Bovatinfo 2023-1

ALS POEDER IN DE ZAK, ONWRIKBAAR OP VLOER EN WAND!

De krachtige, veelzijdige en flexibele poedertegellijmen van Forbo Eurocol

• Uitstekende verwerkingseigenschappen

• Hoge aanvangskleefkracht en standvermogen

• Krachtige eindhechting op diverse ondergronden

• Flexibel en spanning opnemend

Forbo Eurocol Nederland B.V.

Industrieweg 1-2, 1520 AC Wormerveer

T +31 (0)75 627 16 00

info.eurocol@forbo.com, www.eurocol.nl

Technische adviezen +31 (0)75 627 16 30

• Voor vloer en wand

• Stofarm en EC 1PLUS

• De ideale lijm voor de professionele tegelzetter

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regio-vergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!

NB: Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

Bestuur bovatin

Het bestuur van bovatin vergadert in 2023 op de donderdagen 30 maart, 11 mei, 6 juli, 7 september, 2 november, 14 december, aanvang 14.30 Per vergadering wordt nog besloten of deze fysiek of online plaatsvindt.

Bestuursvergaderingen zijn in principe besloten, maar u kunt als bovatin-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze bovatinfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, secretaris@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

Alvast voor uw agenda:

Op zaterdag 15 april houden bovatin, Bouw Infra Mensen en Loomans Tegelwerken een open dag voor heel tegelzettend Zuid-Oost Nederland. Iedereen die het vak een warm hart toedraagt is welkom op deze dag in de nieuwe showroom van Loomans in Someren.

Hij die met zijn handen werkt, is een arbeider. Hij die met zijn handen en zijn hoofd werkt, is een vakman. Hij die met zijn handen en hoofd en hart werkt, is een kunstenaar.

Deze prachtige uitspraak van Franciscus van Assisi kwam ik recent tegen en is mij uit het hart gegrepen! Ik benadruk het vaak tegenover mensen die roepen dat de bouw behoefte heeft aan ‘handjes’. Onzin en een diskwalificatie van de hele sector, want iedereen die werkt in de bouw heeft zijn of haar handen én hersenen nodig om de klus te klaren. En zoals Van Assisi al zei, als je dat werk met plezier en passie doet, ben je in staat om kunst te creëren. Ik heb de uitspraak van de heiligverklaarde monnik in mijn binnenzak gestoken en meegenomen naar de Bouwbeurs, waar ik op het Tegelplein weer veel leden mocht ontmoeten. Het zal u niet verbazen dat zij zich wel herkennen in de woorden.

De overgrote meerderheid van de leden die ik sprak, gaf te kennen nog volop werk te hebben, maar zich wel zorgen te maken over het verdere verloop van 2023. Zeker nu steeds meer nieuwbouwprojecten stil komen te liggen. De renovatie gaat gestaag door, al zien we het showroombezoek door particulieren wat terugvallen.

We hebben als tegelbranche de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het opleiden van jonge tegelzetters, zowel binnen het vmbo als het mbo. En daarmee zijn we succesvol getuige de grotere instroom van jonge mensen die ons mooie tegelvak in willen. Om ze een goede en volledige opleiding te kunnen bieden, hebben we voldoende leerbedrijven nodig waarin de nieuwe generatie het tegelzetten in de praktijk onder de knie kan krijgen. Daarbij hebben we u als leerbedrijven hard nodig, net als OZP’ers. Zo kunnen we samen met u deze enthousiaste mensen een werkplek te bieden voor dit mooie hoogwaardig vakmanschap.

bovatinfo is een periodieke uitgave van bovatin: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober/november en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 5000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december.

Voor informatie:

Abonnementen:

Secretariaat bovatin, tel. 0318 547 366, e-mail: bovatin@bovatin.nl

Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws:

G. (Geert) Hilferink

Hof van Edinburgh 41, 7007GW Doetinchem tel. 06 398 542 33, e-mail: redactie@bovatin.nl

Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl e-mail: hello@studiouppercase.nl, tel. 06 547 448 96

Foto omslag: Villeroy & Boch

Niet alleen de eerder beschreven woorden van Franciscus van Assisi zijn mij uit het hart gegrepen. Het gezegde ‘alleen ben je sneller, maar samen kom je verder’ staat voor mijn ook als een huis! Daarom hebben we als brancheorganisatie in 2023 wederom een ledenwerfactie waarmee we het aantal bij bovatin aangesloten bedrijven naar de 250 willen krijgen. Ik hoop dat u als lid uw collega`s die nog geen lid van onze organisatie zijn, kunt overtuigen van de toegevoegde waarde die het bovatin-lidmaatschap oplevert.

Als voorzitter van het bestuur verheug ik me weer op de Afdelingsavonden waarop we als Hoofdbestuur verspreid over dit jaar de vier afdelingen bezoeken. Ieder kwartaal gaan we bij een afdeling op bezoek en nemen we een boeiende spreker mee. Wie dat wordt, kunnen we nu nog niet zeggen, maar dat hij of zij voor een boeiende presentatie zorgt, is al wel zeker! Daarnaast wordt het exoskelet gedemonstreerd. Een skelet waarmee het tillen aanmerkelijk wordt verlicht en dat op de Bouwbeurs een MKB innovatieprijs won. Maar bovenal zijn de Afdelingsavonden momenten waarop we u als leden ontmoeten. En dat maakt ze iedere keer weer zo waardevol voor ons als bestuur.

De eerste bovatinfo van 2023 dus ik wens u een gezond jaar en bovendien,

Ik wens u goede zaken,

Gerard Reus, voorzitter

HET BESTE VOOR DE VAKMAN EN VOOR HET MILIEU

Wil jij je tegelwerk duurzaam uitvoeren zonder CO2 impact? Dat kan, door te gaan werken met Keraflex Maxi S1 Zerø en Ultracolor Plus. Met dit duo kies je namelijk voor een tegellijm en een voegmortel die een volledig gecompenseerde CO2-uitstoot hebben.

inhoud

06 TEGELPLEIN BOUWBEURS is weer pleisterplaats voor specialisten!

15 EUF KOMT SAMEN IN CORK voor jaarvergadering

17 OPEN DAG VOOR TEGELZETTEND ZUID/OOST NEDERLAND op 15 april bij Loomans in Someren

18 FNV SECTORBESTUURDER HANS CROMBEEN positief over de inzet van onze brancheorganisatie!

22 HEEL HOLLAND BAKT-FINALIST JAN SPANNEBERG gebruikt tegel- en stucervaring in de keuken

29 TEGELZETTERS STRIJDEN IN RAI AMSTERDAM om hoogste eer tijdens Skills The Finals

thema’s & toekomst

32 HET KEUZEVAK TEGELZETTEN scoort op het vmbo!

38 LEERMEESTERS in het mooiste beroep dat er is

47 NOVITEITEN 2023 VAN VILLEROY & BOCH wand- en vloerconcepten vol creatieve mogelijkheden

51 RUUD LEEMHUIS nieuwe accountmanager bij Villeroy & Boch

53 JURIDISCHE ZAKEN vochtproblemen vragen uw volle aandacht

57 SNELLE BADKAMERRENOVATIE met BOKI Combiboard van Kiwitz

59 VAKKENNIS UITWISSELEN op Bouwbeursstand van Codex

61 KOMO K EURMERK VOOR TEGELZETBEDRIJVEN

63 NIEUWS VAN DE BOVATIN V ERZEKERINGSDIENST doe de gratis Goed-Verzekerd-Check

65 IEDER ZIJN VAK…

66 NUTTIGE INFORMATIE voor bovatin-leden

informatie voor de professional in deze editie

Tegelplein weer vertrouwde pleisterplaats van specialisten

Net als de organisatie van de Bouwbeurs zelf kunnen we als tegelbranche terugkijken op een drukbezochte, mooie en zeer succesvolle beurs. Op en rondom ons vertrouwde Tegelplein verwelkomden een deel van onze geassocieerde leden van 6 tot en met 10 februari de vele bezoekers in hun stand.

Vanzelfsprekend waren we er als brancheorganisatie zelf ook weer bij. →

Tegelcollectie: CODE 2

Tegelcollectie: STAGEART

Tegelcollectie: BOURGOGNA

Tegels

Noviteiten 2023

Tegelcollectie: SOLID TONES

Doordachte tegelconcepten vol ideeën en inspiratie

De open opzet van het Tegelplein nodigde uit om in gesprek te gaan met standhouders en andere bezoekers. En aan bezoekers geen gebrek tijdens de 2023-editie van de Bouwbeurs. “We kunnen niet anders dan heel erg tevreden zijn”, zegt Engbert Broekman (RUBI), organisator van het Tegelplein. “Sterker nog, dit was voor ons één van de beste edities die we in al die jaren gehad hebben. Wij hadden tien medewerkers in onze stand, maar kwamen nog mensen tekort, zo druk was het.”

Iedereen is geweest

Volgens Broekman hadden ook de andere partners op het Tegelplein het enorm druk met bezoekers. “Ook over de samenstelling van de bezoekers zijn we enorm tevreden. Iedereen is geweest, van de ceo’s tot de inkopers van onze partners en natuurlijk de vaklieden die nieuwsgierig waren naar onze noviteiten, demonstraties en innovaties. Het was echt in alle opzichten een succes”, aldus de organisator, die ook bij ‘pleingenoten wedi, Ardex en Schlüter Systems volop bezoek en activiteit zag.

→

→ Veel interesse voor 2025

Het succes van het Tegelplein is veel branchegenoten niet ontgaan. “Voor de volgende Bouwbeurs in 2025 hebben zich inmiddels al verschillende partijen gemeld die er dan graag bij willen zijn. Dat is een goed teken.”

Voorzitter Gerard Reus was namens bovatin aanwezig op het Tegelplein. Ook hij is enthousiast over de vele bezoekers. “Het was iedere dag volle bak en ik heb veel mensen gesproken over ons mooie vak en de kansen en uitdagingen die de huidige economische situatie met zich meebrengt. Maar ik ben vooral trots als ik zie hoe we ons als branche op het Tegelplein weten te presenteren aan het beurspubliek en tonen dat we blijven innoveren en investeren in de toekomst.”

Prijswinnende innovaties

Dat we als tegelbranche innoveren en toekomstgericht werken was op de Bouwbeurs weer goed te zien. Sterker nog: enkele exposanten trokken de aandacht van een breder publiek dan tegelzetters alleen. Zoals Auxivo, binnen onze branche al langer bekend vanwege de exoskeletten. De jury van de BouwBelang MKB Trofee 2023 was bijzonder gecharmeerd van de toepasbaarheid van de exoskeletten voor mkb-ondernemers, de laagdrempelige prijs en natuurlijk het uiteindelijke doel ervan: het beperken van lichamelijke belasting bij zwaar werk. Reden voor de jury om de trofee toe te kennen aan Auxivo.

Juryvoorzitter Arie Grevers zei bij de uitreiking van de trofee op de stand van Auxivo: “Deze producten dragen op heel eigen wijze bij aan de duurzaamheid van

“Ik ben vooral trots als ik zie hoe we ons als branche op het Tegelplein weten te presenteren aan het beurspubliek en tonen dat we blijven innoveren en investeren in de toekomst ”

de bouw. De exoskeletten helpen bouwers die dagelijks fysiek zwaar werk moeten verrichten en dragen op die manier bij aan een gezondere werkomgeving – met in het kielzog mogelijk minder ziekteverzuim en lagere arbokosten.” Dat we binnen bovatin al langere tijd praktijkervaring opdoen met deze exoskeletten, was voor de juryvoorzitter een aangename verrassing.

Een eervolle vermeldingen had de jury van de BouwBelang MKB Trofee in petto voor de Raimondi Levmatic, een accu-aangedreven elektrische levelingtang die Raimondi op de Bouwbeurs presenteerde.

BouwBelang is het relatiemagazine van de Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL), de koepel voor bouwbrancheorganisaties in het MKB-segment, waarbij we vanuit bovatin ook zijn aangesloten. De jury van de BouwBelang MKB Trofee bestaat uit vakjournalisten en wordt sinds de Bouwbeurs van 2011 iedere editie uitgereikt. Goed om te zien dat we ons als branche positief onderscheiden.

Tegelplein 2023

Op het Tegelplein van de Bouwbeurs 2023 waren de volgende geassocieerde leden aanwezig: RUBI Benelux BV, wedi GmbH, Ardex GmbH, Schlüter Systems. Naast bovatin waren ook RAKO en Lithofin vertegenwoordigd.

De volgende editie van de Bouwbeurs vindt plaats van maandag 3 tot en met vrijdag 7 februari 2025 in Koninklijke Jaarbeurs in Utrecht. ■

www.rubi.com/nl

www.wedi.net

www.ardex.eu

www.schlueter-systems.nl

DE HYGI Ë NISCHE TEGEL

DUURZAME VOORDELEN

› Moeiteloos schoonmaken: bespaart tijd en schoonmaakmiddel

› Antibacterieel: zorgt voor hygiënische reiniging

› Schone lucht: heeft een positief effect op het binnenklimaat

› Slimme technologie voor optimale woonkwaliteit

Met Hytect kunnen mensen met een allergie rustig doorademen, kunnen ouders hun baby‘s gerust op de vloer laten kruipen en kunnen dierenvrienden in een handomdraai de sporen van hun viervoeters wegwerken. Want onze innovatieve technologie gaat bacteriën, schimmels en ziektekiemen tegen, breekt schadelijke stoffen in de lucht af, en zorgt ervoor dat vuil moeiteloos kan worden verwijderd. Omdat Hytect vast in het glazuur wordt ingebrand, blijft het effect permanent behouden.

Merk Agrob Buchtal / Serie Area Pro (nieuwigheid 2021)

EUF komt samen in Cork voor jaarvergadering

De Ierse stad Cork is dit jaar het toneel van de algemene jaarvergadering van EUF, de Europese federatie van nationale brancheorganisaties van tegelzetters. Gastheer is de National Tiling Association of Ireland LTD. De veertien leden – waaronder ook bovatin – komen 8 en 9 mei samen voor een uitgebreid programma binnen het thema ‘Ceramics – timeless, creative, innovative’.

Het internationale gezelschap vergadert maandag 8 mei in het Clayton Hotel Cork City waar de EUF Board voorafgaand aan de EUF Tile Convention & AGM 2023 eerst praat over de nieuwe status van de federatie. Tevens wordt tijdens die besloten bijeenkomst het dagelijks bestuur van de EUF Board gekozen. Daarna start de EUF Tile Convention & AGM 2023 waar vertegenwoordigers van de leden uit twaalf landen met elkaar in gesprek gaan over de actualiteit en de toekomst.

De agenda van de EUF Tile Convention & AGM 2023 is als volgt:

1. Opening en welkom door Hannes Körner

2. Presentatie verschillende jaarverslagen:

a) Verslag van de voorzitter door Hannes Körner

b) Technisch verslag door Peter Goegebeur

c) Financieel verslag door Laurent Decker

d) Verslag van de Algemeen Secretaris door Andreas Furgler

3. Presentatie van de Turkish Ceramic Federation door Mehmed Mercan

4. Presentatie van de Irish Tile Association door Dominic Ryan

5. Wat verder ter tafel komt door Hannes Körner

6. Presentatie over het thema ‘Ceramics - more than just a building material’ door een ‘special guest’

Na afloop van de vergadering kan het gezelschap in ongedwongen sfeer bijpraten en netwerken aan de dinertafel en tijdens het avondprogramma. De Irish Tile Association heeft voor dinsdag een speciaal programma in Cork voor de gasten in petto als afsluiting van het tweedaagse evenement. ■

www.euf-federation.com

‘Ceramics – timeless, creative, innovative’

ZATERDAG 15 APRIL

Ambachten 6A Someren

MELD JE NU AAN!

VIA: WWW.TEGELHANDELLOOMANS.NL/TEGELZETTERSOPENDAG

OF STUUR EEN APPJE

Een inspirerende dag vol presentaties, demonstraties, interactieve workshops en nog veel meer! Iedereen is welkom, van gevestigde tegelzetters tot aanstormend talent! Een initiatief van Bovatin, Bouw Infra Mensen en Loomans Tegelwerken.

15 april: Tegelzetters open dag Zuid/Oost

Op zaterdag 15 april 2023 slaan bovatin, Bouw Infra Mensen en Loomans Tegelwerken de handen ineen om een wervende open dag te organiseren voor heel tegelzettend Zuid/ Oost Nederland. Iedereen die het vak een warm hart toedraagt is welkom op deze dag in de splinternieuwe showroom van Loomans in Someren waar het evenement plaatsvindt.

Het programma neemt je mee langs diverse actuele tegelzettersthema’s en biedt voor ieder wat wils, van opvallende presentaties tot interactieve activiteiten voor jong en oud. Interessant voor zowel gevestigde tegelzettersbedrijven en ZZP’ers als aanstormend jong talent. En ook voor partners en kids is er natuurlijk van alles te beleven!

Een inspirerende dag voor heel tegelzettend Nederland

Er gebeurt veel in ons vakgebied. Daarom vinden wij het als organiserende partijen juist nu belangrijk om een verbindende open dag te organiseren waarin diverse actuele tegelzettersthema’s onder de loep genomen worden. Een greep uit de thema’s: innovatie, een veranderende markt, kritische(re) klanten, focus op jong talent, een centrale rol voor vitaliteit, digitalisering. Noem maar op, het komt allemaal voorbij!

Het programma deze dag wordt verdeeld in een ochtend- en middagprogramma. Hieronder vindt u de specifieke invulling. Zo kunt u zelf bepalen welk moment voor u het beste past, partners en kinderen zijn natuurlijk ook van harte welkom!

Ochtendprogramma:

09:30 Inloop ochtendprogramma

10:00 Welkom met aansluitend tegeltalks door bovatin, Bouw Infra Mensen en Loomans Tegelwerken

11:00 Diverse activiteiten; workshops werken met exoskelet, 3D-tekenen met vi-soft, digitaal calculeren met BlueBeam, Blanke profielen roadshow, NK tegelzetten, rondleiding tegelgroothandel, diverse kidsactiviteiten

12:00 Start lunch en inloop middagprogramma

Middagprogramma:

13:00 Welkom met aansluitend inspirerende tegeltalks door bovatin, Bouw Infra Mensen en Loomans Tegelwerken

14:00 Diverse activiteiten; workshops werken met exoskelet, 3D-tekenen met vi-soft, digitaal calculeren met BlueBeam, Blanke profielen roadshow, NK tegelzetten, rondleiding tegelgroothandel, diverse kidsactiviteiten

15:00 Start netwerkborrel

16:00 Einde open dag

Meld u vandaag nog aan!

Wij verzoeken iedereen die de open dag wil bezoeken zich vooraf aan te melden. Dit kan per mail via info@tegelhandelloomans.nl of via de Loomans whatsapp (QR code). Vermeld daarbij of je in de ochtend of middag komt en met hoeveel personen. Voor een hapje en een drankje wordt gezorgd en naast het programma is er natuurlijk volop tijd om bij te praten en andere vakmensen te ontmoeten! Wij hopen op een mooie opkomst en een bruisende eerste editie van onze jaarlijkse Tegelzetters open dag. Tot dan! ■

www.tegelhandelloomans.nl/tegelzettersopendag

“De inzet van jullie brancheorganisatie werpt zijn vruchten af”, zegt

FNV-sectorbestuurder

Hans Crombeen

Voor Hans Crombeen, sectorbestuurder van FNV Bouw, is een bezoek aan de Bouwbeurs vaste prik. “Ik ga er naartoe om te zien welke ontwikkelingen er zijn in de sector en kijk dan vooral naar innovaties die het werken in de bouw minder belastend maken. Na mijn ronde over deze best grote Bouwbeurs had ik niet meer dan één flyer meegenomen. Toen ik aan het einde van mijn bezoek nog even op het Tegelplein kwam, sprak ik Gerard Reus en het eerste waarover hij begon te praten was het exoskelet, de innovatie waarvan ik de flyer in mijn binnenzak had gestoken. Hoe toevallig is dat?!”

Gecharmeerd van Tegelplein

Crombeen haast zich te zeggen dat er vooral binnen gereedschappen ook veel aandacht is voor vernieuwingen die de belasting voor gebruikers terugdringen.

“Die doorontwikkeling was op de beurs ook te zien, maar het exoskelet viel mij in het bijzonder op. En ik was blij verrast toen op het Tegelplein bleek dat bovatin deze innovatie al heeft omarmd.”

Niet alleen de nauwe betrokkenheid van bovatin bij het introduceren van het exoskelet ziet Crombeen als positieve ontwikkeling, ook de gezamenlijke opzet van het Tegelplein verdient volgens hem een compliment. “Goed om te zien dat fabrikanten, leveranciers en de brancheorganisatie zich samen presenteren aan het beurspubliek. Dat levert de branche als geheel veel meer aandacht op. Het Tegelplein was open van opzet en nodigde uit tot persoonlijk contact. Zo ken ik bovatin ook.”

Elkaar aanspreken

Nog even terug naar de vernieuwingen binnen de gereedschappen: Crombeen is blij met deze ontwikkelingen. “Er is steeds meer aandacht voor het beperken van trillingen en geluid en dat is een goede zaak. Net als stofbeperking zijn het ontwikkelingen die het werk in de bouw veiliger kunnen maken.”

De FNV-sectorbestuurder gebruikt bewust het woord ‘ kunnen’. “De beschikbaarheid van verantwoorde en veilige gereedschappen is één, nu nog de aandacht voor het juiste gebruik ervan. Als een tegelzetter een grote tegel wil boren of zagen, moet ook het waterreservoir aangesloten en gevuld zijn. Anders heeft zo’n voorziening geen nut. Ik denk dat werkgevers en werknemers elkaar daar nog wel wat meer op mogen aanspreken. Overigens merk ik wel dat daarvoor binnen bovatin veel aandacht is.”

Terecht onderscheid OZP en ZZP

De heldere lijn die bovatin trekt tussen ZZP’ers en OZP’ers deelt Crombeen. “Ik vind het sterk dat een brancheorganisatie de ondernemer zonder personeel onderscheidt van de zelfstandige zonder personeel. Die ZZP’er is vaak niemand anders dan iemand die zich als zelfstandige laat inhuren door zijn oude werkgever of een andere baas. Een ondernemer zonder personeel werkt echt voor eigen risico en schrijft offertes om aan opdrachten te komen. Echte ondernemers dus en geen verkapte werknemers zoals de meeste ZZP’ers.”

De wens van bovatin om OZP’ers ook de kans te bieden om zich tot leermeester te scholen en zo leerling-tegelzetters te kunnen opleiden, deelt Crombeen niet. “De leerling-tegelzetters werken vier dagen en gaan één dag naar school. Ze zijn in dienst van de opleiding of van het leerbedrijf. Aan de bekostiging van dat systeem dragen de bedrijven in de branche bij. Ozp’ers en ZZP’ers doen dat niet en daarom vind ik het geen goed idee om die groep als leermeester op te leiden.”

‘Mooie cijfers’

Volgens Crombeen doet de sector veel om jongeren en zijinstromers te interesseren voor het werk in de bouw. “Als ik onze cijfers van 2016 vergelijk met die van januari 2023, tel ik in 2016 1.218 tegelzetters en in januari dit jaar wordt er voor 1.450 tegelzetters in loondienst premie afgedragen voor het Opleidings- & Ontwikkelingsfonds. Een stijging van 18% ten opzichte van 2016. Mooie cijfers die lang niet alle branches kunnen overleggen.”

Met het geld van het O&O-fonds is onder andere de instroomcampagne voor de bouw gefinancierd. Een van de vijf hoofdvideo’s die gemaakt zijn, gaat over een tegelzetter. “Dat doen we met de premies die door de branche wordt opgebracht. Daarom ben ik principieel tegen leermeesters die niet zelf bijdragen aan dit systeem.”

De positieve ontwikkelingen die Crombeen ziet in het aantal tegelzetters in loondienst, is ook in het vmbo en mbo zichtbaar. “Het aantal leerlingen in het mbo met een bouwprofiel is met 10% gestegen terwijl het gemiddelde in het mbo met 8% is gedaald. En in het vmbo is het aantal leerlingen binnen het profiel bouwen, wonen en interieur met 17% gestegen. Al deze jongeren zijn ook hard nodig, want we staan voor enorme maatschappelijke uitdagingen zoals verduurzamen en vergroenen. De bouw heeft daar een belangrijke taak in.”

Nieuwe elite

De instroomcampagne is volgens Crombeen een van de goede voorbeelden van succesvolle samenwerking. “Naast de instroomcampagne hebben we in de cao afgesproken dat de leerlingen geen schoolgeld hoeven te betalen en dat ze ook alle boeken geschonken krijgen. Gecombineerd met een diplomabonus van 2.500 euro is en pakket samengesteld waarmee de sector leerlingen wil binnenhalen. Het is mooi om te zien dat die gezamenlijke actie zo succesvol is.”

Crombeen merkt dat het besef groeit dat de economie niet zonder praktijkmensen en vaklieden kan. “Dat wordt in mijn ogen goed in beeld gebracht in de VPRO-documentaire De Nieuwe Elite, waarin enkele jonge vakmensen worden gevolgd. Daarin zegt een loodgieter dat hij momenteel eigenlijk kan vragen wat hij wil omdat de behoefte veel groter is dan het aantal werkende loodgieters.”

Met buidel rammelen

Namens FNV Bouw zit Crombeen sinds 2015 aan de cao-tafel. “Ik schat in dat de organisatiegraad binnen de bouwsector rond de 50% ligt. Dat is een redelijk niveau. Bij het UTApersoneel liggen die aantallen lager.”

“We staan voor enorme maatschappelijke uitdagingen zoals verduurzamen en vergroenen. De bouw heeft daar een belangrijke taak in.”

De huidige bouw-cao werd in juni 2022 afgesloten. “Daarin werd een loonsverhoging van 5% afgesproken, verdeeld over twee keer 2,5%. Een resultaat dat er in eerste instantie goed uit leek te zien, maar dankzij de hoge inflatie in de periode daarna niet voldoende bleek om die gestegen prijzen te compenseren. Andere cao’s die in de tweede helft van vorig jaar werden afgesproken en waarin soms 10% of meer loonsverhoging werd afgesproken wekken verwachtingen voor de cao voor 2024 en verder. Ondanks de uitdagingen waarmee de bouwsector geconfronteerd wordt, zoals de stikstofproblematiek, kunnen werkgevers erop rekenen dat we tijdens de komende onderhandelingen verwachten dat ze wel fors met de buidel gaan rammelen. Die oproep heeft ons vanuit de achterban al wel bereikt.”

Hoewel het al ruim tien jaar geleden is dat er binnen de bouwsector gestaakt werd, sluit Crombeen niet uit dat werknemers zich weer gedwongen gaan voelen om het werk neer te leggen en actie te voeren. “Ik ben zelf van het onderhandelen, maar recente voorbeelden hebben aangetoond dat staken loont.”

Crombeen betreurt het dat werkgevers eind vorig jaar niet zijn ingegaan op het verzoek om de pensioenbijdrage van werknemers te verlagen. “In mijn ogen een gemiste kans omdat daarmee toch maandelijks een extra compensatie voor de enorme prijsstijgingen voor het dagelijks onderhoud kan worden geboden.” ■

www.fnv.nl

Heel Holland Bakt-finalist Jan Spannenberg gebruikt tegelen stucervaring in de keuken

Regelmatig was hij als eerste ruim binnen de tijd klaar in de tent van Heel Holland Bakt. Jan Spannenberg uit Zwolle, tegelzetter in het dagelijks leven die ook decoratief stucwerk aanbrengt, bereikte het afgelopen seizoen de finale van dit televisieprogramma van Omroep MAX. “Als tegelzetter moet je gestructureerd en met en strakke planning werken. Die ervaring komt in de keuken goed van pas”, lacht Jan.

Aan de keukentafel van het gezin Spannenberg neemt de 44-jarige Jan uitgebreid de tijd om over zijn deelname aan het populaire televisieprogramma te praten. Het prominent aanwezige kookeiland, de grote oven en tal van bakgereedschappen die de keuken sieren, verklappen dat er in huize Spannenberg graag gebakken en gekookt wordt. Ook de boeken met bak- en andere recepten op het aanrecht bevestigen die aanname.

“Ik sta inderdaad regelmatig in de keuken om te koken of bakken. Dat vond ik vroeger als kind al leuk om te doen. Lekker ontspannen samen met m’n moeder iets lekkers maken. Dat ben ik door de jaren heen eigenlijk altijd blijven doen”, zegt Jan, die volgens familie en vrienden steeds beter wordt als bakker. “Onze nichtjes en mijn vader hadden al vaker gezegd dat ik me moest opgeven voor Heel Holland Bakt, maar dat deed ik nooit.”

Je moet wel wat kunnen

In de aanloop naar het tiende seizoen van het programma trekt Jan de stoute schoenen aan en hij meldt zich aan als kandidaat. “Het is niet zomaar een show, je moet echt wel wat kunnen. Te beginnen met het maken van een patisseriewaardige taart en

een gevuld brood. Ook moest ik een video maken waarin ik mezelf kort voorstelde. Onze nichtjes hebben gefilmd, die zijn daar handiger in dan ik ben.”

Als Jan door de eerste selectieronde komt, wordt hij voor een volgende ronde uitgenodigd om bij Meester Patissier en Meester Boulanger Robèrt van Beckhoven, tevens jurylid van Heel Holland Bakt, eclairs te komen bakken. “Toen waren we nog met een enorm grote groep, maar na die sessie bij Robèrt werden de laatste tien geselecteerd en ik zat bij de gelukkige kandidaten die in de tent aan de competitie mochten beginnen. Vooraf niet verwacht, maar wel een enorme belevenis.”

Genoten in de tent

Als zelfstandig tegelzetter kan Jan zijn eigen agenda bepalen en dat kwam in de weken van de opnames goed uit. “Ik heb enorm genoten in de tent. Niet alleen van het bakken en de opnames, maar vooral ook van de mensen. Van de negen andere kandidaten, de juryleden Janny van der Heijden en Robèrt en presentator André van Duin en het team daaromheen dat de uitzendingen maakte. We stonden iedere opnamedag toch wel

met een groep van ruim 50 mensen in de tent. Enorm gezellig!”

Dat hij tijdens de opnameweken vele uren kwijt is met het bedenken van twee nieuwe recepten en het oefenen hiervan voor de volgende twee opnamedagen, hadden ze er vooraf niet bij gezegd, zegt Jan glimlachend. “Die voorbereiding voor de volgende opname kostte tot wel 40 uur in de week. Dat was best pittig. Zeker omdat je naast je werk ook een gezin hebt. Dat was best pittig, maar ik had het niet willen missen.”

Eigen gereedschap

In de tent, maar ook in de eigen keuken laat Jan zien dat de bouw en bakken meer overeenkomsten hebben dan veel mensen denken. Een mooi voorbeeld daarvan zijn enkele ge -

reedschappen die Jan meeneemt naar de tent en tijdens het bakken gebruikt. “Zo werk ik altijd met een spackmes voor het snel afstrijken van verschillende lagen biscuitdeeg en het glaceren van een gespoten taart. Robèrt kwam meteen bij me staan toen ik er in de tent voor het eerst mee werkte. Dat had hij nog nooit gezien.”

Ook voor het maken van rolletjes gebruikt Jan materialen die de gemiddelde bakker niet in de keukenla heeft liggen. “Je kunt in een kookwinkel speciale vormpjes en buisjes halen, maar ik neem bij de Raab Kärcher gewoon pvc-buizen in verschillende diameters mee. Daarmee kan ik prima uit de voeten”, zegt Jan terwijl hij uit een lade verschillende vormen pakt. “Je gebruikt altijd plastic folie waarop je bijvoorbeeld de chocolade aanbrengt, dus dit werkt prima.” →

“Ik werk altijd met een spackmes voor het snel afstrijken van verschillende lagen biscuitdeeg en het glaceren van een gespoten taart ”

Strakke organisatie

Tijdens de opnames bakt Jan zich al snel in de kijker. Niet alleen met zijn mooie en volgens de jury lekkere taarten en broden, maar ook door de snelheid waarmee hij de opdrachten uitvoert. “Ik was meestal ruim op tijd klaar en kon dan vaak medekandidaten nog even helpen.”

Een verklaring voor dat werktempo heeft Jan wel. “Daar komt mijn ervaring en kennis als ondernemer goed van pas. Ik ben gewend om volgens een planning te werken en weet hoeveel tijd bepaalde werkzaamheden duren. Dat is bij tegelzetten en aanbrengen van decoratief stucwerk niet anders dan in de keuken. Zeker niet als je dat combineert met een goede voorbereiding en zorgt voor een schone werkplek. Daarom waren de grote bloempotten op de werkbanken in de tent ook mijn grote vrienden. Daarin kon ik mooi alle gereedschappen en andere spullen zetten zodat ik de werkruimte optimaal kon benutten.”

Niet alle werkervaring levert Jan overigens voordeel op in de keuken. “Symmetrie is bij tegelen erg belangrijk dus dat is een beetje in mijn dna gaan zitten. Maar zeker bij het bakken hoeft het niet altijd perfect uit-

gemeten en recht te zijn. Daar hebben mijn vrouw en ik het wel eens over. Zij zegt dan bijvoorbeeld dat een macaron die als decoratie boven op een taart staat, best scheef mag staan. Ik vind dat altijd lastig, want ik ben gewend dat alles mooi haaks en recht moet zijn”, lacht Jan.

Niet gek laten maken

De wetenschap dat er in de tent camera’s op hem gericht staan, doet Jan weinig. “Ik had me voorgenomen gewoon van aflevering tot aflevering te kijken hoe het zou gaan. Van zenuwen had ik geen last, ik ben gewoon mezelf gebleven. Als ondernemer weet ik wat het is om onder druk te moeten presteren. Ook toen ik uiteindelijk in de finale stond, voelde ik die druk niet. Ik laat me niet zo snel gek maken”, zegt hij nuchter.

Wel moet Jan wennen aan de bekendheid die zijn deelname aan Heel Holland Bakt heeft opgeleverd. “Het gebeurt me nog steeds dat ik bij de school van onze kinderen sta of bij een klant kom voor een klus en dat mensen me dan aanspreken. Dat went nog steeds niet, want iedere keer denk ik dan: ‘waar moet ik jou van kennen?’” ■

“Ik ben gewend om volgens een planning te werken en weet hoeveel tijd bepaalde werkzaamheden duren. Dat is bij tegelzetten en aanbrengen van decoratief stucwerk niet anders dan in de keuken”

Bostik op Europese snelheid

Tegelzetters strijden in RAI Amsterdam om hoogste eer!

De finalisten die dit jaar strijden om de titel NK tegelzetten gaan tijdens de jaarlijkse NK voor beroepen Skills The Finals in RAI Amsterdam proberen de hoogste plek op het podium te veroveren. Tijdens de tweedaagse finale gaan honderden vmbo-leerlingen en mbo-studenten de strijd met elkaar aan voor de prestigieuze titel Nederlands Kampioen in hun vakgebied.

Centrum van talentvol vakmanschap

Skills The Finals is het centrum van talentvol vakmanschap in Nederland. Jaarlijks worden het NK voor beroepen en de unieke LOB Experience georganiseerd. Ruim 600 finalisten uit het (v) mbo tonen in ruim zestig vakwedstrijden wat ze kunnen en proberen de jury te overtuigen van hun vaardigheid. Met als ultieme doel de beste van Nederland in zijn of haar vakgebied worden.

Primeur en hoog bezoek voor tegelzetters

In 2023 is het NK tegelzetten voor het eerst in de RAI Amsterdam. Een mooie primeur voor de finalisten, die mogelijk een nog specialer tintje krijgt, want er is hoog bezoek aangekondigd. Als alles volgens planning verloopt, bezoekt koning Willem-Alexander het strijdtoneel tijdens een van de twee finaledagen!

De deelnemers aan het NK tegelzetten hebben zich de afgelopen maanden goed voor bereid op het evenement, onder andere door speciale trainingen op de ‘Skills School’ te volgen.

De deelnemers die zich hebben aangemeld zijn:

• Daan Oude Lashof, ROC van Twente

• Luc Smulders, Koning Willem I College

• Maurits Neeleman, Deltion College

• Mohammed Hussaini, ROC Horizon College

• Yino Krasnici, ROC Ter AA

• Youri Pansier, Curio

En natuurlijk zijn enkele geassocieerde leden opnieuw sponsor van het NK-team.

De sponsors:

• Mapei

• Omnicol

• wedi

• Rubi

In de volgende editie van bovatinfo leest u een uitgebreid verslag van het NK Tegelzetten. ■

Julius van der Werf biedt u:

De nieuwste trends op tegelgebied

Een uitgebreid assortiment voor elk budget

Snelle levering vanuit magazijnvoorraad

Zelf controle over uw bestellingen

Hoofdvestiging: Sneek

Lorentzstraat 19, 8606 JP Sneek

telefoon (0515) 41 31 48

Vestiging: Groningen

Diamantlaan 2, 9743

BG Groningen

Meer dan 85 jaar kennis en kwaliteit juliusvdwerf.nl

telefoon (0515) 41 31 48

Tegelzetten scoort op het vmbo

Het keuzevak Tegelzetten voor het vmbo wint snel aan populariteit. Het aantal leerlingen dat via het keuzevak in acht tot tien weken kennismaakt met ons mooie werk, steeg in schooljaar 2021-2022 naar 297. Een stijging van bijna 50% ten opzichte van het schooljaar daarvoor. “Mooie cijfers waar we trots op mogen zijn”, zegt Cor de Ridder, Landelijk Coördinator Platform vmbo BWI. De Ridder gebruikt bewust ‘we’, want ook bovatin was nauw betrokken bij de introductie van het keuzevak binnen het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs.

We zijn te gast op de locatie Zuid van Het Hooghuis in oss. samen met lex van der burgt, docent bouwen, Wonen & interieur op de vmbo-opleiding, vertelt cor over de ontwikkeling van het keuzevak, dat nu sinds enkele jaren aangeboden wordt. “Zoals ieder nieuw keuzevak moest het vmbo ook aan tegelzetten wennen en er een

beetje bekend mee raken. Maar we zien dat het lesmateriaal dat we samen met bovatin hebben ontwikkeld, aanslaat bij leerlingen en docenten en dat leerlingen steeds meer interesse in het vak krijgen”, zegt cor. tegelzetten voor het vmbo is één van de 22 keuzevakken die binnen het profiel Bouwen, Wonen & Interieur wordt aangeboden. “Het aantal leerlingen binnen bWi groeit en dat heeft meerdere oorzaken. We merken de laatste jaren dat ouders anders naar de opleiding van hun kinderen zijn gaan kijken en dat heeft een positieve invloed op het beroepsonderwijs. Het geluk van hun kind staat centraal terwijl het eerder vaak vooral om het maximaal presteren en doorleren ging”, zegt lex.

Goed arbeidsmarktperspectief

een andere belangrijke succesfactor voor de opleidingen binnen bWi is het goede arbeidsmarktperspectief. “dat geldt overigens ook voor de andere profielen in Techniek en Zorg. Een opleiding in die profielen biedt tegenwoordig bijna een baangarantie en dat maakt de opleidingen ook erg populair. Het aantal leerlingen dat begonnen is met een vmbo bWi opleiding is het afgelopen jaar niet voor niets met 20% gestegen”, zegt cor. volgens hem voorziet het praktijkgerichte beroepsonderwijs ook in een grote behoefte onder tieners en jongeren. “voor de meeste leerlingen geldt dat ze leerplichtig zijn en dus naar school moeten. behalve leerzaam wil je dat de lessen voor deze doelgroep ook leuk zijn en dan helpt het als er veel praktijk wordt aangeboden.”

leerlingen die een vmbo-kader opleiding volgen, krijgen op Het Hooghuis 12 uur praktijklessen per week, voor de vmbo-basis-leerlingen staan wekelijks 14 praktijkuren ingeroosterd, zo zegt lex. “die praktijkuren worden in de praktijkruimtes gegeven en daar gaan de leerlingen concreet met de vakken aan de slag. dat zorgt voor een heel andere sfeer dan in een theorielokaal. soms een uitdaging als het gaat om het orde houden, maar over het algemeen is de sfeer hier heel goed. bovendien zie je ze iedere week veel dus je bouwt als docent ook snel een goede band op met de leerlingen.”

foto’s: kees stuip

Het profiel BWI wordt ook steeds vaker door meisjes gekozen. “vooral de interieurkant vinden zij aantrekkelijk. een mooie ontwikkeling en de aanwezigheid van de meiden zorgt bovendien voor een andere sfeer binnen de groep. ook dat is mooi om te zien.”

Lesmateriaal ontwikkelen voordat tegelzetten voor het vmbo als keuzevak aangeboden kon worden, moest eerst een examenprogramma geschreven worden. “bovatin benaderde ons met de vraag of we ook tegelzetten als keuzevak wilden aanbieden. daarop hebben we als platform samen met bovatin en scholen eerst het examenprogramma geschreven. dat programma was de basis van het lesmateriaal dat ontwikkeld moest worden”, zegt cor.

een aantal jaren geleden bleek dat het bestaande lesmateriaal achterhaald was en het voldeed op didactisch vlak ook niet meer. “We hebben binnen het platform nieuw lesmateriaal ontwikkeld, waarmee de scholen nu werken. Het lesmateriaal van het keuzevak tegelzetten sluit goed aan bij dat van het keuzevak schoonmetselwerk en we merken dat veel leerlingen beide keuzevakken volgen.”

Kennis in de praktijk terwijl cor en lex breeduit vertellen over de opmars van het keuzevak, wordt op de gang naast de praktijkruimte de vloer van een houten unit betegeld door leerlingen Marvin, Nick en tygo. onder toeziend oog van Hemke Megens van coba kunnen zij laten zien wat ze de afgelopen weken al hebben geleerd.

“de leerlingen zijn onlangs bij ons in de fabriek op bezoek geweest en daar heb ik ze meer verteld en laten zien over de productie en het gebruik van onze lijmen en andere producten. de vraag van lex om hier op school te komen voor een klein project was dan ook snel beantwoord, want ik vind het niet alleen belangrijk, maar bovenal erg leuk om met deze leerlingen aan de slag te gaan. Zij zijn toch de toekomstige tegelzetters”, zegt Hemke, die nauwlettend in de gaten houdt wat het drietal doet. “Zorg dat je de lijn aanhoudt die we uitgemeten en afgetekend hebben Marvin. als de eerste twee rijen netjes recht liggen, heb je daar voor de volgende rijen alleen maar profijt van”, zegt hij tegen Marvin, die de tegels legt. ondertussen zorgen tygo en Nick ervoor dat de tegels die Marvin moet leggen ingelijmd zijn en aangereikt worden. “Zo werk je als team en kun je snel door met het werk”, coacht Hemke de jongens. →

→ Leren vanuit het werkveld lex benadrukt het belang van een actieve rol van het bedrijfsleven bij de opleidingen. dankzij de gelden vanuit sterk techniek onderwijs (sto) hebben scholen de mogelijkheid om het bedrijfsleven binnen de scholen te betrekken. “Wij willen onze leerlingen optimaal voorbereiden op de beroepspraktijk. Hier op school kunnen we ze de basis leren en meegeven, maar om echt een goed beeld van het beroep te krijgen, moeten ze ook vanuit het werkveld horen wat het beroep inhoudt. bovendien pakken ze informatie en tips van een vakman altijd gretig op.”

Hemke vervult die rol graag namens coba. “ik ben zelf jarenlang leermeester geweest in de tijd dat ik zelf nog tegelzetter was. prachtig om jongeren te begeleiden en ze de kneepjes van het vak te leren. daarom gaan we ook steeds meer naar scholen toe om ons vak uit te dragen en de enthousiaste leerlingen nog verder te ontwikkelen.”

als Marvin ook de laatste tegel van de tweede rij heeft gelegd, nodigt Hemke de drie jongens uit om bij hem te komen staan. “vanaf hier kun je goed door de voeg kijken om te zien of je recht blijft werken. Zorg ervoor dat je daarvoor aandacht hebt en de tijd neemt, want zo kun je sneller en makkelijker corrigeren als je een of twee millimeter moet bijsturen.”

de leerlingen nemen de tips van Hemke mee en gaan verder met de volgende rijen, waarbij Nick en tygo om en om een kijkje nemen om de lijn te bewaken en Marvin te coachen. “Het zijn kleine en praktische tips, maar je merkt dat ze die als een spons absorberen en ook meteen in de praktijk brengen. dat maakt dit werk zo mooi!” ■

Tegels van Procasa: voor iedere woonstijl en voor elke budget

Procasa tegels

Tegels zijn multi-inzetbaar. Het zijn echte mooi makers die iedere ruimte in een huis sfeer en karakter geven. Stoer voor op de vloer en verrassend voor aan de wand. De tijdloze tegels van Procasa zijn dan ook geschikt voor alle ruimtes: van toilet en garage tot woonkamer tot werkplek.

Dankzij een brede range in kleuren, formaten en sferen biedt Procasa voor elke woonstijl een geschikte tegel. En met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding en een grote selectie aan tegels is het scherp concurreren. De variatie is groot en snel leverbaar.

Be inspired.

In diverse kleuren en maatvoeringen beschikbaar

Met wedi zit je goed!

wedi I-Board

Het I-Board is direct te betegelen en waarna men na het betegelen de toiletpot plaatst.

Het wedi i-board systeem heeft een draagkracht van maar liefst 400 KG

Het wedi I-Board is verkrijgbaar bij de professionele bouwmarkt.

Met wedi 610 maak je het systeem heel sterk en waterdicht.

Leermeesters in ‘het mooiste beroep dat er is’

De ene leermeester verlaat in de loop van dit jaar het vak, de andere staat aan het begin van zijn carrière als leermeester bij Espeq Opleidingsbedrijven in Heerhugowaard. Toch spreken Patrick Groot (62 jaar) en zijn opvolger Peter Meijer (57 jaar) met evenveel plezier en enthousiasme over hun vak. Het opleiden van jonge mensen en zij-instromers in ‘het mooiste beroep dat er is: tegelzetter!’

terwijl de nieuwe leermeester tegelzetter van de grootste vestiging van bouwmensen de aanwezige leerlingen nog wat instructies geeft, is patrick alvast rustig gaan zitten voor het gesprek. “Na ruim twintig jaar als leermeester in het beroepsonderwijs gewerkt te hebben, geef ik in de loop van dit jaar het stokje over aan peter. Wanneer precies weet ik nog niet, voorlopig werk ik peter rustig in en blijf ik de leerlingen die we nu hebben begeleiden en het vak leren. tot aan de bouwvak zitten ze zeker nog met me opgezadeld”, lacht patrick.

Leermeester in het onderwijs

Het inwerken van peter zal zich vooral richten op zijn rol als leermeester in het onderwijs. Net als patrick heeft peter bij zijn vorige werkgevers in de tegelbranche ook als leermeester gewerkt. patrick: “groot verschil daarbij is dat je als leermeester bij een tegelzetter leerlingen krijgt die al een bepaalde basiskennis en vaardigheid hebben. dat is hier anders.”

voor peter, die inmiddels ook is aangeschoven, is de motivatie om als leermeester actief te blijven niet anders. “Net als patrick al die jaren heeft gedaan, wil ik de leerlingen hier bij espeq motiveren, opleiden en zorgen dat ze plezier krijgen en houden in het tegelzetten. We hebben een prachtig en gevarieerd beroep en dragen met ons werk ook nadrukkelijk bij aan de uitstraling van de ruimtes waarin we tegelen”, zegt peter.

daarin schuilt volgens beide leermeesters wel meteen een uitdaging voor de leerling-tegelzetters. “bij de timmeropleiding hebben de meeste leerlingen sneller succes omdat het timmerwerk vaak als onderdeel van een constructie na de bouw niet meer zichtbaar is. Het tegelwerk heeft juist een prominente en visuele functie en daarom hebben zij meer training en ervaring nodig voor ze aan grotere en uitdagende klussen kunnen beginnen. die ervaring kunnen ze bijvoorbeeld opdoen in relatief eenvoudige badkamers”, zegt peter.

Een beetje van veel patrick en peter hebben het beroepsonderwijs door de jaren heen flink zien veranderen. patrick: “Wij kozen op de lts heel gericht voor een richting en vanuit die opleiding ging je direct aan de slag in de bouw. school was toen veel meer praktijkgericht. Nu komen de leerlingen vanuit het vmbo hier met een bredere, maar minder vakgerichte kennis. Ze weten een beetje van veel. dat hoeft geen nadeel te zijn, maar vooral voor tegelzetten is die praktische kennis en vaardigheid belangrijk.”

“Het betekent dat wij ze hier in de meeste gevallen pas echt laten kennismaken met het tegelen. Mede daarom werken we ook met een intakeperiode van twee weken waarin we met iedere leerling kijken of het vak bij ze past”, zegt peter. patrick vult aan dat van de meeste groepen die aan de opleiding tegelzetter beginnen ongeveer de helft de opleiding afmaakt.

Mores van de bouw de keuze om toch niet te kiezen voor een toekomst als tegelzetter heeft volgens peter niet altijd met het beroep te maken. “Ze maken hier ook kennis met de mores van de bouw. We starten iedere dag om half acht en gaan door tot half vijf. daarmee kunnen de leerlingen ook alvast wennen aan het ritme van de bouw: vroeg starten en op tijd naar huis.” eerder dan half acht starten is geen optie omdat de leerlingen uit een grote regio van amsterdam tot texel naar Heerhugowaard moeten reizen voor de opleiding.

bij die mores van de bouw hoort ook het niet gebruiken van de smartphone. “die zit tegenwoordig echt vastgelijmd aan de handen van de jongeren en het duurt vaak wel even voordat ze hun telefoon voor langere tijd kunnen wegleggen. dat is een grote uitdaging, maar op de bouw moet ‘ie tijdens het werk ook opgeborgen blijven.”

behalve de ‘regels’ kent de bouw ook andere typische kenmerken die voor beide leermeesters erg belangrijk zijn. Zoals de sfeer binnen het team. “de bouwplaats is toch de plek waar een lolletje wordt gemaakt en waar je aandacht voor elkaar hebt. Maar er moet ook hard gewerkt worden. die goede sfeer stond voor patrick centraal en die wil ik ook in de werkplaats houden. ik hoef geen strenge meester te zijn om de leerlingen duidelijk te maken wat ze moeten doen”, zegt peter.

Mooiste moment

“een goede sfeer en poetsen zeg ik altijd. dat is waar het om draait en dat werkt hier ook het best. Je schept zo een goede band met de leerlingen omdat ze weten dat ze best even met elkaar mogen ouwehoeren, als ze er maar voor zorgen dat het werk gedaan wordt”, zegt patrick.

de leermeester geniet dan ook elke dag in de werkplaats. “als een leerling hier klaar is en geplaatst is bij een leerwerkbedrijf, krijgt hij vanuit de werkplaats een koffer mee met daarin zijn eigen gereedschap. Dat is voor mij altijd het mooiste moment!” de leerlingen komen vervolgens wekelijks een dag terug op school. “dan zitten ze in de lokalen hierboven, maar de meesten komen regelmatig langs om te vertellen hoe het gaat. prachtig vind ik dat.”

Veilig en verantwoord werken

gevraagd naar grote veranderingen in het werk en de opleiding die patrick en peter zelf hebben ervaren, antwoorden de leermeesters eensluidend. “ er is veel meer aandacht voor de persoonlijke veiligheid van de tegelzetters gekomen. Wij komen uit de tijd van heel hard werken en meters maken en de huidige generatie heeft een andere mentaliteit. dat is de afgelopen acht tot tien jaar wel veranderd. een goede ontwikkeling want veel van onze leeftijdsgenoten kampen nu met de lichamelijke gevolgen van dat harde werken. daarom zie ik de introductie van het exoskelet als een erg goede ontwikkeling.”

patrick benadrukt dat er binnen de opleiding veel aandacht is voor goede tiltechnieken en het gebruik van hulpmiddelen. “We adviseren de leerlingen om bij rugklachten ook naar een fysiotherapeut of huisarts te gaan. veilig en verantwoord werken krijgt veel aandacht in de opleiding.”

Tegelinstallateur

Het werk van tegelzetters hebben patrick en peter tijdens hun carrière eveneens zien veranderen. “We werkten vroeger in specie, nu is het allemaal droogbouw. dat is een compleet andere methode van werken die is ontstaan omdat de bouw is veranderd. geluidswerende maatregelen, vloerverwarming, de opkomst van houtskeletbouw en zwevende constructies zorgen voor meer randzaken waar de tegelzetter rekening mee moet houden. Het maakt de tegelzetter meer tegelinstallateur”, zegt patrick. →

→ peter onderschrijft de woorden van patrick. “ook hebben we de materialen zien veranderen, zoals de plavuizen. die waren van natuursteen, maar tegenwoordig zijn ze ook geperst en gebakken. keiharde materialen die ook een andere verwerkingswijze vragen. Wij werkten vroeger alleen maar met natuursteen.”

Tip voor nieuwe generatie

Hun eigen ervaring en kennis gebruiken de leermeesters om de huidige en toekomstige generatie tegelzetters zo goed mogelijk op te leiden. “daarbij leren we ze niet alleen te tegelen met lijm, maar ook om specievloeren te leggen. daarmee kunnen ze zich straks namelijk echt onderscheiden van de buitenlandse tegelzetters, die vooral lijmend veel meters maken in de nieuwbouw”, zegt peter.

lijmen of in specie, voor zowel patrick als peter is en blijft tegelzetter het mooiste beroep dat er is. “dat wij hier de volgende generaties kunnen opleiden is prachtig. en de gestage groei van leerlingen die kiezen voor tegelzetten maakt dat ik met alle vertrouwen het stokje overgeef aan peter”, aldus de gaande leermeester. peter lacht en antwoordt: “dat vertrouwen deel ik. en werken met jongeren houdt mij ook jong.” ■

in samenwerking met Douglas & Jones

Verbeterde formule, nog beter verwerkbaar!

webercolor premium blijft de beste bescherming tegen schimmels, bacteriën en algen bieden, doordat gebruik gemaakt is van innovatieve technologieën.

Dankzij de verbeterde formule is webercolor premium nu nóg beter verwerkbaar, eenvoudiger te reinigen, én je realiseert bovendien vollere voegen!

Alle kleuren van webercolor premium, waaronder de nieuwe bruintinten specifiek voor houtlook tegels, zijn ook beschikbaar in de zuurhoudende silicone weberseal S, waarmee aansluit- en dilatatievoegen glad en hoogwaardig afgewerkt kunnen worden.

Meer informatie en de specificaties van webercolor premium kun je vinden op go.nl.weber/color-premium

webercolor premium

Hoogresistente, gekleurde, cementgebonden voegmortel

Super flexibel en waterwerend

Geen schimmels, geen bacteriën, geen algen

Hoge kleurstabiliteit

Bestand tegen chemische agressies

Betere verwerking en eenvoudig te reinigen

Voor vollere voegen van 1 - 15 mm

Beschikbaar in 23 kleuren

Villeroy & Boch Tegels Noviteiten 2023

Innovatieve wand- en vloerconcepten vol creatieve mogelijkheden

Creatief combineren met fijn uitgewerkte, op natuursteen, beton, hout en terrazzo geïnspireerde designs, met exclusieve decors, bijpassende kleuren en actuele formaten. Daarmee biedt de collectie 2023 van Villeroy & Boch Tegels innovatieve en individuele mogelijkheden, want de nieuwe wand- en vloerconcepten zijn zo opgezet dat ze de gedurfde combinatie van verschillende designaspecten toestaan. Bovendien vervagen de grenzen tussen de afzonderlijke series, zodat er zo veel meer individuele combinaties ontstaan. Harmonieus of contrastrijk, en daarin altijd duidelijk herkenbaar de hand van Villeroy & Boch. De nieuwe collectie voldoet daarmee aan de wensen van ontwerpers en particuliere opdrachtgevers op het gebied van vormgevingsmogelijkheden en stijlvastheid en opent ongekende perspectieven op de interieurvormgeving.

Verschillende designaspecten in één serie

Het architectuursysteem CODE 2 maakt het mogelijk om ruimten in particuliere woningen en gebouwen met een uniform karakter vorm te geven en daarbij verschillende kleur- en designaccenten te plaatsen. Hiervoor combineert het VilboStone por-

cellanato-concept verschillende op elkaar afgestemde steenlooks en een authentiek houtdesign, die van ruimte tot ruimte en van oppervlak tot oppervlak binnen een ruimte kunnen variëren en toch een harmonieus totaalbeeld opleveren.

Ook het VilboStone porcellanato-concept SOLID TONES combineert twee materiaalindrukken uit de moderne, stedelijke architectuur in een daarop afgestemd kleur- en formaatsysteem: een sobere beton- en een subtiele steenlook, elk in dezelfde formaten en kleuren, hetzij soort bij soort gelegd of met elkaar gemengd.

EXCLUSIEF VOOR DE ECHTE TEGELZETTER.

Compleet assortiment systemen en producten voor het verwerken van tegels en natuursteen. Met codex kun je rekenen op uitstekende technische kennis én ondersteuning op het werk.

Meer informatie over codex:

Het wand- en vloerconcept STAGEART op zijn beurt brengt steen- en cementstructuren in een nieuw keramisch design samen met een subtiele reliëfdecoratie en verspreidt daarmee een subtiele, natuurlijke charme in de moderne ruimtelijkheid.

Geslaagde combinaties van series

In de serie SPARKS zijn verschillende expressieve terrazzo-designs gerealiseerd op grootformaat porcellanato tegels – perfect voor een moderne ambiance met historische verwijzingen. In combinatie met een authentieke marmerlook, zoals Villeroy & Boch Tegels deze in diverse hoogwaardige series als MARBLE ARCH of NOCTURNE aanbiedt, ontstaat een expressieve, welhaast overdadige sfeer.

Met sprekende kleuren en levendige structuren zorgt het VilboStone porcellanato BOURGOGNA voor een oorspronkelijke natuurlijkheid in de ruimte. Daarmee biedt de serie de ideale basis voor verschillende wandtegels, bijvoorbeeld het nieuwe wandconcept URBAN ART, dat met moderne kleuren in smalle bricks en kleine vierkanten teruggrijpt op de Metropolitan-stijl van de jaren 1980. Als URBAN ART wordt gecombineerd met het subtiele steen- of betondesign van de porcellanato-serie SOLID TONES, maken de kleurverlopen en de grote verscheidenheid van varianten van de wandtegels een uiterst gevarieerde indruk.

→

Ook het wandconcept SILENT MOOD past met zijn fijne cementstructuur, zachte pasteltinten en gestructureerde decoraties uitstekend bij de vloertegels uit de serie SOLID TONES.

Alle nieuwe series van Villeroy & Boch Tegels zijn ideaal om individuele wand- en vloerbedekkingen met een expressieve ruimtelijke sfeer vorm te geven. Daarbij overtuigen ze qua esthetiek en functionaliteit. Ze bieden namelijk alle voordelen van hoogwaardig keramiek – van onderhoudsvriendelijkheid via stroefheid tot en met lange levensduur en duurzaamheid. ■

www.villeroy-boch.com

Ruud Leemhuis nieuwe accountmanager

Villeroy & Boch Tegels heeft zijn team verder uitgebreid met een bekend gezicht in de markt; Ruud Leemhuis. Ruud heeft een grote ervaring in de tegelbranche opgebouwd bij twee groothan-

dels en heeft nu de stap gezet naar V&B Fliesen GmbH.

Met zijn ervaring zal Ruud de regio Noord-Oost op zich nemen en daar de retail- en projectenmarkt verder uitbou wen. De nieuwe collecties van Villeroy & Boch, maar ook de overige investeringen waarover we eerder geschreven hebben, gaan hem daarin zeker helpen.

Voor de regio Zuid-West wordt binnenkort door Villeroy & Boch nog een uitbreiding voor het team gezocht, maar daarover later meer. ■

DÉ SPECIALIST IN BADKAMER

RENOVATIE

GARANTIE

INFORMEER NAAR ONZE GARANTIEVOORWAARDEN OP DIT RENOVATIESYSTEEM

Recente jurisprudentie toegepast op tegelwerk

De wet

Op grond van artikel 7:745 en 7:760 BW is de aannemer – bij het aanbrengen van tegels dus de tegelzetter – verplicht bij het aangaan of het uitvoeren van de opdracht de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht voor zover hij deze kende of redelijkerwijs behoorde te kennen, alsook voor gebreken en ongeschiktheid van zaken die van de opdrachtgever afkomstig zijn.

Bij een tegelzetter zal het daarbij vaak gaan om de te betegelen muren en/of vloeren. Als de tegelzetter de tegels zelf levert is er sprake van een (gemengde) koop/aannemingsovereenkomst. Voor wat betreft het aanbrengen is de tegelzetter dus aannemer.

De kwestie

In de betreffende procedure ging het niet om tegels, maar om een parketvloer. De uitkomst van de procedure is echter ook voor de tegelzetter van belang.

Tijdens de opname van de te verrichten werkzaamheden constateert de vloerenlegger dat er mogelijk een vochtprobleem in de woning is. Daarom schakelt hij een adviseur in. Volgens de adviseur dienen alle dekvloeren verwijderd te worden en dient er een volledige opbouw gedaan te worden inclusief vochtkering zodat er geen optrekkend vocht meer in aanraking kan komen met de te plaatsen parketvloer. Tevens constateert de adviseur dat ook in de muren het restvocht oploopt tot boven de 3%.

Conform het advies wordt een nieuwe betonnen vloerconstructie inclusief cementdekvloer aangebracht door de opdrachtgever. De eerder ingeschakelde deskundige stelt vervolgens vast dat de nieuwe vloer voldoet, waarna de parketvloer wordt gelegd.

Na een half jaar komt de parketvloer omhoog en gaat de vloer bol staan. Een door de opdrachtgever ingeschakelde deskundige concludeert dat bij de aanvang van de werkzaamheden verzuimd is vast te stellen of de vloer ook blijvend droog zou zijn. Zowel de vloerenlegger als diens adviseur hebben op basis van de metingen verzuimd om er op te wijzen dat vocht

juridische zaken

ook zijdelings vanuit de omringende muren kan toetreden tot de dekvloer en daarmee tot de parketvloer. Dit terwijl de adviseur in zijn rapport wel had vermeld dat er ook in de muren sprake was van verhoogd restvocht. De deskundige constateert dat er met die vaststelling in het vervolgtraject blijkbaar niets meer is gedaan. Volgens de deskundige hebben de vloerenlegger en de ingeschakelde adviseur onvoldoende gewaarschuwd voor zijdelingse vochttoetreding tot de cementdekvloer/betonvloer vanuit de muren. Als dit wel was gebeurd, dan had de opdrachtgever passende maatregelen kunnen (laten) uitvoeren om vochttoetreding tegen te gaan.

Het oordeel van de rechter

Omdat de opdrachtgever en de vloerenlegger het niet eens kunnen worden, wordt de kwestie in eerste instantie voorgelegd aan de kantonrechter. Deze wijst de door de opdrachtgever gevorderde herstelkosten van ca. € 12.500 volledig toe.

De vloerenlegger gaat in hoger beroep. De te beantwoorden vraag is of van een aannemer mag worden verwacht dat tweemaal wordt gewaarschuwd voor eenzelfde risico. In dit geval dus het vochtprobleem.

Het Hof oordeelt dat de vloerenlegger bij het aangaan van de overeenkomst voldoende heeft gewaarschuwd. Weliswaar heeft de vloerenlegger het ontvangen advies niet aan de opdrachtgever verstrekt, maar hij heeft (ondersteund door getuigenverklaringen) de opdrachtgever er wel op gewezen dat, naast het verwijderen van de dekvloeren en het maken van een volledige opbouw inclusief vochtkering, ook de muren moesten worden behandeld.

De vloerenlegger is bij de start van de werkzaamheden echter wel tekortgeschoten in de nakoming van de op hem rustende waarschuwingsplicht. Er is niet gecontroleerd of de vloeren niet alleen op het moment van het leggen van de parketvloer droog zouden zijn, maar ook droog zouden blijven. Uit het advies van de adviseur van de vloerenlegger, dat voor het aangaan van de overeenkomst werd ingewonnen, bleek immers al dat het vochtgehalte in de muren te hoog was. De vloerenlegger mocht er niet zonder meer op vertrouwen dat de bewoners iets met dat advies hadden gedaan, maar had zelf

FENTO VOORKOMT KNIE- EN RUGKLACHTEN DOOR MIDDEL VAN ERGONOMIE

FENTO Knee Protection is als één van de weinigen in de markt volledig gespecialiseerd in ergonomische kniebescherming. Ze richten zich op professionals die vaak op hun knieën werken. Denk aan beroepsgroepen als vloerenleggers, tegelzetters, stratenmakers, hoveniers, installateurs, elektriciens en dakdekkers. Waar bij de meeste kniebeschermers het volledige gewicht op de knie komt te liggen, verdelen de kniebeschermers van FENTO op unieke wijze de druk over het gehele onderbeen. Hierdoor worden knie- en rugklachten voorkomen.

ONTSTAAN VANUIT EEN VRAAG UIT DE PROFESSIONELE MARKT

Nadat een zeilmaker bij de fysiotherapeut werd behandeld voor knie- en rugklachten, kwam hij enkele maanden later weer met dezelfde klachten terug. Ze vroegen zich vervolgens af of er geen alternatieve oplossing was die de klachten voorgoed zouden verhelpen. Ze kwamen erachter dat de huidige beschikbare kniebeschermers niet ergonomisch waren en hierdoor de lichamelijke klachten in stand hielden. Vanuit deze ondervinding is het balletje gaan rollen en zijn deze zeilmaker en fysiotherapeut samen ergonomische kniebeschermers gaan ontwikkelen... FENTO was geboren! 20 jaar later voorkomen en verhelpen de kniebeschermers van FENTO wereldwijd knie- en rugklachten.

NAUW CONTACT MET DE EINDGEBRUIKER

FENTO vindt het belangrijk om in direct contact te staan met de eindgebruiker, aandachtig te luisteren naar hun feedback en dit mee te nemen in het proces van productontwikkeling. Wat ze vaak als feedback terugkrijgen is dat de kniebeschermers op grote wijze bijdragen aan hun fysieke gezondheid. De positieve impact hiervan beïnvloedt natuurlijk niet alleen het professionele, maar ook het privéleven van de eindgebruiker.

VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN

Medische specialisten claimen terecht dat voorkomen altijd beter is dan genezen. Professionals die vaak op hun knieën werken geven aan dat ze achteraf veel eerder hadden moeten beginnen met investeren in de juiste ergonomische kniebescherming. Het uitstel hiervan zien we ook vaak terug bij jongeren: omdat ze nu nog jong en fit zijn, houden ze zich hier niet mee bezig waardoor ze er op latere leeftijd last van gaan krijgen. FENTO richt zich daarom tegenwoordig ook op jongeren en wil hen daarmee op jonge leeftijd het belang van ergonomische kniebescherming in laten zien.

NIET ALLEEN ERGONOMIE MAAKT DEZE

KNIEBESCHERMERS BIJZONDER

Een aantal andere punten waarin de kniebeschermers van FENTO bijdragen aan lichamelijk comfort tijdens het werk zijn onder andere het wijde oppervlak van de beschermer die zorgt voor stabiliteit tijdens het knielen, de brede elastieken die niet in de knieholtes knellen en het comfort die ze bieden tijdens het lopen of bewegen. Daarnaast zijn de producten slijtvast, ademend, waterbestendig, makkelijk schoon te maken en bevatten de meeste producten vervangbare onderdelen om de duurzaamheid te vergroten.

moeten controleren of de vloeren én muren geschikt waren om de parketvloer te leggen. Het vochtgehalte van de muren is niet (nogmaals) onderzocht. Zou de vloerenlegger dat wel hebben gedaan, dan had hij de bewoners (weer) moeten waarschuwen voor de potentiële gevolgen van de zijdelingse vochttoetreding tot de vloeren vanuit de vochtige muren. Alleen dan zou het risico volledig bij de bewoners liggen. Nu niet nogmaals onderzoek naar het muurvocht is gedaan en niet is gewaarschuwd voor de potentiële gevolgen van het muurvocht, luidt de conclusie dat de vloerenlegger bij de daadwerkelijke start van de werkzaamheden niet aan de op hem rustende waarschuwingsplicht heeft voldaan. Daarom is de vloerenlegger tekortgeschoten in de nakoming van de aannemingsovereenkomst.

De vloerenlegger voert wel met succes aan dat schade mede het gevolg is van omstandigheden die de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. Het Hof oordeelt namelijk dat de opdrachtgever wist dat de muren moesten worden behandeld, maar daarmee niets heeft gedaan. Had hij dat wel gedaan, dan zou de schade niet of niet in dezelfde mate zijn ingetreden. Het Hof stelt vast dat beide partijen in gelijke mate in het ontstaan van de schade hebben bijgedragen, zodat de vergoedingsplicht van de vloerenlegger van 100% (€ 12.500) tot 50% (€ 6.250) wordt verminderd.

Commentaar

Deze uitspraak bevestigt het belang van het waarschuwen voor o.a. gebreken of ongeschiktheid van zaken die afkomstig zijn van de opdrachtgever, zowel bij het aangaan als het uitvoeren van de overeenkomst. Artikel 7:754 BW vermeldt dat de waarschuwingsplicht geldt “bij het aangaan of het uitvoeren van de overeenkomst”. Uit die passage mag dus niet worden afgeleid dat de aannemer een keuze heeft tussen het waarschuwen bij het aangaan of later bij het uitvoeren van de overeenkomst. Uit plicht om bij de uitvoering van het werk de vereiste zorgvuldigheid in acht te nemen, kan (zoals in dit geval) ook een waarschuwingsplicht voortvloeien. Dan moet de aannemer dus twee keer voor hetzelfde risico waarschuwen. Men kan ook zeggen dat de aannemer bij (het begin van) het uitvoeren van de werkzaamheden moet controleren of er naar aanleiding van de waarschuwing bij het aangaan van de overeenkomst de nodige maatregelen zijn genomen. Als uit die controle blijkt dat die maatregelen niet zijn genomen dat moet hij dus weer waarschuwen en de uitvoering opschorten.

Na invoering van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen geldt dat een waarschuwing door de aannemer schriftelijk en ondubbelzinnig moet zijn én dat dat de aannemer de opdrachtgever tijdig moet wijzen op de mogelijke gevolgen van de onjuistheden/fouten voor de deugdelijke nakoming van de overeenkomst. Vanaf de datum van inwerkingtreding van deze wet (nu voorzien op 1 januari 2024) geldt deze aangescherpte waarschuwingsplicht, ook voor overeenkomsten die al voor die datum zijn gesloten! Afwijken mag, maar alleen bij professionele opdrachtgevers in een overeenkomst.

Het kan zijn dat een opdrachtgever de onjuistheid, gebreken of ongeschiktheid en de mogelijke gevolgen daarvan waarvoor de aannemer waarschuwt, wil accepteren b.v. omdat men geen (verdere) vertraging wenst bij de uitvoering van de werkzaamheden. Als dat zo is dan moet de opdrachtgever een schriftelijke verklaring ondertekenen waarin staat (1) voor welke onjuistheden in de opdracht en/of voor welke gebreken en ongeschiktheid van zaken die van de opdrachtgever afkomstig zijn de aannemer heeft gewaarschuwd, (2) wat daarvan de mogelijke gevolgen zijn, (3) dat de opdrachtgever zich bewust is van die mogelijke gevolgen en deze accepteert en (4) dat de opdrachtgever de aannemer dus niet zal aanspreken indien een of meer van de mogelijke gevolgen zich voordoet. ■

Voor eventuele vragen kan contact worden opgenomen met de juridisch adviseur van de bovatin mr. Teus Zanen via juridischadvies@bovatin.nl

LEVMATIC

NUL INSPANNING

PERFECTE TEGELNIVELLERING

ZEER LANGE LEVENSDUUR VAN DE BATTERIJ

LICHT EN SNEL

ZEER SNEL HEROPLADEN

OP BATTERIJEN WERKENDE TANG

VOOR HET VASTZETTEN VAN WIGGEN BIJ

TEGEL LEVELLING SYSTEEM R.L.S.

Slechts één klik om de wig aan te spannen:

druk op de trekker om de wig moeiteloos volledig aan te spannen

De batterij zorgt ervoor dat u meer dan 4.000 wiggen kunt aanspannen en laadt volledig op in slechts 30 minuten

Gemakkelijk aan te passen aan tegeldiktes van 3 mm tot 20 mm

Wordt geleverd met batterij, batterij oplader, transport gewatteerde tas

Snelle badkamerrenovatie met BOKI Combiboard

De renovatie van een badkamer gaat traditioneel samen met slopen, sleuven frezen, leidingen leggen, stuken, betegelen en afmonteren. Met het BOKI Combiboard van Kiwitz kun je eenvoudig enkele stappen in dit traject overslaan. Geen oponthoud dus. Dat scheelt veel werk en tijd.

Het gebeurt regelmatig dat een van de schakels in de renovatieketen tijdens het werk uitvalt of vertraging heeft. De tegelzetter moet dan op zijn voorgangers wachten voordat hij kan beginnen met tegelen. Met het nieuwe BOKI Combiboard hoeft dat niet meer. De plaat kan direct op de bestaande wand of over de oude tegels verlijmd worden, waarna de tegels er op kunnen.

Het BOKI Combiboard is een waterdichte plaat met ingebouwde kraanaansluiting, waterleiding en drain. Het BOKI board is 3 cm dik. De leidingen kunnen op vloerniveau eenvoudig gekoppeld worden via een kliksysteem. Daarvoor is geen installateur nodig, met een speciale tang kan de tegelzetter dit goed zelf doen. Ook dat werkt snel.

Onderin de plaat zit een brede wandafvoer. Dankzij het vliesdoek dat op de overgang van de wand naar de vloer wordt aangebracht, ontstaat een gegarandeerd waterdichte douche.

Kortom een aantal grote voordelen:

• Eenvoudige montage.

• Tijdwinst: geen sleuven frezen, geen stucwerk, minder installatiewerk, geen put stellen, eenvoudig te maken afschot.

• Gegarandeerd waterdicht.

• Minder geluidsoverlast en stofontwikkeling. ■

Kijk voor meer informatie op www.kiwitz.nl/boki of scan de QR-code

Een bezoek aan één van onze 31 vestigingen is voor de tegelzetter een warm bad. Onze specialisten hebben de kennis en spreken de vaktaal. Wij leveren het materiaal waar jullie een prachtig compleet eindresultaat mee creëren.

VAN ONZE EXPERTISE, NAAR JOUW SPECIALISME

Maak daarnaast gebruik van onze logistieke dienst Leanworks en laat de tegels leveren op de plek waar jij ze nodig bent. Jij hoeft niet meer te sjouwen en kan meteen vroeg in de ochtend met je klus starten.

Neem contact met ons op voor de mogelijkheden of kom gewoon langs. Je bent van harte welkom!

Wij leveren naast de tegels van top merken ook alle benodigdheden, van lijmen en kitten tot gereedschappen en profielen. En vergeet ook onze huismerk tegels niet, een top kwaliteit voor een goede prijs.

Vakkennis uitwisselen bij codex

Van maandag 6 t/m vrijdag 10 februari vond in de Jaarbeurs in Utrecht de BouwBeurs 2023 plaats. De vakbeurs voor specialisten uit de bouw- en vastgoedsector. De vele exposanten presenteerden hun producten en diensten en er werden lezingen en workshops gegeven over actuele onderwerpen in de bouw. Na vier jaren van afwezigheid wisten veel bouwprofessionals de weg naar Utrecht weer te vinden. Op deze editie mocht codex dan ook niet ontbreken. En de beurs kon niet om codex heen. De grote, groene kubussen waren vanuit de verte zichtbaar en menig bezoeker liep rond met de welbekende groene codex emmer.

Op de stand van bijna 90m² werd de beursbezoeker door de fabrikant van o.a. tegellijm, egalisatie voegmortel en kit bijgepraat over de innovaties en productontwikkelingen. Zo werden er product- en verwerkingsadviezen en demonstraties gegeven over uiteenlopende onderwerpen zoals speciale dekvloeren, afdichtingen, diverse lijmsoorten, voegmiddelen en natuursteen.

Palletactie

Om kennis te maken met de producten van codex konden bezoekers gebruik maken van een kennismakingsactie. Speciaal voor bezoekers was er een palletactie met prachtige cadeaus. Deze acties bleken een groot succes! Gedurende de week werd

er veel vakkennis uitgewisseld tussen de bezoekers en de codex specialisten. Na vier jaar van afwezigheid was het vooral een weerzien met veel bekenden. Dit alles vond plaats aan de codex bar waar hapjes en drankjes klaar stonden. Geheel in lijn met het thema van de stand werd er op donderdagavond een Oktoberfest georganiseerd.

codex kijkt tevreden terug op de BouwBeurs en wil alle bezoekers bedanken voor de komst. ■

Wil je meer informatie over codex?

Ga dan naar de website: www.codex-x.com

komo keurmerk Voor

te G elzet B edrijven

heT komokeurmerk

Het KOMO keurmerk: al meer dan 50 jaar hét kwaliteits-keurmerk in de bouw. koMo staat voor een onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven.

Het keurmerk maakt tijdrovende controle-trajecten bij de vergunningverlening en op de bouwplaats overbodig. Uw klanten kunnen er blindelings op vertrouwen dat uw processen en producten voldoen aan het Bouwbesluit en aan specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen. creëer ook meerwaarde voor uw diensten samen met skg-ikob!

Het KOMO-prOcescertificaat

Het KOMO-procescertificaat garandeert een correcte montage van producten en wordt afgegeven aan montagebedrijven met bewezen deskundigheid en montagekwaliteit. Het certificaat geeft vooraf zekerheid

over de te leveren kwaliteit. procescertificaten ondersteunen bij de directievoering van een bouwwerk en reduceren de faalkosten door het voorkomen van fouten tijdens het proces.

sKG-iKOB tOetst Bedrijven in samenwerking met o.a. de bovatin is de beoordelingrichtlijn 1017 ‘Het aanbrengen van tegelwerk’ en de Uitvoeringsrichtlijn 35-101 ‘Het aanbrengen van wand- en vloertegelwerk in reguliere toepassing’ ontwikkeld. in de brl en de Url staan alle eisen die gelden voor het koMo-keurmerk. U kunt het certificaat aanvragen bij SKG-IKOB Certificatie. Er is een korting voor de combinatie met iso 9001-, MVO- of VCA*certificering.

vOOr Meer infOrMatie: voor meer informatie kunt u mailen met: info@skgikob.nl of via 088-2440100.

Elektrische vloer- en wandverwarming

Schlüter ®-DITRA-HEAT-E

Comfortabele warmte op de juiste plek: de elektrische verwarming Schlüter-DITRA-HEAT-E verwarmt vloer- en wandoppervlakken heel gericht al naargelang uw behoefte. Zo kan de temperatuur in de woon – en badkamer in de door u gekozen zones op een aangename temperatuur gebracht worden. Het systeem kan daarbij via smartphone of tablet worden bestuurd – zo kunt u op elk moment de perfecte temperatuur instellen.

Dankzij het gebruik van de optimale warmtegeleidings- en warmteopslagkenmerken van een bekleding met keramische tegels of natuursteen en de lage opbouw werkt het systeem zeer efficiënt en energiezuinig. Nog een voordeel: de gepatenteerde DITRA-technologie dient als afdichting en ontkoppeling voor de bekleding. Daarnaast zorgt het speciale, thermische barrièrevlies van de DITRA-HEAT-DUO voor het verminderen van contactgeluid en voor een snellere opwarming van vloer en wand. Probleemloze tegels en aangename warmte op precies de juiste plek: dat kan alleen DITRA-HEAT-E.

tegelzetters verzekeringsdienst

Doe de gratis Goed-Verzekerd-Check

Al jarenlang is bovatin Verzekeringsdienst dé partner van bovatin voor alles op het gebied van verzekeringen en risicomanagement. Samen maken wij ons sterk voor goede verzekeringen die aansluiten bij de bedrijfsrisico’s van tegelzetters. bovatin Verzekeringsdienst weet precies welke risico’s bovatin-ondernemers lopen en kan u daarom als geen ander adviseren. Daarnaast leidt collectieve inkoop tot gunstige premies, condities en dekkingen. En wist u dat u gebruik kunt maken van de geheel vrijblijvende gratis Goed-Verzekerd-Check?

Gratis Goed-Verzekerd-Check

Als service van uw lidmaatschap bij bovatin kunt u gratis en vrijblijvend een Goed-Verzekerd-Check aanvragen. Wij kijken dan samen met u naar uw risico’s in de onderneming en de bijbehorende verzekeringen, de dekkingen en polisvoorwaarden en clausules en uiteraard of u kunt besparen op de premie. De Goed-Verzekerd-Check is geheel vrijblijvend, maar wilt u naar aanleiding van deze check overstappen naar bovatin Verzekeringsdienst? Dan kunnen wij dat voor u regelen met uw huidige verzekeraar of tussenpersoon. Wel zo makkelijk: geen gedoe voor u maar wél de zekerheid dat u goed verzekerd bent.

Waar kan bovatin Verzekeringsdienst u bij helpen?

Bij al uw risico’s op het gebied van personeel, uw bedrijf of uzelf. In het bijzonder de volgende verzekeringen zijn aantrekkelijk en relevant voor bovatin-leden:

• Compleet Verzuimpakket, met zowel een ziekteverzuimverzekering als arbodienstverlening.

• Uitgebreide aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB).

• Online overzicht van uw verzekeringen.

• Interessante zorgverzekering met besparingsmogelijkheden voor u, uw werknemers en hun gezin

Voordelen voor bovatin-leden

Ook handig voor bovatin-leden: bij bovatin Verzekeringsdienst krijgt u een vaste contactpersoon, die gespecialiseerd is in uw risico’s én uw bedrijf. Daarnaast heeft bovatin Verzekeringsdienst een interne schadeafdeling, waardoor zij u bij schade deskundig en snel kunnen ondersteunen, en bij een gegronde schade kunnen zorgen voor een snelle schade-uitkering.

Meer weten of de Gratis Goed-Verzekerd-Check aanvragen?

Via de website van bovatin Verzekeringsdienst, bovatin-verzekeringsdienst.nl, kunt u meer informatie vinden over de check of deze aanvragen. U kunt ook altijd contact opnemen via 010 – 288 49 90 of info@bovatinverzekeringsdienst.nl. ■

Deze X7G Plus verpakking laat zich handig wegdragen

NU IN 15KG FORMAAT MÉT HANDGREEP

De handige voordelen van Ardex X7G Plus Flexlijm:

 Dun- en middelbedlijm

 Tot 30% zuiniger in gebruik

 Lange verwerkingstijd

 Met comfortabele handgreep

ieder zijn vak…

Iedere editie van bovaninfo sluit hoofdredacteur Geert Hilferink af met een eigen column. Over een ontwikkeling die hem als niet-tegelzetter opvalt in de branche, of een onderwerp waarop u als lezer hem wijst. Hebt u een suggestie? Mail die dan naar redactie@bovatin.nl!

Dat kan natuurlijk ook als u wilt reageren op de column.

GeertHilfe hoofdredacteur bovatin

Na de laatste aflevering van ‘Ik ben geen tegelzetter…’ van mijn gewaardeerde voorganger Remus Aussen is het nu aan mij om mijn ‘maiden-column’ voor bovatinfo te schrijven. Een mooi initiatief van Remus om iedere uitgave met een eigen blik op de tegelbranche af te sluiten. Graag neem ik die pen over van Remus in de hoop u vier keer per jaar te boeien met wat mij opvalt of bezighoudt als het gaat om de kunst van het tegelzetten.

Voor ik dieper inga op die kunst, wil ik eerst beginnen met het bedanken van Remus. Als hoofdredacteur is hij vele jaren het gezicht van het mooie ledenmagazine geweest en heeft hij, samen met de andere makers, bovatinfo tot een eigentijds en aansprekend visitekaartje van bovatin gemaakt.

Daarnaast heeft Remus samen met het bestuur veel verschillende campagnes bedacht en uitgewerkt om het vak onder de aandacht te krijgen bij scholieren, scholen, branchegenoten en consumenten, maar ook bij overheden en beleidsbepalers. Kies Tegelzetten en Meerwaarde van Tegels zijn hiervan recente en succesvolle voorbeelden. Ook voor al die jarenlange inzet en waardevolle bijdragen is een bijzonder groot ‘Dankjewel!’ zeker op zijn plaats!

Zo dacht het Hoofdbestuur er overigens ook over dus na afloop van de vergadering op 22 december j.l. werd Remus door voorzitter Gerard Reus nog even flink in het zonnetje gezet. Naast mooie woorden en een kistje met twee heerlijke wijnen, kreeg Remus als dank voor zijn onaflatende inzet het bovatinspeldje op zijn revers gespeld.

Dan kom ik graag nog even terug op de kunst van het tegelzetten. Ik kijk als journalist nu zo’n twaalf jaar rond in de bouw. Soms door een fabrikant of leverancier te interviewen over een product, concept of de marktontwikkelingen, maar vaker kom ik op een bouwproject waar gewerkt wordt aan nieuwbouw of renovatie. Dat zijn de klussen waarop ik me altijd het meest verheug! Ik vind het prachtig om te zien hoe verschillende vakmensen met allemaal hun eigen specialisme gezamenlijk op zo’n project hun werk doen en uiteindelijk samen de klus klaren. Die kijkjes in de praktijk vervelen nooit!

De reden daarvoor is in mijn geval redelijk snel te vinden. Ik ben namelijk geboren met de spreekwoordelijke twee linkerhanden als het gaat om klussen. Veel verder dan een roller en blokkwast om het plafond te witten en de muren een kleurtje te geven, kom ik inmiddels niet meer. Wel geprobeerd en gedaan vroeger, maar wegens gebrek aan succes waag ik me er niet meer aan. Ieder zijn vak, zeg maar… Geef mij een pen, papier en mijn laptop en ik kan vooruit.

Ik denk dat vooral mijn eigen ‘klusonhandigheid’ ervoor zorgt dat ik het werk van vakmensen zo kan bewonderen. Vooral als het voor die vakman de gewoonste zaak is dat hij een badkamerwand zonder veel moeite strak betegelt. Of samen met een collega een grote showroomvloer van XXL-vloertegels voorziet. De souplesse waarmee het vaak gebeurt, zorgt ervoor dat je soms bijna denkt dat het relatief eenvoudig is. Maar gelukkig weet ik beter!

Zo zag ik tijdens de verbouwing van ons huis jaren geleden dat mijn schoonvader – met toch best wat tegelervaring in huis als voormalig aannemer – dat het betegelen van de wanden van de badkamer met tegels van 60x30cm zelf voor een ervaren klusser niet eenvoudig is. Sterker nog: na de eerste rij tegels kwamen we gezamenlijk tot de conclusie dat het misschien toch beter zou zijn als we het een echte tegelzetter lieten doen. Geen moment spijt gehad van die beslissing, want nog dagelijks genieten we van onze prachtige strakke badkamer (en keukenvloer en toilet)! ■

SECRETaRiaaT

secretariaat bovatin

postbus 310, 3900 aH veenendaal

bezoekadres:

de smalle Zijde 20a

3903 lp veenendaal

tel. 0318 – 547 366

e-mail: bovatin@bovatin.nl

website: www.bovatin.nl

HooFDBESTUUR

Voorzitter:

g a. (gerard) reus

raadhuisstraat 18, 1829 bv oudorp

tel. (072) 511 08 99

mob. 06-22916752

e-mail: voorzitter@bovatin.nl

secretaris:

Mascha rongen

keizersveld 22

5803 aN venray

tel. 0478 – 550 410

e-mail: secretaris@bovatin.nl

penningmeester:

t. (tom) sterkman

ivoorstraat 5

1812re alkmaar

tel. 072-5183222

e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl

Bestuursleden:

c. (chris) beld

eenhuisstraat 8, 7665 pZ albergen

tel. 0546 441971

e-mail: info@tegelspecialist.nl

rené oude lashof

twentepoort West 45

7609 rd almelo

telefoon 0546 – 814764

mob. 06-54713836

e-mail rene@rietmeijertegels.nl

J. (Jeroen) de goeij

den Hamstraat 9, 3451 bM vleuten

tel. 030 - 6772421

e-mail: info@oostborg.nl

g. (gijs) Hilhorst

Wiebachstraat 28, 6466 Ng kerkrade

tel. (045) 544 45 42

fax: (045) 544 09 73

e-mail: g.p.w.hilhorst@hilhorst.nl

r. (robert) Hurkmans

ambachten 6a

5711 lc someren

tel. 0493 494 505

e-mail: r.Hurkmans@tegelhandelloomans.nl

t. (tom) sterkman

ivoorstraat 5, 1812 re alkmaar tel. 072-5183222

e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl

Nuttige info voor bovatinleden

juridisch adviseur: Mr. t. Zanen

beukendreef 11, b-2920, kalmhout belgië e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob. 06-20616770

informatie betreffende keuringscommissie: secretariaat bovatin postbus 310, 3900 aH veenendaal tel. 0318 – 547 366

aFDELinGSSECRETaRiaTEn

Noord-holland

k scholten

Westerwerf 2, 1911 Ja Uitgeest tel. 0251-319101

e-mail: noordholland@bovatin.nl

midden- en West-Nederland vacature

oost- en Noord-Nederland c.(chris) beld

eenhuisstraat 8, 7665 pZ albergen tel. 0546 441971

e-mail: info@tegelspecialist.nl

Zuid-Nederland

Mascha rongen

keizersveld 22

5803 aN venray

tel. 0478 – 550 410

e-mail: secretaris@bovatin.nl

CoMMUniCaTiE & BELEiD

d. (david) van swol

vanswol@aannemersfederatie.nl

tel. 0318-54 49 00

mob. 06 – 2122 2010

Hoofdredactie bovatinfo, advertenties

g. (geert) Hilferink

Hof van edinburgh 41

7007 gW doetinchem

tel. 06 – 3985 4233

e-mail: redactie@bovatin.nl

Techniek-materialen-Gereedschappen

a.M.F.J. (ton) borrenbergs

sjeng vaasstraat 7, 6031He Nederweert

tel. (0495) 63 40 95

mob. 06 - 234 42 186

e-mail: technischadvies@bovatin.nl

LEDEnaDViES

secretariaat BOvattin

tel. 0318 – 547 366

e-mail: bovatin@bovatin.nl

voorlichting op gebied van onder andere:

• algemene wet en regelgeving (waaronder arbeidsrecht en aansprakelijkheden)

• sociale verzekeringen

• cao bepalingen waaronder lonen en overige verplichtingen

• arbo – wetgeving. arbo-catalogus en a(brie)

• Juridische zaken

• belastingzaken

• scholing en cursussen

• Bedrijfstakspecifieke aangelegenheden

• techniek

• Marketing

bovatin/Technisch advies/onderwijs

kort telefonisch advies: kosteloos

tarief € 70,- per uur.

algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen

• tegels

• lijmen

• Hulpmiddelen-materialen

• verwerkingsmethoden

tel. (0495) 634 095

mob. 06 – 234 42 186

e-mail: technischadvies@bovatin.nl

adviseur: a.F.M.J. borrenbergs

bovatin/Bjd advies

tarief € 75,- per uur.

incasso: no cure no pay (zonder geschil) mob. 06-20616770

e-mail: juridischadvies@bovatin.nl

Juridische advisering en procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat):

• arbeidsrecht

• contractenrecht

• incasso

• Huurkwesties

• soc. verzekeringen

• subsidies

• vergunningen

• leasing

• productaansprakelijkheid

• Juridische doorlichting

HET GAAT BIJ MIJ VANZELF

MET DE PCI PERIPLAN-FAMILIE

De zelfvloeiende egaliseermiddelen van PCI. Op alle ondergronden. Onder alle vloerbedekkingen.

 Zeer goed vloeiend - bespaart tijd en inspanning bij de verwerking

 Snel uithardend, snel belegbaar - voor een snelle bouwvoortgang

 Glad oppervlak met gering aantal poriën – direct belegbaar

Tim Necker, meestertegelzetter en winnaar van de 1e PCI-Alpencup