Supraśl Nasza Gmina nr 70

suprasl.pl ISSN LATOnr2084-56422(70)2022 „Trzymajmy się razem!” s. 5 Wywiad z Filipem Świteckim s. 25 Riwiera w środku puszczy s. 20 SupraskieKantyki s. 10

25

Wydawca: Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu 16-030 Supraśl, ul. Cieliczańska 1 tel./fax 85 71 83 510, e-mail: biuletynsuprasl2@gmail.com Adres redakcji: 16-030 Supraśl, ul. Cieliczańska 1 tel./fax 85 71 83 510, e-mail: kultura@ckirsuprasl.com Redakcja: Zespół Biuro reklamy: 795 450 560 ISSN 2084-5642. Nakład 1000 egz. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i reklam oraz zatrzega sobie prawo do dokonywania przeróbek i skrótów w tekstach. Materiałów nie zamówionychredakcja nie zwraca. Druk: Drukarnia BIAŁY KRUK, ul. Tygrysia 50, 15-509 Sobolewo, tel. Sport to zdrowie, sport to my! Sukcesy wiele wynagradzają -wywiad z Damianem Bykowskim 24 Z tatą i z dziadkiem jeździliśmy na ryby -wywiad z Filipem Świteckim Mistrzyni Polski Juniorów w strzelectwie sportowym Wiceprezes Polskiego Związku Karate z wizytą w Supraślu 27

85 74 04 704 Spis treści Upalne lato 2 AKTUALNOŚCI Małżonka Prezydenta RP z wizytą w Supraślu 3 Podlaski Piknik Rodzinny 4 „Trzymajmy się razem!” - delegacja z Gminy Supraśl na Ukrainie 5 „Chciałabym, aby mieszkańcy poczuli, że to jest ich miejsce na ziemi” 6 Wizyta Rady Seniorów z Gminy Czarna Białostocka 6 Sprzęt ratujący życie w parku w Supraślu 6 Przysięga Wojskowa Terytorialsów w Supraślu 7 INWESTYCJE Przebudowa z rozbudową drogi powiatowej Grabówka-Ciasne 8 Aleja Niepodległości w Supraślu 8 Rozbudowa Szkoły Podstawowej im Elizy Orzeszkowej w Sobolewie 8 kULTURA Dni Supraśla 2022 9 Supraskie Kantyki 10 Kalendarz wydarzeń w Bibliotece Publicznej w Supraślu 12 Wakacje 2022 13 Remont siedziby CKiR w Supraślu 14 OŚWIATA Przedsmak lata 14 Hymn szkoły w Supraślu 15 Być obecnym… 15 „Łowcy wyrazów” w Supraślu 16 Małe i wielkie sukcesy klas 1-3 16 Laureaci i finaliści 17 Doświadczamy przyszłości 17 Dzień rodziny w Sobolewie 18 III Edycja konkursu plastyczno-technicznego pt „Eko biżuteria” 18 Dlaczego Sobolewo Kocha Oszczędzanie? 19 hISTORIA Riwiera w środku puszczy 20 NASZ OGRÓD Retencja wody w ogrodach 22 SPORT

Upalne lato Za nami powoli kolejny udany sezon letni. Z racji pogody, wyjątkowo upal nej, nie brakowało turystów, zarówno lokalnych jak i stałych bywalców z Polski chcących odwiedzić urokliwy Supraśl i okolice. Lato obfitowało w liczne wyda rzenia od Dni Supraśla, które były też okazją do oficjalnego otwarcia rewitali zowanego Parku Saskiego po festiwal Między Wierszami, powoli wpisujący się w kulturalną mapę Supraśla. W aktualnym numerze pisma, przypominamy także, że czerwiec był również okazją do finalizacji wyjątkowego wydarzenia – koncertu „Kantyków Supraskich” – oryginalnej muzyki barokowej związa nej z supraskim klasztorem. W ten międzynarodowy projekt zaangażowani byli specjaliści muzykologii z Polski, Ukrainy i Białorusi, a fundusze unijne pozwoliły na wydanie owoców ich pracy w postaci płyty CD z muzyką wy konaną przez chór Opery i Filharmonii Podlaskiej. Sezon letni trwa jednak nadal, nie omijając innych miejscowości naszej gminy, gdzie odbywają się fe styny i pokazy Kina Letniego organizowanego przez CKiR. Szykujemy się także do nowego roku szkolnego. Z nadzieją obserwujemy rozbudowę Szkoły Podstawowej w Sobolewie, która podobnie jak inne pla cówki oświatowe z terenu gminy staje przed nowym wyzwaniem przyjęcia nie tylko większej liczby polskich uczniów, ale także licznej mniejszości po chodzącej z Ukrainy. Przy tej okazji wspominamy na łamach pisma letnią wizytę Pani Prezydent Agaty Kornhauser-Dudy, która odwiedziła Akademię Supraską, gdzie spotkała się z ukraińską społecznością, znajdującą schronienie w gościnnych polskich progach. Warto także zaznaczyć, że dzięki świetnej współpracy z gminą partnerską w Grossenkneten, delegacja z gminy Supraśl udała się do zaprzyjaźnionego miasteczka Kamionka Bużańska na Ukrainie z pomocą humanitarną, gdzie przekazała karetkę pogotowia. Społeczność z ogarniętego wojną sąsiedzkiego kraju wpisuje się w codzienność gminy Su praśl. Mieszkańców Ukrainy tymczasowo przebywających w Polsce możemy spotkać niemalże na każdym kroku. Mieszkają razem z nami, pracują w wielu instytucjach i miejscach na terenie gminy. Miejmy nadzieję, że koszmar wojen ny dobiegnie końca i wkrótce będą mogli wrócić do swojego kraju. Zachęcam do lektury letniego numeru pisma Supraśl Nasza Gmina. Je stem przekonany, że każdy z Państwa znajdzie dla siebie ciekawe informacje z życia naszych okolic.

26

23

Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda w towarzystwie Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta, ministra Adama Kwiatkowskie go odwiedziła w czerwcu Supraśl. W Akademii Supraskiej Małżonka Prezydenta spotkała się z uchodźcami z Ukrainy oraz wzięła udział w modlitwie w cerkwi pw. Zwiastowania najświętszej Marii Panny.

„Historia potwierdza, że to miejsce jest pod opieką Opatrzności. Przez stulecia Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzi cy był jednym z najważniejszych ośrodków prawosławia i kultu ry Rzeczypospolitej” – mówiła Małżonka Prezydenta w Supraślu.

Małżonka Prezydenta RP z wizytą w Supraślu / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 3

A K t UA lno Ś ci

„Pocz ątki Supraskiego Monasteru sięgają ok. 1498 roku. W XX wieku w wyniku działań wojsk radzieckich, a następnie żołnierzy III Rzeszy Niemieckiej zupełnemu zniszczeniu uległ cały kom pleks, który odbudowywano od 1983 roku. – Jestem pod ogrom nym wrażeniem zabytku, jakim jest Cerkiew Zwiastowania Naj świętszej Marii Panny i bardzo się cieszę, że po tym, jak została ona całkowicie zniszczona udało się ją odbudować i przywrócić jej wspaniałość” – stwierdziła Pierwsza Dama. RM

AK t UA lno Ś ci Animacje dla dzieci, miastecz ko ruchu drogowego, a tak że przysmaki przygotowane przez koła gospodyń wiejskich. to tylko część atrakcji która czekała na gości na Pod laskim Pikniku Rodzinnym, który odbył się w poniedzia łek, 27 czerwca na Placu tade usza Kościuszki w Supraślu. Gościem specjalnym spotkania była Marszałek Sejmu Elż bieta Witek. o rganizatorem wydarzenia było c entrum Kultury i Rekreacji w Supra ślu przy wsparciu partnera przedsięwzięcia Województwa PodlaskiPodlaskiego. Piknik Rodzinny – nasz rząd stara się zapewnić wszystkim obywatelom bezpieczeństwo, w centrum zawsze stawia rodzinę – mówiła Marszałek Sejmu Elżbieta Witek Relacja wideo po zeskanowaniu kodu QR organizator: Partner przedsięwzięcia:

- delegacja z Gminy Supraśl natUkrainieransporthumanitarnydoKamionkiBużańskiejjestjużkolejnymzorganizowanymprzezGminęSupraśl. Relacja wideo po zeskanowaniu kodu QR / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 5

A K t UA lno Ś ci

Delegacja z Gminy Supraśl odwiedziła gminę Kamionka Bużańska na Ukrainie, gdzie przekazała karetkę pogotowania wraz z potrzeb nym osprzętem medycznym. Samochód pier wotnie przyjechał do Supraśla dzięki pomocy gminy partnerskiej Großenkneten w niem czech oraz organizacji charytatywnej Die Johanniter. „Dziękujemy naszym polskim przyjaciołom za wsparcie i pomoc. Wasze wsparcie jest dowodem na to, że nie jesteśmy sami w walce z brutalnym agresorem. Kto ma szczerych przyjaciół, z pewnością wygra! Trzymajmy się razem!” - napisano w mediach społeczno ściowych.Burmistrz

Radosław Dobrowolski oraz Paweł Jessa zostali nie zwykle ciepło przyjęci przez pracowników Szpitala Centralne go oraz ukraińskie władze. Wraz z lokalnym historykiem Jurij Samsinem mieli także okazję zwiedzić Kamionkę Bużańską. Na miejscu spotkali również Biskupa Pomocniczego Edwarda Kawę z Archidiecezji Lwowskiej. Warto dodać, że kilka tygodni temu do tej samej gminy dotarła pomoc humanitarna. Kilkaset kilogramów artykułów medycznych zostało przekazanych przez organizację charytatywną „Johanniter Unfallhilfe“ w Niemczech. Transport koordynowała Gmina Su praśl oraz strażacy z OSP Supraśl, którym serdecznie dziękujemy.

Do znajdującej się w obwodzie lwowskim Kamionki Bużańskiej cały czas napływają uchodźcy wewnętrzni z terenów objętych bez pośrednimi działaniami wojennymi. Poza zapewnieniem im bieżą cej opieki medycznej, schronienia oraz edukacji, władze Kamionki wspierają także ukraińskie wojsko, przede wszystkim w zakresie sprzętu i materiałów medycznych. Przekazane przez „Johanniter Unfallhilfe” artykuły medyczne będą znaczącym wsparciem dla naszych przyjaciół w Ukrainie. Transport humanitarny do Kamionki Bużańskiej jest już kolej nym zorganizowanym przez Gminę Supraśl. Na początku maja Gmina Supraśl we współpracy z Caritasem Archidiecezji Białostoc kiej przekazała Kamionce Bużańskiej żywność długoterminową. się razem!”

„trzymajmy

Przy tężni solnej w Supraślu został zainstalo wany pierwszy w Gminie Supraśl defibrylator

AED. Przeznaczony on jest do ogólnodostęp nego użytku, a otwarcie kapsuły uruchamia administratora i służby ratunkowe. Warto dodać, że nieuzasadnione otwarcie może skutkować interwencją policji. Obiekt obję ty jest całodobowym monitoringiem.

ci„chciałabym, aby mieszkańcy poczuli, że to jest ich miejsce na ziemi” z Moniką Siemion, nową sołtys Karakul co skłoniło Panią do startu w wy borach? Moment zawieszenia, kiedy nie ma sołty sa. Poprzedni włodarz wprawdzie uspoko ił sytuację we wsi, ale musiał zrezygnować ze swojej funkcji i nastąpił taki moment za wieszenia. A jeśli nie ma gospodarza, to nie wpływa to dobrze na mieszkańców. Jakie miała Pani wcześniejsze do świadczenia w pracy samorządowej? Przez pięć lat pracowałam na samorządo wym stanowisku w spółdzielni mieszka niowej. Byłam opiekunem rady nadzorczej i opiekunem rad osiedlowych. Współpraco wałam z licznymi urzędami, w tym z Urzę dem Miejskim czy Urzędem Marszałkow skim. Współpracowałam również, jako tłumacz języka włoskiego, w spotkaniach projektu miast bliźniaczych AugustówPorto Ceresio.

AK t UA lno Ś

Wizyta Rady Seniorów z Gminy czarna Białostocka

Sprzęt ratujący życie w parku w Supraślu

A czym się teraz Pani zajmuje na co dzień? Od wielu lat pracuję w handlu zagranicznym. Pracuje w branży drzewnej, zajmuję się eks portem sklejek oraz materiałów drewnopo dobnych. Dodatkowo poszerzyłam swoją działalność o coaching, trening sprzedaży i rozwój zawodowy. czyli ma Pani stały kontakt z ludźmi… Tak, jak najbardziej. Od wielu lat… właści wie, to chyba od zawsze. I zawodowo, i pry watnie. Różnego rodzaju inicjatywy integra cyjne i społeczne nie są mi obce. takie działania zobowiązują do aktywności w mediach społeczno ściowych. ta sfera również nie jest Pani obca. Tak, jestem aktywna w mediach społeczno ściowych, oczywiście nie we wszystkich, ale można mnie znaleźć zarówno na Facebooku, jak i na Instagramie oraz LinkedIn. Zapra szam do kontaktu! Jakie ma Pani plany na najbliższą przyszłość? Karakule się rozrastają w bardzo szybkim tempie. Dlatego chciałabym zaktywizować nowych mieszkańców, żeby poczuli, że to jest ich miejsce na ziemi. Monika Siemion ukończyła Uniwersytet w Białymstoku na kierunku Socjologia oraz nauczanie języka dla obcokrajowców na Uni wersytecie w Perugii we Włoszech. Posiada certyfikat Coachwise Essencial oraz jest Tre nerem Sprzedaży Polskiego Towarzystwa Tre nerów Biznesu. Jej pasją jest między innymi psychologia społeczna, antropologia kultu rowa, kultura Włoch i język włoski oraz po dróże. W Karakulach mieszka od 2008 roku. W Urzędzie Miejskim w Supraślu miała miej sce wizyta studyjna przedstawicieli Rady Senio rów z Gminy Czarna Białostocka. Na spotkaniu obecna była również zastępca Burmistrza Gmi ny Czarna Białostocka Agnieszka Dyda. Gości podjęła Rada Seniorów Gminy Supraśl oraz Bur mistrz Supraśla Radosław Dobrowolski. „Jest mi niezmiernie miło gościć na wspólnej Radzie Seniorów. Swoim potencjałem i doświad czeniem, środowisko seniorskie bardzo wiele wnosi w lokalną społeczność” – powiedziała zastępca Burmistrza Gminy Czarna Białostoc ka, Agnieszka Dyda. W programie jednodniowej wizyty w Supraślu przewidziane było także zwiedzanie uzdrowi ska, wizyta w Muzeum Sztuki Drukarskiej i Pa piernictwa oraz spotkanie w siedzibie Klubu Se niora w Supraślu.

„Dołączacie do 1 Podlaskiej Brygady obrony terytorialnej w piątą rocznicę funkcjonowa nia naszej jednostki. o d tej chwili także Wy będziecie tworzyć historię Wojsk obrony terytorialnej wnosząc swój wkład w bezpieczeń stwo naszego regionu” - powiedział płk Sławomir Kocanowski do uczestników przysięgi woj skowej w Supraślu. Szeregi brygady powiększyły się o ponad 100 no wych żołnierzy. W tym roku było to największe powołanie do służby. Była to trzecia przysięga wojskowa podlaskich terytorialsów w tym roku, ale jednocześnie pierwsza poza terenem wojskowym. Przybyli mieszkańcy Supraśla, rodziny żołnierzy oraz turyści, mo gli obejrzeć sprzęt wojskowy, zarówno ten używany przez WOT, jak i 16 Dywizję Zmechanizowaną. Oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Wojskowa z Giżycka.

Bezpieczeństwo państwa i jego obywateli nie jest wartością daną raz na zawsze. Jego zapewnienie to proces, który wymaga wielkiego wysiłku i poświęcenia. Przekonujemy się o tym każdego dnia, pa trząc jak nasi ukraińscy sąsiedzi bohatersko stawiają czoła bezpraw nej inwazji Federacji Rosyjskiej. Dlatego cieszę się, że wstąpiliście do Wojsk Obrony Terytorialnej - to wyraz Waszego patriotyzmu oraz zrozumienia dla potrzeb Ojczyzny - napisał w specjalnym li ście minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.

Ponadto, do terytorialnej służby wojskowej powołanych zo stało ponad 30 żołnierzy rezerwy. Oznacza to, że w maju szeregi 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej powiększyły się o po nad 100 ochotników.

Dla nowo powołanych jest to początek drogi, gdyż cały pierwszy cykl szkolenia w WOT trwa 3 lata i jest podzielony na etapy: in dywidualny, specjalistyczny i zgrywający. W tym czasie żołnierze szkolą się w ramach szkoleń rotacyjnych (minimum 2 dni w mie siącu) i zintegrowanych (14 dni - raz w roku). kpt. Łukasz Wilczewski Oficer prasowy 1PBOT

SupraśluAK t UA lno Ś ci / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 7

Przysięga Wojskowa terytorialsów w

Przysięgę na sztandar 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej złożyło 73 ochotników. Są to mieszkańcy województwa podlaskie go, którzy służbę wojskową będą łączyć z codzienną aktywnością. Średnia wieku ochotników wynosi 30 lat. Kobiety stanowią w tej grupie 18%. Wśród nowych terytorialsów są m.in. uczniowie, stu denci, ratownik medyczny, członek kadry Polski w futsalu, mistrz województwa podlaskiego w boksie, osoby prowadzące własną działalność gospodarczą, kierowca zawodowy oraz mechanik.

AK t UA lno Ś ciin WES t Y c

Relacja wideo po zeskanowaniu kodu QR Relacja wideo po zeskanowaniu kodu QR Relacja wideo po zeskanowaniu kodu QR 8 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Rozbudowa im.PodstawowejSzkołyElizyorzeszkowej w Sobolewie

Trwają prace budowlane przy Szkole Podstawowej im Elizy Orzeszkowej w Sobolewie. W nowym skrzydle została przewidzia na między innymi stołówka, dwie sale świetlicowe, pracownia fi zyczno-chemiczna oraz sześć sal lekcyjnych. Rozbudowa szkoły ma kosztować ponad sześć milionów złotych. R M

Grabówka-drogizPrzebudowaJErozbudowąpowiatowejciasne

W ramach umowy partnerskiej pomiędzy Powiatem Białostoc kim i Gminą Supraśl trwa przebudowa wraz z rozbudową drogi powiatowej nr 1429B (Grabówka-Ciasne). Wykonawcą jest firma drogowa PROBET z Białegostoku. W ubiegłym roku (2021) Gmina Supraśl przeznaczyła na przebudowę ponad 500 tysięcy złotych. W tym roku ta kwota ma wynosić ponad 800 tysięcy złotych. Do tacja w ramach RFRD (Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg) wynosi ponad 2 miliony 300 tysięcy złotych. R M

wnAlejaiepodległościSupraślu

Wyjątkowo huczne w tym roku były Dni Supraśla. trzydniowe świętowanie rozpoczęło się w piątek 17 czerwca uroczystym otwarciem ogrodu Saskiego. Wielu przyszło także skoszto wać potraw kuchni regional nej i ukraińskiej. cały dochód został przeznaczony na dzieci z Ukrainy. W sobotę 18 czerwca, już od południa miała miejsce moc atrakcji dla całej rodzi ny: animacje dla dzieci, dmuchane place zabaw, pokazy strażackie, policyjne oraz pokazy karate. Były także występy arty styczne, w tym między innymi wystąpiły zespoły pod kierownictwem Janusza Fi dziukiewicza. Wieczorem odbył się koncert zespołu X-BAND oraz wystąpiła gwiazda wieczoru Halina Mlynkova. Ostatniego dnia imprezy drużyny z róż nych sołectw Gminy Supraśl wzięły udział w sportowo-rekreacyjnej imprezie „Wymia tacze”. Wieczorem odbył się pełen emocji i wzruszeń koncert „Supraskie Kantyki” w wykonaniu Chóru z Opery i Filharmonii Podlaskiej pod kierownictwem prof. Violet ty Bieleckiej. Relacja wideo po zeskanowaniu kodu QR

Działo się!Dni Supraśla 2022

KULTURA / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 9

19 czerwca 2022 r. o godz. 19:30 w Kościele pw. najświętszej Ma ryi Panny Królowej Polski w Su praślu odbył się Koncert „Kan tyków Supraskich”. Supraskie Kantyki są zbiorem 49. utwo rów muzycznych, napisanych na 6 głosów męskich (dyszkant a, dyszkant b, tenor a, tenor b, bas a, bas b). Powstały w Supraślu w latach 70-80. XVII wieku. Wówczas mo naster należał do greckokatolickiego Zako nuSupraskiBazylianów.konwent od swojego zarania był monasterem niezależnym i spełniał funkcję ogólnocerkiewnego ośrodka wzorcowego, zarówno dla prawosławnych (1500-1603), jak również katolików wschodniego ob rządku – unitów (1603-1839) kijowskiej metropolii. W monasterze tym, w biblio tece przechowywano zabytki piśmiennic twa słowiańskiego, istniała tu oficyna wy dawnicza OO. Bazylianów (1696-1803). Na przełomie XVI/XVII w. zredagowano w Su praślu przepisany przez diaka Bohdana Onysymowicza tzw. Supraski Irmologion. Dzięki pracy tego muzyka i zastosowaniu przez niego po raz pierwszy zapisu pięcioli niowego zamiast nut neumatycznych, mo żemy dziś poznać śpiew liturgiczny metro polii kijowskiej schyłku średniowiecza. Twórcami Supraskich Kantyków, kom ponowanych niemal 100 lat po Irmologio nie Supraskim, byli muzycy skupieni wokół tzw. wileńskiej szkoły barokowej kompo zycji muzyki cerkiewnej. Byli nimi: bazy lianin Tomasz Teodor Szewerowski (ka pelmistrz abpa Cypriana Żochowskiego) oraz prawdopodobnie Mikołaj Dylecki (ka pelmistrz abpa Gabriela Kolendy – archi mandryty supraskiego), a także niewątpli wie dwaj suprascy bazylianie, bracia Teofil i Antoni Kiszczycowie. Nazwę swoją Su praskie Kantyki zawdzięczają terminowi zbioru umieszczonemu przez kompozyto rów na oryginalnych kartach tytułowych poszczególnych sekcji głosowych. Utwory zawierają treści zapisane w języku cerkiew no-słowiańskim kijowskiej redakcji. Supraskie Kantyki były kulminacją roz woju zachodnioeuropejskiej stylizacji mu zycznej w tradycji cerkiewnej w Rzeczypo spolitej. Uprawianie tego rodzaju śpiewu możliwe było poprzez kontakty hierarchów prawosławnych i unickich (zwłaszcza unic kich metropolitów Kolendy i Żochowskie go), z krajami południa Europy. Z kulturą łacińskiego Zachodu zwłaszcza z architek turą, malarstwem i muzyką zapoznawali się głównie w Rzymie, gdzie wielu bazylianów związanych z Supraślem studiowało w Ko legium Greckim pw. Świętego Atanazego. Wspomniani kompozytorzy Dylec ki i Szewerowski poznawali arkana kom pozycji w Wilnie. Ich nauczycielami byli profesorowie – jezuici z tamtejszej Aka demii Wileńskiej, mający kontakty z in nymi jezuickimi ośrodkami: Krakowem i Wiedniem. W ten sposób przy bazyliań skim monasterze Trójcy Przenajświętszej w Wilnie powstała unicka szkoła kompo zycji muzycznej, której agendą – drugim po Wilnie ośrodkiem barokowego śpiewu cerkiewnego, był monaster Zwiastowania Najświętszej Bogarodzicy w Supraślu. Dzięki autorom Supraskich Kantyków: Szewerowskiemu, a zwłaszcza Mikołajowi Dyleckiemu, barokowy wielogłos zaimple mentowano w Patriarchacie Moskiewskim Supraskie Kantyki były kulminacją rozwoju zachodnioeuropejskiej stylizacji muzycznej w tradycji cerkiewnej w Rzeczypospolitej. Supraskie Kantyki

AK t UA lno Ś ciKULTURA

/ www.suprasl.pl / 11

KAlEnDARZ WYDARZEń W BiBliotEcE PUBlicZnEJ W SUPRAŚlU W DRUGiM KWARtAlE 2022 12-04-2022r. - spotkanie autorskie z Anną Kropiewnicką, suwalską poetką, autorką wierszy dla dzieci. Dziękujemy poetce za poprowadzenie inte raktywnych spotkań angażujących dzieci ze Sportowej Szkoły Podstawowej i Przed szkola w Supraślu. Drodzy rodzice i dziadkowie! Wszyscy wie my, że czytanie rozwija wyobraźnię, popra wia koncentrację i pamięć, wzbogaca słow nictwo– jednym słowem stymuluje rozwój umysłowy dziecka. To najlepsza inwestycja w ich przyszłość. Nic, tylko czytać :) 07-05-2022r.- spotkanie autorskie Pana Adama Banacha znanego jako Łoncki dziadzio połączone z promocją książek! Tego wieczoru nie sposób zapomnieć. Fani twórczości Pana Adama przybyli z rożnych zakątków Polski. Sala konferencyjna Biblio teki Publicznej w Supraślu zapełniła się po brzegi. Oprócz 80 miejsc siedzących zajęte były wolne przestrzenie na podłodze, ko rytarzu i schodach! Wielu osobom udało się zamienić kilka słów i uścisnąć dłoń czło wiekowi, który od kilku lat udostępnia na blogu wspomnienia związane z miejscem, w którym spędzał dużą część dzieciństwa, publikuje własne wiersze i pozyskane z róż nych źródeł fotografie.

oraz na dworze carów. Pierwszym nauczy cielem, teoretykiem i dyrygentem tego ro dzaju śpiewu w Rosji, był jeden z domnie manych twórców Supraskich Kantyków – Mikołaj Dylecki, autor zasadniczego podręcznika muzycznego, tzw. Gramatyki muzykalnej. Supraskie Kantyki miały więc duże znaczenie w transmisji kulturowej za chodniej muzyki renesansowej i barokowej do tradycji Cerkwi unickiej w Rzeczypo spolitej w końcu XVII w. jak również do re pertuaru liturgicznego prawosławnej Rosji. Odkrycia rękopisów dokonano w ostat nim periodzie. Najpierw, w połowie lat 90. XX w. w zasobach Biblioteki Akademii Nauk Litwy w Wilnie prof. Józef Maro szek zlokalizował jeden poszyt zawierają cy głos dyszkant a, natomiast w 2012 roku dr Radosław Dobrowolski odnalazł 3 ko lejne foliały z kolejnymi głosami (dyszkant b, bas a i bas b). Rękopisy trafiły do Wilna w latach 70. XIX w. na skutek rozprasza nia unickiego dziedzictwa. Wówczas pra wosławny zwierzchnik klasztoru, Rosjanin Innokientij Komaneckij sprzedał do Wilna, do tamtejszej Biblioteki Publicznej 1200 eg zemplarzy różnych ksiąg i akt supraskiego monasteru, zwłaszcza dokumentów zwią zanych z Kościołem unickim. Dzięki projektowi unijnemu „Wspólna historia – taka sama przyszłość. Supraśl –Synkovichi – Lwów” współfinansowanemu w ramach Programu Współpracy Transgra nicznej Polska – Białoruś – Ukraina 20142020, została z powodzeniem zrekonstru owana partytura Supraskich Kantyków. Odczytania nut i tekstów dokonała profe sor Olha Szumilina ze Lwowa przy ścisłej współpracy z profesorami śp. Ihorem Sko czylasem i Jurijem Jasinowskim. Profesor Szumilina dokonała rekonstrukcji rękopi sów. Całość w ramach wspólnego projektu koordynował dr Ivan Almes z Ukraińskie go Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie. Odtworzone Kantyki Supraskie znalazły się na płycie wydanej w ramach projek tu. Odśpiewane zostały przez Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej pod dyrekcją prof. Violetty Bieleckiej podczas zrealizowanego w ramach projektu koncertu.

Zapraszamy do sklepiku Biblioteki po ostatnie egzemplarze Pamiętnika :) Istnieje możliwość wypożyczenia książek ozdobio nych dedykacją i autografem autora.

14-05-2022- Wieczór w Bibliotece w ra mach Nocy Muzeów. 14 maja w gmachu naszej nowoczesnej bi blioteki zorganizowaliśmy wieczór, pod czas którego goście mogli obejrzeć wystawę Kafle Supraskie oraz podziwiać kolekcję rzeźb i zbiorów artysty i kolekcjonera Woj ciecha Załęskiego. Następnie odbył się kon cert podlaskich artystów: Marka Jarosza (śpiew i gitara), Haliny Tomkiel (poezja, malarstwo) i Olega Kobzara (śpiew, gitara, malarstwo). Dziękujemy za tak liczny udział! Odwiedziło nas około 200 osób. Go rąco zachęcamy do odwiedzania Skarbca Supraskiego nie tylko raz w roku, ale także podczas pobytu w bibliotece. 31-05-2022 Warsztaty literackie „Poezja dobra na wszystko”. Dziękujemy Ks. Kamilowi Dąbrowskiemu i Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickie go w Białymstoku za inspirujące spotkanie au torskie, a uczestnikom za aktywność i wspólne stworzenie wiersza o Supraślu. Tomik „Me lancholia”- opowieść o podróży poety między dwoma światami, o wyborze drogi i o tym do kąd zmierza jest dostępny w czytelni. Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022

KULTURA /

Za popularyzację Supraśla burmistrz Rado sław Dobrowolski wręczył Adamowi Bana chowi klucze do miasta.

03-06-2022 wizyta w Samorządowym Przedszkolu w Grabówce Na ogół to czytelnicy, nawet ci najmłodsi przy chodzą do biblioteki. Ale czasem jest odwrotnie. To biblioteka odwiedza małych czytelników. Z okazji ,,Tygodnia czytania dzieciom’’ Pani Mał gosia Borowa z Filii Biblioteki w Zaściankach odwiedziła dwie grupy z Samorządowego Przedszkola w Grabówce. Dzieci mogły zoba czyć różne wydania książek, a na koniec udały się w wirtualną podróż z Tosią – bohaterką opo wiadania Renaty Piątkowskiej ,,To się nie mieści w głowie’’. Bardzo dziękujemy za zaproszenie i do zobaczenia, bo to nie było nasze ostatnie spo tkanie:) Zapraszamy z rewizytą po wakacjach. 07-06-2022 Wernisaż wystawy fotogra fii autorstwa Krzysztofa Wolframa - Islandia kraj wulkanów, lodowców i skandynawskich sag. Wystawa zorganizowana przez CKIR w Su praślu to efekt pasji do podróży i fotografii Pana Krzysztofa Wolframa- Przewodniczą cego Rady Seniorów gminy Supraśl. Po kil kunastu latach przerwy oraz po 88 wypra wach zagranicznych ponownie poczuł On potrzebę zorganizowania wystawy i pozo stawienia po ostatnim wyjeździe do Islandii wspomnień w postaci pięknych zdjęć. Zabrał nas w wirtualną podróż, w której widzowie mogli poznać kraj lodu i ognia, oraz emocje i wrażenia z podroży. Życzymy panu Krzysz tofowi realizacji zaplanowanych podroży. Do 100 jeszcze trochę brakuje :)

AK t UA lno Ś ciKULTURA12 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Podczas spotkania zorganizowanego przez Książnicę Podlaską poruszano tematy waż ne dla rodziców: jak rozmawiać z dziećmi, jak lepiej je rozumieć i poprawiać z nimi relacje. Jednym słowem- jak być poprawnym rodzi cem akceptującym emocje dziecka. Wątpliwo ści rozwiewał terapeuta z Etapu. Cieszymy się, że byliśmy współorganizatorem tej inicjatywy. 15-06-2022- przekazanie przez Panią Zytę Gieleżyńską obrazów na cele cha rytatywne. Bohaterka tej historii przygodę z malowa niem zaczęła dopiero w wieku 70 lat. Jest członkinią Sekcji Malarskiej Uniwersytetu III Wieku w Białymstoku. Skąd pomysł na przekazanie nieodpłatnie 85 prac malarskich na rzecz Biblioteki? Pani Zyta jest rodowitą Supraślanką. Zależy jej, by obrazy zostały sprzedane na cele chary tatywne z przeznaczeniem na warsztaty dla dzieci i młodzieży z gminy Supraśl. Kilka wyjątkowych prac z motywem kwiatów zo stanie z nami i będzie można je podziwiać w budynku Centrum Kultury i Rekreacji, a tymczasem obrazy Pani Zyty można obej rzeć i zakupić w Bibliotece. Zapraszamy- to doskonała okazja, by wspierając szczytną akcję zrobić prezent sobie lub najbliższym. 27-06-2022 wizyta przedszkolaków w Filii Biblioteki w Ogrodniczkach. W ramach stałej współpracy z Zespołem Szkol no- Przedszkolnym w Ogrodniczkach kolejna grupa odwiedziła Panią Halinkę w „ciasnych, ale własnych” progach biblioteki. Niektóre dzie ci są już stałymi czytelnikami, inne obiecały, że przyjdą na pewno z rodzicami, aby wypożyczyć książeczki do czytania. Dzieci zwiedziły biblio tekę, świetlicę, wysłuchały bajki oraz wykonały piękne kolorowanki. Przypominamy, że biblio teka w Ogrodniczkach pracuje w poniedziałki od 17:00 do 20:00; we środy od 10:00 do 18:00 i piątki od 13:00 do 17:00. Zapraszamy po nowo ści książkowe. Miłośników twórczości cenione go grafika Władysława Pietruka i malarstwa Lili Korolko zapraszamy do Biblioteki na trwające wystawy (w następnym numerze biuletynu re lacja z wakacyjnych wernisaży).

09-06-2022- Warsztaty terapeutyczne dla młodzieży „Poczucie własnej wartości”. Dzięki środkom z Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku mieli śmy możliwość zorganizowania warsztatów z psychoterapeutą z Etapu pozwalających uczestnikom wypracować pewność siebie i poznać swoje słabe i mocne strony. 14-06-2022 Warsztaty terapeutyczne dla dorosłych „Poznaj siebie”.

A już dziś zachęcamy do przybycia na wer nisaż prac malarza, kompozytora i śpie waka- Olega Kobzara. Jest on bardem białoruskim piszącym własne teksty oraz komponującym muzykę do słów białoru skich poetów. Stale koncertuje i maluje. Od 2006 r. śpiewa w Operze i Filharmo nii Podlaskiej. Wystawę obrazów uświet ni jego emocjonalny recital gitarowy, po którym przy kawie i słodkościach będzie można zakupić płytę, obrazy oraz zdobyć autograf artysty. Wernisaż już 17 września o godz. 18.30. Tuż po nim 21 września planujemy zorgani zować spotkanie z Urszulą Gajdowską - au torką powieści obyczajowych osadzonych na Podlasiu, których akcja dzieje się na początku XIX wieku. Pisarka, choć z wy kształcenia jest ekonomistką, wolny czas spędza z dobrą lekturą-powieściami histo rycznymi oraz kryminałami. Autorka po chodzi z małej miejscowości na Podlasiu, jednak od kilku lat wraz ze swoją rodzi ną mieszka w Białymstoku. O szczegółach spotkania autorskiego będziemy informo wać w bibliotece.

Muzeuym Wojska w Białymstoku KARAKUlE, oGRoDnicZKi, SUPRAŚl W dniach 11-15 lip ca wspólnie z Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu, Gminną Pracownią Edukacji Kulturalnej w Ogrodniczkach oraz Gminną Pracownią Edukacji Kulturalnej w Karakulach zorganizowane zo stały zajęcia wakacyjne dla dzieci w wieku 7-11 lat z miejscowości Karakule, Ogrodniczki oraz Supraśl. Każdy dzień był inny, każdy tematyczny, ale każdy niósł ze sobą ogrom uśmiechu i zadowolenia naszych uczestników. ZAŚciAnKi. W dniach 04.07.2022 – 08.07.2022 w świetlicy w Za ściankach odbyły się zajęcia wakacyjne dla dzieci. W każdym dniu na dzieci uczęszczające do naszej świetlicy czekały różnorodne formy spę dzania czasu wolnego: zajęcia plastyczne, techniczne, kulinarne, gry i zabawy na świeżym powietrzu, oraz dni wyjazdowe. Wakacje zakoń czyliśmy animacjami w Henrykowie.ciasne. Zajęcia koralikowe Wakacje 2022 w GPEK w Sowlanach S oW l A n Y. Jak co roku bardzo liczna grupa dzieci z Sowlan sko rzystała z oferty wakacyjnej. Zajęcia odbywały się w dwóch blokach: porannym i popołudniowym. Priorytetem były zabawy ruchowe na boisku, nauka tańca hip - hop oraz nauka jazdy na łyżworolkach. Każdego dnia realizowane były elementy warsztatów kreatywne go myślenia. Dzieci przygotowały między innymi „lądowisko dla jajek”, stworzyły „modele latające” z papieru, eksperymentowały. Dzięki aplikacji do wyszukiwania obrazu zapoznały się z kwiatami i ziołami rosnącymi w okolicach świetlicy. Przez dwa tygodnie star sza młodzież z Sowlan budowała model pływadła na augustowskie „Pływanie na byle czym”. Na koniec wakacyjnych spotkań odbył się tradycyjny konkurs „Mam talent”.

Wakacje 2022 w centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu

KULTURA

W

WHenrykowieSupraślu Zaścianki wWEpi-centrumEpi-centrum

14 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Remont siedziby centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu Inwestycja realizowana była w ramach zadania pn. „Remont bu dynku CKiR w Supraślu i zakup wyposażenia na potrzeby realizacji edukacji kulturalnej”, dofinansowanego ze środków Ministra Kul tury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszy celowego, a także przy wsparciu finansowym Urzędu Miejskiego w Supraślu oraz środków własnych Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu.

27 maja 2022 r. obchodzi liśmy Święto Szkoły w formie rajdu pieszego na trasie: Szkoła – Uroczysko Glinki – Szkoła, pod hasłem: „Szkoła promuje historię i przyrodę Supraśla”. Punktami postojowymi były między innymi: obelisk przed wejściem do szkoły, Dęby Pamięci, tężnia solna, gdzie spotkaliśmy Burmistrza Miasta Supraśl, który przeprowadził krótką lekcję. Pogo da nieco pokrzyżowała nam plany rozpalenia ogniska na Uroczysku Glinki, ale wspólne zjedzenie kiełbasek odbyło się na szkolnej stołów ce. Działaniami towarzyszącymi były plebiscyt „Ferdynandy”, w któ rym wyróżniono troje uczniów w trzech kategoriach: Jakub Orzoł –kultura, Martyna Scendo – nauka, Jakub Olszewski – sport; a także konkurs „Relacja literacka ze Święta Szkoły”, w którym nagrodzeni zostali: Magdalena Jazurek, Filip Domaszewicz oraz za prace zespo łowe klasy IIa i IIb Następnie świętowaliśmy obfitujący w uśmiechy i atrakcje Mię dzynarodowy Dzień Dziecka. Uczniowie zaprezentowali przed sobą swoje pasje i talenty, była wata cukrowa, malowanie twarzy i pierni ków, pokaz mody wakacyjnej... I wiele innych. Bardzo cieszy nas, że mogliśmy tego dnia być razem. Dnia 21 czerwca odbyło się uroczyste zakończenie roku szkolne go klas ósmych. Uczniowie przygotowali krótki program artystycz ny. Pani Dyrektor podziękowała uczniom za pracę i zaangażowanie w życie szkoły, pogratulowała wysokich wyników w klasyfikacji koń cowej, a rodzicom wzorcowych dzieci. Wręczono listy gratulacyjne. Uczniowie podziękowali nauczycielom za trud włożony w ich eduka cję. Część oficjalną zakończył tradycyjny polski taniec – polonez w wy konaniu ósmoklasistów. Bawili się oni do północy w rytmie muzyki dyskotekowej. Wielkie podziękowania należą się wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie tego niezapomnianego wieczoru. Wspomnienia z tych wspaniałych dni pozostaną z nami na długo. i

DoFinAnSoWAniE: 130 000 zł cAŁKoWitA WARtoŚĆ: 273 700, 67 zł Remont pomieszczeń biurowych i pracowni, na parterze i piętrze, wraz z sanitariatami oraz ciągów komunikacyjnych w budynku Cen trum Kultury i Rekreacji w Supraślu wraz z zakupem wyposażenia pracowni plastycznej (stołów).

o ŚW

Koniec maja i czerwca w szkołach to czas inten sywnej pracy, ale też wyczekiwania na wakacje. W SSP w Supraślu odbyło się wiele imprez i wyda rzeń, które przypominały o nadchodzącym lecie.

KULTURA

PrzedsmakAtA lata AK t UA lno Ś ci

W dniu 17.05.2022 roku uczniowie SSP w Supra ślu wraz z Martą Łagodą mieli możliwość zobaczyć, jak wygląda praca w prawdziwym studiu nagraniowym.

Hymn szkoły w Supraślu Być obecnym…

Klasy Ia oraz Ib Sportowej Szkoły Podstawowej w Supraślu gościły w Powiatowym Środo wiskowym Domu Samopomo cy w Łaźniach. To już nasza ko lejna wizyta w tym miejscu i na pewno nie ostatnia. Ośrodek położony jest w malowniczym miejscu z dużym podwórkiem oraz boiskiem, które sprzyjają wspólnej zabawie. Na terenie ośrodka znajduje się też scena oraz miejsce na ognisko. Wspól ne śpiewanie, występy tanecz ne i wokalne to już niemalże nasza tradycja. Zwieńczeniem spotkań jest pieczenie kiełba sek oraz rozmowy przy ognisku.

KULTURA o ŚW i AtA / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 15

To bardzo ważne wydarze nie nie tylko dla uczniów, któ rzy odwiedzili studio, ale dla całej szkoły – w wyniku pracy wielu osób powstała pieśń upa miętniająca wartości przekazy wane przez patrona szkoły, Fer dynanda Mareckiego, takie jak: odwaga, pracowitość, pilność i dążenie do celu. Autorką słów jest Barbara Moniuszko, muzy kę skomponował zaś Wojciech Dudziński. Dzięki uprzejmo ści Jacka Bartnickiego ucznio wie mogli również wcielić się w realizatorów dźwięku, a także spróbować swoich sił w grze na instrumentach. Była to niezwy kła muzyczna przygoda, która na długo zapadnie wszystkim w pamięci. Całe wydarzenie uwiecznił w postaci klipu Pa weł Ostrowski. Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia na szych poczynań na Facebooku szkoły.

Klasa 2a ze Sportowej Szko ły Podstawowej w Supraślu zainspirowana lekturą klas 1-3 pt.: „Sposób na Elfa” au torstwa Marcina Pałasza zor ganizowała zbiórkę karmy i smakołyków dla piesków ze Schroniska dla Zwierząt Doli na Dolistówki w Białymstoku. Wizyta w schronisku ze zrozu miałych względów nie należa ła do łatwych i przyjemnych, ale trzeba pomagać naszym braciom mniejszym. Pieski chętnie trafią pod bezpieczny dach. Można je adoptować, do czego zachęcamy.

Uczniowie Sportowej Szkoły Podstawowej w Supraślu współpracują z wieloma instytucjami, podejmują szereg działań wolontaryjnych, których celem jest integracja i kształtowanie pozytyw nych relacji uczestników z najbliższym otocze niem, a także uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych, kształcenie postawy otwartości, poszanowania i akceptacji.

„Łowcy wyrazów” w Supraślu

Małe i wielkie sukcesyklas 1-3 W roku szkolnym 2021/2022 uczniowie klas 1-3 z SSP w Supraślu uczestniczyli w najróżniej szych zajęciach rozwijających zdolności organizowanych przez szkołę, ale również poza nią, w innowacjach pedagogicznych oraz projektach edukacyjnych. Wszystkie te zajęcia rozwijały za interesowania i umiejętności uczniów, wpływały na większą motywację do nauki oraz aktywność w licznych konkursach na różnych szczeblach. Informujemy o wynikach naj wyższych. W Międzynarodowym Kon kursie Matematycznym „Kan gur” najwyższe laury zdobyli: Karolina Pieśniak 2a, Bartosz Mazur 3a i Franciszek Miczej koW3b.Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym „Lecą Boćki” było sześciu Laureatów z klasy 2a, a cała klasa 2a zdobyła prestiżo wy tytuł „Przyjaciele Bocianów”. Złotą Nutę w I Międzyszkol nym Konkursie „Taniec i Śpiew” zdobył zespół z klasy 1a, zaś w Międzyszkolnym Konkursie Recytatorskim „Idzie zima, będą święta” I m. zdobył Mikołaj Ma kal z kl. 1b. W Gminnym Konkursie Pla stycznym „Bombki, Bombeczki” – I m. przypadło Weronice Tar gońskiej z 2b, zaś II m. Michało wi Dmitrukowi z 3b.

Wraz z inwazją Rosji na Ukra inę i przyjazdem uchodźców wo jennych z Ukrainy do Gminy Supraśl, jedną z najbardziej pil nych potrzeb okazała się nauka języka polskiego, zarówno przez uchodźcze dzieci i młodzież, jak i osoby dorosłe. Metoda „Łowcy wyrazów” okazała się doskona łym narzędziem do nauki języka polskiego przez obcokrajowców. Dzięki współpracy Urzędu Miejskiego w Supraślu i Stowa rzyszeniu „Jeden Świat” im. prof. Zbigniewa Religi z Białegostoku, udało się zorganizować dwa cy kle warsztatowe dla naszych nauczycieli, którzy na co dzień uczą dzieci i młodzież z Ukra iny. Warsztaty odbyły się w ra mach projektu pt. „Wdrożenie instrumentów wsparcia adapta cyjno-psychologicznego obywa teli Ukrainy w Gminie Supraśl”, realizowanego przez Stowarzy szenie „Jeden Świat” w ramach programu „RITA – Przemiany w regionie szybka ścieżka inter wencyjna” finansowanego przez Polsko-Amerykańską Funda cję Wolności. Autorem i koor dynatorem projektu jest Paweł Jessa. W ramach projektu pro wadzony jest także intensywny kurs języka polskiego dla doro słych (w Supraślu i Zaściankach) oraz zajęcia psychoterapeutycz ne realizowane przez Funda cję „Pomogę Ci” z Grabówki i Spółdzielnię Socjalną „Sukurs” w Zaściankach.

W Sportowej Szkole Podstawowa im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu odbyły się warsztaty dla nauczycieli z gminnych jednostek oświato wych, w zakresie wykorzystania metody poli sensorycznej w nauce języka polskiego dla ob cokrajowców. Warsztaty poprowadziły Agata cimoch i Katarzyna Wilczewska, autorki „Łowców wyrazów” – serii innowacyjnych pomocy dydaktycznych do nauki czytania sylabowego. Metoda została opracowana z myślą o dzieciach w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, przed którymi stoi wyzwanie nauczenia się sa modzielnego czytania i pisania.

W Gminnym Konkursie Re cytatorskim „Kiedy myślę Oj czyzna” II m. wywalczyła Emilia Szczytko 2b i III m. Lena Lewoń czuk 2a. W Gminnym Konkursie Or tograficznym na I m. stanęli Ka rolina Pieśniak z 2a i Bartosz Ma zur z 3a, natomiast Franciszek Różyk z 2a zajął zaszczytne II m. W Gminnym Konkursie „Pio senki naszych rodziców z lat ich młodości” I m. należało do Mi kołaja Makala z 1b, a III m. do utalentowanej Julii Żbikowskiej z klasy 2a. W Gminnej Olimpijce klas 1–3 wszystkie pierwsze miejsca na podium zajęły reprezentacje klas 1–3 naszej szkoły. Wszystkim laureatom gratu lujemy zapału i sukcesów.

AK t UA lno Ś cio ŚW i AtA 16 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Dorota Ofman i finaliści przyszłościDoświadczamy

laureaci

KULTURA o ŚW i AtA / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 17

Sportowa Szkoła Podstawowa im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu w bieżącym roku szkol nym może pochwalić się sukcesami edukacyj nymi uczennic klas ósmych, które brały udział w kolejnych etapach Wojewódzkich Konkursów Przedmiotowych organizowanych przez Podlaskiego Kuratora oświaty.

W tym roku szkolnym uczniowie SSP w Supra ślu odbyli szereg wyjazdów na uczelnie wyższe. Zajęcia skierowane do naszych uczniów przeprowadzane przez studentów i prowadzących uczelni wyższych mają na celu przede wszyst kim poszerzenie wiedzy i obserwację doświad czeń w praktyce. Martyna Scendo – zdobywczy ni dwóch tytułów laureata: Wo jewódzkiego Konkursu Języka Polskiego - opiekun p. Dorota Ofman i Wojewódzkiego Kon kursu Biologicznego - opiekun p. Agnieszka Joszczyk - Nikitiuk Hanna Prutis - finalistka Wo jewódzkiego Konkursu Mate matycznego - opiekun p. Halina StasienkoJakwidać ani pandemia, ani zdalne nauczanie, które i w tym roku nam towarzyszyło, nie przeszkodziły naszym uczniom w zdobyciu tytułu laureata czy finalisty, co jest najwyższym osiągnięciem na etapie nauki w szkole podstawowej. Zdoby cie tytułu laureata wiąże się ze zwolnieniem z egzaminu z da nego przedmiotu, oceną celu jącą na świadectwie, a przede wszystkim z pewnością kon tynuowania nauki w wybranej przez siebie szkole średniej. Fi nalista zaś otrzymuje dodat kowe punkty przy postępowa niu rekrutacyjnym do szkoły ponadpodstawowej. Zdobyte laury potwierdzają zdolności, pracowitość, systematyczność i zaangażowanie uczniów. Swój sukces zawdzięczają również w dużej mierze rodzicom i na uczycielom, którzy motywowali do pracy i działania. Należy też dodać, że wymienione uczen nice każdego roku osiągają wysokie wyniki nauczania i są chlubą naszej szkoły. Na szczególne wyróżnienie w społeczności szkolnej zasłu guje Martyna Scendo, która oprócz dwóch tytułów LAURE ATA, z przedmiotów naucza nia na świadectwie kończącym szkołę uzyskała średnią 6.00 i została uhonorowana tytułem PRIMUS INTER PARES 2022. Uczennica jest też zwycięż czynią w szkolnym plebiscycie FERDYNANDY w dziedzinie nauki. Należy podkreślić, że Martyna reprezentuje naszą szkołę na zawodach sporto wych i zajmuje wysokie lokaty. Jest osobą wszechstronnie uta lentowaną.Gratulujemy uczennicom, rodzicom i nauczycielom. Ży czymy powodzenia i sukcesów. Mamy nadzieję, że uzyskana wiedza i nabyte umiejętności będą procentować w kolejnym etapie edukacyjnym, jakim jest szkoła średnia.

W ten sposób uczniowie roz wijają umiejętności i odpowia dają na odwiecznie zadawane pytanie: po co i dlaczego? To wbrew pozorom najważniejsze pytanie w procesie edukacyj nym – z każdego takiego py tania należy czerpać i próbo wać odpowiedzieć najlepiej jak można. W II semestrze ucznio wie odbyli interesujące zajęcia z matematyki, dowiedzieli się, jak działają panele fotowolta iczne, w Zakładzie Biochemii Farmakologicznej Uniwersyte tu Medycznego izolowali DNA z warzyw i owoców, poszerza jąc wiedzę z działu genetyki. Bardzo ważne dla zdrowia były zajęcia w Zakładzie Dietetyki i Żywienia Klinicznego UM, na których uczniowie skorzystali z analizatora składu ciała, ob liczali codzienne spożycie ka lorii. Z kolei na Wydziale Nauk o Zdrowiu UM przy uprzej mości pracowników i studen tów Katedry Położnictwa nasi uczniowie uczyli się pobierania krwi na manekinach, zdobyli wiedzę o etapach porodu, na stępnie poznali zawód położnej i dowiedzieli się, jak wygląda opieka nad noworodkiem, a tak że zaznajomili się z profilaktyką chorób układu rozrodczego. Cykl zajęć był nieprzypad kowy, uczniowie poszerzali zdobytą już na lekcjach wiedzę i wykorzystywali ją w prakty ce, uczyli się przede wszystkim tego, jak zadbać o samorozwój. Takie zewnętrzne lekcje po zwoliły przyjrzeć się wielu za wodom i dokonać właściwych wyborów w przyszłości.

Nauczyciele klas pierw szych zorganizowali spotkanie uczniów z rodzicami i rodzeń stwem. Każdy dorosły miał okazję zatrzymać się na chwi lę w swojej codzienności peł nej obowiązków i poświęcić ten czas własnym dzieciom. Mimo niesprzyjającej pogo dy plenerowa impreza przenio sła się na salę gimnastyczną, która zamieniła się w koloro wy skwer. Zaczęliśmy od czę ści artystycznej przygotowanej przez uczniów klas pierwszych. Po występach swoich pociech rodzice rozłożyli przyniesio ne ze sobą koce, na których znalazły się kosze z pyszny mi przekąskami. Uśmiechnię te i szczęśliwe dzieci wraz ze swoimi rodzicami, młodszym i starszym rodzeństwem mie li okazję wspólnie biesiadować i wesoło się bawić. Było wiele radości i uciechy. Dzieci miały możliwość zabaw sportowych z tatą, a mama mo gła zrobić kolorowy warkoczyk, spróbować wyczarować różne stworki skręcając kolorowe ba lony, dużym zainteresowaniem cieszyło się malowanie twarzy, jak i robienie tatuaży.

Z okazji Dnia Mamy, Przed szkole Samorządowe w Gra bówce zorganizowało po raz trzeci konkurs plastyczno-tech niczny pt. „Eko biżuteria”. Ad resatem konkursu były dzieci uczęszczające do Przedszkola Samorządowego w Grabówce wraz z rodzicami. Głównym ce lem konkursu było zwrócenie uwagi dzieci na potrzebę segre gacji odpadów oraz możliwość ich powtórnego wykorzystania – recykling, jako materiałów do działań artystycznych. Na konkurs zostały wykona ne różnego rodzaju bransoletki, naszyjniki, kolczyki, przepaski. Jury w składzie: Marcin Iwa niuk - wiceburmistrz Supraśla, Katarzyna Grzegorczuk - wi cedyrektor przedszkola oraz Grzegorz Marszeniuk ocenia jąc konkursowe prace brało pod uwagę: walory artystyczne, es tetyczne, oryginalność i po mysłowość. Przyznane zostały 3 nagrody: Marcel Białobłocki, Zofia Kownacka, Hanna Niko łajuk i 3 wyróżnienia: Magdale na Gruszewska, Michalina Jac kowska, Mikołaj Łukaszewicz. Nagrody w konkursie zostały ufundowane przez Przedszko le Samorządowe w Grabówce, PELETON - sklep rowerowy i Nadleśnictwo Żednia. Wszystkim nagrodzonym gratulujemy i życzymy dalszych Organizatorzysukcesów. konkursu: Barbara Jasiuk, Anna Czyżewska Autor: Barbara Jasiuk Autor zdjęć: Edyta Harasimczuk

W Szkole Podstawowej im. Elizy orzeszkowej w Sobolewie dnia 14.06.2022 r. odbył się piknik rodzinny.

Rodzicie mieli możliwość po znania się nawzajem, spotkania z nauczycielami w luźnej at mosferze. Czas się zatrzymał, aby wspólne chwile trwały jak najdłużej. Wszystkim dopisy wały wspaniałe humory!

iii Edycja pt.-technicznegoplastyczno-konkursu„Ekobiżuteria”

AK t UA lno Ś cio ŚW i AtA 18 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Dzień rodziny w Sobolewie

W tym roku ogromną popular nością cieszyły się doroczne konkursy „List Do Świętego Mi kołaja”, „Świątecznie i Jajecznie z SKO”, czy „Maskotka SKO”, ale również nasze nowości, ta kie jak: „Konkurs Fotograficzny z SKO”, czy „ Kto z nami oszczę dza, ten nie wie co to jest nędza”. Prace konkursowe były na naj wyższym poziomie i jak zawsze ciężko było wyłonić zwycięzców.

KULTURA o ŚW i AtA

oKochaSobolewoDlaczegoszczędzanie?

Obecny rok szkolny 2021/2022 pokazał nam po raz kolejny, że warto być opiekunem SKO i przekazywać uczniom wiedzę w różnorodny sposób. Podczas naszych lekcji uczymy się nie tylko o aspektach finansowych, ale również o bezpieczeństwie w sieci lub czerpiemy pomysły na własną przyszłość, podczas lekcji z zaproszonymi gośćmi o ciekawych zawodach. Nie można pominąć wszel kich konkursów, jakie organi zujemy. Co roku uczniowie sta wiają coraz wyżej poprzeczkę, zarówno podczas konkursów plastycznych, czy też literackich.

A wisienką na torcie, po raz kolejny, był ogólnopolski „Wiel ki Test Wiedzy o SKO”, w któ rym uczniowie naszej szkoły wzięliWspomnianeudział. wyżej różne działania pokazują dlaczego Nasza Szkoła oraz jej uczniowie kochają naszarokuDodajmy,oszczędzanie!żewminionymszkolnymporazkolejnyszkołazdobyłabrązowy medal i zajęła trzecie miejsce w etapie regionalnym konkur su „SKO dla szkół”! W tym roku także startujemy i mamy nadzie ję, że powtórzymy ten sukces. Wszystkich uczniów naszej szkoły zachęcamy do dołącze nia do programu SKO w przy szłym roku szkolnym. Napraw dę Warto! Opiekunowie SKO KarolinaMonikaKiziewiczFiedoruk Magdalena Wasilczyk-Kryńska na to pytanie jest wiele odpowiedzi. Zacznijmy od tego, że odkąd program SKo pod patronatem PKo Banku Polskiego pojawił się w Szkole Podsta wowej w Sobolewie w 2016 roku, uczniowie stale pogłębiają swoją wiedzę z zakresu oszczędzania, bankowości, przedsiębiorczości. Mogą na własnej skórze przekonać się, że warto być oszczędnym i uzbierać sumę na wyma rzoną rzecz, a jednocześnie zostać Mistrzem oszczędzania w corocznym konkursie organizowanym przez nasz program.

Riwiera w środku puszczy

Turystyczny charakter Supraśla nie jest ideą z XXI w. Już w okresie międzywojnia podjęto pierwszą próbę przekształcenia fabrycznej mieściny w kurort. Dziś zapraszamy na krót ką podróż szlakiem ówczesnej supraskiej roz rywki. Palma pierwszeństwa w tej dziedzinie przysługuje Stanisławowi Gwoździejowi, który jeszcze przed wybuchem I wojny światowej wpadł na pomysł stworzenia w Supraślu pensjonatu. Ok. 1911 r. przy stąpił do budowy pokaźnego domostwa, zdecydowanie wyróżniają cego się wśród okolicznych, parterowych domów tkaczy. Na piętrach rozlokowano kilkanaście pokoi wraz pomieszczeniami kuchennymi, a od frontu wytyczono ozdobne balkoniki. Niestety, wybuch I wojny światowej wstrzymał na kilka lat realizację śmiałego planu. Gwoź dziej nie porzucił jednak swojej wizji, a nawet ją rozszerzył. I tak oto 30 września 1919 r., zaledwie kilka miesięcy po odzyskaniu niepodle głości, St. Gwoździej i Paweł Hajdel zawiązali spółkę „Iluzjon Luks”, zapoczątkowując działalność pierwszego supraskiego kina. W tym celu na parterze powstały dodatkowo dwie przestronne sale, z których jedną przeznaczono na stworzenie kinematografu. Kino umiejsco wiono w sali od podwórza, do której dobudowano kabinę na projek tor filmowy. Ekran zamocowano na ścianie graniczącej z korytarzem (w którym umieszczono szatnię), zaś podłogę podwyższono i przebu dowano tak, aby opadała w kierunku ekranu, co umożliwiało lepszy odbiór z widowni. Film był wówczas jeszcze „świeżym” wynalazkiem, pozbawionym kolorów i dźwięku. Widzowie mogli więc oglądać je dynie czarno – białe obrazy, poprzedzielane planszami z komenta rzem i dialogami. Odpowiednią do danej sceny muzykę odtwarzano natomiast z płyt gramofonowych ze stojącego w kącie sali patefonu (obecnie można go zobaczyć w Skarbcu Supraskim). Trzeba przyznać, że jak na nieduże miasteczko, jakim był ówczesny Supraśl, repertuar kina był niezwykle bogaty. Wyświetlano tu wiele przebojów polskich i zagranicznych, sprowadzanych z białostockiego kina „Apollo”. Po kilku latach popularność kina zaczęła słabnąć. W 1927 r. Gwoź dziej zakończył działalność „Iluzjonu”. Budynek przy ul. Zgierskiej nie przestał jednak pełnić funkcji rozrywkowych. Jak już wspomniałem, na parterze mieściły się dwie sale. Jedną wykorzystano na zabawy ta neczne, występy teatralne, a nawet pokazy iluzjonistów. W miejsce kinematografu powstała natomiast piwiarnia i bufet. Największą popularnością cieszyły się stoły bilardowe, przy których nieraz pro wadzono zacięte rozgrywki aż do świtu. Nie będzie więc przesadą stwierdzenie, że w latach 20. dom Gwoździejów stał się nieformalnym centrum kulturalnym naszego miasta. Inną formę rozrywki zapewniały grupy teatralne. W czasie I wojny światowej w Białymstoku powstało Polskie Towarzystwo Dramatyczne „Pochodnia” które skupiało środowisko miejscowej inteligencji i da wało przedstawienia. W 1925 r. zarząd Towarzystwa porozumiał się z władzami Supraśla. Dzięki temu w naszym mieście założono Supra skie Towarzystwo Kulturalne „Pochodnia”. Wielkim entuzjastą tego przedsięwzięcia był jeden z lokatorów pałacu Zachertów, Ludwik Za chert, który przez kilkanaście lat zajmował się artystycznie uzdolnioną młodzieżą, udostępniając do prób swoje mieszkanie. Z jego inicjatywy powstała też pierwsza sala widowiskowa. Zbudowano ją w pałacowym refektarzu. Popularność teatru w – bądź co bądź – typowo robotniczym miasteczku, gdzie wydawać się mogło, że tego typu rozrywka nie znaj ludowego, 1937 r.

Supraski teatr na scenie Domu

20 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

h ISTORIA

Gazeta Białostocka pisała: „W dniu wczorajszym [18 czerwca] na stąpiło otwarcie sezonu letniskowego w Supraślu, tego najlepiej pod każdym względem urządzonego letniska, a zarazem ośrodka wypo czynkowego i rozrywki w pobliżu Białegostoku. (…) Supraśl posiada (…) wszelkiego rodzaju sklepy, w których nabyć można wszystkie art. spożywcze – stale i świeże. W godzinach przedpołudniowych przy grywać będzie na kąpielisku zespół jazzowy. Urządzane będą różne imprezy, jak np. dancingi plażowe, koncerty itd.” Napływ turystów był tak wielki, że jeden z dziennikarzy określił Supraśl „białostocką Riwierą”. Istotnie, w połowie lat 30. stał się mia stem o wielu obliczach, gdzie idąc ulicą można było minąć pracownika fabryki Cytrona w robotniczym drelichu, następnie elegancko wystrojonego inte ligenta z Białegostoku, dalej harcerza w zielonym mundurku, policjanta w granatowym uniformie, swobodnie ubranego turystę zmierzającego na kąpielisko, nie mówiąc już o księdzu, rabinie czy pastorze, bo wszak każde wyznanie miało tu swo ją świątynię i duchownego. Można było wyszaleć się na wieczorze tanecznym, albo zaznać bardziej wysublimowanej kultury na spektaklu teatralnym w Domu Ludowym. Można było cały dzień leniu chować na gorącym piasku miejskiej plaży, albo wypocić się na długich wędrówkach po puszczańskich szlakach. Wzorem Gwoździejów po wstały kolejne pensjonaty m.in. na rogu obecnej ul. Słowackiego i Pił sudskiego swój dom wczasowy zaczął stawiać Konstanty Dobreńczyk. Popularność Supraśla wzrosła do tego stopnia, że w wakacje urucha miano dodatkowe kursy autobusowe z Białegostoku. Co prawda sam dojazd nie należał do najprzyjemniejszych, bo pojazdy mechaniczne wciąż należały do rzadkości i stąd wynikały różne problemy, zwłasz cza, gdy dochodziło do „starcia” samochodu z koniem. Maria Geyer wspominała: „Szczególnie pamiętam drogę między Białymstokiem a Supraślem. Na szosie leżały gwoździe z końskich podków i dziura wiły opony. Trzeba było się zatrzymać, zmienić koła, a często zmienić i dętkę lub nawet zreperować. Taka przerwa w podróży mogła trwać godzinę! (…) Inne zagrożenie stanowiły pojazdy chłopskie. Konie nie były przyzwyczajone do aut i prawie wszystkie denerwowały się i płoszyły. Często chłop nie był w stanie kierować koniem we właściwy sposób. Koń galopował do rowu lub rzucał się i zatrzymywał, blokując dyszlem wąską drogę w poprzek. Przy każdym spotkaniu trzeba było zwolnić i bardzo ostrożnie pojazd wyminąć. Najlepszą rzeczą jaką chłop mógł zrobić na widok zbliżającego się samochodu, to zesko czyć z wozu i zarzucić zwierzęciu na głowę jutowy worek. Niektórzy chłopi próbowali po prostu zakryć koniom oczy dłońmi. Dopiero po kilku latach konie przyzwyczaiły się do widoku i hałasu samochodów.” Kres supraskiemu kurortowi położyła wojna. Okupanci zniszczyli większość obiektów m.in. zdemolowali stadion, a w Domu Ludowym pozrywali nawet podłogi. Sytuacja polityczna i położenie gospodar cze w kolejnych dekadach nie skłaniały do zbytniego inwestowania w turystykę. Zmieniło się to diametralnie dopiero w ostatnim czasie. Powrót „białostockiej Riwiery” zajął ponad 70 lat… Adam Zabłocki Wypoczynek nad rzeką, 1933 r. napływ turystów był tak wielki, że jeden z dziennikarzy określił SupraślRiwierą”.„białostocką

h ISTORIA dzie szerokiego grona odbiorców, przekroczyła najśmielsze oczekiwa nia. W dniu otwarcia sala wypełniła się po brzegi. Aktorzy odegrali kilka scen, a przygrywała im orkiestra smyczkowa. Potem odbyła się całonocna zabawa taneczna. Nic dziwnego, że wkrótce powstała ko lejna grupa, tym razem przykościelna, prowadzona przez organistę Władysława Szafrankę. Tworzyli ją członkowie parafialnego chóru. Spektakle nabierały rozmachu, widownia się powiększała i w konse kwencji sala w refektarzu szybko stała się za ciasna. W związku z tym na początku lat 30. władze Supraśla podjęły decyzję o zbudowaniu odrębnego budynku, przeznaczonego stricte na potrzeby kulturalne. W 1934 r. swe podwoje otworzył Dom Ludowy im. Mariana Zyndrama – Kościałkowskiego, ówczesnego wojewody białostockiego. Lata 30. przyniosły dalszy rozwój Supraśla w kierunku wypoczynkowo – rekreacyjnym. Oczywiście, na pierwszym miejscu pozostawał przemysł, ale coraz liczniejsze grupy turystów zaczęły skłaniać do zainwestowania w bazę letniskową. Szczególny nacisk położył na to burmistrz Ludwik Ślusarczyk. I tak oto za jego kadencji pobudowano Pawilon Leśny, gdzie mieściła się kawiarnia, kręgielnia, sala bilar dowa. W pawilonie nie zabrakło też podestu dancingowego, jako że przez całe lato aż do północy czas umilały zespoły muzyczne. Obok powstały dwa korty tenisowe, pijalnia wód mineralnych, a z jednej ście żek leśnych stworzono aleję spacerową, prowadzącą od Świętej Sosny do grobu Nieznanego Żołnierza. Wycięto część parku przylegającą do ul. Konarskiego i wytyczono tam boisko – tak zaczęła się historia Supraślanki. Dodatkowym walorem była strzeżona plaża, a w sezonie zimowym stok narciarski na Łysej Górze. Nic dziwnego, że już w 1933 r.

/ Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 21

22 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Jak bumerang każdego lata wraca temat suszy i upałów, bo one wcześniej czy później pojawiają się niemal w każdym roku i raczej nie zanosi się na to, że okresowy problem braków wody sam zniknie. Nie ma co rozpaczać i zamartwiać się nad tym, bo na temperaturę oraz ilość opadów zbyt dużego wpływu nie mamy. Możemy oczy wiście zmniejszyć ilość emisji gazów cieplarnianych i nie wycinać lasów, co ma wpływ na klimat i pogodę, ale dzisiaj poruszymy te mat oszczędzania i zatrzymywania wody w naszych ogrodach, czy li retencji. Jest kilka sposobów na to, aby zatrzymać przynajmniej część wody, która znika tak szybko (zwłaszcza latem) poprzez spły wy powierzchniowe i parowanie. Jeden z tych sposobów to kształ towanie terenu tak, aby w ogrodzie powstały zagłębienia terenu, w których zatrzyma się część spływającej wody deszczowej, a na stępnie wsiąknie w głąb gleby. Na zatrzymywanie wody ma wpływ także sama gleba, która nie powinna być zbyt przepuszczalna (żwir, piasek) czy też zbyt zwięzła (glina). Najlepiej aby była to mieszan ka piaszczysto – gliniasta z domieszką materii organicznej (tzw. czarnoziemu, kompostu, torfu itp.), która pozwala wodzie wsiąk nąć i dłużej przytrzymuje ją w sobie. W istniejących już ogrodach możemy zastosować też ściółkowanie gleby korą, mulczem, zręb kami itp., sadzić rośliny okrywowe na rabatach, siać łąki kwietne zamiast trawników, a także zbierać deszczówkę w różnego rodzaju zbiornikach. Ważny jest właściwy dobór roślin do warunków pa nujących w naszym ogrodzie - odpowiednio dobrane rośliny będą zdrowsze i będą wymagały mniej podlewania. Warto posadzić też kilka drzew, które utworzą cień i stworzą warunki dla innych ro ślin, a także dadzą wytchnienie dla nas samych w gorące dni lata. Tekst, zdjęcia: mgr Maria Radziwońska-Kryjan, mgr inż. Piotr Kryjan

PROMOCJE bądź na bieżąco : ) facebookPORADYDONICE

REKLAMA CENTRUM OGRODNICZE CENTRUM OGRODNICZE GALERIASZKLARNIE SZTUKI GALERIA SZTUKI NOWODWORCE UL.KWIATOWA 7 www.dkgardens.plTEL. 85 744 15 95 AKCESORIA OGRODNICZEROŚLINY więcej niż ogród... od 2005 r. 8

Zwalczanie szkodników polega najczęściej na opryskach po zauważeniu pierwszych szkodników - zabiegi wykonywać po odlocie pszczół. Ponadto, warto zawieszać tablice lepowe, zgrabiać i usuwać opadłe liście jesienią (kasztanowiec), chronić pożyteczne organizmy drapieżne (np. złotook pospolity i larwy biedronek, które zjadają mszyce oraz inne małe szkodniki). Zapraszać ptaki poprzez dokarmianie ich zimą i sadzenie roślin z owocami (jarzębina, rokitnik, dzikie wino, aronia). Nawozimy trawniki raz na 4 tygodnie i co tydzień kosimy. Regularne nawożenie, nawad nianie oraz koszenie trawników daje przewagę trawy w konkurencji z chwastami (np. poja wienie się koniczyny na trawniku świadczy o niedoborze azotu w glebie).

nwwodyRetencjaogrodachASZoGRÓDWAŻnEWSiERPniUiWEWRZEŚniU:

Po zauważeniu pierwszych objawów chorób (najczęściej pojawiają się po deszczach) należy wycinać chore części oraz wykonać opryski ochronne. latem mogą pojawiać się także szkodniki, takie jak mszyce (m.in. na drzewach owoco wych, różach, jaśminowcach, bzach, dereniach, rozchodnikach okazałych), przędziorki (na różach, świerkach białych, bluszczu, aksamitkach, fasoli, papryce, pomidorach), ślimaki (na funkiach), gąsienice oraz chrząszcze zjadające liście (warzywa kapustne, niektóre drzewa - np. topola, kasztanowiec).

Pamiętajmy w tym czasie o naszych ogrodach, a zwłaszcza o podlewaniu ich w czasie su szy. Rośliny na rabatach nawadniamy co kilka dni (nie codziennie, jeżeli nie jest to konieczne), najlepiej wczesnym rankiem lub wieczorem, uważając aby nie moczyć liści i kwiatów - mo głoby to zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób grzybowych (mączniak, parch, zaraza ziem niaka, plamistości). Przy podlewaniu roślin (tak samo jak przy nawożeniu) należy zachować umiar i nie przesadzać w jedną ani w drugą stronę - przelanie może także zaszkodzić, a nawet spowodować zamieranie roślin! Pielęgnujemy rośliny poprzez usuwanie przekwitłych kwiatostanów, co zapobiega za wiązywaniu się nasion oraz pobudzi rośliny do ponownego kwitnienia jeszcze w tym sezo nie. Przycinamy żywopłoty (np. ligustr, bukszpan) oraz przekwitłe krzewy liściaste. Nawozimy rośliny drugą dawką nawozu i usuwamy chwasty. obserwujemy czy na roślinach nie pojawiają się choroby grzybowe: szara pleśń (na dynio watych, pomidorach, truskawkach i malinach, winorośli), mączniak (na ogórkach, jabłoniach, agreście oraz na różach, tawułach Van Houtte’a i niektórych klonach), zaraza ziemniaka (na pomidorach i ziemniakach), parch jabłoni i gruszy, plamistości (na różach, berberysach, dere niach, truskawkach - po zbiorze truskawek warto całkowicie ściąć ich liście).

NOWOŚCI

in WES t Y c JES p ORT Sport to zdrowie, sport to my! 17.05.2022 r. – reprezentacja dziewcząt Sportowej Szkoły Pod stawowej w Supraślu zdobyła I miejsce w Igrzyskach Młodzieży Szkolnej Województwa Podlaskiego w Szkolnej Drużynowej Li dze Lekkoatletycznej. 14.06.2022 r. – I miejsce dla chłopców, II miejsce dla dziewcząt w Igrzyskach Młodzieży Szkolnej Województwa Podlaskiego w Lek kiej Atletyce, a nasze najmłodsze lekkoatletki z klasy 4a wywalczyły III miejsce w Igrzyskach Dzieci Województwa Podlaskiego w Trój boju Lekkoatletycznym. 8.06.2022 r. na stadionie Zwierzynieckim w Białymstoku odbyła się Powiatowa Olimpiada w Lekkoatletyce. Wygraliśmy kwalifika cję zespołową. Medale zdobywali w kategorii U14: Julia Sadowska – złoty medal w skoku w dal i rzucie piłką lekarską. W rzucie pił ką palantową srebrny medal dla Karoliny Bielińskiej, brąz dla Julii Mazurczyk. W kategorii U16: Pola Salnikow zdobyła złoty medal w skoku w dal i srebrny w biegu na 100 m. Róża Tarasiewicz zwy ciężyła w biegu na 1 km, a Katarzyna Knyszyńska dołożyła srebro w pchnięciu kulą. W rzucie oszczepem całe podium dla naszych chłopców: złoto dla Franciszka Zdanowicza z rekordem życiowym ponad 42 m plasującym go na XII miejsce w Polsce, srebro dla Ka mila Bielińskiego, brąz dla Macieja Głuchowskiego. W skoku w dal zwyciężył Philip Domaszewicz, a Adam Nikitiuk zajął III miejsce. Philip dołożył brąz w biegu na 100 m. Gabriel Lebiedziński zajmuje II miejsce w biegu na 1 km. Dawid Faszczewski zwycięża w pchnię ciu kulą, a Adam Tankiewicz III miejsce. 23.06.2022 r. w Sieradzu odbył się Finał Krajowy Programu „Lek koatletyka dla każdego”. Srebrny medal w pchnięciu kulą – Dawid Faszczewski, II miejsce Aleksander Wojna, IV miejsce Franciszek Zdanowicz w rzucie oszczepem, V miejsce w wieloskoku – Adam Nikitiuk, VI miejsce w skoku w dal – Pola Salnikow, VIII miejsce w biegu na 300 mpł. – Gabriel Lebiedziński, a na 9 miejscu w pchnię ciu kulą uplasowała się Julia Sadowska. / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 23

Wywiadwynagradzają”wielezpochodzącymzGrabówki-DamianemBykowskim,wicemistrzemPucharuPolskiwMotocrossie.

24 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Motocross to t woja pasja już od dziesięciu lat. Jak to się wszystko zaczęło? Pasją zaraził mnie mój tata. Kiedyś to on jeździł na motorach. Nie długo trzeba było czekać, żebym ja również załapał bakcy la. Zaczęło się niewinnie – od jazdy re kreacyjnej. Był też moment, kiedy mi się to po prostu znudziło, wszyscy z którymi jeździłem byli ode mnie dużo starsi. Wró ciłem do tematu pod koniec liceum i tak mi się to spodobało, że zacząłem startować w zawodach. Pierwszy poważny sezon był w 2014 roku, kiedy wystartowałem w Mi strzostwach Polski w Motocrossie. co było wtedy najfajniejsze? Zdecydowanie rywalizacja. Małe sukcesy, a wiadomo - apetyt rósł w miarę jedzenia. Wiele emocji dostarczały mi też same wy jazdy. Dzięki zawodom sporo podróżuję, poznaje wielu fajnych ludzi, z którymi na wiązuje przyjaźnie. Mogę śmiało powie dzieć, że niewiele jest miejsc w Polsce któ rych nie odwiedziłem. Kiedy pojawiły się pierwsze suk cesy? W 2015 roku po raz pierwszy stanąłem na podium Mistrzostw Polski w Motocrossie. To bardzo dużo dla mnie znaczyło. Wiąże się z tym fajna historia. Tydzień przed zawodami bardzo źle się czułem. Dostałem ataku wyrost ka, nie miałem siły się podnieść z łóżka. Udział w zawodach stał pod dużym znakiem zapyta nia. Dzień przed zawodami dałem sobie ostat nią szansę. Stwierdziłem, że jeżeli wytrzymam godzinę jazdy na rowerze to może jakoś podo łam podczas wyścigów. Ból był straszny, mia łem skurcze, ciężko było mi się wyprostować. Ale im dłużej jechałem na rowerze, tym robiło mi się lepiej. Nie myśląc długo, zadzwoniłem do taty i powiedziałem: „Pakujemy się i jedzie my do Lidzbarka Warmińskiego”. Nie żałuje tej decyzji, na zawodach doszła adrenalina, ból dalej towarzyszył… ale był znośny. Poszło mi wtedy naprawdę super, walczyłem do końca i po raz pierwszy stanąłem na podium w zawo dach tak wysokiej rangi. Od tamtej pory wiem, że jak na czymś mi zależy to nigdy nie można się poddawać. to piękna historia. tata jest twoim motywatorem do dzisiaj?

S p ORT

Tak, właściwie bez niego ani rusz. Jeździ ze mną na praktycznie każde zawody. Myślę, że sam się też dzięki temu realizuje. czyli spełniasz nie tylko swoje marzenia, ale też marzenia taty? Myślę że tak, jest to dla mnie spora motywa cja - żeby był zadowolony i dumny z mojej jazdy czy wyników. Najlepiej jest przecież mieć z kimś dzielić pasję.

„Sukcesy

A jak twoja mama do tego podcho dzi, bo podejrzewam, że w domu sporo rozmawiacie o motorach? (Śmiech) Wbrew pozorom bardzo mało. Na co dzień razem z tatą prowadzimy firmę, dlatego te tematy możemy poruszać w pra cy. Ale nie da się ukryć, że ta pasja stano wi dużą część życia mojej rodziny. Mama uwielbia to co robię, ale wiadomo, miałem już w życiu trochę kontuzji i ciężko zawsze patrzeć na to w samych superlatywach. Teraz należałoby spytać: „Co na to moja żona?” Hehe… Sporo już się w życiu wy cierpiałem i mam tą świadomość, że jeszcze nie jedna trudność przede mną. Takie jest życie... Ale moi najbliżsi to akceptują. Wie dzą w głębi duszy, że gra jest warta świecz ki. Jest wiele momentów w tym wszystkim, które to wszystko wynagradzają. czy istnieje dla ciebie świat poza motorami? Zdecydowanie tak. Jestem bardzo aktyw ną osobą. Uwielbiam biegać, jeździć na rowerze, eksplorować, podróżować, czy chodzić po górach. Lubię wielu rzeczy pró bować. Kontakt z naturą jest dla mnie bar dzo istotny. Staram się łączyć przyjemnie z pożytecznym. Jeździsz motorem na co dzień? Wydaje się to śmieszne, ale na dzień dzi siejszy nie mam nawet prawa jazdy na mo tocykl. Nasze maszyny, którymi ścigamy się na torze - nie wymagają homologacji, są to zamknięte obiekty, a tam nie trzeba mieć uprawnień drogowych. Wymagana jest jedynie licencja sportowa. Jakoś tak specjalnie też mnie nie ciągnie, żeby jeź dzić motocyklem po ulicy. Widzę co się dzieje na polskich drogach, jest to niebez pieczne. W ogóle przeświadczenie, że moje zdrowie zależy w dużym stopniu od zacho wań innych na drodze – mi nie odpowia da. Spełniam się w 100% na torach moto crossowych, na razie nie potrzebuje więcej emocji. Chociaż kiedyś kto wie… gdzieś tam w głowie mam wizje na jakieś podró że motocyklami typu Adventure. Obecnie zamiast tego wsiadam na rower i systema tycznie robię sobie kilkadziesiąt kilometrów po naszej Puszczy Knyszyńskiej. Wróćmy jeszcze do motorów i do twoich sukcesów. Przez lata sporo się ich zebrało. Oczywiście parę takich kluczowych dla mnie było. W 2016 stanąłem na drugim miejscu podium w Pucharze Europy MA CEC na Litwie. Trzecie miejsce na Mistrzo stwach Polski w motocrossie w najwyż szej klasie MX Open – rok 2017. Wygrana w Moto Ironman – Radom 2018 r. Dru gie miejsce w całym cyklu Pucharu Polski

/ Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 25

W tym roku mocno przypilnowałem for my, zmieniłem sprzęt i dzięki temu indywi dualnie w pięcioboju udało się zdobyć tytuł wicemistrza świata, drugie miejsce w dyscy plinie odległość muchowa i drugie miejsce drużynowo. W ten weekend zostałem tak że Mistrzem Polski w trójboju i pięcioboju. Gratulacje! Kilkakrotnie wspomniałeś o słowie „trójbój” i „pięciobój”. Wielu ko jarzy się to z lekkoatletyką Tak, jest w tym pewne powiązanie. Dys cypliny odległościowe mają pewne podo bieństwo do lekkiej atletyki w wykonywa niu ruchów. oprócz wędkowania rzutowego zajmu jesz się także tradycyjnym wędkowa niem. co było pierwsze? Najpierw było wędkowanie tradycyjne. Jako dzieciak z tatą i z dziadkiem jeździli śmy na ryby. Od tego się wszystko zaczęło. i w tym rodzaju wędkarstwa także od nosisz sukcesy i chciałbyś się rozwijać... Tak. W tym roku zacząłem startować w spinngowych zawodach drużynowych. Jednak tu jest dużo ciężej niż w rzutach, bo tam można wszystko wytrenować, a w wędkarstwie spinngowym trzeba mieć trochę szczęścia, bardzo dobrze znać wodę i do tego jeszcze jeździć na treningi. A co w tym roku udało ci się osiągnąć? Zajęliśmy szóste miejsce na 27 drużyn. W kwalifikacji generalnej byliśmy na 5-tym miejscu. Jesteśmy z kolegą najmłodszym teamem na zawodach więc jak na pierwszy rok bardzo duży sukces. Rozmawiał: Rafał Muskała Zdjęcia dziękiFilipauprzejmościŚwiteckiego Gmina

Przez pięć lat (w tym roku również) byłem mistrzem juniorów okręgu. W 2018 roku zostałem też wicemistrzem Polski w ka detach, potem w kategorii juniorów zosta łem drugi w trójboju i trzeci w pięcioboju na Mistrzostwach Polski. W 2021 roku na Mistrzostwach Świata zająłem 7 miejsce.

Z tatą i z

Przy dyscyplinach celowych czyli rzucie cię żarkiem lub muchą do celu liczy się głów nie technika i celność, a przy dyscyplinach odległościowych liczy się także siła i sprzęt.

Ale nie rzuca się do wody, tylko wszystkie te czynności wykonuje się „na sucho” Tak, celuje się do tarcz, a muchą rzuca się do baseników z wodą. Jakie sukcesy udało ci się już osiągnąć?

in WES t Y c JES p ORT

Filipie, czym jest wędkarstwo rzutowe Wędkarstwo rzutowe polega głównie na cel ności i technice. Trzeba do dobrze wszystko zgrać, żeby uzyskać jak najwięcej punktów.

/ Supraśl Nasza

w klasie MX Open z minionego roku - to również duży sukces. Startowałem też w ramach odskoczni w po dobnych dyscyplinach do motocrossu, takich jak: Cross Country czy Enduro - sporą część udawało mi się wygrać. Jednak nie sprawiło mi to nigdy tyle satysfakcji i frajdy co Moto cross. Przy tym na razie pozostanę. Rozmawiał: Rafał Muskała Autor zdjęć: Maciej Wierzbicki Pochodzący z Supraśla Filip Świtecki już od najmłodszych lat interesował się węd karstwem, w tym wędkarstwem rzutowym. Dzięki swojej pasji i wielu lat treningów udało mu się osiągnąć szereg sukcesów w Polsce i za granicą.

jeździliśmydziadkiemnarybyWywiadzFilipemŚwiteckimwicemistrzemświatawwędkarstwierzutowym

Mistrzyni Polski

S p ORT

W dniach 16-19 czerwca 2022 roku na Bydgo skiej strzelnicy odbyły się Mistrzostwa Polski

fot. Mateusz Gierej fot. Mateusz Gierej 26 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl /

Juniorów w strzelectwie sportowym, podczas których Alicja Śmietańska z Supraśla została trzykrotną Mistrzynią Polski.

Już pierwszego dnia w konkurencji karabinu pneumatycznego mix wraz z kolegą z klubu Michałem Chojnowskim okazali się bezkonkurencyjni ustanawiając nowy rekord Polski kwalifikacji. W meczu o złoto pokonali parę z klubu Zawisza Bydgoszcz, jed nocześnie zostając nowymi Mistrzami Polski w tej konkurencji. W karabinie pneumatycznym indywidualnie Alicja pewnie dosta ła się do finału zwyciężając kwalifikacje. O zwycięstwo walczyło 8 zawodniczek, jednak najlepszą okazała się być Alicja, dzięki cze mu została indywidualną Mistrzynią Polski Juniorek. Również w klasyfikacji drużynowej zawodniczki Kalibra Białystok nie miały sobie równych, zdobywając złoty medal. Reprezentowała Polskę na Pucharze Świata Juniorów w Suhl zdobywając indywidualnie 13 miejsce spośród 86 startujących zawodniczek i 4 miejsce drużynowo, ulegając w meczu o brąz re prezentacji Włoch. Uczestniczyła również w Mistrzostwach Eu ropy w norweskim Hamar. W listopadzie 2021 roku zakwalifikowała się do superfinału na zawodach Polish Open Kaliber rozgrywanych w Białymstoku. Jest to największa impreza strzelecka w Polsce, na którą zjeżdżają się zawodnicy z całego świata. Alicja wygrała superfinał pokonując olimpijczyków, medalistów Mistrzostw Europy i Pucharów Świata. Nagrodą główną był samochód osobowy. Młoda zawodniczka może się pochwalić 15 medalami Mi strzostw Polski (9 juniorskich, 5 akademickich i 1 seniorski). Warto podkreślić, że Alicja jest zawodniczką kadry narodowej juniorek od czerwca 2021 roku.

Juniorów w strzelectwie sportowym

Wiceprezes Polskiego Związku

A małżonka, który raz jest w Supraślu? Anna Antoniak: Jestem w Supraślu po raz pierwszy i jestem zauroczona. Pan Grze gorz Żendzian nas oprowadzał. Nigdy nie byłam w tych rejonach. A co się Pani najbardziej podobało?

in WES t Y c JES p ORT co Pana sprowadza do Supraśla? Wacław Antoniak: Jestem tu, aby spotkać się z trenerami, zawodnikami, pokazać im to samo, ale być może w inny sposób. Od osoby z zewnątrz wiele osób bardziej in tensywnie odbiera informacje. Nawet je śli jest to ta sama informacja, to jest ona przekazana inaczej. Jakie są zalety trenowania sztuki Karate? Charakterystyczną rzeczą dla tej dyscy pliny są trzy aspekty: pierwsza to sport, oczywiście nie dla wszystkich, ale dla od powiedniej grupy wiekowej, którą intere suje rywalizacja. W dużych klubach jest około 20%-30% osób, które są zaintere sowane startem w zawodach. Drugi ele ment to aspekt zdrowotny. Karate to sport ogólnorozwojowy, symetryczny - te same ćwiczenia, które wykonujemy lewą ręką, wykonujemy również prawą ręką. Nie ma też nastawienia na grupę mięśni, która jest dominująca. Ten element jest bardzo ważny, ponieważ takie zestawienie razem z odpowiednim żywieniem daje szanse na długie lata życia w sprawności. Trzeci aspekt karate to praktyczna samo obrona. Obrona na poziomie rekreacyj nym, gdzie ludzie uczą się pewnych za chowań. Zdarzyło się Panu wykorzystać swo je umiejętności w praktyce? Parę razy byłem na pograniczu, ale we wszystkich przypadkach skończyło się to bez użycia siły. Zastanawiałem się kiedyś dlaczego kończyło się to tak spokojnie i do szedłem do wniosku, że wynikało to z tego, że się nie bałem. Strach jest elementem pa raliżującym. Dlatego chodzi o to, żeby gdy znajdziemy się w sytuacji niebezpiecznej, umieć sobie z tym poradzić. Walka realna nie jest walką książkową. To nie jest tak jak w filmach. Podczas bezpośredniego starcia walczy się odruchami, a odruch wypraco wuje się poprzez wielokrotne powtarzanie danego elementu. Naukowcy twierdzą, że człowiek nabiera zdolności realnego wyko rzystania danego elementu po co najmniej 10 tysiącach powtórzeń.

AA: Monaster w Supraślu, Muzeum Ikon. Jestem pod wrażeniem wiedzy przewod niczki, która nas oprowadzała. To bardzo poszerzyło naszą wiedzę. Teraz zupełnie inaczej się na to patrzy. Wacław Antoniak: Jest bardzo czysto, zie leń jest zadbana. Byliśmy też w tężni solnej, bardzo fajna sprawa. Grzegorz Żendzian, który prowa dzi supraski Klub Karate Shōtōkan „Bushidō” towarzyszył Państwu Antoniak podczas wizyty w Supraślu. Grzegorz Żendzian: Korzystając z okazji, chciałem podziękować Panu Prezesowi za przybycie, przeprowadzenia seminarium, udzielenie wskazówek i wszelkich możli wych rad. Myślę, że wszystkie osoby, które uczestniczyły w spotkaniach z pewnością z nich skorzystają: dzieci, młodzież, w tym młodzież z Ukrainy, która bardzo ładnie wszystko rozumiała. Same seminarium zostanie nam na długo w pamięci. Mam taką nadzieję, że Pan Prezes zawita do nas jeszcze nie jeden raz.

Karate z wizytą w Supraślu

Wraz z małżonką Supraśl odwiedził Wacław Antoniak, wiceprezes Polskiego Związku Karate. Wizyta miała związek z seminarium w klubie Karate Shōtōkan „Bushidō” prowadzonym przez trenera Grzegorza Żendziana.

/ Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (70) / lato 2022 / www.suprasl.pl / 27

K R E D Y KT R E D Y T Bank Spółdzielczy w Białymstoku Na sfinansowanie przedsięwzięć proekologicznych, w tym: ● wymianę pokryć dachowych zawierających azbest ● modernizację instalacji CO zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych ● termomodernizację budynków, wymianę stolarki ● budowę budynków energooszczędnych ● zakup pojazdów elektrycznych i hybrydowych inne cele proekologiczne Co zyskujesz: ● atrakcyjne oprocentowanie i niską prowizję przygotowawczą ● możliwość sfinansowania do 100% wartości inwestycji ● długi okres kredytowania – nawet do 20 lat z możliwością karencji w spłacie kapitału ● możliwość sfinansowania kilku celów proekologicznych jednym kredytem Bądź Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 2,7217%, całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 40 000,00 zł, całkowita kwota do zapłaty 44 359,27 zł, oprocentowanie zmienne (WIBOR 3M + 2,20 p.p.) 2,45%, całkowity koszt kredytu 4 310,27 zł (w tym prowizja 360,00 zł, odsetki 3 950,27 zł, ubezpieczenie 0,00 zł, usługi dodatkowe 0,00 zł), 95 miesięcznych rat malejących w wysokości po 416 zł oraz rata wyrównawcza w wysokości 480 zł. Kalkulacja została dokonana na reprezentatywnym przykładzie na dzień 01.08.2020r. Firmy i GospodarstwainstytucjerolneOsobyprywatne Oddział w Supraślu Oddział w Zaściankach ul. Piłsudskiego 7 Szosa Baranowicka 39/2 Szczegółowe informacje w placówkach Banku Spółdzielczego w Białymstoku tel. (85) 71 83 716 tel. (85) 74 18 853 oraz na www.bs.bialystok.pl Biblioteka Publiczna Biblioteka Publiczna w Supraślu, Cieliczańska 1, Supraśl Wypożyczalnia Galeria SupraskiSkarbiec Filia biblioteczna w Ogrodniczkach Filia biblioteczna w Zaściankach ul. Szosa Baranowicka 58/4 ul. Białostocka 57, Ogrodniczki Czytelnia Śledź naszą aktualną ofertę