Duurzame oplossing voor verwarming, droging en restwarmtebenutting
WEGEN
Automatisch wegen en doseren stroomlijnt productie
MENGEN
Halve eeuw produceren met dezelfde menger: het kan!
Ontdek meer:
knf.com/nl/npk02
ONTWORPEN VOOR PRESTATIES, ONTWORPEN VOOR
UITHOUDINGSVERMOGEN
Ervaar de nieuwste toevoeging aan ons assortiment pendelzuigerpompen - afgestemd op uw specifieke behoeften
Compact ontwerp en hoge prestaties
Pompkop met koelribben voor optimale warmteafvoer
Handhaaft constante hoge druk tot 2,1 bar
Debiet tot 1,8 l/min bij continu gebruik
DE SCHONE BELOFTE VAN NO-TOUCH-TECHNOLOGIE
Met een productie die steeds flexibeler moet, zijn snelle batchwissels een must. De procesindustrie wil dus niets liever dan procesinstallaties die snel, betrouwbaar én grondig te reinigen zijn, liefst met een druk op de knop. Vandaar de opkomst van no-touch technologieën – geautomatiseerde reinigingssystemen die menselijk handelen tot een minimum beperken. Het klinkt te mooi om waar te zijn, en dat is het waarschijnlijk ook.
Tijdens de Ronde Tafel die we als Proces Media organiseerden over ‘Hygiënisch design en procesvoering’ bleek al snel: automatisering en hygiëne zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar hoe goed geautomatiseerde, zelfreinigende systemen ook ontworpen zijn, we kunnen nog lang niet zonder operators met vakkennis die hun kundig oog langs de installaties laten gaan. Wel gaat ‘no-touch’ de rol van procesoperators veranderen, of beter gezegd verder veranderen. Immers, deze technologie bestaat al even en blijft zich ontwikkelen. Unilever was hierin decennia terug een trendsetter met de implementatie van CIP-systemen. Een stap voorwaarts destijds in het uitbannen van fouten door menselijk handelen, want Cleaning in Place maakt reinigen reproduceerbaar en controleerbaar. CIP betekende een grote sprong voorwaarts in voedselveiligheid, zeker als het gaat om grootschalige productie. Maar CIP betekent nog niet dat er geen menselijke inspectie meer nodig is. Het ontwerp van installaties kan nog zo hygiënisch zijn – simpel toegankelijk, zonder dode hoeken – er moet een visuele controle blijven plaatsvinden of ‘schoon’, wel echt ‘schoon’ is. En bij nat reinigen bovendien ook nog een manuele, microbiologische check.
Het lijkt me wel zo gezond dat de operator eindverantwoordelijk blijft. “Volledige automatisering brengt de operator in een comfortzone – drie
knoppen indrukken en klaar. Maar zó werkt het niet”, klonk het tijdens deze paneldiscussie. Er blijven tenslotte altijd plekken in een installatie waar menselijke controle onmisbaar is. Machines moeten daarom niet alleen automatisch reinigbaar zijn, maar ook goed te inspecteren. Vakmanschap blijft vereist, juist in een geautomatiseerde omgeving.
De rol van de operator verandert wel met de evolutie van no-touchsystemen, dat staat buiten kijf. Daarbij staan we nu aan de vooravond van een nieuw tijdperk. AI en sensortechnologie krijgen een stevige vinger in de pap om vast te stellen of het systeem echt schoon is, en hoe lang een reinigingscyclus moet duren. Slimme camera’s en datamonitoring bieden nieuw instrumentarium om voedselveiligheid beter te borgen, en naar een hoger plan te brengen. Natuurlijk vraagt dit om nieuwe vaardigheden. Operators moeten begrijpen wat sensorgegevens betekenen, leren omgaan met AI-technologie en machine-learning. En herkennen als AI onzin uitkraamt.
Wat bij deze automatiseringsslag niet verandert – en nog belangrijker wordt – is dat de expertise in een organisatie over hygiënische procesvoering in team- en projectverband gedeeld wordt. Niets zo link als werktuigbouwkundigen die machineontwerpen maken die programmeurs vervolgens vertalen zonder kennis van productafhankelijke reinigingseisen. Dat wil je niet. Ik pleit daarom namens het panel voor een multidisciplinaire projectaanpak waarin hygiënisch ontwerp, automatisering en procestechnologie nauw verweven zijn. Dat geeft grip op de hygiënische procesvoering. Hoe goed heeft jouw productieafdeling deze cirkel geborgd? Laat het ons weten! ●
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
Industriële warmtepompen zijn een duurzamer alternatief voor stoom-of gasketels.
Bij het ontwerp van een warmtepomp is het temperatuurverschil tussen de ingang- en uitgangszijde cruciaal: het verschil moet zo klein mogelijk zijn, want elke graad verschil betekent 2 à 3% extra energieverbruik van de warmtepomp. Is de temperatuur van je warmtebronnen goed op elkaar afgestemd, dan kun je je stoomketel vervangen door een hogetemperatuurwarmtepomp (HTHP).
Recente innovaties in compressoren, oliën en koudemiddelen maken warmtepompen nu perfect inzetbaar voor de juiste temperatuur (tot 100°C) in productieprocessen. Ook als je werkt met een gasgestookte cv-ketel (en dus een hoogtemperatuurafgiftesysteem), kun je kiezen voor een warmtepomp, waarmee je bijvoorbeeld de behoefte aan tapwater van meer dan 65°C kunt invullen.
Lees meer over de mogelijkheden van warmtepompen op pagina 16.
Fluids Processing is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462 redactie@fluidsprocessing.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
08 WEGEN
SLIMMER WEGEN EN DOSEREN MET INNOVATIES IN AUTOMATISERING
Wegen en doseren zijn cruciale onderdelen van talloze industriële processen. Innovaties ondersteunen de automatisering van deze functies. Gebruiksvriendelijke programmering, schaalbare oplossingen en samenwerking met gespecialiseerde partners zijn daarbij succesfactoren.
12 MENGEN MENGERS KUNNEN GENERATIES MEE, ALS JE HET SLIM DOET
Mengers en roerwerken zijn cruciaal in de productie- en verwerkingsketen van allerlei vloeistoffen en pasta’s. Hoewel het typisch machines zijn die 24/7 draaien en dus ook slijten, kun je er met de juiste aanpak voor zorgen dat je roerwerken wel 50 jaar of meer meegaan.
16 THERMISCHE POMPEN MAXIMALE EFFICIËNTIE MET INDUSTRIËLE WARMTEPOMPEN
Industriële warmtepompen bieden slimme en duurzame oplossingen voor verwarming, droging en restwarmtebenutting in uiteenlopende sectoren. Ze vervangen traditionele stoom- en gasketels, optimaliseren droogprocessen en dragen bij aan efficiënte energie-uitwisseling via warmtenetten.
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving
Giesbers Retail, Arnhem
Met medewerking van: Bart van Cauwenberghe, Hans van Eerden, Martijn Kroese
Druk
Veldhuis Media, Meppel
Uitgever
Erik ten Haaf +31 (0)297 22 3462 +31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Sales
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
In maart 2025 is het Circular Aromatics-project van start gegaan, gericht op het terugdringen van het gebruik fossiele brandstoffen in de chemie. Er is € 23 miljoen vrijgemaakt voor het opschalen van een door BioBTX ontwikkelde Integrated Cascading Catalytic Pyrolysis (ICCP)-technologie. Deze technologie zet gemengd plastic afval en biomassa om met katalytische pyrolyse. Hierbij vindt onder toevoeging van specifieke katalysatoren onder zuurstofloze condities verbranding plaats om de plasticverbindingen om te zetten in waardevolle aromatische koolwaterstoffen, zoals benzeen, tolueen en xylenen (BTX). Daarnaast
levert het proces langketenige olieverbindingen op, namelijk olefine- en parafine-achtigen. Bijzonder aan de ICCP-technologie is dat deze zelfs vervuilde en gemengde afvalstromen kan verwerken. Normaliter worden die verbrand of gestort. Het proces bestaat uit twee stappen: eerst worden plastics en biomassa via pyrolyse omgezet in een schone damp. Vervolgens zet katalytische conversie deze damp efficiënt om in aromaten. Dit maakt het mogelijk om ‘drop-in’ chemicaliën te produceren die direct in bestaande petrochemische installaties kunnen worden gebruikt, zonder aanpassingen aan het productieproces.
CO₂-NEUTRAAL
BROUWEN
Grolsch heeft in 2024 diverse technische innovaties doorgevoerd die de brouwerij groener en efficiënter maken. Nieuw is het circulair watergebruik. In samenwerking met partners hergebruikt de brouwerij gezuiverd afvalwater als spoelwater, wat fors op de waterconsumptie bespaart. Daarnaast produceert de brouwerij op eigen terrein biogas uit afvalwater. Dit wordt omgezet in groengas en geleverd aan het aardgasnet, in 2024 goed voor het gasverbruik van een kleine 500 huishoudens. Op het gebied van energie zet Grolsch in op elektrificatie en duurzame warmte. De brouwerij gebruikt zonne-energie en onderzoekt de inzet
van een e-boiler voor stoomproductie om het gasverbruik en de CO₂-uitstoot verder omlaag te brengen. Het noemen waard is verder de samenwerking met Twence voor de levering van duurzame restwarmte. Dit verlaagt bij Grolsch de CO₂-emissie jaarlijks met 72%. Logistiek heeft de brouwer stappen gezet met de eerste elektrische vrachtwagen, ook zijn meer trucks van zonnepanelen voorzien. Op verpakkingsgebied bevatten de kratten nu 98% gerecycled plastic en Grolsch faseert het gebruik van eenmalige plastics uit. Met al deze stappen verwacht de brouwer dit jaar volledig CO₂-neutraal te kunnen brouwen.
De provincie Noord-Brabant investeert € 5 miljoen in de ontwikkeling van energiehubs op bedrijventerreinen om iets te doen aan de netcongestie. De huidige schaarste op het elektriciteitsnet maakt dat veel bedrijven niet mogen uitbreiden en geen vaart kunnen zetten achter verduurzaming. Energieknooppunten bieden soelaas: minimaal 5 bedrijven delen dan samen 1 netaansluiting,
De provincie Noord-Brabant investeert
€ 5 miljoen in de ontwikkeling van energiehubs op bedrijventerreinen als oplossing voor de energiecongestie.
(Foto: Provincie Brabant)
stemmen hun energieverbruik op elkaar af en investeren gezamenlijk in eigen opwekking (zoals zon en wind) en opslag in batterijen. Volgens het beleidsbericht van de Provincie Noord-Brabant betekent deelname aan een energiehub directe kostenbesparing voor betrokken ondernemingen door minder piekbelasting en lagere kosten voor transport van energie. Ook is het direct gebruik van groene stroom het meest duurzaam. Natuurlijk zijn er ook schaalvoordelen bij gemeenschappelijke investeringen. Met subsidieregelingen wil de provincie het uitrollen van energiehubs zo aantrekkelijk mogelijk maken.
Factsheet met de door Grolsch gezette stappen naar volledig groen brouwen.
Chemiepark Delfzijl, waar BioBTX het ICCP proces gaat opschalen. (Foto: NorthWater)
GEOTHERMIEPROJECTEN ON HOLD DOOR STIKSTOFREGELS
De ontwikkeling en uitbreiding van aardwarmteprojecten in de gebouwde omgeving en buitenstedelijke gebieden lijdt onder het stikstofbeleid. Dat blijkt uit een enquête onder leden van Geothermie Nederland. De bijna 50 respondenten – allen betrokken bij geothermieprojecten in verschillende stadia – geven nagenoeg eensluidend aan dat het stikstofverhaal vertragend werkt, de kosten verhoogt en zelfs projecten in de ijskast zet. Terwijl aardwarmte een van de schoonste vormen van warmte is en een belangrijke bijdrage levert aan het terugdringen van stikstofuitstoot, blijkt het bouwen van aardwarmte-installaties steeds lastiger, concludeert Geothermie Nederland. De gemiddelde vertraging van projecten door stikstofbelemmeringen loopt op tot 2 jaar. De extra kosten variëren van honderdduizenden euro’s tot enkele miljoenen per project, zo becijfert de brancheorganisatie. De stikstof-
ruimte wordt met name in de bouwen aanlegfase al snel overschreden. Dit heeft te maken met bouwverkeer en transport van zwaar materieel, maar ook met de aanwezigheid van dieselaggregaten bij boren (in verband met netcongestie of stroomuitval); verbranding van geogas en inzet van gasketels als back-up tijdens exploitatie. Geothermie Nederland doet daarom een dringende oproep aan beleidsmakers voor versnelde inzet van emissieloos bouwen en geschikt materieel. De sector dringt aan op wetgeving die stuurt op daadwerkelijke stikstofreductie in plaats van starre kritische depositiewaarden; meer beleidsruimte voor projecten die netto stikstof reduceren; en de mogelijkheid tot saldering van stikstofuitstoot binnen warmteketens, bijvoorbeeld door afbouw van warmtekrachtkoppelingen die elektriciteit en warmte produceren uit één fossiele bron.
Bezoek aan een geothermielocatie. (Foto: Geothermie NL)
TECH EVENT NOORDNL
Op 17 juni 2025 organiseert Mikrocentrum het Tech Event NoordNL in Assen, bedoeld om de samenwerking, kennisdeling en innovatie binnen de Noord-Nederlandse tech-industrie te stimuleren. De ongeveer 2.000 maakbedrijven en toeleveranciers in de regio kunnen veel betekenen voor de nationale economie, maar hebben baat bij meer zichtbaarheid en samenwerking, zeggen de initiatiefnemers. De initiatiefgroep bestaat uit
prominente partijen zoals Demcon, STT Products, FME, Koninklijke Metaalunie, NOM, NPAL en Innovatiecluster Drachten. Op het event kunnen bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden hun kennis delen en nieuwe technologische ontwikkelingen bespreken. Volgens de organisatoren wordt het een dynamische expo, met netwerkactiviteiten en een sterk congresprogramma.
Bezoek aan het evenement is gratis. Scan de QR-code voor meer informatie en registratie.
METHAANLEKKEN OPSPOREN:
3 DETECTIETECHNIEKEN COLUMN
Methaan draagt disproportioneel veel bij aan klimaatverandering. Voor bedrijven die hun best doen om hun emissies naar beneden te brengen en aan de nieuwe LDAR regels te voldoen, loont het daarom zeker om methaanlekken snel op te sporen. Gelukkig bestaan daar 3 goede detectietechnieken voor.
Methaan is een van de meest verraderlijke stukjes in de gigantische klimaatveranderingspuzzel. Het opwarmend effect van dit gas is vele malen sterker dan dat van CO₂ en het gas ontsnapt onzichtbaar uit leidingen, installaties en opslagtanks. Wat het extra frustrerend maakt? Slechts 10% van de lekken veroorzaakt 75% van de uitstoot. Dat betekent dat gerichte actie niet alleen mogelijk, maar ook razendslim is.
Terwijl sectoren zoals de olie- en gaswinning zich inspannen om hun emissie te verminderen, blijven veel methaanlekken onopgemerkt. Verouderde infrastructuur, minieme scheurtjes en achterstallig onderhoud zorgen voor onnodig verlies van zowel gas als geld. Het goede nieuws? De EU zet nu echt de tanden in dit probleem. Nieuwe regelgeving verplicht bedrijven om Lekdetectie en Reparatie (LDAR) serieus te nemen. Dat betekent frequente inspecties. Door gebruik te maken van innovatieve technieken kun je lekken vroegtijdig opsporen.
Een van de meest geavanceerde detectiemethoden is Acoustic Leak Imaging (ALI). Deze techniek maakt gaslekken niet alleen zichtbaar, maar ook hoorbaar. Met de Ultra Pro X, een de portable ultrasone gaslekdetector zijn bijvoorbeeld bij een inspectie in een gasopslagstation maar liefst 81 lekken gevonden, waarvan 78 methaan betroffen. En wat bleek? Een klein aantal lekken was verantwoordelijk voor het overgrote deel van de uitstoot. Prioriteren is dus de sleutel tot snelle en effectieve emissiereductie.
Naast ALI zijn er ook Optical Gas Imaging (OGI) en Flame Ionization Detectors (FID) die helpen bij het opsporen van methaan. Kortom, de technologie is er, de regelgeving wordt strenger – nu is het een kwestie van doen. Methaanreductie is geen ver-van-ons-bed-show, maar een kans om milieu-impact te verminderen en kosten te besparen. Wat mij betreft is het opsporen van methaanlekken het laaghangende fruit in de klimaatstrijd. Laten we samen de strijd tegen methaanlekken aangaan en de impact op het milieu verminderen.
Peter Adema
Specialist gas- en vlamdetectie bij Hitma
SLIMMER WEGEN EN DOSEREN MET
Vulmachine voor chocoladesoesjes bij Poppies Bakeries, door Penko in samenwerking met Intropack geleverd.
WEGEN | Tekst: Hans van Eerden | Beeld: Penko Engineering
INNOVATIES IN AUTOMATISERING
Wegen en doseren zijn cruciale onderdelen van talloze industriële processen. Innovaties ondersteunen de automatisering van deze functies. Gebruiksvriendelijke programmering, schaalbare oplossingen en samenwerking met gespecialiseerde partners zijn daarbij succesfactoren.
Hoe belangrijk deze samenwerking is, bleek tijdens een klantendag die Penko begin 2025 organiseerde. Penko legt zich toe op fabrieksautomatisering en systeemintegratie voor uiteenlopende processen, met als specialisme snel en nauwkeurig wegen en doseren. Het bedrijf levert besturingspanelen en software voor het weergeven en verwerken van meetgegevens. Wereldwijd heeft het klanten in uiteenlopende industrieën, zoals voeding en dranken, diervoeding, farmacie, verpakking, beton, chemie en petrochemie.
KLANTENDAG
De automatiseerder telt zo’n veertig medewerkers, van wie zeven op de serviceafdeling, en is onderdeel van ETC. Het Amerikaanse ETC levert verlichtingssystemen voor gebouwen, van theaters en kerken tot casino’s en kassen. De klantendag werd georganiseerd ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van moederbedrijf ETC en was zeer geslaagd, aldus Mario van den Heuvel, field services engineer bij Penko. “We hebben klanten veel informatie kunnen geven over onze nieuwste innovaties en samenwerkingsverbanden. Omgekeerd hebben onze medewerkers kennis opgedaan van klanten en hun projecten. Bovendien hebben we klanten uit verschillende industrieën die tegen dezelfde problemen aanlopen, met elkaar in contact kunnen brengen. Zo kunnen zij van elkaar leren en misschien wel gaan samenwerken.”
‘De schaalbaarheid van de controleweger zit in het plaatsen van andere load cells en het weer kalibreren van de weegversterker. Opnieuw keuren van de software voor het ijkwaardig wegen is niet nodig’
SAMENWERKING
Over samenwerkingsverbanden gesproken, Penko werkt al vele jaren samen met Intropack Machinery Holland, dat compacte weegsystemen bouwt voor verpakkingslijnen. “Tot een aantal jaar geleden leverden wij alleen de indicator en eventueel de load cell”, vertelt Van den Heuvel. “Zo nodig verzorgden we de keuring van een ijkwaardig weegsysteem. Inmiddels doen wij ook de automatisering voor Intropack, terwijl zij de hardware blijven ontwikkelen.”
COMPLETE OPLOSSINGEN
De samenwerking tussen Penko en Intropack wordt steeds intensiever als gevolg van marktontwikkelingen, verklaart Van den Heuvel. “Wij leverden aan klanten tot nu toe vooral weegversterkers, PLC’s en krachtopnemers (load cells, red.), waar zij dan zelf de hardware omheen bouwden. Maar ze vragen steeds meer om complete oplossingen.”
WEEGSYSTEMEN EN AFVULLERS
Om de markt beter van dienst te kunnen zijn, gaat Penko meer en meer zelf weegsystemen en afvullers realiseren, in samenwerking met Intropack. “Wij leveren complete systemen aan onze klanten en desgewenst verzorgen we de klantspecifieke programmering. De naam Intropack blijft erop staan, want zij zijn een begrip in de markt.”
CHOCOLADESOESJES AFVULLEN
Een voorbeeld van de intensieve samenwerking is de geavanceerde vulmachine die Penko vorig jaar heeft geïnstalleerd bij Poppies Bakeries. Deze machine wordt ingezet voor het afvullen van chocoladesoesjes en is volledig geautomatiseerd. De enkelkops bandweegmachine kent nauwkeurige instellingen en stopt automatisch wanneer het juiste gewicht is bereikt. De weegbak kan dan op verschillende manieren worden gelost, afhankelijk van de uitvoering.
CODESYS
Het succes van automatisering hangt onder meer af van de klantspecifieke programmering. Vaak gaat het om embedded software die meteen op de hardware is geïmplementeerd. De programmering van de controller (besturing) vindt
Officiële distributeur van DICKOW centrifugaalpompen
dan in machinetaal plaats en dat levert in principe de snelste besturing op. Bezwaar is echter dat machinetaal alleen voor ingewijden is te begrijpen. Als alternatief komt CodeSys op, dat wordt ondersteund door heel veel besturingsfabrikanten en een ontwikkelomgeving biedt voor programmering volgens de IEC 61131-3 standaard. “Dit is toegankelijk voor iedereen die van school komt en een beetje van programmeren weet.”
GEBRUIKSVRIENDELIJKE PROGRAMMERING
Penko speelt hierop in met de nieuwe Alpha controller. Dit geavanceerde, nauwkeurige weeginstrument is geschikt voor twee onafhankelijke weegkanalen en voorzien van een eigen CodeSys soft-PLC. De controller draait op Linux en is dankzij CodeSys gebruiksvriendelijk in de programmering. Zo zijn er configureerbare vulalgoritmen voor procesoptimalisatie, en koppelingen met databases en andere cloudstructuren zoals portals voor onder meer productiemanagement. De communicatie is eenvoudig te configureren voor alle gangbare veldbussen en protocollen, van Modbus en RS232 tot Ethernet en IO-Link.
SCHAALBARE CONTROLEWEGER
De programmering van de nieuwe controller is ook flexibeler. Dat betaalt zich onder meer uit bij de schaalbare controleweger (check weigher) die Penko onlangs heeft ontwikkeld. Het bedrijf legt zich van oudsher al toe op oplossingen voor ijkwaardig wegen, inclusief keuring ten behoeve van certificering. Een controleweger die wordt aangepast voor een ander weegbereik, moet normaliter opnieuw worden gekeurd.
organiseerde
klantendag: “We hebben klanten uit verschillende sectoren die tegen dezelfde problemen aanlopen, met elkaar in contact kunnen brengen. Zo kunnen zij van elkaar leren en misschien wel gaan samenwerken.”
IJKWAARDIG AFVULLEN
Als een controleweger is geprogrammeerd voor ijkwaardig afvullen, moet het programma in de PLC worden gekeurd, legt Van den Heuvel uit. “Daarna kun je geen aanpassingen meer in de programmering doen. Onze oplossing is dat wij over de software voor de ijkweging een checksum bouwen en die laten keuren. Vervolgens kunnen wij – of de klant zelf – om dat stukje software eenvoudig met CodeSys een schil bouwen voor de klantspecifieke programmering
Afvullijn met ijkwaardige controlebandweger van Penko.
van invoer- en uitvoerbanen, pushertjes, enzovoort.”
Bij deze oplossing blijft de certificering van het ijkwaardige deel van de besturing geborgd in het stukje software dat Penko heeft gemaakt, verklaart Van den Heuvel. “De schaalbaarheid van de controleweger zit dan alleen in het plaatsen van andere load cells en het weer kalibreren van de weegversterker. Opnieuw keuren van de software voor het ijkwaardig wegen is niet nodig.” Dat maakt het leven van een operator aan de afvullijn een stuk makkelijker. ●
Penko
een geslaagde
MENGERS KUNNEN GENERATIES
MEE,
ALS JE HET SLIM DOET
Mengers en roerwerken zijn cruciaal in de productie- en verwerkingsketen van allerlei vloeistoffen en pasta’s. Hoewel het typisch machines zijn die 24/7 draaien en dus ook slijten, kun je er met de juiste aanpak voor zorgen dat je roerwerken wel 50 jaar of meer meegaan.
Verf, coatings, olie, smeermiddelen, lijm: voorbeelden van vloeibare of pasteuze producten waarbij de productie en verwerking sterk afhankelijk is van kwalitatief goede roerwerken. Fabrikanten van dit soort producten leunen voor hun productiecapaciteit en -kwaliteit dan ook in grote mate op de mogelijkheden van hun roer- en mengsystemen.
TOTAAL MENGPROCES
“Het gaat niet alleen om de menger zelf, maar juist om de combinatie van alle variabelen in het totale mengproces”, legt Rudolf Herzog van Sommer Anlagenbau uit. Sommer is onderdeel van machinebouwer Haver & Boecker en produceert al sinds 1895 roerwerken. Dit jaar viert het bedrijf zijn 130-jarig bestaan. Herzog: “Eén ding is in die 130 jaar nooit veranderd: niets is vervelender dan stilvallende productie. Daarom zouden fabrikanten van vloeibare en pasteuze producten serieus aan de slag moeten gaan met een optimaal ingericht mengproces.”
HOGE PRODUCTIESNELHEID
Fabrikanten vragen doorgaans naar mengers waarmee ze een zo hoog mogelijke productiesnelheid kunnen bereiken, weet Edwin Vermeulen van Vermeulen Ingenieursbureau. Vermeulen levert
‘Stilstand is altijd vervelend, dus fabrikanten van vloeibare en pasteuze producten zouden serieus aan de slag moeten gaan met een optimaal ingericht mengproces’
Rudolf Herzog, Sommer Anlagenbau
en installeert de producten van Sommer bij zijn klanten en breidde onlangs zijn Sommer-portfolio uit. Daarmee is het volledige aanbod roerwerken van Sommer nu bij het Helmondse ingenieursbureau beschikbaar. “We inventariseren eerst het bestaande mengsysteem”, schetst Vermeulen de aanpak die hij bij fabrikanten hanteert. “Dan bespreken we samen met Sommer de toekomstplannen. We kijken dus verder dan alleen een batch nieuwe roerwerken, maar brengen het hele systeem in kaart, ook naar de toekomst toe.” Een hoge productiesnelheid is namelijk niet alleen afhankelijk van één menger, maar van het complete systeem, legt Herzog uit. “Gecombineerd met de juiste menggereedschappen, optimale sealings, slim ontwerp van de lagerbehuizing en goede coördinatie met andere procesapparatuur, kunnen we productiecapaciteiten significant vergroten.”
PLANETAIRE MIXER
Herzog noemt de planetaire mixer van Sommer als voorbeeld. “Die wordt vaak gebruikt voor de verwerking van verven en vergelijkbare vloeistoffen. Als je de optimale omstandigheden creëert, kan die een capaciteit van wel 10 ton vloeistof in
‘We kijken dus verder dan alleen een batch nieuwe roerwerken, maar brengen het hele systeem in kaart, ook naar de toekomst toe’
Edwin Vermeulen, Vermeulen Ingenieursbureau
45 minuten bereiken. Als je je bedenkt wat een liter verf tegenwoordig kost, kun je je voorstellen hoeveel impact het heeft als je zo’n hoge verwerkingssnelheid kunt bereiken.”
MAATWERK
TRIAL BIJ LEVERANCIER
Zo’n optimaal ingericht proces staat niet van de ene op de andere dag. Vermeulen: “Het vergt altijd maatwerk en trials. We testen dus verschillende systeeminrichtingen, zodat we de klant met harde cijfers kunnen laten zien wat de beste keuze is.”
Fabrikanten zitten er echter niet op te wachten dat Sommer en Vermeulen wekenlang over de vloer komen om op de productievloer trials uit te voeren. Daar is een oplossing voor, vertelt Vermeulen: “Met onze testmengers heeft de klant de moge-
Als de optimale inrichting van de menginstallatie is bepaald, bouwt Sommer de installatie als prefab pakket voor transport naar de klant. “In elkaar zetten duurt dan niet lang, zodat het productieproces maar heel kort stilligt.”
lijkheid om verschillende menggereedschappen te testen en zichzelf te overtuigen van de optimale menger zonder de eigen productie te verstoren.” Zodra de optimale inrichting, in samenwerking met Sommer, is gevonden, wordt de installatie als prefab pakket naar de klantlocatie gebracht. “In elkaar zetten duurt dan niet lang, zodat het productieproces maar heel kort stilligt.”
OUDE ROERWERKEN MODERNISEREN
Betalen al die investeringen in tijd en moeite zich uiteindelijk terug? Zonder twijfel, weet Vermeulen. “Als je je roersysteem optimaal inricht en aanpast aan jouw situatie, kan een menger tientallen jaren meegaan. Je verzekert jezelf dan van een hoge productiecapaciteit, relatief weinig onderhoud en een lange levensduur.” Pak je het echt slim en secuur aan, dan gaat een kwalitatief goede menginstallatie, zoals die van Sommer, wel meer dan een halve eeuw mee. Herzog herinnert zich een klant die een nieuw onderdeel voor een oude menger nodig had. “Het bleek om een vijftig jaar oude machine te gaan. Op basis van de bouwtekeningen uit de jaren zeventig hebben we het benodigde onderdeel kunnen reproduceren en leveren.”
‘Je hoeft een oude menger lang niet altijd te vervangen. Die maken we slim en efficiënter, zodat je weer jaren vooruit kunt’
Edwin Vermeulen, Vermeulen Ingenieursbureau
ENERGIEZUINIGER
In al die tijd is er wel het nodige veranderd. Machines zijn energiezuiniger geworden en bevatten tegenwoordig sensoren om de actuele condities te monitoren. Herzog: “Maar met de performance kits van Sommer kunnen we oude machines moderniseren. Bijvoorbeeld door sensoren toe te voegen of andere onderdelen te vernieuwen. Je hoeft een oude menger lang niet altijd te vervangen. Die maken we slim en efficiënter, zodat je weer jaren vooruit kunt.” ●
FLUIDS PROCESSING WORLD
ANTWERPEN, BELGIË
Groene petrochemie in Antwerpse haven
Het Antwerpse platform van TotalEnergies gaat fors investeren in groene technologie en zijn processen herorganiseren. Door zijn raffinage- en petrochemieplatform opnieuw te modelleren wil het petrochemiebedrijf werk maken van de energietransitie.
Een van de belangrijkste initiatieven is het versneld CO₂-neutraal maken van het 75 jaar oude platform met de productie van groene waterstof.
Als onderdeel van een 200 MW elektrolyseproject met Air Liquide, heeft TotalEnergies 130 MW toegewezen gekregen voor de jaarlijkse productie van 15.000 ton groene waterstof voor het Antwerpse platform. De benodigde stroom wordt betrokken van het OranjeWind offshoreproject. Dit project gaat de CO₂-uitstoot op het platform met 150.000 ton per jaar verminderen en helpt de transportsector te vergroenen door toepassing van hernieuwbare brandstof. Met de productie van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) draagt het platform ook bij aan de energietransitie in de luchtvaart. Vanaf 2025 zal het platform jaarlijks 50.000 ton SAF produceren via co-processing. Hierbij worden koolwaterstoffen en biomassa gelijktijdig verwerkt in het raffinageproces voor een per saldo lagere ecologische voetafdruk. Verder gaat TotalEnergies aan de slag met het elektrificeren van processen en investeert het in een batterijopslagsysteem – met een capaciteit van 75 MWh het grootste in Europa. Dit systeem helpt het Belgische hoogspanningsnet in balans te houden en moet beschermen tegen piekbelastingen door bijvoorbeeld zonne-energie. De oudste stoomkraker gaat het bedrijf tegen 2027 stilleggen – wat gezien de overcapaciteit sowieso goed uitkomt – om over te stappen op een efficiëntere unit die volledig geïntegreerd is met de downstream productie. ●
RIYAD, SAOEDI-ARABIË
Booming vraag naar leidingwerk
In Saoedi-Arabië bestaat een enorme groeivraag naar draad, kabels, buizen en leidingen, zo analyseert Deutsche Messe naar aanleiding van de vakbeurs ‘Metalflow Alliance Saudi Arabia 2025’. Die had plaatst van 5 tot 7 mei 2025 in Riyad. De vraag naar leidingwerk en aanverwante zal naar verwachting blijven groeien door de economische ontwikkelingen van het land en de Saoedische Vision 2030-strategie. Motor achter de leidinghonger zijn infrastructurele en stedelijke ontwikkelingen, waaronder de uitbreiding van energie- en communicatiesystemen, evenals de groei van de e-commerce- en elektromobiliteitssector. Wat betreft buisproducten, heeft Saudi-Arabië een enorme behoefte aan naadloze stalen buizen voor de olie- en gasindustrie. Daarnaast ook voor infrastructuurprojecten, zoals waterontzilting en energieproductie. De markt voor stalen buizen zal in Saoedi-Arabië volgens BlueWeave Consulting naar verwachting groeien van $0,4 miljard in 2023 naar $0,6 miljard in 2030. Verder zijn ook pvc-buizen zeer in trek. Die markt zal in 10 jaar tijd verdubbelen naar ca. $2 miljard. ●
SOLAR PARK KASSØ, DENEMARKEN
Grootschalige e-methanolfabriek van start
’s Werelds eerste commerciële e-methanolfabriek is sinds 13 mei 2025 officieel in gebruik in de Deense gemeente Aabenraa. De productiefaciliteit biedt een capaciteit van 42.000 ton e-methanol per jaar ofwel 53 miljoen liter. Aan de basis van de duurzame productie staan Power-to-X-technologieën. Hierbij wordt hernieuwbare energie omgezet in e-methanol via een proces dat koolstofdioxide afvangt en hergebruikt. Deze route vereist een complexe infrastructuur van chemische reactoren, elektrolyseapparatuur en technologie voor het afvangen van CO₂, dit alles zo ontworpen dat aan de hoogste duurzaamheids- en veiligheidseisen voldaan wordt. European Energy heeft de ontwikkeling, engineering en bouw van de fabriek volledig in eigen beheer uitgevoerd, inclusief het vergunningentraject. Een belangrijke afnemer van de e-methanol is logistiek dienstverlener en reder A.P. Moller – Maersk, die het zal gebruiken als brandstof voor de Laura Mærsk, het eerste containerschip dat op methanol gaat varen. Ook bedrijven zoals de LEGO Group en Novo Nordisk zullen de e-methanol gebruiken om hun producten te verduurzamen. Toepassingen liggen dus zowel in de scheepvaartsector, de chemie, als de productie van materialen. ●
DORTMUND, DUITSLAND
Dranken verpakken met lagere
CO 2-voetafdruk
De KHS groep, specialist in verpakkingsmachines voor de drankenindustrie, heeft groen licht gekregen van de Science-Based Targets initiative (SBTi) voor zijn klimaatdoelstellingen. Het bedrijf streeft ernaar zijn CO₂-uitstoot in de komende jaren fors terug te dringen. De directe en indirecte emissies (Scope 1 en 2) moeten tegen 2028 met 36% omlaag en de emissies in de volledige waardeketen (Scope 3) met 20%. KHS wil dit bereiken door gebruik van efficiënte en hernieuwbare energiebronnen. Alle Duitse productielocaties zijn inmiddels volledig overgestapt op groene elektriciteit, en overal zijn energiebesparende maatregelen, zoals ledverlichting en toepassing van restwarmte, doorgevoerd. Daarnaast wordt er fors geïnvesteerd in duurzame productiemethoden. De InnoPET Blomax rekblazenmachine van KHS vermindert bijvoorbeeld het energieverbruik met 40% door een efficiëntere manier van verwarmen. Bij de SX pasteur verlaagt warmteterugwinning het waterverbruik en de energieconsumptie. Verder kan de industrie met de Bottles & Shapes-service veel lichtere PET-flessen (laten) ontwerpen. Dat scheelt grondstoffen en vermindert de CO₂-uitstoot. KHS wil in 2050 helemaal klimaatneutraal zijn, met een versnelling richting 2045 voor de Scope 1 en 2 emissies. ●
INCHEON, ZUID-KOREA
Groeimarkt biomoleculaire geneesmiddelen
SHANGHAI, CHINA
Nieuw R&D centrum gewasbeschermingsmiddelen
Agritechbedrijf Syngenta meldt dat het een 3e innovatiecentrum voor gewasbeschermingsmiddelen gaat openen in Shanghai, naast de bestaand centra in Stein (CH) en Jealott’s Hill (VK). Deze uitbreiding van de R&D capaciteit is de grootste investering in R&D sinds de oprichting van de Syngenta Group in 2020, na de fusie met Adama en Sinochem Holdings. Het nieuwe centrum gaat zich toeleggen op het ontwikkelen van bestrijdingsmiddelen voor de landbouw. Niet verwonderlijk gaat de aandacht specifiek naar nieuwe gewasbeschermingsmiddelen voor de rijstteelt, aangezien China ’s werelds grootste producent en consument van rijst is. Het centrum krijgt laboratoria, onderzoekskassen en klimaatkamers. Het wordt opgezet als een open innovatieplatform, waarbij samenwerking wordt gezocht met Chinese universiteiten en onderzoeksinstellingen. Als alles loopt als gepland, is de eerste fase van dit project in 2028 operationeel. ●
Samsung opende in april 2025 zijn 5e fabriek op zijn productiesite voor biologicals en kondigde direct aan dat er een 6e in de maak is. Met het operationeel worden van nummer 5 is de jaarlijkse capaciteit van Samsung op 784.000 liter gekomen, een extra 6e unit zou dit naar 964.000 liter per jaar brengen. Met de investeringen speelt de farmaceut in op groeiende vraag naar dit type geneesmiddelen op basis van biomoleculen, specifiek antilichaam-verbindingen, en verder enzymen en peptides. Ze worden meestal vloeibaar toegediend, omdat de specifieke werking verloren gaat door het droogproces dat nodig is voor een tabletvorm. Dit in tegenstelling tot traditionele geneesmiddelen met een veel simpeler chemische structuur, zoals acetylsalicylzuur (aspirine). Dat het Samsung met zijn biologicals voor de wind gaat blijkt ook uit de bekendmaking van een megacontract met een Europese klant ter waarde van $1,4 miljard dollar (koers januari 2025). Een nieuw record: deze 5-jarige overeenkomst overstijgt de tot nu toe grootse order ter waarde van $1,2 miljard die 3 maanden geleden met een onbekend Aziatisch farmaceutisch bedrijf werd afgesloten. ●
MAXIMALE EFFICIËNTIE MET
INDUSTRIËLE WARMTEPOMPEN
Industriële warmtepompen bieden slimme en duurzame oplossingen voor verwarming, droging en restwarmtebenutting in uiteenlopende sectoren. Ze vervangen traditionele stoom- en gasketels, optimaliseren droogprocessen en dragen bij aan efficiënte energie-uitwisseling via warmtenetten.
Bij het ontwerp van een warmtepomp is het essentieel om het temperatuurverschil aan de ingang- en uitgangszijde zo klein mogelijk te houden. Daarom moet de temperatuur van de warmtebronnen binnen een bedrijf zo goed mogelijk op elkaar zijn afgestemd. Elke graad temperatuurverschil betekent namelijk 2 à 3% extra energiegebruik door de warmtepomp.
WARMTEPOMPEN: ALTERNATIEF VOOR STOOM- OF GASKETEL
Bedrijven die binnen deze bandbreedte blijven, kunnen hun stoomketel eventueel door een hogetemperatuurwarmtepomp (HTHP) vervangen. Dat is mogelijk dankzij recente innovaties inzake compressoren, oliën en koudemiddelen. Daardoor zijn warmtepompen nu perfect inzetbaar voor de juiste temperatuur (tot 100°C) in productieprocessen. Ook ondernemingen die werken met een gasgestookte cv-ketel (en dus een hoogtemperatuurafgiftesysteem), kunnen opteren voor een warmtepomp, waarmee ze bijvoorbeeld hun behoefte aan tapwater van meer dan 65°C kunnen invullen. Belangrijk is dan wel dat de installatie afgestemd is op de specificaties van de warmtepomp.
MECHANISCHE COMPRESSIESYSTEMEN
Mechanische compressiesystemen zijn gebaseerd op het verschil in kooktemperatuur bij verschillende drukken. Bij lage druk verdampt een vloeistof
Warmtepompen zijn nu perfect inzetbaar voor de juiste temperatuur (tot 100°C) in productieprocessen
Mechanische compressiesystemen lenen zich voor de productie van tapwater en voor ruimteverwarming
bij een lagere temperatuur dan onder reguliere atmosferische omstandigheden; bij hogere druk gebeurt hetzelfde bij een hogere temperatuur. De vloeistof wordt onder lage druk verdampt, waarna de damp via een compressor wordt afgezogen en samengeperst. Hierdoor stijgen de druk en temperatuur van de damp. Deze gecomprimeerde damp condenseert en geeft warmte af aan de resterende vloeistof, wat verdere verdamping mogelijk maakt.
Deze systemen lenen zich bijvoorbeeld voor de productie van tapwater, mits voldoende aandacht voor legionellapreventie. Daarnaast zijn ze erg geschikt voor ruimteverwarming, onder meer voor het creëren van een aangenaam en juist comfort in kantoren en laboratoria.
Omdat industriële processen vaak doorgaan buiten kantooruren, is het slim om de kantoren ook ’s nachts op temperatuur te houden. Dit voorkomt ‘s morgens een te hoge piek van energiegebruik tijdens het opwarmingsproces.
RESTWARMTE
Ondernemingen die over een aanzienlijke hoeveelheid restwarmte beschikken, kunnen een warmtepomp inzetten om bijvoorbeeld deel te nemen aan warmtenetten, om hun restwarmte met de buurt te kunnen uitwisselen. Dit wordt steeds interessanter door stijgende energieprijzen en de trend naar elektrificatie. Dat leidt bij veel bedrijven tot het terechte besef dat restwarmte geen afvalproduct is, maar erg nuttig kan zijn. ●
Meer lezen over warmtepompen?
Scan dan de QR-code.
Stappenplan installatie bekijken?
Scan de QR-code.
Warmtepompen zijn een alternatief voor stoom- of gasketels in de industrie.
Newsline Newsline
CHEMIE
Uitgave 2 | 2025
Groene industrie, waar begint het?
De chemiesector ligt al jaren onder een vergrootglas. Begrijpelijk, als je de rookpluimen bij de Europoort ziet, maar chemie is wel een onmisbare schakel voor de industrie.
CO2 is niet alleen een uitstootgas, dat onze lucht verontreinigt, je kunt het ook hergebruiken in grondstoffen. Door CO2-moleculen uit aardolie te combineren en er hitte, licht of elektriciteit aan toe te voegen, kun je nieuwe materialen maken - bijvoorbeeld voor medicijnen of kunststoffen.
Chemie is de basis van bijna alles wat we maken en speelt een centrale rol in de duurzame ontwikkeling van onze maatschappij. Of het nu gaat om klimaat, energie of gezondheidszorg –zonder chemie komen we er niet.
Zelfs in ons dagelijks leven is chemie niet meer weg te denken, zonder er bij na te denken start je de dag met je telefoon, trek je een outfit aan en rijdt je in je auto naar je werk. Allemaal mogelijk dankzij de chemische industrie. Gelukkig zijn er veel goede ideeën in de industrie om te verduurzamen. Denk aan het inzetten van alternatieve energiedragers, het uitbreiden van de waterstofmogelijkheden, gebruik van plantaardige reststromen als grondstof en het recyclebaar maken van producten. Deze oplossingen zullen de CO2 uitstoot verminderen en de industrie “groener” maken.
Nieuwe technieken dragen hier zeker aan bij. In deze Newsline bespreken we mogelijkheden om efficiënter te produceren, waardoor het verbruik van grondstoffen en energie beter beheerst kan worden.
Nieuw: OPTIWAVE radar niveautransmitters
De serie, bestaande uit o.a. de OPTIWAVE 1520 en OPTIWAVE 1540 radar niveautransmitters maakt 80 GHzradartechnologie mogelijk tegen een aantrekkelijke prijs. De serie kan voor verschillende applicaties worden ingezet en is uitgevoerd met HARTcommunicatie en Bluetooth. Zowel de OPTIWAVE 1520 als de 1540 kunnen ook buiten een kunststof tank contactloos opgesteld worden, zoals bij IBC-containers.
Lees meer
Highlights OPTIMASS 7400
• Coriolis massaflowmeter met enkele rechte buis voor geavanceerde procestoepassingen
• Zeer nauwkeurige meting van massa, dichtheid en volumestroom (±0,1% van MV)
• Werkt over een breed bereik aan gasfracties en complexe flow omstandigheden (EGM™)
Flow- en dichtheidsmeting van verfadditieven en basen
• Coriolis flowmeting verbetert de productie (kwaliteit en stabiliteit) van verf
• Doorstroming zonder obstructies bespaart verwerkingstijd en verbetert verwerkingscapaciteit
• Continue dichtheidsmeting in de productielijn garandeert de juiste receptuurmenging en afvalvermindering
MF Paints is een producent van hoogwaardige beitsen en verven voor een breed scala aan toepassingen.
Om een consistente productkwaliteit te handhaven, gebruikt de verfproducent een geautomatiseerde skid voor het doseren van verschillende
verfadditieven en basen in mengtanks. Voor dosering gebruikte de verffabrikant een mechanische flowmeter met roterende schijf, voor meting van de volumetrische flow op de skid.
Dit was een tijdrovende procedure en vereiste een veel geschikter flowprincipe, om de automatisering te verbeteren en het batchproces te optimaliseren.
Hightlights H250/M40 VA flowmeter
• Robuuste constructie voor hoge drukken, temperaturen en mediabestendig
• Brede range aan varianten van extreem smalle flowmeters voor enkele liter per uur tot DN 100 meetinstrumenten voor 120M3/h vloeistof of 2800 Nm3/h glasflow
• Diverse procesaansluitingen, flens, geschroefd, gelast etc
• Universeel Ex concept Ex i of Ex d
• Uniek modulair concept: van puur mechanisch tot analoge output of fieldbus communicatie
• Meetonnauwkeurigheid: 1.6% van de meetwaarde volgens VDI/VDE 3515, blad 2 lqG-50%
Flowmeting in sampling loop
• Horizontale inbouw biedt oplossing voor kleine ruimtes
• Continue bewaking ruwe olie stroom in hoofdleiding
• Monstername binnen de gewenste flowrate
Een specialist van geautomatiseerde systemen bouwt voor de olie & gasindustrie complete skids, volgens klant specifieke wensen voor monstername-, analyse- en mengsystemen.
Voor een klant uit de Oil & Gas industrie was het bedrijf op zoek naar een flowmeter, specifiek geschikt voor toepassing in kleine ruimtes, voor meting van ruwe olie.
De complete skid wordt ingezet voor monsternamesystemen, voor het op kwaliteit houden of eventueel aanpassen van diverse soorten ruwe oliën. Dit is nodig om op de vooraf vastgestelde en gewenste specificaties uit te komen.
KROHNE heeft hiervoor de juiste oplossing: de KROHNE H250H VA flowmeter.
Lees meer
Lees meer
Verbruiksmeting van waterstof (H2) in chemische fabriek
• Ultrasone flowmeting van H2 uit syngas productie
• Betrouwbaar en veilig monitoren van de waterstoftoevoer naar productie-installaties
• Stabiele meting over een groot dynamisch bereik tot 1300 Nm3/h
Een producent van organische en anorganische chemicaliën exploiteert een productielocatie in Tsjechië. Voor chemische syntheseprocessen gebruikt het bedrijf waterstof (H2), dat ter plaatse wordt geproduceerd uit synthesegas (syngas).
Syngas, een gasmengsel van waterstof en koolmonoxide, wordt geproduceerd door
stoomreforming van methaan (SMR), nog steeds veruit de meest toegepaste methode voor kosteneffectieve waterstof productie.
De operator zocht een flowmeter om het waterstofverbruik nauwkeurig en betrouwbaar te meten. De flowmeter moest een groot dynamisch meetbereik hebben om de fluctuerende flow van 20...1300 Nm3/h te kunnen hanteren.
Het chemische bedrijf koos voor de OPTISONIC 7300 ultrasone flowmeter om hogere flow rates waterstof te meten bij lage, gemiddelde en hoge druk.
Highlights OPTISONIC 7300
• Ultrasone flowmeter voor aardgas, waterstof en andere gassen
• 2-pads meter voor standaard volumeflow, onafhankelijk van media-eigenschappen
• Geen onderhoud, geen drukverlies, groot dynamisch bereik
Flowregeling van bronwater voor snelle decarbonisatie
• Decarbonisatie met behulp van snelle reactoren bij de productie van gedemineraliseerd water
• Inzet van slimme meetklep voor het nauwkeurig verhogen van de hoeveelheid ruw water
• Verbeterde kwaliteitscontrole dankzij geautomatiseerde workflows; handmatige ingreep niet meer nodig
Het Duitse chemiebedrijf BASF exploiteert, op haar locatie in Ludwigshafen, verschillende demiwaterfabrieken voor het produceren van gedeïoniseerd water, via ruw water uit diepe putten. Een belangrijk proces hierbij is decarbonisatie (ontharding), dat plaatsvindt vóór de ionenuitwisselingsfase, met behulp van snelle reactoren.
Tijdens de opstartfase van een snelle reactor moet de aangeleverde hoeveelheid water gedurende een langere periode, elke twee uur met 2 m³/u worden verhoogd en stabiel worden gehouden. Voorheen werd het ruw-watervolume voor de basisbelasting via een klep geregeld, terwijl handmatig, extra water via een klep in een bypass-leiding werd toegevoegd.
De klant zocht naar een alternatieve meetopstelling om de verwerkingscapaciteit volledig automatisch te kunnen verhogen, zonder handmatige tussenkomst.
Highlights FOCUS-1
• Slimme meterklep voor flow-, druk- en procesregeling
• Geïntegreerde regelklep, flowmeter, druk- en temperatuursensoren gecombineerd met uitgebreide rekenkracht in één enkel apparaat
• Naadloze integratie in alle automatiseringssystemen, bijv. 4...20 mA, HART®, PROFINET, Ethernet of Wi-Fi.
Lees meer
Lees meer
Highlights OPTISONIC 6300
• Ultrasone clamp-on flowmeter voor flowmeting van vloeistoffen
• Voor installatie zonder procesonderbreking of noodzaak om buizen door te snijden
• Robuuste roestvrijstalen sensorrail voor buizen DN15...4000
• 4...20 mA, HART®7, Modbus, FF, Profibus-PA/DP
Flowmeting van koelpekel in koelsysteem
• Tijdelijke flowmonitoring om meetgegevens voor berekeningsdoeleinden te verkrijgen
• Toepassen van ultrasone clamp-on flowmeter voor meting van corrosief zout water
• Flexibele, niet-invasieve installatie zonder procesonderbreking en risico op lekkage
Een Duits dienstverleningsbedrijf is gespecialiseerd in het leveren van energie aan industriële gebruikers, inclusief koeltechniek. Voor bedrijven in een chemiepark exploiteren ze onder andere centrale koelinstallaties.
De koelmiddelen worden via een koelcircuit naar de koelsystemen van de industriële verbruikers geleid. Het gebruik van het juiste
koelmiddel hangt af van de temperatuurvereisten van de verbruiker.
Lees meer
Een veelgebruikt koelmedium is koelpekel, een waterige zoutoplossing met een lager vriespunt dan water. Het is een effectief koelmedium bij vorstbescherming en het voorkomt ijsvorming in de leidingen en warmtewisselaars tijdens koud transport.
De dienstverlener was op zoek naar kosten besparende en eenvoudig te bedienen instrumentatie om actuele meetgegevens van de flow van koelpekel te verzamelen, voor berekeningen van een koelsysteem.
Ontmoet ons op de beurs
KROHNE neemt deel aan een groot aantal nationale en internationale beurzen. De belangrijkste evenementen voor onze Nederlandse klanten zijn:
• M+R, 1 - 2 oktober, Ahoy Rotterdam
• Future of Protein Production, 29-30 oktober, Rai Amsterdam
• Europort, 4 - 7 november, Ahoy Rotterdam
De volledige internationale beursagenda vindt u op onze website www.krohne.com
Neem voor meer informatie contact op met:
KROHNE Nederland B.V. Postbus 110
3300 AC DORDRECHT Kerkeplaat 14
3313 LC Dordrecht
Nederland
Tel.: +31 (0)78 - 6306 200
e-mail: infonl@krohne.com
www.krohne.com
NIEUWE VERSIE SIMULATIESOFTWARE BIOCLAMP NU DUURZAAM GEPRODUCEERD
COMSOL heeft versie 6.3 van zijn multiphysics-simulatiesoftware uitgebracht, met nieuwe functies zoals de Electric Discharge Module, GPU-versnelde simulaties, en verbeterde geautomatiseerde geometrievoorbereiding voor efficiënter modelleren.
Belangrijke updates zijn: tot 25x snellere transiënte akoestische simulaties met Graphic Processing Unit (GPU)-ondersteuning; • nieuwe Electric Discharge Module voor simulaties van elektrische ontladingen in gassen, vloeistoffen en vaste stoffen; verbeterde elektromechanische modellering, nauwkeurigere
Simulatie van elektrische ontlading die zich voortplant door transformatorolie.
(Beeld: COMSOL)
Micro-Electro-Mechanical-Systems (MEMS)-simulaties en efficiëntere modellering van gelamineerd ijzer in motoren en transformatoren;
• Reynolds-stressturbulentiemodellen, niet-Newtonse stroming en vochttransportmodellen voor snellere droogsimulaties; en nieuwe tools voor kristallisatie- en neerslagprocessen
COMSOL Multiphysics 6.3 is beschikbaar op Windows, Linux en macOS.
Comsol
+31(0)79 363 4230
info-nl@comsol.com www.comsol.com
BioPure, leverancier van single-use vloeistofpadcomponenten en connectoren, heeft het productieproces van zijn BioClamp verduurzaamd. Het nieuwe product is 13% lichter dan het vorige model en heeft een 22% lagere CO₂-uitstoot gedurende de hele levenscyclus dankzij de geavanceerde automatisch assemblage in klasse 7 cleanrooms. De klem voor eenmalig gebruik bestaat al sinds 1998. Sindsdien zijn het ontwerp en het productieproces diverse keren geoptimaliseerd. De huidige verbeteringen hebben betrekking op productie, transport, gebruik in bioprocessen en afvoer aan het einde van de levensduur. De cleanrooms waarin de klemmen gefabriceerd en verpakt worden zijn ISO14001-gecertificeerd en draaien op duurzame energie. Het verbeterde, ergonomische scharnier maakt
BioClamp klemmen van BioPure (WMFTS).
de BioClamp makkelijker te sluiten, waardoor het assemblageproces eenvoudiger wordt en slangen snel kunnen worden verwisseld. De BioClamp is gemaakt van glasvezelversterkt nylon, USP-klasse VI. Andere kenmerken zijn: minder vervorming van polymeerkoppelingen bij blootstelling aan hitte; geschikt voor sterilisatie met autoclaaf en gammabestraling. Er is een tamper evidence cover beschikbaar en de clamp is ook geschikt voor multipleuse toepassingen.
Watson Marlow
+31 (0)85 536 0010 www.wmfts.com
BETERE MEETPRESTATIES NIETINVASIEVE THERMOMETER
De meetprestaties van de iTherm SurfaceLine TM611 van Endress+Hauser, een niet-invasieve thermometer, zijn bijna net zo nauwkeurig en snel als die van een invasieve temperatuurmeting. De op de leiding gemonteerde thermometer meet de procestemperatuur zonder risico op lekkage en verstoring van de stroming. Een thermisch koppelingselement dat precies past op de pijpdiameter zorgt voor meer contactoppervlak en dus betere geleiding naar de RTD/TC-sensor met lage thermische massa die precies
in het koppelingselement past, waardoor er geen luchtopeningen zijn. Een speciaal warmteoverdrachtsmateriaal op het koppelingselement compenseert eventuele oneffenheden van de pijp. Dit productontwerp resulteert in nauwkeurige metingen zonder dat er elektronische compensatie, berekeningen of algoritmen aan te pas hoeven komen.
Het product is voorzien van alle denkbare internationale certificeringen, waaronder ATEX, IECEx, CSA en NEPSI en functionele veiligheid (SIL). De iTherm
FLOW GROUP BUNDELT POMP- EN PIPING-SPECIALISTEN
PumpTech, Eco Solutions en Sanindus brengen hun kennis en producten samen onder de paraplu van Flow Group, een one-stop-shop voor pompen en piping. De fusie betekent een breder producten- en dienstenpakket voor klanten en partners achter één loket. Flow Group is opgericht door Jan De Vleeschauwer, die eerst PumpTech in de groep opnam en later ook Eco Solutions en Sanindus toevoegde. Sanindus bestaat sinds 1995 en heeft dertig jaar
ervaring in het ontwerpen, bouwen, leveren en installeren van industriële leidingwerksystemen. Eco Solutions en PumpTech, actief sinds respectievelijk 2006 en 2008, focussen op de levering en installatie van pompsystemen.
Binnen Flow Group zal die expertise worden ondergebracht in twee afdelingen – pompen en piping. Het nieuwe bedrijf telt ongeveer 60 medewerkers. Flow Group gaat zich focussen op de segmenten infrastructuur, bouw en
PERISTALTISCHE SLANGENPOMP
MET GROTE CAPACITEIT
Fabrikant van peristaltische slang- en buizenpompen Verderflex introduceert de Verderflex Dura 100: een peristaltische slangenpomp met hoge capaciteit. De pomp vervangt de VF 100 pomp en is geschikt voor toepassing in waterbehandeling, chemische verwerking en het verpompen van dichte slurries. Hij zorgt voor een consistente en nauwkeurige vloeistofafgifte. De slang heeft een langere levensduur en is makkelijker te onderhouden, waardoor de stilstandtijd en operationele kosten lager uitvallen, volgens Verderflex. Belangrijke kenmerken zijn:
• Verbeterde duurzaamheid: Het nieuwe ontwerp van de behuizing verlengt de levensduur van de slang en is nog steeds bestand tegen zware omstandigheden en schurende media.
• Hogere output bij minder energie-
Verderflex Dura 100 peristaltische slangenpomp.
verbruik: Het nieuwe ontwerp zorgt voor minder energieverbruik bij een maximale output.
• Gebruiksvriendelijker: De pomp is groter, wat het verwisselen van de slang sneller en eenvoudiger maakt. Simpele onderhoudsprocedures maken speciale trainingen voor gebruik en onderhoud overbodig.
Verder
+31 (0)50 549 5900 www.verderliquids.com
iTherm SurfaceLine TM611 nietinvasieve thermometer in rvs (links) en aluminium (rechts).
SurfaceLine TM611 kan geleverd worden met alle iTEMP temperatuurtransmitters, inclusief alle gangbare analoge en digitale communicatieprotocollen, optionele Bluetooth-connectiviteit en geavanceerde diagnostiek volgens NAMUR NE107. Rvs klemmen maken installatie
eenvoudig, waardoor deze thermometer ook geschikt is voor retrofitting of tijdelijke metingen.
industrie. Het bedrijf heeft al projecten lopen voor Deme, Deschacht, Equans, Rook Pijpleidingbouw, UMCG en Vitens.
Flow Group +32 1647 4441 www.theflowgroup.eu
NIEUWE HOGEDRUKPOMP VOOR DRINKWATERTRANSPORT
KSB heeft een nieuwe serie hogedrukpompen ontwikkeld voor drinkwatertransport. De MultiTec Plus-serie is ontworpen met het oog op hydraulische efficiëntie. In combinatie met een synchroon-reluctantiemotor en een PumpDrive frequentieregelaar verbruiken de pompen weinig energie en hebben ze een lage CO₂-voetafdruk. De PumpDrive past de pompcapaciteit namelijk automatisch aan de actuele vraag aan en voorkomt zo energieverspilling. De pomp is ontworpen voor een pomphuisdruk van 25 bar, bereikt een maximale opvoerhoogte van bijna 250 meter en heeft een capaciteit tot 470 m³/h. Hij wordt aangedreven door vierpolige draaistroommotoren. In vergelijking met een snel draaiende pomp met kleinere nominale diameter bereikt de nieuwe pomp bij 1.450 (50 Hz) of 1.750 (60 Hz) toeren van
De MultiTec Plus-serie hogedrukpomp voor drinkwatertransport van KSB.
dezelfde maximale capaciteit, maar is aanzienlijk stiller en slijt minder. De maximaal toegestane mediumtemperatuur is 60 °C.
KSB +31 (0)20 407 9800 www.ksb.com/nl
De Flow Group (PumpTech, Eco Solutions, Sanindus) heeft ongeveer
IN DE KOMENDE NUMMERS
● IPump & Valves Rotterdam 2025: wat heeft de vakbeurs in petto?
● ICO2-opslag met Carbon Capture & Storage (CSS): wat zijn de opties en wat de laatste ontwikkelingen?
● 9 tips om je membraanpomp in perfecte conditie te houden
De volgende editie van Fluids Processing verschijnt op 16 september 2025. Mis ‘m niet!
29-31 oktober 2025
COMSOL Conference Amsterdam
De COMSOL Conference 2025 tour stopt eind oktober in Amsterdam. De tour gaat van start in Boston, MA en zal ook een stop maken in China. Het 3-daagse event biedt ingenieurs, wetenschappers, en onderzoekers de kans om hun modelleer- en simulatiewerk te presenteren, ideeën uit te wisselen en nieuwe modelleringstechnieken te leren.
Programmahoogtepunten zijn onder andere:
● Keynote presentaties door toonaangevende bedrijven; eerdere sprekers waren o.a. afkomstig van ASML, Ferrero, en Bowers & Wilkins
● Interactieve presentaties door ingenieurs, en onderzoekers uit verschillende vakgebieden
● Minicursussen waarmee je leert het maximale uit de COMSOL Multiphysics software en de add-ons te halen
● Demo’s waar je 1-op-1 begeleiding krijgt van COMSOL applications engineers
● Een ‘sneak peek’ op de volgende versie van de COMSOL software
● Prijsuitreiking
● Rondleiding en diner in de oudste Heineken brouwerij in hartje Amsterdam.
Voor meer info en om je te registreren, kun je terecht op de COMSOL Conference website. Daar kun je je tot 1 augustus 2025 ook aanmelden om je simulatiewerk te presenteren in een postersessie of slideshowpresentatie. Ga hiervoor naar de Showcase Your Work-pagina op de site.
17 juni 2025
Tech Event NoordNL Assen
Door Mikrocentrum en zeven Noord-Nederlandse organisaties georganiseerde dag om samenwerking, kennisdeling en innovatie binnen de Noord-Nederlandse technische industrie te stimuleren.
16 september 2025
Opleiding Procesveiligheid Utrecht
Start van de opleiding Procesveiligheid met 8 bijeenkomsten en een tentamen, georganiseerd door PHOV. Aan bod komen de procesveiligheid, maar ook de organisatie en uitvoering van grote projecten in de chemische procesindustrie. Ook aandacht voor cybersecurity.
Cursusdata 16, 23, 30 september, 7, 28 oktober, 4, 11, 18 november en tentamen op 2 december 2025
Lestijden: 9.30 tot 17.15 uur.
16 september 2025
International Conference on Hydrogen Energy and Fuel Cell Technology
Amsterdam Symposiumdag over innovatie in waterstoftechnologie.
16 september 2025
International Conference on Power and Energy Engineering
Amsterdam Symposium over de bredere technische uitdagingen van de energietransitie.
1-2 oktober 2025
Pumps & Valves (Rotterdam Processing Week)
Rotterdam
2-daagse beurs, gelijktijdig met Solids en M+R. Bestrijkt de hele droge en natte procesindustrie. Ook met kennisprogramma.
7-9 oktober 2025
Industrial Heat & Power
Den Bosch
Beurs voor professionals in de industriële energievoorziening over energiebesparing en duurzame energieoplossingen voor de industrie. Aandacht voor in- en verkoop van energie, verbruiksbesparende maatregelen voor productieprocessen en gebouwen, duurzame energie, energiemanagement, elektrische mobiliteit, wet- en regelgeving / subsidies, verenigingen, instituten, opleidingen en media.
23 oktober 2025
Aquarama Leuven
1-daagse vakbeurs & congres over watertechnologie voor industrie en watersector.
29-31 oktober 2025
COMSOL Conference 2025
Amsterdam 3-daagse conferentie over modelleer- en simulatiewerk met COMSOL Multiphysics software.
4-6 november 2025
ICT & Logistiek / Logistica Next Utrecht
Innovaties in de logistiek en technologieën voor de energietransitie.
NIVEAU SENSOREN
VOOR FLUIDS
OP BASIS VAN RADAR, VLOTTER, ULTRASOON, MAGNETOSTRICTIEF, HYDROSTATISCH, CAPACITIEF, TRILVORK
| www.lansnivotherm.nl (advertentie)
23 oktober 2025
Aquarama Leuven
20e editie van deze 1-daagse vakbeurs & congres over watertechnologie voor industrie en watersector, in samenwerking met Watercircle.be, VMX, Aquaflanders, Vlario, B-IWa en Cebedeau. Naast de gratis toegankelijke beurs een uitgebreid betaald congresprogramma met aandacht voor circulaire watersystemen die de waterkwaliteit ten goede komen en de verdroging en overexploitatie van waterbronnen remmen.
Blijf op de hoogte
PREDICTIVE MAINTENANCE
Ook langzaam draaiende lagers moet je ultrasoon monitoren voor voorspellend onderhoud ONDERHOUDSSTRATEGIE
Grondiger en veiliger: met drones en camera’s speuren naar corrosie
ENERGIETRANSITIE
Groendaken, isolatie en zonnepanelen: Kiwa test nieuwe materialen
28 ONDERHOUDSSTRATEGIE
CORROSION UNDER INSULATION OPSPOREN MET DRONES EN CAMERA’S
Drones en videocamera’s zijn handige hulpmiddelen om corrosie onder isolatie (CUI) op te sporen voordat de gevolgen te ernstig worden. Juist voor moeilijk toegankelijke plekken zijn deze visuele technieken een uitkomst.
30 PREDICTIVE MAINTENANCE
ULTRASOON MONITOREN LAGERS CRUCIAAL VOOR PREDICTIVE MAINTENANCE
Als je echt aan voorspellend onderhoud wilt doen, moet je niet alleen je snel draaiende onderdelen monitoren, maar ook je langzaam draaiende lagers. Die falen niet vaak, maar áls het mis gaat, zijn de gevolgen groot. Om dit soort lagers in de gaten te houden, kun je ze het beste ultrasoon monitoren.
32 ENERGIETRANSITIE
DAKEN, ISOLATIEMATERIALEN EN ZONNEPANELEN TESTEN
Door de energietransitie worden er steeds meer daken en gevels geïsoleerd, met duurzamere materialen, of bedekt met ‘groen’ of zonnepanelen. Bouwers, facility managers en TDs moeten weten waar ze met deze materialen aan toe zijn. Wat is kwaliteit, wat is weersbestendig en brandveilig? Kiwa BDA Testing, gespecialiseerd in het beproeven van materialen en systemen voor daken en gevels, zoekt het uit.
Maintenance Benelux is een uitgave van Proces Media bv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462
redactie@maintenancebenelux.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving
Giesbers Retail, Arnhem
Met medewerking van: Loet van Bergen
Druk
Veldhuis Media, Meppel
Uitgever
Erik ten Haaf
+31 (0)297 22 3462
+31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Sales
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen
+31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Abonnementen abo@procesmedia.nl
+31 (0)297 22 3462
Abonnementsprijs 2025
Voor de Benelux: € 160 (excl. 9% btw).
Overig buitenland: op aanvraag. Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.
Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.
CORROSION UNDER INSULATION OPSPOREN MET DRONES EN CAMERA’S
Drones en videocamera’s zijn handige hulpmiddelen om corrosie onder isolatie (CUI) op te sporen voordat de gevolgen te ernstig worden. Juist voor moeilijk toegankelijke plekken zijn deze visuele technieken een uitkomst.
CUI: Wat is het?
Corrosie onder isolatie, afgekort CUI, is de onzichtbare corrosie van metalen oppervlakken onder isolatiemateriaal.
Ontstaan van CUI
CUI ontstaat wanneer vocht onder isolatiemateriaal vast komt te zitten. Dit vocht kan afkomstig zijn van regen, condensatie, lekkages, of onderhoudswerkzaamheden. Door het isolatiemateriaal kan vocht moeilijk verdampen, waardoor corrosie versneld optreedt. De combinatie van vocht, zuurstof en een geschikte temperatuur creëert de ideale omstandigheden voor corrosie.
Beïnvloedende factoren
1 Temperatuur
Corrosie onder isolatie vindt vooral plaats tussen -4° en +175°C, met het hoogste risico tussen 30-120°C.
2 Isolatiemateriaal
Materialen zoals minerale wol, glasvezel en calciumsilicaat absorberen en houden vocht vast, wat het risico verhoogt.
3 Klimaat
Hoge luchtvochtigheid, veel regenval en nabijheid van zeewater verhogen het risico op corrosie aanzienlijk.
4 Installatieontwerp
Ontwerpen met onvoldoende afdichting, ontoereikende waterafvoer en plekken waar vocht zich kan ophopen, verhogen de kans op CUI.
Gevolgen
1 Storingen en lekkages
Onverwachte uitval van apparatuur leidt tot hogere onderhoudskosten en veiligheidsrisico’s voor personeel en omgeving.
2 Structurele schade
Aantasting door corrosie vermindert de structurele integriteit van installaties en kan leiden tot kritieke beschadigingen.
3 Milieu- en veiligheidsrisico’s
Lekkages kunnen gevaarlijke stoffen vrijmaken, wat resulteert in gezondheidsrisico’s en milieuschade.
Preventie en detectie
Hoe kun je CUI voorkomen?
Gebruik waterafstotende isolatiematerialen.
• Verbeter het ontwerp van installaties om vochtophoping te minimaliseren.
• Doe periodieke inspecties en pleeg regelmatig preventief onderhoud.
• Pas corrosiewerende coatings toe onder het isolatiemateriaal.
Hoe kom je erachter of er sprake is van corrosie onder isolatie?
• Visuele inspecties door het tijdelijk verwijderen van isolatiemateriaal.
• Niet-destructieve testen, zoals röntgeninspecties en ultrasone metingen.
• Geavanceerde vochtmetingen met behulp van sensortechnologie, zoals Electrochemical Impedance Spectroscopy (EIS).
CUI komt veel voor in de petrochemische industrie, olie- en gassector, energiecentrales, en chemische fabrieken. Het wordt vaak laat ontdekt, met grote schade tot gevolg. (Foto: Adobe Stock)
Corrosie onder isolatie (CUI) is een serieus probleem binnen de industrie, waarbij metalen oppervlakken onder isolatiemateriaal corroderen (zie kader ‘Wat is het?). Het komt regelmatig voor in de petrochemische industrie, olie- en gassector, energiecentrales, en chemische fabrieken. Omdat je het niet ziet, wordt de corrosie vaak laat ontdekt, met grote schade tot gevolg. Vroegtijdige opsporing is dus essentieel. Drones en videocamera’s bieden hierbij effectieve oplossingen.
CUI-INSPECTIE: WAAROM DRONES
INZETTEN?
Het opsporen van corrosie onder isolatie kan complex en gevaarlijk zijn, vooral bij moeilijk bereikbare locaties zoals hoge bouwsels of installaties met complexe vormen. Drones bieden dan grote voordelen:
• Beter toegankelijk: Moeilijk bereikbare plekken zoals hoge torens, silo’s of reactoren en besloten ruimtes zijn makkelijk te inspecteren.
• Veiliger: Inspecteurs hoeven geen gevaarlijke locaties te betreden, wat ongelukken voorkomt.
• Kost minder: Minder gebruik van dure hulpmiddelen zoals steigers of hoogwerkers verlaagt operationele kosten.
• Snellere inspecties: Minder downtime door snelle en efficiënte inspecties.
DRONE-INSPECTIES BIJ HUNTSMAN CHEMIE Huntsman, een internationaal chemiebedrijf met vier productielocaties in het Botlekgebied, past drones toe voor isolatie-inspecties. Sinds 2021 worden de drones – uitgerust met 360° camera’s en 3D-scanners – ingezet. Zo wordt tot 70% van de installatie snel en nauwkeurig in kaart gebracht,
Stappenplan drone-inspectie
Stap 1: Voorbereiding
• Selecteer en bereid geschikte drones en apparatuur voor.
• Bepaal welke locaties geïnspecteerd moeten worden en zorg voor de benodigde vergunningen.
Stap 2: Drone-inspectievlucht
• Voer visuele inspecties uit met HD- en infraroodcamera’s aan boord van drones.
• Verzamel beeldmateriaal van isolatie, let hierbij op tekenen van schade, vocht en warmteverlies.
Stap 3: Gedetailleerde videocamera-inspectie
• Gebruik handheld videocamera’s voor nauwkeurigere inspectie van verdachte plekken geïdentificeerd door drones.
• Hierdoor kunnen inspecteurs details en specifieke problemen beter onderzoeken.
Stap 4: Data-analyse en rapportage
• Gebruik gespecialiseerde software om dronebeelden en videocamera-opnamen te analyseren.
• Maak gedetailleerde rapporten waarin duidelijkheid wordt gegeven over ernst en omvang van eventuele corrosieproblemen.
Stap 5: Actieplan en opvolging
• Stel een duidelijk onderhoudsplan op voor reparaties en verbeteringen.
• Plan vervolginspecties om de voortgang en effectiviteit van maatregelen te controleren.
Extra tips voor effectieve drone-inspecties:
• Zorg dat dronepiloten goed getraind zijn en bekend zijn met industriële veiligheidsvoorschriften.
• Gebruik gespecialiseerde drones uitgerust met infrarood- en HD-camera’s voor nauwkeurige resultaten.
• Combineer drone-inspecties altijd met aanvullende traditionele inspecties om betrouwbaarheid te vergroten.
• Betrek alle relevante afdelingen vroegtijdig in het inspectieproces, zodat opvolging effectief verloopt.
• Maak gebruik van terugkerende drone-inspecties voor voorspellend onderhoud.
Chemiebedrijf Huntsman zet sinds 2021 drones met 360° camera’s en 3D-scanners in om de installatie in kaart te brengen en te inspecteren op roest. (Beeld: Huntsman)
vergeleken met slechts 30-40% bij traditionele methoden. De inspectietijd daalde hierdoor binnen 5 maanden met maar liefst 30%. Dankzij het gebruik van GPS-coördinaten kunnen inspecteurs eenvoudig specifieke locaties terugvinden en reparaties snel en gericht uitvoeren. Huntsman werkt hierbij nauw samen met Smart AIS, een specialist in geavanceerde inspectietechnologieën.
‘STREET VIEW’ Huntsman verwerkt de verzamelde data zorgvuldig via geavanceerde analysesoftware.
Hierbij wordt beeldmateriaal digitaal vergeleken met eerdere inspecties, waardoor trends in schade eenvoudig kunnen worden gevolgd. Met behulp van drones en hoge resolutiecamera’s heeft Huntsman tevens een digitale ‘Street View’ van hun fabrieken gecreëerd. Hierdoor kunnen inspecteurs en onderhoudsteams isolatieschade en mogelijke corrosieplekken gedetailleerd analyseren zonder fysieke inspectie op gevaarlijke hoogtes. ●
Ultrasone monitoring van langzaam draaiende lagers is cruciaal voor een goed functionerend voorspellend onderhoudsprogramma.
ULTRASOON MONITOREN LAGERS CRU
PREDICTIVE MAINTENANCE
Als je echt aan voorspellend onderhoud wilt doen, moet je niet alleen je snel draaiende onderdelen monitoren, maar ook je langzaam draaiende lagers. Die falen niet vaak, maar áls het mis gaat, zijn de gevolgen groot. Om dit soort lagers in de gaten te houden, kun je het beste ultrasone monitoring gebruiken.
Langzaam draaiende machines, die minder dan 600 tpm maken, zijn de meest kritieke onderdelen van een productielijn. Meestal zijn het
grote, traag draaiende bakbeesten, die niet snel kapot gaan. Tot voor kort vonden de meeste TDs het daarom niet nodig om de conditie van deze
machines te bewaken. Maar áls er een storing in deze kritieke machines optreedt, zit je met je langdurige stilstand, enorme vervangingskosten, én grote productieverliezen. Toch verstandiger om de conditie van deze machines te monitoren. De bewegende delen die je beter wel in de gaten kunt houden, zijn voornamelijk lagers en tandwielen. Dit artikel gaat met name in op het monitoren van lagers.
CIAAL VOOR
Voor een goed PdMprogramma heb je ook betrouwbare metingen nodig. Anders is je instrument niet meer dan een veredelde stethoscoop
LAGERBEWAKINGSTECHNIEKEN
Als onderdeel van een voorspellend onderhoudsprogramma (Predictive Maintenance programma, PdM-programma) worden voor snel draaiende lagers diverse monitoringstechnieken ingezet: trillingsanalyse, thermografie en analyse van slijtagemateriaal. Deze technieken zijn echter niet geschikt voor het monitoren van langzaam draaiende lagers: bij snelheden onder 250 tpm signaleren ze pas iets als het te laat is. Bij langzaam draaiende lagers blijft plotselinge uitval dus een probleem – tenzij je ultrasoon geluid gebruikt.
WAAROM ULTRASOON GELUID?
Het monitoren van langzaam draaiende lagers met ultrasoon geluid is minder ingewikkeld dan het klinkt. De meeste kwalitatief goede ultrasone instrumenten hebben een breed gevoeligheidsbereik en frequentieafstemming, zodat je de akoestische kwaliteit van het lager kunt beluisteren, met name op lage snelheden. In toepassingen met extreem lage snelheden (meestal minder dan 25 tpm) zal het lager weinig
tot geen ultrasoon geluid produceren. In dat geval gebruik je een spectrumanalyseprogramma om het opgenomen geluidsbestand te analyseren. Je let dan vooral op de golfvorm om te zien of er afwijkingen zichtbaar zijn. Zijn er “krakende” of “ploppende” geluiden, dan wijst dat op een vervorming. Bij lagersnelheden boven de 25 tpm kun je een basis decibelniveau vaststellen en de decibelwaarden in de tijd te volgen.
ULTRASONE MONITORING: HOE WERKT HET?
De primaire functie van een ultrasoon apparaat is het omzetten van hoge frequenties in hoorbaar geluid. Dit wordt heterodyning genoemd. Een operator die bekend is met de basisprincipes van lagerwrijving, kan het verschil horen tussen het geluid van een goed werkend lager – dat een rustig, constant signaal produceert – en dat van een defect lager – dat een onregelmatig of een regelmatig terugkomend gerinkel of gekraak laat horen. Maar besef dat luisteren alleen niet volstaat als je in de lage frequenties komt. Voor een goed PdM-programma heb je dus ook betrouwbare metingen nodig. Anders is je instrument niet meer dan een veredelde stethoscoop. Zo kun je bijvoorbeeld met de UE Systems Ultraprobe 15000 de geluidskwaliteit beluisteren en basisinformatie vergelijken voordat de opname opgeslagen wordt en geüpload naar DMS-software. Van daaruit kun je alarmniveaus instellen en gegevens analyseren om de toestand van een lager te bepalen.
Langzaam draaiende lagers falen niet vaak, maar als het misgaat, zijn de gevolgen groot
CONCLUSIE
Bij zeer lage snelheden gebruik je een spectrumanalyseprogramma om het opgenomen geluidsbestand te analyseren. De golfvorm maakt afwijkingen ten opzichte van het standaard decibelniveau zichtbaar.
Het is verstandig om de geluidskwaliteit en het geluidsprofiel van langzaam draaiende lagers in de gaten te houden. Om data-analyse makkelijker te maken, kun je het best een ultrasoon instrument gebruiken dat het geluid ook kan opnemen, zoals de Ultraprobe 15000 of het OnTrak-systeem. Daarmee kun je je lagers gedurende hun hele levensduur monitoren en storingen door te weinig smering voorkomen. Onderhoudspersoneel kan het geluid van de langzaam draaiende lagers opnemen en het bestand uploaden naar de spectrumanalyse-software, die het geluid vervolgens analyseert. Daarmee zie je precies wanneer een lager gesmeerd moet worden of wanneer je het direct moet vervangen om uitval te voorkomen. ●
DAKEN, ISOLATIEMATERIALEN EN ZONNEPANELEN TESTEN
Door de energietransitie worden er steeds meer daken en gevels geïsoleerd, met duurzamere materialen, of bedekt met ‘groen’ of zonnepanelen. Bouwers, facility managers en TDs moeten weten waar ze met deze materialen aan toe zijn. Wat is kwaliteit, wat is weersbestendig en brandveilig? Kiwa BDA Testing, gespecialiseerd in het beproeven van materialen en systemen voor daken en gevels, zoekt het uit.
Het beproeven van materialen en systemen voor daken en gevels is pecialistisch werk, zo blijkt tijdens een rondgang door de laboratoria en teststraten van Kiwa BDA Testing. Hier worden water- en luchtdichtheid, warmteweerstand, windbelasting en de effecten van temperatuurschommelingen getest. Groeiparel is onderzoek aan groene daken, milieuvriendelijkere isolatievor-
men en zonnepaneelconstructies. Als onafhankelijk onderzoeks- en keuringsinstituut test Kiwa BDA Testing alle relevante materialen en systemen voor daken en gevels volgens (inter)nationale normen en richtlijnen. Kiwa doet laboratoriumonderzoek voor materiaalinspecties, bijvoorbeeld om de isolatiewaarde van een polystyreen paneel te bepalen of bij welke trekkracht een stukje dak-
Laboratoria en testhallen
Materialen worden in een goed geoutilleerd laboratorium aan onderzoek onderworpen om ze te testen op bijvoorbeeld:
• Isolatiewaarde
• Treksterkte
• Indrukbaarheid
• Breukgevoeligheid bij temperatuurschommelingen
• Impact door een vallend voorwerp
Voor grote bouwconstructies, zoals complete isolatiepanelen of een zonnepanelendak, is er de beschikking over testhallen om de invloed van zon, wind, regen en temperatuur te kunnen bepalen.
Wind uplift tester voor zonnepanelen op hellende daken.
bedekking bezwijkt. Daarnaast zijn er testhallen om delen van dakconstructies bloot te stellen aan weer en wind in een geconditioneerde setting. Steeds vaker zijn dat ‘groene daken’ die nieuwe testeisen stellen en creativiteit vragen van het laboratoriumteam.
Met bijvoorbeeld een sprinklerinstallatie en een windturbine kan er getest worden of een dakconstructie bij extreem weer voldoende waterdicht is. Met versnelde verouderingsproeven, zoals blootstelling van dakpanelen aan extreem uv- of infrarood licht, is het mogelijk de uv-bestendigheid van dak- of gevelconstructies vast te stellen. En met vuurkorven kan beproefd worden of een dakconstructie voldoende brandwerend is tegen vliegvuur.
TESTEN VAN ‘GROENE’ DAKEN
Vanwege de trend naar duurzamer bouwen krijgt het laboratorium steeds meer vraag naar het onderzoeken en testen van ‘groene’ daken, alternatieve isolatiematerialen, en constructies met pv-panelen. Gezien de energietransitie is het de verwachting dat deze activiteiten verder zullen groeien. Kwaliteitsadviseur Benjamin Middag: “Je merkt dat de markt verandert. Energiezuinigheid, daken met plantenbegroeiing en waterberging,
zonnepaneelsystemen, andere kleurstellingen tegen de warmte, CO2-reductie… Er wordt veel geinnoveerd en we zijn regelmatig betrokken bij het testwerk. Je ziet hier de geboorte van een product tot de marktlancering, dat maakt het werk leuk.”
30 DAK- EN GEVELEXPERTS
Op de locatie van Kiwa BDA Testing bevindt zich ook Kiwa BDA dak- en geveladvies, een Ingenieursbureau met zo’n 30 dak- en gevelexperts, adviseurs en inspecteurs. De twee organisaties werken onafhankelijk van elkaar, al is er synergie. Nico Haanappel, unitmanager Testing: “Zeker, het kan gebeuren dat er bij een inspectie een dak is waar wat aan mankeert. In samenwerking kan er dan bijvoorbeeld microscopisch en/of weekmakeronderzoek uitgevoerd worden om te zien waarom
‘Je ziet hier de geboorte van een product tot de marktlancering, dat maakt het werk leuk’
Benjamin Middag, Kiwa BDA Testing
Benjamin Middag demonstreert een brandtest voor de bepaling van ontvlambaarheid van isolatie en dakbanen.
dat dak minder functioneert dan verwacht. Onze meeste opdrachtgevers zijn echter de producenten van isolatie- en dakbedekkingsmaterialen, zonne-energiepanelen, en certificerende instanties die bij ons testen laten doen.”
VERIFICATIEONDERZOEKEN
Veel testen op het lab betreffen verificatieonderzoeken voor KOMO-certificaten en CE-markering voor producenten van bouwmaterialen. Haanappel: “De kwaliteitsborging zelf wordt tegenwoordig door de fabriekslaboratoria gedaan; wij zijn de laatste stap in dat proces. Als fabrikanten hun producten willen laten certificeren, dan kunnen ze niet om een onafhankelijke partij als de onze heen. We zijn een gerenommeerd instituut in de markt, met een Expert Center dat erkende kwaliteitsverklaringen uitgeeft zoals Agréments, Product Performance en System Performance Assessments. We zijn ook actief in de normcommissies en helpen mee aan de ontwikkeling van nieuwe testmethoden. Want niet overal zijn beoordelingsrichtlijnen en productnormen voor. Als producten en systemen tussen wal en schip vallen, dan kunnen ze daar een Agrément voor maken. Dit is een document dat verklaart dat bouwproducten of systemen geschikt zijn voor de toepassing waarvoor het bouwproduct of systeem is ontworpen.”
DRIE BASISONDERZOEKSRICHTINGEN
Iedereen herkent het wel: dakbedekkingsplaten die bij zware windstoten als losse velletjes papier de lucht in worden geblazen; gevelbekleding die met een rukwind op straat belandt; platte daken die bij een zware regenbui bezwijken; of rondvliegend vuur van een kerstbomenverbranding dat een woonhuis in lichterlaaie zet. “Windvastheid, waterdicht zijn en niet in de brand vliegen, dat zijn de drie basis onderzoeksrichtingen hier”, reageert Benjamin Middag. “Dat blijft zo, maar wat we onderzoeken verandert wel”, haakt Haanappel in. “Groene gevels, begroeide daken en pv-zonneenergiedaken maken dat we op andere zaken moeten testen. Bijvoorbeeld op de brandwerendheid van retentiekratten voor het vasthouden van water of de systemen voor hellende en platte sedumdaken.” Of neem de ontwikkeling van daksystemen met nieuwe biobased isolatiematerialen van lisdodde, bermgras, riet met schimmels of vlas. “Echt nieuwe producten, waarvoor we regelmatig vragen krijgen uit de markt om die te testen.”
GROENDAKEN TESTEN
Groendaken zijn een trend. Kiwa BDA Testing doet er steeds meer onderzoek naar. Dit soort daken wijkt duidelijk af van de standaard. Zo is er sprake van extra gewicht van zo’n groen dak door planten, substraat en waterberging. De dakbedekkingsconstructie moet dat aankunnen. Haanappel: “Dat kunnen we in de testhallen representatief testen
met nagebouwde daken.” Waterretentie op daken is ook zo’n dingetje. Steegman vult aan: “Vanwege het veranderende klimaat moet het platte dak gereed gemaakt worden voor wateropslag, en dus anders worden ingericht, voor de eerste opvang van piekbuien. En met het oog op de beplanting op een dak doen we ook onderzoek naar de worteldoorgroeibestendigheid van de dakbedekkingsmaterialen.”
IMPACT DOOR WIND EN REGEN
Voor het testen van de impact op dak- en gevelconstructies door wind en regen, staat in een van de testhallen een opstelling met een schuin dak, sprinklers en een windturbine. Zo kan er gesimuleerd worden welke natuurkrachten er loskomen bij zware regen met harde wind. Haanappel: “Bij deze opstelling hebben we aan de bovenzijde extra slangen om nog eens 5 meter afstroming van hoger liggend dak na te bootsen. Door bovendien onder het dak onderdruk te creëren simuleren we de praktijksituatie en bepalen we de waterdoorlatendheid van de daken. De opbouw van die testopstellingen doen de fabrikanten zelf. Dit om er zeker van te zijn dat de uitgangssituatie bij het testen van dak- en gevelconstructies overeenkomt met de bouwpraktijk.
DESTRUCTIEF ONDERZOEK
Het bepalen van de windweerstand bij platte daken gebeurt door te zuigen aan een dakopbouw met een steeds dieper vacuüm. Haanappel: “Een
Laborante Fatma Konal schuift isolatiemateriaal in de Lambdameter voor de bepaling van de thermische weerstand van isolatiematerialen.
‘Vanwege het veranderende klimaat moet het platte dak gereed gemaakt worden voor wateropslag’
Nico Haanappel, Kiwa BDA Testing
dak wordt er namelijk niet afgeblazen, maar er afgezogen. Door onderdruk op het dak komt dat omhoog. We simuleren dat net zo lang tot het dak bezwijkt. Zijn het de schroeven, is het verlijming, is het de isolatie of dakbedekking enzovoort?” Benjamin Middag sluit aan: “Het is allemaal destructief onderzoek; dit kan ook voor gevels, dan zetten we het apparaat tegen gevelbekleding aan. De markt is nu bezig met circulaire bakstenen, gestapeld, zonder cement. Nieuwe geveltechnieken testen we met een wind uplift tester.” Bij open dakbedekkingssystemen, zoals panelen die op het dak liggen, wordt er getrokken aan de pv-panelen. “Nu simuleer je de trekkracht van de wind”, verklaart Haanappel. “Komt hij terug in zijn oorspronkelijke sponning of vliegen de schroeven uit panlatten, buigen er clipjes om, of breekt de hele plaat?”
SANDWICHPANELEN VERSNELD VEROUDEREN
De nieuwe gevelsystemen worden als prefab in een aluminium frame met daartussen isolatiemateriaal aangebracht, de zogenaamde sandwichpanelen. Dan is het van belang te weten of zulke panelen onder invloed van wind en weer intact blijven. Een trots van BDA testing is de SCUD, wat staat voor ‘System test for Constructions Under Degradation’.
Dit is een schuinstaande container waar prefab panelen ingeschoven kunnen worden om ze bloot te stellen aan honderden infrarood lampen. “Met deze opstelling simuleren we de warmtestraling, en de regen (koude) die op dit soort panelen komt, in een versnelde verouderingstest. Na enige tijd kun je visueel vaststellen of er onthechting ontstaat tussen de isolatielaag die vastzit aan het metaal. Houdt de sandwichconstructie stand of komt deze los onder invloed van warmte en koude?” Accountmanager Erik Steegman voegt toe. “Zijn er daarvoor nieuwe testen nodig, dan maken we daar een toestel voor. We ontwikkelen ook testen samen met normcommissies en marktpartijen en dan komt zo’n test uiteindelijk in de norm. En we verkopen die apparatuur ook.”
BRANDRISICO’S ZONNEPANELEN
Brandrisico’s bij zonnepanelen zijn een zorg bij verzekeraars en overheidsinstanties, stelt Benjamin Middag. “Er is hier een groot NEN-onderzoek naar geweest. Daaruit is een lijst voortgekomen met
aanwijsbare oorzaken van brand bij pv-zonnepanelen. Branden blijken bijvoorbeeld in een aantal gevallen met connectoren te maken te hebben. Verkeerde stekkers gebruikt die net niet lekker aansluiten. Daar doen we nu ook onderzoek naar. We zijn bezig een test te ontwikkelen, waarbij we met een kortsluiting een brand simuleren. We maken een vlamboog [die ontstaat wanneer twee elektroden worden losgetrokken en de elektrische lading door de lucht als plasma verder wordt geleid, red.]. We bekijken hoe dat zich ontwikkelt en of de beschermende huls om de connectoren hiertegen voldoende bescherming biedt.”
TESTEN OP VLIEGVUURBESTENDIGHEID
De brandproeven op dak- en gevelsystemen doet Kiwa BDA Testing deels op locatie, deels met partners. Groene daken, innovatieve gevelbekleding, nieuwe milieuvriendelijkere isolatiematerialen en de opkomst van zonnepanelen maken dat brandrisico’s aan het verschuiven zijn. Neem alleen al de brand in Arnhem, waarbij de brandweer door aaneengesloten zonnepanelen geen gat in het dak kon maken om de brand te kunnen bestrijden. “Hierdoor is de visie door sommige
‘We gaan regelmatig naar de Twente Safety Campus, voor brandproeven op grote schaal op daken van 6 x 6 meter’
Nico Haanappel, Kiwa BDA Testing
Labonderzoeken bij Kiwa BDA Testing Toepassingsgebieden:
• Dakbedekkingssystemen, zowel vlak als hellend
• Producteigenschappen van isolatiematerialen en dakbanen
• Bevestigingsmiddelen
• Buitengevelisolatiesystemen
• Sandwichpanelen
• Gevelbeplating
• Waterdampdoorlatende membranen voor daken en gevels
• Hele gevelsystemen
Onderzoek en R&D:
• Stabiliteit, samenstelling en weerstand tegen vaste en variabele belastingen.
• Ontwikkeling van onderzoeksmethoden en testapparatuur als traditionele methoden niet toereikend zijn
• Researchprojecten bij (half)fabricaten of voor gevestigde producten in nieuwe systemen.
• Fluorescentiemicroscopie, waterdichtheidsbepalingen en diverse sterktemetingen voor schadeonderzoek
Brandproeven op:
• Platte en hellende daksystemen
verzekeraars op brandrisico’s behoorlijke veranderd”, weet Steegman. “We testen hier overigens op vliegvuurbestendigheid”, vult Benjamin Middag aan. “Volgens vier internationale methodes, maar in het kort komt het erop neer dat als er zogeheten vliegvuur op een constructie komt, deze brandhaard zich niet mag uitbreiden. We testen dat met een korf, voor de Nederlandse situatie gevuld met 600 gram houtwol, in brand gestoken zonder ventilator. Je kijkt dan hoe ver eromheen
dit gevolgen heeft.” Haanappel: “Voor ander brandonderzoek op grotere schaal werken we samen met Twente Safety Campus, onderzoekscentrum op gebied van brand. Daar gaan we regelmatig heen voor brandproeven op grote schaal op daken van 6 x 6 meter. Bijvoorbeeld met meerdere zonnepanelen om te bekijken wat de brandoverslag is. Voor grotere gevelbranden is er een samenwerking met MPA Dresden dat inmiddels ook onder Kiwa valt.” ●
Accountmanager Erik Steegman (l) en manager testing Nico Haanappel.
