Oost-Vlaanderen Ondernemers 2022#5

MEI - 2022

Onder nemers

Een maandelijkse uitgave van Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen | Jaargang 23 | nummer 05

magazine

Komen lokale hernieuwbare energiegemeenschappen in stroomversnelling?

In Dendermonde hopen ze op groen licht

FrieslandCampina: duurzaam van gras tot glas Lig jij al wakker van purpose in je bedrijf?

North Sea Port: Europese waterstofhub in wording

Slimme kantooroplossingen!

ARCHIVERING DOCUMENTEN DIGITALISEREN / SCANNEN

OERSTERKE ARCHIEFDOZEN

POSTKAMER SERVICE PAPIER & DATA VERNIETIGEN

BEWARING OFFLINE COMPUTERBACK-UPS

AG E R O T S AG L S P B OX ENO R E D GOE

Ontdek alles over onze diensten op: www.merak.be © Merak nv | (0)15 28 40 60 | info@merak.be | Steenhoevestraat 6, B-2800 Mechelen

Aan zet De voorzitter opent het debat

Van colère naar oplossingen De raid van Poetin in Oekraïne heeft een ingedut Europa wakker geschud. Eensklaps is er het besef van onze irritant ontoelaatbare kwetsbaarheid. De ster van machtsblok (?) Europa in de wereld taant jaar na jaar.

Straatsburg bricoleert – soms met spuug en paktouw - aan de gebreken van het Europese huis: migratie, Brexit, corona. Terwijl de Europese huisbewaarders klussen, breken opportunistische, respectloze huurders als Hongarije en Polen het oude parket uit, een unieke sokkel van waarden en idealen die wij in Europa als erfgoed en dus als onaantastbaar bestempelen.

Omdat het pand voortdurend in rep en roer staat, merkt Europa niet hoe de rest van de straat intussen van gedaante verandert. Afdoende antwoorden op de grote vraagstukken aan de horizon – autonome energie­ voorziening, militaire weerbaarheid, economische relance – blijven uit.

Toch is onze toekomst ongetwijfeld gebaat met meer Europa. Daarom is de overwinning van de Franse president Macron een opsteker. Frankrijk is voor Vlaanderen niet echt een gidsland, al matchen elementen uit het economisch programma van Macron met ons land. Zoals: de verhoging van de pensioenleeftijd en de sterkere activering – via werk of opleiding – van bepaalde steuntrekkers.

Ter herinnering : « La France travaille en moyenne beaucoup moins que ses voisins : on commence plus tard, on part plus tôt en on travaille moins dans l’année. » (E. Macron, 2019).

JEF WITTOUCK Voorzitter Voka – Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen

De ambitie van de president om de controle te winnen over verschillende schakels van de energieketen, delen wij, evenals zijn keuze voor het ecologisch transitiepad dat loopt via een parallelle ontwikkeling van kern– en hernieuwbare energie.“Transformer les colères en solutions”, heet het in Parijs. Benieuwd of hij de strategische autonomie van de EU kan herstellen door het terughalen van industriële productie en de onvoor­spelbare toeleveringsketens buiten spel te zetten. Par contre, elke vorm van Frans interventionisme, met een voor de mondiale concurrentie afgeschermde industrie, is uit den boze.

Voor de erg open Vlaamse economie is extra-Europese export van cruciaal belang en dus gaan wij voor het concept van de meer open strategische autonomie.

Door de erg zwakke Belgische groeivooruitzichten (1,3% /jaar tot 2027 - IMF) en de uitdijende handicaps (o.m. de ontsporende loonkost), ziet het er voor onze bedrijven somber uit. In het besef dat de overheid nog dreigt te verzwakken en structurele hervormingen van onze economie verder uitblijven, zullen wij het vooral moeten hebben van onze Vlaamse ondernemende manier van oplossingen zoeken. Ja, met een gezonde colère, verdomme.

NV OVERWERK - Mario De Koninck (AAaRGh ...)

shop.aaargh.be 1

54

14

Het zit in de genen

Dossier

Colofon KANTOREN 9000 Gent – Lammerstraat 18 T 09 266 14 40 9300 Aalst – Werf 8 Web http://www.voka.be/oost-vlaanderen BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Ilse De Smedt, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Kristof Van Hoorebeke, Jens Van Mol. EREVOORZITTERS VAN VOKA OOST-VLAANDEREN Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean-Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Geert Moerman Lammerstraat 18 – 9000 Gent HOOFDREDACTIE Jan Geers – jan.geers@voka.be EINDREDACTIE Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be WERKTEN MEE Laura Bombeke, Jolyn De Baets, Sven Decaestecker, Sam De Kegel, Nathalie Dolmans, Laurens Fagard, Jan Geers, Kattoo Hillewaere, Wim Kempenaers, Filip Michiels, Annemie Morbee, Ann Vandamme, Jan Van Gyseghem.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT Karakters, Gent, www.karakters.be DRUK Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be PUBLICITEIT Rik Vyncke rik.vyncke@voka.be - 0477 30 21 32 Marie-Ange Sallemeyn, Ann Vandamme, pub.ov@voka.be, T 09 266 15 71

2

6

Op de cover

60

Horizon 50

44

Duurzame koplopers

Bamboe

Inhoud Actueel 6

12 In de lobby Deze lokale dossiers volgen we op de voet

Op de cover Kunnen bedrijven straks samen hernieuwbare energie opwekken, verdelen en opslaan?

40 De cijferfabriek De desastreuze impact van het Oekraïne-Rusland conflict op onze wereldeconomie

34 Thuishaven De havensprokkels

Telexen Vers ledennieuws

Trends 14 Dossier marketing & communicatie Hoe zorg je ervoor dat de wereld jouw bedrijfsverhaal gelooft?

‘Purpose’ is de Holy Grail!

76 Last post Lieve Annie

Inspiratie 4

Déjà vu?

Textielproducent Calcutta in Sleidinge, met geen bommen klein te krijgen

44 Bamboe Direct mailingspecialist Omnilevel neemt nieuwe start op de Prijkels

50 Duurzame koplopers Zuivelproducent FrieslandCampina: gezond en duurzaam verankerd in Aalter

54 Het zit in de genen De volgende generatie bouwt aan de toekomst bij Vandenbussche

Waarom Velleman graag zakendoet met de Zweden

1

Voka Oost-Vlaanderen op stap in Dubai en Warschau

Van colère naar oplossingen

Q-support: ‘apotheker’ op maat van de farmaindustrie

68 Zorgzaken Willy Vertongen (Mederi) wil het tekort aan handen in de zorgsector aanpakken

De maand van voka 29 Expert Ontdek het nieuwe Plato-traject Young Leadership Een lerend netwerk van Voka verdient zichzelf terug

59 Vraag het @Voka Kan ik anticiperen op stijging van grondstofprijzen via contractuele clausule?

74 Binnenkort bij Voka Op de agenda bij Voka Oost-Vlaanderen

60 Horizon

Opinie Aan zet

66 Mijn beginjaren

3

Déjà vu?

Bedrijfserfgoed met toekomst

4

Déjà Vu?

Met geen bommen klein te krijgen De vijandelijkheden in Oekraïne roepen ook herinneringen op aan de oorlog in Vlaanderen. Aan het eind van WO II werd textielfabriek Calcutta, in het hart van Sleidinge, gebombardeerd. Van de acht gedropte bommen troffen er zeven raak. Buiten de fabriek herinnert een monument voor altijd aan de vreselijke episode uit bijna twee eeuwen bedrijfsgeschiedenis die begon in 1848.

Maar Calcutta herrees uit zijn as, in zijn lange historiek zelfs meerdere malen. Terwijl de activiteiten door de jaren heen evolueerden – men ging onder meer sisal weven en weefsel voor de papiernijverheid produceren – volgden tal van uitbreidingen.

In 2019 leek het einde van Calcutta echt nakend, maar weer verrees de feniks uit zijn as. Christof Vermeersch en Group De Poortere namen het bedrijf over en brachten een uniek stuk textielerfgoed en ambacht via innovatie en slim management opnieuw tot leven.

Vandaag is Calcutta springlevend en mondiaal een marktleider in kwalitatieve, luxueuze gordijnstoffen, stoffen behang en technisch textiel (krimpkousen voor petrochemische pijpleidingen). De toekomst van hoogwaardige, decoratieve Sleidingse weefsels is verzekerd.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM - FOTO WIM KEMPENAERS 5

Op de cover Vooraan in het nieuws

Bert Leeman (l.), Nathan Van Wouwe (m.), Hugo Van Den Broecke (r.) en Pieter-Jan Van De Weghe (scherm).

6

Op de cover

Binnenkort groen licht voor lokale, hernieuwbare energiegemeenschappen?

Verdeel energie en heers niet In 2016 richtten een aantal ondernemers van het industrieterrein Hoogveld vanuit de Businessclub Dendermonde de nv Lovitas op.

Hun droom? Op het bedrijventerrein een smart grid realiseren, waarbij ondernemers gezamenlijk lokale, hernieuwbare energie opwekken, verdelen en opslaan. Het einddoel? Een CO2-neutraal industrieterrein. Maar door starre regelgeving en ‘hogere machten’ raakt dit innovatieve project nog steeds niet in een stroomversnelling.

Een reconstructie en een vooruitblik.

TEKST SAM DE KEGEL EN LAURENS FAGARD – FOTO WIM KEMPENAERS

I

n een lokale, hernieuwbare energiegemeenschap (ofwel REC – renewable energy community) investeren verschillende partijen samen om energie op te wekken via hernieuwbare energiebronnen die ze nadien onderling verdelen of tijdelijk opslaan in de vorm van een batterij. Dat klinkt bijna als een sprookje, te mooi om waar te zijn. Dat basisidee – een hechte samen­werking op energetisch niveau tussen bedrijven om uiteindelijk hun CO2neutraliteit gezamenlijk te maximaliseren – werd geboren vanuit de Businessclub Dendermonde (BCD), een spontaan gegroeide vereniging van ondernemers uit Dendermonde die tien jaar actief is en zo’n 130 leden telt.

Zaken realiseren in DNA “In tegenstelling tot vele andere businessclubs die eerder focussen op netwerking en onderling vergaderen zit ‘dingen realiseren’ heel sterk in ons DNA. We willen zaken deblokkeren die anders niet gedeblokkeerd

zouden raken”, steekt Hugo Van den Broecke, oprichter van BCD, van wal.

Met de plaatsing van een cameranetwerk aan de toegangswegen van het industrieterrein en de aanleg van een supersnel glasvezel­ netwerk voor bedrijven met een hoog dataverkeer was de club niet aan zijn proefstuk toe, maar deze keer reikten de ambities nog hoger: de allereerste lokale hernieuwbare energiegemeenschap uit de grond stampen in België.

“Met dat tweede fiberproject lieten we al bedrijven samenwerken. Die zagen in dat ze zo zaken kunnen veranderen die ze als individueel bedrijf niet kunnen realiseren.

Zes jaar geleden voelden we aan dat energie één van de hot topics in de toekomst zou worden en dat er tussen bedrijven heel veel mogelijk is op vlak van energie-uitwisseling.

Denk aan een logistiek bedrijf met een groot dak dat weinig energie verbruikt en een productiebedrijf met een klein dak dat heel 7

Op de cover

veel verbruikt. Ons eerste doel was om te onderzoeken hoe we die twee konden laten samenwerken zonder die stroom eerst op het net te moeten steken en er dan weer af te halen.”

Van centraal naar decentraal Heel wat bedrijven wekken al groene stroom op, met bijvoorbeeld zonnepanelen of windturbines. Maar de geproduceerde stroom staat dus niet altijd in verhouding met hun verbruik. Met dit project kan die groene energie beter verdeeld en door iedereen gebruikt worden op momenten dat eender wie het nodig heeft. De drie essentiële elementen zijn lokale productie van groene energie, tijdelijke opslag ervan op batterijen en vooral een efficiënt, vraaggestuurd beheer.

“Onze allereerste insteek was om boven op het bestaande net een bijkomend net te leggen, volledig ontdubbeld. “Maar dat was zowel maatschappelijk als kostengewijs niet evident”, vertelt Hugo. “We willen nu dan ook zo veel mogelijk gebruik maken van de bestaande infrastructuur via een systeem van directe lijnen naar een centraal batterijsysteem.”

De initiatiefnemers dienden een dossier in voor een zogenaamde regelluwe zone.

Een regelluwe zone is een aanvraag bij de Vlaamse overheid om van de bestaande wetgeving te mogen afwijken voor een bepaalde tijd (meestal 5 jaar) en binnen een afgebakende geografische zone. “Eerst wilden we voor een regelloze zone gaan”, lacht co-initiatiefnemer Bert Leeman, “Maar die vlieger ging niet op. Daarom streefden we naar de erkenning van een regelluwe zone.

We lieten ons goed begeleiden door juristen, maar jammer genoeg werd ook die aanvraag niet goedgekeurd. Dat had niets te maken met de inhoud van ons dossier, maar wel met de koudwatervrees van de administratie en politieke partijen die op dat moment niet konden inschatten wat de impact zou zijn op het netbeheer, heffingen, etc…”

Het energielandschap en de wetgeving errond is strak geregisseerd, ook vanuit Europa. “Vandaag maken de grote energieproducenten hun energie nog steeds centraal en leveren ze die vervolgens gedecentraliseerd uit. Dat heeft heel lang goed gewerkt, maar dat model stoot stilaan op zijn limieten, daar is bijna iedereen van overtuigd. Wij willen decentrale productie en dito verbruik op elkaar afstemmen, en we zijn ervan overtuigd dat wij ideaal geplaatst zijn deze 8

Rond de tafel: 1

HUGO VAN DEN BROECKE, co-oprichter van Businessclub Dendermonde en ‘geestelijke vader’ van Lovitas.

2

BERT LEEMAN, CEO van ICT-bedrijf IRC.be, lid van Businessclub Dendermonde en ‘geestelijke vader’ van Lovitas.

3

NATHAN VAN WOUWE, energie- en klimaatcoördinator bij intercommunale DDS.

4

PIETER-JAN VAN DE WEGHE, projectmanager Smart Energy Link bij de POM (Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij) Oost-Vlaanderen.

match te maken door dicht bij de bedrijven te staan, maar de wetgeving laat dit vandaag nog steeds niet toe.”

Toen hun aanvraag voor een regelluwe zone in maart 2021 werd geweigerd, bleven de initiatiefnemers niet bij de pakken zitten en bereiden ze nu een nieuwe aanvraag voor.

“Zo’n regelluwe zone is immers een perfect instrument om het model van de toekomst uit te proberen en te kijken hoe je bedrijven én burgers samen kan brengen in een lokale energiegemeenschap. Op zondag – wanneer bedrijven minder verbruiken – kan je bijvoorbeeld gratis energie ter beschikking stellen aan burgers.”

De parallel tussen water en elektriciteit Volgens de heren aan tafel moeten we dringend met een nieuwe blik naar elektriciteit kijken. Hugo: “Zowel burgers als bedrijven kijken naar elektriciteit zoals naar water. Je zet de kraan open of de douche aan en er komt water uit. Het is zo vanzelfsprekend, dat water. We stellen ons nooit de vraag of er nog wel water uit de kraan zal komen bij extra

verbruik. Er is ook geen enkele stimulans via de facturatie om je pieken in waterverbruik weg te vlakken.

Tot nu toe geldt dit ook voor elektriciteit.

Daarom zijn we vanaf dag 1 gestart met een opvoedingstraject naar onze bedrijfsleiders. Onze hoofdboodschap was: als je kiest voor lokaal opgewekte hernieuwbare energie, kan de capaciteit die nodig is van het elektriciteits­net sowieso beperkt worden. Vanaf 1 juli 2022 treedt mogelijks het capaciteitstarief in werking (een deel van de nettarieven zal dan aangerekend worden op basis van de netcapaciteit (kW) die je gebruikt, red.). Simpel gezegd: wie hoge pieken veroorzaakt, zal meer betalen dan wie zijn verbruik spreidt. We zullen ons verbruik dus meer moeten uitvlakken over de tijd en evolueren naar stuurbare assets.

Met andere woorden, je moet als ondernemer actief gaan nadenken over welke verbruiken je op welk moment doet. En dan kom je al heel snel bij automatisering. Het sturen van die assets gebeurt best in functie van de beschikbare zonne- en windenergie en een groot aantal andere parameters.”

Bert Leeman: “Alles begint bij ‘meten’.

Veel bedrijven denken dat hun energie­ boekhouding in orde is, maar de data spreken dat tegen. Vanuit metingen kan je sturen en afrekenen. Eerst hadden we een pakketje voor meten, eentje voor sturen, eentje voor afrekenen,…. We beseften al snel dat dit niet doenbaar was. We kwamen toen in contact met Flux50 (de speerpuntcluster voor duurzame energie vanuit de Vlaamse overheid, red.) en samen met een technische partner startten we een Vlaio-subsidiedossier op. Onze innovatie? Fluvius heeft nu één

Op de cover

meetwaarde per vijftien minuten, dus vier meetpunten per uur. Wij halen de gegevens echter binnen per seconde en realtime. Binnen de vijf minuten doen we sturingen op verbruiken die ‘nu’ plaatsvinden. Door dit alles te programmeren kunnen we nu op zeer korte termijn bij bedrijven binnenstappen, een meting opstarten en vanuit die meting sturen in wisselwerking met de energie­gemeenschap. Eigenlijk is dat heel gelijkaardig aan het gebruik van de digitale meter en een energiemanagement­ systeem in een residentiële woning.”

De koers naar CO2-neutraal Er is een onomkeerbare evolutie naar een CO2-neutrale samenleving. Dat betekent ook dat we voor vervoer (elektrische wagens) en voor de verwarming van onze huizen (warmtepompen) steeds meer gebruik zullen maken van elektriciteit in plaats van fossiele brandstoffen. Daardoor zullen we het distributi­enet méér en anders moeten gebruiken. “Ons verhaal lijkt misschien complex, maar in essentie is het dat niet”, vertelt Hugo. “Wat we uiteindelijk wensen is een grotere CO2-neutraliteit.

Punt één: in plaats van dat we energie centraal produceren met gas, steenkool of andere fossiele brandstoffen gaan we voor decentrale en hernieuwbare energie dicht bij de verbruiker, via zonnepanelen, via windturbines of via wkk’s gevoed met groen gas, zodat we het globale net op hoog- en middenspanning een stuk minder gaan belasten.

Punt twee: wat we lokaal produceren, willen we vervolgens op een efficiënte manier lokaal gaan verbruiken door vraagsturing en een stukje opslag, waarbij we vooral de kaart willen trekken van vraagsturing, want dat is veel goedkoper dan opslag via batterijen. Opslag blijft immers een zeer dure technologie.”

Hoewel thuisbatterijen nu volop gepromoot worden zien Bert en Hugo daar minder heil in, en al zeker niet voor individuele gezinnen.

“Je kan hetzelfde effect bereiken met

software die je wasmachine of droogkast laat starten of je koelkast iets dieper laat koelen zodra er stroom is, zonder dat je moet investeren in een peperdure batterij.” Volgens Bert Leeman is de gulden middenweg een ‘wijkbatterij’ met bijvoorbeeld daarnaast een laadplein met infrastructuur om wagens gestuurd te laden.

In een lokale energiegemeenschap is er vanzelfsprekend een goede balans nodig tussen bedrijven met voldoende productiecapaciteit en afnemers. Op dit moment is er nog een tekort aan lokaal geproduceerde energie, ook op het Hoogveld.

“Vandaag is er op Belgische daken – residentieel en bedrijven – potentieel plaats voor 100 gigawatt aan zonnepanelen.

Energiegemeenschappen gaan ervoor zorgen dat we veel sneller naar die 100 gigawatt gaan, want ze zullen energie kunnen delen en niet enkel produceren en zelf consumeren”, 9

Op de cover

vertelt Pieter-Jan Van De Weghe, projectmanager Smart Energy Link (SEL) bij de POM Oost-Vlaanderen, dat participeert in dit project. “Via Europese subsidies uit het Interreg-project krijgen we fondsen om op bedrijventerreinen energiegemeenschappen te ontwikkelen. Ons doel is om een methodiek te ontwikkelen rond smart grids. Daarom ondersteunen we de Dendermondse case ten volle.”

Price does matter “Er wordt nog altijd een behoorlijk vermogen van het net gehaald”, weet ook Hugo. “Hoe energiezuinig bedrijven ook zijn, ze kunnen nog niet netto CO2-neutraal werken binnen zo’n energiegemeenschap. We moeten dus alle mogelijke plaatsen voor windmolens benutten en alle beschikbare daken vol leggen met zonnepanelen. Indien het concept van energie-uitwisseling mogelijk wordt via een gedifferentieerd tarief dan zullen ondernemers een hogere vergoeding krijgen en zullen ze extra gemotiveerd zijn om meer zonnepanelen te leggen. Als die elektriciteit geen honderden

kilometers via een hoogspanningsnet moet vervoerd worden, maar via de buurman komt, lijkt het ons logisch dat daar ook een gedifferentieerd tarief tegenover staat”, zegt Hugo. “Maar voorlopig is dat niet zo, waardoor energiedelen nog niet rendabel is.”

Volgens Bert beseft Fluvius dat het huidige net de decentrale productie niet aankan én dat het op zijn limieten zal botsen met de elektrificatie van de wagens die nakend is.

“Stel je een wijk voor vol zonnepanelen op een zondagnamiddag met weinig verbruik.

Wat gebeurt er? De zonnepanelen het verst van het transformatorstation worden afgeschakeld want anders krijgen we een overspanning. Ook de elektrificatie van het wagenpark zal het net zwaar onder druk zetten. Wanneer binnen enkele jaren iedereen zijn elektrische wagen op het einde van de werkdag op ongeveer hetzelfde moment aan vol vermogen zou opladen, geraakt het net overbelast omdat er almaar grotere piekbelastingen komen. Als we dat niet goed aanpakken, worden we geconfronteerd met

Liquiditeiten nodig in uw bedrijf?

Wij kunnen u helpen via Sale & Rent Back operaties Vraag gratis naar uw mogelijkheden hieromtrent.

Discrete afhandeling. No cure, no pay.

een investeringstraject in het net dat kan oplopen tot 5 à 7 miljard euro.”

Iedereen is het erover eens dat België een heel sterk en stabiel net had met stabiele prijzen. Maar hoe meer het verbruik stijgt en/ of hoe meer hernieuwbare energie er komt, hoe groter de vereisten aan het net zullen zijn en hoe meer de prijzen zullen fluctueren.

“Het is belangrijk om nu vooruit te kijken”, zegt Pieter-Jan kordaat. “In Nederland zie je dat de distributienetbeheerder al proactief in contact staat met bedrijven om te kijken wat die bedrijven hen kunnen aanbieden op vlak van flexibiliteit van het net. Dat vergt een hele mentaliteitsverandering, maar ik ben er vast van overtuigd dat Fluvius daar in de nabije toekomst zal voor openstaan, anders dreigen de maatschappelijke kosten de spuigaten uit te lopen.”

Volgens de gesprekspartners moet er dus meer flexibiliteit toegevoegd worden aan de netinfrastructuur in Vlaanderen.

Rendement op uw geld?

Beleg in vastgoed (4% à 8,5% netto huurrendement).

Momenteel 28 investeringsdossiers in aanbieding (op aanvraag).

Volledige discretie.

Bel of mail ons voor een afspraak

09 222 69 69 Bedrijfsvastgoed - M & A

10

Guldensporenpark 1A 9820 Merelbeke info@salenko.com www.salenko.com

Op de cover

Bert: “In principe kan je wel al energie peer to peer verkopen, één op één. Bij huishoudens is dat realistisch maar bij grotere bedrijfs­ installaties niet. Ons businessmodel is vrij simpel: we kijken naar het ganse industrieterrein en maken per bedrijf een afrekening wat zijn productie en consumptie is geweest per kwartier. De bedrijven die heel veel investeren in productiecapaciteit, moeten een faire prijs krijgen voor hun deel dat ze geproduceerd hebben en de bedrijven die weinig investeren betalen een stuk aan de bedrijven die veel investeren. Elk kwartier maken we een volledige afrekening.”

De oorlog als brandversneller Hoe kijken de gevestigde energieproducenten, netbeheerders en de VREG naar het ontstaan van lokale, hernieuwbare energiegemeenschappen? “Wij komen met een technologisch vooruitstrevende oplossing, je voelt dat ze koudwatervrees hebben. Die energiegemeenschappen kunnen een nieuwe dynamiek teweegbrengen waardoor ze een stevig marktaandeel zien verdampen of bestaande, bekende paden moeten verlaten”, zegt Bert Leeman.

Hugo nuanceert: “Ze zullen een kleiner deel van de taart hebben, maar de taart wordt in zijn geheel groter doordat er meer geëlektrificeerd wordt. Ze zullen wel moeten dulden dat hun monopolie aangevuld wordt met een aantal nieuwe spelers.”

Naast de elektrificatie van het wagenpark en de impact daarvan op het elektriciteitsverbruik kan ook de oorlog in Oekraïne als versneller werken. De energieprijzen die daarvoor al hoog waren exploderen nu. “Daardoor kijken bedrijven steeds kritischer naar die energiekosten en staan ze open voor nieuwe initiatieven waar ze zes maanden geleden nog niet voor openstonden. Elk land zal er baat bij hebben om veel meer zelfvoorzienend te worden en daar leveren wij een actieve bijdrage toe via lokale bedrijven die daarin investeren en er zelf beter van worden.”

“Laten we niet vergeten dat 90% van de energieleveranciers in België in handen is van buitenlandse bedrijven. Het potentieel om onze bedrijven en gezinnen zelfredzaam te maken via b.v. lokale energiegemeenschappen is dus enorm. Dat is een win-win.

Belgische investeringen in onze economie, en zo worden we minder afhankelijk van energiereuzen uit het buitenland”, vult PieterJan fijntjes aan.

“

Wat we lokaal produceren, willen we vervolgens op een efficiënte manier lokaal verbruiken door vraagsturing en een stukje opslag Lokale besturen mee in zee Omdat het voorlopig wettelijk niet mogelijk is om pakweg 100 bedrijven energie te laten uitwisselen, pakken ze het bij Lovitas voorlopig kleinschaliger aan binnen clusters van drie à vier bedrijven. Hugo: “Denk aan warmtenetten en wkk-oplossingen waarbij restwarmte wordt uitgewisseld. Dat kan immers wel al binnen de huidige wetgeving.

Wij willen in Vlaanderen een voortrekkersrol spelen. Vanuit Lovitas worden we wekelijks gecontacteerd door bedrijven, bedrijventerreinen, steden en gemeenten uit gans Vlaanderen. De interesse is gigantisch, zelfs vanuit Zuid-Afrika kregen we al vragen.”

Ook intercommunale DDS ziet een belangrijke rol voor toekomstige lokale energiegemeenschappen. Nathan Van Wouwe, energie- en klimaatcoördinator bij DDS: “Als expert in bedrijventerreinenmanagement zien we dat onder de ondernemers het vertrouwen aanwezig is om zo’n engagement aan te gaan. Wat Lovitas hier doet op het Hoogveld, willen we vanuit DDS uitbreiden naar andere bedrijventerreinen binnen onze regio. We moeten daarin ook de lokale besturen betrekken, want iedereen zal zijn rol moeten spelen, ook inwoners en verenigingen.”

Nathan maakt een parallel met autodelen.

“Door de hoge brandstofprijzen zullen we ook meer aan autodelen doen. Het is een verantwoordelijkheid om als lokaal bestuur daarin het voortouw te nemen. In Wichelen loopt er al een concreet project waarbij gemeente­ besturen binnenkort in hun gemeente­ patrimonium de eerste energiestromen gaan delen, gekoppeld aan laadinfrastructuur en deelmobiliteit. Ook Dendermonde, Zele en Lebbeke willen een voortrekkersrol spelen.”

“Dendermonde is alvast mee, maar andere gemeentebesturen hoorden het vijf jaar geleden donderen toen we ons concept voorstelden, of beter ons geloof verkondigden”, lacht Hugo. “Vorig jaar hebben we een energiestudiedag georganiseerd met meer dan honderd deelnemers. Onze partnerships met POM Oost-Vlaanderen, DDS, Flux50 en het stadsbestuur zijn cruciaal. Zo zorgt Flux50 voor contacten en kennis. Wij hadden van meet af aan hun steun. Wij staan open voor samenwerking met iedereen. We hebben nu zes jaar ‘missionariswerk’ verricht, maar op een bepaald moment moet het wel gebeuren.

45 bedrijven zitten al op ons cloudbased platform waarbij ze hun energie-investeringen perfect kunnen simuleren en hun verbruik kunnen optimaliseren in functie van hun productie en hun profiel. ” Volgens Pieter-Jan van POM Oost-Vlaanderen vertraagt vooral de ‘institutionele verrommeling’ dit soort nieuwe innovaties. “Er zijn zoveel instanties met eigen bevoegdheden en beslissingsrechten, maar alle parlementaire fracties zijn het in essentie eens met het gedachtengoed van Lovitas, alleen spelen er op hoger niveau altijd politieke afwegingen. Eén ding is zeker: innovatie komt niet ‘van bovenaf’ maar van ondernemers zelf die opportuniteiten zien en die ook perfect kunnen uitvoeren.”

“Het concept ‘Hernieuwbare Energie Gemeenschap’ is zo sterk en biedt zulke gigantische perspectieven, dat op termijn niemand dit kan tegenhouden. Lovitas is er in elk geval nu al klaar voor”, besluit Bert Leeman.

11

In de lobby Jouw belangen kamerbreed verdedigd

Deze lokale dossiers volgen we op de voet Er beweegt veel in Oost-Vlaanderen, zowel op vlak van ruimte om te ondernemen als mobiliteit. Een round up van de meest prangende dossiers, heet van de naald.

TEKST JAN GEERS EN JAN VAN GYSEGHEM

Aalst – Forensisch Psychiatrisch Centrum ten koste van ruimte voor bedrijvigheid?

De stad Aalst stelt de Vlaamse Regering voor om een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) in te planten op de locatie van de vroegere Gates-site (Erembodegem). Op de shortlist die eerder werd bekend gemaakt, werden nog vijf mogelijke locaties voor een FPC weerhouden, drie ervan zijn vandaag bestemd als bedrijventerrein. Voka Oost-Vlaanderen had zich eerder al uitgesproken tegen een inplanting op één van die drie terreinen en is voorlopig tevreden dat de Siesegemkouter niet weerhouden wordt. Dat behoudt de mogelijkheid om een Health & Care Valley uit te bouwen, met onder andere ook een innovatiehub voor zorgbedrijven.

Toch verzet Voka zich met klem tegen de komst van het FPC naar Erembodegem waar 12

het bedrijventerrein zal worden herbestemd naar een zone van openbaar nut. Met de keuze van de Gates-site zal daar 8,6 ha ruimte voor bedrijven verdwijnen. Ruimte die nergens in Aalst zal worden gecompenseerd en waarmee Aalst zowat de laatste ontwikkelbare zone voor algemene bedrijfsactiviteit verliest.

attractieve zone te maken voor bedrijven met verweefbare activiteiten. Dat steekt schril af met de inspanningen die de stad terecht levert voor de modernisering van de grote bedrijventerreinen Noord en Zuid. Toch zijn er vandaag een viertal bedrijven actief op Gates, met samen meer dan honderd werknemers.

Voor Voka Oost-Vlaanderen is het geen argument dat de princiepsbeslissing al drie jaar geleden werd genomen, zoals het stads­ bestuur aangeeft. Uit de recente onderzoeken - en met het ruimteverslindend concept dat voorligt - wordt duidelijk dat een FPC in Aalst gewoon heel moeilijk te realiseren valt op de daartoe voorziene gronden.

Voka stelt vast dat bedrijventerreinen gemakkelijke prooien zijn voor afwijkende invullingen, maar dat ambitieuze investeerders of groei-kmo’s in eigen stad in de kou blijven staan. “We herinneren ons nog het (afgewezen) pleidooi voor een stadion voor Eendracht Aalst op Erembodegem 4 en de jarenlange stalling van een Brandweermuseum in een grote bedrijfsloods op Erembodegem 3. Een FPC op Gates is een volgende sneer naar het ondernemerschap.”

Voka betreurt de hele gang van zaken.

Na de sluiting van de Gatesfabriek werd weinig ondernomen om van het gebied een

In de lobby

In de oksel tussen E40 en de spoorlijn Aalst-Denderleeuw, wil de overheid op de voormalige Gatessite een FPC bouwen.

Hierdoor verdwijnt 8,6 ha waardevolle ruimte voor bedrijven.

alles verder volgens plan verloopt, rij je hier vanaf medio mei, binnenkort dus, hindervrij.

Een volgende stap in een veilige en vlotte ring rond Gent is hiermee gezet en een belangrijke bottleneck voor de mobiliteit en de logistieke activiteiten in de haven behoort zo binnenkort tot het verleden.

Ook de Verapazbrug en de omgeving krijgen de komende maanden steeds meer vorm.

Samen met de werken aan de Dampoort volgt Voka alles nauwgezet op samen met de partners binnen Gent Op Weg, voor een maximaal resultaat en een minimum aan hinder voor bedrijven en werknemers.

Start- en scale-ups: help hen groeien Op 17 juni 2021 overhandigde Voka OostVlaanderen het manifest van Rimpelloze Zaken aan premier De Croo. Het manifest was en is een pleidooi voor meer rugwind voor jonge ondernemingen. We vragen minder drempels om een onderneming op te starten en om te laten groeien, en missen in Vlaanderen concrete ambities om deze groeimotor alle kansen te geven.

Mobiliteit Gent-Noord: het wemelt van de werven Wie af en toe aan de zuidelijke kant van de Gentse haven passeert, merkte het al op: het wemelt van de werven van aan de Meulestede tot aan de Dampoort.

Er wordt, ook op vraag van Voka, fiks geïnvesteerd in de toegangswegen naar de haven. De cruciale vervanging van de Meulestedebrug krijgt vorm, terwijl de oude brug ondertussen zo goed mogelijk in gebruik gehouden wordt.

Vandaag worden de kaaimuren voorbereid op de plaatsing van de dubbele brug. De eerste daarvan zou eind 2023 in dienst genomen moeten worden.

Verder naar het oosten naderen de werken aan de turborotonde bij Eurosilo hun eindpunt. Als

Ook dit jaar werken we verder aan deze ambitie. De drie werven die gedefinieerd werden omvatten: - het start-upbeleid en internationaal imago van onze regio - de uitdagende arbeidsmarkt en evoluties binnen het onderwijs - de financiering en administratie voor starten scale-ups Als het gaat over financiering, zijn er zeker verbeteringen te zien. Het vinden van

geschikt personeel in eigen land en in het buitenland daarentegen, blijft een zeer grote uitdaging.

Daarbij komen ook complexe procedures kijken die korter, eenvoudiger en voorspelbaarder zouden moeten zijn. Investeren in talent is cruciaal voor kennisregio’s zoals Vlaanderen. Dit betekent investeren in eigen talent, maar ook in het aantrekken en behouden van internationaal talent.

De arbeidsmarkt in onze regio is sowieso aan modernisering toe, maar de bestaande drempels zijn extra hoog voor jonge ondernemingen.

Zo zouden een vereenvoudiging van de bestaande single permit en het introduceren van nieuwe visavormen, zoals die in andere Europese landen vaak al bestaan (bv Digital Nomad Visa), alvast stappen in de goede richting zijn.

Extra bedrijfsruimte Zaubeek – Kruisem en Zulte Oost-Vlaanderen heeft planologisch het kleinste areaal aan bedrijfsruimte van Vlaanderen en dat aandeel blijft afnemen. Toch is het voor heel wat economische activiteiten onontbeerlijk om zich op daarvoor voorziene terreinen te kunnen huisvesten. Daarom zijn we tevreden dat er schot komt in één van de weinige nog te ontwikkelen gebieden in onze provincie. Het planproces voor uitbreiding van Zaubeek op het grondgebied van Kruisem en Zulte is opgestart en de openbare raadpleging zou binnenkort van start moeten gaan. Voka dringt al jaren aan op de opstart van dit proces en is dan ook erg tevreden met dit planinitiatief.

Waar lig jij wakker van? Hoe kan Voka jou verder ondersteunen en een gunstiger bedrijfsklimaat scheppen?

Neem een kijkje op onze pagina rond belangenbehartiging.

13

Dossier marketing & communicatie

Zo gelooft de wereld (in rep en roer) jouw bedrijfsverhaal

Digitaal, duurzaam en divers via het geschikte kanaal Wanneer zekerheden verdwijnen en allerlei ‘bedreigingen’ de kop opsteken, ga je als bedrijf dan anders communiceren? Welke verhalen en boodschappen stuur je uit naar medewerkers, klanten en maatschappelijke doelgroepen? Met welke marketing- en communicatietrends houd je best rekening en hoe laat je je begeleiden?

Wij vroegen het aan drie Oost-Vlaamse experten. Over één ding zijn ze het alvast roerend eens: wat er ook gebeurt in de wereld, bedrijven doen er goed aan om de maatschappelijke veranderingen scherp in kaart te brengen en een geloofwaardig verhaal te schrijven. En oordeelkundig gebruik te maken van de sterk versplinterde communicatietools van vandaag. En ja, ook in turbulente tijden willen bedrijven vooral verkopen, klanten vasthouden en nieuwe aantrekken. Daar is niets mis mee, maar je kijkt best uit hoe je dit in dialoog met de externe wereld aanpakt.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM

14

Dossier

Rond de tafel

ILSE DE SMEDT COM&CO

Com&co maakt b2b-spelers buitengewoon relevant. “Samen met hen bouwen we aan een toekomstgerichte contentstrategie, zowel naar klanten en prospects, als naar medewerkers en potentiële medewerkers, als naar andere stakeholders. Die strategie brengen we tot leven via creatieve contentcreatie.”

WANNES VAN GIEL BIGTREES

Bigtrees is een advies-en communicatie­ bureau dat focust op duurzaamheid via drie pijlers: consultancy, branding en go-to-market. Zo maken ze van duurzame keuzes logische keuzes. “We zorgen voor geloofwaardige rapportage over duur­ zaamheid, creëren betrokkenheid bij stake­ holders en bouwen impactvolle campagnes die uw doelgroepen overtuigen.”

BART DE WAELE DUKE & GRACE

© Kattoo Hillewaere

Duke & Grace is een (digitaal) strategisch marketingbureau. “We maken het verschil door vlotte interacties te ontwikkelen tussen organisaties, merken en mensen om zo positieve businessimpact te genereren.

Mensen verwachten meer van de producten die ze kopen, services die ze gebruiken en bedrijven waarmee ze in contact staan: instant dialogen, menselijke services en frictieloze ervaringen. En daarom moeten bedrijven vandaag verder gaan dan klassieke communicatie en IT-oplossingen om te winnen.”

15

Dossier

Als alles verandert, houd dan het doel voor ogen Bart De Waele wil niet al te fel dramatiseren.

Opgegroeid in de jaren tachtig, staan de ‘dreigingen’ van toen – de atoombom, werkloosheid… – hem nog scherp voor de geest.

Een samenleving in verandering is voor hem dan ook een gegeven, al heeft de mens (en de medewerker) daar soms flink wat moeite mee.

Ilse: Het klopt dat je bedrijven soms heel ver ziet zoeken naar hun purpose.

Dat wordt dan erg ongeloofwaardig. Een meubelmaker die “zorgt voor familiaal geluk”… tja. Je moet ook een onderscheid maken tussen een intentie – ‘We willen dit echt worden’ – en een opsmukactie. Dat is een groot verschil dat het bedrijf ook zelf wel aanvoelt.

Bart: De fundamentele noden en reflexen waar communicatie mee werkt – geborgen­ heid, hoop, (zelf)waardering – zijn niet veranderd. De context en de gebruikte tactiek kan veranderen maar communiceren naar medewerkers, klanten en eindklanten blijft in wezen ongewijzigd. Het is wel goed dat je uitkijkt waar de vector zit, waar de verandering gebeurt. Voor mij zijn dat de drie d’s: digitaal, duurzaamheid en diversiteit. Daar mag je als bedrijf zeker niet achter blijven.

Wannes: Vandaar het belang van trans­ parantie. Zeg wat je impact is, je positieve én je negatieve impact. En gebruik je co­m­ municati­ekracht om de transitie te maken.

De shift van cola regular naar cola zero is zo’n voorbeeld. Echt goed gedaan. Ze gebruiken een groot deel van hun marketing- ­en communicatiekracht om mensen in die richting te bewegen.

Ilse: Het strategisch kernverhaal van een bedrijf moet in orde zijn. Als dat zo is, dan is dat in goede en slechte tijden. Van daar uit moet je als bedrijf open communiceren naar alle doelgroepen die het nodig hebben.

Bart: Je komt dan snel bij de doelstelling – ‘purpose’ – van een bedrijf uit. Vaak zie je dat bedrijven op zoek gaan naar iets dat buiten hun business staat. ‘We moeten goed doen voor de maatschappij’. Terwijl er heel veel purpose te vinden is in hun business: de dingen goed doen, een degelijk product afleveren en de kwaliteit bewaken. Als je dat niet onder de knie hebt moet je niet de armoede in de wereld willen oplossen.

Het is waar dat vroeger een deel van de verantwoordelijkheid van een bedrijf afgewenteld werd op de maatschappij en dat iedereen dat wel ok vond. Dat wordt niet meer aanvaard. Een autoconstructeur kan de verantwoordelijkheid over de gevolgen van het rijden tegen moordsnelheden niet afwentelen op de maatschappij.

Wannes: Als je doet wat juist is, is dat al heel wat. Je hoeft niet per se iets te zeggen over Brexit of per se iets doen met Oekraïne. Dat is niet jouw grootste meerwaarde en ook niet wat mensen zoeken. Ik geloof ook sterk in purpose; dat gaat immers over jouw business. Als frisdrankenproducent kan je wel iets zeggen over gay rights, maar ik vind het veel interessanter dat je iets zegt over gezondheid en over plastic. Als je dat consequent doet, krijg je vertrouwen van de burger.

16

Weer naar de kern van marketing Komen bedrijven naar jullie om die purpose mee te bepalen of bepalen zij dat helemaal zelf en vraagt men jullie hulp om die doelstelling uit te dragen naar de wereld?

Ilse: Bedrijven kennen meestal een aantal bouwstenen maar die goed op elkaar plaatsen is niet eenvoudig. Vaak is dat gemakkelijker voor een buitenstaander, een ander bedrijf. Dat is niet vreemd, vind ik. Een externe blik daarop is heel nuttig.

Bart: Dat volg ik helemaal. Outside in denken is zo moeilijk als je zelf inside zit. Marketing is veel te lang in de hoek geduwd van advertising, aan het einde van de ketting. Een bedrijf bedenkt of ontwikkelt iets, brengt het naar de marketingafdeling met de boodschap: ‘Verkoop het nu’. Terwijl de kern van marketing net andersom is: die eindklant kennen, inzicht verwerven in de klant en pas dan het product ontwikkelen en in de markt zetten.

Dat is wat Ilse bedoelt met strategisch. Voor een traditioneel bedrijf dat vertrekt vanuit zijn productie is dat supermoeilijk.

‘Digitaal’ komt goed van pas om scherp in kaart te brengen wat de eindklant wil. Dat kan soms via kleine tactische middelen.

Het gebeurt dat wij voor een klant naar een nieuwe markt gaan – soms in het buitenland – door Googleadvertenties te plaatsen voor een product dat er nog niet is. Gewoon om de respons te bekijken. Digitaal heb je dus veel meer laagdrempelige middelen ter beschikking om te voelen, te zien en te weten wat de eindklant denkt om van daaruit naar een eindproduct te gaan.

De kern van marketing volgens Duke & Grace: de eindklant kennen, inzicht verwerven in de klant en pas dan het product ontwikkelen en in de markt zetten.

Ondanks grote maatschappelijke disrupties verandert de ‘purpose’ van een bedrijf – authentiek, geloofwaardig, nobel – niet noodzakelijk, wel de manier waarop jullie bedrijven helpen om dit verhaal te brengen?

Bart: De maatschappelijke shift is er wel: men accepteert niet meer dat je niet ‘nobel’ bezig bent. Dat werd vroeger soms wel nog toegedekt.

Wannes: Heel belangrijk is dat een bedrijf geen maatschappelijke last veroorzaakt door zijn activiteiten. Vroeger was het gepermitteerd om als marketeer alles in de markt te duwen en mooi te maken wat een bedrijf te bieden had. Nu gaan wij als bureau in dialoog met de klant en zijn wij een sparringpartner. Wij gaan na of iets echt toegevoegde waarde biedt voor jou, de maatschappij en jouw klant.

Bart: Er is, afgezien van de ingrijpende recente gebeurtenissen, een maatschappelijke shift aan de gang. Mijn kinderen en de twintigers die bij ons werken vinden andere dingen, in een andere volgorde, belangrijk dan wat wij belangrijk vonden. Het is als bedrijf en als marketeer zaak om goed te snappen waar de verandering zit en daarop in te spelen. Weliswaar dicht bij het product en niet als ‘mooimakerij’ aan de buitenkant.

Ilse:. Ik kan geloven dat veel ondernemers zich zorgen maken over wat er nu allemaal gebeurt en zich afvragen hoe zich te gedragen (en te communiceren) maar als hun startverhaal goed stààt, dan lukt het wel.

Beter communiceren met eigen mensen Moet je met medewerkers vandaag anders in dialoog gaan?

Ilse: Ik denk van wel, maar dat zit niet noodzakelijk in de communicatie, wel in het omgaan met medewerkers. Natuurlijk moet

Dossier

“

Wij gaan naar een superdiverse maatschappij. Niet één homogene groep en een paar kleine groepen maar honderden verschillende kleine groepen.

Dat vraagt een fundamenteel andere manier om mee te communiceren

BART

je doen wat je zegt en zeggen wat je doet.

Meer dan ooit is het nu van belang goed te weten: ‘Wat vraag ik mijn medewerkers en wat ga ik hun bieden in ruil?’

Komen bedrijven jullie opzoeken om daar meer aandacht aan te besteden?

Bart: Vooral tactisch, vanuit de vraag om nieuwe mensen te vinden.

Ilse: Niet vanuit de behoefte om een nieuw verhaal te schrijven.

Wannes: Ze zouden trouwens een stap vroeger moeten komen, want rekruteren is veel duurder dan mensen houden.

Bart: Let wel, wij worstelen daar ook mee als bedrijf. Gans onze sector heeft vorig jaar heel veel verloop gekend.

Je mensen echt ‘iets degelijks bieden’, wat is dat dan?

Ilse: Dat zit niet in verloning. Wij werken enorm op ‘sfeer’. Ik waak erover dat onze mensen grààg naar kantoor komen omdat er altijd iets gebeurt. We vieren veel: verjaardagen, jubilees, grote klanten of projecten die wij binnen halen…’t Is altijd feest! (lacht). Het gaat vaak om kleine dingen hoor, een veelheid aan kleine attenties. De mensen hebben op den duur het gevoel dat zij iets missen als ze er niet zijn.

En hoe ga je om met vragen van mensen die toch vaker thuis willen werken?

Ilse: Dat blijft mogelijk, maar het gevaar bestaat dat de voeling en de betrokkenheid verdwijnen en dat is nefast.

Bart: Wij worstelen daar ook wel mee hoor maar ik heb nog niet het gevoel dat bedrijven in Vlaanderen naar communicatiebureaus stappen om daar een antwoord op te geven.

Ilse: Als ze dat doen is het om de verkeerde reden. Je kan maar communiceren wat intern waar is.

Wannes: Door thuiswerk verlies je connectie en engagement. Maar er is mij in de voorbije periode iets opgevallen: mensen verlangen vooral duidelijkheid waarom zij iets moeten doen (purpose) en zij hebben nood aan waardering. ‘Wat heb ik goed of minder goed gedaan?’

Feedback is key. Blijkbaar is dat nog veel meer nodig in een thuisomgeving dan op kantoor.

Ondervinden jullie druk van de medewerkers om meer thuis te kunnen werken?

Bart: Wij laten dat los. Dat regelt zichzelf door voldoende ‘ambiance’ te creëren…

Ilse: Bij ons mogen de medewerkers kiezen waar ze werken, maar helemaal thuisblijven is natuurlijk geen optie. Dan groeit het gevaar dat de voeling en de betrokkenheid met het bedrijf en de collega’s verdwijnen en dat is nefast.

Bart: Klopt, al hangt dat dan weer van het profiel af. Een developer zal eerder geneigd

zijn om fulltime thuis te werken terwijl onze creatieven niets liever hebben dan voort­ durend te feesten op kantoor (lacht). Beiden moet je tegengas bieden. Het is onze taak om dat wat in balans te houden zonder vaste regels op te leggen.

Bespreek je dat met de hele groep?

Bart: Wij hebben de aandachtspunten opgelijst en guidelines gemaakt. We stimuleren asynchrone communicatie (red.: communicatie waarop je niet meteen een antwoord verwacht, in tegenstelling tot communicatie in real time zoals een Zoommeeting), digitale vergaderingen worden raadpleegbaar gemaakt, wij werken met videoboodschappen. Het nadeel van volledig thuis of digitaal te werken is dat alles plots zeer gepland moet zijn. Als je iets wil bespreken moet je vooraf een meeting vastleggen. Het is dan heel moeilijk om uit te breken naar die informele communicatie. De heel natuurlijke bedrijfscommunicatie, door rond te lopen op kantoor, valt weg in een keurslijf van uitsluitend geplande communicatie.

Ilse: Voor mij is de invulling daar: maatwerk.

Het is verregaand, maar ik denk dat wij steeds meer gaan naar een situatie waarbij voor elke medewerker een job gecreëerd wordt op maat. Die krijgt dan de vrijheden die hij zelf wil en aankan en ook de invulling die het beste past. Dat is veranderlijk en betekent dat je om de zoveel tijd opnieuw gaat samen zitten en bekijkt welke verandering men wenst en wat men wil bijleren.

17

Dossier

Aan het eind wil iedereen verkopen Een ondernemer kan de beste bedoelingen hebben maar op het einde van de rit wil hij ook nog – of vooral – verkopen. Hoe moet hij daar dan communicatief mee aan de slag?

Ilse: Ik denk dat het er altijd op aankomt om relevant te zijn voor jouw doelgroepen.

Relevantie kan zijn: hoe kan ik ervoor zorgen dat klanten hun job beter en gemakkelijker kunnen doen?

Bart: Daarvoor moet je eerst goed snappen hoe de klantenreis van jouw eindklant in elkaar zit. Welke vragen worden gesteld en hoe worden beslissingen genomen? Een veel voorkomende valkuil is het verengen van de customer journey tot het traject tussen het eerste contact en het laatste contact met de eindklant. Maar dan negeer je een stuk van de klantenreis vooraf en achteraf dat misschien kans biedt om business uit te breiden. Denk aan de aannemer met installateurs-klanten die niet instaan voor de after sales bij de eindklant. Dat kan een betalende extra business zijn waarvan men zich niet bewust was omdat zij inside out keken.

Wannes: Een klant heeft meestal twee aankoopmotivaties: ‘Hoe voel ik er mij bij als ik een product koop? Dat gaat dan vaak over convenience: prijs, gebruiksgemak. De andere gaat over de vraag: ‘Hoe denk ik dat anderen zich zullen voelen over mijn aankoop? Wat is mijn reputatie tegenover mijn peers?’ Als je die twee op orde hebt, zit je al een heel eind in verkoop. En verder houd je de drie d’s heel goed in de gaten: digitaal, duurzaamheid en diversiteit. Sommige bedrijven zien dit echt nog niet of willen dit niet zien, maar het is een gegeven.

Als je aandacht hebt voor duurzaamheid en voor diversiteit, zal dat commercieel lonen?

Wannes: Zeer zeker.

Bart: Soms opent dit noodgedwongen ook nieuwe doelgroepen. Nu denken wij in doelgroepen die voor 90% homogeen zijn met daarnaast enkele uitzonderingen. In die zin is diversiteit vergelijkbaar met de digitale wereld van 2005. Alles was toen niet-digitaal en met de laatste vijf procent van het budget werd ook nog een website gemaakt ‘voor de nerds’.

Wij gaan naar een superdiverse maatschappij. Niet één homogene groep en een paar kleine groepen maar honderden verschillende kleine groepen. Dat vraagt een fundamenteel andere manier om mee te communiceren. Concreet: in plaats van één 18

Vlaamse website te maken met vertaling ga je naar een concept van website met onmiddellijk dertig verschillende talen. Wij worden daar nu reeds toe gedwongen door bepaalde klanten. Zij willen in de taal en de leefwereld van hun diverse doelgroepen communiceren.

Dat kan pas geloofwaardig gebeuren indien wij zelf superdivers worden. Een immense uitdaging …

Wannes: Ook voor ons, bij Bigtrees. Hier willen we het volgende jaar hard op werken.

Ilse: Het is soms zelfs een beetje gênant om er klanten advies over te geven want bij ons is het ook nog all white …

Bart: Shein is op dat vlak een mooi voorbeeld. Dat Chinees bedrijf verkoopt fast fashion en is nu het sterkst groeiende modebedrijf ter wereld, straks groter dan Zara en H&M. Zij onderzoeken eerst de nood van de klant en maken dan kleding. Shein ontwerpt een duizendtal stuks per dag, zetten die in de app en kijken na op welke stukken er veel engagement is. Alleen die modellen gaan zij produceren en distribueren. Shein heeft geen stock die aan het eind moet vernietigd worden. Door hun app en de data centraal te zetten, draaien zij de cyclus om.

Wat betekent dat voor diversiteit? Wel, zij hebben niet in elk land een designer nodig die de lokale smaak kent. In India duiken er

Klanten hoeven niet perfect te zijn, ze moeten wel 100% transparant zijn, o.a. op vlak van duurzaamheid, vindt Bigtrees.

Dossier

bij de eindklant andere trends op dan in België of in de V.S. Zo zijn zij superdivers in hun aanbod, en op maat. Het systeem is zelfversterkend want jij krijgt in de app alleen nog de kleren die je mooi vindt. Zij maken niets dat niet verkocht wordt en zij hebben geen eigen kennis nodig om op maat van de diversiteit te werken. Dat kan enkel wanneer je data aan het begin van het proces zet. Dat is de kracht van digitaal.

Er schuilen natuurlijk wel gevaren In het hele verhaal: Chinezen en data…

Ilse: Het bewijst ook hoe een diversiteits­ verhaal uitmondt in echt maatwerk. Dit is een voorbeeld op basis van data en een algoritme, maar het zou ook mogelijk moeten zijn op andere vlakken.

Eigen uitdagingen Wat zijn voor jullie de belangrijkste uitdagingen waarmee jullie als communicatieadviseurs zelf mee worstelen?

Ilse: Wat ik heel moeilijk vind, is onze groei in de hand houden. Een organisatorische kwestie… omdat de vraag zeer groot is, veel groter dan wat wij te bieden hebben. Welke opdrachten mogen wij aannemen? Wat kunnen wij waarmaken?

Op het loutere vlak van marketing en communicatie is het nu niet anders dan voorheen. Het moeilijkste is wanneer er bij de klant intern iets fout loopt en men poogt dat op te lossen met goede marketing en communicatie.

Bart: Polish a turd…

Wannes: De reden waarom ik in het vak ben gestapt is omdat ik de wereld wil veranderen.

Ik ben een activist, vermomd als marketeer.

Onze klanten moeten het juiste doen – purpose driven – maar dat geldt ook voor mezelf. Voor mij stelt zich steeds de vraag: ‘Ben ik hier echt een bijdrage aan het leveren aan een duurzame samenleving of ben ik een bedrijf aan het helpen om de flank af te dekken? Het is een persoonlijke, ethische vraag. We aanvaarden trouwens veel meer grote klanten dan vroeger want hoe groter het bedrijf, hoe groter de positieve impact kan zijn.

Daarnaast is ‘duurzaamheid’ enorm technisch geworden. Vroeger volstond: ‘Wij gaan het zo goed mogelijk vertellen.’ Vandaag is duurzaamheid een deel van financial repor­ ting met strikte reglementering. Wij hebben zelf mensen nodig die enorm veel weten over duurzaamheid en over marketing.

“

De reden waarom ik in het vak ben gestapt is omdat ik de wereld wil veranderen. Ik ben een activist, vermomd als marketeer

WANNES

Maar elke klant of opdracht moet in de eerste plaats jouw doelen invullen?

Wannes: Toch wel. Ik denk aan een klant van ons, actief in fashion. Elke activist zal je zeggen: ‘Fashion krijg je niet verduurzaamd.

Onmogelijk’. De enige manier om het te doen is degrowth. We gooien dubbel zo snel kleren weg als tien jaar geleden. Waanzin.

Waar zit onze toegevoegde waarde dan?

Wel: marketing gebruiken om ervoor te zorgen dat ze minder van hun niet-duurzame collectie verkopen en meer van de duurzame collecties.

Wordt er nog in slogans over ‘duurzaam’ gecommuniceerd?

Wannes: Die tijd is volgens mij voorbij. Als adviseur moet je wel waakzaam zijn. Daarom leg ik ook de nadruk op transparantie. De verwachting is niet dat je perfect bent, wel dat je transparant bent. Het is ook zinloos om je groener voor te doen dan je bent. Net zoals ik overtuigd ben dat het zinloos is om per se iets te willen doen met Oekraïne als je daar gewoon geen bijdrage over te leveren hebt.

Doe dat dan niet.

Bart: Wat in ons vak moeilijk is, is de verhouding korte termijn – lange termijn.

We hebben te maken met een spectrum, met aan het ene eind brand building en aan het andere conversie en sales. Bouwen aan een merk vergt heel veel inspanningen op lange termijn. Op korte termijn merk je niet dat de verkoop beweegt, maar het zorgt wel voor pricing power op de lange termijn.

Communicatie en marketing, gericht op conversie, werkt op korte termijn heel goed op sales maar is prijseroderend op lange termijn. Beursgenoteerde bedrijven of klanten die meer en meer te maken krijgen met onzekerheid en crisis, moeten op korte termijn (naar kwartaalresultaten) werken.

Om vast te stellen dat zij na verloop van tijd in een prijseroderende markt zijn terechtgekomen. Zij hadden tien jaar eerder hun merk moeten beginnen opbouwen. Het evenwicht vinden tussen de beide krachten is bijzonder lastig omdat de klant-marketeer onder sterke kortetermijndruk staat.

Ilse: Dat is inderdaad altijd zo geweest. Maar effectief, in tijden van onzekerheid gaan merken en bedrijven op de heel korte termijn spelen en dat is eigenlijk niet de beste kaart.

Bart: Door de hele digitalisering duiken paradoxen op. De traditionele kanalen zoals televisie en outdoor werken nog altijd best op het niveau van brand building. Digitaal werkt vaak het best op het niveau van conversie.

In de hele shift worden de klanten naar de digitale kanalen getrokken.

Een andere paradox is: in de digitale wereld komt het aan op ‘merk’. Als Google en Amazon de belangrijkste digitale kanalen voor toeleiding naar eindklanten zijn, dan heb je er belang bij dat de klant niet ‘toiletpapier’ intikt, maar jouw merk van toiletpapier.

Een sterk merk is absoluut belangrijk in de winner takes it all-wereld van digitaal.

Ilse: Vandaar het belang van een strategisch verhaal dat goed zit en goed moet blijven zitten.

Overleven de merken?

Worden merken vandaag sterker of staan zij onder druk?

Wannes: In retail is de druk reëel. Er blijkt een enorme shift bezig te zijn naar huismerken.

In de UK zijn ze nu al goed voor 40% van het winkelmandje. Maar merken zullen altijd blijven bestaan. Merken zijn zoals mensen: je wil die vertrouwen en je wil er een relatie mee aangaan.

19

Dossier

Is er sprake van merkerosie?

Bart: Er is een shift aan de gang. De grote merken die iedereen in het hoofd heeft, werden gebouwd in de jaren tachtig tot 2000 vanuit een groot complex, gevormd door massadistributie en massacommunicatie.

Dat komt onder druk. Die merken worden nu uitgedaagd door de versplintering van de communicatiekanalen. Omgekeerd, zie je heel veel kleine merken die vanuit hun merkwaarde, heel gericht, de nieuwe kanalen gebruiken naar nichedoelgroepen. Zij gaan niet de Unilevers van morgen zijn; die pakweg drieduizend sterke merken zullen samen een nieuwe versie vormen van Unilever.

Ik zie een shift die de versplintering van de communicatiekanalen volgt. Vroeger was er één VTM die reclame uitzond waarmee je iedereen kon bereiken; vandaag heb je drieduizend channels, zeshonderd sociale media en 300.000 influencers…

Ilse: Je bouwt zelf je publiek uit en in je eigen niche kan je heel sterk zijn.

Bart: Daar wordt jouw merk super belangrijk maar er zal geen megamerk meer zijn.

Wannes: Is dat in de feiten echt zo?

Ilse: Een bol.com doet het natuurlijk wel goed, hé. Die volgen heel mooi de uitgezette lijn van hun verhaal, tot en met de man die bij jou thuis een koelkast komt installeren.

“

Wannes: Dat is dan toch een verhaal van een gigant die vele kleintjes opeet, niet van vele kleine merkjes?

Bart: Dat is dan de paradox. Digitaal is het: ‘Winner takes all’. Google en geen andere, Facebook en geen andere. In de consumer brands zie je de erosie van de grote geconsolideerde merken.

Hoe proberen die het tij te keren?

Wannes: Ik volg met aandacht een aantal merken, zoals De Vegetarische Slager of Pukka Thee. Kleine merken met onvoorwaardelijke fans. Duurzaamheid, smaakbeleving, echt sterke communicatie. Ze zijn beide Unilever-merken geworden en maken deel uit van de ‘overlevingsstrategie’ van het concern. De omzet van De Vegetarische Slager is verveelvoudigd. Unilever maakt het merk veel groter. Wat Burger King vandaag doet voor vleesvervangers kan geen enkele kleine speler realiseren. Hoe groter het bedrijf, hoe groter de impact.

Andere tijden, andere communicatievragen Bestellen klanten vandaag andere opdrachten bij communicatiebureaus? En hoe zit het met de budgetten?

Ilse: Wij ervaren dat sinds covid heel veel bedrijven beseft hebben: ‘Digitaal staan wij niet klaar.’ Wij hebben een batterij verkopers die niet meer mogen buiten komen, maar hoe gaan wij het nu doen?’ Zij willen het digitale verhaal vertellen en zorgen dat het in alle kanalen goed zit.

Bart: De totale budgetten van de marketeers zijn groter geworden.

Alleen zit daar een heel zware

Wij ervaren dat sinds covid heel veel bedrijven beseft hebben: ‘Digitaal staan wij niet klaar’ ILSE 20

IT-component in. Het is nu van uitermate groot belang om je digital real estate goed te hebben. Dat betekent dat de website geconnecteerd wordt met een CRM- en een ERP-systeem. Dat zijn veel bedrijven vergeten. Plots moet die marketeer niet meer aan shadow IT doen maar met de IT-man in het bedrijf overeenkomen en een deel van zijn budget ‘afsnoepen’. Wij helpen de marketeer om zijn IT-kennis op te krikken – hij moet nu plots leren wat een ERP is en hoe je die met een API (Application Programming Interface) verbindt. Tien jaar geleden kwamen wij vrijwel nooit met IT in aanraking, nu zit het in de kern van de business. Tegelijk gaan ook nog eens heel veel bedrijven direct to consumer, niet noodzakelijk om hun distributiekanaal te passeren maar om die dataconnectie met de eindklant terug te hebben. Als je enkel verkoopt aan een distributiekanaal verlies je heel je inzicht in de eindklant. En het distributiekanaal is niet klaar om die data te capteren.

Wannes: Wij hebben wat analoge ervaringen. De eerste vraag die bedrijven aan ons stellen gaat over credibility in duurzaamheid.

Daar sukkelen heel wat corporates mee. ‘Wij doen ons best maar niemand gelooft ons.’

Wij lopen nu veel langere consultancytrajecten dan dat de campagnes duren. En ook wij komen met veel meer mensen in bedrijven in contact. Vroeger was het de marketeer, soms samen met de CSR-manager (corporate social responsability). Nu zien wij ook de financieel directeur want hij doet de reporting – zeker wanneer het bedrijf beursgenoteerd is – en daarbij ook nog vaak projectleiders die iets willen zeggen over het implementeren van duurzaamheidsprojecten.

Een andere belangrijke, mooie shift die wij merken is het sterk toegenomen belang van interne communicatie. Kijken of de eigen mensen overtuigd zijn van diversiteit en duurzaamheid. Het is cruciaal om dat verhaal naar buiten te brengen.

Ilse: Er is inderdaad veel vraag van bedrijven om hen te helpen, samen met het hybride werken en employer branding.

Waar houdt de gemiddelde Vlaamse kmo – bijvoorbeeld een onderneming in frees- en draaiwerk met 25 medewerkers – nu best rekening mee op vlak van interne en externe communicatie?

Dossier

© Jeroen Willems

Bij com&co moet er een klik zijn met de klant en de opdracht, anders weigeren ze de opdracht.

Bart: Voor mij is in de hele communicatie­ shift belangrijk: ‘Own your own digital real estate.’ Zorg dat je over eigen kanalen beschikt om naar klanten en medewerkers te communiceren, besteed dat niet meer uit.

Vertrouw niet op Facebook, en zelfs niet op jouw reclame- of marketingbureau. Anders zal je merken dat er ruis komt op de kanalen en dat je voeling mist met interne en externe doelgroepen.

Wannes: Mijn oproep is: ‘Blijf authentiek.’

Als je dan dicht bij je inherente waarden blijft en bij wat je wil betekenen voor die klanten, gaan alle communicatie-acties – wat ook de trends zijn – heel oprecht zijn. Iedereen is anders, dat is diversiteit. Universele waarden blijven echter altijd geldig: hoe meer je (authentiek) over waarden communiceert, hoe sterker je merk zal worden.

Ilse: (Mijmerend) Ik heb daar niets aan toe te voegen. Dat is mooi verwoord.

Het ideale bureau (voor jou)?

Tot slot, hoe kies ik een communicatie­ partner?

Ilse: Ik denk dat het belangrijk is dat bedrijven goed in kaart brengen waar hun grootste

nood zit. En of het specialisme van het bureau aansluit bij hun noden. Soms denk ik: ‘Wij zijn hier niet de juiste partij.’ Ik zeg dat dan ook.

Wannes: Wij werken het best op waarden.

Wat minder werkt, is het hele idee van creatieve pitches want uiteindelijk kiest de opdrachtgever voor het leuke plaatje.

Strategie en waarden zijn veel belangrijker; het creatieve komt altijd in orde. Pitches zuigen jammer genoeg enorm veel kapitaal uit de markt, want wij zetten ook echt iedereen aan het werk in een pitch. Maar dat geld moet ergens terugverdiend worden. Hierbij dus een oproep aan de overheid… (iedereen knikt instemmend) om het anders te doen.

Ilse: Super frustrerend. Bedrijven mogen gerust tien bureaus zien, maar iedereen aan het werk zetten en zien wat er uit komt, dat is heel vreemd.

Bart: Wij zoeken klanten die bij ons passen en die euh… (wikt) vriendelijk zijn. Mocht ik een klant zijn dan zou ik twee assen bekijken. De ene as is specialisatie versus all-in. Sommige klanten zijn gediend met het zelf aansturen van specialisten en zelf de

coördinatie verzorgen. Andere klanten willen dat niet en zoeken een all-in partner. Dat heeft te maken met de getalsterkte van de interne communicatie-afdeling maar ook met de sector en het soort producten en diensten.

De andere as gaat over strategisch versus uitvoerend. Soms ligt de strategie er gewoon.

Dan heb je een uitvoerend bureau nodig.

Als je één van ons vraagt, is het voortdurend vechten want wij gaan die strategie in vraag stellen.

Wij hebben onze doelgroepen ondervraagd en die kennen het agency-landschap niet. Zoek dan maar in die wildgroei van bureaus… Zo komen wij in pitches terecht die wij niet willen.

Ilse: Wij hebben duidelijk opgelijst onder welke voorwaarden we ons beste werk kunnen opleveren: een qualification sheet.

Als we voelen dat een nieuwe klant of opdracht niet past, zeggen we het meteen.

Dat is voor de klant belangrijk, maar ook voor onszelf als bureau. We hebben allebei baat bij een optimale samenwerking.

Het is maar dat je het weet.

21

Meegedeeld

INVISIBLE PUPPY VERBINDT MARKETING EN IT TOT ZICHTBARE RESULTATEN

Marketinginvesteringen met meetbare opbrengst Corona heeft op marketinggebied veel duidelijk gemaakt. Dat een digitale benadering van potentiële klanten een volwaardig alternatief voor het fysieke kan bieden, bijvoorbeeld. Koppel daaraan de technologische innovaties die dit alles glashelder meetbaar kunnen maken én de steeds strenger wordende data en privacywetgeving waardoor ‘bulk’mailing niet meer kan en je komt uit in een wereld waar IT en creatieve marketing met elkaar moeten vervlochten worden.

Wie koopt nog iets fysiek alvorens niet even rond te surfen op het net om op die manier een idee te krijgen van het relevante aanbod op de markt?

Hoe kunnen we bepaalde personen dirigeren naar websites die hun interesses aanwakkeren en voeden?

Welke verdere acties (digitaal en/of fysiek) zijn er dan nog nodig om de potentiële klant over de streep te trekken en vervolgens aan jouw bedrijf te binden?

En hoe zorgen we ervoor dat bij dit alles heel duidelijk wordt wat de resultaten zijn van elke actie afzonderlijk, met andere woorden: de opbrengst van marketinginvesteringen zichtbaar maakt?

Het zijn deze vragen die de kernactiviteiten uitmaken van Invisible Puppy, een performance marketingagentschap.

BEHEERSBARE EN DOELGERICHTE MARKETINGBUDGETTEN

te genereren, klanten te binden en naamsbekendheid te versterken, maar men kon er niet de vinger op leggen welke investering nu precies leidde tot welke opbrengst. De technologische mogelijkheden van digitale marketing maken deze investeringen echter bijzonder transparant. Wanneer klanten bijvoorbeeld een advertentie online publiceren, kan je bij wijze van spreken 24 u later het effect meten en bijsturen waar nodig. Dit betekent ook dat je veel beter de marketingbudgetten kan beheren, optimaliseren en doelgerichte keuzes maken. Om even verder te borduren op de beursdeelname: dat neemt een gigantische hap uit het marketingbudget, levert een al even gigantisch aantal leads op die onmogelijk allemaal degelijk kunnen verwerkt worden, waardoor er leads uit de boot vallen. Digitale marketing daarentegen, laat veel meer spreiding en opvolging toe.”

Managing partner Jonas Verhaeghe: “Wat niet wil zeggen dat we enkel het digitale aanbieden: we bekijken alle opties en zetten die in al naargelang de objectieven van de klant.

Managing partner Tom De Baere: “De resultaten van marketinginvesteringen zijn jarenlang moeilijk meetbaar geweest. Het buikgevoel zei dat bv. de aanwezigheid op een bepaalde handelsbeurs noodzakelijk was om leads

Samen met de klant brengen we eerst de doelstellingen in kaart, formuleren we een strategie en daaraan gekoppelde creatieve oplossingen, en gieten dat in een stappenplan en meetplan. De return van het geheel en de stappen daarbinnen kunnen we vervolgens meetbaar maken.”

Binnen dit hele digitale gebeuren zien we de noodzaak dat marketing en IT zich vervlechten.”

De producent van babyverzorgingsproducten Mustela bijvoorbeeld, wil haar dagelijkse inspanningen inzake duurzaamheid meer bekendheid geven. Invisible Puppy rolde een stappenplan uit rond Facebook, Instagram en digitale advertenties. Via een realtime dashboard kan Mustela de resultaten van de campagnes raadplegen, de ROI meten en hun budgetten doelbewuster inzetten.

JONAS VERHAEGHE 22

Meegedeeld

Bouwonderneming Bostoen zocht dan weer een manier om meer zichtbaarheid te krijgen in de digitale wereld. Invisible Puppy realiseerde een competitieve plaats in de zoekresultaten van Google, een online advertentiecampagne en advies en opleiding rond sociale media, e-mail­marketing en meer. Dit bracht Bostoen meer online leads en een prominente aanwezigheid in de markt op.

PRANGENDE UITDAGINGEN

De Baere: “Om marketinginvesteringen rendabel te maken, is er altijd een basisinvestering nodig. Het heeft geen zin om een digitale strategie te ontwikkelen opdat je website meer potentiële klanten zou aantrekken, als de website niet up to date is. In dat opzicht verschilt de digitale wereld niet van de fysieke: een fris ogende winkel met een aantrekkelijke etalage trekt meer geïnteresseerden aan dan een stoffig pand.”

Verhaeghe: “Binnen dit hele digitale gebeuren zien we de noodzaak dat marketing en IT zich vervlechten. Beiden zitten op een goudmijn aan data die ze op allerlei manieren nuttig kunnen aanwenden, maar onvoldoende uitpuren.

Omdat marketing onvoldoende de reikwijdte van datamogelijkheden kent en IT vaak weinig voeling heeft met de basisbehoeften bij de klanten.

Invisible Puppy fungeert als een bemiddelaar tussen de werelden van IT, sales en marketing, maar het staat buiten kijf dat binnen het bedrijfsleven deze entiteiten meer naar elkaar moeten toegroeien om de digitale uitdagingen van morgen aan te vliegen.

De Baere: “Als marketeer moet je je bovendien heel goed bewust zijn van de snel evoluerende Europese regelgeving inzake data en privacy zodat je systemen kan inbouwen die de privacy garanderen. Vergeet de bulkmails vanuit een of ander aangekocht databestand: als marketeer word je verplicht om na te denken hoe je een bedrijf relevant in de markt kan zetten zodat het automatisch bezoekers genereert.

“Nadenken hoe je je als bedrijf relevant maakt voor potentiële klanten, met welke informatie je hen kan aantrekken, hoe je een relevante rol kan spelen in zijn leefwereld.”

TOM DE BAERE Een mooi voorbeeld hiervan vind ik het project dat we met een aannemer hebben uitgedokterd opdat klanten die een huis willen bouwen, eerst bij hem terechtkomen, in plaats van eerst een architect te contacteren die wellicht met eigen aannemers werkt. Met Invisible Puppy hebben we ervoor gezorgd dat hij gevonden werd door klanten met bouwplannen nog voor ze een architect hadden aangesproken, precies door de aannemer relevant te maken. Hij was digitaal aanwezig waar de klant aanwezig was, waardoor de klant getriggerd werd om naar de website van de aannemer te gaan. Op die website biedt hij inspirerende bouwplannen aan die de potentiële klant kan downloaden in ruil voor een stukje prijsgeven van zijn privacy (e-mailadres).

Dat is de uitdaging van vandaag: dat je vanwege de privacy en veranderende dataregelgeving moet nadenken hoe je je als bedrijf relevant maakt voor potentiële klanten, met welke informatie je hen kan aantrekken, hoe je een relevante rol kan spelen in zijn leefwereld.

Marketeers en bedrijfsleiders moeten veel creatiever beginnen nadenken binnen de technologie en ook daarbuiten: goede branding, goede concepten en alles laten samenvallen in één relevant verhaal.”

23

Meegedeeld

VULPO: DIGITAAL AGENTSCHAP OP MAAT

Slimme, doordachte, flexibele en performante oplossingen voor morgen Of u nu op zoek bent naar een partner om uw website een boost te geven, een performante webshop te bouwen, uw processen en repetitieve taken te automatiseren via online platformen, Vulpo komt u tegemoet met gepersonaliseerde oplossingen.

Oprichter en zaakvoerder Bert De Swaef: “Vulpo biedt al sinds 2012 software­ oplossingen aan, die meestal from scratch worden opgebouwd en dus volledig aan de wensen van de klant beantwoorden. In onze beginperiode hebben we opdrachten voor derden uitgewerkt, maar de laatste jaren hebben we een eigen cliënteel opgebouwd in verschillende sectoren. Dat biedt het voordeel dat klanten kunnen mee genieten van de resultaten van deze kruisbestuiving.”

SOFTWAREPLATFORMEN

Vulpo bijt zich graag vast in het automatiseren van processen waarbij de human errors zo veel mogelijk worden uitgesloten en in het bouwen van complexere websites met meerdere integraties.

Bert slooft de mouwen op en somt meteen een aantal recente cases op.

Zoals bijvoorbeeld voor EV-Point, een bedrijf gespecialiseerd in het bouwen en beheer van oplaadinfrastructuur voor elektrische wagens en daardoor een ideale partner voor laadpalen (thuis, op het werk en in openbare domeinen). EV-Point beschikt over een nationaal netwerk van publiek toegankelijke laadstations en interoperabele stations van nagenoeg alle marktspelers.

De Swaef: “We hebben voor hen een nieuwe website gebouwd en een platform voor het beheer van hun netwerk en hun klanten. Klanten kunnen via dit platform de status van de laadpaal checken. Verder hebben we een integratie met de webshop gerealiseerd, waar beheerders nieuwe gebruikers 24

kunnen toevoegen, nieuwe laadpassen aanmaken en de klanten automatisch maandelijks gefactureerd worden.”

Ook Immohelp kreeg te maken met een gelijkaardige complexiteit. Immohelp brengt vastgoedmakelaars, notarissen, experts en particulieren samen via een online platform dat ervoor zorgt dat alle nodige attesten (EPC, elektriciteitskeuring, stookolietanks) op één platform aan te vragen en te raadplegen zijn. Dankzij Vulpo kan Immohelp garanderen dat 72 u na het plaatsbezoek de attesten beschikbaar zijn.

De Swaef: “We hebben voor hen een applicatie ontwikkeld, gecombineerd met een promotionele website zodat gebruikers duidelijk geïnformeerd worden over de voordelen van het platform. Verder hebben we ons geconcentreerd op het vereenvoudigen van de procedures en de automatische afhandeling ervan. Zo kunnen makelaars, notarissen en particulieren via het platform attesten aanvragen; die aanvragen worden verstuurd naar alle deskundigen die in aanmerking komen voor de uitvoering ervan. Het platform maakt een match met de regio en het vakgebied van de deskundigen en een helpdesk is 24/7 stand-by in geval van problemen.”

Een ander platform dat Vulpo bouwde, is dat voor de Study Spaces van Brik, de servicedesk voor studenten in Brussel. Met Study Spaces kunnen studenten tijdens de blokperiode stille studeerplekken reserveren. Het platform biedt een overzicht van alle studeerplekken en hun bezettingsgraad, beschikt over een registratiesysteem en zorgt ervoor dat studenten

Meegedeeld

kunnen inchecken met een unieke QR-code of printbare toegangskaart.

Via een back-endsysteem kunnen beheerders nieuwe locaties toevoegen, info over de locaties wijzigen, een overzicht oproepen van ingeschreven studenten en de dagelijkse bezetting raadplegen.

“We vinden het heel belangrijk om gedurende de ontwikkelingsfase voortdurend in contact te blijven en te zorgen voor een volledige transparantie.”

EIGEN BEHEER

Dat klanten nadien hun websites zelf kunnen aanvullen met de nodige content, is bij Vulpo vanzelfsprekend.

Dat kan nu ook Salons ‘t Oud Gemeentehuis, feestzaal met vier zalen met unieke liging aan de Schelde. De website werd volledig hernieuwd, klantvriendelijk en visueel aantrekkelijk gemaakt en is vooral onderhoudsvriendelijk. Vulpo zorgde voor een opleiding, zodat de klant zelf de website verder kan beheren.

COMBINATIES MET WEBSHOP

Online verkopen zijn ondertussen niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Corona heeft daar een handje bij geholpen. Toen de horeca op slot ging, besloot ook Salons ‘t Oud Gemeentehuis hun klanten een budgetvriendelijke webshop aan te bieden zodat ze online konden bestellen en afhalen. Dankzij Vulpo.

Dat ook een integratie met webshops tot de mogelijkheden behoort, bewees Vulpo onder andere bij Dogfrisbee.shop. Deze shop levert frisbees en toebehoren over België en Nederland. Vulpo zorgde voor een fris ontwerp van de website, een overzichtelijke structuur, de integratie van de verschillende betaalmogelijkheden en een tool om de verzending te regelen.

HAND IN HAND MET BRANDING Radicaal hernieuwen van bestaande websites zodat het bedrijf sneller gevonden kan worden en op alle devices raadpleegbaar zijn, is ook zo’n sterk punt van Vulpo. Daar kunnen onder meer het familiebedrijf Baert Mengvoeders, Wetterse Dakwerken en fietsenwinkel BS Bike van meespreken.

Maar vaak komt er ook een volledige rebranding bij kijken.

Voor Sportjoy, dat dagelijks groepslessen zumba, bbb, spinning, pilates en yoga aanbiedt en over een grote fitnessruimte beschikt, inclusief padel- en tennisterreinen, ontwikkelde Vulpo een nieuw logo en een nieuwe website die optimaal gebruikt kan worden op smartphones, tablets en desktops.

Deze responsive website laat een gepersonaliseerd aanbod toe zodat elke sporter een duidelijk overzicht krijgt van de mogelijkheden en is geïntegreerd met de clubplanner en het reservatieplatform. Ook Sportjoy kan voortaan zijn website zelf beheren.

Jumpsky, een van de grootste indoorattractieparken van Europa, kreeg eveneens van Vulpo een nieuwe huisstijl en website.

De Swaef: “Meestal komen de klanten bij ons met een idee voor een project, maar weten ze niet goed hoe ze dit kunnen realiseren of uitwerken.

Samen met hen bekijken we de mogelijkheden en stellen vervolgens een plan van aanpak op. We vinden het heel belangrijk om gedurende de ontwikkelingsfase voortdurend in contact te blijven en te zorgen voor volledige transparantie. Onze offerte garandeert een vaste prijs en ook dat resulteert in een grote klantentevredenheid.”

25

Meegedeeld

OVERDRACHT VAN DE MACHT BIJ REMARKABLE

“De digitalisering vraagt vaak een andere merkenstrategie” Na dertig jaar geeft Thierry Cattoir, Europees merkengemachtigde en oprichter van Remarkable, de fakkel van ceo door aan zoon Louis-Philip Cattoir. De voorbije drie decennia begeleidde het Gentse adviesbureau grote namen – gaande van Arvesta en Samsonite over KBC of Belfius tot Orange en AG Insurance - bij hun merkenstrategie, herpositionering of rebranding. “Wij zorgen ervoor dat een merk eeuwig jong blijft.”

“De voorbije dertig jaar heb ik heel hard gewerkt om bedrijven te overtuigen van het belang van goede merken en een consequente merkenstrategie,” geeft Thierry Cattoir aan. “Of je nu een bloemenwinkel uitbaat of een groot internationaal bedrijf leidt: een merk moet je een heel eind vooruit helpen, en dat kies je dus niet zomaar.

Die keuze omvat drie belangrijke aspecten: de strategie van het merk, het creatieve luik en finaal ook de bescherming van je merk.

De voorbije jaren stellen we vast dat er - mede onder invloed van de versnelde digitalisering – ook steeds meer aandacht uitgaat naar het aspect purpose. Waar staat mijn merk vandaag voor in een bredere maatschappelijke context?”

“Bedrijven beseffen dat ze ook almaar meer aanwezig moeten zijn op allerlei andere, voornamelijk digitale, kanalen,” weet Louis-Philip Cattoir. “Vanuit die optiek willen we onze dienstverlening de komende jaren dan ook een stukje verbreden. Het maatschappelijke aspect wint fors aan belang, en tegelijk moeten we onderzoeken of de snel veranderende digitale omgeving eventueel ook een andere merkenstrategie vereist. Je krijgt als bedrijf immers af te rekenen met meer en ook meer uiteenlopende stakeholders. Dit heeft uiteraard ook een rechtstreekse impact op de naam of het logo waaronder je iets aanbiedt. Bedrijven 26

moeten zich nu veel nadrukkelijker de vraag stellen of hun merk en hun strategie ook maatschappelijk nog wel voldoende geloofwaardig zijn. Zowel voor de eigen medewerkers als voor de buitenwereld.

Tegelijk moeten ze erover waken met hun merk op de juiste kanalen met de juiste boodschap aanwezig te zijn.”

Meegedeeld

MERKENTRANSPARANTIE ANNO 2022

Wanneer een bedrijf bij Remarkable aanklopt voor begeleiding, is dit doorgaans het begin van langetermijnsamenwerking. “In eerste instantie zoeken we uit waar het schoentje precies knelt, en bevragen we alles en iedereen,” legt Thierry uit. “Door voldoende informatie te vergaren, trachten we een goed beeld te krijgen van wat er nu precies achter een bepaald merk schuilgaat. We proberen ons maximaal in te leven in het merk en brengen vervolgens ook de sterktes en zwaktes in kaart. Zeker nu sociale media een almaar dominanter rol spelen, moeten we daarbij ook echt diep durven te gaan: wat heeft een bedrijf veertig of vijftig jaar geleden uitgevlooid – bijvoorbeeld op politiek of sociaal vlak – en hoe zag het businesstraject er de voorbije decennia uit? In de laatste fase bepalen we wat er moet veranderen – gaande van de identiteit over de naam tot eventueel het logo – en begeleiden we de communicatiestrategie daarover.”

“Anno 2022 hebben we, dankzij de digitalisering, ook een veel beter zicht op de markt en op de concurrentie van onze klanten,” geeft LouisPhilip aan. “Dit verschaft ons bijzonder veel interessante informatie, waar we dan ook weer mee aan de slag kunnen. In het verleden vertrokken we haast uitsluitend van het eigen merk, vandaag is het cruciaal om veel breder te werken en ook rekening te houden met de sector én de maatschappelijke verwachtingen. In functie daarvan proberen we dan een zo consistent mogelijk nieuw traject uit te tekenen, op alle relevante kanalen. Niet in het minst omdat er nu veel meer touchpoints zijn met het merk en merkbewaking dus nog moeilijker wordt. In functie daarvan proberen we dan een zo consistent mogelijk nieuw traject uit te tekenen, op alle relevante kanalen.”

Ontdek alle inzichten over Merkverandering in Brand Change door Thierry Cattoir.

Meer info op www.remarkable.eu

27

De Audi Q8 TFSI e Zet uw ambities kracht bij.

Maak kennis met het fiscaal interessant paradepaardje van de Q-familie. De nieuwe Audi Q8 TFSI e is gebouwd om te heersen over de weg. Tijdens elke rit bewijst hij zijn superioriteit. Vooruitstrevend, opwindend, boordevol slimme technologieën: niets brengt zijn zelfvertrouwen aan het wankelen. Met zijn krachtige aandrijving en fascinerende designtaal demonstreert hij hoe sportief een volbloed SUV kan zijn. En met zijn voorbeeldige CO2-uitstoot lager dan 50 g/km garandeert de Audi Q8 TFSI e u bovendien een uitstekende fiscale aftrekbaarheid.

Ontdek hem nu.

2,6 - 2,8 l/100 km ◆ 21,9 - 22,9 kWh/100 KM ◆ 49 - 63 G CO2/KM (WLTP) Contacteer uw Audi verdeler voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

V.U./Adverteerder: D’Ieteren Automotive s.a./n.v., Audi Import België, Maliestraat 50, 1050 Elsene - KBO 0466 909 993, IBAN BE42 3100 1572 0554.

Expert Samen leren, samen groeien

“Externe ogen dwingen je meer tot actie” Ondernemers met enkele medewerkers in dienst die hun leiderschaps­kwaliteiten willen verbeteren, kunnen sinds vorig jaar instappen in het nieuwe Plato-traject Young Leadership. Elke Haemelynck en Louis Vanhove buigen zich over de huidige groep als mentoren en geven een inkijk.

TEKST LAURA BOMBEKE

Young Leadership, een klinkend begrip.

Vanwaar jullie engagement als mentor voor deze groep en hoe loopt intussen het traject?

Elke: “Ik wil vooral ondernemers inspireren met mijn eigen parcours. En hoewel ik zelf nog iedere dag bijleer, is het uniek om deel van deze bende te mogen uitmaken.

De openheid en het vertrouwen zijn enorm groot en dat komt vooral door de kick-off die iedereen uit zijn comfortzone haalt.”

Louis: “Na eerdere Plato-trajecten en een deelname aan Accelero werd ik gevraagd om te komen spreken over snelle groei. Ik heb er zowaar mijn expertise van gemaakt en ik vind het boeiend om jonge ondernemers mee te kunnen volgen vanaf hun eerste stappen.

We geven geen voorgekauwde theorie maar laten hen op een interactieve manier denken over hun eigen situaties. Bovendien is er al veel kennis aanwezig en dat maakt het boeiend.”

Waar zit volgens jullie de grootste meerwaarde voor de ondernemers?

Louis: “Vaak ontstaat er een soort bevrijdend gevoel als je van iemand anders hoort hoe ze een uitdaging hebben aangepakt. Zo’n verhaal werkt veel beter dan wat theorie. Elke sessie proberen we een persoonlijke case uit te lichten, zoals hoe je een eerste keer iemand ontslaat. Dat is voor iedereen leerrijk, want vroeg of laat sta je voor die situatie.”

Elke: “We proberen wel gebruik te maken van een model als kapstok maar de grootste meerwaarde zit in het overleg. Als je naar huis gaat met je inzichten ontstaat er een soort groepsdruk om ermee aan de slag te gaan.

Externe ogen dwingen vaak meer dan als je er alleen voor staat. En dan is het niet erg dat sommige zaken meer vooruitgang boeken

Wie is wie?

Elke Haemelynck is oprichter van Happy Humans, een strategische welzijnspartner die kmo’s begeleidt op HR-vlak

dan andere. Stilstaan is ook een learning op zichzelf.”

Voor welk type ondernemer is dit traject een must?

Louis: “Een ondernemer die maximaal vijf jaar ervaring heeft, jonger is dan 40, ontzettend veel daadkracht heeft en een positieve ingesteldheid etaleert.”

Louis Vanhove is oprichter van Bizbike, de grootste e-bikeverkoper in België. Tegen 2030 willen ze 100.000 e-bikes per jaar verkopen.

Ook getriggerd en zin om deel uit te maken van het Plato Young Leadership-traject?

Op 9 en 10 juni start een nieuwe groep.

Bekijk alle informatie op onze website.

Elke: “Het traject is echt bestemd voor jonge ondernemers die willen groeien in hun persoonlijke ontwikkeling en leiderschap.

We willen ze leren hoe ze de volgende stap in hun onderneming aanpakken als leider. En bedrijfsgroei staat dan even op de tweede plaats.”

29

Expert

“Aansluiten bij een lerend netwerk van Voka is de investering meer dan waard!”

ECCA, een familiaal servicelaboratorium, telt op dit moment 130 medewerkers. Drie daarvan zijn Bart Aesaert, Sophie Sleuyter en Henri Declercq. Om de groei van ECCA optimaal vorm te geven, sparren ze iedere maand met een groep gelijkgestemden over hun salesuitdagingen.

TEKST JOLYN DE BAETS

BART AESAERT

B

art Aesaert draagt de verantwoordelijkheid van de zogenaamde dienstenpoot. “ECCA bestaat uit twee belangrijke delen: het lab en onze diensten. Alle diensten, van customer support tot planning, hebben we gecentraliseerd. De collega’s die onder dit team zitten staan in direct contact met onze klanten,” zegt Bart.

“Wij zijn voor de volle 100% een familie­ bedrijf. Het pur sang familiegevoel zit in elke vezel. We vinden het heel belangrijk om te weten hoe onze klanten zich voelen binnen de samenwerking en weten maar al te graag hun toekomstperspectieven. Om het reilen en zeilen van onze klanten te kennen, is persoonlijk contact belangrijk. Onze grootste meerwaarde die wij bieden? We luisteren naar hun noden”, zegt Bart. “We willen niet dat onze klanten een nummer worden, dat zit niet in ons DNA”, vult salesmanager Sophie aan. “Binnen onze salesafdeling waken we hier sterk over. Het zit echt ingebakken bij de collega’s”, lacht Bart.

30

More than a lab “Klantenbinding is een van onze prioriteiten. Onze slogan is duidelijk: ‘more than a lab’. Bij ECCA starten we steeds met een analyse, dan gaan we op basis van onze in-house wetenschappelijke kennis een meerwaarde bieden. We zijn een partner voor de klanten. Dat uit zich vooral in onze mogelijkheden naar problem solving. Het stopt dus niet na de analyse, we denken verder na met hen,” zegt Bart. “Een mooi voorbeeld hiervan is het ‘container-­verhaal’.

Tijdens de eerste coronagolf was er een enorm tekort aan mondmaskers. Voor de ziekenhuizen, die tevens ook klant zijn bij ons, zochten wij op korte termijn een oplossing. Samen met een partner hebben wij een methode aangeboden waarbij we in containers gebruikte mondmaskers konden ontsmetten. Dit was een hele grote hulp voor zowel de ziekenhuizen als andere zorginstellingen.”

SOPHIE SLEUYTER

Investeren in de organisatie en in jezelf Naast het opbouwen van een hechte klantenrelatie, hecht het drietal ook veel belang aan het opbouwen van een sterk netwerk waarmee ze kunnen sparren. Alle drie zijn ze aangesloten bij een lerend netwerk waarbij ze gedurende één jaar samenkomen met gelijkgestemden en experten om kennis en ervaringen rond bepaalde salesthema’s te delen. “Bij ECCA willen we groeien door te werken aan onze organisatie, maar ook aan onszelf. Dit doen we door aan te sluiten bij de lerende netwerken van Voka Oost-Vlaanderen. Mensen leren kennen die dezelfde functie hebben als jou in een andere sector, is enorm interessant. Eens gaan luisteren hoe een ander het doet en met welke problemen zij geconfronteerd worden. Iedereen kan in absoluut vertrouwen zaken delen met elkaar. Je kan netwerken én bijleren van elkaar. Die zaken neem je op en vertaal je dan naar jouw eigen organisatie.

Expert

“

Door zaken te delen, merk je dat veel professionele uitdagingen, los van je eigen bedrijfs­ wereld, gelijklopend zijn.

Door deel te nemen aan zo’n lerend netwerk ontdek je nieuwe inzichten

HENRI DECLERCQ Het is echt een netwerk waar je, los van de vaste contactmomenten, op kan terugvallen,” vertelt Bart. “Daarnaast kom je in een groep terecht van verschillende generaties. Dat maakt het ook zo interessant.

Ik steek altijd nieuwe zaken op, zoals nieuwe communicatiemiddelen om in contact te komen met prospecten. De andere deelnemers delen hun input en dan kan je onmiddellijk aftoetsen of dit interessant is voor ECCA. De sessies draaien om pure kennisoverdracht en inter­ actie,” zegt salesmedewerker Henri.

Hulp van een expert Naast het sparren met de andere deelnemers, zetelt er ook een expert tijdens de sessies. Deze expert deelt onder andere zijn of haar expertise met de groep en stelt de deelnemers ook een aantal kritische vragen waar men tijdens de sessies mee aan de slag kan gaan. “De expert praat steeds vanuit zijn ervaring en geeft duidelijke, persoonlijke feedback. De voornaamste les is dat we soms onze krijtlijnen opnieuw moeten vastleggen. Hiermee bedoel ik dat we onze focus voor ogen moeten houden, om zo verder te kunnen groeien”, zegt Sophie. “Dat geldt voor mij ook. Ken en behoud je markt door scherp en gefocust te blijven.

Voka noemt het een lerend netwerk en dat is het ook voor de volle 100%, het is de investering meer dan waard.”

Wil jij net als Bart, Sophie en Henri sparren met gelijkgestemden? Neem dan zeker een kijkje op onze webpagina https://www.voka.be/ netwerkvoorhetleven

31

Meegedeeld

Meer flexibiliseren op de werkvloer betekent niet minder nood aan houvast Net als bij andere aspecten van flexibele werkorganisatie is de vierdagenwerkweek geen louter goed of slecht idee. De hamvraag is of het bijdraagt tot zinvol werk voor de individuele werknemer. Ervaart hij de manier waarop hij kan werken als zinvol?

Is hij voldoende omkaderd en gewapend om met constante verandering om te gaan?

Met andere woorden: zijn bedrijven er ook klaar voor?

De vierdagenwerkweek en de verplichting tot deconnectie passen in het rijtje van verdere flexibilisering van arbeid. En zoals steeds is dat een tweesnijdend zwaard. Beide elementen uit de arbeidsdeal kaderen in het ‘vloeibaar’ worden van arbeid. Dat kan voordelig zijn, zowel voor werknemer als werkgever, op voorwaarde dat er opnieuw grenzen worden bepaald. Veel werk hoeft helemaal niet nine-to-five te worden georganiseerd.

Wel moeten werkgevers zich de vraag stellen hoe ze hun bedrijf wensen te organiseren.

Wanneer willen ze er zijn voor hun klanten?

En wat verlangen de eigen medewerkers?

Mogen zij aangeven wat voor hen persoonlijk het beste werkt?

NOOD AAN KADER EN BESCHERMING Bedrijven die vandaag nog geen visie hebben ontwikkeld op hoe ze werken willen organiseren en flexibiliseren, hebben geen tijd meer te verliezen. Eenheidsworst is daarbij uit den boze. Wat voor Marc werkt, doet dat niet per definitie ook voor Nadine. Sommige profielen hebben meer nood aan ondersteuning of

32

verkiezen een duidelijke dagindeling waar­ binnen ze hun werk kunnen verrichten.

Anderen krijgen net energie van een soepel uurrooster en de autonome invulling daarvan.

Vooral thuiswerkers worden geconfronteerd met aanzienlijke veranderingen, nieuwe mogelijkheden en vrijheid. Maar dat is niet voor iedereen een goednieuwsshow. Er is ook nood aan een kader en een zekere bescherming. Het is kortzichtig om te zeggen dat iedereen maar voor zichzelf moet bepalen wat voor hem of haar het beste is. Niet iedereen kan dat.

VEERKRACHT VERSTERKEN

Het is net belangrijk om mensen te sensibiliseren om hun eigen veerkracht te versterken.

Veerkracht is een houvast in tijden van constante verandering. Elke werknemer heeft daar in tijden van verandering nood aan. Iedereen die werkt, moet dan ook voor zichzelf een antwoord formuleren op vragen als: wat is voor mij belangrijk? Wat geeft mij energie? Wat kost mij energie? Werkgevers die hun werknemers daarbij niet begeleiden door een kader of door

tools aan te reiken, riskeren uitval of zelfs een leegloop van profielen in de hand te werken.

De vraag bij elk aspect van flexibele werk­ organisatie moet dan ook zijn: draagt het bij tot zinvol werk voor de betrokken werk­nemer?

Getouwtrek over een vier- of vijfdaagse werkweek is daarbij misschien zelfs naast de kwestie. Anno 2022 kan geen organisatie zonder een duidelijke visie, een groter verhaal als kapstok voor de organisatie van arbeid.

Van daaruit moet een vertaalslag worden gemaakt naar wat dat betekent voor thuiswerk, deconnectie, training, verloning… Er staan de HR-afdelingen drukke tijden te wachten.

Telex aim.group & Patrick Herwegh nemen e-learning specialist Epyc over Recent nam aim.group de ontwikkelaar van digitale leeroplossingen Epyc over, in tandem met manager Patrick Herwegh.

Epyc is ontstaan in 2001 als spin-off van de KU Leuven onder impuls van Prof.

Georges Van De Perre in het kader van educatieve innovatie. Anno 2022 is Epyc de grootste onafhankelijke ontwikkelaar Patrick Herwegh, Bram Van den Borre en Wim Govaerts van e-learning maatwerk in België, met ook activiteiten in Nederland en Frankrijk. Een team van 25 specialisten ontwikkelt e-learningcursussen, serious games en oefenplatformen voor bedrijven, overheden en opleidingsinstituten.

Na een management buy-out in 2011 door Wim Govaerts en Bram Van den Borre, besloot het duo om 10 jaar later op zoek te gaan naar een opvolger om de continuïteit van Epyc te garanderen. Die opvolger vonden ze in de persoon van Patrick Herwegh, gesteund door investeerder aim.group. Patrick en aim.group nemen 100% van de aandelen in Epyc over. “In essentie willen we Epyc verder uitbouwen op de solide basis die Wim en Bram de voorbije jaren hebben uitgebouwd. Dit doen we met oog voor de cultuur binnen het bedrijf en de creativiteit en expertise van het team.”

De Facto Image Building en Add Value schrijven nieuw digitaal hoofdstuk De Facto Image Building gaat in zee met Add value. Patrick Boon, managing director van De Facto Image Building: “We willen onze klanten steeds de beste service aanbieden. Ook op het vlak van onlinemarketing vervullen we graag alle behoeften. Het laatste puzzelstukje voor deze digitale expertise vonden we in Antwerpen, in de vorm van Add Value, het growth marketing agency.”

In de toekomst vormen De Facto Image Building en Add Value een strategische alliantie. “De samenwerking zorgt voor een bredere knowhow, nieuwe markt­ objectieven en een verhoging van de competitiviteit”, beaamt Joachim Brouckaert, stichter van Add Value. dfib.net

aim.group – epyc.be

Is Vlaanderen klaar voor Vlaamse kikkererwt?

Samen met ILVO, Inagro, drie producenten van kikkererwten, drie verwerkers (Greenyard, Deldiche en Abinda), supermarktketen Delhaize en de ngo Rikolto gaat Arteveldehogeschool twee jaar lang onderzoeken hoe de in Vlaanderen geteelde kikkererwt economisch rendabel kan worden. Het onderzoek kadert in de zogenaamde eiwitstrategie van de Vlaamse overheid, die de productie en consumptie van eiwitten duurzamer en diverser wil maken. “De doelstelling van de Green Dealeiwitshift is om de verhouding dierlijke versus plantaardige eiwitten op ons bord te veranderen van 60/40 naar 40/60”, zegt onderzoeker Marieke Franck (Arteveldehogeschool).

Door de populariteit van producten als hummus en falafel stijgt de vraag naar kikkererwten.

“Vandaag voeren we de van oorsprong mediterrane peulvrucht grotendeels in, vooral uit Frankrijk, Canada, Turkije en Spanje”, zegt Marieke Franck. “Door te onderzoeken of de teelt en verwerking in Vlaanderen rendabel kunnen zijn, bouwen we mee aan een duurzamere keten.”

Experimenten uit landen als Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk bewijzen dat lokale teelt succesvol kan zijn. Dat heeft veel te maken met de opwarming van de aarde. arteveldehogeschool.be

33

Thuishaven Havensprokkels uit North Sea Port

Van grootste waterstofhub van Benelux naar waterstofhub op Europese schaal North Sea Port en de industrie staan voor de grote uitdaging om de transitie te maken van fossiele naar duurzame brandstoffen en grondstoffen. Waterstof speelt hierin een zeer belangrijke rol.

Als grootste waterstofhub van de Benelux wil de haven uitgroeien tot een Europese speler.

de toekomstige grootschalige lokale vraag naar waterstof. Aan de aanbodzijde staat een aantal projecten in de steigers om duurzame waterstof te produceren. De aanlanding van (nieuwe) windparken op zee, in Nederland en België, is hiervoor van groot belang, onder meer om direct groene waterstof te maken.

Door de aanwezigheid en verdere ontwikkeling van het hoogspanningsnetwerk (380 kV) in Borssele en Gent kunnen toekomstige waterstoffabrieken bovendien grote hoeveelheden stroom afnemen.

© North Sea Port

Om de transitie te maken naar klimaatneutrali­ teit is een hele omslag nodig. Door het toepassen van onder meer duurzame waterstof zullen de industrie en de transportsector er in de toekomst fundamenteel anders uitzien.

Daan Schalck, CEO North Sea Port: “North Sea Port zet met haar waterstofstrategie hiervoor de bakens uit, als belangrijke uitwerking van het strategisch plan ‘Connect 2025’ voor wat energie en klimaat betreft. Zo groeit North Sea Port uit van de grootste waterstofhub van de Benelux naar een waterstofhub op Europese schaal.”

De grensoverschrijdende industriecluster in North Sea Port is nu al de grootste waterstofhub van de Benelux. Jaarlijks wordt er door bedrijven 580 kton waterstof geproduceerd en geconsumeerd. De komende jaren zal de vraag naar duurzame waterstof als 34

grondstof en brandstof in sectoren als staal, chemie, aluminium, kunstmest, raffinage, voeding, bouwmaterialen en transport toenemen. Dit stelt de bestaande industrie in staat om aan de nationale, Europese en mondiale klimaatdoelstellingen te voldoen.

De beschikbaarheid van duurzame waterstof en de bijbehorende infrastructuur zal ook nieuwe, innovatieve industrie aantrekken.

Economische toegevoegde waarde en werkgelegenheid worden zo in het havengebied verder verankerd en vergroot, met steeds minder negatieve impact op de ruime omgeving.

Troeven te koop North Sea Port beschikt over een aantal sterke troeven voor deze energietransitie.

Als grootste waterstofhub van de Benelux kan de haven inspelen op de bestaande en

De beschikbaarheid van infrastructuur voor afvang, transport via pijpleidingen en schip, en opslag van CO2 in lege gasvelden op zee of in tanks (Carbon Capture and Storage (CCS)) zal ook verder toenemen. North Sea Port is ook goed gelegen aan de Noordzee en stelt met tal van diepzeehaven-faciliteiten bedrijven in staat om waterstof uit andere landen te importeren. Als grensoverschrijdende haven beschikt North Sea Port tot slot over een ruim aanbod aan gronden waar er voor al deze activiteiten kan worden geïnvesteerd. Een open toegankelijk en grensoverschrijdend pijpleidingnetwerk voor waterstof zal alle aanbod en vraag in en om North Sea Port verbinden. Als multimodale haven beschikt de fusiehaven over sterke achterlandverbindingen via spoor, binnenvaart en over de weg. Hierdoor kan het transport van waterstof verzekerd worden naar andere industrieclusters en havens in Europa.

Thuishaven

“De waterstofstrategie maakt zichtbaar hoe de haven en de industrie bijdragen tot de welvaart in Nederland, België en Vlaanderen”

DAAN SCHALCK, CEO NORTH SEA PORT

Van grijze naar groene waterstof De komende jaren zal de vraag vanuit de industrie naar (groene) waterstof gestaag toenemen. De waterstof die momenteel in North Sea Port geproduceerd en geconsumeerd wordt is grijze waterstof. Deze waterstof wordt geproduceerd uit aardgas, met CO2-uitstoot tot gevolg. Tegen 2050 dient de CO2-uitstoot volledig gereduceerd te zijn en zal alleen al de huidige lokale industriële vraag toenemen van de huidige 580 kton tot meer dan 1100 kton.

Om forse stappen voor 2030 te kunnen zetten, wordt grootschalig ingezet op het afvangen, transporteren en opslaan van CO2 (Carbon Capture and Storage (CCS)).

Transport zal plaatsvinden per schip, opslag in lege gasvelden in zee. Door deze techniek toe te passen op bestaande en nieuwe waterstoffabrieken, wordt zogenoemde grijze waterstof nu CO2-arme blauwe waterstof.

Rond 2025-2026 zullen de eerste bedrijven deze technologie al gaan toepassen.

Waterstof zal daarnaast volledig groen geproduceerd worden door productie uit aardgas te vervangen door groene elektriciteit en water. Door middel van elektrolyse wordt hiermee zogenoemde groene waterstof geproduceerd, zonder CO2-uitstoot. Tegen 2025 zullen al diverse fabrieken voor de productie van groene waterstof gebouwd worden, goed voor een totaal van meer dan 500 MW. Na 2025 vindt een snelle opschaling plaats naar een opgesteld vermogen van ca. 2 GW in 2030. Al deze duurzame waterstof zal niet volstaan voor de enorme vraag in North Sea Port en het achterland. Import zal nodig zijn. Het potentieel voor import van waterstof via North Sea Port wordt ingeschat op een totaal van maximum 6 Mton per jaar in 2050. Import van waterstof per schip gaat in verschillende vormen plaatsvinden, waarbij ammoniak voor North Sea Port zeer kansrijk lijkt. Ammoniak kan direct gebruikt

worden als grondstof of brandstof en ook weer terug omgezet worden in waterstof.

In de haven zijn ook al opslagtanks aanwezig die gebruikt kunnen worden voor import.

Er zijn ook concrete projecten in ontwikkeling om al omstreeks 2025 de eerste duurzame waterstof in deze vorm te importeren.

Groene waterstof = veel groene stroom Om duurzame, dus groene, waterstof te maken, zijn grote hoeveelheden groene stroom nodig. Hiervoor heeft North Sea Port momenteel een uitstekende uitgangspositie.

Er is op dit moment al veel groene stroom beschikbaar in het havengebied: 500 MW zonne- en windenergie. Daarnaast landen de windparken voor de Zeeuwse kust met een gezamenlijk vermogen van 1,5 GW aan in North Sea Port. Door extra windparken in North Sea Port aan te landen, kan er direct groene waterstof gemaakt worden. Hiervoor is in het havengebied voldoende ruimte beschikbaar. De Nederlandse overheid is van plan om in Borssele tenminste 4 GW extra aan te landen voor 2030. In België wordt 2,3 GW wind aangeland in Zeebrugge. Deze groene stroom is hard nodig om de benodigde waterstof te kunnen produceren.

Door de aanwezigheid van het landelijk hoogspanningsnetwerk (380 kV) in Borssele en Gent (Rodenhuize) kunnen toekomstige waterstoffabrieken grote hoeveelheden stroom afnemen. Investeringen van de netwerkbeheerders TenneT en Elia zullen nodig zijn om steeds meer grootschalige productie van groene waterstof mogelijk te maken.

Unieke grensoverschrijdende pijpleidingen Voor het transport van waterstof per pijp­ leiding wordt er in het havengebied een volledig grensoverschrijdend netwerk aangelegd.

De Nederlandse Gasunie en het Belgische Fluxys mikken erop om de infrastructuur in 2026 klaar te hebben voor de gebruikers, met

500 MW

Tegen 2025 zullen al diverse fabrieken voor de productie van groene waterstof gebouwd worden, goed voor een totaal van meer dan 500 MW.

33,5

miljoen euro De Belgische spoorbeheerder Infrabel en de federale regering investeren de komende jaren bijkomend 33,5 miljoen euro in het Gentse deel van North Sea Port. Heel wat nieuwe sporen en aanpassingen zorgen voor een snellere toegang tot de terminals en een betere ontsluiting naar het Europese achterland.

steun van industrie en overheden. Hierdoor worden vraag en aanbod verbonden. Voor dit netwerk worden waar mogelijk bestaande leidingen hergebruikt en waar nodig nieuwe leidingen aangelegd. Deze open toegankelijke waterstofinfrastructuur in North Sea Port maakt deel uit van de nationale waterstofnetwerken van Gasunie en Fluxys.

Door haar unieke ligging zal North Sea Port uitgroeien tot een waterstofknooppunt op belangrijke verbindingen in België (Zeebrugge-Antwerpen) en Nederland (Rotterdam-Chemelot). Meer nog, de beoogde pijpleidinginfrastructuur ontsluit een groot Europees achterland in de richting van andere industrieclusters en havens.

Samen met de achterlandverbindingen via spoor, binnenvaart en over de weg kan dit North Sea Port doen groeien tot een waterstofhub van Europese schaal.

35

Thuishaven

Techcluster voor innovatie en digitalisering tussen North Sea Port en Gent Heylen vierde de nakende afronding van de bouw van het Ghent Logistic Park met een dankmoment voor havenbedrijf North Sea Port, aannemer Naessens, onderaannemers, werfarbeiders en projectleiders en alle partijen die een steentje bijdroegen tot dit succes. © Heylen Warehouses

Heylen start laatste fase van bouw Logistic Campus in North Sea Port Logistiek neemt in North Sea Port een steeds hogere vlucht. In het Gentse deel van de haven is logistiek vastgoedontwikkelaar Heylen Warehouses gestart met de bouw van de laatste fase van zijn Ghent Logistic Campus.

Heylen Warehouses startte in mei 2020, in volle coronacrisis, met de bouw van een state-of-the-art en toekomstgerichte logistieke site van 250.000 m² op het bedrijven­terrein Rieme-Noord op de linkeroever van het Kanaal Gent-Terneuzen.

Hier komt in totaal 150.000 m² aan distributie- en opslagmagazijnen. Het gaat om het grootste project van Heylen Warehouses in België en om een investering die zich zal vertalen in 500 bijkomende jobs in de havenregio. Twee jaar later gaat Heylen met deze grote ontwikkeling de laatste rechte lijn in. Eind augustus zal alles afgewerkt zijn.

Nu al klaar voor tweede leven Het hele complex is modulair opgevat, met units van ongeveer 10.000 m² die flexibel combineerbaar zijn tot grotere of kleinere ensembles. Zo kan er op de vraag van de klant worden ingespeeld. Het complex voldoet aan de hoogstaande BREEAM-normen voor duurzaamheid en innovatie op zowat alle vlakken, tot een doorgedreven afvalbeheer, groene stroom, waterrecuperatie en welzijn van de werknemers toe. Het is bovendien ontworpen volgens het ‘second life-principe’, waarbij van meet af aan nagedacht is over mogelijke herbestemming voor andere klanten en logistieke processen.

Haven als groeipool voor logistiek North Sea Port rondt hiermee een nieuwe kaap in zijn logistieke ontwikkeling af.

Heylen koos voor dit project bewust voor een locatie met een groot multimodaal potentieel en een voor e-commerce ideale centrale ligging. Het bedrijventerrein Rieme-Noord ligt vlakbij het Kluizendok op de linkeroever van het Zeekanaal GentTerneuzen. Naast een uitstekende toegankelijkheid via de weg bieden de terminals daar aansluiting op zeevaart, binnenvaart en spoor. Verschillende andere grote logistieke spelers en ontwikkelaars streken daar al om die redenen neer.

36

Op het meest zuidelijke punt van North Sea Port in Gent voorziet Brocap een kantoorgebouw voor een techcluster.

Het richt zich hiermee tot bedrijven die vanuit de haven of in de maritieme sector werken rond innovatie en digitalisering.

North Sea Port zocht een ontwikkelaar om het 1,4 hectare grote braakliggende terrein op de hoek van de Port Arthurlaan en de Vliegtuiglaan nieuw leven in te blazen.

Brocap kreeg de opdracht toegewezen. Onder de project­­­­ naam BlueBird onderzoekt Brocap of dit terrein kan worden omgevormd tot een bruisende site met kantooren maakruimte. Die ruimte zou onderdak geven aan bedrijven die vanuit de haven of in de maritieme sector rond innovatie en digitalisering actief zijn. Bedrijven krijgen er de kans om toekomstgericht samen te werken rond hernieuwbare energie, circulaire economie, mobiliteit, logistiek. Net deze bedrijvigheid past in de verdere ontwikkeling van North Sea Port als haven.

Voor Gent kan BlueBird een derde, noordelijke, techcluster worden. De Stad Gent wil – samen met al haar partners – immers Gent laten uitgroeien tot een techno­ logiehoofdstad van Europa. Niet voor de technologie op zich, maar omdat een sterke, toekomstgerichte economie extra jobs en welvaart creëert. Met techhubs als het Wintercircus in het centrum en Tech Lane Ghent in het Zuiden maakt de stad techhubs zowel nationaal als internationaal zichtbaar.

© Brocap

Thuishaven

Goederenoverslag in North Sea Port in stijgende lijn

©Gutami

North Sea Port, Dow en Gutami openen nieuw zonnepark in Terneuzen North Sea Port, Dow en Gutami in Terneuzen hebben het nieuwe Zonnepark Mosselbanken officieel geopend. Het zonnepark zal 60MW aan groene stroom opwekken.

Het 32 hectare grote zonnepark werd door Gutami Holding gerealiseerd op het bedrijventerrein Valuepark Terneuzen (de joint venture tussen Dow Benelux en het havenbedrijf North Sea Port). De komende 15 jaar zal het zonnepark zonnestroom opwekken en verkopen aan het energiebedrijf Eneco. Voor (nieuwe) bedrijven op het industriecomplex is het mogelijk deze stroom af te nemen. De hoeveelheid jaarlijks opgewekte elektriciteit staat gelijk met een jaarverbruik van ruim 15.000 huishoudens.

Uitbreiding hernieuwbare energie Met het zonnepark ondersteunen Dow, North Sea Port en Gutami de verduurzaming van de Zeeuwse energievoorziening.

Dit gebeurt op een unieke locatie waar groene energieproductie op basis van zonne-energie, industriële energieconsumptie, logistieke bedrijvigheid en havenfaciliteiten samenkomen.

Deze investering in hernieuwbare energie zorgt voor nieuwe investeringen in het elektriciteitsnetwerk in North Sea Port en sluit aan bij de klimaatdoelstellingen van de regio. In totaal staat er in het hele grensoverschrijdende havengebied meer dan 290MWp aan opgesteld vermogen zonne-energie en 280MWp aan windenergie.

eGHO

De goederenoverslag via zeevaart in North Sea Port nam in het eerste kwartaal van 2022 met meer dan 6% toe.

De gevolgen van corona worden gestaag weggewerkt.

De EU-sancties tegen Rusland laten zich in de overslag nog niet optekenen. De handel met Oekraïne blijft ook op peil.

In het eerste kwartaal van 2022 boekten de bedrijven in North Sea Port 17,7 miljoen ton goederenoverslag via zeevaart. In vergelijking met dezelfde periode in 2021 – in coronatijden – is dit een stijging van 6,2%. Opvallend is dat sinds het dieptepunt van de covid-crisis, in het derde kwartaal van 2020, de maritieme goederenoverslag kwartaal na kwartaal blijft stijgen. De sancties tegen Rusland hebben in het eerste kwartaal van 2022 geen dalend effect op de overslag gehad. Ook de handel met Oekraïne bleef stabiel.

Droge bulk, stukgoed en ro/ro in de lift In het eerste kwartaal van 2022 deden droge bulk, stukgoed en ro/ro het goed tegenover hetzelfde kwartaal van vorig jaar. De overslag van droge bulk (9,4 miljoen ton, +11,6%) kent een vierde sterk kwartaal op rij met onder meer ijzererts. Ook het conventioneel stukgoed (2,6 miljoen ton, +5,4%) zit in de lift met onder meer cellulose. Het volume van het ro/rovervoer (1 miljoen ton, +15,8%) neemt ook toe. Het aandeel van vloeibare producten (4,1 miljoen ton goederen, -3,8%) neemt af evenals dat van de containers (0,5 miljoen ton, -9,8%).

De goederenoverslag via de binnenvaart is verder in opmars met het beste kwartaal ooit. North Sea Port registreerde 16,2 miljoen ton goederen die per binnenvaartschip werden aan- of afgevoerd.

Gevolgen corona en Oekraïne Het eerste kwartaal van 2022 laat een verder herstel zien, zowel bij de goederenoverslag via zeevaart als bij die via de binnenvaart. Sinds een jaar kan er stap voor stap een herstel worden genoteerd voor wat betreft de gevolgen van de coronacrisis. Na één kwartaal heeft de goederenoverslag via zeevaart nog maar ruim één percent goed te maken om opnieuw aan te sluiten op het niveau van het recordjaar 2019. De verwachting is dat dit tegen eind 2022 het geval zou zijn.

Vraag hierbij is wat de impact van de oorlog in Oekraïne zal zijn op dit herstel. Dit kwartaal laat nog geen impact zien van het EU-sanctiebeleid tegen Rusland of op de handel met Oekraïne. Vermoedelijk zal dit in de loop van het tweede of derde kwartaal zichtbaar worden aangezien de sancties verder worden opgeschroefd. Het gevolg is dan mogelijks een daling van de goederenoverslag omwille van een gedeeltelijke handel of geen handel met Oekraïne en Rusland.

Voka-VeGHO sterker in de haven dankzij:

Bedrijven verenigen in North Sea Port

37

ONDERNEMERS & CO

Certifisc - Accountants & Fiscalisten

Renovatiewerken aan een privéwoning: geen btw-attest meer Een particulier die renovatie- en/of herstellingswerken laat uitvoeren aan een oudere woning, kan genieten van een verlaagd btw-tarief van 6% onder bepaalde voorwaarden. Voorheen moest de particulier – bouwheer een attest ondertekenen waarin hij bevestigde dat aan de voorwaarden voor het verlaagd btw-tarief voldaan was. Dit attest was cruciaal voor de aannemer om de toepassing van het verlaagd tarief te kunnen verantwoorden bij eventuele controle.

Deze werkwijze werd door de wetgever vereenvoudigd vanaf 1 januari 2022.

Op heden volstaat een specifieke vermelding op de factuur en dient aldus geen attest meer overhandigd te worden.

Verlaagd tarief voor renovatie- en/of herstellingswerken Om van voormeld verlaagd btw-tarief van 6 % te genieten, dient aan volgende voorwaarden voldaan te zijn: - De woning is minstens 10 jaar oud - De woning wordt voor meer dan 50 % als privéwoning gebruikt - De werken worden rechtstreeks aan de eindgebruiker gefactureerd. Dit kan aldus de eigenaar of de huurder zijn.

Niet alle werken komen in aanmerking voor het verlaagd tarief. Zo kunnen bijvoorbeeld werken voor tuinaanleg of de aanleg van een zwembad of sauna niet van het verlaagd tarief genieten.

Factuurvermelding vervangt attest Voor de aannemer was het voorheen van cruciaal belang om een attest te bekomen van de bouwheer waarin deze laatste bevestigde dat aan voormelde voorwaarden voldaan was.

Indien dit attest niet voorhanden was bij een btw-controle en uit de controle bleek dat niet voldaan was aan de voorwaarden voor het 38

verlaagd tarief, stond de aannemer zelf in voor de voldoening van het bij te betalen btw-bedrag, de intresten en de geldboeten.

In de praktijk bleek vaak dat aannemers de ondertekening van het attest onvoldoende konden opvolgen en men dus vaak geen attest kon voorleggen bij controle. Om de administratieve last voor de aannemers te verlichten, werd aldus beslist om het attest te vervangen door een eenvoudige factuurvermelding vanaf 1 januari 2022.

Concreet moet de aannemer vanaf 1 januari 2022 volgende standaardverklaring opnemen op de factuur bij toepassing van het verlaagd btw-tarief voor renovatie- en/of herstellingswerken: “Btw-tarief: Bij gebrek aan schriftelijke betwisting binnen een termijn van één maand vanaf de ontvangst van de factuur, wordt de klant geacht te erkennen dat (1) de werken worden verricht aan een woning waarvan de eerste ingebruikneming heeft plaatsgevonden in een kalenderjaar dat ten minste tien jaar voorafgaat aan de datum van de eerste factuur met betrekking tot die werken, (2) de woning, na uitvoering van die werken, uitsluitend of hoofdzakelijk als privéwoning wordt gebruikt en (3) de werken worden verstrekt en gefactureerd aan een eindverbruiker. Wanneer minstens één van die voorwaarden niet is voldaan, zal het normale btw-tarief van 21 pct. van toepassing zijn en is de afnemer ten aanzien van die voorwaarden aansprakelijk voor de betaling van de verschuldigde belasting, interesten en geldboeten.”

Verlegging van de aansprakelijkheid

Naast de welkome administratieve vereenvoudiging, heeft de factuurvermelding als belangrijkste gevolg dat de aansprakelijkheid voor de correcte toepassing van het verlaagd btw-tarief automatisch verlegd wordt naar de bouwheer. Vanaf 1 januari 2022 is het dus

de verantwoordelijkheid van de bouwheer om tijdig de factuur te betwisten indien hij opmerkt dat niet aan de voorwaarden voor het verlaagd btw-tarief voldaan is.

Overgangsperiode De vervanging van het attest door de factuur­ vermelding is reeds sinds 1 januari 2022 mogelijk. Aangezien dit voor sommige aannemers een wijziging in de facturatiemethode vereist, laat de wetgever nog de mogelijkheid tot en met 30 juni 2022 om het ‘’oude’’ attest te gebruiken. Vanaf 1 juli 2022 wordt het btw-attest volledig afgeschaft en zal enkel nog de factuur­ vermelding gelden voor de verlegging van de aansprakelijkheid naar de bouwheer.

Jorn Peyskens Heeft u bijkomende vragen en/of opmerkingen omtrent dit onderwerp ? Aarzel dan niet om ons vrijblijvend te contacteren.

Uw boekhouding digitaal, advies in mensentaal KANTOREN TE GENT EN TE OUDENAARDE T GENT 09 221 14 41 T OUDENAARDE 055 30 14 41

www.certifisc.be

COTTYN Advocaten

België – Polen – Slowakije – Tsjechië Oostenrijk – Oekraïne – Hongarije Roemenië – Nederland – Frankrijk

www.cottyn.eu – info@cottyn.eu – 053 77 36 35

De cijferfabriek Aantallen en percentages die (kunnen) tellen

Meer dan gas en graan: de gevolgen van het conflict in Oekraïne Sinds Rusland op 24 februari zijn ‘speciale militaire operatie’ op gang trok in Oekraïne, zijn de menselijke en economische gevolgen niet te overzien. Een land dat tot voor kort normaal functioneerde, werd in enkele maanden totaal ontwricht. Deze cijfers spreken boekdelen.

TEKST LAURENS FAGARD EN SAM DE KEGEL

10.000.000

Oekraïners zijn sinds het conflict al op de vlucht geslagen.

Meer dan de helft is nog onderweg of heeft intussen een andere woonplaats gevonden in het getormenteerde land zelf. De rest vertrok naar Europa. Er wordt verwacht dat België meer dan 100.000 vluchtelingen zal opvangen.

240

Bron: UNHCR

Belgische ondernemingen hebben één of meerdere vestigingen in Rusland.

Na een rondvraag blijkt dat bijna geen enkel bedrijf daar wil vertrekken.

Bron: De Tijd

59%

van de bedrijven vreest dat de gevolgen van de oorlog in Oekraïne langer dan een jaar zullen duren. Vooral de industrie, de logistiek, de vervoers- en de voedingssector lijken het meest getroffen.

9,5%

Dat is de terugval in certificaten van oorsprong afgelopen maart in vergelijking met het jaar ervoor.

Een daling die voor twee derde te wijten is aan de oorlog.

Bron: Nationale Bank

Bron: Belgian Chambers

17,49%

Zo hoog is de Russische inflatie gemeten op 8 april 2022.

Die stijging is voornamelijk te wijten aan de volatiele roebel die de prijzen doet stijgen als gevolg van onder meer westerse sancties.

Bron: Reuters

40

De cijferfabriek

5%

15 jaar

In Rusland kan je tot 15 jaar celstraf krijgen als je ‘valse informatie’ verspreidt over de oorlog in Oekraïne.

van de Oekraïners die naar ons land zijn gevlucht, heeft intussen werk gevonden. Van de 630 mensen die zich intussen hebben aangemeld bij VDAB zijn er een dertigtal aan de slag. Taal is vaak het grootste struikelblok.

Bron: VDAB

Bron: Amnesty International

4 tot 6%

Volgens statistieken komt slechts 4 tot 6% van het gas in België uit Rusland. Onze grootste toevoer komt vanuit Nederland, Noorwegen en Qatar. Europa is voor meer dan een derde afhankelijk van Russisch gas maar door de oorlog is een kentering op komst.

Bron: VRT NWS

50% van de wereldwijde productie in zonnebloemolie is afkomstig uit Oekraïne. Ook koolzaad (19%), gerst (18%), maïs (16%) en tarwe (12%) zijn belangrijke exportproducten.

Daardoor wordt het land terecht de ‘graanschuur’ van de wereld genoemd. Dankzij de vruchtbare bodemsoort chernozem is Oekraïne in staat om op een ‘beperkte’ grondoppervlakte zoveel graan te verbouwen.

Bron: De Correspondent

50 miljoen euro

Dat bedrag kon Oekraïne half maart verzamelen aan wereldwijde donaties in cryptomunten zoals bitcoin en ether. Door de oorlogssituatie zijn veel banken ontregeld en kan het digitale geld gebruikt worden om troepen te bevoorraden.

Bron: Business Insider

13 miljoen

Vooral landen in Afrika en Azië zijn afhankelijk van het graan uit Oekraïne en Rusland. Nu de havens aan de Zwarte Zee werkloos zijn en de oogst van de wintertarwe in juni en juli in het gedrang komt omdat de boeren meevechten aan het front, vreest het voedselagentschap van de Verenigde Naties dat volgend jaar 8 tot 13 miljoen meer mensen honger zullen lijden.

Bron: Verenigde Naties

41

Telex Dit zijn de jongste Trends Gazellen Voor het derde jaar op rij voert Bleckmann België uit Kruisem de ranking van de Trends Gazellen bij de grote bedrijven in Oost-Vlaanderen aan. De logistieke partner van heel wat internationale mode- en lifestylemerken is echter een onderdeel van de Turkse Netlog Logistics Group en komt als dochter van een buitenlands bedrijf niet in aanmerking voor de Ambassadeurstitel. Die gaat naar Bio-Dynamics uit de buurgemeente Deinze. Het bedrijf bouwt ronde, betonnen tanks voor onder meer waterzuiverings- en biogasinstallaties.

Ook bij de middelgrote Gazellen staat een bedrijf met buitenlandse roots aan de leiding. Het van origine Nederlandse Goudwisselkantoor heeft in de lage landen een netwerk van meer dan honderd goudwisselkantoren uitgebouwd. In deze categorie gaat de titel naar Best Parts uit Zele, dat wisselstukken en carrosserie­ onderdelen verdeelt.

De drie Oost-Vlaamse ambassadeurs bij de Trends Gazellen: MTM, Belgian Car Parts en Bio-Dynamics.

Bij de kleine bedrijven mag een nieuwkomer zich voortaan als Trends Gazellen Ambassadeur voorstellen. De horecagroep MTM realiseerde dat huzarenstukje zelfs in het coronajaar 2020. Wat begon als een hobbyproject, is nu een professioneel gerunde horecagroep met acht concepten.

Voka bedankt zijn partners

42

Telex FLOWSPARKS en GuyKat bundelen krachten in nieuw wereldwijd partnership

Nieuwe eigenaars voor audiovisueel bedrijf Play AV

FLOWSPARKS is een innovatieve softwaretoepassing in een SaaS-model dat elk bedrijf in staat stelt om zelf digitale leermodules of trainingen op maat te creëren, te beheren en te verspreiden. De expertise van didactici, de design skills van grafische ontwerpers en de IT-kennis van programmeurs zitten al verweven in de vooraf gedefinieerde Learning Formats. Na de internationale lancering in 2017, is FLOWSPARKS intussen actief bij meer dan 1.600 bedrijven verspreid over meer dan 150 landen.

Het audiovisuele bedrijf Play AV uit Nazareth heeft sinds 1 april nieuwe eigenaars.

Oprichter Dirk Verhellen heeft al zijn aandelen verkocht aan de broers Vic en Bruno Hoste die sinds 2015 al aan de slag waren binnen de organisatie. Om de overdracht zo goed mogelijk te laten verlopen, zal Dirk parallel met Vic en Bruno CEO blijven. Sinds 1994 groeide het bedrijf uit tot een innovatieve full service dienstverlener in audiovisuele technieken. “Met Vic blijft iemand aan boord die de cultuur en manier van werken bij Play AV goed kent”, vertelt Dirk. “Hij heeft durf en ambitie om er vol voor te gaan en samen met de datagedreven aanpak en financiële achtergrond van Bruno zijn ze het ideale duo om een nieuw hoofdstuk te schrijven.”

flowsparks.com

playbiz.be

FLOWSPARKS, koploper in innovatieve e-learningtechnologie, kondigde onlangs een nieuw partnership aan met GuyKat, een leverancier van e-learning oplossingen op maat. Door de samenwerking boort FLOWSPARKS nu ook de Britse en Amerikaanse markt aan.

DSV breidt magazijnen in North Sea Port fors uit DSV plant de bouw van nieuwe magazijnen in North Sea Port. DSV beschikt in het Vlaamse deel van North Sea Port al over een logistiek centrum voor de opslag en de distributie van goederen voor onder meer de gezondheidssector en de chemie. De samenwerking werd ondertekend tijdens een ontmoeting op het hoofdkantoor van DSV in Denemarken.

Op een terrein van 18 hectare zal er voor 100.000 m2 loodsen worden gebouwd voor de opslag en distributie van goederen voor diverse klanten. Deze nieuwe investering zal gerealiseerd worden aan het Kluizendok, op de linkeroever van het Vlaamse deel van North Sea Port. Van hieruit kunnen de goederen van en naar het Europese achterland worden vervoerd via wegtransport, met zeeschepen, binnenvaartschepen of per spoor. Als multimodale haven ligt North Sea Port immers op de kruisingen van al deze vervoersmogelijkheden. dsv.com

Bij Van Cauter Multitechnieken kan u terecht voor advies betreffende totaaloplossingen op maat op vlak van elektriciteit, HVAC en beveiligingsinstallaties.

Algemene elektrotechnieken

HVAC

Beveiligingsinstallaties

Onderhoudsdienst

Keiberg 74 - 9340 Lede 053 83 13 38 info@vancauter.com

www.vancauter.com

43

Bamboe Scheutig met groei(kracht)

“Als je niet meer gelooft in je eigen business, stop je er beter mee” Begin 2022 verhuisde Omnilevel, specialist in direct mailing, naar een nieuw en inspirerend pand in Nazareth op De Prijkels na twee lastige covid-jaren. Dit ging gepaard met extra investeringen en vernieuwing in de logistieke ondersteuning voor e-commerce. “Vandaag bestaat Omnilevel uit een 20-tal medewerkers, maar ons plan is om het team de komende jaren met 50% te vergroten.”

TEKST JOLYN DE BAETS - FOTO WIM KEMPENAERS

44

“

Bamboe

Ik vergelijk het bedrijfsleven met topsport.

Net zoals een topsporter moet je als ondernemer iedere dag het beste van jezelf geven MAARTEN MAKELBERGE

V

an jongs af aan wist Maarten Makelberge dat hij ondernemer wou worden. In 2007 nam hij Omnilevel over. “Eerst wou ik zelf helemaal van nul beginnen, maar op een bepaald moment zat ik aan tafel met de juiste mensen en kreeg ik de kans om Omnilevel over te nemen omdat de toenmalige eigenaar geen opvolging had. Sinds de overname heeft het bedrijf een mooi pad bewandeld. We hebben onze kennis verruimd en zijn in omzet meer dan verdubbeld. Doordat we konden investeren in nieuwe machines en nu in een nieuwe locatie, konden we sneller groeien en onze business uitbreiden”, vertelt Maarten trots.

graag voor moeilijkere opdrachten en gaan geen enkele uitdaging uit de weg. Vaak krijgen we opdrachten binnen van premium klanten waarbij het proces net iets complexer in elkaar zit. Doordat we in-house over de juiste machines en kennis beschikken, kunnen we dit bolwerken. We beschikken ook over een manuele afdeling voor alle niet-machinale opdrachten.

Meer dan direct mailing Het bedrijf is gespecialiseerd in direct mailing: van het verzenden van gepersonaliseerde communicatie, high-end verpakkingen tot het maken van goodiebags. “Wij kiezen

Omnilevel daagt zijn klanten graag uit.

“We geven bij de ontvangst van een order altijd feedback, soms doen we zelfs een tegen­voorstel. Out of the box denken zit in ons DNA, we willen uitblinken. Wij zijn de

Bij zo’n opdracht is de kwaliteit en het halen van een deadline uiterst belangrijk. Alles moet perfect in orde zijn, dit kan gaan van het kleur van een bepaald lintje tot de grootte van de verpakking”, zegt Maarten.

laatste schakel in de keten, dus de afwerking moet top zijn. Het feit dat we nu in zo’n mooi gebouw zitten met de juiste machines zorgt er ook voor dat we technisch zo ver kunnen gaan.”

Herstel na lange crisisperiode Tijdens de covid-periode kreeg Omnilevel evenwel harde klappen. “Toen corona uitbrak in België viel van de ene op de andere dag onze productie helemaal stil. De impact was extreem groot. Verschillende klanten, van retail tot evenementenbureaus, annuleerden hun opdrachten. Binnen ons team moest ik aan crisis- en micromanagement doen”, zegt Maarten. Hoewel deze periode een rollercoaster was, gaf het hem ook nieuwe inzichten. “Ik had na een paar maanden opeens tijd voor zaken waar ik anders nooit tijd voor had: onze business grondig evalueren, van het anders interpreteren van cijfers tot mij 45

Bamboe

verdiepen in boeken. Daardoor besliste ik eind vorig jaar om te verhuizen naar een ander gebouw. Nog geen twee maanden later en we waren werkzaam op een nieuwe, verbeterde locatie. Mijn team heeft echt een ongelooflijke job verricht om dit allemaal te realiseren. Naast een groot magazijn hebben we ook een loungeruimte voor onze medewerkers gecreëerd. Het gebouw straalt een huiselijke en open sfeer uit. Als ik door het gebouw wandel doet het me plezier om te zien dat onze mensen tevreden zijn. Ik vind het belangrijk dat de sfeer goed zit, al zullen onze company dogs daar ook wel voor iets tussen zitten”, lacht Maarten.

Bouwen aan de toekomst “Vaak krijg ik als ondernemer de vraag of er nog toekomst zit in mijn branche. Dan zeg ik altijd: ‘Als je niet meer gelooft in je eigen business, dan is het beter dat je ermee stopt.’ Onze klanten blijven kiezen voor deze marketingmethode omdat ze ook meetbaar is. Zij kennen op hun beurt hun klanten en bereiken ze heel direct. Dat is ook exact de reden waarom ik wil blijven innoveren en diversifiëren. Door breder te gaan, blijven we werk genereren en creëer ik een comfortabele situatie voor het bedrijf en dus ook voor mijn medewerkers. We willen in de nabije toekomst ook ons dak volleggen met zonnepanelen en het wagenpark tegen 2025 compleet vergroenen.”

“Moest het makkelijk zijn om te onder­ nemen, dan zou iedereen het doen.

Je moet van alles op de hoogte zijn en het overzicht goed kunnen bewaren.

Dat gaat van het managen van mijn medewerkers tot het volledige business­ luik. Als ik arriveer in het gebouw begin ik altijd met een toer door het atelier.

Soms duiken er een paar problemen op, waardoor ik al snel een paar uur verder ben. En dan moet mijn werkdag nog beginnen. Het is nu eenmaal zo dat je als ondernemer belangrijke knopen moet doorhakken. Gelukkig heb ik een goed team dat ervoor zorgt dat het operationele luik vlot verloopt.”

Sport als uitlaatklep en inspiratiebron “Je moet er op een bepaalde manier ook uitspringen en mensen moeten jouw naam herkennen. Wij hebben heel wat naams­bekendheid gekregen door veel aan sponsoring te doen, van autosport tot basket­bal.” De keuze om vooral sportactiviteiten te sponsoren kwam 46

niet toevallig. Door zijn jarenlange ervaring als autoracer was het een logische stap. “Ik raak mijn energie op twee manieren kwijt: door te ondernemen en door te sporten. Ik vergelijk het bedrijfsleven met topsport. Net zoals een sporter, moet je als ondernemer iedere dag het beste van jezelf geven. Door zelf in het wereldje gezeten te hebben, heb

ik veel discipline gekweekt. Je hebt een duidelijk einddoel voor ogen en dan leef je daar naartoe. Dat is ook mijn motto: ‘Some people want it to happen, some wish it would happen, others make it happen.’ Talent hebben helpt, maar zonder doorzettings­ vermogen, discipline en een hecht team ben je geen blijver.”

Polestar 2 — Operationele leasing vanaf € 549/maand*

polestar.com *Huurprijs excl. BTW voor de Polestar 2 Standard Range Single Motor. Offerte voor huur op lange termijn, gereserveerd voor professionele gebruikers, voor 60 maanden en 50.000 km mits betaling per bankdomiciliëring. Inbegrepen diensten: afschrijving en financiële lasten, onderhoud volgens voorschriften van Polestar, herstellen van defecten, slijtage zomerbanden, verzekering burgerlijke aansprakelijkheid, rechtsbijstand en bestuurder, eigen schadeprovisie, belasting op inverkeerstelling en verkeersbelasting.

Offerte tot 30/06/2022 via Polestar Leasing (een divisie van Axus nv) – Bourgetlaan 42 – 1130 Brussel (FSMA 016860 A - KBO nr. 0403.429.730). Onder voorbehoud van acceptatie van uw financieel dossier en na ondertekening van het raamcontract en akkoord met de daarin opgenomen algemene voorwaarden. Afbeelding louter illustratief.

Milieu-informatie (KB 19.03.2004): polestar.com

Is jouw bedrijf jarig in 2022?

Vier het met Voka.

FEESTNUMMERS GEZOCHT! Is je bedrijf jarig in 2022? Laat je jubileumjaar niet onopgemerkt voorbijgaan en neem deel aan het Jubilee 2022-pakket van Voka Oost-Vlaanderen.

In juni publiceren wij immers opnieuw de fraaie en veelgelezen jubilarissenspecial bij ons magazine Ondernemers. Boordevol boeiende verhalen van succesvolle OostVlaamse bedrijven die dit jaar een mijlpaal vieren.

Voor jou een unieke kans om je jarige bedrijf in de kijker te zetten.

RESERVEER NU JOUW FEESTPAKKET

JOUW VERJAARDAGSVOORDEEL • 2 pagina’s in de jubilarissenbijdrage van Ondernemers juni met een uitgebreide reportage over jouw bedrijf, inclusief sterke fotografie en een advertentie.

• Extra aandacht voor je bedrijfsreportage op onze online kanalen (website, social media & e-news) • 4 gratis kaarten als eregast op een groot netwerkevent van Voka Oost-Vlaanderen.

We zetten jouw bedrijf in de bloemetjes.

Jouw gasten trakteren we op bubbels.

• Een professionele digitale foto van jou en jouw aanwezigen als aandenken aan deze feestelijke dag.

INTERESSE? Neem contact op met Rik Vyncke via 0477 30 21 32 of mail naar rik.vyncke@voka.be

Meegedeeld

FAMILIEBEDRIJF ZABRA REAL ESTATE BLAAST OUDE TERREINEN NIEUW EN KWALITATIEF LEVEN IN

Wonen, werken en winkelen duurzaam integreren Historisch actief in retail, gedegen reputatie in residentieel en sterk aan het groeien in kmo-ontwikkeling: ziehier in een notendop de sectoren waar Zabra Real Estate over heel België actief is. Combineer dit met de korte beslissingslijnen van een familiaal bedrijf dat over een team specialisten beschikt, en weet dat kwaliteit en langetermijnvisie bovendrijven.

Directeur ontwikkeling, marketing, sales én zoon van de oprichter, Laurens Brantegem: “Zabra Real Estate wil een positieve bijdrage leveren aan de buurt. Onze focus ligt op het herontwikkelen van verwaarloosde terreinen met nieuwbouw- of renovatieprojecten waar wonen, werken en winkelen naadloos in elkaar overvloeien.”

COMBINATIE BUILD TO SUIT EN STANDAARDUNITS

Zabra ontwikkelt, naast hun residentiële en retailprojecten, bedrijventerreinen door verwaarloosde of verouderde sites aan te kopen en efficiënte standaardunits te bouwen: bedrijfshallen van 150 tot 1.000 m2. Dit aanbod wordt gecombineerd met gebouwen op maat, al naargelang de wensen van de klant.

CEO, Christine Vermeersch: “We zijn zelf eigenaar van het terrein. We kopen de grond op risico of nadat we over een bouwvergunning beschikken, en eenmaal we 20 % hebben verkocht, starten we de werven op. Meestal is alles verkocht bij oplevering.”

Een voorbeeld is de aankoop van een bedrijven­ terrein van 7 ha langs de E40 in Aalst. De eigenaar was Unilin, een internationale houtgroep, die er het spaanplatenbedrijf Dekaply huisvestte dat in 2013 zijn deuren moest sluiten.

Zabra kreeg van de Vlaamse regering groen licht voor het brownfieldconvenant en transformeert

momenteel het onderbenut, verwaarloosde en vervuilde terrein tot een modern bedrijventerrein met 65 bedrijfsgebouwen van in totaal 25.000 m2.

FOCUS OP DUURZAAMHEID

Bij het ontwikkelen van deze bedrijventerreinen trekt Zabra volop de kaart van de duurzaamheid.

Laurens Brantegem: “In Awans (Luik) hebben we net een vergunningsaanvraag ingediend voor een kmo-site van 6 ha naast Ikea. We zullen daar een CO2-neutraal bedrijventerrein bouwen met 52 kmo-units en twee kantoorgebouwen. De site wordt uitgerust met elektronische laadpalen die ter beschikking zullen staan voor werknemers, bezoekers en omwonenden.

Er zal een doorgedreven energie-integratie zijn met zonnepanelen, een collectief systeem voor energieopwekking en we geven heel wat openbare ruimte terug aan de gemeente voor collectief gebruik.

“Ons team en het familiaal ondernemerschap zijn de motor van ons bedrijf en we challengen elke dag onze stakeholders om de best mogelijke resultaten aan onze klanten te leveren.”

ONAFHANKELIJK EN GESPECIALISEERD

Zabra onderscheidt zich van zijn concullega’s doordat het o.a. een volledig onafhankelijke speler is in de sector van de projectontwikkeling.

Laurens Brantegem: “Wij zijn met onze familie volledig eigenaar van het bedrijf. Wij kunnen dus de markt opgaan om de aannemer te vinden die onze klanten de beste prijs/kwaliteit kan bieden.

Een andere troef is het 35-koppig team dat ervoor zorgt dat alle aspecten van vastgoedontwikkeling ‘in house’ kunnen afgehandeld worden. Dat gaat van acquisities van nieuwe projecten, over vergunningen, aanbestedingen, werfopvolging tot en met de verkoop en marketing.

Christine Vermeersch: “Samen met ons team bekijken we de mogelijkheden tot het realiseren van gemengde projecten waar we onze drie nicheproducten geheel of gedeeltelijk kunnen combineren. Zo hebben we bijvoorbeeld een samenwerking met Colruyt waarmee we in Brussel een woon-winkelproject hebben opgeleverd en momenteel in Antwerpen ook een oude site herontwikkelen tot een nieuwe winkel met daarboven nieuwbouwappartementen.”

49

Duurzame koplopers Duurzaamheid in het DNA

FrieslandCampina investeert opnieuw in duurzame PET-lijn in Aalter

Duurzaam van gras tot glas FrieslandCampina investeert in een derde PET-lijn voor duurzame verpakkingen in zijn productievestiging in Aalter. Deze investering sluit aan bij hun vernieuwde duurzaamheidsprogramma Nourishing a better planet en de ambitie om 100% van hun verpakkingen recycleerbaar of herbruikbaar te hebben tegen 2025. Een turbogesprek met Jo Lavaerts, sinds vijf maanden de nieuwe site manager: “Deze fabriek heeft een heel mooi parcours qua investeringen.”

Jo Lavaerts, site manager Aalter: “Er zijn grofweg twee soorten managers, zij die vanuit controle en zij die vanuit vertrouwen werken. Ik begin vanuit vertrouwen en word zelf ook graag op die manier behandeld.”

TEKST SAM DE KEGEL – FOTO WIM KEMPENAERS

“

Duurzaamheid is hier geen holle slogan, je ziet het gewoon gebeuren met papieren rietjes, biobased tetraverpakking en 100% rPET

50

Duurzame koplopers

N

etheid en snelheid, die trefwoorden schieten door mijn hoofd wanneer we langs een van de twee PET-lijnen in de geautomatiseerde productievestiging van Aalter lopen, getooid met haarnetje, helm, bril, witte overjas en stevige veiligheidsschoenen. Jo Lavaerts, sinds vijf maanden de kapitein van deze Oost-Vlaamse site, gidst ons alsof hij hier al jaren rondloopt. “Zo’n omgeving doet elke ingenieur toch watertanden?”, zegt hij retorisch.

“Wist je dat we in deze fabriek minder dan 1 procent afval hebben, we gooien zo goed als geen melk weg”, vervolgt hij. En: “Dit is eigenlijk een megagrote open keuken die we voortdurend reinigen.”

Van HDPE naar PET: driemaal is scheepsrecht Amper een jaar geleden kondigde FrieslandCampina een investering aan in een tweede PET-lijn. Een primeur, want hiermee produceert het als eerste Belgische zuivelonderneming flessen die van 100% rPET zijn. FrieslandCampina won hiermee ook de allereerste Verpakking & Label Award in de categorie innovatieve verpakkingen en verpakkingsmaterialen. “In Aalter worden zuivelproducten in vier types verpakkingen afgevuld: karton, cups en flesverpakkingen in PET en HDPE. Deze laatste zullen door de investering in een derde PET-lijn uitgefaseerd worden”, zegt Jo Lavaerts. “In september 2023 willen we hiermee operationeel zijn.”

Deze investering laat zien dat de Aalterse productielocatie van strategisch belang is voor FrieslandCampina in België. Bovendien draagt het zo bij aan de werkgelegenheid en aan een gegarandeerde afname van weidemelk van melkveebedrijven in de omgeving van Aalter. Jo Lavaerts: “De PET-lijnen kunnen tot 36.000 consument­ eenheden per uur afvullen, dat is duizelingwekkend snel. Op deze site produceren we ongeveer anderhalf miljoen liter melk per dag, of dagelijks zestig vrachtwagens. De melk wordt geleverd door Belgische en Nederlandse melkveehouders, afhankelijk van de bestemming van de producten. Wist je dat meer dan 90% van de Belgische melkveehouders zich in een straal van 30 km rond de productielocatie in Aalter situeren?”

Dankzij de jongste investering zullen melk- en roomproducten van FrieslandCampina gefaseerd overgaan van een verpakking in HDPE-flessen naar meer milieuvriendelijke PET-flessen, die zo veel mogelijk uit gerecycleerd materiaal bestaan. Daarnaast krijgen alle flessen op termijn ook een meer milieuvriendelijke dop of ‘tethered cap’ die aan de fles vast blijft zitten om zwerfvuil te voorkomen, wat zeker noodzakelijk is bij de ‘out of home’-producten. Verder zullen in Aalter ook hoogwaardige roomproducten voor de professionele b2b-markt in PET worden geproduceerd. “Deze overstap van HDPE naar PET is voor ons een stevige, maar heel belangrijke investering die inspeelt op de veranderende consumenten- en klantenbehoefte op het vlak van gebruiksgemak en milieu.”

Het belang van vier nullen De Aalterse site is FrieslandCampina’s Europese draaischijf voor lang houdbare zuiveldranken. Jo Lavaerts: “Deze fabriek heeft een heel mooi parcours qua investeringen. Dit is echt een state-of-the-artfabriek met moderne en hoogtechnologische verpakkingslijnen.

We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe collega’s met een

FrieslandCampina Aalter: Europese draaischijf voor lang houdbare zuivelproducten FrieslandCampina Belgium maakt deel uit van Koninklijke FrieslandCampina, een multinationale zuivelonderneming. De onderneming is volledig in handen van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. en is met ruim 16.995 leden-melkveehouders in België, Nederland en Duitsland een van de grootste zuivelcoöperaties in de wereld met 45 fabrieken. In 2021 steeg de netto-omzet met 3,2 procent naar 11,5 miljard euro, het bedrijfsresultaat steeg met 32,5 procent naar 355 miljoen euro. Dit jaar viert FrieslandCampina ook zijn 150-jarig coöperatief jubileum, een mijlpaal.

FrieslandCampina telt in België ongeveer 1.250 werknemers en heeft 4 vestigingen. Naast de commerciële zetel in Gent zijn er drie productielocaties in Aalter (ruim 600 medewerkers), Bornem en Lummen die gespecialiseerd zijn in de productie van lang houdbare melk en zuiveldranken, room en desserts.

In Aalter worden zuivelproducten onder de merken Campina, Joyvalle, Cécémel, Chocomel (o.a. voor de Nederlandse markt), Yazoo, Fristi en Nutroma geproduceerd en verpakt. Jo Lavaerts, site manager: “Onze grootste tak is food & beverage, goed voor circa 80% van de groeps­ omzet. Aalter is dé Europese draaischijf binnen die food & beverage-afdeling van FrieslandCampina, goed voor 10% van de totale productie. De laatste zeven jaar is de output van de fabriek in Aalter verdubbeld door nieuwe volumes, nieuwe lijnen en nieuwe investeringen. De melkproducten die hier geproduceerd worden, zijn vooral bestemd voor de Belgische, Nederlandse en Engelse markt, maar ook voor wereldwijde export met een groeiend aandeel in Azië.”

Duurzaamheid is een van de vier strategische prioriteiten van FrieslandCampina. Met hun vernieuwde programma Nourishing a better planet (vanaf eind 2020) werkt het bedrijf aan duurzaamheid in de volle breedte (klimaat, biodiversiteit, goede voeding en recycleerbare verpakkingen) met als einddoel in 2050 netto klimaatneutraal te zijn.

Het wil duurzaam zijn doorheen de hele keten van gras tot glas: zowel op de boerderij, in de productielocaties als voor hun verpakkingen.

51

Duurzame koplopers

technisch profiel om ons team te versterken. Als werkgever willen we garant staan voor een duurzame loopbaan met werkzekerheid en doorgroeimogelijkheden in een hoogtechnologische en futureproof omgeving. De grote uitdaging is steeds om zo kostenefficiënt mogelijk te produceren en om al die volumes op tijd te leveren aan de markt.”

Het interne programma ‘The Four Zeros’- helpt hierbij alvast een handje. “We willen geen veiligheids-, kwaliteits- en leveringsincidenten en we streven naar zero waste in kosten. De ‘mens’ speelt daar een cruciale rol in. We hebben o.a. een escape room waarin de medewerkers technische vraagstukken oplossen. Zo testen we hun oplossingsgericht denken. Onze medewerkers moeten een eigen inbreng kunnen hebben en ruimte krijgen voor zelfontplooiing.

Daarnaast moeten ze zich ook betrokken en gewaardeerd voelen.

Ik draai al wat jaren mee in fabrieken, op dat vlak is er veel veranderd.

Vandaag ligt de focus op: Wat leer ik bij, hoe ontwikkel ik me, welke kansen krijg ik, wordt er naar mij geluisterd?”

Manager in vertrouwen De grootste knelpuntvacatures zitten bij de leidinggevende rollen en technische functies. “We zoeken een evenwicht om enerzijds aan de vraag van de markt te voldoen, maar anderzijds ook een werkregime aan te bieden dat mensen zien zitten. Het traditionele drieploegensysteem heeft op de arbeidsmarkt stilaan afgedaan, voelen we.

Velen willen wel nog in het weekend komen en een vaste nacht meedraaien, maar niet meer in drie of vijf ploegen. Er zijn grofweg twee soorten managers, zij die vanuit controle en zij die vanuit vertrouwen werken. Ik begin vanuit vertrouwen en word zelf ook graag op die manier behandeld. Zo kan je mensen laten groeien en word je vaak aangenaam verrast”, zegt hij. “Ik wil vooral op die fierheid en betrokkenheid spelen. Onze merken zijn zeer herkenbaar en staan prominent in de supermarkten, dat helpt natuurlijk ook.”

Die fierheid voelt hij zelf ook, als site manager. “Het is een eer om hier te mogen werken. De cultuur van de groep, hun visie en waarden, sprak me enorm aan. Bovendien kan ik een strategische fabriek leiden waarin voortdurend geïnvesteerd wordt. Ik werk al een tijdje in Vlaanderen, maar ik ken nauwelijks fabrieken waar op dit moment zo zwaar in geïnvesteerd wordt. Duurzaamheid is hier ook geen holle slogan, je ziet het gewoon gebeuren met papieren rietjes, biobased tetraverpakking en 100% rPET.” Duurzaamheid gaat natuurlijk veel verder dan recycleerbare verpakkingen. Jo Lavaerts: “Fabrieken voelen steeds sterker de druk om CO2-neutraal te produceren. Zo reinigen wij nu al ons afvalwater in onze eigen waterzuiveringsinstallatie via omgekeerde osmose. 30% van al het water kan hergebruikt worden. Dat percentage gaan we nog verder optrekken. Daarnaast hebben we vorig jaar geïnvesteerd in een warmtekrachtcentrale, waarbij we onze restwarmte terug omzetten in elektrische energie. Door de huidige oorlog en energiecrisis worden we nog meer met onze neus op de feiten gedrukt, niet enkel op vlak van kosten maar vooral op vlak van bevoorradings­ zekerheid. Voor dit soort duurzame investeringen hebben we een sterk team dat alle nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt. De vraag is ook: wil je koploper zijn in een bepaalde technologie of ga je volgen? Met onze eerste PET-lijn waren we bijvoorbeeld koploper met een prototypelijn die op dat moment nog niet commercieel was voor de machinebouwer en die we samen met hem ontwikkelden.

Maar we zijn nog steeds blij dat we toen die keuze gemaakt hebben.”

52

Jo Lavaerts: gepokt en gemazeld in voeding én farma Jo Lavaerts werkte tijdens zijn carrière steeds in operationele rollen in de voeding, van procesingenieur naar productiemanager over planningsmanager tot CI director, o.a bij Danone, Kraft Foods (nadien Mondelez).

Zette gedurende bijna acht jaar een zijstap naar de farma als plant manager bij Famar, een CDMO of contract development manufacturer in vloeibare medicijnen.

Daarna werkte hij opnieuw als plant manager in de sauzenindustrie (bij GB Foods), tot hij in het najaar van 2021 bij zuivelproducent FrieslandCampina werd aangesteld als site manager van de productiesite in Aalter.

“

Het traditionele drieploegensysteem heeft op de arbeidsmarkt stilaan afgedaan, voelen we 53

Het zit in de genen Ondernemerschap als familietrekje

Vandenbussche Groep kan bouwen op volgende generatie Een externe CEO en twee begeesterde dochters die klaarstaan om de fakkel over te nemen.

Naast een uitgebouwd managementteam is dat het trio waarmee Dirk Vandenbussche zijn gelijknamig familiebedrijf wapent voor de volgende decennia. “We willen de voortrekkersrol in de bouwsector op vlak van digitalisering en duurzaamheid blijven vervullen.”

TEKST LAURENS FAGARD – FOTO KATTOO HILLEWAERE

54

“

Het zit in de genen

Vandenbussche moet een groep zijn die gebonden is aan structuren en niet afhankelijk is van bepaalde personen DIRK VANDENBUSSCHE

Oprichters Dirk Vandenbussche en Griet Vandermeersch met dochters Leen (links) en Els (rechts).

‘Wij trekken uw plan’. In brochures, op de website of zelfs langs de weg. Overal springt het credo van de bouwgroep Vandenbussche uit Aalter in het oog. Vier woorden die al sinds het begin onveranderd fundamenteel zijn voor oprichters Dirk Vandenbussche en zijn echtgenote Griet Vandermeersch. In 1988 stortten ze zich als jonge Gentse dertigers – hij burgerlijk ingenieur, zij vroedvrouw – in een onder­ nemend avontuur wanneer ze een bestaand bouwbedrijf vereffenen en een doorstart maken. Vandenbussche Groep is geboren.

In de jaren die volgen dikt het aantal mede­ werkers stelselmatig aan. “Nu spreekt men van human capital maar dat was voor ons vanaf de start een evidentie”, benadrukt Dirk. “We investeerden al onze centen

keer op keer in degelijk en betrouwbaar materiaal omdat we veiligheid voor onze medewerkers toen al hoog in het vaandel droegen”, vult Griet aan.

Meer dan aannemer Net na de eeuwwisseling ontdoet Vandenbussche zich van zijn groeipijnen met de bouw van het huidige kantoor.

“Het andere gebouw barstte uit zijn voegen, want we wilden mensen blijven aantrekken. Op de eerste dag na de verhuis zijn er in één keer maar liefst 15 bedienden gestart. Die immense investering was even slikken, maar doordat we meteen voldoende ruimte hadden, zijn we de afgelopen jaren kunnen blijven uitbreiden.

Dat is ons geluk geweest”, zegt Griet.

Sindsdien behaalt het bouwbedrijf een omzet van meer dan 83 miljoen euro – in 2022 willen ze de kaap van 100 miljoen euro overschrijden – met meer dan 200 medewerkers die een dertigtal projecten per jaar afwerken in Oost- en West-Vlaanderen. Dat zijn zowel residentiële als niet-residentiële gebouwen zoals appartementen, scholen of woonzorgcentra. “Nog niet zo lang geleden bouwden we een parking onder een geklasseerde loods. Dat zijn uitdagende projecten waar we voor gekend zijn en die onze mensen motiveren. Hoe langer en hoe meer werken we mee aan het volledige voortraject. Dat gaat van engineering tot DBFM (Design, Build, Finance en Maintain) waarbij we verantwoordelijk zijn voor het ontwerp en de uitvoering”, vertelt Dirk.

55

Het zit in de genen

Vandaag bestaat de bouwgroep uit meerdere afdelingen waarvan Vandenbussche zelf de grootste is. “We willen het volledige bouw­ proces afdekken en hebben naast onze aannemersactiviteiten ook nog projectontwikkelaar Corabo onder ons en houtbouw-, renovatie- en interieurbedrijf Qubus. Dat laatste bedrijf biedt ook CLT aan (Cross Laminated Timber), een duurzame techniek die in het buitenland al langer gekend is maar in België nog vrij nieuw. Bij die methode gaat er veel denkwerk aan vooraf, maar zet je op een week wel alles neer.”

Externe aanwinsten Om het voortbestaan van Vandenbussche te garanderen, waren Dirk en Griet al jaren bezig met opvolgscenario’s. Nog voor dochters Leen en Els in het bedrijf kwamen, gaven de dochters al vrij vroeg aan geen zaakvoerders te willen worden. Daarom stelden Dirk en Griet twee externe CEO’s aan. Pieter Houwen startte als CEO van Qubus in 2012 en twee jaar later volgde Kristof Defruyt voor Vandenbussche. “Ik heb me altijd voorgenomen om mezelf misbaar te maken. Zij staan nu aan de leiding, maar er is veel ruimte voor overleg met elkaar. Vandenbussche moet een groep zijn die gebonden is aan structuren en niet afhankelijk is van bepaalde personen.”

Op dat ogenblik zaten Leen en Els wel al in het bestuur. Ze beslisten pas een paar jaar later om ook de overstap naar het familie­ bedrijf te maken. Een positie als zaakvoerder streven ze ook nu niet na. “Je moet de juiste persoon zoeken voor de job in het belang van het bedrijf en dan zijn familiale relaties secundair. Maar we werden altijd wel getriggerd om hier te komen werken. Het is iets wat je van kindsbeen af mee ziet groeien dus uiteraard blijf je betrokken”, zegt Els. Voor Leen groeide de omschakeling organisch. “Na zes jaar ervaring in de bouwsector kwam hier een job vrij die me ongelooflijk aansprak dus vond ik het niet meer dan logisch om hier te beginnen”, vertelt Leen.

Een half jaar later volgde Els het pad van Leen. “Voor mij was de grootste drijfveer dat de lijnen zo kort zijn, iets wat ik niet terugvond bij de multinationals waar ik de eerste tien jaren voor werkte. Bovendien is het 56

menselijk kapitaal van een familiebedrijf de sterkte en daar ligt hier extra de nadruk op”, voegt Els eraan toe.

Geen schoonmoeder Nu de gelederen van de familie Vandenbussche voltallig zijn met de twee CEO’s die de bedrijven aansturen, is de cirkel rond. “We hebben bekwame mensen op de juiste plek en een sterke structuur die onze groei voortstuwt”, zegt Dirk. “Dat moet ook als je met externe mensen samenwerkt.

We willen onszelf niet wentelen in een schoonmoedersrol en elke actie op de voet volgen, maar de vinger aan de pols houden is wel nodig. Iedereen moet zich binnen elke functie kunnen ontpoppen, anders kan je geen mensen houden.”

Na 34 jaar Vandenbussche is het voor Dirk en Griet stilaan tijd om meer verantwoordelijkheden af te schuiven naar hun dochters.

“Ik ben nog altijd voorzitter van de raad van bestuur maar ik ben lang niet meer bij alle beslissingen betrokken. Hoewel ik alle personeelsuitjes zal blijven bijwonen, vind ik het niet lastig om los te laten”, vertelt Dirk. “Dat geloof ik niet”, antwoordt Griet al lachend.

“Het blijft nog altijd jouw geesteskind.”

Ook de rollen bij Leen en Els zijn harmonieus verdeeld. “Eigenlijk zien we elkaar enkel in de raad van bestuur of eens in de gang. Leen werkt voor Corabo en ik ben verantwoordelijk voor HR”, aldus Els. “We hebben elk onze eigen achtergrond en sterktes. En dan is het fijn dat Kristof en Pieter de dagelijkse leiding op zich nemen.”

Vrouwen in opmars Als waardengedreven organisatie die zich positioneert op vlak van mensen, veiligheid en duurzaamheid, wil Vandenbussche een voortrekkersrol blijven opnemen. “We zijn een lerende organisatie. Na ieder project bevragen we onze klanten over de werking om te blijven verbeteren. Dat lerende aspect trekt zich ook door naar onze medewerkers.

Nu vrijdag brengen we nog eens iedereen bijeen voor de veiligheidsdag. We willen iedereen onderdompelen in de laatste nieuwe methodes qua technieken en veiligheid”, vertelt Els.

“Daarnaast hebben we 30% vrouwen onder onze bedienden. Dat is behoorlijk veel voor een bouwonderneming. Die positieve beweging willen we zeker de hoogte in blijven sturen. Op veel van onze spandoeken staan vrouwen die hier aan de slag zijn.

Soms zetten we zelfs de kinderen van onze medewerkers mee op de foto. Zij kunnen hier zomerkampjes volgen op een stuk aangelegd terrein naast onze gebouwen. Dat familiegegeven zien we dus in een zeer ruime zin.”

Sinds jaar en dag is Vandenbussche ook laureaat van het Voka Charter Duurzaam Ondernemen. “Bij eigen ontwikkelingen leggen we voor onszelf altijd de lat hoger”, verzekert Leen. “Bij het E-peil van een nieuwbouw streven we in plaats van de wettelijke E30 steevast E10 na. Op werven werken we al met een mobiele stadsbatterij, een duurzaam alternatief voor dieselgeneratoren die vervuilend en luidruchtig zijn. Als er iets in de familiegenen zit, dan is het misschien wel duurzaamheid”, glimlacht Leen.”

Wil jij net als Vandenbussche duurzaamheid verankeren in jouw bedrijf?

Neem dan deel aan het Voka Charter Duurzaam Ondernemen en stel een actieplan op rond de Sustainable Development Goals.

Meer info op

Meegedeeld

Communiceren over verloning: met deze 5 tips maak je er werk van Verloning: belangrijke driver van geluk of – bij gebrek eraan – stress. Uit recent onderzoek van hr-dienstenleverancier SD Worx blijkt dan ook dat het verloningspakket in de meeste Europese landen op één staat om bij een werkgever te blijven (of starten). Tegelijk is praten over loon nog vaak taboe. Nochtans beïnvloeden kennis over en waardering van het loonpakket in sterke mate het financiële welzijn.

TIP 1: INFORMEER MEDEWERKERS OVER JE VERLONINGSPAKKET

Beloning bestaat uit loon in cash met daarbovenop vaak een rits voordelen. Elk van die extra’s valt onder een aparte regeling of wettelijk regime. Die complexiteit maakt het voor je medewerkers lastig om de waarde van hun totale verloning te berekenen of er beslissingen over te nemen. De keuze voor meer of minder vakantiedagen, bijvoorbeeld, heeft niet alleen impact op de verloning zelf, maar ook op het pensioen. Een gemiddelde werknemer kent zowat 60 à 70% van zijn totale verloningspakket, zo wijst onderzoek uit. De rest is een blinde vlek.

Onbekend is onbemind. Of erger nog: een van je werknemers kiest misschien onterecht voor een andere werkgever. Zo kan een hoger loon in cash hem of haar over de streep trekken.

Maar als hij er qua pensioenregeling, verzekeringen of andere voorwaarden op achteruitgaat, komt het financiële welzijn op de lange termijn onder druk. Intussen moet ook jij extra inspanningen leveren om een nieuwe kandidaat aan te trekken, geen sinecure in een krappe arbeidsmarkt. Dus: heldere info over de verschillende looncomponenten is een must in de strijd om het beste talent.

TIP 2: LEG JE VERLONINGSBELEID UIT

Inzicht in de totale verloning is een ding. Maar met een lijst van verloningscomponenten alleen kunnen je medewerkers de toegevoegde waarde nog niet correct inschatten. Maak dus de koppeling tussen je beloningsstrategie én de meerwaarde van elk voordeel. Zo begrijpen ze wat ze al dan niet krijgen, maar ook waarom.

TIP 3: VRAAG JE MEDEWERKERS OM FEEDBACK

Communiceren over verloning is tweerichtingsverkeer. Jij stelt verloningspakketten samen, maar wat vinden je mensen daar zelf van?

Misschien pomp je veel geld in voordelen die maar weinigen naar waarde schatten of die voor hen een beperkte toegevoegde waarde hebben.

Veel grotere organisaties bevragen hun werknemers op geregelde tijdstippen via enquêtes.

Maar leidinggevenden kunnen er gerust rechtstreeks naar polsen tijdens het evaluatiegesprek. De feedback geeft in elk geval richting om je verloningspakketten beter af te stemmen op de behoeftes van je mensen. Met een hogere waardering en meer engagement als resultaat.

TIP 4: SPEEL IN OP INDIVIDUELE BEHOEFTES

Afhankelijk van levensfase en leefsituatie heeft elke medewerker specifieke noden. Qua verloning in cash of mobiliteitsoplossingen (bv. bedrijfswagen of -fiets, abonnement openbaar vervoer), maar ook rond work-lifebalans, persoonlijke ontwikkeling, (mantel)zorg enzovoort. Door het verloningspakket te personaliseren, speel je hier maximaal op in en vergroot je opnieuw de waardering voor het loonpakket.

TIP 5: MAAK IEDEREEN BETROKKEN

Als je je verloningsbeleid onder de loep neemt, zet dan communicatie vanaf de start mee op de agenda. Want niet zozeer het aantal voordelen of de hoogte van het salaris heeft een impact op de werknemerstevredenheid, maar wel de heldere communicatie erover. Dat wijst een studie van Vlerick Business School uit.

Om de verloningsstrategie aan de man te brengen, kunnen je marketing- en communicatiemensen ongetwijfeld hun steentje bijdragen. Net zoals je medewerkers zelf, trouwens. Door de ontvangers van de boodschap vroeg te betrekken, verhoog je de kans op succes aanzienlijk.

Tot slot nog dit: bijna elke organisatie erkent vandaag het belang van communiceren rond verloning, zo blijkt uit onderzoek. Dat is liefst een verdubbeling ten opzichte van 2018 en dus een mooi bewijs dat de geesten gerijpt zijn op dat vlak. Nu is het zaak om naast hr ook het management en elke leidinggevende erin te betrekken. Want praten over verloning is hoe dan ook een gedeelde verantwoordelijkheid. www.sdworx.be

Daarbovenop komen de grote mijlpalen in het leven, zoals een huwelijk, geboorte of pensionering. Speciale voordelen aanbieden naar aanleiding van zo’n gebeurtenis, geeft opnieuw een persoonlijke toets aan het verloningspakket. Geef je dat soort voordelen, grijp de mijlpaal in kwestie dan ook aan om er expliciet over te communiceren met je medewerker.

57

Telex Tweede investeringsfonds imec.xpand haalt 150 miljoen euro op Imec.xpand, de early-stage deeptech investeerder die gebruik maakt van de kennis, expertise, infrastructuur en het netwerk van imec, kondigde onlangs aan dat het de eerste kapitaalronde van zijn tweede fonds heeft afgesloten. Daarin zit nu 150 miljoen euro aan toegezegd kapitaal, 30 miljoen meer dan vooropgesteld. De eerste closing van imec.xpand II is een belangrijke mijlpaal in de ambitie om uit te groeien tot een van ‘s werelds meest impactvolle early-stage durfkapitaalfondsen voor deep tech innovatie.

Tom Vanhoutte, partner in imec.xpand

Imec.xpand investeert in ambitieuze deeptech start-ups die het potentieel hebben om uit te groeien tot succesvolle bedrijven met een wereldwijde impact. Het investeringsfonds opereert autonoom van imec: zowel imec-spin-offs als externe bedrijven komen aankloppen bij imec. xpand voor kapitaal om baanbrekende nieuwe technologieën verder te ontwikkelen en naar de markt te brengen.

Installatie microbrouwerij Artevelde komt in stroomversnelling

New Balls Please en Clouds fusioneren en zijn grootste Gents event agency Sinds begin april slaan de Gentse evenementenkantoren New Balls Please en Clouds de handen in elkaar en worden ze samen de grootste speler in Gent. Beide bedrijven werden in 2013 opgericht en konden ondanks de moeilijke coronaperiode toch overleven. Het team van Clouds zal verhuizen naar de kantoren van New Balls Please aan de Dublinstraat en gaan verder onder de naam van die laatste. “We wisten al langer dat Clouds dicht bij ons aanleunde als het gaat om klantenportefeuille, manier van werken, stijl en cultuur”, vertelt Michel Van Camp, één van de oprichters van New Balls Please. “Met diezelfde mindset hadden we snel door dat fusioneren de beste optie leek te zijn.” Het nieuwe team zal 11 event managers tellen, aangevuld met een afdeling grafisch ontwerp, planning en digitale marketing, goed voor bijna 20 personen in totaal. newballsplease.be

58

Brouwerij Huyghe, bekend van paradepaardje Delirium Tremens, kondigde al eerder aan dat het recht tegenover het Gentse Stadhuis een microbrouwerij zal openen: de Stadsbrouwerij Artevelde. Daardoor zal er in hartje Gent opnieuw een écht Gents bier worden gebrouwen. De voorbereidende werken aan het gebouw zijn intussen afgerond en de transformatie nadert een nieuwe fase: de installatie van de gist- en lagertanks, lucht-en koelcompressoren en de brouwmodule.

Na de ingebruikname zal de microbrouwerij 1 brouwsel van 1.000 liter per dag produceren, met een jaarcapaciteit van 200.000 liter. Na 4 jaar voorbereiding is de opening voorzien ten laatste tegen midden augustus. Er werd al voor 4 miljoen euro geïnvesteerd in de microbrouwerij. brouwerijhuyghe.be

Vraag het @voka Het antwoord zit in je netwerk

?

?

Vraag het

?

Vraag het

VRAAG:

Kan ik een contractuele clausule voorzien om te anticiperen op prijswijzigingen van grondstoffen?

Wanneer u een vaste prijs afspreekt met een klant aan de hand van een overeenkomst zal deze in principe ook de bindende prijs zijn. Een contract is nu eenmaal bindend en er bestaat geen algemene wettelijke basis voor prijsaanpassingen in functie van een schommelende index en grondstofprijzen bijvoorbeeld. Eenzijdig de prijs aanpassen zal de klant niet verplichten om de aangepaste prijs te betalen en het kan zelfs leiden tot contractbreuk (inclusief een mogelijke schadevergoeding).

Het is natuurlijk wel mogelijk om de prijs aan te passen in onderling overleg. In dat geval zal u opnieuw in onderhandeling moeten treden met uw klant. Een heronderhandeling biedt evenwel geen garantie op een akkoord.

Zonder akkoord blijft de oorspronkelijke prijs ongewijzigd.

Om discussies te vermijden kan u best vooraf een prijswijzigingsclausule opnemen in de overeenkomst. Hierbij dient u aandacht te hebben voor onderstaande geldigheidsvoorwaarden.

Objectieve omstandigheden Prijswijzigingen moeten steeds gebaseerd zijn op objectieve omstandigheden die de

contractpartijen niet zelf in de hand hebben.

Zo wordt algemeen erkend dat een wijziging in de prijzen van grondstoffen of materialen als een objectieve omstandigheid wordt beschouwd. Het is aangewezen de objectieve omstandigheden duidelijk aan te geven in de prijsaanpassingsclausule.

De wijze van prijsaanpassing moet duidelijk zijn De clausule moet duidelijk aangeven op welke wijze de prijs zal worden aangepast in die mate dat een aanpassing mogelijk moet zijn zonder dat een nieuw akkoord nodig is van (één van) de partijen.

De Wet van 30 maart 1976 Prijsaanpassingsclausules zijn onderhevig aan de wet van 30 maart 1976 betreffende economische herstelmaatregelen, waarin enkele bijkomende voorwaarden zijn opgenomen: De prijsherziening mag maximaal betrekking hebben op 80% van de totale prijs zodat minstens 20% ongewijzigd moet blijven.

vertegenwoordigen waarbij iedere parameter slechts toepasselijk is op dat gedeelte van de prijs dat beantwoordt aan de kosten die het vertegenwoordigt. Indien bv. een prijsverhoging is voorzien in geval van stijging van de lonen, mag enkel het gedeelte van de prijs dat wordt beïnvloed door de loonkost, worden aangepast.

De prijsherziening mag in geen geval afhangen van de index van de consumptieprijzen of enig ander indexcijfer.

Er gelden verschillende wettelijke uitzonderingen op voormelde regels. Zo zijn deze beperkingen niet van toepassing op contracten met een buitenlands element tenzij wanneer ze betrekking hebben op in België uit te voeren prestaties én het contract gesloten wordt door personen die in België blijven. Om zeker te zijn dat uw clausule geen onnodige beperkingen bevat, is het daarom aangewezen de prijswijzigingsclausule steeds te redigeren op maat van uw onderneming.

In samenwerking met Deloitte Private

De prijsstijging moet gekoppeld zijn aan parameters die de reële kosten 59

Horizon

Focus

De binnenkant van het buitenland

Zweden

in één oogopslag HOOFDSTAD Stockholm (897.700 inwoners) OPPERVLAKTE 449.964 km² (= 15 x België) INWONERS 9.728.498 STAATSHOOFD Koning Carl XVI Gustaf REGERINGSLEIDER Stefan Löfven TAAL Zweeds MUNT Zweedse Kroon (SEK) 1 SEK = 0,098 € BELANGRIJKE STEDEN Göteborg (533.271 inwoners), Malmö (312.994), Uppsala (205.199), Linköping (150.202) BRUTO BINNENLANDS PRODUCT (BBP) 541 miljard USD (522 miljard USD in België) BBP/CAPITA 52.274 USD (45.159 USD in België) KANSRIJKE SECTOREN Voeding (biovoeding, vlees) Bouwmaterialen Infrastructuurwerken Farmaceutica Medisch materiaal FIT-MARKTSTUDIES Schoonheidsproducten – Mode – Voedingssupplementen en andere gezondheidsproducten – Energiesector – AI – Smart cities – Textielmarkt – Chocolade – DIY-sector – Bouw- en infrastructuurmarkt – Interieur design – Foodservice – Koffiemarkt – Voedingsmarkt – Biermarkt bron: FIT / wikipedia Dominique Opsomer, business unit manager, en Ann De Bleecker, customer service manager, in het magazijn te Gavere 60

Horizon

“Zweden zijn niet gauw opgejaagd” Voor velen zou het zoeken zijn naar een speld in een hooiberg maar Velleman goochelt met de meer dan 15.000 elektronische producten die het dagelijks levert aan 80 landen over de hele wereld. “Onze focuslanden liggen dan wel dichter rond België maar met de nuchtere Zweden die down to earth zijn, is het fijn om zaken te doen.”

TEKST LAURENS FAGARD

A

ls we midden april de toonzaal binnengaan bij Velleman Group is het duidelijk: kerstliefhebbers verkneukelen zich hier het hele jaar door. Naast de feeërieke lichtslingers zijn er heel wat domotica-snufjes te bewonderen. Het bedrijf uit Gavere ontwikkelt en verdeelt innovatieve elektronica en doe-het-zelfgereedschappen aan professionele eindgebruikers of retailers.

Van het kleinste elektronische componentje tot een mortelkuip. De catalogus met meer dan 15.000 producten en een 400-tal pagina’s dik is al achterhaald nog voor hij van de persen rolt.

Sales met video Dat uitgebreide gamma vertrekt grotendeels digitaal aangestuurd naar meer dan 80 landen verspreid over de hele wereld.

Een resem aan buitenlandse klanten die heel wat opvolging vragen en waar Dominique Opsomer zich als business unit manager over buigt voor de retailmarkt. Ann De Bleecker staat aan zijn zijde als customer service

manager en ontzorgt voornamelijk de Europese klanten.

“Het contact met klanten is de laatste drie jaar volledig anders verlopen dan wat we gewoon zijn. Vroeger trok je met een volle koffer samples naar het buitenland in de hoop een paar successen te boeken terwijl we nu bijna alles met video doen”, vertelt Dominique. “En eigenlijk lukt het ook op die manier. We steken nu heel veel werk in verzorgde presentaties en filmpjes en sturen nadien de producten op. Het is bovendien economisch en ecologisch niet meer te verantwoorden om lukrake zakenreizen te doen.”

“Het blijft wel nodig om jaarlijks onze belangrijkste klanten te bezoeken en hen uit te nodigen in ons kantoor”, benadrukt Ann. “Er is al enkele jaren een interne vernieuwings­ operatie aan de gang en onlangs namen we ook een bedrijf in kerstverlichting over.

We kijken continu uit naar nieuwe markten

die we kunnen aanboren, maar dan moet onze opslagcapaciteit uiteraard meegroeien en dat vergt grote investeringen.”

Paperassenwinkel Binnen een vijftal jaar wil de Gaverse producent best in class worden in het leveren van elektronische goederen. Het stelt daarbij een inspirerende bedrijfscultuur voorop. “Om de kwaliteit en flexibiliteit te blijven waarborgen die onze klanten zo hard naar waarde schatten, steekt ons R&D-team heel wat tijd om in te spelen op specifieke vragen. Zo zijn we nu al bezig om in het najaar een Halloween-kit te maken. Dat zijn afwisselende en uitdagende projecten”, vertelt Dominique.

“Na de ontwikkeling volgt eigenlijk nog het zwaarste proces”, vult Ann aan. “Elk product heeft een CE-markering nodig en dat omvat een hele papierwinkel aan administratie.

Het laatste decennium is de certificatie op elektronische producten uitgebreider dan ooit.

Intussen is onze Quality & Compliance-cel al 61

Horizon

aangedikt tot drie medewerkers die fulltime onze producten reglementair maken. We nemen zelfs veel van de normering op ons voor andere bedrijven die geen dergelijke afdeling hebben. Het maakt ons productaanbod wel duurder, maar we zijn ervan overtuigd dat het rendeert naar de toekomst.”

Zij kunnen de prijs meer drukken maar de kwaliteit is wel beduidend lager”, zegt Dominique. “Uiteraard speelt het huidige grondstoffentekort ook niet in ons voordeel.

Tegenwoordig betaal je al snel een veelvoud voor een standaardprijs van een container”, zucht Dominique.

Die langetermijnvisie trekt zich ook door naar de arbeidsmarkt waar Velleman zich ook positioneert als inspirerend bedrijf voor jongeren. “Op woensdagnamiddag komen 10-jarige lagere schoolkinderen uit de regio naar hier om te leren solderen. Het is een project in samenwerking met Hogeschool VIVES waarmee we het imago van technische opleidingen wat proberen opkrikken.”

“De componenten van onze producten komen grotendeels vanuit het Verre Oosten.

We zijn dus stilletjes aan de omschakeling aan het maken om terug lokaal aan te kopen.

Vroeger kwam alles van domotica vanuit Taiwan terwijl we nu bij Europese leveranciers zijn terechtgekomen. Gelukkig draait niet alles om de prijs en appreciëren klanten nog altijd een degelijke klantenservice”, zegt Ann. “Enkele van onze medewerkers spreken immers een aardig mondje Frans, Duits of Spaans.”

Omslag naar ‘lokaal’ Het gros van de buitenlandse klanten situeert zich voornamelijk in Europa. “In de Benelux, Frankrijk, Spanje en Portugal hebben we aparte salesteams opgezet omdat die landen de grootste afzetmarkt omvatten en we de best geplaatste partner zijn in de niche van de elektronicakits. De grootste concurrentie voor ons komt uit China en Oost-Europa.

Zachte Zweden Scandinavië is een regio die de laatste jaren ook in het vizier komt bij Velleman. “Zweden is al langer een vertrouwd land en bedraagt 5% van onze totale omzet. Daar neemt Kjell & Company, een retailer met meer dan

100 winkels, een groot deel van in. Misschien valt onze kerstverlichting daar nog meer in de smaak tijdens de dagen die donkerder zijn dan hier”, lacht Dominique.

De mentaliteit in de Noordse landen spreekt Dominique en Ann meer aan in vergelijking met andere landen. “Zweden zijn heel rustig en niet gauw opgejaagd. Het is een groot verschil met Fransen of Spanjaarden die temperamentvoller zijn. Als er iets niet op tijd geleverd kan worden, kan een Zweed daar begrip voor opbrengen. In Frankrijk zouden ze al sneller juridische stappen ondernemen”, vertelt Dominique. “Onze verre noorder­ buren gaan altijd in gesprek en zoeken naar oplossingen. De mentaliteit is altijd correct en ze houden zich aan afspraken. Het duurt wel even vooraleer je hun vertrouwen krijgt maar eens je dat te pakken hebt, zijn ze heel trouw.

Bovendien hechten ze ook veel belang aan kwaliteit en zijn ze minder prijsgevoelig dan in het zuiden. “Over het algemeen is het dus aangenaam zaken doen met hen. Laat ons hopen dat er nog veel Scandinavische klanten mogen volgen”, besluit Ann.

Het Gaverse bedrijf van o.a. elektronische goederen nam onlangs een bedrijf in kerstverlichting over.

Interesse om zelf zaken te doen met Zweden?

Schrijf je in voor ons lerend netwerk Mercurio Beyond Borders Zweden

62

U helpen als één team samen te werken, waar u ook bent.

Ook dat is Proximus.

Bij hybride werken kan de samenwerking tussen collega’s op kantoor en op afstand soms moeilijk zijn.

Om dat te vergemakkelijken, bieden wij u advies, expertise en de nieuwste ICT-technologie. Alle bouwstenen die u nodig heeft om samen uw digitale werkplek te creëren.

Want u begeleiden in uw digitale transitie, ook dat is Proximus.

Ontdek onze oplossingen voor hybride werk proximus.be/hybridewerken

Horizon

Inspirerende handelsmissie naar Dubai

V

oka Oost-Vlaanderen vertrok met een twintigtal ondernemers – een week voor de sluiting van de wereldexpo – op handelsmissie naar Dubai.

Het decor voor een boeiend vierdaags programma waar de deelnemers uitgebreid kennismaakten met elkaar én met Vlaamse ondernemers in Dubai. Tijdens keynotes en rondleidingen werd de groep verrast door de realisaties en succesvolle businessmodellen van deze Vlaamse expats.

Uiteraard ontdekten de ondernemers ook Dubai: de nieuwe en de oude stad, de toeristische publiekstrekkers en het net geopende Museum of The Future.

Als afsluiter stond een dag zee en woestijn op het programma, het orgelpunt van een gebalde businesstrip om in te kaderen.

De enthousiaste groep Oost-Vlaamse ondernemers geniet van de zee maar ook van het zand …

Hoog, hoger, hoogst: de Burj Khalifa, wolkenkrabber met een hoogte van 828 meter.

Eén van de vele indrukwekkende realisaties van ShowTex uit Zwijndrecht met vestiging in Dubai, die we mochten bewonderen onder begeleiding van Sven Peeters, CEO.

Een toelichting over duurzaam ondernemen tijdens een rondleiding in het winkelcentrum The Dubai Mall door Hilde Jonckers, Mode Unie

Mooi, mooier, mooist: het net geopende Museum of The Future, een tentoonstellingsruimte voor innovatieve en futuristische ideologieën, diensten en producten.

Bezoek van Peter Claes, Belgisch Ambassadeur van de Verenigde Arabische Emiraten

64

Horizon

Jong ondernemersgeweld op bootcamp in Warschau Begin april trokken 37 studenten uit Oost- en West-Vlaanderen met Voka naar Warschau. De Poolse hoofdstad profileert zich de laatste jaren meer als hotspot voor start-ups en innoverende bedrijven.

Een inspirerende plek voor prille twintigers om de ondernemersdrang verder aan te wakkeren.

N

aar jaarlijkse gewoonte trok Voka Oost- en West-Vlaanderen met studenten naar een Europese stad op vijfdaagse om te leren ondernemen. Na eerdere uitstappen richting Barcelona en Boekarest was het dit jaar Warschau waar de 37 studenten zich konden verwachten aan een geanimeerde week met evenementen en workshops.

Ieder z’n uitdaging Tijdens de bootcamp werd de groep meteen verdeeld in negen groepen. De dagen die volgden, legden ze zich telkens in de voormiddag toe op algemene uitdagingen zoals herbruikbare verpakkingen voor de horeca of investeringsmogelijkheden voor studenten.

Daarbij kon iedereen rekenen op de deskundige begeleiding van Davy Vercruysse en Steve Stevens van Building Between Bridges.

Warsaw HUB een waaier aan startersbedrijven huisvest. Twee voorbeelden die meteen de toon zetten over hoe je succesvol kan ondernemen. Naast de bedrijfsbezoeken zien de deel­nemers de bootcamp ook als een boost voor persoonlijke connecties. David Raman, een van de medereizigers, vat het gebald samen: “Warschau voor even, maar het netwerk is voor het leven”.

Investerende studenten Na het finetunen van de concepten waar in de voormiddag onverstoord aan gewerkt werd, konden de studenten ook hun ideeën voorleggen aan verschillende lokale bedrijven. De nieuwe invalshoeken gebruikten ze voor de laatste dag wanneer alle groepen hun pitch deden voor een jury. Het winnende idee kwam van een groepje dat focuste op hoe studenten met een laag inkomen toch al slim kunnen beleggen. Hun tagline ‘If we can learn together and we can earn together, why not invest together’ sprak dan ook het meest tot de verbeelding.

In de namiddag dook de groep de stad in voor inspiratie die het vond bij The Heart, een advies- en financieringsbureau voor start-ups en Ghelamco Poland die met de

65

Mijn beginjaren Alles start met een goede aanloop

“Ik wil geen cheerleaders rondom mij” Q-support vervult de rol van ‘apotheker’ binnen de farmaceutische industrie, met advies in vier domeinen. Het farmaceutisch consultancykantoor startte in volle coronaperiode, oktober 2020.

Oprichter April Van De Mieroop: “We werken heel persoonlijk.”

TEKST JOLYN DE BAETS EN SAM DE KEGEL – FOTO WIM KEMPENAERS

Bedrijf Als consultancykantoor voor de farmaceu­ tische industrie profileert Q-support zich als Bevoegd Persoon (QP) die de wetgeving, het fabricageproces en het kwaliteit­s ­ beheersysteem van farmabedrijven tot in de puntjes opvolgt. Daarnaast is het ook ‘verantwoordelijk persoon’ voor bedrijven die actief zijn in de aankoop, opslag en distributie van geneesmiddelen. Q-support 66

helpt farmabedrijven ook met het ontwikkelen van een regulatoire strategie en begeleidt hen met het geven van farmaceutische voorlichting.

Bezieler April is apotheker van opleiding, gespecialiseerd in de industrie. Sinds 2009 was ze aan de slag als werknemer, maar omdat ze te weinig haar eigen projecten kon kiezen, werd ze eerst

freelancer in 2016 en sinds 2020 is ze fulltime ondernemer. “Als freelancer bouw je iets op voor de klant, als ondernemer bouw je ook iets op voor jezelf. Je investeert in een leuke werkplek, je bouwt aan een echt ‘merk’.”

Inspiratiebron “Ik had eerst geen plan om zelfstandig te worden. Ik zat in een gouden kooi: ik had een goed loon, toffe collega’s en een

Mijn beginjaren

bedrijfswagen. Maar toch miste ik ‘iets’ en toen ben ik gesprongen. Ik ben ook sommelier.

Eerst wou ik daar iets mee ondernemen, ik werkte zelfs een volledig businessplan uit, maar merkte dat dat te risicovol was.

“Nadien kreeg ik ook advies van een bevriende bedrijfsleider die me zei: ‘Het is oké om fouten te maken’. Dat vond ik heel belangrijk. Iedereen heeft schrik om eraan te beginnen. Dat gaf me gemoedsrust.”

USP “Er zijn veel consultancykantoren, maar wij onderscheiden ons doordat we heel persoonlijk werken. Een paar kleppers uitgezonderd, focussen we vooral op de iets kleinere bedrijven, die evenveel expertise nodig hebben. Bij een heel grote klant (zoals GSK) ben je deel van iets heel groots waardoor je takenpakket heel klein is. Bij een kleinere klant is het takenpakket heel afwisselend.”

“We zijn gestart in volle coronaperiode, dat was een goed moment. We zijn zo meteen helemaal digitaal gegaan met alle nodige tools (Teams, digitale handtekeningen). Onze medewerkers (4, red.) zijn gewoon om van thuis uit te werken. Bij ons mogen ze kiezen, thuis of op kantoor. Door thuis te werken kan je snel schakelen. Je hoeft niet altijd ter plaatse te gaan. Maar soms komen we uiteraard ook fysiek samen. We organiseren teambuildings en ontbijtjes samen. De collega’s onder elkaar hebben ook bepaalde opdrachten. Zo moeten ze bijvoorbeeld samen een training (seminarie voor klanten en prospecten) organiseren. Zo houden we ook de sfeer erin.”

“We hebben zeker niet het warm water uitgevonden, maar bij ons is alles maatwerk: we vertrekken van de noden van onze klanten en zorgen ervoor dat ze de juiste stappen zetten, binnen het wettelijk kader.

Ze kunnen bijvoorbeeld geen geneesmiddelen verkopen in een supermarkt, wij wijzen hen hierop. Wij denken heel hard mee met de klant en passen ons advies aan de grootte van het bedrijf aan. We willen hen volledig ontzorgen en het gevoel geven dat ze bij ons goed zitten.”

Grootste uitdaging en meevaller “In het begin moesten we zelf sterk op zoek naar klanten, die prospectie nam en neem ik volledig op mij. Mensen coachen was ook helemaal nieuw voor mij. Onlangs is ons team versterkt met een apotheker die tonnen ervaring heeft. Pierre helpt me met brain­ stormen en de lijnen uitzetten. Op die manier kan ik nu sommige zaken uit handen geven.

Ik ben anderhalf jaar niet op vakantie kunnen gaan door het vele werk. Hij is mijn back-up als zaakvoerder.”

“De grootste meevaller op dit moment? Onze medewerkers. Ik ben fier op hen, ze zijn de beste ambassadeurs voor het bedrijf. Bij de uitwerking van mijn businessplan stond ik nauwelijks stil bij het menselijke aspect.

Via Voka heb ik ook een HR-sessie gevolgd.

Daarnaast probeer ik om zoveel mogelijk tips van andere mensen mee te nemen en trouw te blijven aan mezelf. Ik ben zeker geen micromanager. Ik laat hen los. Willen ze sporten over de namiddag of boodschappen doen, geen probleem. Zolang ze hun resultaten op het einde van de maand halen, is dat prima. En ik weet dat ze dat appreciëren. Iedereen wil toch een gezonde privé-werkbalans?

“We hebben een klant uit de Verenigde Staten.

Hij wil een geneesmiddel op de markt brengen in Europa. Wij hebben hem hierin kunnen begeleiden, dat was een heel leuk project. Als we de kans dus hebben, werken we ook internationaal. We kennen België en Europa goed.”

Gouden tip “Haal plezier uit wat je doet en heb geen schrik om fouten te maken. Zolang je er maar uit leert en groeit. En als je onderneemt, ga er dan 100 procent voor!”

In 2022 en verder “In de toekomst willen we blijven inzetten op kwaliteit zowel naar de buitenwereld toe als intern. We zoeken verder naar enthousiaste apothekers met een hart voor klanten. Volgend jaar gaan we nog meer over de grenzen kijken.

We willen zeker niet de grootste zijn binnen de farmaceutische consultancy, maar vooral een merk/referentie worden.”

Bryo “Bij Bryo kan je even stilstaan bij je activiteiten. We kampen allemaal met dezelfde uitdagingen. Vaak hoor je interessante oplossingen die je ook meteen zelf wil uitproberen. Ik wil geen cheerleaders rondom mij, die heb ik thuis al (lacht). Als je spart met andere ondernemers, krijg je echt een eerlijke mening. Daar was ik naar op zoek.”

Ontdek ook hoe Bryo jou als startende onderneming kan laten groeien en begeleiden. Bekijk de verschillende trajecten.

Bryo StandUp

Voor prestarters die de haalbaarheid van hun idee willen testen.

Start najaar 2022 10 sessies - 250 euro

Bryo StartUp

Voor ambitieuze start-ups die hun business willen challengen.

Start 21 & 22 oktober 2022 10 sessies - 500 euro

Bryo ScaleUp

Voor ondernemers met bewezen business­model en schaalbaar product.

Start 23 november 2022 10 sessies - 1.000 euro

67

Zorgzaken Nieuws uit de Oost-Vlaamse zorgsector

“Handen te kort in de zorg?

Alles is al gezegd maar niemand is bezig met oplossingen” Dendermondenaar Willy Vertongen (60) werkte meer dan een halve loopbaan voor Solidariteit voor het Gezin, onder meer als directeur Thuisverpleging. En onder zijn leiding groeide Mederi uit tot de Belgische nummer 1 in dienstverlening aan zelfstandige thuisverpleegkundigen. Hij ziet concrete kansen om ‘vertrekkers’ terug naar de zorg te loodsen en legt ook de pijnpunten bloot. Ongecensureerd.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM - FOTO NATHALIE DOLMANS

68

Zorgzaken

Over Mederi Mederi, Latijn voor ‘zorgen’, levert diensten aan thuisverpleegkundigen en zorgkundigen. Het bedrijf met zetel in Aalst en vijf kantoren in Vlaanderen en Brussel, ondersteunt 1400 verpleegkundigen, actief in 200 praktijken. Dat varieert van solopraktijken tot praktijken met 60 verpleeg- en zorgkundigen.

Mederi is marktleider in België en helpt zijn klanten met het runnen van hun praktijk: bij de opstart, juridisch, verpleegtechnisch. Daarnaast levert het via TDM3 tarificatie- en facturatiediensten aan verpleeg­ kundigen en artsen.

W

illy is een veelzijdig en gedreven man. Naast zijn professionele passie voor de zorg is hij al even passioneel bezig met initiatieven die het leven de moeite waard maken: de zorg voor kinderen met progeria en voor mensen met een verstandelijke beperking (Thomashuizen). Hij houdt van kunst en koers en van het raakvlak tussen beide. Via het platform Clochart steunt hij jonge wolven in de wereld van illustratie en fotografie. De aankleding van zijn kantoor in een voormalige textielfabriek illustreert zijn uiteenlopende passies.

Willy praat met zachte stem, helder en rustig.

Over zijn interesses en engagementen. Over zijn ‘maten’, een adresboekje vol klinkende namen die zijn pad kruisen: artistiekelingen Stefan Vanfleteren, Xavier Truant en Ever Meulen naast sportfanaten als Fons Leroy en Roger De Vlaeminck.

Ons gesprek gaat over de toekomst van de zorg maar vooral over de mensen die hiervoor nodig zijn.

Handen in de zorg: ze zijn er wel maar je ziet ze niet Willy Vertongen schat het aantal vacatures in de zorg op 20.000 tot 25.000. In België werken zowat 700.000 mensen in de zorg.

“Minder bekend is dat 80.000 mensen wel over een geviseerd diploma vepleging beschikken maar helaas niet (meer) aan de slag zijn in de sector. Hiervan zijn er 20.000 nog potentieel inzetbaar in de zorg”, stelt Vertongen met spijt vast.

Het probleem is niet nieuw. Een deel van de gediplomeerde mensen die niet meer in de zorg werken, zijn op pensioen, anderen oefenen het vak niet langer uit omwille van lichamelijke klachten. Zorg verstrekken – vooral aan het bed van patiënten – is fysiek lastig.

Willy Vertongen: “Wat wij wel weten is dat de medewerkers in de zorg afknappen op een aantal bekende fenomenen: veel uren kloppen, moeilijke tijdstippen, gejaagdheid, (onder)waardering…” Men haakt af omwille van de werkorganisatie. Iedereen wil wel eens op normale uren thuis zijn. Maar door het tekort aan verpleeg- en zorgkundigen komt men nog sneller bij de medewerkers aankloppen om in te springen en extra te presteren. Zo blijft men in cirkels draaien.”

Opvallend is dat nogal wat (ex-)zorgverstrekkers buiten de sector een baan opnemen.

Willy Vertongen: “Een aantal zorg- en verpleegkundigen stapt tijdelijk uit het vak op het ogenblik dat er kinderen komen.

Zij blijven dan twee of drie jaar thuis met de bedoeling om de draad opnieuw op te pikken, maar dat blijkt in de praktijk helemaal niet eenvoudig. Uiteindelijk belanden nogal wat onder hen in sectoren zoals immobiliën en retail waar hun contactvaardigheden naar waarde worden geschat.”

Terughalen kan Toch zijn de vertrekkers uit de zorg volgens Vertongen te overhalen om – via vorming en bijscholing – opnieuw in de sector aan de slag te gaan. “’Compacteren’ naar een vier­dagenweek is een utopie, zolang er een tekort is aan mensen”, stelt de CEO van Mederi. “Dat is vragen om nog meer problemen.”

Willy sprak met veel mensen over de frustraties. “Ik ben sterk vragende partij om daar iets rond te doen. We weten over wie het gaat, we hebben de lijst met namen. Laat ons dan nagaan waarom zij niet meer mee draaien.

Vermoedelijk krijgen wij een hele waslijst aan verklaringen, maar we zouden het dan op zijn minst wel weten.”

Voor een onderzoek en een aanpak ziet hij mogelijkheden met het budget van 48 miljoen euro dat de Vlaamse Regering en het RIZIV hebben weggezet voor het Zorgpersoneelsfonds en dat bestemd is voor 69

Zorgzaken

“

Ik krijg het ervan als men zegt: dat is een roeping!

Alsof het een roeping is om weken te kloppen van 60 uren

de zelfstandigen in de zorg. “Laat ons daar iets mee doen. Als wij nog maar 1% van de uitstappers terug kunnen halen, levert dat 800 extra mensen op! Normaal vergt het jaren om een gelijkaardig resultaat neer te zetten.“ De bijzondere enveloppe laat volgens de Mederi-topman toe om mensen te vergoeden die het vak opnieuw in de vingers willen krijgen: “Ons voorstel aan de doelgroep zou zijn: rijd mee met onze zelfstandig verpleegkundigen. Dat kan weinig juridische problemen stellen – de mensen beschikken over een diploma. Het kan, het mag.”

Het project zou mensen de kans bieden om de ‘stiel’ opnieuw te leren, op een haalbaar tempo. De opleiding, in samenwerking met scholen, zou deels een theoretische update zijn over nomenclatuur, rechten, plichten, bescherming, aansprakelijkheid enz.

Daarnaast zou de herinstapper begeleiding krijgen op het technische niveau, in de effectieve uitoefening van de (thuis)verpleging.

Dat moet toelaten om de wijzigingen in het 70

vak gedurende de periode van inactiviteit, bij te benen. “Het zou een krachtig signaal zijn om met het ‘slapende’ potentieel echt iets te doen,” besluit Vertongen stellig.

Aanpakken, iemand?

Op de vraag wie dit onderzoek in gang kan of moet duwen denkt Vertongen aan sociale secretariaten of: “Waarom niet Voka, met medewerking van kennisinstellingen?”

En de overheid?

Willy Vertongen: “De data komen al van de overheid. Over dat probleem is al heel veel, zo niet alles gezegd. Alleen is niemand bezig met oplossingen. En wij zullen het niet redden met wollige campagnes. Laat ons nu eens moeite doen om oplossingen te zoeken.”

Volgens de directeur van Mederi zullen een aantal vastgeroeste dingen in vraag moeten worden gesteld. Zoals het inzetten van zorgkundigen in plaats van verpleegkundigen voor bepaalde handelingen in de thuiszorg en elders, zonder kwaliteitsverlies.

Willy Vertongen maakt zich zorgen over de tanende aantrekkingskracht van de zorgsector. “Ik waardeer alle inspanningen maar welk imago zijn wij die sector aan het geven? Stel: jij bent 18. Wat gaat jou prikkelen om iets in de zorg te doen als je geïnformeerd wordt zoals de meeste mensen? Dat betekent: onregelmatige uren, lastig, op elk moment kunnen opgeroepen worden en te weinig betaald worden. Dat laatste klopt overigens al lang niet meer. Maar dat beeld leeft nog altijd heel sterk en wordt niet doorprikt.”

Uit een vergelijking van loonbarema’s blijkt dat het goed zit met de remuneratie voor standaardwerk in de zorg. Dat is niet het geval voor de vele uitzonderingen die worden gevraagd en die men als normaal beschouwt.

Willy Vertongen: “Ik krijg het ervan als men zegt: dat is een roeping! Alsof het een roeping is om weken te kloppen van 60 uren… Als je dat echt wil, zeg ik: word dan zelfstandig.”

Het tekort aan mensen in de zorg is een zeer brede problematiek waarbij uiteraard

Zorgzaken

Project Thuismonitoring covid-patiënten koppelt uitgangspunten van brede hervorming gezondheidszorg

Hoe kunnen we evolueren naar maximale thuiszorg?

Mederi roert zich in meerdere debatten rond zorgzaken. Als trekker van het project ‘Telemonitoring van covid-patiënten thuis’ kreeg Mederi steun van het RIZIV en van partners waaronder de twee ziekenhuizen in Aalst, de zorgcentrale Z-plus, Remedus, i-mens en de huisartsenkringen.

Het uit de kluiten gewassen pilootproject (120 patiënten) loopt tot midden 2022 en omvat een zorgtraject waarbij bevestigde covid-patiënten vanop afstand worden opgevolgd door middel van metingen en bevragingen in de thuissituatie.

De oefening kadert in een onderzoek naar de mogelijkheden van thuishospitalisatie.

Het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) volgt het project op nationaal niveau op.

Thuishospitalisatie behelst momenteel 2 onderdelen: (1) het intraveneus toedienen van antibiotica en (2) het thuis toedienen van chemotherapie. In de toekomst zijn er tal van andere toepassingen mogelijk.

niet alleen zelfstandigen moeten worden betrokken, geeft Vertongen toe. “Ik zou al heel gelukkig zijn als stap 1 lukt: mensen in de verpleging krijgen.” Alle verdere stappen zijn prima: kiezen voor de thuisverpleging (stap 2), als zelfstandige aan de slag gaan (stap 3) en kiezen voor Mederi (stap 4).”

“Zolang er geen mensen zijn, gaan wij ze uiteraard niet naar Mederi krijgen, het is een vrij simpele logica. Wij profileren ons bijgevolg hoe langer hoe meer als een groep die op een brede manier naar de problematiek kijkt en niet alleen omdat wij er zelf beter van worden.”

Net voor dit nummer van Ondernemers in druk ging, werd Willy Vertongen door 400 aanwezigen in CC De Werf Aalst verkozen tot ‘Ondernemer van 2022’.

De Ondernemersaward is een initiatief van Broeikas (Odisee en HoGent), i.s.m. stad Aalst.

Willy Vertongen: “Je kan die projecten zowel vanuit technisch als vanuit financieel oogpunt bekijken: Kan het? Is het verantwoord en veilig om dit thuis te doen? Maar ook: Wat is de financiële impact? Zo wordt telemonitoring een element in het bredere verhaal van de hervorming van de ziekenhuizen. Vertongen: “Wij gaan naar systemen waar uiteindelijk regionale afspraken moeten worden gemaakt, ook over de ‘lijnen’ (eerstelijnszorg, tweede lijn…) heen. Wat kan in de eerste lijn of in de thuiszorg? Die discussie wordt nu volop gevoerd.”

Het is een oefening waarin de ziekenhuizen een bepalende rol spelen en bereid moeten zijn mee te denken. “Een aartsmoeilijke klus,” zegt Vertongen. “Moeilijk maar niet onmogelijk want alle patronen in de gezondheidszorg gaan die richting uit. Het RIZIV is bezig met een transversaal budget. Dat betekent dat men de budgettaire kokertjes – thuisverpleging, kinesisten, ziekenhuizen, tandartsen… - doorbreekt en elke discipline, vanuit het ‘eigen budget’, mee projecten financiert die doorheen verschillende kokers snijden. Alle betrokkenen zijn hierbij gebaat, want veel zaken kan je gewoonweg niet isoleren tot bijvoorbeeld thuiszorg alleen.

Dat alles behoeft uiteraard een kader, maar zo wordt het wel haalbaar. Als we eerlijk zijn en de problematiek macro-economisch bekijken, is er geen andere keuze.”

Vertongen heeft de rekening al gemaakt. Een ligdag in een ziekenhuis kost 560 euro, in een universitair ziekenhuis zelfs 1.000 euro. In een concept van maximale thuiszorg daalt de rekening tot minder dan een vierde. Voor juiste cijfers is er echter diepgaand onderzoek nodig.

Het project rond thuismonitoring koppelt het probleem van te weinig handen in de zorg via digitalisering aan de bekommernis over efficiëntie zonder kwaliteitsverlies en over oplopende kosten. Willy Vertongen: “De tak van de eerstelijnszorg zit vandaag in een echte rollercoaster. Er kan veel, wij kennen de remmende factoren en nu is het kwestie van niet al te grote stappen te nemen en toch op te schuiven. Mederi is de partner bij uitstek om met ziekenhuizen tot gerichte samenwerking te komen in de eerstelijnszorg.”

71

Meegedeeld

Succesvolle projecten met een 360° project cockpit Het uitvoeren van projecten hoort bij het DNA van een aannemersbedrijf. Het specifieke karakter van elk individueel project en stijgende kosten maken het moeilijk om op voorhand te bepalen welke koers zal worden gevaren. Neem daarbij het feit dat klanten niet alleen veeleisender worden maar ook kostenbewuster handelen, maakt dat projecten uitvoeren geen evidentie is. Integendeel, het vereist ondersteuning door de juiste mensen, juiste systemen, juiste processen én juiste informatie.

PROJECT MANAGERS & DE FINANCIEEL VERANTWOORDE­ LIJKEN MOETEN HET PROJECT BENADEREN VANUIT ÉÉN VERHAAL Een project in uitvoering wordt vanuit twee invalshoeken opgevolgd: –

–

Operationeel: De focus van de project­ manager of werfleider ligt op de operationele uitvoering. Hoe zit het met de planning van de onderaannemers?

Zijn de bestellingen tijdig gemaakt?

Halen we de oplevertermijn?

Financieel: De financieel verantwoordelijke volgt eerder de kasstromen op en kijkt de correcte en tijdige uitfacturatie van de prestaties na. Daarnaast evalueert hij ook de cost-to-complete en projectmarge.

Beide invalshoeken moeten echter één verhaal brengen en een positieve wissel­ werking teweegbrengen. Het bundelen van het boekhoudkundig resultaat en het operationeel projectresultaat is hierbij een absolute must.

De kunst bestaat erin om steeds de variantie te kunnen verklaren en onder controle te houden. Wanneer de aansluiting tussen beide een feit is, zal de financiële projectrapportering als enige waarheid gelden zodat het gesprek tussen de bedrijfsleider, de projectmanager en financiële mensen zal leiden tot de juiste acties en aansturing van de projecten.

HET PROJECTRESULTAAT: NOOD AAN DAGELIJKSE OPVOLGING ÉN MAANDELIJKSE AFSLUITCIJFERS

Enerzijds is er de noodzaak om bepaalde cijfers ‘live’, dus dagelijks, op te volgen.

Denk onder meer aan het aantal arbeiders die momenteel op een project werken en of de goederen op tijd op locatie geleverd

72

worden zodat er effectief verder kan gewerkt worden en dit zo efficiënt mogelijk zonder wachttijden.

Anderzijds is het belangrijk om ook over de (financiële) projectresultaten te beschikken, bij voorkeur op een maandelijkse basis. Het project moet eigenlijk virtueel stil gelegd worden, zodat er een foto kan gemaakt worden van de huidige financiële status van het project. Maar om deze foto te maken, staat de financieel verantwoordelijke voor tal van uitdagingen. Zo kunnen de projecten over meerdere maanden lopen, worden niet alle kosten integraal doorgerekend naar de projecten en is de bepaling van de werken in uitvoering ook geen simpele oefening. Door het optimaliseren van de dataregistratie (d.i. wie geeft welke informatie op welk moment via welk systeem in?) alsook de financiële afsluitprocessen kunnen deze uitdagingen structureel aangepakt worden. Op die manier kan de automatisering van een aantal manuele stappen risico’s op fouten beperken en tijdswinst genereren. De opmaak van een afsluitkalender en een checklist zorgen er voor dat alle betrokkenen doorheen het proces op elkaar zijn afgestemd.

Na oplevering van het project wordt de rekening gemaakt en geëvalueerd. Wat is de finale projectmarge? Waar zijn we afgeweken van het budget? Om die vragen te beantwoorden wordt er een projectnacalculatie opgemaakt. Hier worden de gefactureerde omzet en gemaakte kosten tegenover elkaar geplaatst. Hoe transparanter de opbouw van deze kosten en opbrengsten (bv. uur­prestaties, verbruikte materialen, meerwerken, …), hoe sterker de analyses en conclusies zullen zijn.

DOEN WE DIT PROJECT MORGEN OPNIEUW?

Naast de project specifieke conclusies wil het management vooral inzicht krijgen in de algemene lessons learned. Wat zijn de structurele werkpunten? Wat is de productiviteit van mijn teams? Welke onderaannemers presteren naar behoren en welke niet? Die inzichten komen naar boven door over de projecten heen naar de diverse projectparameters te kijken. Vanuit een overkoepelende exceptierapportering kunnen knipperlichten tijdig vastgesteld worden en de nodige acties ondernomen worden door het management. Degelijk finan­cieel beheer binnen een projectomgeving wordt ondersteund door een goede project­ rapportering in een gebruiksvriendelijke, dynamische en future proof tool: een 360° project cockpit. Deze omvat een specifiek dashboard met analysemogelijkheden per verantwoordelijkheidslijn, per projectfase en knipperlichten die de risico’s in kaart brengen.

De verschillende invalshoeken moeten één integraal verhaal brengen en zorgen dat de neuzen binnen de organisatie in dezelfde richting staan.

Ulrike Debels Director Deloitte Strategy & Performance, udebels@deloitte.com www.deloitteprivate.com

Telex Sweco bouwt mee aan de toekomst van de Dampoort Al jaren zorgt de verkeersknoop aan het station Dampoort in het noorden van Gent voor hinder en gevaarlijke situaties. In september vorig jaar koos de Vlaamse overheid definitief voor een ondertunneling om het probleem aan te pakken.

De Werkvennootschap, een overheidsafdeling, is verantwoordelijk in het opvolgen van het project. Zij stelden ingenieursbureau Sweco aan voor de studieopdracht ter waarde van 14,3 miljoen euro. Daarin zitten onder meer de ondertunneling van de Heuvelpoort en de heraanleg van 6 pleinen in vervat. De volledige studie moet afgerond zijn in het voorjaar 2024 om drie jaar later te beginnen aan de werken.

“Dit grootschalig project betekent goed nieuws voor de inwoners in en rond Gent”, vertelt Erwin Malcorps, managing director Sweco Belgium. “We hebben alle disciplines in huis om Dampoort om te vormen tot een multimodaal knooppunt en de leefbaarheid, verkeersveiligheid en mobiliteit onder de loep te nemen.” swecobelgium.be

Rf-Technologies verkozen tot ambassadeur maatwerkbedrijven Elk jaar benoemt Groep Maatwerk, werkgeversorganisatie voor een 60-tal maatwerkbedrijven, een bedrijf of organisatie tot ambassadeur als ze structureel samenwerken met een maatwerkbedrijf en bereid zijn om de meerwaarde extern te communiceren. Voor 2022 is dat Rf-Technologies, een bedrijf uit Oosterzele die oplossingen voor passieve brandwering ontwerpt en vervaardigt. Sinds 2013 schakelen ze meer dan 10 maatwerkers van Trianval uit Wetteren in tijdens het assemblageproces van brandwerende kleppen. “De samenwerking met Trianval maakt ons trots en we willen er andere bedrijven mee inspireren”, vertelt Bernard Santens, gedelegeerd bestuurder Rf-Technologies. “Ze zijn een voorbeeld voor wat enclavewerk moet zijn: een geborgen inclusie tonen”, vult Luc De Maesschalck aan, directeur van Trianval. In Vlaanderen zijn meer dan 24.500 maatwerkers in Vlaanderen aan de slag. “Daarmee leveren ze een substantiële bijdrage aan de Vlaamse economie”, besluit Francis Devisch, directeur van Groep Maatwerk

Van links naar rechts: Francis Devisch, André Troch, Bernard Santens, Clement De Meersman en Luc De Maesschalck

rft.eu

UZ Gent trapt vernieuwingsoperatie op gang met gebouw N Binnenkort vat UZ Gent de werken aan van het Nobel I-gebouw. Die realisatie is meteen ook de start van het masterplan ‘Project U’ voor het ziekenhuis van de toekomst. Dat langetermijnproject omvat alle toekomstplannen om een campus te creëren die aangenaam en efficiënt is voor zowel patiënten, medewerkers als buurtbewoners. Het omvat naast een centrale nieuwbouw tal van andere bouw- en vernieuwingsprojecten waarvan Nobel I, een nieuwe hoogbouw van 12 verdiepingen en 62 meter hoog de eerste schakel is. Het nieuwe gebouw wordt een nieuwe hub voor innovatie, onderzoek en ontwikkeling. De onderste verdiepingen zullen onderdak bieden aan een opleidingscentrum, poliklinieken en kantoren van het departement ICT als tussenstap naar de centrale nieuwbouw. Het UZ Gent wil vooral ook focussen op duurzaamheid met zonnepanelen op het dak en een energiegevel. De oplevering is voorzien in 2024. uzgent.be 73

Binnenkort bij Voka

Agenda

jouw kansenplanner

07.06.2022

Netwerking

Lunch met de Braziliaanse ambassadeur

17.05.2022 Innovatiecafé 2022 Ontmoet jonge onderzoekers en ontdek wat jouw bedrijf uit doctoraatsstudies kan halen

GENT

GRATIS

18.05.2022 Netwekkers te gast bij Trustteam Kortrijk

KORTRIJK

Opleidingen / lerende netwerken en infosessies

Leg uw case persoonlijk voor aan de ambassadeur van Brazilië tijdens een informele lunch.

GENT

Netwerkwandeling met ontbijt

DIVERS

Gezonde netwerkwandeling in De Kluizerij in Affligem

FINANCE

14.06.2022

Voka Visit

Voka Visit

Ontdek de wereld van afvalbeheer, ophaling en verwerking bij Ivago.

Neem een kijk achter de schermen bij bouwbedrijf Beddeleem.

GENT

NAZARETH

GRATIS

ON- EN OFFLINE (BRUGGE)

GRATIS

Stamgasten

Uitreiking Charter Duurzaam Ondernemen

GRATIS

GRATIS

Breakfast Club - What’s new in Industry 4.0 Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers – vijf slides – vijf minuten

GRATIS

Voka Politica

23.06.2022 BTW Class Handel met derde landen vanuit btw- en douane-oogpunt

ON- EN OFFLINE (BRUGGE)

180 €

GROEI 19.05.2022 Plato Food

Ga in gesprek met lokaal bestuur en leer andere bedrijven uit uw gemeente kennen

19.05.2022 01.06.2022 09.06.2022

180 €

Deel kennis en ervaring met gelijkgestemde KMO-zaakvoerders en beslissingsnemers uit voedingsbedrijven.

Lobby

01.06.2022

GENT

Meer dan 70 deelnemende bedrijven ontvangen het certificaat.

GENT

19.05.2022 Hoe goed ken je de btw-aangifte?

16.06.2022

GENT

1.000 €

BTW Class

24.05.2022 Het inspiratie-evenement op café waarbij ervaren ondernemers hun verhaal brengen en tips en tricks meegeven aan jonge ondernemers.

Industrie 4.0 Lab 2022 Ontdek bij 6 innovatieve productiebedrijven hoe industrie 4.0 hun business boost.

19.05.2022

GRATIS

16.05.2022

08.06.2022

AFFLIGEM

GRATIS

100 €

DIGITALISERING

GRATIS NAZARETH DEINZE MALDEGEM

1.200 €

19.05.2022 Inspiratiesessie Operational Excellence Spar met operationeel eindverantwoordelijken van andere groeibedrijven

INFOSESSIE (GRATIS) / LEREND NETWERK BETALEND

01.06.2022

Statutaire Algemene Vergadering Voka Oost-Vlaanderen met jaarfeest GENT

74

19.05.2022 Plato Develop Spar over jouw uitdagingen met collegaondernemers die tussen de 15 en 40 medewerkers hebben.

1.200 €

19.05.2022

01.06.2022

23.05.2022

Plato Explore

Tech@Venture

Deel jouw uitdagingen over diverse management domeinen met jonge, groeiende bedrijven.

Begeleiding voor scale-ups die voet aan wal willen zetten in München

Business Club Sourcing & Import

1.200 €

09.06.2022 Voor startende ondernemers met enkele medewerkers in dienst die hun leiderschapsskills willen verbeteren.

1.200 €

HUMAN RESOURCES & TALENT 31.05.2022 Een opleidingsbeleid en leercultuur installeren in jouw bedrijf Krijg de nodige houvast om een opleidingsbeleid en een leercultuur duurzaam en doordacht uit te werken in je bedrijf.

20.05.2022

Actualiseer jouw kennis van de recente ontwikkelingen in de douanereglementering

Starten met een raad van advies of bestuur

GENT

16.05.2022

03.06.2022

Familio

Bereid je voor op je taak of versterk je in je rol als extern adviseur in een raad van advies of bestuur.

3.000 €

550 €

Lerend netwerk Accountmanagement 2.0

Talent managers uit grote ondernemingen delen ervaringen met elkaar over vooraf bepaalde HR-thema’s.

GENT

550 €

Hybride sales een nieuwe realiteit

825 €

30.05.2022

Ontdek alles over adverteren op LinkedIn, campagnes optimaliseren, de LinkedIn Insight Tag en de TikTok ad manager.

DIVERSE LOCATIES

Interesse om een opleiding te geven binnen het netwerk van Voka Oost-Vlaanderen? We pitchen samen nieuwe ideeën en bekijken hoe we die kunnen vormgeven in ons opleidingsaanbod.

GENT

19.05.2022

AALST

INFOSESSIE (GRATIS) START OKTOBER 2022 - 9.000 €

Trainersdag

Social media bootcamp

Wil je exporteren naar het buitenland, ben je met weinig internationale ervaring net gestart met export of heb je nood aan een internationale strategie?

GENT

09.06.2022

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN Mercurio Go International

We organiseren i.s.m. Solvay Brussels School of Economics and Management een exclusieve opleidingsreeks rond ondernemerschap en management.

SALES & MARKETING

Lerend netwerk Talent managers

550 €

MBA Highlights

18.05.2022

01.06.2022

GENT

08.06.2022

Voor wie sterke groeiambities wil realiseren door één of meerdere overnames? (in samenwerking met Deloitte en Changefocus)

GENT

GRATIS

Aan de slag als extern adviseur

Overlaters en overnemers bespreken de uitdagingen en bereiden zich voor op de overname.

Groeien door overname

1.200 €

Webinar voor ondernemers die overwegen een raad van advies of bestuur te installeren.

ONLINE

Lerend netwerk HR-managers jonge & snelgroeiende bedrijven

GENT

180 €

OVERDRACHT & OVERNAME

02.06.2022

790 €

DIVERSE LOCATIES

Douane update

380 €

Een community die zich buigt over de HR-uitdagingen van jonge bedrijven.

Bespreek actuele thema’s met aankoop-, purchasemanagers, buyers en CPO’s.

STRATEGIE, ORGANISATIE & LEIDERSCHAP

07.06.2022

01.06.2022

GENT

2.500 €

LOGISTIEK EN TRANSPORT

Plato Young Leadership

GENT

INCL. TRIP NAAR MÜNCHEN

180 €

GRATIS

Meer informatie kan je vinden op onze website via deze QR-code

1.000 €

* de vermelde prijzen zijn enkel voor leden en exclusief btw.

75

Geert dacht Last

post

Geert Moerman (her)denkt

Lieve Annie

GEERT MOERMAN gedelegeerd bestuurder Voka Oost-Vlaanderen

Het wordt een zonnige dag vandaag, lieve Annie. Mijn dochter en de kleinkinderen komen deze namiddag. In de voormiddag ga ik fietsen met een goede vriend. Even bijpraten, soms met weinig woorden.

Dingen die jij niet meer kan meemaken. Alles wat je wou, was weinig meer dan gewoon verder te mogen leven. In palliatieve zorg op UZ zat je in het tuintje in de veel te schrale wind, toen ik je voor het laatst bezocht. Je wou het leven nog voelen, ook die laatste dagen.

Elk zuchtje wind, elk straaltje zon.

die jaren dat je nog onder ons was. Waren we dicht genoeg bij jou, lieve Annie? Wellicht niet, het is zo moeilijk te zeggen wat te zeggen is, te zwijgen waar de stilte nodig is. Die stilte, de onnoemelijke, omvattende stilte hebben we je gegeven op een indrukwekkende afscheidsplechtigheid voor jou in de Voka Box, enkele dagen na je overlijden. Hand in hand, 50 collega’s, je vriend, je zussen. Hopelijk kon je voelen hoe dicht we bij je waren, hoe we je misten, hoe we je omarmden met tedere woorden en oneindige stilte.

Het werd je niet langer gegund, niet langer dan 61 jaren, Annie. Ik was je baas op het werk. Ik voelde me klein. Jij bleef de baas over je eigen leven. Dat kon de ziekte jou niet afpakken. Fier heb je afscheid genomen, als een grande dame, toen het echt niet meer ging.

Ik bewonderde je. Hoe je de voorbije jaren in de strijd met je eigen lichaam zo gericht bleef op het leven. Op de ander. Helemaal jezelf getrouw. Ondernemend, dynamisch, andere mensen willen helpen.

Diversiteit en inclusie op de arbeidsmarkt bevorderen was je taak bij Voka. Dat was ook de taak van je leven. Zelden kende ik iemand die haar job zo diep beleefde.

In ons laatste gesprek, enkele dagen voor je overlijden, was je zo blij dat we deze herdenking voor jou gingen houden. Dat het oneerlijke lot dat je trof ons zo raakte. Dat we zo opkeken naar hoe je hiermee was omgegaan. Dat we je zo waardeerden, als mens, als collega.

Je was er van aangedaan, je bedankte me. Ik voelde me zo nietig, Annie. Je nam me vast, het voelde niet vreemd. Bij het weggaan keek ik nog één keer achterom. Je blik was vol verwachting dat ik dat zou doen. Nog één keer achterom kijken. Ik ben blij dat ik het deed. En ik vraag me af wanneer ik niet naar je om keek, de voorbije jaren, toen je het misschien nodig had.

We kenden je strijd de voorbije jaren. Af en toe moest je ons verlaten voor een operatie of behandelingskuur. Telkens kwam je terug.

Steeds te vroeg, dat zag je aan de pijn die je nog leed. Maar ook dan met energie en goede moed. Je sprak over je ziekte als we er naar vroegen. Je wou ons geruststellen, je wou ons niet belasten. Elk van ons vraagt zich af of we meer met jou hadden moeten praten in

We zijn zo onvolkomen, Annie. Zo zullen we ook sterven, vrees ik. Met vragen of we meer hadden kunnen doen, met vragen of ons leven genoeg betekende. Ik hoop dat we je hebben gerustgesteld, je vrede hebben gegeven die laatste dagen, toen we wisten dat het de laatste waren, en ook die laatste jaren, toen we samen hoopten dat je eindelijk van de ziekte verlost zou zijn.

“

Je hebt je strijd gestreden, Annie.

Met klasse, levenslustig, met warmte, met liefde.

Het ga je goed.

Le vent te portera 76

Je hebt je strijd gestreden, Annie. Met klasse, levenslustig, met warmte, met liefde.

Bedankt, lieve Annie. Het ga je goed. Le vent te portera.

De wind draagt je, tot bij ons, tot in de eeuwigheid.

Optimaliseer je digitale flow van H tot R Digitaal is het nieuwe normaal. Stoom je werkplek klaar voor de toekomst met de mysdworx app.

In een handomdraai beheer je je digitale hr-flow, zonder administratieve rompslomp. Gewoon van op je smartphone! Handig toch?

Verbeter je digitale werknemerservaring met SD Worx, we helpen je graag.

www.sdworx.be/nl-be/core-hr/mysdworx-app

FILESHOP

MARKETINGMATERIAAL

BEHEREN & PERSONALISEREN

TIJD KAN SCAN & UBESPAREN !

ONTDEK HOE

DEZE QR-CODE

DRUKWERK

VERZENDING

FILESHOP

OFFSET

DIRECT MAILING

DESIGN MODULE

Grote oplages Topkwaliteit

DIGITAAL On demand Uitgebreide personalisatie

LARGE FORMAT Verschillende groottes en materialen

Postkaartmailings Selfmailers Onder omslag Onder (bio)folie

DISTRIPOST Ongeadresseerde zendingen

FULFILMENT Unieke pakketten van drukwerk, marketing- en POS-materialen samenstellen en verzenden

Marketingmateriaal aanpassen, personaliseren en distribueren

PRODUCTS MODULE Beelden en productinformatie verwerken

WHITEBOARDING MODULE Publicaties vlot en gestroomlijnd voorbereiden

GRAFISCHE OPMAAK Creatieve grafische vormgeving Beeldmanipulatie Web-applicaties Fotografie

PRINT TIME. PRINT SMARTER. Perka is niet enkel een partner die kwaliteitsvol drukwerk levert - van grafische opmaak, productie tot en met verzending – maar ook een operationele partner die zoekt naar het optimaliseren van uw terugkerende workflows. Dankzij onze oplossingen op maat zorgen we dat uw tijd naar andere uitdagingen gaat. Zo printen wij tijd voor u! Slim, niet?