APRIL 2021

AUTOMATISERING Industrie moet digitale veiligheid serieuzer nemen LADEN EN LOSSEN Geen rugpijn meer dankzij krattenstapelaar MAINTENANCE Gebruik AR/VR brillen neemt toe door COVID SOL002_01_cover.indd 1

07-04-21 20:21

(ƯFLÆQWWUDQVSRUWHUHQ GRVHUHQRSYRHUHQ RIEXƪHUHQ"

9DQ%HHNRQWZLNNHOWHQ SURGXFHHUWVFKURHIWUDQVSRUWV\VWHPHQYRRUHHQ RSWLPDDOSURGXFWLHSURFHV9DVWHVWRƪHQ]RDOV SRHGHUVNRUUHOVJUDQXODWHQHQƮDNHVZRUGHQRS HƯFLÆQWHHQK\JLÆQLVFKHZLM]HJHWUDQVSRUWHHUG

: : :9$ 1 Ǖ % ( ( . 1 /

MAKES YOUR BUSINESS FLOW

HETHON  VOLLEDIG GEAUTOMATISEERDE DOSEEROPLOSSINGEN Hethon is uw ervaren totaalaanbieder van complete weegsystemen. Binnen ons assortiment vindt u daarvoor alle componenten zoals weegschalen, loadcells, controlboxen, touchscreens en software. Door deze perfect op elkaar afgestemde producten met elkaar te combineren, stelt u zelf uw volledig geautomatiseerde doseersysteem samen! Nauwkeurigheid in optima forma! Ook verkrijgbaar in ATEX uitvoering.

A Vlijtstraat 47, 7005 BN Doetinchem - The Netherlands E info@hethon.nl T +31 (0) 74 25 00 555

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 2

www.hethon.nl

06-04-21 08:48

Fotograﬁe: Finn Hentzepeter

| EDITORIAL

CORONASNELTEST NIET ZO SNEL orona is here to stay? Het lijkt wel een chronisch probleem te worden, deze pandemie. Zeker nu de vaccinatieprogramma’s in grote delen van de wereld stokken. Gevaarlijk, want zo ontstaan nieuwe varianten in armere landen, waartegen de vaccins niet of steeds minder werkzaam zijn. Het virus verspreidt zich slim en ﬂexibel door de wereldpopulatie, past zich daarbij aan, en lijkt steeds virulenter te worden.

We hebben nu de Engelse variant, de nog besmettelijkere Braziliaanse variant, de Zuid-Afrikaanse variant en laatstelijk de Bretonse variant. Het nieuwe coronavirus mag je een jaar na de eerste grote uitbraken in Europa dan ook gerust het ‘oude coronavirus’ noemen. Zo hard gaat het met de mutaties, dat het zelfs met een stevig vaccinatieprogramma in elk geval tot mei nog dweilen met de kraan open is. En laten we er niet omheen praten: met het vaccinnatietempo loopt het ook allesbehalve lekker. De ruis rondom het AstraZeneca-vaccin is schadelijk voor het vertrouwen in de vaccinatiecampagne. De gemiddelde burger denkt bijkans dat vaccineren levensgevaarlijk is, een groeiend percentage komt zijn afspraak niet na. Terwijl de kans om de gevreesde trombose op te lopen ergens tussen die van gedood worden door blikseminslag of een aanval van een hond ligt. Niet laten vaccineren en corona krijgen is veel gevaarlijker. Maar ja, als iets eenmaal een slechte naam heeft, dan blijft het plakken. ‘Dat zijn die machines van die leverancier waar altijd wat mee is’. Kom maar eens van zo’n etiket af, hoe hard je ook aan je kwaliteit werkt.

De economie alvast opengooien met sneltesten is een sympathiek idee. Ik ben inmiddels ervaringskundige met hoe ze dit in het überstrenge Duitsland aanpakken. De dag voor Pasen ging ik er ‘shoppen’ op reservering. Een ‘Termin’ aanmaken bij de winkels betekent eerst een app downloaden die 10x vastliep; kortom drie kwartier geklooi om drie locaties vast te leggen voor 3 x 30 minuten. Perfect geregeld dacht ik, nee dus, ineens was er ook een sneltestplicht. Dus 75 minuten wachten in de rij voor die swab mijn neus in kon (na invoer van paspoortgegevens en 20 euro verder). Vervolgens 25 minuten op de uitslag wachten op mijn inbox: hoera, NEGATIV. Uiteindelijk waren we tien minuten te laat binnen bij de eerste afspraak. Uiteraard ook daar met mondkapje op, al ben je negatief. Wat een gedoe, er was geen hond in dat winkelcentrum. We konden uiteindelijk alle winkels zonder afspraak bezoeken, want het gros van de mensen met een afspraak was afgehaakt. Het aparte is dat je daarna een supermarkt inloopt waar het wegens Pasen overvol is en iedereen zonder test wél naar binnen mag. Wat is hier de logica? Beter om je dat niet meer af te vragen. Ik en velen met mij klampen zich vast aan de verwachting dat we hier in Europa tegen de zomer eindelijk de gewenste vaccinatiegraad gaan bereiken, zodat het leven zich wat kan normaliseren. Tot die tijd is het doorbijten. We zijn en masse coronamoe, maar voorlopig zijn we er niet vanaf, maar als het zover is, ga ik dit jaar zo snel mogelijk uit mijn actieve herinnering wissen… ● Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_03_Editorial.indd 3

07-04-21 14:58

OP DE VOORPAGINA

INHOUD

08 ENERGIEBESPARING REVISIE STENENGRIJPER BESPAART DUIZENDEN EURO’S De stenengrijpers bij steenfabriek Wienerberger gebruikten (te) veel energie, onder andere door persluchtlekkages. Het bedrijf kon kiezen: een derde compressor bijplaatsen of de lekkages aanpakken. De keus viel op het laatste. Dankzij de lekdetectiespecialist die werd ingehuurd, bespaart de fabriek nu jaarlijks duizenden euro’s.

12 AUTOMATISERING SMART INDUSTRY EN IIOT KUNNEN 100% VEILIG (Foto: Adobe Stock)

Met de opkomst van smart industry en het Industrial Internet of Things neemt de zorg over de veiligheid van digitale systemen in de industrie toe. Wat moeten bedrijven

Zorgen over digitale veiligheid

doen om de digitale veiligheid te waarborgen? Met de opkomst van smart industry en het Industrial Internet of Things neemt de zorg over de veiligheid van digitale systemen in de industrie toe. Wat moeten bedrijven doen om de digitale veiligheid te waarborgen? Vincent Wagenaar, general manager van industriële automatiseerder HMS Networks Benelux, geeft praktische tips. “Een ﬁrewall alleen is niet voldoende. Maar als je veiligheid serieus neemt, kan het honderd procent veilig.” Lees het interview op pagina 12 e.v.

18 LADEN EN LOSSEN KRATTENSTAPELAAR DOET HET ZWARE WERK Bij peenteler In ’t Zandt worden dagelijks 12-15 ton wortels in kratten gestapeld. Tot voor kort ging dat met spierkracht. Nu nemen een robot-krattenstapelaar en een transportsysteem het zwaarste werk over.

20 INFOGRAPHIC CONTINU WEGENDE MENGER De mengstraat van EMT mengt en coat volumes van 20 tot 200 ton per uur zeer

HMS Networks Benelux Architronlaan 1a 5321 JJ Hedel +31 (0)487 203 000 www.hms-networks.com

nauwkeurig met behulp van een loss-in-weight systeem, een mengvijzel en een driefractiezeef.

EN VERDER

03 Editorial 06 Kort nieuws 22 Solids Processing World 24 Marktnieuws 27 Agenda

Solids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@solidsprocessing.nl

Vormgeving Giesbers Communicatie Groep, Duiven

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl

Met medewerking van: Pieter van den Brand, Leendert van der Ent, Henriëtte van Norel, Mieke Roth, Marco Vellinga Druk Veldhuis Media, Raalte

Webmaster Piet van der Kooi +31 (0)53 434 4566 piet@procesmedia.nl Sales Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl

Solids Processing | nr. 1 | april 2021

SOL002_04_Inhoud.indd 4

07-04-21 16:01

Weegbunkers

Coating

Mengvijzel voor de Weighcont Blender

Richting vulmachine

Driefractie zeef

Product van juiste maat.

Grof product. (Het ﬁjne product komt uit een buis die hier niet te zien is.)

Abonnementen abo@procesmedia.nl +31 (0)297 22 3462 Abonnementsprijs 2021 Voor de Benelux: € 120 (excl. 9% btw). Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.

Een rvs vijzel achter de uitloop van de transportband waarborgt de menging. Hier kunnen ook microcomponenten of vloeistoffen toegevoegd worden als die nodig zijn voor de blend.

Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 1874-7906

Solids Processing | nr. 1 | april 2021

SOL002_04_Inhoud.indd 5

07-04-21 16:01

KORT NIEUWS

SUBSIDIE TECHNISCHE OPLEIDERS NL Leert Door stelt € 4 miljoen subsidie beschikbaar voor technische opleiders die vermeld staan op TechniekOpleiding.nl. De site vermeldt een lijst met gratis te volgen technische opleidingen. De subsidieregeling is een initiatief van de overheid voor deelnemers die een band met de Nederlandse arbeidsmarkt hebben. Iedereen die zich wil scholen, kan zich nu inschrijven voor diverse trainingen. Volgens John Huizing, directeur bij

NIEUWE FABRIEK BLACK BEAR CARBON

TechniekOpleiding.nl, kunnen er met deze subsidie in de eerste helft van 2021 al 4.000 technici worden opgeleid. Dit kan de tekorten aan functioneel inzetbaar personeel oplossen, een probleem waar de technische branche al jaren mee kampt. Het kan bijvoorbeeld gaan om het opleiden van mensen die zonder werk zitten door de coronacrisis of het faciliteren van een carrièreswitch naar de techniek.

MINDER PRODUCTIE FORFARMERS De beursgenoteerde voederproducent ForFarmers zag zijn omzet in 2020 met 4,5 % dalen naar € 2,35 miljard. De nettowinst daalde van € 17,7 miljoen naar € 14,2 miljoen, een afname met bijna 20%. ForFarmers is van plan om in 2021 en 2022

€ 7 miljoen aan operationele kosten te besparen. Het effect daarvan moet in 2023 volledig zichtbaar worden. In 2025 wil het bedrijf de kosten zelfs met ten minste € 10 miljoen hebben teruggebracht. (Bron: Beurs Damrak)

Installatie voor het terugwinnen van koolstof uit bandengranulaat bij Black Bear Carbon. (Foto: Black Bear Carbon)

Op het Chemelot Industrial Park gaat Black Bear Carbon, gespecialiseerd in het terugwinnen van koolstof uit bandengranulaat, een nieuwe fabriek realiseren. Die moet best-in-class worden qua procestechnologie, veiligheid en betrouwbaarheid. De fabriek past in de ambitie van de regio Limburg om uit te groeien tot circulaire hub en in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. De plannen van Black Bear Carbon vallen volledig binnen de huidige koepelvergunning van Chemelot. Het bedrijf gaat zich daar richten op het terugwinnen van de hoogwaardige grondstoffen uit het (nagenoeg) staal- en textielvrij, verkleind rubbergranulaat van auto- en vrachtwagenbanden. Op het industriepark van Chemelot gaat dat proces volledig circulair worden.

RISICO’S CHROOM-6 GRAFISCH IN BEELD <FP2102-05 2 VOMI_Chroom-6_2> ZO GROOT PLAATSEN DAT HIJ LEESBAAR ISN Met de Chroom-6 infographic geeft VOMI het startsein voor een campagne om bewustwording rondom het veilig werken met Chroom-6-houdende materialen te bevorderen. (Tekening: VOMI)

VOMI, de branchevereniging van dienstverleners in de procesindustrie, heeft een infographic laten maken die bedrijven bewuster moet maken van de noodzaak veilig te werken met Chroom-6-houdende materialen. Belanghebbenden kunnen de graﬁsche tekening ook gebruiken om beleid met andere belanghebbenden af te stemmen. Blootstelling aan Chroom-6 kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. Bij

onderhoudswerkzaamheden kunnen medewerkers van VOMI-leden te maken krijgen met Chroom-6. Daarom moeten bij het werken aan installatieonderdelen waar deze giftige stof in zit, de nodige voorzorgsmaatregelen genomen worden door zowel VOMI-leden als eigenaren van de installaties. Exemplaren van de infographic Chroom-6 zijn te downloaden van de VOMI-website: http://bit.ly/VOMI-Cr-6

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_06_kort+column.indd 6

08-04-21 07:49

COLUMN

‘ONDERHOUDSPLAN? BRENG HET ONDER BIJ DE MAKER ZELF!’

De Factory of the Future-bokaal in handen van Marco Moes (Cargill), uitgereikt door Nadia Lapage van Fevia Vlaanderen. (Foto: Agoria)

NIEUWE FABRIEKEN VAN DE TOEKOMST Technologiefederatie Agoria en Sirris, het collectief centrum van de Belgische technologische industrie, hebben bekend gemaakt dat de in België gevestigde fabrieken van Cargill (Izegem), Danone (Rotselaar), Delhez Tôlerie (Thimister-Clermont) en L’Oréal (Libramont) zijn uitgeroepen tot de nieuwe Factories of the Future. De winnaars ontvingen hun onderscheiding digitaal uit handen van Jan Jambon en Willy Borsus, Vlaamse minister-president en Waals viceminister-president. Agoria deﬁnieert Factories of the Future als ‘bedrijven die investeren in digitalisering, in hun personeel, in slimme processen en producten en in een productie van wereldniveau. Ze gaan doordacht om met energie en materialen en stimuleren de betrokkenheid, creativiteit en autonomie van medewerkers.’ Dat er heel wat komt kijken om deze prijs in de wacht te slepen blijkt uit de prestaties bij Danone en

Cargill, waarbij de geleverde inspanningen tot 10 jaar terug in de beoordeling zijn meegenomen. Zuivelbedrijf Danone, vestiging Rotselaar, werd onderscheiden vanwege zijn voortrekkersrol op het vlak van innovatie. Samen met de verpakkingsleverancier lukte het om het aandeel plastic in de Actimel-fles in een paar jaar met 50% te verminderen. Wapenfeiten uit de jaren ervoor zijn op de site van Agoria terug te lezen. De Cargill-vestiging te Izegem raffineert oliën en vetten voor de voedingsindustrie en sprong er positief uit vanwege de hoge technische standaard van de productiefaciliteiten. Een focus op automatisering heeft het mogelijk gemaakt om flexibeler te werken. Ook werd er 2020 een nieuwe warmtekrachtkoppeling in gebruik genomen. Dit innovatietraject is niet los te zien van alle vernieuwingen die al sinds 2009 zijn doorgevoerd, waarover meer op de Agoria-site (http://bit.ly/FotF2021).

KAMPIOEN MATRASSENRECYCLING Nederland blijkt wereldwijd koploper in het recyclen van matrassen. Van de ongeveer 1,6 tot 1,8 miljoen matrassen die er jaarlijks in Nederland worden weggegooid, belandden er in 2019 nog 67% in de verbrandingsovens, met alle CO2-uitstoot van dien. Slechts 33% werd gerecycled tot bijvoorbeeld judomatten, isolatiemateriaal en ondertapijt. Door uitbreiding

van de verwerkingscapaciteit lukt het Retourmatras en Matras Recycling Europe (MRE), de twee matrasrecyclingbedrijven in Nederland, om respectievelijk 900.000 en 500.000 matrassen per jaar te recyclen. Dat betekent dat nu ongeveer 75% van alle afgedankte matrassen gerecycled wordt. Daarmee is de doelstelling van de sector om per 2028

n dan ligt plots de hele productielijn stil. Downtime. Geen opbrengst, enkel kosten. Als bedrijf krab je jezelf dan even goed achter de oren, als blijkt dat je deze calamiteit met zoiets simpels als een onderhoudsplan had kunnen voorkomen. Gelukkig is het nooit te laat om een onderhoudsplan voor productiemachines op te stellen en voorgoed af te rekenen met onnodige, terugkerende calamiteiten én kosten.

Nu kun je als bedrijf besluiten om zelf zo’n plan op te stellen. Vervolgens maak je een afspraak met een extern servicebedrijf en dat staat een paar keer per jaar stipt op de stoep. Prima! Zolang de orders maar van de productieband rollen, toch? Maar laten we even inzoomen op de bulkwagenvullers en schroeftransporteurs van Van Beek. Dat zijn stuk voor stuk kwalitatief hoogstaande maatwerkoplossingen. Speciaal ontwikkeld voor onze klanten en voorzien van innovatieve, technische snufjes. Dus waarom zou je zo’n onderhoudsplan dan niet onderbrengen bij de maker zelf? Onze engineers hebben de machine bedacht, ontwikkeld en geproduceerd. Proﬁteer daar dan ook van! Onderhoudsplannen gaan verder dan alleen het inplannen van afspraken, het aﬂopen van traditionele servicebeurten en het schrijven van een bezoekverslag. Onze servicemedewerkers zijn onze ogen en oren. Ze voorzien een onderhoudsplan van belangrijke informatie, waardoor onze engineers pro-actief met klanten kunnen meedenken om calamiteiten voor te zijn. Nu weten we veel bij Van Beek, maar ook wij worden nog weleens verrast door het effect dat sommige producten op onze machines hebben. Zo kunnen er gasdampen vrijkomen, die letterlijk het staal van de schroef aanvreten. Dat gaat dus verder dan slijtage door corrosie of erosie. Het controleren van de bladdikte, bladhoogte en zelfs de wanddikte van een behuizing zijn ook onderdeel van het onderhoudsplan. Nu hoor ik je denken, wanddikte? Daar kan toch niks mee gebeuren? Niets is minder waar. Een verticale schroef moet drie keer zo hard draaien om hetzelfde rendement te behalen als een horizontale schroef. Het te transporteren product stuwt zich een weg naar boven en kan letterlijk gaten slaan in een steeds dunner wordende behuizingswand. Dat is specialistische insiderkennis waar externe servicemonteurs nu eenmaal niet over beschikken. Lijkt mij een ‘onderhoudend’ belletje naar Van Beek meer dan waard, toch? Téan van Horssen, teamleider service Van Beek

driekwart van alle afgedankte matrassen te recyclen dus nu al behaald. Momenteel is er vooral sprake van ‘laagwaardige’ recycling in de vorm van onder meer isolatiemateriaal. De Recycling van matrassen bij Retourmatras. (Foto: Marco Vellinga).

sector wil matrassen anders gaan ontwerpen om het ontleden en recyclen te vereenvoudigen. Als onderdelen niet meer verlijmd worden en er een ander soort schuim in zit, kan er straks ook hoogwaardig gerecycled worden, zoals het produceren van nieuwe matrassen uit afgedankte exemplaren.

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_06_kort+column.indd 7

08-04-21 07:50

ENERGIEBESPARING | Henriëtte van Norel | Fotograﬁe: Van Norel

Elke stenengrijper bestaat uit 36 luchtbalgsystemen (6 rijen met elk 6 grijpers en luchtbalgen).

REVISIE STENENGRIJPER BESPAART DUIZENDEN EURO’S De stenengrijpers bij steenfabriek Wienerberger gebruikten (te) veel energie, onder andere door persluchtlekkages. Het bedrijf kon kiezen: een derde compressor bijplaatsen of de lekkages aanpakken. De keus viel op het laatste. Dankzij de lekdetectiespecialist die werd ingehuurd bespaart de fabriek nu jaarlijks duizenden euro’s. 8

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_08_Wienerberger.indd 8

07-04-21 11:35

‘Dit leverde direct een meetbare besparing op van 14 kW per uur ofwel € 3.400 op jaarbasis’

Wienerberger De Winterswijkse productielocatie van Wienerberger is onderdeel van de Oostenrijkse onderneming Wienerberger AG, fabrikant van bouwen bestratingsmaterialen. In Nederland werken zo’n 1.000 medewerkers verspreid over 19 productielocaties met elk zijn eigen specialiteit. Winterswijk is gespecialiseerd in het produceren van handvorm gevelstenen. Dit zijn machinaal vervaardigde keramische gevelstenen, die lijken op ouderwetse handgevormde gevelstenen. Winterswijk produceert dunne Waalformaat gevelstenen en dikke, Engels formaat stenen. Beide formaten zijn in tientallen varianten leverbaar, met verschillende kleurschakeringen, uitstraling en/of samenstelling. Elke variant heeft dus een eigen recept, met steeds wisselende leem- en zandverhoudingen en additieven zoals mangaan, zout, mineralen en kalk. Vermeldenswaardig is dat de leem uit een eigen kleigroeve komt in de Achterhoek. Die kleigroeve stamt nog uit het tertiare tijdperk. Alleen al in Winterswijk rollen jaarlijks 26 miljoen bakstenen (gemeten in Waal-formaat) van de band, omgerekend komt dit neer op zo’n half miljoen bakstenen per week.

Elk type baksteen heeft een eigen recept, met eigen leem- en zandverhoudingen en additieven zoals mangaan, zout, mineralen en kalk.

De steenfabriek in Winterswijk verbruikte al jaren extreem veel perslucht. De grootste energieverslinders waren de vijf, 30 jaar oude stenengrijpers die de ovenwagens volcontinu beladen en ontladen. Elke stenengrijper bestaat uit 36 luchtbalgsystemen (6 rijen met elk 6 grijpers en luchtbalgen). Elke grijper met luchtbalg wordt aangedreven door een pneumatische compactcilinder met een diameter van 80 mm en een slaglengte van 50 mm. Om steeds 36 stenen (een laag) per keer te kunnen oppakken worden de 36 grijpers met behulp van een gelijkloopsysteem elektrisch aangestuurd. Elke stenengrijper verwerkt 100.000 stenen per dag, een half miljoen stenen per week.

SLIJTAGE Het is een relatief eenvoudig, maar zeer gevoelig systeem. Het oppakken van de stenen en het inen uitsturen van de pneumatische cilinders kost veel energie en door het vele openen en sluiten slijten de luchtbalgen relatief snel, waardoor veel perslucht weglekt. Van de drie compressoren die Wienerberger had staan, moesten er twee continu op volle capaciteit draaien om het systeem draaiende te houden, terwijl de derde – verouderde – compressor als backup diende. Om de bedrijfscontinuïteit te garanderen moest ofwel de verouderde compressor vervangen worden, ofwel iets gedaan worden aan de persluchtlekka-

ges. Op advies van de compressorfabrikant koos de steenfabrikant voor dat laatste en klopte aan bij lekdetectiespecialist Airsave.

EERSTE GRIJPER Pim Duterloo, directeur van Airsave, vertelt hoe zijn bedrijf dit project aangepakt heeft. “We gingen van start met één stenengrijper. Daarbij voerden we een complete lekdetectie uit en repareerden de lekkages. Bij veel van de cilinders, luchtbalgen en andere pneumatische componenten constateerden we forse verliezen. Na de inventarisatie hebben we de nodige nieuwe componenten besteld. Tijdens een stopdag zijn we begonnen

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_08_Wienerberger.indd 9

07-04-21 11:35

Uw partner in het ontwerpen, construeren en implementeren van uw totaaloplossing in de bulksector Moortelstraat 20 | Lokeren 09 326 95 85 • www.ventilec.be

WE CHALLENGE YOUR PACKAGING PROJECTS AFZAKKEN – PALLETISEREN – WIKKELEN

Simuleer uw oplossing op onze website!

Uw product efﬁciënt verpakken? +-,"!"/01,1Ɲ("0ǽ+-)01& $/+2)1"+ 1,1*,/1")0ǽ+(("/&'$/,+!01,ƛ"+1,1 %"*&0 %"-/,!2 1"+ǽ &'%")-"+24-/,!2 10+")"++24("2/&$ 3"/-(("+Ǿ01-")"+"+,*4&((")"+ǽ "10"*&Ȓ"+3,)21,*1&0 %"* %&+"0"+)&'+"+ 4/,-2(+/"("+"+Ǿ!&"!,"+41*,"1"+$/,1" %,"3"")%"!"++(2++"+ǽ Ontdek hoe wij uw product kunnen verpakken op ausloos.be

Everveld 23, 3200 Aarschot – +32 16 256734 – sales@ausloos.be – www.ausloos.be

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 10

06-04-21 08:48

ENERGIEBESPARING

met de ombouw. Dit leverde direct een meetbare besparing van 14 kW per uur op ofwel een besparing op jaarbasis van € 3.400. Zo maakten we inzichtelijk wat de te realiseren besparingen konden zijn.”

REDESIGN “Omdat de eerste resultaten verbluffend waren, kregen we direct opdracht om ook een tweede stenengrijper te reviseren in een nieuw project”, zegt Duterloo. Met een team van zes personen werden in vier werkdagen alle pneumatische componenten van de stenengrijpers vervangen: van 5/2-ventielen, pneumatische cilinders, luchtbalgen, slangen, koppelingen en de vingers van de grijpers tot bouten, moeren, ﬁtwerk en slijtagepunten in de draaiende delen. Uit het oogpunt van duurzaamheid en veiligheid werd bij sommige van de componenten, zoals bij de slangen, gekozen voor een iets duurdere versie. Richard Thuis, productieleider bij Wienerberger, legt uit waarom: “Als ergens slangbreuk optreedt in de fabriek, moet een van onze operators zich in de machine

Productieproces Op de productielijn in Winterswijk wordt batchgewijs gewerkt. Na het mengen van de verschillende ingrediënten voor een bepaalde batch, gaat de massa door twee walsen die 3 mm ten opzichte van elkaar staan afgesteld. Van hieruit gaat de massa door naar de pers waar hij nogmaals wordt gemengd, ditmaal op de juiste plasticiteit, zodat vervolgens op de vormband vormelingen kunnen worden vervaardigd. Een batch vormelingen verblijft gemiddeld zo’n drie dagen in een van de 19 droogkamers, die op temperatuur worden gebracht met de restwarmte van de tunneloven. De temperatuur wordt bij de droogovens in stappen opgebouwd van 20°C tot 60°C. Na het drogen gaan de bakstenen naar de zetmachine. Deze legt de bakstenen in een van te voren geprogrammeerd zetpatroon op de ovenwagens. Bij dit zetpatroon is rekening gehouden met een bepaalde tussenruimte, zodat de onderen boventemperatuur van de stenen in de tunneloven gelijk is. Vervolgens wordt elke ovenwagen beladen met 11 lagen steen. Daarna worden de ovenwagens achter elkaar de 65 meter lange tunneloven in gereden. De temperatuur loopt in deze tunneloven geleidelijk op van 300° C aan het begin, tot circa 1100° C in het midden van de oven. Aan het einde van de tunneloven worden de stenen met behulp van een snelkoeler in ongeveer een uur weer teruggekoeld naar circa 300° C. In totaal kunnen 32 ovenwagens tegelijk in de tunneloven, die zeer langzaam van het begin van de oven naar het einde schuiven. Dit hele proces duurt per ovenwagen 5 dagen. Zodra de ovenwagens uit de oven komen, worden ze ontladen en dan worden de stenen uit de verschillende batches door elkaar gemengd, zodat de batches een natuurlijkere uitstraling hebben. Vervolgens worden de stenen verpakt in hoezen en op pallets gezet, klaar voor transport.

manoeuvreren, met alle risico’s van dien. Zo’n potentieel gevaarlijke situatie moet zoveel mogelijk vermeden worden. Airsave adviseerde daarom een duurdere oplossing, die meer bedrijfszekerheid biedt, namelijk slangen met een conische sluiting die werken op basis van lagedruk hydrauliek.” Duterloo beaamt: “De stenengrijper is dus deels gereviseerd volgens de oorspronkelijke speciﬁcaties en deels geredesigned, zodat hij weer voldoet aan de laatste stand der techniek en weer tientallen jaren mee kan.”

‘Dit bespaart niet alleen fors op compressorcapaciteit, maar ook op onderhoudskosten’ WIN-WIN

Monteurs van lekdetectiespecialist Airsave: “Bij veel van de cilinders, luchtbalgen en andere pneumatische componenten constateerden we forse verliezen.”

Nu de eerste twee stenengrijpers onderhanden zijn genomen, is de compressorcapaciteit van de tweede compressor weer grotendeels beschikbaar als backup. “En dit is nog maar het topje van de ijsberg”, zegt Duterloo trots. “Dit jaar staan verdere vervolgacties op de agenda op het gebied van preventief onderhoud en lekkagedetectie. Op basis van de resultaten van de eerste twee stenengrijpers is de verwachting dat de tweede compressor na het volgende project niet meer hoeft mee te draaien. Zo wordt niet alleen fors bespaard op compressorcapaciteit, maar ook op onderhoudskosten. Een win-win situatie dus voor zowel Wienerberger als het milieu.” ●

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_08_Wienerberger.indd 11

07-04-21 11:35

AUTOMATISERING | Leendert van der Ent

Met de opkomst van smart industry en het Industrial Internet of Things neemt de zorg over de veiligheid van digitale systemen in de industrie toe. Wat moeten bedrijven doen om de digitale veiligheid te waarborgen? Vincent Wagenaar, general manager van industriële automatiseerder HMS Networks Benelux, noemt de digitalisering van de industrie een positieve ontwikkeling, “zolang digitalisering en digitale veiligheid maar hand in hand gaan.” De vraag is of dat voldoende gebeurt. Nederland zit in de kopgroep wat betreft industriële automatisering en digitale infrastructuur, maar scoort tamelijk laag op cyberveiligheid. Dat concludeerde accountants- en advieskantoor PwC in februari 2021. Even googelen levert artikelen op over recente hacks bij tapijtfabrikant Desso, bandenfabriek Apollo Vredestein, farmaceut MSD, Pilz automatisering en Machinefabriek Almi. De gevolgen van die hacks lopen uiteen van kortstondige downtime en systeemfalen tot virussen en malware die diep in het systeem doordringen. Dit kan diefstal van informatie, onvoorspelbaar gedrag, kwaliteitsproblemen en zeer hoge kosten tot gevolg hebben.

SMART INDUSTRY EN IIOT KUNNEN 100% VEILIG

TIJDELIJK “Nieuws over dat soort incidenten verhoogt het veiligheidsbesef tijdelijk”, zegt Wagenaar, “maar de aandacht ebt even snel weer weg. In Nederland voelen we ons over het algemeen veilig, security is niet van nature ons eerste aandachtspunt. Gebruikers hebben vooral interesse in bepaalde aspecten van digitalisering, zoals predictive maintenance, en wat dat oplevert. Maar één ding is zeker: als je gehackt wordt, levert dat heel weinig op. Veiligheid is een randvoorwaarde voor mogelijk voordeel. Toch is cyberveiligheid niet systematisch geïntegreerd in het denken en handelen hier.” Zo’n gebrek aan veiligheidsbesef uit zich bijvoorbeeld in de aanschaf van ‘slimme’ schakelaars en thermostaten,

Tips • Maak cybersecurity standaard onderdeel van elk ontwerp • Check certiﬁcering leveranciers • Check certiﬁcering van toeleveranciers Let ook op: • transparantie over veiligheidsmaatregelen • dubbele authenticatie • meerstaps-verdediging tegen aanvallen • penetratietesten • audit trail • closed source software • beveiliging van de hardware

die gebruikt worden in de gebouwautomatisering. Wagenaar: “Sommige van die apparaten zijn makkelijk binnen te komen. Dat klinkt onschuldig. Maar bedenk eens wat er gebeurt als een hacker van schakelaar via router en laptop uiteindelijk de fabriek binnenkomt. Een systeem is zo sterk als de zwakste schakel.”

DOORVRAGEN Iedereen die bezig is met smart industry moet digitale veiligheid dus serieus nemen. “Bedrijven kunnen niet alles zelf weten, maar ze zouden security wel op kunnen nemen als standaard onderdeel van het ontwerp”, zegt Wagenaar. “Een tweede tip is dat bedrijven in het offertetrajcet goed naar de

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_12_Cybersecurity.indd 12

07-04-21 12:22

‘Veiligheid is een randvoorwaarde voor mogelijk voordeel’

Cyberveiligheid moet systematisch geïntegreerd worden in het denken en handelen in de Nederlandse industrie. (Foto: Adobe Stock)

certiﬁcering van de leveranciers vragen, en naar de beveiliging van hard- en software. Rond ISO27001 zit bijvoorbeeld een addertje onder het gras. Die standaard bestaat uit heel veel verschillende onderdelen waarvan een bedrijf zelf de scope kan bepalen. Zo’n bedrijf hoeft dus niet alles wat binnen ISO27001 benoemd wordt, toe te passen om

zichzelf toch ‘ISO27001-gecertiﬁceerd’ te mogen noemen. Het gaat er dus om, dat leveranciers kunnen aantonen, dat ze aan alle cybersecuritygerelateerde onderdelen van die standaard voldoen.” Klanten moeten dus vragen – en doorvragen, vindt Wagenaar. “Werken de leveranciers zelf ook met toeleveranciers die alleen best practices

toepassen? Hoe transparant is de leverancier in zijn security aanpak? Hanteren ze een verdediging in meerdere stappen tegen aanvallen?”

BEWUST Wagenaar wil managers in de industrie niet bang maken, maar wel bewust van digitale veiligheid.

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_12_Cybersecurity.indd 13

07-04-21 12:22

.(.&RQXV0ROHQPHW JURRWVWHXLWYRHULQJHQ QDDUFDSDFLWHLWHQ RQGHUDDQGULMYLQJ

'HPHHVWYHHO]LMGLJH 0ROHQYRRUYHUNOHLQHQ RQWNORQWHQ KHUYHUZHUNLQJ ZZZNHPXWHFFRP_VDOHV#NHPXWHFFRP

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 14

07-04-21 15:33

AUTOMATISERING

Een fabriek koppelen met internet, bijvoorbeeld via IIOT, klinkt kwetsbaar, maar hoeft dat niet te zijn, verzekert hij. “Een ﬁrewall alleen is niet voldoende. Maar als je veiligheid serieus neemt, kan het honderd procent veilig. Als specialist in industriële automatisering steken wij voor onze producten de hand in het vuur.”

BESCHIKBAARHEID Ook belangrijk is dat veiligheid niet ten koste gaat van de productiviteit. “Cybersecurity staat bij HMS Networks centraal, maar wel altijd in combinatie met gebruiksgemak en optimale beschikbaarheid van de systemen”, zegt Wagenaar. “Traditioneel is beschikbaarheid een van de belangrijkste drivers in de operationele technologie, terwijl dat in de informatietechnologie minder prioriteit heeft. Maar

Vincent Wagenaar, general manager van industriële automatiseerder HMS Networks Benelux: “Als je veiligheid serieus neemt, kan het honderd procent veilig.” (Foto: HMS)

waar IT ingezet wordt voor operationele technologie, is beschikbaarheid leidend.” Om ervoor te zorgen dat veiligheid en beschikbaarheid in balans zijn, ontwikkelen HMS Networks en collegabedrijven hun producten conform de industriestandaarden ISO27001 en IEC62443-4-1 voor ‘connected devices’. Bedrijven die deze standaarden volgen, hebben cybersecurity volledig geïntegreerd.

TESTEN “Bovendien onderwerpen wij onze producten aan penetratietesten door een cybersecuritybedrijf als NVISO”, legt Wagenaar uit. “We zorgen voor een ‘audit trail’ die alle events logt, zodat je zo nodig kunt reconstrueren wat er is gebeurd en daar maatregelen op kunt nemen. Helaas gaan lang niet alle bedrijven in onze branche zo te werk – en

HMS Networks De naam van het Zweedse HMS Networks staat voor ‘Hardware Meets Software’, het snijvlak van operationele technologie (OT) en informatietechnologie (IT). Het bedrijf maakt producten voor de communicatie in machines, tussen machines en van machines naar managementsystemen. In de industriële automatisering van onder andere Siemens, Rockwell en Atlas Copco zitten hard/softwaremodules van HMS Networks. Als gevolg van die activiteiten runt HMS Networks de grootste machine-IIoT cloud ter wereld (https://www.ewon.biz/products/Talk2M). HMS Networks heeft recent als eerste een industriële 5G router op de markt gebracht.

niet al hun klanten weten dat. Kwetsbaarheden ontstaan door oplossingen die niet voldoen aan de actuele veiligheidseisen. Daarom vermijden wij ook open source software-onderdelen, omdat een gepubliceerde kwetsbaarheid razendsnel door hackers kan worden benut, terwijl een oplossing tijd kost.”

MENSELIJKE FOUT Uiteindelijk zijn het vaak menselijke fouten, bijvoorbeeld slordig omgaan met inloggegevens, waardoor het in de praktijk fout gaat. “Technologieproducten kunnen menselijke fouten niet voorkomen”, zegt Wagenaar, “maar wel verminderen. Het is daarom bijvoorbeeld belangrijk dat leveranciers altijd met dubbele authenticatie werken; niet één wachtwoord, maar twee wachtwoorden op twee verschillende apparaten die moeten samenkomen om een systeem te kunnen binnenkomen.”

‘Kwetsbaarheden ontstaan door oplossingen die niet voldoen aan de veiligheidseisen’ SECURITY ON CHIP Goede hardware maakt hacken moeilijker, ook als mensen fouten maken. “Onze nieuwste producten hebben ‘security on chip’”, geeft Wagenaar als voorbeeld. “Daarbij zit de embedded software in de hardware vergrendeld. Veiligheid is als het ware ingebakken. Door de veiligheid nog een niveau dieper in te bouwen, wordt het moeilijker om toegang tot wachtwoorden en veiligheidscertiﬁcaten te krijgen. Zo neemt de kwetsbaarheid voor menselijke fouten af.” ●

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_12_Cybersecurity.indd 15

07-04-21 12:22

Het TUNEN van doseersluizen en wisselkleppen zorgt voor een Group

opmerkelijk hogere productiewinst

• Langere levensduur • Hogere betrouwbaarheid • Gevoelige kostenbesparing • Stabiele productiecapaciteit

sense common sense

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 16

www.uptivalves.com

06-04-21 08:49

EXPERT OP HET GEBIED VAN PROCESINSTRUMENTATIE ATIE NIVEAUSCHAKELAARS NIVEAUSCHAKELAA ARS VOOR SOLIDS A

Non-Contact Instant Measurements Continuous Reliable Readings

www.MoistTech.com +1 941.727.1800

ROTONIVO OTONIVO D DRAAIVLEUGEL

MONONIVO TRILSTAAF

RF R F NIVO RADIO-FREQUENT R ADIO-FREQUENT

CA CAPANIVO APANIVO CAPACITIEF CAPACITI APACITIEF F

VIBRANIVO TRILVORK

Bandwegers Rice Lake Weighing Systems Europe B.V. Weiland 11 6666 MH Heteren +31 (0)26 4721319 www.ricelake.com

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 17

+31 (0)78 - 681 39 77 | info@lansnivotherm.nl | www.lansnivotherm.nl

06-04-21 08:49

LADEN EN LOSSEN | Henriëtte van Norel | Fotograﬁe: Van Norel

KRATTENSTAPELAAR DOET HET ZWARE WERK Bij peenteler In ’t Zandt worden dagelijks 12-15 ton wortels in kratten gestapeld. Tot voor kort ging dat met spierkracht. Nu nemen een robot-krattenstapelaar en een transportsysteem het zwaarste werk over. Peenteler In ’t Zandt wast en sorteert 60 tot 75 ton wortelen per week. De wortels worden opgeslagen in kratten, die gevuld zo’n 10 tot 20 kilo per stuk wegen. Die werden altijd door mensen op pallets getild, 12 lagen hoog, tot een hoogte van 2.60 meter. Loodzwaar werk dat uit ergonomisch oogpunt beter kon. De oplossing lag in een gerobotiseerde krattenstapelaar.

afmetingen, kunnen hanteren. Bovendien moest hij ook twee verschillende typen pallets – europallets met een afmeting van 1.20 meter bij 80 centimeter en blokpallets van 1.20 meter bij 1 meter – kunnen beladen met 8 tot 14 lagen kratten. Per uur moesten 550 kratten worden gehandeld. Op hoeveel pallets dat uitkomt, hangt af van het type pallet. Op een blokpallet passen 70 kratjes en op een europallet 40.”

EISENPAKKET De keuze viel op een Eterpol robot-krattenstapelaar, in combinatie met een 30 meter lang elektromechanisch transportsysteem. Dirk Wiermans, technisch manager bij Elsto Services, dat het systeem ontwierp en leverde, legt uit aan welke eisen de stapelaar moest voldoen. “De robot moest twee verschillende soorten kratten, namelijk klapkratten en vaste kratten met elk hun eigen

De Eterpol heeft niet alleen een groter bereik, maar kan ook meer werk verrichten in minder tijd.

EXTRA UITDAGING “Een extra uitdaging was de beperkte opstellingsruimte van 75 vierkante meter”, zegt Wiermans. “Dat was een harde eis om te zorgen dat de medewerkers aan de sorteerder ongehinderd hun werk konden blijven doen. Verder moest er ook een 30 meter lang transportsysteem op maat worden gemaakt. En de bovenste laag kratten op de pallet moest steeds worden afgedekt met een plastic vel om de wortels niet uit te laten drogen.”

ROBOTKOP OP MAAT Met dit eisenpakket in de hand ging Elsto Services aan de slag met het ontwerpen van een robotkop op maat voor een ‘refurbished’ standaard robot van ABB. Vanaf het begin was duidelijk dat de nieuwe kop moest bestaan uit vier grippers, namelijk voor het hanteren van de twee verschillende

Eterpol robot stapelt kratten met wortels op pallets.

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_18_Krattenstapelaar.indd 18

07-04-21 11:36

Vuile peen wordt ontdaan van aanhangende grond bij peenteler In ’t Zandt.

maten kratten en voor de twee palletvarianten. De pneumatisch aangedreven grippers worden volledig bestuurd vanuit een PLC, die is ondergebracht in een besturingskast die elders staat opgesteld. Voor elke functionaliteit is een eigen type gripper toegepast. Moeilijkheid hierbij was dat het ‘pakken’ van de kratten van binnenuit niet mogelijk was vanwege de vershoudfolie die over de bovenste laag kratten wordt gespannen op het afweegpunt aan de sorteerder. Een geïntegreerde teller geeft de operator aan het sorteerstation een seintje als de laatste kratten voor één pallet worden gevuld. Die voorziet de kratten dan van een afdekfolie. De robot pakt de kratten steeds per twee op. Om dit te kunnen realiseren worden de kratten altijd volgens een bepaald patroon zonder tussenruimte geplaatst. Zo worden de pallets dus niet alleen

In ‘t Zandt In ’t Zandt maakt samen met nog een tweede bedrijf deel uit van het samenwerkingsverband VersePeen in Noord-Limburg en is als zodanig aangesloten bij telersvereniging Fossa Eugenia. De afzet van de peen gaat via Fossa Eugenia. In ’t Zandt teelt peen op circa 35 hectare en levert aan distributiecentra voor onder andere supermarkten, groothandelaren en de verwerkende industrie.

strakker, maar ook steviger gestapeld. Bij het oppakken van de kratten van de buitenkant is het van belang dat die, ondanks de snelheid waarmee gestapeld wordt, niet in elkaar worden gedrukt.

PALLETBELADING Gemiddeld wordt gedurende een dag ongeveer vier uur gesorteerd op de lijn. Bij aanvang geeft de operator de gewenste recepturen in op het touchscreen van de PLC. Per recept is beschreven welk type pallet er moet worden beladen met welke kratten en welke sortering er gemaakt dient te worden. Wiermans: “Voor de kratten en de pallets hebben we een elektromechanisch aangedreven transportsysteem geëngineerd en op maat gemaakt. Voor de kratten werken we met transportbanden en voor de pallets mets een kettingtransporteur. Beide systemen worden aangestuurd met Elsto Drives & Controls componenten. Zodra de kratten op het einde van de transportbanden komen, detecteren ingebouwde sensoren of het juiste type krat voorbij komt. De sensoren sturen signalen naar de PLC en vervolgens instrueert de lijnbesturing de robot waar de krat moet worden geplaatst. De stroomopname van de geautomatiseerde krattenstapelaar komt omgerekend neer op circa 15-20 Ampère. Rekening houdend met beperkte opstellingsruimte zijn we er toch in geslaagd om aan bijna alle eisen te voldoen. En er waren nogal wat variatiemogelijkheden, zoals de diverse laaghoogtes (van 8 tot 14 lagen), vier verschillende sorteringen, vaste krat-

ten en klapkratten, hoge en lage kratten, alsmede euro- en blokpallets. Bij slechts één stapelpositie van al deze variaties was het niet mogelijk om de 14 lagen te halen, omdat de reikwijdte van de robot niet groot genoeg was. Maar we zijn achter de schermen hard aan het denken over een oplossing om ook dit te ondervangen.”

‘Een extra uitdaging was de beperkte opstellingsruimte van 75 vierkante meter’ HELE AGRISECTOR Volgens Wiermans kan de gerobotiseerde Eterpol krattenstapelaar van Elsto Services een wereld van verschil gaan maken op het gebied van ergonomie in de agrisector. Voorheen werd namelijk uitsluitend gewerkt met pick and place-spots, waarbij altijd dezelfde weg moest worden afgelegd. De Eterpol heeft niet alleen een groter bereik, maar kan ook meer werk verrichten in aanzienlijk minder tijd. In het kader van procesoptimalisatie is de robotoplossing met elektromechanisch transportsysteem echt een uitkomst voor de mensen die nu het zware werk doen in de agrisector. ●

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_18_Krattenstapelaar.indd 19

07-04-21 11:37

MENGEN | Tekst: Mieke Roth | Beeld: Mieke Roth

CONTINU WEGENDE MENGER MENGT E Bij grote volumes is nauwkeurig mengen niet eenvoudig. Met de mengstraat van EMT kunnen volumes van 20 tot 200 ton per uur exact gemengd én gecoat worden.

Hogesnelheids-machine (80 ton per uur) voor het afvullen van bigbags of zakken van 500-1.500 kg..

De weegbunkers zijn open aan de bovenkant en kunnen geladen worden met een loader met schepbak.

Weegbunker Loss in weight systeem De snelheid van de band en de hoogte van de schuif worden automatisch geregeld.

op loadcells

Digitaal weegsysteem regelt de dosering.

2 20

De grondstoffen worden in lagen op de afvoerband gelegd. In de mengvijzel worden ze uiteindelijk gemengd.

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_20_Infographic_Mieke Roth.indd 20

07-04-21 11:37

EN COAT EXACT Weighcont continu wegende menger De hele machine wordt bestuurd vanuit een pc en kan aan een netwerk aangesloten worden. Daardoor is er complete controle over de kwaliteit van het mengsel. Elke weegbunker heeft een groot display dat informatie geeft over het type materiaal en het gewicht van de grondstoffen in de weegbunker. Tijdens het mengen laten de weegbunkers tegelijkertijd hun product op de afvoerband lopen. De mengvijzel achter de afvoerband zorgt ervoor dat de mengkwaliteit gewaarborgd is. Het aantal weegbunkers dat kan worden geschakeld is ongelimiteerd.

Weegbunkers

Rvs driefractiezeef Een grof en een ﬁjn zeefdek scheiden de te grote en te kleine korrels van de juiste maat korrels.

Coating

Mengvijzel voor de Weighcont Blender

Richting vulmachine

Driefractie zeef

Product van juiste maat. Grof product. (Het ﬁjne product komt uit een buis die hier niet te zien is.)

Een rvs vijzel achter de uitloop van de transportband waarborgt de menging. Hier kunnen ook microcomponenten of vloeistoffen toegevoegd worden als die nodig zijn voor de blend.

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_20_Infographic_Mieke Roth.indd 21

3 21

07-04-21 11:38

INTERNATIONAAL | Redactie Proces Media

SOLIDS PROCESSING WORLD HELSINKI, FINLAND

GEVAARLIJKE STOFFEN MASSAAL AANGEMELD Vanuit Helsinki meldt de ECHA, verantwoordelijk voor de verwerking van gegevens van gevaarlijke chemische stoffen in de EU-database SCIP, dat er sinds begin 2021 5 miljoen meldingen zijn gedaan over de aanwezigheid van deze stoffen. Bedrijven zijn sinds 5 januari verplicht om ‘Substances of Very High Concern’ (SVHC’s) in hun producten aan te melden. Die stoffen komen de komende maanden online te staan. Het gaat om SVHC’s van de kandidatenlijst op de EU-markt. Meer transparantie rondom de aanwezigheid van deze chemicaliën moet ertoe leiden dat consumenten beter overwogen keuzes kunnen maken bij hun aankopen. Ook moet het recyclingprocessen eenvoudiger maken. ●

BURY ST EDMUNDS, VK

MEGA-VEEVOEDERFABRIEK De Britse veevoederproducent AB Agri meldt via LinkedIn dat het bedrijf van plan is om bij voorkeur in Bury St Edmunds (in het oosten van Engeland) de grootste hightech veevoederfabriek in de regio neer te gaan zetten. De molen moet 1 miljoen ton varkensen kippenvoer per jaar gaan produceren. AB Agri kiest voor deze locatie vanwege de goede verbindingswegen, maar wijst erop dat ze nog geen toestemming van de lokale autoriteiten hebben en dat de bouw dus nog niet zeker doorgaat. De extra productielocatie zou nodig zijn, omdat er in het VK een schreeuwend tekort dreigt aan veevoeder. ●

CLICHY, FRANKRIJK

ZOUTMIJNEN IN ANDERE HANDEN Het Franse Salins, een van de grootste Europese zoutproducenten en bekend van consumentenmerken als ‘Baleine’, wil zijn zoutspecialiteitentak aan chemiebedrijf Nouryon verkopen. Het gaat om de productielocaties in Hengelo, het Deense Mariager, en het Zweedse Gotenburg. Als de deal in de tweede helft van 2021 rond is, zal Nouryon hoogzuiver vacuümzout gaan leveren aan Salins vanuit de zoutmijnen in Hengelo en Mariager. De overname betekent dat zo’n 250 medewerkers van Salins naar Nouryon gaan. Volgens Nouryon zal de acquisitie een impuls geven aan de ontwikkeling van specialiteitenzouten in het Midden-Oosten, het verre oosten en Noord- en Zuid-Amerika. ●

REGENSDORF, ZWITSERLAND

GERICKE STERKER IN MIDDEN-OOSTEN De Gericke Groep heeft zijn wereldwijde netwerk versterkt met nieuwe partners in het Midden-Oosten en Egypte om daar zijn positie te versterken. Door COVID-19 en de daarmee samenhangende reisbeperkingen beseft de producent van bulkgoedtechnologie dat samenwerking met lokale partners belangrijker dan ooit is om zo expertise, waarde en vertrouwen in al zijn kernregio’s te kunnen bieden. Met de aanstelling van Adoset Trading & Oil Services uit Abu Dhabi en het zusterbedrijf IServe voor contractwerk in Egypte, zegt Gericke een gevestigde en ervaren partner in de genoemde gebieden te hebben gevonden. Naast hun thuislanden dekken de twee ook Saoedi-Arabië, Oman, Koeweit, Qatar, en desgewenst andere regio’s. ●

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_22_Internationaal.indd 22

07-04-21 12:23

GOLUB-DOBRZYŃ, POLEN

OVERNAME DIERVOEDERFABRIKANT Koninklijke De Heus heeft zijn positie in Polen versterkt met de acquisitie van Golpasz SA, producent van complete diervoeders. De overname werd deﬁnitief na akkoord van de Poolse mededingingsautoriteiten. Met een productie van zo’n 500.000 ton voeders mag Golpasz zich marktleider noemen in kalkoenvoer op de Poolse markt. Het bedrijf is ook de onbetwiste nummer 1 in vleeskuikenvoer. De koop past in de ambitie van De Heus om zijn koppositie in Polen te versterken. Golpasz maakt ook voer voor varkens, vlees- en melkkoeien en divers gevogelte. Met deze aankoop versterkt De Heus vooral zijn positie in Zuid-Polen. ●

NORILSK, RUSLAND

VERGRUIZERS VOOR NIKKELMIJN Het Finse Metso Outotec gaat verkleiningsapparatuur leveren aan mijnbouwbedrijf Norilsk Nickel in Rusland om de apparatuur op de Talnakh-locatie te vervangen. Verscheept worden een SAG-molen (voor semi-autogeen slijpen), twee balmolens, 36 MW aan vermogen en twee stenenvergruizers. De leverancier gaat ook de reserveonderdelen en gebruiksartikelen leveren, waaronder metalen molenbekledingen en gaat toezien op de installatie van de apparatuur. Oplevering staat gepland voor 2022. Met de vernieuwingsslag moet de mijnbouwlocatie zijn volume vergroten en efﬁciënter gaan opereren. ●

KRSKO, SLOVENIË

ONDERZOEKSCENTRUM VOOR SORTEERINNOVATIE

NEUTRAUBLING, DUITSLAND

KRONES STEUNT CIRCULARITEITSPLAN EU Krones sluit zich aan bij het EU-actieplan voor een circulaire economie en gaat meepraten binnen het hiervoor opgerichte platform. Dit initiatief is in maart 2020 opgezet door de Europese Commissie met als doel te komen tot een pan-Europese aanpak op dit gebied. Krones gaat zich nu op acht punten voor circulariteit inzetten, waaronder het geschikt maken van rPET voor recycling; het ontwikkelen van secundaire verpakkingen zonder plastic; het werken aan recyclebare verpakkingsontwerpen; het stimuleren van circulair verpakken door klanten te helpen om hernieuwbare verpakkingen te gebruiken op bestaande lijnen; en het maken van een einde aan losse doppen door te kiezen voor sluitingen die permanent aan de ﬂessen vastzitten. ●

Stadler heeft een nieuw testen innovatiegebouw geopend bij zijn productielocatie in het Sloveense Krsko voor demonstraties en trainingen op het vlak van sorteertechnologie van afvalstromen, met name plastics. Met het centrum richt de producent van afvalsorteertechnologie zich op de wereldmarkt. Op de demolocatie is het hele sorteerproces te zien, zoals de toevoer, het verwijderen van etiketten, ballistische scheiding, het verwijderen van ferro en non-ferro-materialen, toepassing van de nieuwste NIR-technologie, en tot slot het transport met lopende banden en schroeven. De focus ligt speciﬁek op plasticscheiding en recycling van PET-, HDPE- en PP-ﬂessen en HDPE-folies. ●

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_22_Internationaal.indd 23

07-04-21 12:23

MARKTNIEUWS

NIEUWE OPSLAG TYPHOON Het Belgische Typhoon heeft onlangs een nieuwe opslaglocatie in gebruik genomen. Deze ‘dome’ is feitelijk een uit nood geboren overkapping van een bestaande parkeerplaats. Door corona kon het bedrijf zijn goederen – industriële stofafzuiginstallaties, pneumatisch transportsystemen, ventilatoren, radsluizen en andere luchttechnische componenten – een tijd lang niet plaatsen bij zijn klanten. Al deze installaties moesten

dus tijdelijk opgeslagen worden. Hiervoor werd snel een 14,5 meter hoge doorzichtige folie koepel geplaatst over het 1.200 m2 grote parkeerterrein van Typhoon. Het doorzichtige dak zorgt ervoor dat er overdag geen extra verlichting nodig is. Het gebouw is ook voorzien van elektrische laadpalen. Typhoon +32 (0)56 694 650 www.typhoon.be.

GROOTSTE CONUSMOLEN OOIT Voor een melkpoederproducent heeft Kemutec een speciale conusmolen ontwikkeld, de CM800. De fabrikant noemt het misschien wel de grootste conusmolen ooit. Hij is bestand tegen een explosie van 10 bar. De molen is de grootste in een serie die loopt van labschaal tot bulkproductie. Conusmolens worden vaak toegepast in de voedingsindustrie omdat ze zowel op hoge als lage snelheid een breed scala aan producten voorzichtig kunnen vermalen. De KEK molens zijn hygiënisch ontworpen en dus eenvoudig en snel reinigbaar. Desgewenst kunnen ze geleverd worden in CIPuitvoering. Ze zijn ook zeer geschikt voor zuiveltoepassingen, omdat ze ook kleverige en vettige poeders efﬁciënt kunnen verkleinen. Bovendien genereren ze weinig stof. Ook kunnen ze geïntegreerd worden in een vacuüm transportsysteem. Conusmolens worden onder meer gebruikt om

aardappel- en havervlokken te breken en verdichten, kristalsuiker naar poedersuiker te verkleinen, zuivelpoeders te verdichten, dextrose te granuleren, chocolade/crème biscuits en andere zoetwaren te herverwerken, diverse fracties paneermeel te produceren, kruiden te mixen en smaakstoffen te ontklonten en te zeven. Buiten de voedingsindustrie worden de molens ook toegepast voor het nat en droog granuleren van vulstoffen voor medicijnen en het herverwerken van tabletten, en voor het produceren van waspoeders en het herverwerken van vaatwastabletten en zeepvlokken. Kemutec +44 (0)1625 412 000 www.kemutec.com

INFORMATIEFOLDER Hethon heeft al zijn technische oplossingen op een rij gezet in een Informatiefolder. Het gaat om oplossingen

voor bekende ergernissen, zoals product dat aan de machine blijft kleven; product dat niet lekker loopt en stofvorming bij het legen van zakken in de bak. Hethon levert doseer- en weeginstallaties, bigbag-installaties, zakkenstortkabinetten, pompen en afsluitkleppen, draaiende doorvoeren, niveaumeters en turnkey-oplossingen die korte metten maken met deze problemen. In de folder zijn ook de kleurgecodeerde hoppers van het bedrijf terug te vinden, van extra slijtvaste hoppers tot de unieke FDA/ ATEX-hoppers. De folder is te downloaden via http://bit.ly/Hethon-folder. Hethon

De Dome van Typhoon dient als opslaglocatie.

+31 (0)74 250 0555 www.hethon.nl

(advertentie)

Al 60 jaar het vertrouwde adres voor weegbruggen, weegplateaus, containerwegers, kalibraties… L.R. Beijnenlaan 8, 6971 LE Brummen | Tel. 0575-561208 | E. info@smitsenco.com | www.weegbruggen.nl

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_24_Marktnieuws.indd 24

07-04-21 12:24

SCHROEFWARMTEWISSELAARS VOOR TONERPRODUCTIE

VLAMDETECTIEKENNIS ONLINE DELEN Tijdens de online kennisdagen Industriële Veiligheid die de FHI op 21-22 april 2021 organiseert, geeft ook gas- en vlamdetectiespecialist Peter Adema een presentatie. Op donderdag 22 april legt de specialist

van Hitma uit wat de juiste vlamdetectietechnologie is voor een bepaald proces of installatie. Adema laat zien dat er diverse soorten branden zijn met elk een eigen ‘karakter’. Hij bespreekt de verschillen tussen vlamdetectoren, gaat in op de risico’s van verkeerde keuzes en laat zien dat er een passende vlamdetectietechnologie is voor elke situatie. Andere sprekers op het online event gaan in op risicomanagement, functionele veiligheid en aansprakelijkheid. Zowel kennispartners als bezoekers kunnen via het Webinar-platform vanuit de eigen locatie deelnemen aan het online event. Aanmelden kan via de website van FHI: (https://fhi.nl/industrieleveiligheid). Hitma +31 (0)297 514 614

Vlamdetector van Hitma.

www.hitma.nl

De Belgische tonerfabrikant Xeikon gebruikt dubbel uitgevoerde schroefwarmtewisselaars van Van Beek om zijn tonerpoeders te beschermen tegen kritische smelttemperaturen. Door een wijziging in de grondstoffen, en daarmee het smeltgedrag van de toners, moest Xeikon op zoek naar een transporteur met een in-line warmteafvoer. De nieuwe, gekoelde schroeven voorkomen klontvorming. Ook zijn ze simpel en snel te reinigen als de lijn omgesteld wordt naar een andere kleur toner. Van het aanhangende poeder wordt 90% automatisch met perslucht weggeblazen. Uittrekbare rails zorgen ervoor dat de schroeven eenvoudig uitgenomen en verder gereinigd kunnen worden. Dit levert Xeikon een halve dag tijdwinst op.

Mario Discart, production engineer bij tonerfabrikant Xeikon. Van Beek +31 (0)416 375 225 www.van-beek.nl

(advertenties)

Masterpack Group is a developer and manufacturer of high end Big Bag solutions, with over 100 years of experience. With our head office and R&D department in The Netherlands, a Sales office in the USA and 4 production sites in the Far East we serve customers and partners in almost every country in the world. Masterpack Group exceed expectations with custom made solutions. In the last decade we have developed a Modified Atmospheres Packaging system which creates new possibilities in sustainable storage and transport from the most delicate products in the food- and pharmaceutical industry to the most extreme in materials and conditions in mining and chemicals: we are able to pack and protect it.

YOUR PRODUCT OUR CONCERN

www.masterpackgroup.com Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_24_Marktnieuws.indd 25

07-04-21 12:25

High Speed big bag opzak machine Capaciteit: 50 tot 70 Ton m3 120 zakken van 1000 tot 1250 kg per uur.

EMT is producent van meng machines, vulinstallaties en transportsystemen voor big bags van 100 tot 1200 kg en voor 25 tot 50 kg zakken. Weighcont Mengsysteem Volledig automatisch. Op maat gemaakt. Ongelimiteerd aantal weegbunkers. Capaciteit:10 - 200 ton per uur.

Shamrock Blender Capaciteit van 25 tot 70 ton/m³ per uur Machine grootte 4.5 - 5,4 - 7 - 9- 11.5 en14 ton per charge. h

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 26

Uw contact persoon is Gustaaf Zeeman EMT, Molenpad 10, 1755EE ‘t Zand. N-H. www.emt.tech e-mail: emt@emt.tech Tel: 0224 591213

06-04-21 08:49

AGENDA

IN DE KOMENDE NUMMERS

Voor meer cursussen en evenementen, zie www.solidsprocessing.nl/events

●

Studenten aan de WUR kunnen sproeidrogen en agglomereren wetenschappelijk onderzoeken dankzij de aanschaf van een forse pilotinstallatie.

●

Machinale reiniging van combinatiewegers, cruciaal voor het portioneren van kleinere grammages, voorkomt dat deze installaties een bron van contaminatie worden.

●

Vonkendetectie in stroopwafelfabriek houdt familiebedrijf uit de brand.

Het volgende nummer van Solids Processing verschijnt op 15 juni 2021. Mis ’m niet! (advertenties)

19-23 april 2021 Storage and Discharge of Powders and Bulk Solids online 5-daagse, Engelstalige cursus over de opslag en stroming van bulkgoederen. Aandacht voor de voor- en nadelen van veel gebruikte oplossingen (trechters, silo’s, containers en bunkers), stromingseigenschappen en het ontwerp van opslagsystemen. Elke online-sessie duurt 3 uur. 21-22 april FHI Kennisdagen Industriële Veiligheid online 2-daags, online event over fysieke veiligheid in de maak- en procesindustrie. Organisatie en aanmelding: Federatie van Technologiebranches FHI, https://fhi.nl/industrieleveiligheid.

Band-, schroef- en kettingtransport Beladingsbalgen Bigbag-handling Elevatoren

10-14 mei 2021 Pneumatic Conveying of Bulk Solids online 5-daagse, Engelstalige cursus over de diverse aspecten van pneumatisch transportsystemen, systeemkeuzecriteria en ontwerptechnieken. De online-versie van deze cursus is opgesplitst in 5 sessies van elk drie uur. 6-7 oktober 2021 Solids Rotterdam Rotterdam 8e editie van de vakbeurs voor bewerking, opslag en transport van droge bulkgoederen. Gelijktijdig met Pumps & Valves en M+R. 6-7 oktober 2021 M+R Rotterdam Rotterdam Nieuwe vakbeurs voor meet- , regel- en analyse instrumentatie en automatisering, naast Solids en Pumps & Valves.

Wij leveren complete installaties voor ontstoffing, luchtreiniging en pneumatisch transport Technieken voor o.a.: Ͳ Ontstoffing van productieruimtes (MAC) Ͳ Reduceren van geuremissies (NER) Ͳ Reduceren van stofemissies (NER) Componenten die wij o.a. kunnen leveren: Ͳ Natfilters Ͳ Droogfilters Ͳ Cyclonen Ͳ Gaswassers Ͳ Naverbranders Natfilter met slibtransporteur

Projecten kunnen turn-key worden uitgevoerd Wij garanderen de emissie & grenswaarden Engineering, bouw en onderhoud in eigen beheer

Naverbrander (RTO)

Hoogrendement multi-cycloon

Mesys Industrial Air Systems BV Molenstraat 27, 6914AC Herwen

www.mesys.nl

+31 (0) 316 248744

Info@mesys.nl

Solids Processing | nr. 2 | april 2021

SOL002_27_Agenda.indd 27

07-04-21 16:15

UW PARTNER IN ULTRASOON INSTRUMENTEN Lek Detectie Lager Conditiebewaking Lager Smering Condenspot & Afsluiter Elektrische Ontladingsdetectie

TRAINING CAT I & CAT II Ultrasound Training On-site Implementatie Training $SSOLFDWLH6SHFLȴHNH7UDLQLQJ

TECHNISCHE ONDERSTEUNING Kostenloze ondersteuning & software Online Training Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…)

UE SYSTEMS Windmolen 20 7609 NN Almelo The Netherlands T: +31-546-725125 E: info@uesystems.eu W: www.uesystems.eu

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 28

NEEM CONTACT OP MET UE SYSTEMS VOOR EEN DEMONSTRATIE

06-04-21 08:49

INHOUD

30 AUGMENTED REALITY MEEKIJKEN OP AFSTAND MET SLIMME BRIL Bij Engie in Terneuzen hebben medewerkers ervaring opgedaan met smart glasses van het Antwerpse Iristick. Als consumenten-gimmick is de slimme bril niet aangeslagen, maar voor industrieel gebruik biedt de doorontwikkelde versie allerlei voordelen. Een speciale ATEX-versie is in de maak.

32 AANDRIJFTECHNIEK PREVENTIEF ONDERHOUD EN MEEDENKEN BEPERKT STILSTAND Suikerwerkfabriek Matthijs werkt voor onderhoud en reparatie van de aandrijfcomponenten nauw samen met de leverancier. Stilstand wordt zo snel opgelost en samen wordt gewerkt aan het verminderen van het energieverbruik en het doorvoeren van verbeteringen.

35 PERSONEEL & OPLEIDING ‘ROBOTKRANEN GAAN VRIJWEL NOOIT KAPOT’ Dean Westerveld is servicemonteur bij de APM terminal Maasvlakte II, de meest geautomatiseerde en robotiseerde containerterminal in Europa. Hij onderhoudt er diepzeekranen, bargekranen en stackkranen. Hoe kwam hij hier terecht? En hoe is het om er te werken?

37 AUGMENTED REALITY AR/VR IN STROOMVERSNELLING DOOR COVID Corona heeft de ontwikkeling van onderhoud op afstand met VR-brillen versneld. Een van de koplopers in deze ontwikkeling is ASML. De angst voor het prijsgeven van fabrieksgeheimen heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme over hoe snel en goedkoop AR/VR is, vertelt director customer support van ASML Michiel Haverkorn van Rijsewijk.

Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.

Met medewerking van: Leendert van der Ent, Henriëtte van Norel, Marco Vellinga

Redactieadres Proces Media Marktplein 2 1421 AC Uithoorn redactie@maintenancebenelux.nl

Druk Veldhuis Media, Raalte

Hoofdredactie Vincent Hentzepeter +31 (0)546 65 8833 +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl Vormgeving GiesbersRetail, Duiven

Abonnementsprijs 2021 Voor de Benelux: € 120 (excl. 9% btw). Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd. Uitgever: ProcesMedia bv, 1421 AC Uithoorn © 2021, ProcesMedia bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2352-0027

Maintenance Benelux | nr. 2 |april 2021

MAIN002_FL_29_inhoud.indd 29

07-04-21 15:02

AUGMENTED REALITY | Leendert van der Ent | Fotograﬁe: Iristick

MEEKIJKEN OP AFSTAND MET SLIMME BRIL Bij Engie in Terneuzen hebben medewerkers ervaring opgedaan met smart glasses van het Antwerpse Iristick. Als consumenten-gimmick is de slimme bril niet aangeslagen, maar voor industrieel gebruik biedt de doorontwikkelde versie allerlei voordelen. Een speciale ATEX-versie is in de maak.

Engie-operator test Iristick smart glasses bij zijn werk.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_30_smart glasses.indd 30

07-04-21 11:41

“We zetten de bril in voor ondersteuning van operators op afstand, in opleidingstrajecten en tijdens inspecties”, zegt Mark de Kok, Senior Cost Engineer E&I bij Engie. De bril in kwestie is een AR/XR bril, wat staat voor augmented reality en gecombineerde virtual, mixed en augmented reality. Die bril is via een draad verbonden met een smartphone. Daardoor is alle functionaliteit en rekenkracht van dat apparaat beschikbaar en komt er geen extra straling dicht bij het hoofd vrij.

BEELDEN DELEN Twee ingebouwde camera’s, vier microfoons en twee luidsprekers maken stembediening en interactieve communicatie mogelijk. Een aantrekkelijke mogelijkheid is namelijk ‘See What I See’ (SWIS): een brildragende operator stuurt beelden live door naar mensen die overal ter wereld kunnen meekijken. Sommige modellen hebben zelfs een zoomlens om onbereikbare of gevaarlijke plekken goed in beeld te krijgen. Uiteraard moet de Wiﬁverbinding wel goed zijn. “Een technische uitdaging blijft een goede dekking van een Wiﬁ-, 3G- of 4G-netwerk”, zegt De Kok.

EXPERT-INFORMATIE De bril kan niet alleen gedragen worden door operators die via videoconferencing bijstand vragen aan experts, maar bijvoorbeeld ook door docenten die een bepaalde installatie toelichten. Voor zowel experts als leerlingen is het handig om op afstand precies te zien wat de brildrager ziet. Via hun tablet, pc of smartphone kunnen zij daar verbaal op reageren, pijltjes in beeld tekenen

De ingebouwde camera’s, microfoons en luidsprekers maken stembediening en interactieve communicatie mogelijk.

bij een bepaald onderdeel of bestanden opsturen. Het gaat erom de juiste expert-informatie op de juiste plek te krijgen. Is de omgeving te luid voor stemcommando’s? Als het lawaai de 90 dB noise-cancelling te boven gaat, kan de drager een touchpad aan de poten van de bril gebruiken om commando’s in te geven.

ATEX-VERSIE Tot nu toe was de keuze binnen het productportfolio van Iristick nog beperkt, maar daar komt

verbetering in. De producent van de slimme brillen kondigde voorjaar 2021 aan om voor diverse applicaties en industrieën verschillende brillen te gaan aanbieden, waaronder een bril die speciaal geschikt is voor ATEX-omgevingen. “Daarmee wordt afgestapt van het ‘one size ﬁts all’-model”, zegt Johan De Geyter, CEO van Iristick. Oplossingen met glazen of clips op sterkte zijn er ook. De kosten liggen tussen de € 1.500 en € 2.500, vergelijkbaar met een premium laptop. ●

De use case was onderdeel van het Interreg Vlaanderen-Nederland project Smart Tooling. Vanuit Nederland is onder andere het Kennisen Innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie (KIC-MPI) bij dit project betrokken.

De bril is met een draad verbonden met een smartphone. Zo is alle functionaliteit en rekenkracht beschikbaar zonder extra straling dicht bij het hoofd.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_30_smart glasses.indd 31

07-04-21 11:41

AANDRIJFTECHNIEK | Henriëtte van Norel

PREVENTIEF ONDERHOUD EN MEEDENKEN BEPERKT STILSTAND Suikerwerkfabriek Matthijs werkt voor onderhoud en reparatie van de aandrijfcomponenten nauw samen met de leverancier. Stilstand wordt zo snel opgelost en samen wordt gewerkt aan het verminderen van het energieverbruik en het doorvoeren van verbeteringen.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_32_snoepfabriek.indd 32

07-04-21 11:42

Daniël Nijhuis, maintenance manager bij suikerwerkfabriek Matthijs in Hoogerheide praat met passie over zijn werk. “Snoep maken blijft vakwerk, omdat we met natuurproducten werken. Natuurlijk zijn de bandbreedtes van bepaalde procesparameters van tevoren bekend, maar het ‘ﬁnetunen’ blijft absoluut mensenwerk, dag in, dag uit. Zo kijkt een ervaren ‘kok’ aan de lijn voortdurend mee en bepaalt op basis van een visuele inspectie of de ingestelde parameters correct zijn of misschien moeten worden bijgesteld om het gewenste eindproduct te verkrijgen.”

DOORLOPEND ONDERHOUD Als onderhoudsmanager is Nijhuis best tevreden over hoe de lijnen presteren. “Het aantal storingen blijft, over een heel jaar bekeken, eigenlijk altijd tot een minimum beperkt. Dat komt omdat onze mensen beide productielijnen volledig in eigen huis hebben gebouwd en ook alle modiﬁcaties al jarenlang grotendeels in eigen huis uitvoeren.” De fabriek zet vooral in op preventief onderhoud. “Elke week wordt door onze technische dienst een dagdeel besteed aan het uitvoeren van preventief en inspectief onderhoud”, zegt Nijhuis, “en eenmaal per jaar wordt een grote onderhoudsstop van 7 dagen gepland. Bij complexe technische aandrijfvraagstukken of voor specials roepen we de hulp in van experts als Stolk Transmission Services.”

BETROUWBAARHEID “Matthijs stelt uiteraard hoge eisen aan de betrouwbaarheid van de productielijn”, zegt Jan Leen Westplate, bedrijfsleider bij Stolk Transmission Services. “Daarom staan wij als experts altijd klaar om specialistische werkzaamheden uit te voeren die het bedrijf zelf niet kan, zoals het wikkelen van

Manneke Pis

Suikerwerkfabriek Matthijs in Hoogerheide produceert jaarlijks 9,5 miljoen kilo drop, winegums en gom. (Foto: Matthijs)

Snoepfabriek Matthijs is een 100 jaar oud Nederlands familiebedrijf. Operationeel directeur Nick Matthijs, achterkleinzoon van Walther Matthijs, die in 1920 begon in zijn woonhuis in Bergen op Zoom, is de vierde generatie. Aan hem de taak om de suikerwerkfabriek internationaal verder uit te rollen. “Het allereerste product waarmee we ooit furore maakten, is het beroemde ‘Manneke Pis-drop’”, zegt Matthijs trots. Tegenwoordig produceert de fabriek in Hoogerheide met een team van 110 medewerkers meer dan 100 verschillende soorten snoep (drop, winegums en gom) voor de wereldmarkt. In totaal gaat het om 9,5 miljoen kilo snoep per jaar. Een deel gaat op klantspeciﬁcatie. Van de jaarlijkse omzet van € 20 miljoen wordt circa 30% verdiend in Nederland en 70% met export naar NoordAmerika, Zuid-Afrika, Azië en andere delen van Europa.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_32_snoepfabriek.indd 33

07-04-21 11:42

AANDRIJFTECHNIEK

(ATEX-)motoren, het leveren van nieuwe componenten of het reﬁtten van delen van het systeem. Het is namelijk wel een lijn die al tientallen jaren meegaat.”

OUDERDOM “Voor ons van Stolk is de grootste uitdaging vaak het relatief korte tijdsbestek waarin we met een oplossing moeten komen, in combinatie met de ouderdom van de machines”, zegt Westplate. “De machines in de oorspronkelijke productielijn zijn namelijk al decennia oud, en alle mechanische en elektrische, roterende componenten in die machines dus ook. Dat zijn componenten die niet meer te bestellen zijn of lastig te reviseren omdat reservedelen niet of nauwelijks verkrijgbaar zijn. In zo’n geval gaan wij voor Matthijs op zoek naar een prijstechnisch interessant alternatief dat in relatief korte tijd kan worden ingebouwd, zodat de productie weer snel kan worden hervat.”

Productieproces Meerdere keren per week worden de basisgrondstoffen glucose, suiker en gelatine aangevoerd per bulksilo. Per week gaat dat in totaal om zo’n 140 tot 150 ton. Zodra een recept is geselecteerd voor een batch van zo’n 850 kilogram, wordt de benodigde hoeveelheid droge grondstoffen uit de opslagsilo’s gehaald, gewogen en gemengd. In de volgende fase van het productieproces worden de natte grondstoffen (water en glucose) toegevoegd en wordt het geheel gemixt. Het nu vloeibare product wordt vervolgens via een buffertank doorgepompt naar twee ‘snelkookpannen’. Dit is een gesloten proces. Gemiddeld verblijft een batch zo’n 15 minuten in de snelkookpan bij een temperatuur van 115128 °C, totdat het halffabrikaat gereed is. Bij het volgende station, het vacuümstation, wordt afhankelijk van de gewenste hardheid en structuur van het uiteindelijke snoepje een bepaalde hoeveelheid vocht uit de vloeibare massa gehaald. Daarna kunnen kleur- en smaakadditieven worden toegevoegd en gaat de massa door naar de gietmachine, waar hij in een mal wordt gegoten. Van hieruit gaan de snoepjes de oven in bij een temperatuur van 40-70 °C. Afhankelijk van het type snoepje verblijven ze 10 tot 48 uur in de oven, en soms nog langer. Uiteindelijk wordt het snoepgoed voorzien van een suiker-, zuur- of olielaag (voor glans). Het eindproduct is nu gereed en gaat door naar de verpakkingslijn. Het afwegen van de juiste hoeveelheid snoep gebeurt semi-automatisch en daarna zijn de snoepjes klaar om handmatig te worden verpakt in de gewenste zakjes. Dit proces is nog niet geautomatiseerd, omdat de fabriek een grote private label-producent is. Dat betekent veel verschillende verpakkingen, waardoor automatisering niet loont.

VIJZEL “Een mooi voorbeeld van zo’n situatie deed zich een tijdje geleden voor”, vertelt Westplate. “In de productie, waar vooral wordt gewerkt met elektrische en mechanische aandrijftechniek, was een vijzel van 5,5 kW met een grote vertragingskast vastgelopen, met als gevolg dat de hoofdproductielijn uitviel. Alleen de recent geplaatste, tweede productielijn werkte nog. Nijhuis heeft toen met zijn team razendsnel de vijzel uitgebouwd en naar onze werkplaats gebracht. Bij binnenkomst hebben wij de vijzel met vertragingskast eerst ingeschreven in ons ISO-kwaliteitssysteem, onderzocht en doorgemeten. We hebben de diameter, de ﬂensmaten en de vertraging genoteerd en

bekeken wat er precies defect was en of het te repareren was. Eenzelfde product was op korte termijn niet leverbaar. In overleg met Matthijs zijn we toen op zoek gegaan naar een alternatief, zodat de productiestilstand tot een minimum kon worden beperkt. We kwamen uit bij een nieuwe standaard tandwielkast van Elsto Drives & Controls, onze moedermaatschappij. Die hebben we in onze werkplaats volledig afgestemd op de inbouwsituatie ter plaatse bij Matthijs”, aldus Westplate. Stolk heeft ook een extra tandwielkast op voorraad gelegd om dezelfde situatie in de toekomst te voorkomen.

FREQUENTIEGEREGELDE MOTOREN Nijhuis vertelt dat de tweede lijn, die pas onlangs is bijgeplaatst, moderner is. “Die hebben we volledig uitgevoerd met frequentiegeregelde elektromotoren. Daarmee is de piekbelasting bij deze lijn volledig weggehaald. En het toepassen van frequentie-omvormers is ook het energieverbruik met twee derde teruggedrongen in vergelijking met de oudere productielijn. Daarom hebben we nu besloten om bij vervanging van elektromotoren in de eerste lijn voortaan ook te kiezen voor frequentiegeregelde motoren.” “Maar dat doen we gefaseerd”, vult Matthijs aan, “omdat we natuurlijk

‘Wij staan klaar om specialistische werkzaamheden uit te voeren die Matthijs zelf niet kan’

Operator bij de productielijn van snoepfabrikant Matthijs. (Foto: Stolk Transmission Services)

niets vervangen wat niet kapot is.” Westplate vertelt hoe Stolk daarin te werk gaat. “Omdat de eerste lijn steeds ouder wordt”, zegt Westplate, “denken wij bij elke vervanging met Matthijs mee over gestandaardiseerde, generieke oplossingen, zodat ze voor individuele componenten voortaan niet meer gebonden zijn aan speciﬁeke leveranciers. Door te kiezen voor genormaliseerde oplossingen kunnen we Matthijs in de toekomst dus nog sneller helpen en blijft de stilstand van de productielijnen tot een absoluut minimum beperkt. En voor de meest kritische installaties uit de lijn houden we reservedelen op voorraad.” ●

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_32_snoepfabriek.indd 34

07-04-21 11:42

Leendert van der Ent

| Fotograﬁe: APM | PERSONEEL & OPLEIDING

Interview: servicemonteur bij containerterminal

‘ROBOTKRANEN GAAN VRIJWEL NOOIT KAPOT’ Dean Westerveld is servicemonteur bij de APM terminal Maasvlakte II, de meest geautomatiseerde en robotiseerde containerterminal in Europa. Hij onderhoudt er diepzeekranen, bargekranen en stackkranen. Hoe kwam hij hier terecht? En hoe is het om er te werken?

was een mooie ervaring om mee te nemen toen mijn broer me in 2015 vertelde dat APM II personeel zocht. Toen ik solliciteerde, kreeg ik meteen een vast contract. Sindsdien werk ik hier met veel plezier.”

“Mijn oudere broer werkte bij de APM I containerterminal”, vertelt Dean Westerveld. “Hij kwam thuis met prachtige verhalen. Dat wilde ik ook! Toen ik vijftien was, liet hij me een dagje meelopen. Ik was meteen verkocht. De ervaring bleef me bij, ook toen ik elders werkervaring opdeed. Ik heb

Welke opleiding heb je gedaan? “Ik zat op HAVO/VWO, maar miste een jaar doordat ik mijn been brak. Vervolgens gingen mijn ouders uit elkaar, wat mijn motivatie voor school niet bevorderde. Uiteindelijk kwam ik op de basisberoepsopleiding terecht. Techniekgerelateerde onderwerpen lagen mij goed, dus als vervolg koos

een paar jaar als allround servicemonteur op een camping gewerkt. Daarna werd ik onderhoudsmonteur in een vrieshuis op de Maasvlakte, van waaruit Nederlandse diepvriesfrites naar de rest van de wereld wordt verscheept. Daar leerde ik met de vier elektrische stapelkranen werken. Dat

Kranen en AGV’s bij de APM terminal, waar containers van zeeschepen overgeladen worden naar binnenschepen en vrachtwagens.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_35_dean westerveld.indd 35

07-04-21 11:43

PERSONEEL & OPLEIDING

ik voor het Scheepvaart- en Transportcollege (STC) in Den Briel. Daar ben ik opgeleid tot allround onderhoudsmonteur op MBO 2-niveau. Je leert er omgaan met de mechanische en elektrotechnische kant van installaties in de procesindustrie.” Hoe ziet een typische werkdag eruit? “Een typische werkdag bestaat hier gelukkig niet. Elke dag is anders. Soms gaat de portofoon één keer over tijdens een dienst, soms dertig keer. Als een kraan stilvalt, is het een kwestie van diagnos-

ticeren door de systeemlogs door te nemen en de operator te laten uitleggen wat er is gebeurd. Het kan van alles zijn: ik werk aan mechanica, elektronica, hoogspanning, laagspanning, doe veel veiligheidsgerelateerd werk en werk ook veel met plc’s en software. Veel hardware bouwen en testen we zelf. En op rustige momenten nemen we behalve service ook onderhoud voor onze rekening, zoals remmen afstellen en lagers vervangen. We hebben geen eigen onderhoudsploeg, maar onderhouden de contacten met externe onderhoudsbedrijven. Eén en al afwisseling.”

Krijgen servicemonteurs bijscholing? “Als servicemonteur weet je een beetje van heel veel en word je voortdurend bijgeschoold op alle inhoudelijke vlakken. Daarnaast is veiligheid belangrijk; ik heb recent cursussen valbeveiliging en redden op hoogte gedaan. Je wordt aangemoedigd jezelf door te ontwikkelen. Ik ben bijvoorbeeld een week naar Zweden geweest om het geavanceerde besturingssysteem van de kranen goed te leren kennen.” Hoeveel kranen zijn er in bedrijf? “We servicen hier 68 kranen: diepzeekranen, bargekranen voor het beladen van binnenschepen en stackkranen voor het beladen van vrachtwagens. Zes jaar geleden ben ik begonnen met het in bedrijf stellen. Daarbij heb ik geholpen de kinderziektes in de nieuwe technologie op te lossen. Inmiddels ken ik de kranen en hun onderliggende systemen, zoals de spreaders die zichzelf instellen op het oppakken van 20-, 40- of 45-voets containers, van haver tot gort. Daarnaast rijden hier ook nog automatisch geleide voertuigen (AGV’s) rond.

‘Een typische werkdag bestaat niet. Elke dag is anders’ Wat vind je de meest bijzondere technologie? “In de publiciteit kregen de afstandsbestuurde diepzeekranen de meeste aandacht. (Kraanmachinisten bedienen deze kranen vanuit een centrale, red.) Technisch gezien zijn de volledig gerobotiseerde stackkranen eigenlijk interessanter. We merken het verschil duidelijk. Mensen gaan aan het eind van hun dienst foutjes maken, waardoor weleens schade ontstaat. Robotkranen plaatsen containers altijd even voorzichtig. Ze gaan dan ook vrijwel nooit kapot.” Waar ligt je hart: bij mechaniek, elektrotechniek of software? “Bij mechaniek, waarmee ik ook begonnen ben. Maar tegenwoordig is het allemaal niet meer los van elkaar te zien.” Wat vind je de leuke en minder leuke werkzaamheden in je baan? “Elke baan heeft minder leuke kanten. Zelf vind ik het op het rechte pad zetten van AGV’s die hun transpondergeleiding kwijt zijn geraakt, het minst leuk. Dat gebeurt namelijk tijdens de allerslechtste weersomstandigheden met regen of sneeuw. Ach, het hoort erbij. Het mooist is het uitzicht vanaf 80 meter hoogte op een diepzeekraan. Dat is echt machtig. En de afwisseling. Ik kan het niet genoeg benadrukken.” ● Servicemonteur Dean Westerveld onderhoudt een kraan bij de APM II containerterminal.

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_35_dean westerveld.indd 36

07-04-21 11:43

Leendert van der Ent

| Fotograﬁe: Adobe Stock | AUGMENTED REALITY

Met de VR-technologie verminderde de responstijd voor service van 3-4 dagen naar 15-30 minuten.

AR/VR IN STROOMVERSNELLING DOOR COVID Corona heeft de ontwikkeling van onderhoud op afstand met VR-brillen versneld. Een van de koplopers in deze ontwikkeling is ASML. De angst voor het prijsgeven van fabrieksgeheimen heeft plaatsgemaakt voor enthousiasme over hoe snel en goedkoop AR/VR is, vertelt director customer support van ASML Michiel Haverkorn van Rijsewijk.

De lithograﬁemachines voor chipproductie van ASML worden overal ter wereld ingezet. Het zijn er nu al meer dan 250. “De groei van onze installed base maakt onderhoud en service steeds belangrijker”, zegt Haverkorn van Rijsewijk. Al voor corona waren ASML en zijn klanten bekend met de mogelijkheden van Virtual Reality (VR) en Augmented Reality (AR), maar de angst voor inbreuk op intellectueel eigendom hield praktijktoepassing tegen. En dus bleven de specialisten de wereld

overvliegen om analyses, onderhoud en reparaties uit te voeren. En toen sloeg de pandemie toe en was er geen keus meer. De chipmachines moeten blijven draaien, ook als reizen onmogelijk is. “De pandemie heeft een ongekende doorbraak van AR voor service afgedwongen”, stelt Haverkorn van Rijsewijk nu vast. “Om machines bij klanten operationeel te houden, hebben we de oplossing in bestaande AR/VR-software gezocht van één leverancier. Met de slimme MS Hololens bril, de

bijbehorende MS Remote Assist ondersteuningssoftware en videoconferencing via MS Teams konden we onze klanten snel een oplossing op afstand bieden.”

INTELLECTUEEL EIGENDOM Experts kijken via de hololens mee met lokale monteurs bij de machine van de klant en geven hun instructies door. Haverkorn van Rijsewijk: “Vroeger verzamelden we wel diagnostische data op afstand, maar het is nieuw om real-time te beoordelen wat er gebeurt. Het probleem was niet de technologie. Wij vonden het vooral eng dat klanten met ons mee zouden kunnen kijken. En klanten vonden het eng dat wij bij hen in de keuken konden kijken. Voorheen was het echt ondenkbaar dat er een laptop of telefoon met camera mee de fabriek in zou gaan. Alles draait bij ons en bij hen om intellectueel eigendom (IP).”

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_37_ASML Hololens.indd 37

07-04-21 11:43

AUGMENTED REALITY

De MS Hololens heeft nog wel wat verbeterpunten: batterijduur, draagcomfort en combinatie met persoonlijke beschermingsmiddelen.

TRANSPARANTIE De oplossing lag in heldere afspraken, om te beginnen bij de gebruikerstoepassingen rond ‘support escalatie’. Dat betekent dat ASML de contacten opschaalt van de lokale ASML-monteur bij de klant, naar ASML regionale ondersteuning en uiteindelijk wereldwijde expert-ondersteuning, veelal vanuit Veldhoven. Haverkorn van Rijsewijk:

“We kwamen uit op volledige transparantie met de klant over welke informatie wordt gedeeld. De klant kijkt mee en heeft de mogelijkheid om bij een IP-schending de communicatie stil te leggen.”

ENORME VERSNELLING Met de nieuwe benadering bleek een enorme versnelling mogelijk. In plaats van drie tot vier

‘Wij vonden het eng dat klanten met ons mee zouden kunnen kijken en vice versa’ 38

dagen liep de responstijd voor de benodigde expertise terug naar 15 of 30 minuten. Haverkorn van Rijsewijk: “Die voordelen bleken zo groot dat ook het geplande onderhoud of upgrades al snel op dezelfde manier werden geregeld. Het aantal gebruikstoepassingen groeit snel, ook bij onze toeleveranciers, die 85% van onze machines maken. De volgende stap was toepassing van AR/VR in trainingen. De voordelen beperken zich niet tot een snellere responstijd en daardoor meer ‘uptime’ van de machines. Er gaat ook meer meteen de eerste keer goed en er is een grote besparing op reistijd en -kosten.”

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_37_ASML Hololens.indd 38

07-04-21 11:44

‘De pandemie heeft een ongekende doorbraak van AR voor service afgedwongen’

worden aangepast aan toepassing in cleanrooms, kan het aantal toepassingen groeien. Overigens kunnen we ze ook nu al in cleanrooms tot klasse 5 gebruiken.”

GEBRUIKERSFEEDBACK ASML heeft zijn AR/VR-toepassingen in één jaar opgeschaald van ‘pionieren’ naar 1.500 getrainde gebruikers. Haverkort van Rijsewijk: “We vragen hun feedback op, zodat de fabrikant snel verbeteringen kan doorvoeren in hard- en software, bijvoorbeeld op het vlak van de ergonomie. Op basis van de feedback kan de leverancier ook de gebruiksvoorschriften aanpassen.” Een praktisch punt is de levensduur van de batterij. Die is nu zo’n twee à drie uur, terwijl een typische ingreep toch wel zo’n acht uur vergt. Mogelijkheden om dat op te lossen zijn een batterypack of de inzet van twee brillen, zodat er één aan de oplader kan terwijl de andere in gebruik is. Een ander punt is het comfort. “Na een paar uur met zo’n bril op kan het zijn dat die niet lekker meer zit en dat gebruikers last van duizeligheid krijgen”, vertelt Haverkort van Rijsewijk. “Dus is het zaak na twee uur gebruik even een rustmoment in te bouwen. En momenteel is het gebruik van de hololens in combinatie

met een veiligheidsbril en een ‘hard hat’ echt nog niet te doen.”

WERKINSTRUCTIES Naast mondelinge support op afstand en het ad hoc delen van informatie komen er nieuwe manieren bij om de technologie te gebruiken, bijvoorbeeld met (standaard) werkinstructies, inclusief animaties, die op de slimme bril stap voor stap, precies op het juiste werkgebied, vertellen wat de monteur moet doen. “Dat geeft minder vergissingen en is ook veiliger”, stelt Haverkort van Rijsewijk vast. Om op locatie bij de klant nog dieper in de machine en zijn geheimen te kunnen doordringen, werkt ASML ook aan nieuwe procedures. “In het geval van werk op afstand aan IP-gevoelige delen van de machine, kunnen we werkinstructies naar de hololens sturen, waarbij de gevoelige informatie alleen tijdelijk beschikbaar komt voor de brildrager.” Zo kan het aantal toepassingen nog verder toenemen. ● Dit artikel is gebaseerd op een presentatie tijdens het Online Event Virtual & Augmented Reality in Service van de stichting World Class Maintenance op 15 maart 2021.

(advertentie)

Verhuur van MOBIELE

STOOM-UNITS Tevens leverancier van bio-olie. Binnen 2 4 uur ter plaats e in het gehele la nd. BLIJVEND Het begon met COVID, maar deze oplossingen zijn blijvend, weet Haverkort van Rijsewijk. “Onze klanten zien de voordelen, omarmen de benadering en staan zaken toe die eerst ondenkbaar waren. Het draagvlak is gegroeid. Daarom voorzien wij een verdere toename van het aantal toepassingen, ook buiten het domein van service en onderhoud, bijvoorbeeld in de productontwikkeling. We kunnen hele teams gaan trainen in het gebruik van de apparatuur en de procedures zo goed mogelijk aanpassen om deze technologie optimaal te benutten. Zeker als de slimme brillen nog beter

A.J. v.d. KOOY B.V. %FOBSJVTTUSBBU" /-3$0PTUFSIPVU

www.vdkooy.nl info@vdkooy.nl

Maintenance Benelux | nr. 2 | april 2021

MAIN002_FL_37_ASML Hololens.indd 39

07-04-21 11:44

Solid partners for powder and bulk handling components

SERVICE- EN KENNISLEVERANCIER VAN BEDRIJFSZEKERE COMPONENTEN VOOR DE BULK- EN PROCESINDUSTRIE

| ATEX BEWAKINGSSYSTEMEN | SLIJTVASTE POLYURETHAAN BEKLEDING | COMPONENTEN VOOR HORIZONTAAL TRANSPORT | MONTAGE, ENGINEERING EN ADVIES COMPONENTEN VOOR ELEVATOREN

Betrek ons in een vroegtijdig stadium bij uw speciﬁeke vraagstuk voor het vinden van de juiste duurzame oplossing. Met het productportfolio én onze uitgebreide kennis en ervaring, voorkomen wij stilstand en ontzorgen wij u met langere standtijden, hogere capaciteiten en/of lagere kosten per ton getransporteerd product en blijven wij ook na installatie uw servicepartner.

V GM C HECKLIST A ANNEMERS

20SOL002_ADVERTENTIES.indd 40

Nederland | +3115 369 54 44 | info@mullerbeltex.com | www.mullerbeltex.nl

06-04-21 08:49