Les 26 Realisme en romantiek

26 Realisme en romantiek

1

Je kent de kenmerken van de stijlstromingen romantiek en realisme 2

Je benoemt voorbeelden van die stromingen in verschillende kunstvormen: schilderkunst, poëzie, fotografie ...

Je leest en analyseert enkele gedichten uit elke stroming 3

4

Je gaat na hoe historische stromingen vandaag doorleven en een hedendaagse invulling krijgen

1

Kunstwerken. Ze spreken je aan of stoten je af. Dat kan aan hun vorm en stijl liggen of aan het onderwerp dat ze weergeven. De werken die je leuk vindt, vertellen vaak ook iets over jezelf. In deze les ontdek je enkele bekende stijlstromingen, kom je te weten of je een realist of een romantische ziel bent en zie je hoe oude stijlstromingen tot op vandaag onze wereld beïnvloeden.

HOE ROMANTISCH BEN JIJ?

Hoe romantisch ben jij? Doe de test!

1. Je vriend of vriendin wil een strandwandeling maken bij zonsondergang.

a Dat doen ze toch alleen in de film. b Leuk! Alleen dat zand in mijn schoenen … c Supercool idee!

2. Kaarsen zijn …

a levensgevaarlijk voor brand! b overbodig, we hebben toch elektriciteit? c gezellig!

3. Wat kook jij voor je date?

a Ik kook wat mijn date lekker vindt. b Ik maak iets wat ik zelf lekker vind. c Ik sta vroeg op en doe boodschappen: dat viergangenmenu komt er niet vanzelf. d Yes! Weer diepvriespizza.

4. Liefde is …

a een illusie. b een chemische reactie in je hersenen. c alles.

5. Je kijkt met je lief televisie. Wat staat er op het programma?

a een superheldenfilm van Avengers b een documentaire over de ontbossing in Brazilië c een romantische komedie op Play5

6. De Eiffeltoren is …

a een uniek architectonisch hoogstandje van 7 300 ton staal, gebogen naar de wil van één man. b hét symbool van de stad van de liefde. c een leuk monument, maar wel hoog om een selfie van ons twee bij te nemen!

7. Samen picknicken is …

a intens genieten! b een straf! Ik heb hooikoorts en een zwakke rug. c leuk, maar geef mij toch maar een diepvriespizza!

8. Wanneer er tijdens een fuif een slow start …

a ga ik vlug nog een pintje halen. Al dat melige gedoe is niets voor mij. b trek ik dat meisje / die jongen dicht tegen me aan. c excuseer ik mij drie minuten lang omdat ik op tenen trap. Ik kan echt niet dansen.

5 a= 2 / b=1 / c=3 6 a= 1 / b=3 / c=2 7 a= 3 / b=1 / c=2 8 a= 1 / b=3 / c=2 1 a= 1 / b=2 / c=3 2 a=1 / b=2 / c=3 3 a= 3 / b=2 / c=4 / d=1 4 a= 1 / b=1 / c=3

8 tot 14 punten

Romantiek is een onbekend woord voor jou. Je denkt vooral aan de mogelijke gevaren van bepaalde activiteiten en je hebt zelf graag de touwtjes in handen. Leer wat meer te genieten van het leven en geef meer aandacht aan je lief. Want voor je het weet, blijf je alleen achter en dat is pas een ramp!

14 tot 22 punten

Jij bent een echte realist. Je bekijkt de liefde op een objectieve manier en weegt voor- en nadelen af. Af en toe probeer je jouw romantische kant te tonen, maar jouw hersenen nemen het al snel over van je hart. Overdenk niet alles te veel en blijf de romantische kant van jezelf verder ontwikkelen.

Meer dan 22 punten

Kaarsen, rozenblaadjes, een romantische film onder een dekentje of een gezellige uitstap naar Parijs. Jij bent een romanticus en laat jouw hart de beslissingen nemen. Als een echte Afrodite of Cupido overstelp jij jouw lief met een overdosis liefde en gevoelens. Heerlijk, maar let wel op: het leven is geen Disneyfilm, in sommige situaties blijf je best met beide voeten op aarde.

woord

overstelpen: overladen

1 Vul de test in en ontdek of jij een romantische ziel bent. 2 Je vindt veel gelijkaardige testen online. a Welk doel en doelpubliek hebben ze? b Hoe betrouwbaar zijn ze? 3 De test bepaalt in welke mate je een romanticus of een realist bent. Hoe omschrijft men deze woorden in de test(resultaten)? • een romanticus • een realist

2

SPREKENDE SCHILDERIJEN

In de negentiende eeuw vond je in de kunstwereld deze twee types ook terug. Via de QR-code stellen twee figuren een schilderij aan je voor. Ze stellen daarbij zes vragen.

1

© Album

SCHILDERIJ 1

2

SCHILDERIJ 2

© AKG Images

1 Beantwoord de vragen van elk schilderij. 2 Op de schilderijen kun je ook de termen van de test uit deel 1 toepassen. Welk schilderij associeer jij met een realist? Welk schilderij kan door een romanticus gemaakt zijn? 3 Je leraar overloopt nu de namen en kenmerken van de stijlstromingen. Schematiseer de informatie in een mindmap, tabel …

Hieronder krijg je zes schilderijen te zien.

A B

© The Artchives / Alamy © IanDagnall Computing / Alamy

C

E

© Zuri Swimmer / Alamy

F

© Album

D

© Photo 12 / Alamy

© Art Collection 4 / Alamy

4 Er horen telkens drie schilderijen samen onder een kunststroming. a Neem de wegwijzer erbij en overleg in groep welke drie schilderijen samenhoren.

Wegwijzer in kunst

START

Beeldt het schilderij iets uit een droomwereld uit?

JA

Is het schilderij logisch (opgebouwd)?

NEE JA NEE

Geeft de schilder een perfect beeld van de mens in de natuur / in het verleden / als een held / …?

JA NEE

Overheerst het gevoel in het schilderij?

JA NEE

ROMANTIEK Wordt de werkelijkheid nauwkeurig weergegeven?

JA

REALISME

NEE

Ga terug naar START en kijk nog eens kritisch naar de vragen en het schilderij. SURREALISME

b Twijfel je? Verplaats je in het hoofd van de personages op het doek en vul de mindmap hierboven verder aan.

5 Je leraar toont je nog twee schilderijen. Elk schilderij past bij een bepaalde stijlstroming, maar is toch ook lichtjes anders. a Overleg met een medeleerling bij welke stroming het schilderij hoort. b Beschrijf wat er toch anders is aan de twee schilderijen.

3

GEDICHTEN UIT ELKE STROOM

1 In de vorige lessen plaatsten we schilderijen binnen een kunststroming. a Waarom spreken we van een kunststroming, denk je? b Welke andere kunstvormen herken je binnen zo’n stijlstroming? 2* Lees en beluister de gedichten op de volgende pagina. a Wat vind je van de gedichten? Welke gevoelens maken ze bij je los? b Bij welke gelegenheid past elk gedicht? c Welk gedicht heeft je voorkeur? 3 Haal uit het gedicht Junkieverdriet alle zelfstandige naamwoorden uit de eerste strofe en plaats ze in de woordspin. a Welk verband stel je vast? b Bij welke stroming past het gedicht? 4 Doe nu hetzelfde voor het gedicht Een beetje minimal. a Welk verband stel je vast? b Bij welke stroming past het gedicht? 5 Online bij ‘Oefenen’ vind je aanvullende oefeningen op de stromingen die je leerde kennen.

Junkieverdriet

Mijn eeuwenoud, mijn levenslang junkieverdriet Van geboortepijn tot nu mijn eenzaamheid Die ik deel met duizenden nu ik weet wat ik weet: Dat de mens een naald is zoekend naar een ader Zoekend naar de kiespijn van zijn ver verleden. Junkieverdriet, bass-toon van deze tijd Waar de verschopte verschaalt in een dode hoek Van het denkperspectief, in de paranoia Van de kleine penis en de schizofrenie van schaamte.

In deze wereld mijn waansisteem werd liefde Een misdrijf in het duister en reizen kruipen Uit de schaduw der ouders naar de schaduw van de dood. Verdrinken tijdens de armslag naar meer.

Licht van alle licht, licht Dat niet dooft met de dagen en mijn geheugen Voortdurend doorschijnt, licht licht Dat niet zinkt in de stof het woord Dat muis is knagend binnen klein bestek, Licht dat bomen doorruist en water, licht Dat leeft op de vloedlijn bij springtij, Tussen afkick en hit, wit licht, witte hitte.

Jotie T’Hooft. Junkieverdriet

Junkieverdriet

Een beetje minimal

Een beetje minimal

Een kubus d.w.z. een doos, een leegte of een gedachte in haar afmetingen zichtbaar verpakt;

maar ook een ding in de ruimte al is hij gewoonweg een stuk ervan een sportieve bewoner;

een kubus: ik zet er mijn pilsje op.

Roland Jooris. Een konsumptief landschap

4

RECENTE POPCULTUUR, OUDE INSPIRATIEBRONNEN

In de popmuziek, reclame, online of op televisie grijpt men voortdurend terug naar elementen uit allerlei historische kunststromingen. Aan de hand van de volgende opdrachten leg je een link tussen deze stromingen en hun hedendaagse invulling.

1 Jullie analyseren de clip Willow van Taylor Swift.

Neem onderstaande vragen door. Zo weet je waarop je moet letten tijdens het kijken. a Hoe ziet de zangeres eruit? Beschrijf de stijl. b Waar en wanneer speelt het verhaal zich af? Beschrijf de decors.

c Beschrijf wat er met het personage gebeurt in de clip. d Ligt de nadruk in de clip op het verstand of op het gevoel? Motiveer je antwoord met voorbeelden uit de clip.

2 Geef nu een conclusie. Leg een link tussen de stromingen uit het vorige deel en de clip. De clip gebruikt realistische / romantische elementen.

Je kunt elke stroming als een bijvoeglijk naamwoord gebruiken. Als je over kunstwerken van vandaag zegt dat ze realistisch zijn, dan betekent dat dat ze vertrekken van de werkelijkheid, aandacht hebben voor alledaagse onderwerpen, de werkelijkheid objectief weergeven en een eerlijk beeld geven van hoe de mensen denken en hoe de maatschappij in elkaar zit.

© INTERFOTO Hollywood Collection

onthouden

3 Beluister Brood voor morgenvroeg van Bart Peeters. a Vul de kenmerken voor het liedje aan. b Geef telkens een voorbeeld uit de tekst.

© Christophe Ketels / Alamy

Soms als ik naar huis rij in het midden van de nacht Kom ik langs een broodmachine en rem op volle kracht Ik wil een ramp voorkomen Want er is al stress genoeg Oh wonder der techniek Ik koop een brood Brood voor morgenvroeg

Dan hoor ik in het nachtnieuws Op de autoradio Kurkdroog zeggen met de wereld gaat het maar zozo En er ligt een oceaan van woelig water voor de boeg Dan denk ik maar gelukkig heb ik brood Brood voor morgenvroeg Waarom de waanzin het verstand versloeg Ik heb geen idee maar wel een brood voor morgen

Het is spijtig maar planeten redden kan ik niet zo goed Ik moet eens aan Bono vragen hoe je zoiets doet En waarom de waanzin het gezond verstand versloeg Maar das een zorg voor later We hebben brood Brood voor morgenvroeg Waarom de waanzin het verstand versloeg Ik heb geen idee maar wel een brood voor morgen Waarom de waanzin het verstand versloeg Ik heb geen idee maar wel een brood Brood voor morgenvroeg

Stel de planeet verpulverd Tot een zielig hoopje gruis Dan zeg ik dat is spijtig Maar ik heb wel een brood in huis En stel dat ik zou weten wat de schadeclaim bedroeg Dan zeg ik dat kan zijn Maar we hebben brood Brood voor morgenvroeg Waarom de waanzin het verstand versloeg Ik heb geen idee maar wel een brood voor morgen Waarom de waanzin het verstand versloeg Ik heb geen idee maar wel een brood Brood voor morgenvroeg

Brood voor morgenvroeg ... beschrijft een  bijzondere  plechtige  alledaagse werkelijkheid.

... geeft het onderwerp weer  op een originele manier.  zoals we het zien.

... bevat eerder  zakelijke gegevens.  gevoelige gegevens. De dichter  geeft zijn visie op de werkelijkheid.  registreert gewoon.

De taal lijkt op  reclametaal  geleerde taal  slogans  spreektaal  beeldrijke taal  Bijbelse taal voorbeeld uit de tekst

4 Geef nu een conclusie. Vul de onderstaande zinnen aan.

Brood voor morgenvroeg heeft realistische / romantische kenmerken omdat Bart Peeters

Hij

en aansluit bij op

de werkelijkheid in een taal die

5 Bekijk de foto’s hieronder. Bij welke stroming sluiten de foto’s volgens jou aan?

6 De jonge kunstenaar Roman Real verdween een paar dagen geleden spoorloos.

In deze escape room nemen jullie de rol van inspecteur op en onderzoeken jullie de mysterieuze verdwijning. Je gaat in het atelier van de kunstenaar op zoek naar aanwijzingen om zo het raadsel op te lossen. Lukt het jullie om binnen het lesuur de waarheid te weten te komen? beschrijft.

is

SPELREGELS