“Wacht niet tot veranderingen zich aandienen, wij dragen graag actief bij”

Peter van Marle is directeur Real Estate Noord en Midden Nederland bij ABN AMRO. We spreken hem midden in het centrum van de stad Groningen op het kantoor aan de Grote Markt, waar de bank al geruime tijd gevestigd is. Het gebouw is in 2018 opgeleverd na een flinke verbouwing en volledig gemoderniseerd, inclusief energielabel A. Volgens Van Marle loopt de bank daarmee voor op de duurzaamheidsdoelen zoals die in het klimaatakkoord van Parijs zijn vastgelegd: “Al onze eigen kantoren hebben in 2023 energielabel A en zijn in 2030 “Paris-proof”, zoals we dat noemen. Dat betekent dat de panden voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs en daarmee jaarlijks maximaal 50 kilowattuur per vierkante meter uitstoten. Bij verbouwingen hergebruiken we bovendien een groot deel van het bestaande materiaal. Dat is ook in het pand aan de Grote Markt gebeurd.”

Volgens Tim van Dijk, relatiemanager van Real Estate Noord en Midden Nederland bij ABN AMRO, is de bank daarmee vooruitstrevender dan de wet- en regelgeving die zegt dat in 2023 alle kantoorgebouwen minimaal een C-label moeten hebben. “Wij gaan ook graag als financier een stap verder. In 2030 hebben alle woningen en kantoren waarvoor wij een lening hebben verstrekt gemiddeld energielabel A. Behalen we die missie, tezamen met de verduurzaming van de eigen kantoren, dan realiseren we vanaf 2030 een reductie van 2 megaton CO2 uitstoot, wat gelijkstaat aan de uitstoot van 800.000 auto’s. Zo neemt ABN AMRO de verantwoordelijkheid voor een duurzamere toekomst. Wij wachten niet tot veranderingen zich aandienen, wij dragen graag actief bij. Uiteindelijk gaan we voor het hoogst haalbare, met BREEAM zetten we in op niet minder dan de topnormering, die de norm van het bouwbesluit overstijgt.”

De afdeling Real Estate Noord en Midden Nederland financiert ontwikkelingen en beleggingen in vastgoed, denk bijvoorbeeld aan woningen, winkels of kantoorpanden. Naast nieuwbouw speelt transformatie ook een belangrijke rol. Van Dijk: “Vastgoed is een bepalende factor voor de leefbaarheid van een gebied. Leegstaand vastgoed, met name in stedelijk gebied, zorgt voor een negatief effect op

de omgeving. Het aanpakken hiervan is dus een maatschappelijk belang. Daarom stimuleren wij de realisatie van transformatieprojecten door ons kapitaal in te zetten. Niet alleen krijgt het vastgoed daarmee een tweede leven, ook zorgt het voor een positieve bijdrage aan het gebied.”

Een concreet voorbeeld van zo’n transformatie speelt zich af op nog geen honderd meter van het bankgebouw aan de Grote Markt: ter linkerzijde verrijst een compleet nieuw complex, dat gehuisvest is in het voormalige V&D-gebouw. Volgens Van Marle is het een prachtig voorbeeld van een bestaand gebouw dat grotendeels leeg stond en met deze duurzame en toekomstbestendige invulling weer jaren vooruit kan. “Het Groot Handelshuis, zoals het gaat heten, krijgt een compleet nieuwe functie. Waar het eerst retail was met een beetje horeca op de bovenste verdieping, wordt het nu een interessante mix van horeca en kantoor. Wij zien mede door de impact van corona een trend waarbij locaties en uitrusting van kantoormeters nog belangrijker zijn geworden. De trend is daarbij zichtbaar dat bedrijven minder meters willen huren of gebruiken maar die moeten dan wel eigentijds zijn en gericht op ontmoeten en het hybride werken. Daarom is Het Groot Handelshuis opgedeeld in meerdere kantooreenheden. Dat heeft te maken met de verjonging van bedrijven, die meer bezig zijn met duurzaamheidseisen en bijvoorbeeld gemakkelijk bereikbaar willen zijn met de fiets of ov. In het algemeen is er een andere vraag naar kantoorruimte, waarbij ligging en onderscheidend vermogen van belang zijn. De bereikbaarheid is ook vaak een bepalende factor, dat zie je dan bijvoorbeeld op locaties rondom het station. Zo kun je van leegstand een kans maken waar wij graag een rol in spelen.”

Peter van Marle en Tim van Dijk

transformatieplannen is er een ABN AMRO-dochter actief: Groenbank speelt een belangrijk rol in de verduurzaming van de samenleving. Sommige investeringen komen in aanmerking voor een Groenverklaring en rentekorting. Denk hierbij aan plannen om gebouwen te renoveren of te transformeren in een of meerdere nieuwe functies. Van Dijk wijst in dit verband op de volgorde waarin bouw- en verbouwprocessen doorgaans plaatsvinden. “Van oudsher staat de financiering ver achter in het proces. Wij proberen ons steeds eerder in de plannen te manifesteren. Zo kunnen we actief meedenken over verduurzaming en de haalbaarheid van een plan sneller beoordelen en waar nodig bijsturen. Ons voordeel is dat we veel kennis en ervaring hebben in de regionale markt. Wij werken altijd in regionale teams, met een grote lokale betrokkenheid en hebben veel sectorspecifieke kennis. Door regionale betrokkenheid te combineren met kennis van de sector kunnen wij binnen een week een inschatting maken of een project financierbaar is en op welke wijze we dat kunnen invullen.”

Van Marle ziet dat die actievere positionering een uitvloeisel is van de nieuwe maatschappelijke rol van de bank. “Door onze kennis van de markt kunnen wij heel goed mogelijke risico’s overzien en meebewegen met de markt waar dat kan. Zoals we transformatieprojecten begeleiden en financieren, zo kijken we ook naar de ontwikkelingen op de particuliere woningmarkt. Je kunt dan denken aan tijdelijke bestemmingen zoals het Suikerunie-terrein. In het kader van de Crisis- & Herstelwet zouden we bijvoorbeeld een tijdelijk woningaanbod kunnen financieren, dat volledig circulair en demontabel is voor een looptijd van tien tot vijftien jaar. Zo geven we woningzoekers lucht in de huidige krapte op de markt en kunnen we anticiperen op nieuwe woonwensen, niet alleen voor jongeren of starters maar denk hierbij ook aan de seniorenwoning gezien de vergrijzing.”

Voor kantoorpanden geldt dat deze per 1 januari 2023 minimaal energielabel C moeten hebben, uitzonderingen daar gelaten, vanuit wet- en regelgeving. ABN AMRO werkt mee aan het verduurzamen van de bebouwde omgeving en heeft daarvoor verschillende initiatieven lopen. Missie 2030 speelt daarin een belangrijke rol. Een onderdeel daarvan is dat alle woningen en kantoren die de bank helpt te financieren, in 2030 gemiddeld een energielabel A scoren.

Van Dijk: “Voor de woningmarkt gelden die regels nog niet, maar zien we wel een andere tendens. Verduurzaamde woningen leveren meer rendement op en zijn toegerust op de toekomst. Het is daarom verstandig om bij een verbouwing of transformatie al vooruit te denken in de kansen van verduurzaming. Vooruitlopen op die ontwikkeling is slimmer en kan vaak met een Groenverklaring, die via ABN AMRO-dochter Groenbank kan worden verkregen. De Groenverklaring is in de meeste gevallen tien jaar geldig en levert daarmee op de lange termijn rentevoordeel.”