36 36 WAŻNE SPRAWY
CZY MAŁŻEŃSTWO PRZETRWA? Z prof. Markiem Regnerusem rozmawia Marcin Perłowski Jakie są Pana przewidywania dotyczące społecznego i prawnego statusu małżeństwa (które z definicji jest heteroseksualne) i rodziny? Rozwój czy upadek? To niepewny czas dla bardzo starej instytucji. Akt zawarcia małżeństwa, coś, co ludzie wydają się robić od tysiącleci ze względu na praktyczność ekonomiczną, jeśli nie zawsze z miłości, staje się coraz rzadszy – i następuje to szybko. Niektóre zmiany w modelach małżeństwa są tymczasowe i nie mają nic wspólnego z chęcią opóźnienia małżeństwa lub odsunięcia w czasie urodzenia dziecka. Zjawiskiem występującym regularnie były kryzysy finansowe, chociaż ich wpływ na małżeństwo i odsetek rozwodów jest zdecydowanie niejednolity. Wzrosły również standardy dotyczące zdolności do zawarcia małżeństwa, zwłaszcza w związku z rosnącym udziałem kobiet w rynku pracy. Kiedy kobiety wiedzą, że są finansowo niezależne i nie potrzebują wychodzić za mąż, by mieć utrzymanie, ale nadal mają chęć wyjścia za mąż – nie spieszą się z wyborem. Co oznacza, że będą one wykazywać tendencję do zawierania małżeństw później, niż mogłoby to mieć miejsce w przeciwnej sytuacji. Mimo to małżeństwo nie zniknie. Prawdopodobnie jednak doświadczy jeszcze większego regresu niż obecnie. Państwa mogą starać się zmienić politykę w dziedzinie małżeństwa, rozszerzyć jego definicję i uczynić je bardziej inkluzywnym, a także starać się nagiąć związane z nim normy i oczekiwania. Nie jest to jednak strategia
długoterminowa. Co więcej, radykalna modyfikacja instytucji małżeństwa – przy jednoczesnym zachowaniu jego nazwy – jest propozycją skazaną na porażkę. Jego popularność będzie słabnąć. Czy może Pan określić, w jakich częściach świata pozycja małżeństwa jest szczególnie zagrożona i dlaczego? Małżeństwo słabnie najszybciej w tej części świata, którą można by nazwać „postchrześcijańskim Zachodem”, w tym w dużej części Europy Zachodniej i Środkowej, z pewnością w Ameryce Północnej, a także na niektórych obszarach Europy Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej. Czasami ma to związek z dobrobytem gospodarczym i równością płci – im lepiej społeczeństwa prosperują, a kobiety dysponują równym dostępem do edukacji i możliwości rozwo-
Małżeństwo słabnie najszybciej w tej części świata, którą można by nazwać „postchrześcijańskim Zachodem”, w tym w dużej części Europy Zachodniej i Środkowej, z pewnością w Ameryce Północnej, a także na niektórych obszarach Europy Wschodniej i Azji PołudniowoWschodniej.