Inspiratiekatern Hoop en toekomst in het onderwijs

Hoop en toekomstin het onderwijs

Sjoerd Hoogendoorn

Leerling van Antoniusmavo XL

Vindt dat ‘sommige vakken belangrijk zijn voor je toekomst. Talen en economie zijn bijvoorbeeld voor iedereen handig. Dat heb je later overal bij nodig, voor het runnen van een winkel bijvoorbeeld.’

Wil later douanier worden. ‘Ik wil iets in de richting van de politie, maar niet echt politie-agent worden. Op televisie heb ik een serie gezien over de douane. Alles wat ze daar doen, lijkt me gaaf. Drugs opsporen die mensen verstoppen en zo.’

Colofon

Esmee van Maaren

Leerling van Antoniusmavo XL

Gaat eerst mijn diploma halen en daarna doorstuderen. ‘Hier op school helpt de decaan je om je eigen leerweg te kiezen en te bedenken wat je later wilt gaan doen.’ Wil later binnenhuisarchitect worden. ‘Mensen in mijn familie doen dat. Met hen ben ik een keertje meegeweest. Het lijkt me heel leuk: meubels bouwen, huizen inrichten, iets moois maken.’

De inhoud van dit katern is gemaakt door medewerkers en leerlingen van Carmelcollege Gouda.

Begeleiding: Sylvia Goossens

Tekstredactie: Suzanne Visser Fotografie: Niki Kits-Polman

Vormgeving: Digidee - creating brand love © Stichting Carmelcollege april 2022

Inspirerende verhalen en gesprekken uit Carmelscholen

Inhoud

Over dit katern

Zonnestraal in het lokaal

Bergen bedwingen

Een handleiding voor de toekomst?

Perspectief bieden 12

Een hoopvol perspectief 14 ‘Voor iets moois kun je kiezen’

Hoe Thomasz weer ging leren 18 ‘Niemand kan je stoppen als je vol bent van je dromen’ 20

Meer Magische Momenten 23 ‘Hoop is dat kleine vonkje...’ 24

‘De toekomst laat ik lekker vrij’ 26

Hoe scan ik een QR-code?

In dit boekje werken we met QR-codes. Lees hier hoe het werkt!

Pak je mobiele telefoon en schakel de camera in. Richt de camera op de QR-code. Bij sommige mobieltjes verschijnt er een pop-up, waarop je kunt klikken. Je komt dan op de webpagina terecht. Gebeurt er niets?

Download dan eerst een QR-lezer-app en installeer deze op je telefoon. Daarmee kun je vervolgens de QR-code scannen en word je naar de webpagina geleid.

Over dit katern

100 jaar Carmel: het is een mijlpaal die kan uitnodigen tot terugkijken en reflecteren. Maar eigenlijk kijken we liever vooruit. Onderwijs is het begeleiden van jonge mensen op weg naar volwassenheid. Ons werk staat altijd in het licht van de toekomst. Onderwijs is per definitie hoopvol.

‘Onderwijs is ondenkbaar zonder hoop. Wat heb je de ontwikkeling van leerlingen te bieden als er geen hoop is? Pedagogie betekent ontwikkeling. En ontwikkeling leeft van hoop. Houden scholen deze hoop overeind? Gaat dat vanzelf? Wat is hoop, als de toekomst anders moet zijn dan wat we van het heden zien?’ *

Docenten Bart Tijdeman, Michel Linthorst en Petra Benten van Carmelcollege Gouda pakten de vraag op om op zoek te gaan naar de drijfveren van mensen in het onderwijs. Bart en Petra stuurden al hun collega’s een nieuwjaarswens met daarin de vraag: ‘Wat is voor jou de betekenis van hoop en toekomst in het onderwijs’?

Een greep uit de antwoorden die zij ontvingen, vind je in dit inspiratiekatern. Het zijn verhalen en citaten, werkstukken en foto’s, korte teksten en vragen die stimuleren om in de school over hoop en toekomst in gesprek te gaan. We nodigen je uit om de vragen uit dit katern te stellen aan jezelf en aan je collega’s. Het katern biedt ook toegang tot een grotere verzameling inspiratiebronnen op onze website. Scan de QR-code of ga naar www.carmel.nl/specials/vertel

van Thom Geurts in de

Aandacht

bewerking van Anne-Marie

Zonnestraal in het lokaal

Er zijn veel dagen die voorbijgaan zonder dat er iets gebeurt. Grijze dagen noem ik die.

Er zijn ook dagen waarop alles goed gaat en je met een lekker gevoel naar huis gaat. Leerlingen hebben goed meegedaan, je hebt leuke, gezellige momenten gehad en je hebt alles gedaan wat je die dag wilde doen.

En er zijn dagen waarop alles tegenzit. Je kop thee gaat om, leerlingen zijn druk en onrustig en er komt niets uit je handen. Buiten hangt een massa grijze wolken, die ook al niet helpen.

En dan, uit het niets, openen de wolken zich. Even laten ze de zon schijnen in je lokaal.

Op dat moment weet je weer: het is niet zo erg als het lijkt. Die zonnestraal geeft aan een zware, heftige dag een sprankje hoop. Je gaat met een lichter hart naar huis.

Tjitske Jonkers

Aardrijkskunde/

» Wat is voor jou zo n zonnestraal?

vhta

Bergen bedwingen

Onderweg naar mijn werk luister ik naar Radio 538.

De vraag ‘waar ben je bang voor?’ wordt door een luisteraar beantwoord met: ‘voor de toekomst’. Mijn aandacht is gewekt.

Dit is een jonge vrouw die nog anderhalf jaar moet studeren voordat ze haar pabodiploma in ontvangst kan nemen. Iemand met uitzicht op voldoende baangarantie en kansen. Toch heeft zij angst voor de toekomst: wat zal daar zijn? Dezelfde middag wordt een boze leerling mijn kantoor binnengebracht. Vloekend en tierend liep hij over de gang. Hij loopt rond met een zeer kort lontje, met het gevoel dat iedereen om hem heen een vuurtje bij zich draagt dat hem kan aansteken en laten ontploffen. Na een lang gesprek, vooral gevuld door stiltes, breekt de jongen. Als een hoopje ellende zit hij in mijn kantoor: rode ogen, natte wangen en zijn ziel bijna zichtbaar onder zijn arm… Zijn houding lijkt een muur van angst te zijn. Hij geeft aan bang te zijn voor de toekomst, voor de dood. Dat onbekende waar iedereen wel eens iemand aan heeft moeten ‘toevertrouwen’. Tja, vertrouwen - hoe kun je iets vertrouwen dat je niet kent?

Het zijn de bergen en de dalen die het leven ontzettend mooi, maar ook vreselijk zwaar kunnen maken. Er zijn leerlingen die het ‘geluk’ hebben van bergtop naar bergtop te vliegen. Gewoon omdat het ze meezit in het leven. Er zijn ook leerlingen die vanuit het dal de hele klim omhoog moeten maken. Ik zie het als een uitdaging en morele plicht om als docent, coach of in welke rol dan ook naast leerlingen te gaan staan en samen te bedenken hoe ze de berg die voor hen ligt, kunnen bedwingen.

Lees verder op de volgende pagina >>

Het is ontzettend mooi en waardevol om niet tegenover, maar juist naast iemand te staan en te kijken naar het probleem, de angst of welke berg dan ook. Om vragen te stellen en ideeën uit te wisselen waardoor ogen weer gaan glunderen alsof achter de berg de zon opkomt, waardoor een hopeloos gevoel omslaat in het verlangen om de toekomst in te gaan, die berg te bedwingen. Om, als na een dag van zwoegen de motivatie is verdwenen, samen opnieuw te zoeken naar de uitdaging, het verlangen om het pad op de berg te vervolgen.

Het geeft mij een voldaan gevoel dat ik nú leerlingen kan helpen en tools kan aanreiken waarmee zij straks zelfstandig hun bergen verder kunnen bedwingen. Eenmaal boven zien ze waar ze vandaan komen. En dat er meer bergen voor hen liggen. Door leerlingen de ene berg te helpen bedwingen, geef je ze hoop voor de volgende berg. Hoop voor de toekomst!

» Welke gids heeft jou geholpen een berg te bedwingen?

» Wat heeft deze gids gedaan waardoor jij verder kon?

» Wat doe jij nu als gids?

Een handleiding voor de toekomst?

Docent Bart Tijdeman liet leerlingen bij het vak O&O (onderzoek & ontwerpen) een werkstuk maken nadat ze met de klas hadden gepraat over de betekenis van hoop en toekomst in het onderwijs. Valerius maakte een beeldengroep van een diploma-uitreiking.

Valerius van der Haven

Vindt dat ‘een diploma belangrijk is, want dan kan je solliciteren voor een betere baan en genoeg verdienen om van je eigen geld te kunnen leven. School is ook sociaal belangrijk, je leert omgaan met mensen. Bij O&O werk je bijvoorbeeld samen in groepjes: je gaat samen onderzoeken, bouwen, uitwerken. Ik vind het wel leuk om een creatieve draai aan een opdracht te geven.’ Wil later worden: weet hij nog niet. ‘Als ik een leuk beroep zie, kijk ik of ik het hier op school kan doen. Bijvoorbeeld bij TTT, dat is Top Talent Tijd: dan kun je buiten schooltijd van alles uitproberen. Koken leek me leuk, maar ik vond het ook moeilijk. Ik ga gewoon kijken wat ik wil worden en als iets me leuk lijkt, ga ik het uitproberen.’

Perspectief bieden

Op het moment dat ik dit schrijf, zijn er grote versoepelingen aangekondigd en mag onder meer de culturele en evenementensector weer echt open. Een verademing voor sommigen, een noodzaak voor met name de jeugd.

Hoop en toekomst, de thema’s van dit katern, hebben in het onderwijs een andere dimensie gekregen. Waar je je twee jaar geleden zorgen maakte over het curriculum en de aansluiting ervan op de beroepen van de toekomst, ligt nu het accent op de basis en het inhalen van achterstanden. We handelen met terugwerkende kracht, terwijl het normaal was om vooruit te kijken.

Niet dat vooruitkijken zo gemakkelijk is, zeker niet voor opgroeiende generaties. Er ligt nogal wat op hun bordje. Zij worden geconfronteerd met alle voortekenen en waarschuwingen van een klimaatverandering, moeten zich staande houden in een diverse samenleving, moeten nadenken over identiteitskwesties en krijgen van alle kanten informatie toegestuurd die ze moeten wegen.

Waar je ‘vroeger’ als groep vertrouwde op bepaalde instanties en personen die het wisten, is het tegenwoordig veel ingewikkelder om jezelf een mening te vormen, zeker als jongere. Het achtuurjournaal is geen instituut meer; nieuws verzamel je zelf bij elkaar, getunneld door internet.

Hanneke Lugtenburg

• Rector Carmelcollege Gouda (Antoniusmavo XL, Antoniuscollege Gouda, Internationale Schakelklas)

Er zijn voorbeeldfiguren van allerlei pluimage, waarbij wetenschappers natuurlijk een stuk saaier zijn dan de influencers en rappers met gelikte filmpjes. Wie wil niet zijn idool geloven?

Zweden heeft een veiligheidsdienst opgericht om nepnieuws te bestrijden. Ook in ons land is nepnieuws inmiddels een heel serieus gespreksonderwerp. Maar wat is nepnieuws als je de instituties in twijfel trekt en je de wetenschappers niet serieus neemt?

Het onderwijs heeft er dus een belangrijke taak bij gekregen: leerlingen kritisch leren denken. Daarvoor is wel een gedeelde basis nodig. Leerlingen leren hun eigen bronnen kritisch te beoordelen terwijl ze tegelijkertijd in alle media geconfronteerd worden met personen die de wetenschap niet serieus nemen en eigen meningen als feiten neerzetten, is bijna een onmogelijke opgave. Toch is het aan het onderwijs om leerlingen hun weg te laten vinden in de maatschappij, om perspectief te bieden. Het volgende citaat, van Shakespeare, vind ik hoopgevend: ‘Niets is goed of slecht, ons denken maakt het goed of slecht.’ Aan dat denken kunnen wij een bijdrage leveren.

‘Het onderwijs heeft er dus een belangrijke taak bij gekregen: leerlingen kritisch leren denken’

» Wat vind jij op dit moment de kernopdracht van het onderwijs?

Een hoopvol perspectief

Binnen Carmelcollege Gouda vullen we onze activiteiten voor loopbaanoriëntatie en -begeleiding (lob) aan met een nieuw type sessies met leerlingen. Geen gewone aanpak, geen gewone lob-oefeningen en -opdrachten, maar sessies die gericht zijn op het achterhalen van hun intrinsieke motivatie.

Om hierover met leerlingen goed het gesprek te kunnen voeren, doorlopen we (docent-decanen, mentoren en ook leidinggevenden) eerst zelf het traject om onze drijfveren te achterhalen. Dat geeft onderling mooie gesprekken. We beseffen dat we onze leerlingen anders kunnen benaderen als we weten wat hen drijft. We hoeven ze niet meer alleen op prestaties te beoordelen, met cijfers. We kunnen leerlingen nog beter helpen met keuzes maken. En minstens zo belangrijk: gericht aanmoedigen, zodat ze gemotiveerd blijven.

Tijdens een van de Carmel-meetups voor de nieuwe Koers in Oss vertelden leerlingen mij hoe zij willen leren ‘met energie’. De meesten waren het snel eens: ‘Je moet weten waarvoor je leert. Het vooruitzicht op je toekomst maakt dat je de motivatie kunt opbrengen.’

Leerlingen staan tijdens hun schoolloopbaan voor pittige keuzes, waarbij ze telkens vooruit moeten kijken. Welk profiel, welke vakken passen bij mij en mijn toekomstige studiekeuze? Hoe fijn is het dan om te weten wat je drijft, om te beseffen bij welke vaardigheden je motivatie ligt! Dat je goed bent in rekenen, hoeft niet automatisch te betekenen dat je daarmee iets wilt doen in je toekomstige studie of beroep.

Elliz van der Ham

•

Beleidsmedewerker

onderwijs

• Carmelcollege Gouda

Het is fijn om als mentor het gesprek met de leerling hierover breder te kunnen voeren dan alleen aan de hand van de cijfers.

Zoals gezegd: we zijn net op weg. Door corona was het hard hollen en weer stilstaan, maar toch komen we telkens een stapje vooruit. De eerste sessies met isk-leerlingen zijn achter de rug. We merken dat het gesprek hier niet gemakkelijk op gang komt. De Nederlandse taal blijkt een grote barrière. Maar juist bij deze leerlingen is het heel waardevol om te achterhalen waar zij blij van worden. Daarom zetten we door, zoeken we een aanpak die werkt. We kijken met deze leerlingen ook terug in de tijd. Wat deden zij als kind waar zij met een goed gevoel aan terugdenken? Sarah uit Somalië heeft mij meermalen aangegeven dat ze nog nooit op deze manier met iemand gesproken heeft en daar heel dankbaar voor is.

We zijn op weg. Bij onze tweede klassen havo en vwo gaan de mentoren nu eerst zelf het motivatietraject in. Daarna gaan ze met de leerlingen op weg. Op weg naar een toekomst waarbij we als mensen dichter bij elkaar komen te staan: een hoopvol perspectief.

»

Wat was jouw eigen drijfveer, jouw intrinsieke motivatie, om het onderwijs in te gaan?

Voor iets moois kun je kiezen

Wat is voor jou hoop en toekomst in het onderwijs? Twee verhalen van docenten, opgetekend in de personeelskamer van Antonius Mavo XL.

Samen de berg op Onderwijs was voor mijn gevoel vroeger een berg stront die ik als amateur bergbeklimmer zonder de juiste uitrusting moest beklimmen. De top was waar de vlag stond. Het eindpunt, het diploma!

Het was de berg die ik niet wilde beklimmen. Waar ik voor mijn gevoel steeds in wegzakte, terwijl er nauwelijks hulp werd geboden. Niet dat het te moeilijk was. Nee, het zat in de manier hoe klasgenoten met mij omgingen. Alsof ik als enige een berg met een ondragelijke lucht aan het beklimmen was terwijl zij een berg beklommen die alleen voor stoere mensen was weggelegd.

Maar daar kwam verandering in. Niet door een docent, een mentor of een coach: die zagen niet waar ik voor mijn gevoel in wegzakte. Nee, gewoon door een conciërge die toevallig steeds tijdens mijn leswissel op dezelfde gang liep als ik. Onopvallend, maar duidelijk aanwezig. Die na een tijdje opmerkingen ging plaatsen en mij op speelse wijze in het gesprek betrok, waardoor ik een beetje meer het gevoel kreeg bij de klas te horen. Althans, dat was waar ik elke keer op hoopte. Want in werkelijkheid bestond die conciërge niet. Het was mijn eigen gedachtenspinsel dat mij op de been hield. Ik werd gezien en gehoord door een verzonnen persoon.

Dit is wat ik in mijn onderwijsgevende taak niet uit het oog wil verliezen: dat de leerling met leerplicht school niet als plicht hoeft te ervaren. Niet als een berg stront, maar als een plek om te floreren, te groeien in zelfvertrouwen. Waar je kunt werken aan je toekomst, waar je je veilig voelt. In plaats van de hoop ellende die ik ervoer, wil ik hoop bieden aan kwetsbare leerlingen binnen ons onderwijs. Gewoon door ze te laten merken dat ik ze zie.

» Wie / wat gaf jou hoop bij het werken aan jouw toekomst?

‘Je geeft iets moois mee voor de dag’

Het is geen mooie dag. De regen komt met bakken uit de lucht, leerlingen zitten met nog druipend haar in de klas. Een paar dagen geleden heb ik een filmpje gezien waarin metropassagiers ‘Over the Rainbow’ gaan zingen.

Ik zoek het op en zet het aan op het bord. De klas gaat als vanzelf luisteren.

Ze zingen niet, maar kijken wel. Is dit echt? Is dit zomaar in een metro opgenomen? Ik zeg niet veel en kijk en luister rustig mee. Als het liedje af is, wens ik iedereen een goede morgen.

Ik vraag ze wat ze van het liedje vonden. Ze geven aan dat hun haar er niet droger van werd. Ik vraag of ze een idee hebben wat het heeft gedaan met die mensen in de metro. Op een paar leerlingen na die aangeven dat het hun muziekstijl niet is, vindt eigenlijk iedereen het mooi, bijzonder en vooral getuigend van lef. Een leerling zegt: ‘Je geeft iets moois mee voor de dag.’ Ik vraag wat dat moois dan is. ‘Een fijn gevoel.’ ‘Hoop.’ ‘Hoop is een fijn gevoel’.

Zo begin ik mijn les wel vaker als ik merk dat de situatie erom vraagt. Met iets wat inspireert, wat hoop ademt. Een onverwachte gebeurtenis waar je van leert, die je meeneemt de toekomst in.

Aan het einde van elke coachles (de leerlingen worden er soms helemaal gek van) speel ik het nummer Mooie Dag af. Dat nummer zegt mij: hoe je dag ook is, wat er ook is gebeurd en hoe je je ook voelt: ga er een mooie dag van maken! Ik kíes ervoor om er een mooie dag van te maken. Twee minuten voor de leswissel zet ik het nummer aan. Als de bel gaat en de coachles voorbij is, gaan leerlingen met de tekst: ‘een hele mooie dag’ de rest van de lessen tegemoet.

Hoop is volgens mij niet af te dwingen. Maar voor iets moois kun je kiezen!

Ik hoop leerlingen iets mee te geven waardoor, als ze het gedurende de dag even niet meer zien zitten, het deuntje van het liedje door hun hoofd gaat. Er is zoveel relatief. Laten we vooral met hoop het leven vieren.

» Wat voor moois geef jij leerlingen mee voor de dag?

Hoe Thomasz weer ging leren

Thomasz springt het lokaal binnen. Net voordat de bel van het eerste lesuur is uitgeklonken, landen zijn slungelige benen op de grond. Met een triomfantelijke grijns zakt hij onderuit op zijn stoel. Zijn ogen zijn er niet bij. Zijn oren zijn al afgehaakt. Zijn hoofd verstopt hij onder een hoodie. Die moet af. ‘Wat een hippe kuif! Kapper geweest?’, zeg ik. ‘Nee, meester! Mijn zus!’ ‘Kan ze mij ook knippen? Mijn coronakapsel ziet er niet uit!’ Thomasz grijnst minzaam.

Vorig jaar had hij nog negen zware onvoldoendes op zijn rapport. Alles aan hem schreeuwt: ‘Ik doe niet meer mee met die school van je. Laat me met rust, dan laat ik jou ook met rust!’ Maar zo makkelijk gaat dat niet.

Ik weet dat het flink wat tijd, volharding en geduld zal vergen hem weer een beetje aan het leren te krijgen. Thomasz vervolgt consequent zijn reeks onvoldoendes, het boeit hem niet. En het woord ‘huiswerk’ ontbreekt in het Poolse woordenboek. Thomasz jent, daagt uit, gaat keer op keer over mijn grens. Op zijn voorhoofd staat met dikke viltstift: ‘Over twee weken vind ook jij mij een stomme, vervelende en luie donder. Dan geef jij het ook op.’ Maar dan kent hij mij nog niet.

Mijn eerste doel: Thomasz moet voldoendes halen. Het is tegen de regels, maar na drie herkansingen haalt hij een 5,8 voor woordenschat. Ik wil dat hij weer succeservaringen krijgt.

Michel Linthorst

• Docent internationale

• Ontwerper van de

Life Skills-methode

www.7LifeSkills.org

Op tijd komen hoort er ook bij. Discipline! Als boetedoening voor zijn vele verzuim vraag ik hem om een gloednieuwe auto voor mij te ontwerpen.

‘Meester, je moet binnenkort je V-snaar vervangen’, zegt hij terwijl hij zijn strafwerk maakt.

‘Kun jij dat niet doen voor mij?’ ‘Makkie’, lacht hij. Hij meent het. Zijn alternatieve-strafwerk-auto-ontwerp is echt supergaaf!

‘Ik heb er ook nog een animatie van gemaakt.

Al 2034 volgers op insta.’

Ik sta versteld van het resultaat. Zie je wel, die gast barst van de talenten.

Thomasz en ik voeren steeds vaker mooie gesprekken. Hij vertelt honderduit over zijn baantje in de Poolse supermarkt, zijn beroemde oom en zijn moeder met haar gebroken been. Dus daarom is hij zo snel weg na school. Hij zorgt voor haar!

Thomasz blijkt helemaal niet lui. Blijk ik ondanks mijn voorgenomen open blik toch vol aannames te zitten...

Hij werkt juist heel hard, maar wel volgens zijn eigen agenda. Thomasz is al lange tijd ontzettend teleurgesteld in school en was daarom volledig uitgecheckt.

‘Kijk eens wat ik voor je heb gemaakt’, zeg ik trots, ‘een boekje woordenschat in de garage.’ Het enthousiasme druipt er nog steeds niet van af, maar eindelijk valt het kwartje. Thomasz begrijpt dat hij leert om zijn kansen te vergroten. Op zijn rapport heeft hij nog maar twee kleine onvoldoendes.

‘Bedankt meester’. Thomasz propt een beetje onhandig een doosje Merci in mijn handen. Met een vette lach verlaat hij de ISK.

» Wanneer kreeg jij een ‘vette lach’?

Niemand kan je stoppen alsje vol bent vanje dromen

In de internationale schakelklas in Gouda leren jongeren uit meer dan 27 verschillende landen de Nederlandse taal. De meesten zijn gevlucht uit het land waarin ze geboren zijn omdat het daar te onveilig was en ze hun leven niet zeker waren.

Docent Michel Linthorst liet leerlingen uit de hoogste groep kijken naar de Netflix-film ‘The boy who harnassed the wind’: het waargebeurde verhaal van een Afrikaanse jongen die ondanks tegenwerking van zijn vader een windmolen bouwt en daarmee zorgt dat de oogst slaagt en de mensen in zijn dorp te eten hebben.

Op Michels vraag: ‘Wat heeft jou in dit verhaal geraakt en welke les trek jij daaruit?’ gaven leerlingen deze antwoorden.

Lees verder op de volgende pagina >>

‘Als je een probleem hebt, moet je het niet vermijden, je moet de oorzaak wegnemen en het probleem oplossen.’

‘Ik heb het geprobeerd en het is me gelukt!’

V.l.n.r.: Salma Boutassghount, Nikola Jankowska, Helder Santos Correia en J.D. Ransfield-Antonisse, leerlingen van de ISK Gouda.

‘Je moet nooit opgeven, ook al is het leven moeilijk.’

‘Geef nooit op en blijf geloven in jezelf.’

‘Als je vol bent van je dromen, kan niemand je stoppen.’

‘Als je wordt belemmerd in het halen van je doel, moet je genoeg doorzettingsvermogen hebben om je doel toch te bereiken.’

Docent Michel Linthorst:

‘Ik wil mijn leerlingen laten nadenken over hun toekomst, hun dromen en drijfveren. Dat vind ik de belangrijkste voorwaarden voor motivatie, doorzettingsvermogen, concentratie en willen leren van binnenuit. Niet leren voor een cijfer, om je diploma te halen, of om je ouders of docenten blij te maken. Niet omdat je je schaamt of omdat je je niet goed genoeg voelt. Nee, omdat je ontdekt hebt dat je iets van je leven wilt maken. Dat er van binnen iets vonkt, al weet je misschien nog niet wat en hoe. Omdat je iets wilt verbeteren en veranderen in jouw leven of in dat van andere mensen. Omdat je misschien wel verschrikkelijke dingen hebt meegemaakt en wilt dat andere kinderen het beter hebben. Zodra je maar een klein beetje ontdekt hebt wat jou drijft en van binnenuit motiveert, ga je vanzelf leren en bewegen. Ook al snap je niet altijd hoe de lessen in jouw toekomst passen, of wat je eraan hebt. Als je eenmaal je drijfveren hebt ontdekt, kan niets of niemand je meer tegenhouden. Dan heb je voldoende veerkracht om vol te houden en je eigen toekomst te creëren.’

»

Als jij nu een kunstbox zou maken over het thema ‘wie ben ik?’ of ‘toekomst’, wat zouden we dan zien?

Meer Magische Momenten

Esmee van Dijk

Wat heb je gemaakt en waarom?

‘Bij ons op school heb je MMM, dat staat voor Meer Magische Momenten. Het is een keuzeprogramma en ik heb bij Art & Design een kunstbox gemaakt met als thema beroep. Ik wil later binnenhuisarchitect worden en daarom heb ik voor dit project een huis gemaakt met allemaal losse onderdelen, zodat je het steeds opnieuw kunt inrichten. Ik vind het leuk om daarmee bezig te zijn; mijn kamer richt ik ook graag anders in. Toen de kunstbox klaar was, heb ik hem mee naar huis genomen en er nog extra dingen voor gemaakt.’

Wat wil jij met je kunstbox laten zien over het werk van een binnenhuisarchitect?

‘Waar je de dingen in huis neer kunt zetten, zodat ze niet zomaar ergens staan. Dat het belangrijk is dat een huis goed ingericht is, en wat je daarvoor nodig hebt. Zelf houd ik erg van planten. Natuur, daar word je vrolijk van.’

Wat heb je er zelf van geleerd?

‘Ik heb geleerd dat je moet zorgen dat het niet te krap wordt en dat kleuren niet bij elkaar vloeken. Ik vind het leuk om dingen te maken, te bedenken. Als ‘gewone’ architect moet je goed zijn in tekenen en in wiskunde en dat laatste ben ik niet. Als binnenhuisarchitect heb je iets minder wiskunde nodig, maar dan nog zal het extra inspanning kosten. Doorzetten dus.’

Brugklasleerlingen kregen de opdracht een kunstbox te maken: een kunstzinnige kijkdoos over een thema zoals toekomst, beroep of ‘wie ben ik?’ Esmee ging aan de slag met het beroep van haar dromen: binnenhuisarchitect.

Hoop is dat kleine vonkje...

Docent kunst beeldend Petra Benten van het Antoniuscollege vroeg leerlingen van verschillende klassen (regulier en tweetalig) om hun ideeën over hoop en toekomst op papier te zetten. Een greep uit de gedachten.

‘Hope is that little spark, the willingness to do something, to have dreams, to not give up.’

‘Ik hoop dat ik in mijn tijd in het onderwijs de connecties opbouw die mij later in mijn leven gaan helpen. In mijn toekomst zie ik nog niets duidelijk. Ik weet welke kant ik ongeveer op wil, maar de details moeten nog bepaald worden. Het liefst hou ik het zo, anders wordt het wel erg saai.’

‘HOPE is being happy, being loved. FUTURE is staying happy.’

‘Hope to me is the motivation to keep doing something. To keep reaching your goals, to keep living.’ The future is a mystery. You never know what will come. But I’d like to be an inspiration to people. Maybe in the form of art, entertainment or therapy.’

‘Hope is meaningless. The future is a mystery. And the relation to my education is that I want to be in the medical field to make others happy.’

‘Hope is not giving up when you have a goal. It means motivating yourself to keep doing it and not give up. Future is growing with and in time.’

‘My hope is making myself and my family proud.

Future to me means getting into a good university.’

‘Hope is something I would want to achieve.

Future is a world of possibilities. Education is something to help me get a better future.’

Docent Petra Benten

‘Hope is looking forward to something in the future. I want to do something that helps people. For me, hope equals future, because if you are well educated, there are better possibilities in the future.’

‘Als ik naar de toekomst kijk, is vooral geluk belangrijk. Geluk moet van twee kanten komen. Van binnen, uit jezelf. En van buiten: je moet de middelen hebben om gelukkig te kunnen zijn. Geld is een middel dat je gelukkig zou kunnen maken. Om geld te verdienen in deze maatschappij, is onderwijs een belangrijk middel. Alleen denk ik dat geluk niet alleen iets voor de toekomst is, maar ook voor nu. Daar zou het onderwijs naar mijn mening meer op moeten zijn gericht. De toekomst is belangrijk, maar niet zo belangrijk dat we ons niet meer focussen op het nu.’

» Wat is jouw quote?

‘De toekomst laat ik lekker vrij’

Clara doet dit jaar eindexamen kunst beeldend op het Antoniuscollege. Volgend jaar begint ze op de kunstacademie - ze is al op twee academies aangenomen. Clara koos zelf het thema van haar meesterproef: ‘identiteit’.

Clara van Zweden

‘Ik houd van experimenteren. Het is een manier om te ontdekken wat ik leuk vind, om in mijn werk uiting te geven aan wie ik ben. Hier op school heb ik de ruimte gekregen om te doen wat ik wil. Daardoor kon ik loslaten dat kunst iets moet zijn: mooi of herkenbaar, kleurrijk of niet kleurrijk, simpel of niet. Niks hoeft, kunst kan puur experimenteel en voor de lol zijn. Dat was een hele ontdekking voor mij. Nu weet ik wat ik wil en waar ik blij van word, voel ik me vrij. Ik heb mijn meesterproef in een bepaalde kleurgroep gehouden en heel veel experimentjes gemaakt.

Ik wil er niets mee overdragen: dat idee heb ik juist losgelaten. Identiteit is voor iedereen een andere ontdekkingstocht: hoe geef je jezelf weer?

School is een plek die je stimuleert om te ontdekken wat je in je hebt. Je hebt hier alles om je heen, het is een heel positieve omgeving. Dat kan tot mooie dingen leiden.

Ik heb hier veel over mezelf geleerd: hoe ik de dingen meer los kan laten, hoe ik oké kan zijn met mezelf en wat ik maak. Ook de toekomst laat ik lekker vrij. Iedereen kan veranderen, ik kijk wel waar de kunst me brengt.’

» Wat ligt voor jou (nog) open in de toekomst?

‘Ik houd van experimenteren.

Het is een manier om te ontdekken wat ik leuk vind.’