Oorlogsjaren (1940-19145

Om het draad langer bruikbaar te houden wordt besloten aan het einde een kous te splitsen en om de financien gezonder te maken moeten wanbetalers maar weer eens bezocht worden en enige huren worden verhoogd, dan kunnen er ook weer enige rekeningen worden betaald. Een jongelingsvereniging die op zondagmiddag van de kleine zaal gebruikt maakt, krijgt deze gratis, omdat Hulp en Steun op de zondag geen geld wenst te verdienen, maar dan moeten zij, de jongelingen, zelf de kachel stoken met door henzelfbetaalde brandstofen de boel ook zelfin orde en schoon houden. Als de concierge daarvoor moet zorgen, dan kost dat de J.V. 75 cent per keer.

Oorlogsjaren (1940/1945)

De tweede wereldoorlog gaf weer de vele gevaren op zee, direct al in 1940. Sjoerd van den Berg overlijdt en een zoon van Hend¬ rik Brands verongelukt. Nog altijd is er geen reddingboot. Er komen ‘zwarte bladzijden’ in de boeken van Hulp en Steun: barre winters in de oorlogsjaren; ijsschuiten die uittrekken om de lijken van twee jongens (beiden Jan Kaptein) te zoeken; stoomboten in het ijs die geholpen moeten worden; het lichten van tot zinken gebrachte schepen; de UK 69 op het Vrouwenzand; de dreigende gevaren; het vergaan van de UK 83 van Gerrit Korf en bemanning; het recruteren door de bezetters van de beste schepen (13 maart 1941) enz. Op 1 mei 1941 raakt de UK 8 van Jurie Romkes op het Enkhuizer zand. Hij wordt geholpen met boten van de fa. Hoekman en materiaal van Hulp en Steun. Twee rollen draad worden aan de Duitse commandant afgestaan wegens een schip op de Vormt. Daar komen ook een zuiger en sleepboot van de Zuiderzeewerken vast te zitten. Al is Urk dan geen eiland meer, nog kan Hulp en Steun niet gemist worden. In februari 1942 is de vereniging de enige die nog eenjaarvergadering mag houden. Met de NZHRM werd vergaderd over de stationering van een reddingboot. In 1941 kwam de vraag aan de orde ofde leden van wie de sche¬ pen gerekwireerd, dit is: gevorderd, waren, toch nog contributie moesten betalen als leden-zonder-schip. De voorzitter, hoewel zelfook slachtoffer, achtte dit wel gewenst. Omdat een lid te kennen gegeven had alle nog niet aan de man

81

gebrachte aandelen te willen kopen, werden alle leden in de gelegenheid gesteld de hun eerder al aangeboden aandelen alsnog te kopen en werd dit per advertentie in het Urker krantje bekendgemaakt. Op een zondag injanuari 1942 werd draad afgegeven ten behoeve van een zuiger en sleepboot die op de Vormt waren vastgelopen. Er werd honderd gulden voor ontvangen, want de draad was geramponneerd. Omdat het zondag was had de vereniging geen verdiensten willen eisen. Intussen waren er ook honderd en een aandelen verkocht en was er geen schuld meer aan particulieren. Ook had de gemeente honderd gulden subsidie toegezegd. Zodoende kon tweehonderd gulden aan het Ziekenfonds worden afgelost, voor de NZHRM f7,50 worden bijgedragen, en het loon van de boedelbewaarder met tien procent verhoogd. De sporen voor de bemanning van de ijsloper zijn nog in orde; een nieuw kompas is evenwel nog niet gekocht. Een halfjaar later zijn er dan zoveel aandelen verkocht dat de hypotheek geheel kon worden afgelost. Er kan geconcludeerd worden dat Hulp en Steun niet slecht had geboerd. In het najaar vierde het bestuurslid A. van Veen zijn veertigjarig huwelijk. Er was helaas geen aandacht aan besteed. Gezien de tijdsomstandigheden werd besloten af te zien van een jaarvergadering en de leden per circulaire over de financien in te lichten. Die tijdsomstandigheden laten zich steeds sterker gevoelen, maar met het geld gaat het beter. Er kunnen begin 1944 hon¬ derd aandelen uitgeloot worden, de brandverzekering kan wor¬ den verhoogd en zelfs geinformeerd worden naar een molestverzekering. De boedelbewaarder evenwel heeft een scala aan klachten: de gang van zaken op de (boet)zaal laat veel te wensen over, nietabonnees hebben daar het hoogste woord en abonnees worden achtergesteld. Er moet een lijst hangen met de verschuldigde kosten voor niet-leden: tien cent voor het stellen van een net, een kwartje voor de reparatie van een sleepnet en een gulden voor het herstellen van een kuil. Omdat er, gezien de inpoldering, al wat ijslopers ‘uit de vaart’ zijn, wordt besloten een stel riemen te verkopen. Daarna wor¬ den de berichten schaars.

82