Hoofdstuk 11 11.2 Richtlijnen voor de omgevingsdialoog
organisaties en overheid. Deze gedachte is ook
en kennen het verkeersgedrag, de natuur, de
omschreven in de toekomstvisie van Laarbeek:
sloten, de uitdagingen, de kansen, enz. Het kan
‘Samen daadkrachtig en energiek naar 2030’.
de uitwerking van het idee nieuwe invalshoeken
In de Omgevingswet zijn regels opgenomen om
Hierin wordt beschreven dat de gemeente
bieden die de bureaudeskundige zijn ontgaan.
initiatiefnemers te stimuleren om omwonenden
Laarbeek invulling geeft aan een ‘geregisseerd
Bovenal wordt er ingegrepen op de omgeving
en andere belanghebbenden vroegtijdig te
verantwoordelijkheidsmodel’.
van de omwonenden. Dan is het ook de morele
betrekken bij zijn plannen.
plicht van een initiatiefnemer om de dialoog aan
Belang
te gaan. Zoals gezegd, ‘ontwikkelingsruimte moet
Een initiatiefnemer moet in de aanvraag voor
Het lijkt niet meer dan goed fatsoen dat een
je verdienen’.
een omgevingsvergunning die afwijkt van het
initiatiefnemer zijn plannen bespreekt met de
bestemmingsplan (of het omgevingsplan),
omgeving. Dat past in de transitie die onze
Wanneer de dialoog uitblijft, kan dit tot weerstand
aangeven of, en hoe, er overleg is geweest met
samenleving doormaakt van een ‘maakbare’
leiden, die weer uitvloeit in een zienswijze,
belanghebbenden. Dit is vastgelegd in artikel
verzorgingsstaat naar een participerende
bezwaar of beroep. Het ontbreken van een
16.55, zesde lid van de Omgevingswet. Heeft de
samenleving waarin burger, ondernemer of initia-
omgevingsdialoog kan door de Rechtbank
initiatiefnemer geen aandacht besteed aan de
tiefnemer zelf verantwoordelijkheid neemt voor
of de Raad van State wel als strijdig met een
omgevingsdialoog, dan wordt de aanvraag niet
de inpasbaarheid van en het draagvlak voor zijn
noodzakelijke ‘brede belangenafweging’ worden
in behandeling genomen. Het belang van een
initiatief. Hierbij valt regelmatig de uitspraak
gezien. En dit resulteert in een serieus procesrisico.
goede afweging van belangen wordt hiermee
‘ontwikkelingsruimte moet je verdienen’. Er mag
gediend. Voor de overheid is het dan bij de
verwacht worden dat het initiatief ook bijdraagt
Overigens is het wel verstandig dat de
aanvraag meteen duidelijk of belanghebbenden
aan een maatschappelijke meerwaarde.
initiatiefnemer voorafgaande aan de omgevings-
echt vroegtijdig betrokken zijn bij een
dialoog eerst even met de gemeente afstemt wat
initiatief. De overheid moet de informatie die
de kaders zijn van de ontwikkeling. De uitkomst
bij de participatie is gekregen, betrekken bij de belangenafweging. Dit laat onverlet dat
‘Ontwikkelingsruimte moet je verdienen’
van de dialoog moet immers ook planologisch en juridisch uitvoerbaar zijn.
weerstand vanuit de omgeving tegen een plan, de gemeente niet automatisch dwingt belangenafweging is immers dieper, breder en
Maar waarom zou je als initiatiefnemer die dialoog aangaan?
ronder (zie paragraaf 11.1) dan enkel de perceptie
Een initiatiefnemer / vergunningaanvrager is
van omwonenden.
niet verplicht rekening te houden met de uit-
om het plan af te wijzen. De gemeentelijke
komsten van deze dialoog. De gemeente mag
Veranderende rol
een vergunning niet weigeren (wel meewegen
Dat een initiatiefnemer zelf op pad gaat om
in het besluit) als de dialoog niet of onvoldoende
zijn plannen met buurtbewoners en andere
is aangegaan. Tenzij het gaat om activiteiten die
belanghebbenden te bespreken, past in de
door de raad zijn aangewezen.
veranderende rol van de overheid. Steeds meer taken (moeten) worden opgepakt door
De belangrijkste reden om als initiatiefnemer
bewoners en organisaties. De overheid wordt
toch de dialoog aan te gaan is dat het consulteren
meer faciliterend dan initierend. Dat is geen
van omwonenden ook verrassende en nieuwe
terugtredende overheid, maar een nieuwe
inzichten kan geven. Omwonenden zijn immers
taakverdeling tussen inwoners, bedrijven,
ervaringsdeskundigen van hun directe omgeving
106| 2020
ZONDER RUIMTE GEEN BEWEGING
