vandaag ook niet weg van de horror in Gaza?

En wat doe ik zelf? Kan ik toch meer betrokken zijn of kom ik er gemakkelijk vanaf door te zeggen dat ik toch niets kan doen.

En toen dacht ik aan O.

O. is een Palestijnse jonge man die ik jaren geleden bij Avansa Limburg leerde kennen. Hij volgde verschillende vormingen, vastberaden zijn Nederlands te verbeteren. Want dat moest goed zijn. Niet gewoon goed, liefst perfect. Want O. had de ambitie zijn leven hier in België op te bouwen. Vijf jaar geleden vertelde hij al dat hij voor zichzelf geen toekomst zag in Gaza. O. is het soort jongen waarvan je wel zeker weet dat hij hier zijn weg zal vinden. Hij is intelligent, ziet er goed uit, is gedreven en zeer aimabel.

Al snel bouwde O. hier een leven op: hij vond een woning, maakte vrienden, leerde verbazingwekkend snel een nieuwe taal, kocht een klein autootje en vond werk. Dat was tenminste wat ik me nog van O. herinnerde, toen ik hem twee jaar geleden de laatste keer sprak. Ik had de laatste maanden al vaak aan hem gedacht, maar daar was het bij gebleven. De film The zone of interest schudde me wakker en ik belde hem op om eens te horen hoe het met hem ging, met zijn familie in Gaza en of ik misschien toch ergens mee kon helpen.

Ik zal waarschijnlijk geen tekeningetje moeten maken om uit te leggen dat het niet goed gaat met O. op dit moment. Hoe kan het ook anders als heel je familie zich bij mekaar schuilhoudt in een klein huisje in Raqah. Als er al wekenlang geruchten zijn dat Israël deze laatste stad zal bombarderen en je familie nergens meer terecht kan. Hoe kan je het goed maken als je hoort dat de kinderen van je zus gewond zijn geraakt toen ze van het Noorden van Gaza vluchtten naar het huis van hun oma in het Zuiden. Wat doet het met een mens als je moeder huilend aan telefoon vertelt dat ze nu niet meer wil vluchten, dat het genoeg geweest is, en dat ze nog

liever sterft dan voor de zoveelste keer in haar leven ergens op een onmenselijke manier weggejaagd worden?

“Ik heb twee maanden lang elke dag gehuild”, vertelt O.

“Maar nu zijn mijn tranen op. Ik voel niks meer. Mijn hart is versteend.”

O. voelt zich in de steek gelaten. “Het lijkt alsof iedereen wegkijkt. En niemand doet iets.”

Ook hier in België gaat het niet goed meer. De woning die hij had wordt niet langer verhuurd, want de huisbaas had andere plannen. Door de woningkrapte vindt O. geen woning meer, want wie wil nu verhuren aan een alleenstaande vluchteling? De auto heeft O. verkocht, om zo veel mogelijk geld te kunnen sturen naar zijn familie zodat ze op de zwarte markt toch nog iets van eten kunnen kopen. (Om je een idee te geven: een appel kost er 8 EUR). Werken is op dit moment moeilijk, want O. slaapt niet meer door de stress en kan zich moeilijk concentreren. Wat O. nodig heeft, is een beetje rust. Een eigen studiootje of appartementje waar hij terug wat kan adem halen.

Wat minder onverschilligheid. En vooral dat er een einde komt, aan die vreselijke oorlog.

Ben je ook geraakt door het verhaal van onze cursist, en wil je graag helpen? gofund

Oday heeft een crowdfundingcampagne opgezet om zijn familie te helpen

Steun Oday

Weet je ergens een studiootje of een appartement te huur omgeving Hasselt/ Genk?

Neem dan contact op met ellen.frissaer@avansa-limburg.be

Dingen die witte mensen niet meemaken

Gesprek met Ephraïme en Micha

Wit privilege. Je hebt de term misschien al eens gehoord. Heeft het iets met racisme te maken… ? Met discriminatie van gekleurde mensen? Niet iedereen begrijpt wat het betekent. Daarom maakten we een podcast: ‘Dingen die witte mensen niet meemaken’. Daarin getuigen jonge mensen van kleur. Hoewel ze hier geboren zijn en een mooi diploma hebben, worden ze toch vaak benadeeld, door hun kleur. Het feit dat witte mensen dat niet meemaken? Dat is wit privilege.

Avansa: Kan je je kort even voorstellen?

Ephraïme: Ik ben Ephraïme Nzita en ik ben 21 jaar. Ik studeer Healthcare management aan Hogeschool PXL.

Micha: Mijn naam is Micha Lunguila en ik ben 18 jaar oud. Ik zit nu in mijn laatste jaar secundair.

Avansa: Wit privilege, wat vinden jullie daarvan?

Ephraïme: Ik vind het jammer. Ik vind niet dat je huidskleur of religie je capaciteiten als persoon zouden mogen bepalen. Het kan voorvallen dat iemand minder capabel is dan ik, maar toch wordt uitgekozen omdat hij wit is bijvoorbeeld. Ik vind dat oneerlijk.

Micha: Als meisje van kleur vind ik het jammer dat het nog bestaat in onze samenleving.

Avansa: Waarom wilde je deelnemen aan de podcast?

Ephraïme: Ik deed eraan mee om mijn eigen ervaringen over wit

Jonge mensen getuigen van kleur. Hoewel ze hier geboren zijn en een mooi diploma hebben, worden ze toch vaak benadeeld, door hun kleur. Het feit dat witte mensen dat niet meemaken? Dat is wit privilege.

privilege te delen. Ik wil een van die stemmen die mensen iets bijbrengen. Daarnaast was het ook een kans om uit mijn comfortzone te komen.

Micha: Ik wilde graag meedoen om mensen te sensibiliseren over dit onderwerp. Ik ben er zelf vaak mee bezig en vind het belangrijk dat mensen hier kennis over krijgen. Voornamelijk dat witte mensen inzichten krijgen van mensen van kleur. Dat ze inzien dat wit privilege echt wel bestaat.

Avansa: Kan je een voorbeeld geven van iets wat jij meemaakt wat witte mensen niet meemaken?

Ephraïme: Ik word vaak in het

Frans of Engels aangesproken, omdat witte mensen ervan uitgaan dat ik geen Nederlands spreek. Ik weet bijna honderd procent zeker dat weinig witte mensen dat meemaken hier in België.

“k pas mijn houding aan als ik omringd ben door witte mensen. Ik ben dan extra lief, zorgzaam en beleefd, omdat ik bang ben dat ik anders op een slechte manier geprofileerd word.”

Micha: Ik pas mijn houding aan als ik omringd ben door witte mensen. Ik ben dan extra lief, zorgzaam en beleefd, omdat ik bang ben dat ik anders op een slechte manier geprofileerd word. Dat is een angst of gedachte die ik altijd heb. Ik mag niet te zelfverzekerd overkomen, niet te standvastig, omdat ik anders aan een bepaald stereotype voldoe. Maar tegelijk moet ik heel intelligent overkomen. Ik moet laten zien dat ik heel slim ben en bereid om over alles mee te praten. Want heel veel mensen hebben nog altijd het idee dat mensen van kleur lager geschoold zijn en niet per sé intelligent.

Vandaar dat ik het gevoel heb dat ik me moet bewijzen, om mensen te laten inzien dat dit niet klopt.

Ephraïme: Als dame met een donkere huid heb ik tot nu toe ook nog steeds moeite om make-up te vinden die met mijn huidskleur matcht. Sinds Rihanna haar make-uplijn uitbracht, met heel veel verschillende tinten, is het wel iets beter geworden, dat klopt. Maar over het algemeen is het voor een witte vrouw makkelijker om make-up en zo te vinden in de winkel. Ook als je naar de dermatoloog of een schoonheidssalon gaat, weet men altijd wat voor behandelingen het beste passen voor je huid als je wit bent, maar beschikken ze vaak niet over die kennis als het gaat over donkere mensen. Wij moeten vaker wachten voordat er producten op de markt komen die matchen met onze huid. Hetzelfde als ik pasfoto’s laat maken. De setting, het licht… Het is niet geschikt voor mensen van kleur, maar wel voor mensen met een lichte huid. Ik heb al eens eerder gevraagd of ze iets aan het licht of de setting konden aanpassen, maar dan kon toen niet. Camera’s zijn over het algemeen niet vriendelijk voor donkere mensen. Het is beter geworden, maar er is nog steeds een verschil.

Micha: Er kwam eens een aanhanger van het Vlaams Belang bij ons op school, om te komen spreken. Die vrouw ging er gelijk vanuit dat ik een vluchteling was en zei tegen mij: “Als jullie vluchtelingen de taal zouden leren…” Ik antwoordde daarop met: “Jullie? Wie is jullie?” Zij ging er van uit dat ik niet van hier was en ik dacht: who told you that? Het was de eerste keer dat het zo direct was, maar ik krijg wel vaker de vraag “Waar kom je vandaan? Waar kom je écht vandaan?”

Avansa: Wanneer je stilstaat bij de dingen die je meemaakt, hoe voel je je dan?

Ephraïme: Het is een vervelend gevoel wanneer ik ermee geconfronteerd word, maar ik ben er ondertussen al aan gewend. Ik probeer me te omringen door positieve energie en door mensen die mij zien als mens.

Micha: Het geeft me een gevoel van onmacht. Ik heb het gevoel dat ik niet mezelf kan zijn en bepaalde keuzes voor mezelf niet mag maken, want er is een risico dat je dan wordt buitengesloten. Ik kan meer dan vroeger, maar het feit dat ik me nog steeds moet aanpassen om als ‘normaal’ gezien te worden… Dat vind ik jammer.

Avansa: Wat kunnen de luisteraars verwachten van de podcast?

Ephraïme: Ik denk dat het een reality check zal zijn. Want het gaat misschien over dingen zijn die zij zelf hebben gedaan of hebben gezegd tegen mensen van kleur, zonder er bewust van te zijn hoe dat bij mensen van kleur binnenkomt. Dus ze krijgen een spiegel voorgehouden met: kijk, dit ben jij eigenlijk. De luisteraars moeten zich klaarmaken voor echtheid en kwetsbaarheid.

Wit privilege

Witte mensen zijn de meerderheidsgroep in de samenleving, en dat brengt voordelen met zich mee. Op sociaal en economisch vlak nemen ze een bevoorrechte positie in. Alle – onbewuste –voordelen die bij die positie horen, noemen we witte privileges. De meeste witte mensen zijn zich niet bewust van deze privileges. Ze vinden het normaal, en hoeven er zelden

Want iedereen die in de podcast aan het woord kwam heeft verhalen die raken gedeeld.

Micha: De harde waarheid. We gaan niet verbloemen wat er echt gebeurt. We stellen ons open en delen onze getuigenissen. We bedoelen er niks slecht mee en we willen mensen niet bestempelen, maar het gaat om wat wij meemaken en voelen.

bij stil te staan. Ze vinden het normaal dat hun dokter, hun leerkracht, hun tv-presentator… kortom, hun rolmodellen een gelijke huidskleur hebben. Een witte huidskleur is in onze samenleving dé norm. Dit wil niet zeggen dat je het als wit persoon niet zwaar kan hebben, of dat je nooit discriminatie meemaakt. Het betekent wel dat jouw leven niet zwaarder gemaakt wordt, enkel door je huidskleur.

Luister de podcast

James Ensor origineel of AI?

In 2024 vieren we het Ensorjaar. De Belgische kunstschilder James Ensor overleed 75 jaar geleden in Oostende.

Gedurende dit hele jaar zijn er verschillende tentoonstellingen en activiteiten die hem (en zijn werk) herdenken.

Maar wat als we AI nu eens loslaten op James Ensor? Van de onderstaande werken zijn er twee originele werken van de hand van de schilder. Drie werken zijn een creatie van AI. Kan jij de juiste er uithalen?

Haal jij de twee originele werken van James Ensor eruit?

Belgische Kunstschilder

James Ensor overleed 75 jaar geleden in Oostende

van James Ensor.

Fotoverslag afgelopen activiteiten

1. Bezoek KRC Genk met Club Cultuur

2. Actie tegen racisme bij PXL met SAAMO

3. Elektroleerplek

4. Repair Café XL tijdens FTI Hasselt

5. Lezing Nadia Nsayi in Sint-Truiden

6. Modernistische kunst uit Oekraïne in Brussel

7. Opera in Aken

8. Actie Ieders Stem Stelt met 53 Limburgse organisaties

9. Expo Tim Burton met Club Cultuur

10. Teseum Tongeren met Club Cultuur

11. Wandeling in waterrijk Wellen

12. Workshop muziek op de Samen-doe-dag van Pasform

BEZOEK ONZE WEBSITE WWW.AVANSA-LIMBURG.BE

VOLG ONS OP FACEBOOK EN BLIJF OP DE HOOGTE

VOLG ONS OP INSTAGRAM @AVANSALIMBURG

SCHRIJF JE IN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF