7.6 Aa-landschap

GROOTSCHALIG

LINTEN WATER

DIVERSITEIT

WOONBOS & RECREATIE CONSERVERING TOERISME & RECREATIE

INNOVATIE

7.6 Aa-landschap

Oorspronkelijk landschap

Het Aa-landschap maakt deel uit van het plaatselijk stroomdal (overstromingsvlakte) van de Aa, dat is ontstaan tijdens de laatste ijstijd. Toen werden grote, langgerekte dekzandruggen in het stroomdal geblazen, die de afwatering van de Aa en de andere (beek)lopen bemoeilijkten. In de dalvlakte zijn in de afgelopen duizenden jaren leempakketten (en mogelijk veen) afgezet. Boven het oppervlak van de stroomdalvlakte steken hier en daar dekzandkoppen (donken) uit. De westelijke rand van het gebied bestaat uit lage dekzandgronden en lage dekzandruggen.

Ontwikkeling van het landschap

Door de natte ondergrond, werd het zowel in het verre als recente verleden gekarakteriseerd door extensieve vormen van landgebruik. De namen Broek en Broekkant slaan op de natte biotopen en vegetaties die hier van oudsher het aanzien van het landschap hebben bepaald (`broek’ =`moerasbos’). Voorafgaande aan de ontginning was bewoning enkel mogelijk op de hoger gelegen donken.

Door het gebied loopt de Snelle Loop met een landweer, een gegraven wetering met aarden wal die mede diende ter markering van de grens tussen Gemert enerzijds en Beek, Aarle en Rixtel anderzijds. Oorspronkelijk was zelfs sprake van een dubbele landweer. Hier zijn nog resten van streepjesverkaveling terug te vinden. Dit waren kleine onderhoudsvakken om de landweer te onderhouden.

De broekontginning is met name tot stand gekomen in de periode 1850-1900. Ze worden gekarakteriseerd door lanen, landbouwgronden en productiebossen met loofhout. Veel perceelscheidingen worden nog gemarkeerd door greppels en (resten van) houtwallen. Het is een gebied met relatief veel zandpaden en met relatief weinig bebouwing.

Ook landgoed Eyckenlust maakt deel uit van dit gebied. Op dit fraaie landgoed bevinden zich een omgracht kasteel dat vermoedelijk uit de tweede helft van de 17de eeuw stamt met een

Aa-LANDSCHAP

Hoofdthema WATER

Kenmerken

Beleving • beekdal en overstromingsvlakte van de Aa. • broekontginningen, bossen en boomlanen. • open landschap

• Clerkx bos • de Blauwe Poort • landgoed Eyckenlust • de Aa

Identiteit • wegen, paden • kasteel Eyckenlust • landschap en natuur • water: Aa en stroompjes • Alternatieve woonvormen

• Huisvesting arbeidsmigranten • Zorg • Bed & Breakfast (max. 7 kamers) • Evenementen (WISH) • Teelt ondersteunende voorzieningen > 1,5 meter • Plattelandswoning • Kinderdagverblijf • Voedselbos

• Wind- en zonneenergie • Grootschalige landbouw • Stal van de Toekomst • Verbrede landbouw • Bedrijvigheid cat. 1 - 2 • Beekdalontwikkeling • Reservering waterberging • Bescherming landgoed Eykenlust • Extensieve recreatie • Infrastructuur (N279)

poortgebouw, kasteelboerderij en verschillende bijgebouwen en hoeves.

Ontwikkelingsrichting

Samen met het Pionierslandschap is dit gebied aangewezen als ‘toekomstbestendig agrarisch ontwikkelgebied’ met kansen voor grootschalige landbouw. Hiermee (mogelijk) wringende belangen als zorgboerderijen, kinderdagverblijven en bed & breakfast zijn toegestaan mits een aanvaardbaar woon- en leefklimaat kan worden aangetoond en de bestaande agrarische belangen niet worden geschaad. Uiteraard worden de duurzame, verbrede en natuurinclusieve vormen van landbouw (zoals de Stal van de Toekomst en voedselbossen) in dit gebied eveneens van harte aangemoedigd.

Het open karakter van het landschap moet, waar mogelijk, behouden blijven. Bij projecten in de beekdalen dient een bijdrage te worden geleverd aan de natuur, bijvoorbeeld door beekherstel of aanleg van ecologische verbindingszones (EVZ), eventueel op de lange termijn. Vanwege het historische karakter van het landgoed rondom kasteel Eyckenlust, zijn grootschalige ontwikkelingen daar niet passend. In het resterende Aa-landschap zijn grootschalige ontwikkelingen zoals de opwek van wind- en zonne-energie in principe wél mogelijk.

Aan de noordoostzijde van het Aa-landschap komt een aantal regionale beken samen. In dit gebied is benedenstrooms dan ook sprake van een overstromingsrisico. Vandaar ook de aanleg van waterhouderij De Blauwe Poort, een gebied met extensieve, recreatieve potentie.

In het Aa-landschap is tevens het evenemententerrein gesitueerd, waar onder voorwaarden een grootschalig evenement kan worden georganiseerd.