bovatinfo 2025-1

Coba. Alles voor de tegelzetter

• 10 jaar projectgarantie

• Recyclebare verpakking

• Kwaliteit voor de professional

• Puur Hollands assortiment

• Simpel. Overzichtelijk. Makkelijk.

voorwoord kwartaalagenda

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regio-vergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!

NB: Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

Bestuur BOVATIN

Het bestuur van bovatin vergadert in 2025 op donderdag 5 juni, 18 september en 27 november, aanvang 14.30 uur. Per vergadering wordt nog besloten of deze fysiek of online plaatsvindt.

Bestuursvergaderingen zijn in principe besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze bovatinfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, secretaris@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

Alvast voor uw agenda:

Vrijdag 20 juni vieren we tijdens de Jaardag het 75-jarig bestaan van bovatin. Deze speciale Jaardag vindt plaats bij Mosa in Maastricht. Meer informatie en de uitnodiging voor deze feestelijke Jaardag volgt nog.

Cersaie 2025 van 22 tot 26 september. Tijdens de grootste en bekendste internationale beurs maken tegelprofessionals in Bologna kennis met de laatste trends op het gebied van keramische tegels en badkamersanitair.

colofon

bovatinfo is een periodieke uitgave van bovatin: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober/ november en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 5000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december.

Voor informatie:

Abonnementen:

Secretariaat bovatin, tel. 0318 547 366, e-mail: secretariaat@bovatin.nl

Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: G. (Geert) Hilferink

Hof van Edinburgh 41, 7007GW Doetinchem e-mail: redactie@bovatin.nl, tel. 06 398 542 33

Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl e-mail: hello@studiouppercase.nl, tel. 06 547 448 96

Foto omslag:

Porta Nuova – CIR

We zijn alweer een paar maanden onderweg in 2025 en ik kan niet anders dan concluderen dat we een positieve start hebben gehad! Het Tegelplein was al meteen een belangrijk hoogtepunt. Begin februari verwelkomden we op ‘ons’ brancheplein duizenden geïnteresseerde vakbroeders en andere belangstellenden. Toegegeven, alle twaalf deelnemers aan het Tegelplein hadden hun uiterste best gedaan om de presentatie van hun innovaties en assortimenten tot in de puntjes te verzorgen. Ik vond het geweldig om vijf dagen lang onze branchevereniging te mogen vertegenwoordigen en te zien hoe druk ook de andere Tegelpleinpartners waren.

Op onze eigen stand was ik de hele week in goed gezelschap. Peter en Karen de Leest demonstreerden hun handige Tile Wheelie systeem. Daarmee kan een tegelzetter eenvoudig in zijn eentje XL-tegels vervoeren en plaatsen. Ook Joel Bonsafo Bawua van Auxivo was present met zijn exoskeletten. Aan belangstelling hadden we geen van drie gebrek!

Onze gezamenlijke presentatie van de tegelsector is inmiddels niet meer weg te denken van de Bouwbeurs dus op deze plek wil ik initiator Engbert Broekman dan ook weer bedanken voor zijn tomeloze inzet en energie!

Er zijn meer ontwikkelingen die mij positief stemmen deze eerste maanden. Zo kunnen we melden dat tegelzetter Roy Exel uit Almelo de eerste zzp’er is die mede dankzij onze subsidie erkend leermeester Tegelzetten is geworden. Roy bewijst dat het ook voor zzp’ers interessant kan zijn om leerlingen-tegelzetters te begeleiden. Investeren in de toekomst van de leerling is investeren in de toekomst van de sector, zo zegt Roy verderop in deze uitgave van bovatinfo. Daar ben ik het roerend mee eens. We zijn samen verantwoordelijk voor de toestroom van voldoende jonge tegelzetters, want die zijn de komende jaren hard nodig.

Daarom blijven we ook dit jaar weer samen met onze leden en het beroepsonderwijs werken aan een programma waarmee we ons werk presenteren zoals het is: een prachtig ambacht! Werken met duurzame materialen waarmee je niet alleen sfeer en kleur aan een ruimte toevoegt, maar ook comfort. Wij krijgen als tegelzetters de kans om de puntjes op de i te zetten in een interieur!

Een onderwerp waar we momenteel volop mee bezig zijn is de aanpak van schijnzelfstandigheid. Daarover staan we in nauw contact met de Belastingdienst en zoeken we naar juridische zekerheid voor zowel onze leden met personeel en zzp’ers. Door goede afspraken te maken en deze op papier te zetten blijkt samenwerken in de meeste gevallen prima te kunnen. Als lid mag u van ons verwachten dat we daarin zorgen voor ondersteuning en daar werken we hard aan. En natuurlijk houden we u daarvan nauwgezet op de hoogte.

Ik wens u veel leesplezier en goede zaken,

Gerard Reus, voorzitter

inhoud

informatie voor de professional in deze editie

07 TEGELPLEIN OVERTREFT voorgaande edities

10 TEGELEN IN 3D met assortiment van DTILE

19 HELDERE AFSPRAKEN in de strijd tegen schijnzelfstandigheid

25 NIEUWS UIT HET BESTUUR over werken met zzp’ers, 75-jarig jubileum en onderwijs

29 CERSAIE 2025 Interactie tussen ruimte, design en mensen

thema’s & toekomst

32 SKILLSFINALISTEN TRAINEN bij nieuwe lijmsponsor Coba

42 ROY EXEL IS EERSTE zzp-leermeester dankzij bovatin subsidie

42 TECHNIEK tegelwerk in zwembaden

57 TIMMERINDUSTRIE sluit zich aan bij AFNL

59 VOEGSYSTEEM duurzaam verpakt

61 KOMO K EURMERK VOOR TEGEL zETBEDRIj VEN

63 NIEUWS VAN DE BOVATIN V ER zEKERINGSDIENST aandachtspunten bij verzuimverzekering

65 IEDER zIjN VAK…

66 NUTTIGE INFORMATIE voor bovatin-leden

DE HYGI Ë NISCHE TEGEL

DUURZAME VOORDELEN

› Moeiteloos schoonmaken: bespaart tijd en schoonmaakmiddel

› Antibacterieel: zorgt voor hygiënische reiniging

› Schone lucht: heeft een positief effect op het binnenklimaat

› Slimme technologie voor optimale woonkwaliteit

Met Hytect kunnen mensen met een allergie rustig doorademen, kunnen ouders hun baby‘s gerust op de vloer laten kruipen en kunnen dierenvrienden in een handomdraai de sporen van hun viervoeters wegwerken. Want onze innovatieve technologie gaat bacteriën, schimmels en ziektekiemen tegen, breekt schadelijke stoffen in de lucht af, en zorgt ervoor dat vuil moeiteloos kan worden verwijderd. Omdat Hytect vast in het glazuur wordt ingebrand, blijft het effect permanent behouden.

www.hytect.com

Merk Agrob Buchtal / Serie Area Pro (nieuwigheid 2021)

Tegelplein overstijgt verwachtingen

“Een groot succes!” Een andere conclusie kan initiatiefnemer en initiator Engbert Broekman niet trekken als hem gevraagd wordt hoe het Tegelplein 2025 was. “Niet alleen voor ons, maar ook voor de elf andere deelnemers aan het plein was het vijf dagen lang enorm druk. Goede contacten en waardevolle klantgesprekken waar je voorheen echt je best voor moest doen, kwamen nu vanzelf tot stand. Het Tegelplein is echt uitgegroeid tot podium voor onze sector”, licht Broekman toe.

Het verbaast dan ook niet echt dat de general manager van RUBI Benelux inmiddels alweer de eerste gesprekken heeft gehad over het Tegelplein 2027. “We willen op dit succes voortbouwen. Met nog meer deelnemers en meer variatie.”

Aan belangstelling van deelnemers zal het over twee jaar niet ontbreken, want de vraag naar een plek op het Tegelplein was voor dit jaar al groter dan het aantal beschikbare stands. →

→ Voldoende variatie

Belangrijk bij een verdere uitbreiding is het handhaven van voldoende variatie. Broekman: “We hebben nu een mooie mix van tegels, lijmen, onderhoudsmiddelen, gereedschappen, bouwmaterialen en brancheorganisatie bovatin. Die mix moet in evenwicht blijven en niet beheerst gaan worden door bijvoorbeeld lijmfabrikanten. Maar we kunnen voor de volgende editie wel kijken naar de ruimte rondom het Tegelplein.”

Broekman kreeg van alle deelnemende bedrijven positieve reacties. “Iedereen was druk. Van grote klanten tot inkooporganisaties en tegelprofessionals, allemaal wilden ze kennis nemen van de nieuwe concepten en producten die gepresenteerd werden. Daarnaast is een evenement als de BouwBeurs bij uitstek de plek om te netwerken. Ik denk dat de agenda’s van de deelnemende bedrijven in de loop van februari en maart weer goed gevuld waren.”

Genoten van enorme toeloop

Druk was het ook op de stand van bovatin. Voorzitter Gerard Reus voerde veel gesprekken met tegelzetters die overwegen om lid te worden of die graag meer informatie wilden. “Ik heb ook genoten van de enorme toeloop op onze stand van bezoekers die meer wilden weten van TileWheelie van Peter en Karin de Leest. Zij hebben dagelijks talloze demonstraties gegeven, net als Joel van Auxivo. Vooral onder jonge professionals was er veel belangstelling voor de exoskeletten die ze bieden. Een goede ontwikkeling, want het is belangrijk dat tegelzetters verantwoord met hun lichaam omgaan.”

Reus zag de hele week een vol Tegelplein voor zich. “De centrale bar in het midden van het plein was echt een trekpleister voor bezoekers. Van een van de deelnemende fabrikanten heb ik begrepen dat de inkopers van een bouwgroothandel het Tegelplein als uitvalsbasis gebruikten zodat ze efficiënt hun gesprekken konden voeren met hun relaties. Ook dat is een van de grote successen van onze gezamenlijke presentatie.”

Deelnemers aan het Tegelplein 2025 waren Ardex, Rako, Lithofin, RUBI Benelux, Wedi, Schönox, Omnicol, Panaria Group, Cosentino, Buzon en Schlüter Systems. ■

Driedimensionaal creëren met de collectie van DTILE

Wat eind jaren negentig begon als innovatief idee is inmiddels uitgegroeid tot een collectie van zes driedimensionale constructietegels en tien handige functietegels. Met een vaste maatvoering van 15x15x15 cm bieden de constructietegels de mogelijkheid om zonder onderbrekingen ruimtes en objecten betegelen. “Van een badkamer of keuken tot een keukeneiland of bank, met onze tegels construeer je echt een driedimensionaal geheel”, zegt eigenaar Erik Jan Kwakkel van DTILE.

De keuze voor de vaste maatvoering van 15x15x15 cm is een hele bewuste, zegt Kwakkel op de locatie van DTILE in Velp. “De tweedimensionale 15x15 cm tegels is wereldwijd hét archetype tegel. Dankzij onze constructietegels kunnen hoeken en bochten doorlopend betegeld worden. Architecten begrijpen de modulaire opzet van DTILE meteen en mede daarom worden ze veelvuldig in de horeca en bedrijfspanden gebruikt. Onze tegels zijn ideaal om opvallende accenten aan een open keuken of bar toe te voegen, maar je betegelt er net zo makkelijk een opvallende koffiehoek of receptie van een kantoor mee.”

Anno 2025 zijn de tegels wereldwijd in meer dan 50 landen verspreid over vier continenten terug te vinden in luxe woningen en kantoorgebouwen. “Daar zitten grote namen tussen zoals Google, Zara in Spanje en Huawei. En onze tegels zijn ook toegepast in de flagship store van Nike in Tokyo. Er zijn wel andere tegelfabrikanten die gebogen hoekjes op de markt brengen, maar die sluiten in de maatvoering niet aan. Onze klanten gaan voor de uniforme uitstraling van het geheel.”

Compacte collectie

De collectie 3D constructietegels bestaat uit een buitenzadel en een binnenzadel, een binnenhoek en een buitenhoek en een binnendop en een buitendop. “Daarmee kunnen alle hoeken en bochten betegeld worden. Deze constructietegels en de tien functietegels maken we hier in Velp zelf. De tweedimensionale vloertegels die we voor een project gebruiken, laten we elders maken, wel onder onze eigen merknaam.”

Vloertegels? Kwakkel legt uit: “Ja, vanwege de constructieve kwaliteit die onze tegels moeten hebben, gebruiken we vloertegels. Wandtegels op een keukenblad of badkamervloer zijn geen optie. De tegels moeten kwalitatief sterk genoeg zijn voor de functie waarvoor ze gebruikt worden.”

Geen concessies aan uitstraling

De tien verschillende tweedimensionale functietegels van DTILE zijn ook 15x15 cm en bieden elk een handige functie die normaal gesproken met een extra object aan een tegel worden toegevoegd. Zo kan gekozen worden voor een afvoertegel (met de afvoer verwerkt in het hart van de tegel), de handdoekhaak, toiletrolhouder en een ventilatietegel. “Met de functietegels bieden we de mogelijkheid om een ruimte zo praktisch mogelijk in te richten zonder concessies te doen aan de uitstraling ervan.”

“Met de biedenfunctietegels we de mogelijkheid om een ruimte zo praktisch mogelijk in te richten zonder concessies te doen”

De serie functietegels wordt gecompleteerd door de magneettegel, de schoolbordtegel, de lessenaar, de kubus, de rail- of greeptegel en de handige bekertegel waaraan een beker is bevestigd. Geschikt om bijvoorbeeld de tandenborstels in te bewaren, maar ook om een klein plantje te zetten voor groen aan de wand.

Hogedrukgieten

“We hebben speciale matrijzen ontwikkeld zodat we tegels in de driedimensionale vormen kunnen produceren. Bij de productie van tweedimensionale tegels worden de tegels droog geperst, maar dat is bij 3D tegels niet mogelijk. We moesten op zoek naar een manier om de gietklei in de matrijzen voldoende te drogen zodat ze bewerkt en vervolgens gebakken kunnen worden. Daarvoor hebben we een systeem ontwikkeld waarbij de gietklei onder hoge druk in de matrijzen wordt gebracht. De matrijzen zijn poreus waardoor we met behulp van hogedruk vervolgens het teveel aan vocht uit de tegels kunnen krijgen.”

Om die zes constructietegels te kunnen maken, heeft DTILE overigens maar drie matrijzen nodig. “Een binnenzadel is dezelfde tegel als een buitenzadel, hij is alleen aan de andere kant geverfd en afgewerkt. Datzelfde principe geldt ook voor de hoek en dop tegels”, zo licht Kwakkel toe. →

→ In eigen beheer

In de periode van 2006-2007 werkte DTILE met een Portugese producent, waarna besloten werd de ontwikkeling in eigen beheer te nemen. DTILE is met de productie begonnen in 20082009. “Zij waren ook bekend met het hogedrukgieten, maar we kwamen al snel tot de conclusie dat het voor de lange termijn geen goede oplossing was om de tegels in Zuid-Europa te laten maken en hierheen te halen. Daarom zijn we toen zelf de productie gaan doen. Daarvoor hebben we zelf de machines aangeschaft zodat we de ontwikkeling, productie en uitlevering helemaal in eigen hand hebben.”

Ambachtelijke productie

Die controle van het begin tot einde is volgens Kwakkel noodzakelijk. “Het hele proces is enorm kritisch. Wij produceren voor het hogere marktsegment en daar zijn de verwachtingen erg hoog. Dat mag ook van ons verwacht worden. Om die hoge kwaliteit in de productie en onze service te kunnen waarborgen, is het essentieel dat wij alle stappen in het proces zelf controleren.”

“Het hele proces is enorm kritisch. Wij produceren voor het hogere marktsegment en daar zijn de verwachtingen erg hoog”

Een rondleiding door de productiehal in Velp leert dat elke tegel die door DTILE wordt geproduceerd door een medewerker wordt beoordeeld en bewerkt. Nadat ze uit de matrijs zijn gehaald worden de tegels van alle kanten geïnspecteerd op oneffenheden. Nadat ze volledig uitgehard zijn, worden ze nogmaals door een andere medewerker bekeken, waarna ze van een kleur worden voorzien en worden gebakken. “Dit type tegels produceren is echt zeer ambachtelijk werk. Van het mengen van de gietklei tot het inpakken van de tegels voor transport”, zegt Kwakkel. →

Vooral directe verkoop

Hoewel DTILE wel een aantal wederverkopers heeft, worden de meeste tegels op bestelling geproduceerd. “Bij de introductie op de beurs in Milaan waren onze tegels meteen populair. Architecten en ontwerpers werken graag met modulaire systemen omdat ze daarmee kunnen creëren. Die mogelijkheid bieden onze tegels. Door daar bovendien een heel kleurenpallet aan toe te voegen, zijn we voor die beroepsgroep uitgegroeid tot een interessante partner die graag meedenkt vanuit onze kennis en kunde. De 2D tegelwereld is echter een andere markt.”

Behalve van de succesvolle internationale introductie in Milaan profiteerde DTILE rond 2008 en 2009 ook van de opkomst van internetverkoop. “We waren online goed aanwezig en hebben in die jaren meegelift op het succes van het online bestelgemak. Consumenten, maar ook professionals konden snel een goed beeld van onze collecties en mogelijkheden krijgen.”

Individuele oplossingen

Anno 2025 zijn de 3D tegels dus over de hele wereld terug te vinden. “Hoewel de basis van onze tegels altijd gelijk is, kunnen we de opdrachtgevers individuele oplossingen bieden die perfect passen in een trendy en industriële kantooromgeving of een kleurrijke hotellobby of intieme bar. Maar ook in een jaren ’30 woning of moderne villa kunnen onze tegels het verschil maken.”

Die veelzijdige mogelijkheden gecombineerd met de grote interesse voor 3D tegels zorgen dan ook voor vertrouwen in Velp. “De wens om te groeien is zeker aanwezig. We werken nu met een team van veertien medewerkers en hebben hier nog wel wat ruimte voor uitbreiding. Voorwaarde is wel dat die groei nooit ten koste mag gaan van de kwaliteit die we leveren”, besluit Kwakkel. ■

www.dtile.nl

SNELLE LEVERING

DESKUNDIG ADVIES

BEOORDEELD MET EEN 9,5!

TEGELGEREEDSCHAPSHOP

VOOR IEDERE VAKMAN DIE TEGELT.

Compleet assortiment tegelgereedschap voor de tegelzetter, vakman en handige doe-het-zelver. Bij de Tegelgereedschapshop bieden we de beste oplossingen voor het verwerken van keramische tegels en natuursteen.

Heldere afspraken voorkomen schijnzelfstandigheid

Bij de verscherpte controle op schijnzelfstandigheid beschouwt de Belastingdienst de tegelsector als ‘risicosector’. Dat betekent voor leden van bovatin dat de kans op een bezoek van belastinginspecteurs reëel is. Hoewel de Belastingdienst heeft laten weten dit jaar de eventueel geconstateerde misstanden nog niet te beboeten, is het voor zowel zelfstandige tegelzetters als tegelzetbedrijven die met zzp’ers samenwerken belangrijk om de wederzijdse afspraken kritisch onder de loep te nemen.

Tijdens een informatiebijeenkomst van de afdeling Noord-Holland van bovatin over dit onderwerp werd een groep leden bijgepraat door David van Swol, beleidsadviseur Sociale Zaken van Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra en Teus Zanen, juridisch adviseur van bovatin. Al snel werd duidelijk dat de definitie die veel aanwezigen hadden van een zzp’er niet (meer) dezelfde is als die van de Belastingdienst. →

Gezagsverhouding is bepalend

“Het hebben van drie of meer opdrachtgevers betekent voor een zelfstandig tegelzetter niet automatisch dat hij niet als werknemer wordt gezien van één van die opdrachtgevers. Hetzelfde geldt voor het uitvoeren van het werk met eigen gereedschap en het vervoer naar het werk met eigen bus. Ook dat weegt voor de Belastingdienst niet zwaar als het gaat om het beoordelen of er sprake is van schijnzelfstandigheid of niet. Daarbij draait het vooral om het ontbreken van een gezagsverhouding. De echte zzp’er moet alle vrijheid hebben om de opdracht uit te voeren en moet volledig voor eigen risico en rekening werken”, zei Zanen.

Onder de aanwezige leden waren zowel eigenaren van tegelzetbedrijven die met zzp’ers werken als zelfstandigen die opdrachten van tegelzetbedrijven aannemen. Eén van hen van recent bezoek gehad van de Belastingdienst. “Dat was heel informatief. Wij werken met eigen personeel en hebben een flexibele schil voor de grote projecten. Die werkwijze kon de Belastingdienst niet goed plaatsen, merkte ik. Maar een project van tweehonderd badkamers kan ik niet met alleen eigen personeel aan dus dan heb ik die flexibele schil nodig.”

Lage fiscale moraal

Hoewel de ondernemer na dit bezoek nog geen reactie van de Belastingdienst had ontvangen, was hij benieuwd of Van Swol en Zanen hier iets over konden zeggen. “De Belastingdienst heeft voor de controle op schijnzelfstandigheid de helft van alle controleurs vrijgemaakt voor de bouwsector. Ze zien de bouw als een sector met een lage fiscale moraal. En als je naar de grote bouwconcerns kijkt, zie je talloze voorbeelden van zzp’ers die al vele jaren voor één bedrijf werken en zelfs op een kantoor een eigen werkplek met alle voorzieningen hebben. De constatering dat daar sprake is van schijnzelfstandigheid is eenvoudig en we zien sinds het najaar van 2024 dat het aantal medewerkers in loondienst in de bouwsector dan ook behoorlijk toeneemt”, lichtte Van Swol toe.

Maar ook in de mkb-bouw wordt veelvuldig met zzp’ers gewerkt en naar die constructies wordt eveneens kritisch gekeken. “Als een zzp’er samen met medewerkers van de opdrachtgevers op hetzelfde project aan het werk is en dezelfde werkzaamheden uitvoert, zal de Belastingdienst dat zeer waarschijnlijk als schijnzelfstandigheid zien. En dan maakt het dus niet uit of de zzp’er eigen kleding aanheeft en met eigen gereedschappen werkt. De Belastingdienst controleert op loon, arbeid en op de gezagsverhouding,” zo vulde Zanen aan.

Aannemingsovereenkomst

Door met name op het gebied van die gezagsverhoudingen goede afspraken te maken en deze nauwkeurig in een overeenkomst te beschrijven, kunnen tegelzetbedrijven en zzp’ers prima blijven samenwerken, zo luidde het advies. Volgens Tom Sterkman is het werken op basis van een aannemingsovereenkomst dan een goede constructie. “Daarmee neemt de zzp’er het werk als opdracht aan en is hij verantwoordelijk voor het opleveren daarvan conform de afspraak.”

Bovatin voert al geruime tijd een actieve lobby richting de Belastingdienst als het gaat om de verscherpte controle op schijnzelfstandigheid. Zowel Van Swol als Zanen zitten regelmatig met de Belastingdienst om tafel om over de praktische gevolgen en goede oplossingen te praten. Sterkman stelde voor om vanuit bovatin twee of drie verschillende praktijkcasussen op papier te zetten en die voor te leggen aan de Belastingdienst. “Dan kunnen ze beoordelen of één of meer van de voorgestelde samenwerkingsvormen goed zijn en kunnen we die voor de leden beschikbaar stellen.”

Deze casussen zijn inmiddels opgesteld en aan de Belastingdienst voorgelegd. Zodra hier reactie op in ontvangen, laat het bestuur dit aan de leden weten.

“De Belastingdienst heeft voor de controle op schijnzelfstandigheid de helft van alle controleurs vrijgemaakt voor de bouwsector ”

Veel vragen

Dat organisator Kick Scholten een actueel en belangrijk onderwerp voor de informatiebijeenkomst had gekozen, bleek niet alleen uit de opkomst van zowel zzp’ers als tegelzetbedrijven met personeel. Ook de vele vragen over hoe zelfstandigen en werkgevers op een juridisch juiste manier met elkaar kunnen blijven samenwerken waren daar een bewijs van. Dat er veel samengewerkt wordt, was in ieder geval duidelijk. Volgens Zanen kan ook in de toekomst samengewerkt worden tussen tegelzetbedrijven en zzp’ers. “Zolang je juridisch de zaken maar goed regelt en vastlegt. Werken op basis van een aannemingsovereenkomst is daarin een veilige vorm. Let er alleen wel op wat je afspreekt over de betaling. Je kunt beter werken op basis van een aanneemsom dan dat je per uur laat factureren. Betaal in ieder geval niet per week of maand.”

De aanwezige zzp’ers adviseerde Zanen om ervoor te zorgen dat ze aangenomen werk alleen uitvoeren. “Werk niet samen met medewerkers van de opdrachtgevers, dan word je in ieder geval niet als zelfstandige gezien door de Belastingdienst. Daarom is in de meeste zorginstellingen ook geen sprake van echte zzp’ers omdat die altijd in een team met medewerkers die in loondienst zijn samenwerken. En het oprichten van een bv of vof maakt daarin ook geen verschil.”

Na afloop van het officiële gedeelte werd al snel duidelijk dat de aanwezigen met smart wachten op meer informatie en het oordeel van de Belastingdienst over de voorgelegde praktijkvoorbeelden van bovatin. ■

Meer dan 85 jaar kennis en kwaliteit

Julius van der Werf biedt u:

De nieuwste trends op tegelgebied

Een uitgebreid assortiment voor elk budget

Snelle levering vanuit magazijnvoorraad

Zelf controle over uw bestellingen

Hoofdvestiging: Sneek Lorentzstraat 19, 8606 JP Sneek telefoon (0515) 41 31 48

Vestiging: Groningen

Diamantlaan 2, 9743

BG Groningen telefoon (0515) 41 31 48

Voorkom knie- en rugproblemen met de innovatieve FENTO drukverdelingstechnologie. Bij traditionele kniebeschermers wordt de druk vaak geconcentreerd op de knieschijf, wat kan leiden tot onherstelbare fysieke problemen.

FENTO’s bekroonde ontwerp verdeelt de druk gelijkmatig over het onderbeen door middel van een ergonomische wig, die in alle producten is verwerkt.

Deze belangrijke ergonomische verbetering helpt knie- en rugproblemen te voorkomen. Werken op je knieën is daardoor niet alleen veiliger, maar ook veel comfortabeler. Kies voor FENTO en ervaar het verschil!!

Nieuws uit het bestuur Aandacht voor onderwijs, samenwerken met zzp’ers en jubileum

Hoe kun je als tegelzetbedrijf met personeel en zelfstandig tegelzetter op een juridisch goede manier samenwerken? Deze vraag kwam aan de orde tijdens de eerste vergadering van het Hoofdbestuur in 2025. Ook de Jaardag, die dit jaar in het teken staat van het 75-jarig jubileum van bovatin werd kort besproken, net als enkele onderwijszaken.

Voorzitter Gerard Reus meldde bij de start van de vergadering dat hij tijdens de BouwBeurs de stand van bovatin heeft bemand. Deze stand, onderdeel van het Tegelplein, werd gedeeld met Tile Wheelie en Auxivo. “Twee oplossingen die tegelzetters verlichting bieden in het werk. Mooi om te zien dat vooral onder jonge tegelzetters veel belangstelling is voor deze hulpmiddelen. Je merkt dat deze generatie heel bewust met pbm’s wil werken.”

Modelovereenkomsten zzp’ers

Daarna werd uitgebreid stilgestaan bij de ondersteuning de bovatin haar leden geeft bij de controle op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst. Een informatiebijeenkomst van de afdeling NoordHolland maakte begint dit jaar duidelijk dat er bij zowel tegelzetbedrijven als zelfstandige tegelzetters veel vragen zijn en onzekerheid is.

Bovatin is onderdeel van een werkgroep die samen met de Belastingdienst kijkt naar vormen waarin bedrijven en zzp’ers kunnen samenwerken. “We hebben naar aanleiding van de bijeenkomst in Noord-Holland twee mogelijke samenwerkingsvormen op papier gezet en aan de Belastingdienst voorgelegd ter beoordeling”, zei Teus Zanen, die ook in de werkgroep zit.

Momenteel wordt er gewerkt aan door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten die ondernemers en zzp’ers kunnen gebruiken. “We organiseren ook nog een bijeenkomst samen met de Belastingdienst voor onze leden. Daar worden de modelovereenkomsten gepresenteerd en kunnen de aanwezige ondernemers en zzp’ers vragen aan de Belastingdienst stellen. Zanen: “Die modelovereenkomsten stellen we dan beschikbaar voor onze leden zodat zij zorgeloos contracten kunnen afsluiten.” →

Speciale Jaardag

De bovatin Jaardag, die vervolgens kort besproken werd, vindt dit jaar plaats in Maastricht. “Deze Jaardag staat in het teken van het 75-jarig bestaan van bovatin en zal dus een feestelijk tintje hebben”, zo lichtte Reus een tipje van de sluier. Voormalig HB-lid Gijs Hilhorst werkt aan het programma van de Jaardag. Reus: “Een rondleiding door de fabriek van Mosa zal in ieder geval onderdeel van het programma zijn.”

Onderwijs blijft speerpunt

De instroom van jong tegeltalent blijft een speerpunt voor bovatin. Zo is de brancheorganisatie ook dit jaar weer partner van het NK Tegelzetten tijdens Skills the Finals in de RAI in Amsterdam. Daarnaast promoot Ton Borrenbergs ook dit jaar het vak tegelzetten tijdens de Doe Dagen in Mierlo. Gedurende die dagen maken leerlingen van het voortgezet onderwijs op een speelse manier kennis met verschillende ambachtelijke beroepen, waaronder tegelen.

“Deze Jaardag staat in het teken van het 75-jarig bestaan van bovatin en zal dus een feestelijk tintje hebben”

Om te voorkomen dat er een tekort aan leermeesters ontstaat, nam bovatin eerder het initiatief om een subsidie in het leven te roepen voor zzp’ers die zich willen opleiden tot leermeester. Reus meldde dat Roy Exel de primeur heeft en zich als eerste zzp’er met financiële steun van bovatin leermeester mag noemen. Meer hierover leest u in een artikel verderop in deze uitgave.

De consumentencampagne waarin bovatin tegels en bovatintegelzetters gaat promoten werd kort besproken. Binnenkort worden via social media de eerste advertenties en posts gedeeld, die aandacht voor de campagne vragen. ■

Cersaie

lanceert campagne voor 42e editie

Een half jaar voor het begin van Cersaie 2025 presenteert de beursorganisatie het logo voor de 42e editie. In de beurshallen van Bologna zijn van 22 tot 26 september de nieuwste trends op het gebied van keramische tegels en badkamersanitair te spotten. Het beeldmerk van dit jaar accentueert de beurs als een ruimte voor architectonisch ontwerp. Daarmee borduurt Cersaie voort op de vorig jaar ingeslagen weg.

Architectonisch ontwerp doordringt alledaagse ruimtes en is nauw verbonden met de manier waarop we leven, werken en reizen. De visuele presentatie van 2025, een evolutie van het concept van vorig jaar, omarmt een bredere, driedimensionale kijk ‘die zich ontvouwt over meerdere lagen en gezichtspunten en de huidige en toekomstige behoeften van het hedendaagse leven vangt’.

Het beeldmerk vertaalt deze visie naar een grafische en conceptuele verhaallijn die weerspiegelt wat bezoekers op Cersaie zullen aantreffen: een divers ecosysteem van ontwerpoplossingen, variërend van keramische tegels tot badkamerinrichting, niet-keramische oppervlakken, meubelaccessoires en interieurafwerkingen. Samen voorzien deze producten in de behoeften van architecten, aannemers, interieurontwerpers en distributeurs van over de hele wereld. ■ www.cersaie.it

TEGEL HELP LIFTE R

Innovatief systeem voor het Leggen van Grote Tegels

Het leggen van grote tegels wordt nu eenvoudiger dan ooit met het revolutionaire THLsysteem. Dit systeem maakt het plaatsen van tegels efficiënt, veilig en verantwoord.

De prijs van De THL is € 2300,- nu ter introductie

eem

Neem contact met ons op en ontdek hoe de THL jouw tegelwerk kan verbeteren!

Vraag vrijblijvend een demo aan: tegelhulplifter@hotmail.com +31 612219628

€ 2075.-

Technische Specificaties: THL van 1,2 m: 36 kg

1 m tegels: 25 kg

0,9 m tegels: 20 kg

THL bestaat uit 2 delen van elk ongeveer 25 kg, met een lengte geschikt voor

ERGONOMISCH VERANTWOORD

De tegelzetter kan geheel zelfstandig te werk gaan zonder enige belasting van de rug!

Plaats de tegel tegen de muur en zet de vacuüm aan. Kantel de tegel en breng de lijm aan. Kantel de tegel.

van 1 meter. Hierdoor is het geheel makkelijk te transporteren in elke bedrijfswagen.

De gasveer zorgt voor optimaal tilgemak en is eenvoudig te verstellen.

Werking van de THL = niet tillen maar lichtjes duwen

Leg de tegel op zijn plaats door deze in de juiste positie te draaien.

Skills finalisten trainen bij nieuwe lijmsponsor Coba

In de voorbereiding op Skills the Finals op 19, 20 en 21 maart kregen de finalisten van het Nederlands kampioenschap Tegelzetten halverwege februari een unieke kans. Ze konden alvast kennismaken met de lijmen en voegmiddelen waarmee ze ruim een maand later de finaleopdracht moesten maken. Op uitnodiging van Coba, de nieuwe sponsor van de lijm, kwamen vier van de vijf finalisten naar Ede om kennis te maken met elkaar en de producten.

gastheer Hemke Megens, commercieel adviseur van coba, had niets aan het toeval overgelaten. Mede namens Harry van dijk, sales account manager van gereedschap sponsor rUbi heette hij de aanwezige finalisten en hun leermeesters welkom. ook aanwezig waren Froukje de vries, clustercoördinator van Worldskills Netherlands en verbonden aan onderwijsinstelling Firda (Friesland en Flevoland) en Wesley van boxtel, als labmaster en wedstrijdorganisator van Worldskills Netherlands verantwoordelijk voor de finaleronde en de wedstrijdvloer waarop om de titel wordt gestreden.

Feest van het beroepsonderwijs de vries liet weten de eindronde van de beroepenkampioenschappen elk jaar weer als een groot feest van het beroepsonderwijs te ervaren. “ik ben als clustercoördinator verantwoordelijk voor 13 wedstrijden die tijdens het evenement worden gehouden, waaronder ook het tegelzetten. ik kom zelf uit het kappersvak, maar gelukkig heb ik voor alle verschillende beroepen een organisator die alles op de wedstrijdvloer tot in de puntjes regelt. Zoals Wesley dat voor het tegelzetten doet. Zo zorgen we samen voor een goede organisatie zodat jullie je als finalisten kunnen concentreren op de finaleopdracht.”

volgens de vries zijn sponsors zoals coba en rUbi onmisbaar voor evenementen als skills the Finals. “dankzij deze betrokken bedrijven kunnen jullie straks aan de slag en met de steun van brancheorganisatie bovatin kunnen wij het wedstrijdpodium waarop jullie straks schitteren in de rai bekostigen. Zonder deze steun kan een evenement als dit niet bestaan.”

van boxtel vulde aan dat de tegels waarmee de finalisten gaan werken al sinds vele jaren worden gesponsord door Mosa. “dat doen ze ook dit jaar dus alle gereedschappen en materialen waarmee gewerkt worden, liggen straks voor jullie klaar als je je op de woensdag in de RAI meldt.”

“Ongeacht welk voegmiddel of lijm je gebruikt, hou je aan de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Die staat er niet voor niets”

“We zijn er trots op dat we als Nederlandse lijmproducent Skills the Finals mogen sponsoren”

Internationale mede-finalisten veel producenten presenteren de vijf Nederlandse tegelzetters kregen tijdens masterclass bij coba te horen dat ze op de finaledagen gezelschap kregen van drie internationale tegelzetters. Jonge tegelzetters uit denemarken, België en Oostenrijk die het finaleevenement in ons land buiten mededinging kunnen gebruiken in de voorbereiding op de europese kampioenschappen tegelzetten. “voor die internationale wedstrijden kunnen jullie je ook kwalificeren als je een score van 80% of hoger scoort voor de finaleopdracht”, zo lichtte de vries toe.

Trots op oranje daarna vertelde Megens de aanwezigen tijdens een korte presentatie meer over coba en het moederbedrijf bruil, dat zich op de ruwbouw richt. “We zijn er trots op dat we als Nederlandse lijmproducent skills the Finals mogen sponsoren. Niet voor niets hebben we voor onze verpakkingen herkenbaar fel oranje gekozen.” Jaarlijks wordt in Ede zo’n 50 miljoen kilo poederlijm geproduceerd en worden ruim 150.000 emmers gevuld met in totaal 2,4 miljoen kilo pastalijm. “daarnaast bieden we projectadvies en begeleiding.”

vervolgens toonde Megens de producten die de finalisten in de RAI gaan gebruiken. “Jullie krijgen onze dpM800 voorstrijk als primer. om die aan te brengen, kun je het beste een schuimroller gebruiken. voor de wandtegels krijgen jullie onze dta220 pastalijm en voor de vloertegels de cta140 poederlijm. als voegmiddel kunnen jullie straks onze CGM300 en CGM320 gebruiken.”

Voegen zijn persoonlijk Megens maakte even een zijsprongetje en liet weten in zijn dagelijks werk te merken dat voegmiddelen voor veel tegelzetters een heel persoonlijke keuze zijn. “als ze eenmaal een favoriet hebben, zijn ze lastig te overtuigen om voor iets anders te kiezen, al zie ik bij onze houtlookkleuren nu wel toenemende belangstelling. We hebben het portland cement in onze voegmiddelen vervangen door aluminium cement waardoor er bijna geen kalk meer in zit. dat biedt bij het uitharden van de voeg voordelen.”

Van Boxtel gaf de finalisten na deze presentatie een belangrijke tip. “ongeacht welk voegmiddel of lijm je gebruikt, hou je aan de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Die staat er niet voor niets.”

Uniek kijkje in de keuken vervolgens kreeg het gezelschap de gelegenheid om zelf een kijkje te nemen in de fabriek en het magazijn. ook het eigen laboratorium waar dagelijks de kwaliteit van alle geproduceerde producten nauwlettend wordt gemonitord werd bekeken. een unieke kans voor de finalisten, die zo een nog beter beeld van de lijmen en voegmiddelen kregen. Tijdens de lunch maakten de finalisten Jaël, Nadir, Willem en Jaron kennis met elkaar en werd in ontspannen sfeer gesproken over school, werk en natuurlijk de finaledagen. Jesse, de vijfde finalist heeft zich op het laatste moment moeten afmelden, maar zijn leermeester Herbert kamerhuis van roc twente is wel aanwezig. “dan kan ik Jesse bijpraten over deze dag zodat hij zich ook zo goed mogelijk kan voorbereiden.”

Ervaring en scherp oog

Het middagprogramma staat in het teken van de praktijk. in de demoruimte van coba staan de vloer- en wandopstellingen klaar die de finalisten mogen betegelen. De vier tegelzetters hebben even daarvoor van rUbi en coba een oranje emmer gevuld met een lijmkam van rUbi, een voegspons van coba en een shirts van beide sponsors erin ontvangen. “Met die lijmkam en spons kunnen jullie meteen aan het werk”, aldus Megens.

eén voor één strijken de talenten hun wand voor met de primer, waarna ze al snel de pastalijm aanbrengen op de wand. Zodra een deel van de wand is ingelijmd, wordt gestart met het tegelen. de laserlijn die de bovenzijde van het tegelwerk markeert wordt nauwgezet aangehouden, waarna ook de tegelrijen daaronder in vlot tempo worden verlijmd. de jongens laten zien over de nodige ervaring en een scherp oog te beschikken. af en toe moet een tegel even een kleine correctie hebben, maar voor alle vier geldt dat de wanden snel en vakkundig betegeld en gevoegd zijn.

Kritisch publiek

ondertussen kijken de leermeesters en van boxtel geïnteresseerd en kritisch toe. als de poederlijm voor de vloertegels is gemixt, zegt van boxtel zacht: “ik ben benieuwd of ze even wachten tot het moment dat de lijm staat. Dat is bij poederlijm belangrijk.” En even later volgt hij een het aanbrengen van de lijm op de vloer nauwgezet. “eens kijken of de jongens praktisch inzicht hebben en de lijmrillen parallel aan de wand aanbrengen of haaks op de wand.”

door de rillen parallel aan de wand aan te brengen, wordt de vloer met de lijm afgesloten en kan er geen vocht onder de tegels komen. “als je de lijmrillen haaks op de wand plaatst, hou je ruimte voor vocht.” De tegelzetters konden de woorden van van boxtel niet horen, maar twee finalisten lieten zien dat ze deze tip al eerder gekregen hadden.

Enthousiaste reacties

tijdens een korte nazit wilde de vries van de finalisten weten hoe ze het ervaren hadden. Jaron noemde het een goede ervaring, net als Jaël die het prettig vond om alvast met de materialen voor de finale te hebben gewerkt. ook Nadir keek tevreden terug. “Het is mijn werk dus het is sowieso leuk om te doen, maar het is ook goed om te ervaren hoe dit werkt. Er komt wel wat kijken bij zo’n wedstrijd. bovendien ben ik erg enthousiast over het voegmiddel waarmee we gewerkt hebben. echt heel anders dan de voeg die we op mijn werk gebruiken.”

afsluitend nam van boxtel, in het dagelijks leven tegelzetter bij raaijmakers tegels & sanitair in gemert, nog enkele spelregels rondom de finale met de finalisten door. “Als op woensdag de wedstrijdvloer open gaat, is er eerst gelegenheid om kennis te maken, uitleg over de finaleopdracht en het stellen van vragen. Maak gebruik van die mogelijkheid om vragen te stellen, want die krijg je daarna niet meer. Zorg dus dat je de volledige opdracht begrijpt voor we echt gaan beginnen.”

→

Ook zei Van Boxtel dat de finalisten niet alleen op hun technische vaardigheden worden beoordeeld. “We letten ook op hoe jullie met de tijdsdruk omgaan en met kleine tegenvallers die jullie zeker gaan tegenkomen. Zorg er verder voor dat de pbm’s in orde zijn en voor oortjes geldt dat ze alleen voor geluiddemping mogen zijn. otoplastieken of gehoorkappen dus en geen gewone oortjes met muziek”, aldus van boxtel, die toevoegde dat gehoorbescherming op sommige momenten geen overbodige luxe zal zijn. “er lopen tijdens het event zo’n 25.000 mensen rond in de rai, voor een groot deel tieners. Het zal dus af en toe rumoerig zijn.”

daarna sloot Hemke Megens de masterclass officieel af en wenste de deelnemers veel succes tijdens skills the Finals 2025. ■

Roy Exel gebruikt als eerste zzp’er ‘leermeestersubsidie’ van bovatin

MRoy Exel uit Almelo heeft de primeur. De 41-jarige eigenaar van Exel Tegelwerken is de eerste zzp’er die gebruik heeft gemaakt van de speciale bovatin-subsidie om leermeester te worden. Eind januari ontving hij het certificaat van Volandis en sindsdien mag Roy zich officieel leermeester Tegelzetten noemen. “Het begeleiden van de jongens in de praktijk is niet alleen prachtig, maar ook enorm belangrijk!”

We spreken roy op de locatie van bouwmensen almelo. daar is de tegelzetter een aantal weken per schooljaar te vinden. “als de leerlingen hun terugkomweken hebben, ben ik hier ook om ze te begeleiden en instructie te geven. dan kan elke leerlingen op zijn eigen niveau aan het werk met bepaalde technieken en vaardigheden.” Buiten deze onderwijsdagen om werkt roy als zelfstandig tegelzetter in almelo en omgeving. “eén van de leerlingen die hier de opleiding volgt, begeleid ik in de praktijk ook als leermeester. Dat bevalt enorm goed!”

de negen jonge leerling tegelzetters die de opleiding allround tegelzetter volgen, zijn druk met de opdracht die roy ze eerder deze ochtend gegeven heeft. terwijl de ene tegelzetter in spé bezig is met het betegelen van een uitwendige ronding, staat een medeleerling verderop een badkamerwand te tegelen. “de jongens volgen een niveau 2 of 3 opleiding. Je merkt dat ze de technieken snel oppakken en ook echt leergierig zijn. ieder op zijn eigen niveau en tempo, maar zolang ze enthousiast zijn en willen leren komt iedereen waar hij moet zijn.”

voor de opdrachten tijdens de terugkomweken, heeft roy ook contact met de leerbedrijven van de jongens. “daar hoor ik hoe het gaat en waar de leerling of leermeester eventueel tegenaan lopen. indien nodig kan ik de opdrachten dan aanpassen om de leerling extra te trainen in een bepaalde techniek.”

Mooie combinatie

Zelf is roy al sinds 1999 actief als tegelzetter. “tot 2018 heb ik bij verschillende tegelzetbedrijven gewerkt en toen ben ik voor mezelf begonnen. in de jaren dat ik in loondienst was, heb ik vaak samengewerkt met leerlingen die op hetzelfde project aan het werk waren.”

Zijn dubbele rol als leermeester vindt roy erg mooi. “tijdens mijn eigen werk ben ik individueel leermeester en hier bij bouwmensen begeleid ik de hele groep tijdens hun weken op school. een inspirerende combinatie van de bouwpraktijk en -opleiding, waarbij je hier in almelo ook de dynamiek van de andere bouwopleidingen ervaart.”

Jeugd moet kans krijgen een belangrijke les die roy in die jaren heeft geleerd en altijd is bijgebleven is dat jonge tegelzetters de gelegenheid moeten krijgen om zich in de praktijk het vak eigen te maken. “Zonder die praktijkervaring kan geen tegelzetter, metselaar of timmerman opgeleid worden. de basis wordt op de scholen bijgebracht, maar een ambachtelijk vak leer je in de praktijk door het veel te doen. daarom zijn leerbedrijven en leermeesters onmisbaar voor die ambachtelijke beroepen.”

Hoewel de negen leerlingen in almelo allemaal een leerwerkplek hebben gevonden, weet roy dat het aantal leerbedrijven de afgelopen jaren is gedaald. “Het wordt voor het roc/bouwmensen almelo steeds lastiger om plekken voor de leerlingen te vinden, maar gelukkig wordt er alles aan gedaan om elke leerling geplaatst te krijgen.”

Investering verdient zich terug eén van die leerwerkbedrijven is dus exel tegelwerken. “Het gegeven dat ik zelfstandig ben, betekent niet dat ik geen goed leerbedrijf kan of wil zijn. integendeel zelfs. als leerbedrijf moet je investeren in de leerling die je opleidt. dat vraagt inderdaad aandacht en tijd, maar als je het serieus aanpakt, verdient die investering zich ook terug. door te laten zien hoe ik werk en de leerling daarbij actief te betrekken, ontwikkelt de leerling zich zodat hij zelfstandig klusjes kan doen. Zo kan hij mij werk uit handen nemen, waardoor we samen sneller kunnen werken.”

dat varieert van het aanmaken van lijm of voegmiddel en sjouwwerk waardoor roy kan blijven tegelen, tot het samen betegelen van een badkamer. “In zo’n afgebakende ruimte kan ik prima in de gaten houden wat de leerling doet en zelf ook doorwerken. Zo ontwikkelt de leerling zich tot een maatje tijdens het werk. En bovendien is het gezellig om samen te werken.”

Positieve ervaringen

roy is zelf erg enthousiast over het leermeesterschap in combinatie met zijn werk als zzp’er. “Het idee dat het begeleiden van een leerling te veel ten koste gaat van je werk, is in mijn ogen niet juist. Je kunt er juist veel aan hebben, als je maar serieus investeert in de leerling. dat geldt zeker ook voor zelfstandigen. ik kan het echt elke zzp’er aanraden, want het is erg mooi om met jonge tegeltalent te werken.”

daarnaast vindt roy dat je als leerbedrijf ook vooral naar de toekomst moet kijken. “Je leidt een jonge tegelzetter op waarmee je als zelfstandige in de toekomst mogelijk kunt samenwerken of die bij je in dienst komt als je personeel hebt. investeren in de leerlingen is investeren in je toekomst en die van het tegelvak. die verantwoordelijkheid houdt voor mij niet op als je voor jezelf werkt.”

‘Maak gebruik van bovatin regeling’ voor roy was de speciale subsidie die bovatin sinds 2023 heeft voor zzp’ers om leermeester te worden een welkome bijdrage. “Het is echt een goed initiatief van de branchevereniging om op deze manier ook de zelfstandige tegelzetters die lid zijn te stimuleren om leermeester te worden. door de opleidingskosten en -dagen te vergoeden worden eventuele financiële beperkingen weggenomen. We worden daarmee gelijkgesteld aan de tegelzetters die in loondienst zijn en de opleiding via hun werkgever kunnen doen. Zo bouwt bovatin zelf ook actief mee aan de toekomst van de sector en het behoud van nieuwe jonge instroom vanuit het beroepsonderwijs.”

subsidie vergoedt kosten van opleiding Het Hoofdbestuur van bovatin besloot in 2023 een mogelijk tekort aan leermeesters tegen te gaan door voor zzp’ers een subsidieregeling in het leven te roepen. Deze speciale subsidie bestaat uit de opleidingskosten van 1.080 euro. Daarnaast ontvangen deelnemende zzp’ers per opleidingsdag 500 euro compensatie. de opleiding duurt drie dagen dus in totaal gaat het om een bedrag van 2.580 euro. ■

Ben jij als zzp’er aangesloten bij bovatin en wil je, net als Roy, ook leermeester worden? Vraag dan meer informatie aan via: secretariaat@bovatin.nl

THE SMARTEST WAY TO BUILD.

compaktuna.be

follow us

SLIM TEGELZETTEN MET FLEXcement® PREMIUM

COMPAKTUNA biedt een volledig assortiment professionele tegellijmen aan waaronder het paradepaardje FLEXcement® PREMIUM. Dit is een super flexibele lichtgewicht bouw- en tegellijm die dankzij zijn hoge flexibiliteit en aanhechtingsterkte, voor een maximale absorptie van schuifspanningen zorgt.

VOORDELEN voor de TEGELZETTER

 Zeer licht verwerkbaar met een zeer goed stand vermogen

 Instelbaar voor een variabele legdikte met een makkelijke inbedding

 Plastic zakken van 15 kg met volume lijm gelijk aan een traditionele zak van 25 kg

 Ook voor zeer grootformaat tegels en verlijming op jonge cementdekvloeren

 Hoog rendement

Vraag nu jouw brochure basisproducten voor het plaatsen van keramische tegels & natuursteen aan via arjan.vandenbos@compaktuna.be en ontdek het volledige assortiment tegellijmen en egalines.

Problemen met tegelwerk in zwembaden

Als technisch adviseur voor de bovatin en via mijn adviesbureau www.TABsupport.nl word ik regelmatig benaderd voor het beoordelen van schades. Opvallend is dat het aantal schades aan zwembaden de laatste jaren behoorlijk zijn toegenomen.

Het vak tegelzetten wordt vaak onderschat. We werken niet met spijkers en schroeven, maar wel met mortels en gesteenten (gebakken of natuursteen). Schades zijn bij regelmaat moeilijk te verklaren, maar uiteindelijk zijn alle schades toch te herleiden. Gesteente studies of gesteenteleer is voor een expert een must. Joints (Diaklazen), Stylolieten, Viens (aders), Cleavage (splijting), Parasitaire plooien, fysische processen zijn onderwerpen die tot de kleinste details dienen te worden bestudeerd.

Water of vocht wil je niet in ondergronden aantreffen maar de kans hierop is bij hoog belaste natte cellen behoorlijk aanwezig. Bouwstoffen zijn in de meeste gevallen onvoldoende resistent tegen een te hoge vochtbelasting. Daarnaast is groei van organisme niet altijd uit te sluiten. Neem je als tegelzetter een klus aan om een zwembad te betegelen, hanteer een checklist, tijdlijn, kwaliteitsborging, etc. en voorkom schade!

Hieronder kunnen jullie een rapportage lezen over een onderzoek dat ik deed naar een project waarbij de perron tegels van een zwembad spontaan eruit sprongen. Het tegelwerk van dit zwembad was pas zeven jaar oud.

Hoe ga je hier als tegelzetter mee om?

Bij het tegelwerk op de perrons van de zwemzalen ontstaan bij regelmaat schades aan het tegelwerk. Dit betreffende tegelwerk sprong er op diverse plekken spontaan uit en stond stuikend omhoog. Deze schades zijn door de aannemer van het bouwwerk weer direct gerepareerd. Als tegelwerk gaat delamineren dienen alle aangebrachte onderdelen zorgvuldig in kaart te worden gebracht.

Onderdelen hiervan zijn: het inventariseren van materiaaleigenschappen, de lagenopbouw, het lijmsysteem, de mechanische sterkte van cementdekvloeren, vochtmetingen, waterdicht tegelwerk, bouwfysica, etc. Iedere betrokken bouwer dient zelf verantwoordelijkheid te dragen voor zijn of haar kwaliteitsborging.

De volgende vragen zullen nu worden gesteld:

• Is de constructieve zwembadbak voldoende stabiel en draagkrachtig?

• Zijn de ondergronden geschikt bevonden als basis voor een zwembadbetegeling?

• Is het gehele tegelwerk spanningsvrij verwerkt?

• Zijn de tegels volgens de juiste verwerkingsmethode aangebracht?

• Is de constructieve ondergrond duurzaam beschermd tegen vochtindringing?

• Is er een duurzame lijmverbinding aangemaakt?

• Is de opbouw van de ondergrond geschikt bevonden?

• Is er sprake van vochtschade of worden deze veroorzaakt door chemische aspecten?

Waarnemingen

• Constructief is het zwembad van beton. Vloeren zijn uitgevlakt met een cementdekvloer.

• De vloeren zijn volledig voorzien van keramisch tegelwerk. Dit tegelwerk was bij oplevering optisch gezien keurig uitgevoerd.

• De toegepaste tegels zijn gres keramisch met een lage wateropname < 0,5%

• De vloertegels zijn met de ‘nat in nat’ techniek vastgelegd/ hechtbrug.

• De voegbreedte tussen het tegelwerk is < > 2-6 mm.

• Tegelwerk is in principe nooit waterdicht. Zwembadwater kan via de voegen in de ondergrond terecht komen. De kans op fysische en chemische verweringen/ afbraak zijn reëel aanwezig. (Fysische verwering is het verlies van de mortelsamenhang, uitsluitend teweeggebracht door mechanische beïnvloeding van de mortels. Chemische verwering is aantasting van de mortels door water met daarin opgeloste stoffen).

• Het aanbrengen van een waterdicht membraam tussen lijmverbinding en de cementdekvloer is een must. Van de uitgenomen stukken vloervelden valt op dat er geen tussenlaag/ membraam aanwezig is. Tegels zijn vastgelegd/ hechtbrug met een cement emulsie wat wel een hoog inbeddingsniveau heeft, maar niet garant staat voor waterdicht tegelwerk.

• Voegen van het tegelwerk zijn met een cementgebonden mortel ingewassen.

• Bij diverse vloervelden hoor/ voel ik hol/ los klinkend tegelwerk.

• Diverse vloertegels zijn al aan het delamineren (hechtbrug is zwak).

• Bij de ontstane schades breekt de verbinding in de cementdekvloer (dit is dus de zwakke schakel). Bij al het uitgesprongen tegelwerk blijft de emulsielaag als een koek aan de legzijde van de tegels goed vastzitten en vertoont geen zwaktes. Waar reparaties zijn uitgevoerd zijn de tegels terug gelegd met een cementgebonden tegellijm. Ook hier gaat het tegelwerk wederom weer delamineren, maar breekt de verbinding tussen tegellijm > en legzijde van de vloertegel.

• Door de verzadiging van veel vocht, blijft er veel vocht in het systeem aanwezig.

• Het destructief onderzoek bevestigt een door en door natte cementdekvloer. De samenhang van deze mortels is zwak en erg poreus (oogt erg vreemd van kleur).

• Ontstaan er in de tegellaag trek-druk-spanningen, dan zullen cementgebonden voegmaterialen normaliter scheuren of ontstaat er een onthechting van de lijmverbinding.

Controleren van de ondergrond

Het controleren van de ondergrond voordat een vloerafwerking van keramische tegels wordt aangebracht. Het gebruiken van een checklist als bewijslast (kwaliteitsborging) is essentieel bij risicovol tegelwerk, zoals zwembadtegelwerk.

De te toetsen onderdelen van de dekvloer zal ik vergelijken/ refereren met de CROW-CUR Richtlijn 1:2018 Prestatie-eisen aan dekvloeren in relatie tot aan te brengen vloerafwerkingen. Deze richtlijn is opgesteld door de werkgroep “Prestatie-eisen aan dekvloeren.

Belangrijke zinnen hieruit zijn (voor de omstandigheid/ toepassing en enkel technisch van aard)

• Is de vloerafwerking > dampopen > redelijk dampdicht> zeer dampdicht

• De mechanische eisen > indrukking > huidtreksterkte.

• De nieuwe vloerafwerking met keramische tegels mag gezien worden als redelijk dampdicht.

• De dekvloer is aangebracht direct op de constructieve draagvloer D-D.

• De druksterkte (utiliteit bouwwerk) ≥ Cw20 (na 28 dagen verhardingstijd).

• Huidtreksterkte moet ten minste 0,7 N/mm2 bedragen (na 28 dagen verghardingstijd).

→

BASIC TONES

Duidelijke keuzes voor creatieve ontwerpmogelijkhedenMeer informatie samengesteld voor de huur- en woningbouwsector.

Hygrische invloeden

Dit leidt tot een hygrische werking in de verbinding, wat opnieuw schuifspanningen in het tegelwerk introduceert.

Als richtlijn dient de tegelzetter de volgende droogtijden te respecteren:

• Constructieve monlithisch afgewerkte betonnen vloeren (ter plaatse gestort): minimaal drie maanden.

• Cementdekvloeren, hechtend of verend ondersteunende (‘zwevende’) dekvloer minimaal 28 dagen (indien de tegels worden verlijmd).

• Ouderdom

Op het moment van aanbrengen van de vloerafwerking, moet de verhardingskrimp van cementgebonden materialen grotendeels achter de rug zijn. De drogingskrimp kan zeer lang duren. De krimp is te beperken door veel factoren, zoals een lage water-cementfactor en een optimale korrelverdeling. De krimpspanning kan worden gespreid met wapening.

• Vochtgehalte

Hoe droger de ondergrond, des te beter. Bij een cementgebonden ondergrond moet het vochtpercentage liefst lager zijn dan 4%, in combinatie met vloerverwarming lager dan 2,5%.

Indien het vloertegelwerk gaat delamineren.

Een vaktechnische opbouw zal dus zorgvuldig moeten worden voorbereid. De vloertegels zijn aan het delamineren, wat kan hiervan de reden zijn; Is de tegellijm van onvoldoende kwaliteit? Is er spanning in de ondergrond? Is er vochtophoping wat expansief reageert? (Zwembad)water wat aan het migreren is naar de ondergronden van het tegelwerk? Zijn de inschuif- en drukbeweging tijdens de plaatsingsactiviteiten wellicht niet correct uitgevoerd? Zijn de toegepaste vloertegels/ ondergronden niet bestand tegen sterke temperatuurswisselingen? Zijn dilataties daar waar nodig uitgevoerd? Zijn de mineralen van de onderliggende mortels aangetast/ ziek (micro-organisme/ chemisch van aard)?

De prestaties van een vloerafwerking hangen af van de opbouw van het volledige vloerpakket. Dus de draagvloer, dekvloer, lijm en specielagen, folies en andere mogelijke onderdelen.

Doordat deze hygrothermische bewegingen alternerend en cyclisch zijn, veroorzaken ze in het tegelwerk herhaalde spanningen. Overschrijden deze spanningen de vervormingsmogelijkheden van de materialen, dan kunnen ze schade in het tegelwerk veroorzaken.

Normen vloertegels

De volgende normen zijn van toepassing voor de vloertegels:

• Waterabsorptie UNI EN ISO 10545-3

• Bepaling restitutiecoëfficiënt UNI EN ISO 10545-5

• De genormaliseerde proefmethode NEN EN ISO 10545-4 en 10545-5 bepaalt de mechanische schokweerstand en buigweerstand en bepalen de lineaire thermische uitzetting van tegels.

• Thermische uitzetting UNI EN ISO 10545-8

• Weerstand tegen temperatuurswisselingen UNI EN ISO 10545-9

• Hygrothermische uitzetting UNI EN ISO 10545-10

• Weerstand tegen haarscheuren conform EN-ISO 10545-11

• Aantasting en inwerking van chemische producten. UNI EN ISO 10545-13

De toegepaste mortels kunnen gevoelig zijn voor Ettringiet vorming. Door aanvoer van sulfaatrijk water kan dit tot eutrofiëring leiden. Hierdoor is de vorming van ettringiet niet uit te sluiten. Door deze vorming kunnen de mortels aangetast worden.

→

→ Conclusie

Het mag nu duidelijk zijn dat we een behoorlijk aantal zwakke schakels kunnen benoemen. Deze processen kunnen al beginnen vanaf het eerste uur dat het zwembad werd opgeleverd.

Voor mij staat volledig vast dat het tegelwerk onvoldoende spanningsvrij is. Verticale- en horizontale spanningen zijn aanwezig. Deze hebben voor mechanische krachten gezorgd, wat vervolgens tot een afbraakproces heeft geleid.

Bij het bepalen van het vochtgehalte van de ondergrond sloeg de digitale vochtmeter maximaal uit.

De onderliggende cementdekvloer is de veroorzaker van het probleem!

De mineralen van de onderliggende mortels hebben voor volumevergroting gezorgd en hebben tot expansiekrachten geleid. Dus schuifspanningen zijn minimaal aanwezig, gezien het schadebeeld plaatselijk is, op diverse plekken in het vloerveld. De veroorzaker van de volumevergroting is micro-organisme/ chemisch van aard. Door een volume vergroting van de onderliggende mineralen heeft dit het tegelwerk losgedrukt (verticale mechanische krachten). Om bewijslast te verzamelen betreffende de receptuur van de cementdek vloermortels is een Laboratories onderzoek noodzakelijk.

De uitgenomen mortels heb ik extern laten analyseren:

• Het tegelwerk is bij de oplevering keurig esthetisch opgeleverd. Door ingesloten- of inwerking van vocht, water, is het tegelwerk in de loop van de tijd aan het degraderen.

• De ontstane defecten zijn bij regelmaat te groot om het openbaar zwembad te kunnen exploiteren.

• De 250x250 tegels zijn gelegd met de ‘nat in nat’ techniek. De tegelzetter heeft destijds een cementdekvloer uitgevlakt en direct op het verse onderbed tegels gelegd. De hechtbrug heeft hij/ zij gecreëerd met een hechtemulsie. Op zich een zeer bewezen en duurzame manier van tegels leggen. Nadeel is wel dat verdamping van productiewater in de ondergelegen mortels zeer traag kan verlopen. In een zwembadomgeving zal de huisbaas een klimaat creëren waar uitdamping tot een minimum wordt gereduceerd.

• Laboratoriumanalyse bevestigt een veel te lage cement/ zand factor. 10% bindmiddel is veel te laag (1 op 10). Dit had tenminste 25% moeten zijn.

• Het bindmiddel is waarschijnlijk een OPC-cement. Voorkeur bij dit soort omstandigheden is een onderwater cement.

• Tijdens het aanbrengen van een cementdekvloer is het verdichten van de mortels een belangrijk onderdeel van het ambacht. Een te snelle droging van de mortel verstoort het afbindproces (vooral als de mortels niet goed zijn verdicht, hygrische werking zal hierdoor verhogen). Voorkeur is het dichtleggen van de verse cementdekvloer met een folie wat zeker een aanrader is. Naar alle waarschijnlijkheid is hier onzorgvuldig mee omgesprongen.

• Cementdekvloer voldoet niet aan een kwaliteitseis (Bv. CROW-CUR Richtlijn 1:2018 Prestatie-eisen aan dekvloeren), dit voor een vloerbetegeling als in deze.

• Tegels leggen met de ‘nat in nat’ techniek zou ik zeker niet adviseren. Voorkeur is om de ondergrond waterdicht af te werken met een membraan, alvorens de eerste tegel wordt gelegd. Waterdicht tegelwerk is nu niet gegarandeerd, maar is wel essentieel (gezien het een natte omgeving is).

• De emulsie-laag heeft niet geleid tot een waterkerende laag (lekwater heeft toch zijn weg kunnen vinden naar de cementdekvloer).

• De cementdekvloer is verzadigd met lekwater. Fysische verwering is gaande. Door hygrische werking van de cementdekvloer is dit kunnen gebeuren. Om dit te voorkomen zijn onvoldoende maatregelen getroffen.

• Door het niet toepassen van een membraan is er lekwater in de ondergrond terecht gekomen.

• Onderliggende mortels zijn chemisch/ organisch aangetast door dit lekwater (onvoldoende resistent voor dit milieu).

• Te agressief zwembadwater kan schade aanrichten aan het tegelwerk, maar is in deze niet aannemelijk. Ook kan ik niet constateren dat er zwembadwater in de vloer is kunnen trekken (waterslot).

Betreffende de betonnen constructieve draagvloeren:

• Sprake van een carbonatatie proces is voor mij niet aannemelijk. Wel is zo dat constructieve dilataties minimaal aanwezig zijn, maar dit staat los van het schadebeeld tegelwerk.

• Het tegelwerk is ingewassen met een cement voegmortel. Dit geeft ook geen garantie op waterdicht tegelwerk.

• De hechting is op gehoor beoordeeld, door de tegelvloer af te kloppen met een tegelhamertje van 100 gram. Al de waargenomen holle klanken wijzen op een onthechting in de tegelvloer. (De hechtsterkte wordt bepaald volgens EN 1015-12).

Uit het Laboratories onderzoek is gebleken dat:

• De onderliggende mortellagen chemisch zijn aangetast door ettringiet vorming. Door deze ettringiet vorming (kristalgroei) ontstaat er een volumevergroting in de mortellaag. Deze heeft het tegelwerk mede doen losdrukken.

• De cementdekvloer is met een cementsoort aangemaakt welke onvoldoende resistent is om te dienen als een ondergrond voor zwembadvloeren. Voorkeur is 1 deel cement en 3,5 deel zand met een hoogwaardige cement soort. Bijvoorbeeld Portlandklinker- of Hoogovencement.

• De zwakke samenhang van de mortel en trekproeven bevestigt dit (hechting breekt in de mortellaag).

• Aantasting door micro-organisme kan ook tot een erosieproces leiden. De mortels heb ik ook hierop laten testen. Hieruit is gebleken dat koolstof minimaal is aangetroffen. Aantasting door micro-organisme is dus niet aannemelijk.

• Door deze zwakke samenhang van de cementdekvloer, zal schade aan het tegelwerk de komende jaren alleen maar gaan toenemen.

• Indien men de vloer gaat slopen en op dezelfde manier gaat opbouwen, zal het probleem zich weer opnieuw gaan herhalen (wat zich ook al heeft bewezen). ■

Onderzoek en tekst: Ton Borrenbergs Technisch- Scholingsadviseur voor De Bond van Aannemers Van Tegelwerken in Nederland, www.TABsupport.nl

Hoewel dit artikel naar beste weten en kunnen is opgesteld, wordt door de technisch adviseur geen aansprakelijkheid aanvaard voor eventuele onjuistheden in het rapport.

T E G E L Z E T T E R S O P G E L E T !

S PA A R P R O G R A MM A

O U W E E U R O C O L- K L A N T ?

S PA A R DA N O OK M E E V O OR D E M O O I S T E C A D E AUS!

Merk trouwe Eurocol-k lanten hebben bij ons een streepje voor. Ben jij die professionele tegelzet ter, z zp’er of heb je een k lusbedrijf ?

E n ko o p jij j e Eur o co l -te g e lp r o du c te n b ij d e b

vo o r d e m o o is te c a d e aus ! Van e e n chic R itu

Zo sp aar j e m e e:

• M eld je aan en o nt v an g dire c t 50 0 Te g el To kens als welko ms tb o nus!

• Up l o a d ver vo lg ens elke f a c tuur m et Euro co l -aanko p en

• Elke b es te d e euro is 1 Te g el To ken w aard

• D e d o o r jo u g esp aard e Te g el To kens wo rd en au to matis ch g ere gis tre erd

• M et je p er s o o nlijke inl o g h eb je altijd in z icht in je sp aar te g o e d

• Vo ld o en d e Te g el To kens vo o r e en m o oi c a d eau? B es tell en maar !

• J e pr i v a c y wo rd t g ew aar b o rg d d o o r e en b eveiligd e inter n eto mg ev in g

Fo r b o E ur o c o l N e d e r l a n d B .V.

I n dus tr i ewe g 1-2, 1520 AC Wo r m e r ve e r

T +31 (0)75 627 16 0 0

inf o e uro co l @ f o r b o co m , ww w e u r o co l n l

Te chnis ch e ad v i e z e n +31 (0)75 627 16 30

Jij doet toch ook mee?

Scan de QR- code voor de spelregels.

NBVT sluit aan bij Aannemersfederatie

De Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie (NBVT) heeft zich begin dit jaar aangesloten bij Aannemersfederatie Neder land Bouw en Infra (AFNL). Met de aansluiting van de NBVT verwel komt de Aannemersfederatie de 12e brancheorganisatie binnen haar geledingen waarvan bovatin ook deel uitmaakt.

De NBVT zet zich in om samen met haar leden het belang van hout nog meer op de kaart te zetten en het marktaandeel van houtproducten te vergroten. De NBVT wil samen met leden en andere belanghebbenden binnen de houten bouwsector kennis delen, innovaties stimuleren en de efficiëntie in de keten nog verder verbeteren.

De NBVT geeft daarnaast (gevraagd en ongevraagd) advies, biedt als branchevereniging de mogelijkheid tot netwerken en draagt bij om de vele milieu- en kwaliteitsvoordelen van de grondstof hout én houtpro ducten verder te onderzoeken en uit te dragen. De NBVT ondersteunt haar leden op het gebied van marketing, advies, netwerken, innovatie, normering en regelgeving, milieu, techniek, personeel en organisatie.

NBVT-directeur Taco Schoonderwoerd vertelde op de stand van de NBVT op de Bouwbeurs over de toetreding en de verwachtingen van de samenwerking met en binnen AFNL. “Door samen op te trekken in de overkoepelende issues voor mkb-bedrijven kunnen we elkaar hel pen en een vuist maken. Bijvoorbeeld in de strijd tegen de groeiende regeldruk vanuit Europa.” ■

AFNL-directeur Jaco Uittenbogaard (links) en directeur Taco Schoonderwoerd op de stand van de NBVT op de BouwBeurs. Foto door Kees Stuip

Schlüter®-oppervlakteverwarming

Schlüter-BEKOTEC-THERM: Ideaal voor warmtepompen en andere hernieuwbare energiebronnen dankzij de lage aanvoertemperatuur

Dat energie besparen belangrijk is, ligt voor de hand- de oplossing ligt op de vloer en tegen de wand. Met Schlüter-BEKOTEC-THERM en Schlüter-DITRA-HEAT-E hebben wij twee baanbrekende oppervlakteverwarmingen ontwikkeld, die energie besparen makkelijk maken. In combinatie met hernieuwbare energiebronnen zorgen de duurzame verwarmingssystemen van Schlüter-Systems voor een efficiënte en behaaglijke warmte op de vloer en aan de wand.

schlueter-systems.nl Energiezuinig.

schluetersystemsbenelux

Voegsysteem duurzaam verpakt

Het 3-componenten epoxy voegsysteem Prof 123 omnifill en Prof Colour 123 omnifill van Omnicol heeft een vernieuwde, duurzamere verpakkingswijze! Voortaan geen losse componenten meer, maar een handige complete set in één emmer. Dit resulteert in minder verpakkingsafval, efficiënter transport en makkelijker gebruik. De producent laat weten dat de kwaliteit onveranderd blijft. Dezelfde sterke, kleurvaste epoxy voegoplossing die tegelzetters gewend zijn.

Wat verandert er?

• Makkelijker in gebruik omdat alles in één set zit.

• Minder afval dankzij de nieuwe geoptimaliseerde verpakking.

• Efficiënter transport door het lagere gewicht (3,2 kilo in plaats van 5,3 kilo).

Waarom kiezen voor Prof 123 omnifill?

• Duurzaam epoxyvoegsel, minder verspilling en een langere levensduur.

• Schimmelvrij en bestand tegen vlekken, ideaal voor vochtige omgevingen.

• Zakt niet na en is chemisch en mechanisch belastbaar.

• Geschikt voor intensief gebruik en zware belasting.

Met deze aanpassing draagt Omnicol bij aan een duurzamere bouwsector. Minder verpakkingsmateriaal en gerichtere dosering betekenen minder afval en een kleinere ecologische voetafdruk. Bovendien verlaagt het lagere gewicht de CO2-uitstoot bij transport.

Tegelprofessionals kunnen er op vertrouwen de vertrouwde kwaliteit behouden blijft, zo benadrukt Omnicol. “Prof 123 omnifill is nog steeds het beste 3-componenten epoxy voegsysteem voor jouw project – alleen nu in een duurzamere verpakking.”

Specificaties:

• In 24 kleuren verkrijgbaar.

• Hoogwaardig epoxy voegsel, makkelijk te verwerken.

• Schimmelvrij.

• Niet gevoelig voor vlekken en het zakt niet na.

• Duurzaam, chemisch en hoog mechanisch belastbaar.

• Prof 123 wordt geleverd in 1 verpakking met component 1 en 2 met een netto inhoud van 0,35 kilo per component, component 3 met een netto inhoud van 2,5 kilo en 2 reinigingsmiddelen (totaal 3,2 kilo). ■

www.omnicol.nl

de KRACHT van MINDER

MEER OPBRENGST PER KG (gelijk aan 25kg zak)

MINDER TILLEN & LICHTER WERKEN

Lees meer of bestel op Bouwmaat.nl

KOMO K eur M er K vOO r

te G elzet B edrijven

hET komokEuRmERk

Het KOMO keurmerk: al meer dan 50 jaar hét kwaliteits-keurmerk in de bouw. koMo staat voor een onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven.

Het keurmerk maakt tijdrovende controle-trajecten bij de vergunningverlening en op de bouwplaats overbodig. Uw klanten kunnen er blindelings op vertrouwen dat uw processen en producten voldoen aan het Bouwbesluit en aan specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen. creëer ook meerwaarde voor uw diensten samen met skg-ikob!

Het KOMO-prOcescertificaat

Het KOMO-procescertificaat garandeert een correcte montage van producten en wordt afgegeven aan montagebedrijven met bewezen deskundigheid en montagekwaliteit. Het certificaat geeft vooraf zekerheid

over de te leveren kwaliteit. procescertificaten ondersteunen bij de directievoering van een bouwwerk en reduceren de faalkosten door het voorkomen van fouten tijdens het proces.

sKG-iKOB tOetst Bedrijven in samenwerking met o.a. de bovatin is de beoordelingrichtlijn 1017 ‘Het aanbrengen van tegelwerk’ en de Uitvoeringsrichtlijn 35-101 ‘Het aanbrengen van wand- en vloertegelwerk in reguliere toepassing’ ontwikkeld. in de brl en de Url staan alle eisen die gelden voor het koMo-keurmerk. U kunt het certificaat aanvragen bij SKG-IKOB Certificatie. Er is een korting voor de combinatie met iso 9001-, MVO- of VCA*certificering.

vOOr Meer infOrMatie: voor meer informatie kunt u mailen met: info@skgikob.nl of via 088-2440100.

Modulaire douchewand

Extreem

Compleet met Hansgrohe iBox inbouwunit

Allrounder: de iBox universal is de eerste en enige inbouw basisbehuizing voor een zeer breed assortiment mengkranen van de merken Hansgrohe en AXOR.

Veel designmogelijkheden: meer dan 200 producten van AXOR en Hansgrohe passen op de iBox.

Aantrekkelijke badkamer in een handomdraai: de volumineuze techniek verdwijnt volledig in de wand. Bovendien zorgen elegante inbouwkranen voor een modern design en meer bewegingsvrijheid.

Betrouwbaar, veilig en duurzaam dankzij technologie die miljoenen keren is uitgeprobeerd en getest.

Hansgrohe iBox–1. Meer dan 200 opties.

wedi Sanwell wandelement

stabiel, met geïntegreerde nis.

tegelzetters verzekeringsdienst

Wat mag je vragen aan je zieke medewerker? Praktische tips voor werkgevers

Er is veel verwarring over verzuim en hoe hiermee om te gaan als werkgever. Als Bovatin Verzekeringsdienst nemen wij de leden van bovatin graag mee in de praktijk van verzuimverzekeringen en de belangrijkste aandachtspunten.

Als werkgever is de kans groot dat je een keer te maken krijgt met een zieke medewerker. Dat is natuurlijk erg vervelend voor jouw medewerker en personeel, maar ook voor jou als ondernemer. Het belangrijk om te weten wat je wel en niet mag vragen aan een zieke medewerker. Niet alleen om te voldoen aan de wetgeving, maar ook om de privacy van de medewerker te respecteren en een goede werksfeer te behouden.

Wat mag je wel vragen?

• Verwachte duur van het verzuim: Je mag vragen hoe lang de medewerker verwacht afwezig te zijn. Dit helpt je om de werkzaamheden binnen het bedrijf te plannen en eventueel tijdelijke vervanging te regelen.

• Eventuele beperkingen en mogelijkheden: Je mag vragen welke werkzaamheden de medewerker wel of niet kan uitvoeren. Dit is relevant voor het plannen van re-integratie en het mogelijk maken van aangepast werk.

• Contactpersoon voor verdere communicatie: Je kunt vragen wie er gecontacteerd kan worden als de medewerker zelf niet bereikbaar is, bijvoorbeeld een familielid of vriend.

• Verblijfadres tijdens de ziekteperiode: Als een medewerker elders verblijft tijdens het ziekteverlof, bijvoorbeeld bij familie of in een zorginstelling, mag je vragen waar dit is.

“Je hebt geen medische informatie nodig om een constructief verzuimgesprek te voeren”

Debby den Besten (Verzuimregisseur, Bovatin Verzekeringsdienst)

Wat mag je niet vragen?

• Specifieke medische details: Je mag niet vragen naar de aard en oorzaak van de ziekte, de diagnose en de behandeling. Dit valt onder de medische privacy van de medewerker.

• Details over medische bezoeken: Je mag niet vragen naar details van afspraken met artsen of andere zorgverleners, zoals frequentie of reden van het bezoek.

• Informatie over medicatie: Het is niet toegestaan om te vragen welke medicijnen de medewerker gebruikt of waarvoor deze medicatie is voorgeschreven.

Het kan zijn dat je medewerker uit zichzelf medische informatie met jou deelt. Dat is geen probleem, zolang je deze maar niet vastlegt.

• Het is belangrijk om als werkgever de balans te vinden tussen het verkrijgen van noodzakelijke informatie voor de bedrijfsvoering en het respecteren van de privacy van je zieke medewerker. Door te weten wat je wel en niet mag vragen, voorkom je juridische problemen en behoud je een respectvolle relatie met je werknemers.

Als je twijfelt over wat je mag vragen, is het raadzaam om advies in te winnen bij een arbodienst of een juridisch adviseur.

Voor vragen of meer informatie over verzuimverzekeringen kun je contact opnemen met bovatin Verzekeringsdienst via info@bovatinverzekeringsdienst.nl of telefonisch via 010-2884990. Meer informatie staat op: www.bovatinverzekeringsdienst.nl ■

Procasa elements: stijlvol, tijdloos en betaalbaar

Een tijdloze tegelcollectie

Tegels zijn multi-inzetbaar. Het is een eyecatcher die iedere ruimte in een huis sfeer en karakter geeft. Stoer voor op de vloer en verrassend voor aan de wand.

Binnen het assortiment van Procasa vind je de serie Procasa Elements. Deze uitgebreide collectie is stijlvol, tijdloos, betaalbaar en exclusief verkrijgbaar bij BMN en Raab Karcher. De antislipwaarde is R10B dus geschikt voor alle toepassingen. De wand- en vloertegels vormen een prachtige basis voor je badkamer, toilet en keuken. De tegels uit de Elements collectie zijn zorgvuldig samengesteld zodat er altijd een tegel is die past binnen je persoonlijke stijl. Creëer een mooie basis en werk deze af met accenten.

Verkrijgbaar in de maten:

Vloertegel: 80x80, 60x60, 30x60, 45x45 (ongerectificeerd), 30x30, 15x15 cm

Stroken 5,10,15x60 cm

Wandtegel: 30x60 cm ongerectificeerd

ieder zijn vak…

Iedere editie van bovaninfo sluit hoofdredacteur Geert Hilferink af met een eigen column. Over een ontwikkeling die hem als niet-tegelzetter opvalt in de branche, of een onderwerp waarop u als lezer hem wijst. Hebt u een suggestie? Mail die dan naar redactie@bovatin.nl! Dat kan natuurlijk ook als u wilt reageren op de column.

Vertrouwen

Zonder mezelf als grote optimist te presenteren, sta ik allesbehalve negatief in het leven. Privé heb ik geen klagen met een lieve vriendin, met wie ik samen bovendien twee lieve en mooie dochters heb! En er zijn inmiddels ook twee ‘schoonzoons’ waarvan ik kan zeggen dat het prima kerels zijn!

Tegen de tijd dat deze bovatinfo bij u op de mat valt, zijn wij waarschijnlijk druk met de verhuizing van onze jongste dochter. Jawel, het is haar en haar vriend gelukt om een appartement te bemachtigen. Ik zeg bewust bemachtigen, want het kopen van een huis is tegenwoordig iets anders dan in de periode waarin wij ons huidige huis kochten. Dat was in 2010 toen er in onze ‘favoriete straat’ een woning te koop kwam. Toevallig woonde een klasgenootje van onze dochter in dat huis, dus het contact was snel gelegd. En de koop snel geregeld.

Anno nu is het allemaal wat ingewikkelder, zeker voor jongeren die een eigen plek willen en liever kopen dan huren. Al is ingewikkeld niet de juiste term, het kopen van een huis is in mijn ogen meer een loterij geworden. Een loterij met een bijzonder kleine winstkans!

Dus het mag duidelijk zijn, ik ben blij dat ze een plek gevonden hebben en ik kan me er al op verheugen om met de roller, kwast en emmers latex aan het werk te gaan.

Onze oudste dochter is ook voorzichtig op huizenjacht, maar haar wensenlijst is iets uitgebreider. Gelukkig voor haar is het benodigde geduld ook aanwezig, dus voor grote kopzorgen of stress zal die zoektocht voorlopig niet zorgen. Bij haar tenminste, want persoonlijk is mijn vertrouwen nog niet groot dat de situatie binnen een jaar of wat is verbeterd. Daarvoor loop ik inmiddels iets te lang mee in de ‘bouwjournalistiek’.

Als sinds mijn entree in deze branche hoor ik jaar na jaar hetzelfde. We hebben jaarlijks 100.000 nieuwe woningen nodig om te zorgen dat we in 2030 voor iedereen een woning hebben. En jaar na jaar is dat aantal niet één keer gehaald. Niet met nieuwbouw, niet met transformatie, gewoon niet…

Het resulteert in het tekort aan ongeveer 400.000 woningen dat we momenteel hebben. Met nog ruim vijf jaar te gaan tot 2030 heb ik er geen vertrouwen in dat we in dat jaar voldoende woningen hebben.

Toch wil ik niet negatief eindigen. Wat je ook vindt van onze huidige regering, we hebben in elk geval een minister met ambities als het gaat om woningbouw. En de afspraken die Mona Keijzer met een brede vertegenwoordiging van bouwers, corporaties en andere bouwpartners heeft gemaakt, verdienen op zijn minst vertrouwen. Op naar meer woningen! ■

SECrETArIAAT

secretariaat bovatin postbus 1085, 3900 bb veenendaal bezoekadres: de smalle Zijde 20a 3903 lp veenendaal tel. 0318 – 547 366 e-mail: secretariaat@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

HooFdBESTUUr

voorzitter: g a. (gerard) reus raadhuisstraat 18, 1829 bv oudorp tel. (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 e-mail: voorzitter@bovatin.nl

secretaris: Mascha rongen keizersveld 22 5803 aN venray tel. 0478 – 550 410 e-mail: secretaris@bovatin.nl

penningmeester:

t. (tom) sterkman ivoorstraat 5 1812re alkmaar tel. 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl

Bestuursleden:

c. (chris) beld eenhuisstraat 8, 7665 pZ albergen tel. 0546 441971 e-mail: info@tegelspecialist.nl

rené oude lashof twentepoort West 45 7609 rd almelo telefoon 0546 – 814764 mob. 06-54713836 e-mail rene@rietmeijertegels.nl

J. (Jeroen) de goeij den Hamstraat 9, 3451 bM vleuten tel. 030 - 6772421 e-mail: info@oostborg.nl

r. (robert) Hurkmans ambachten 6a 5711 lc someren tel. 0493 494 505 e-mail: r.Hurkmans@tegelhandelloomans.nl

t. (tom) sterkman ivoorstraat 5, 1812 re alkmaar tel. 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl

Nuttige info voor bovatinleden

juridisch adviseur: Mr. t. Zanen beukendreef 11, b-2920, kalmhout belgië e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob. 06-20616770

informatie betreffende keuringscommissie: secretariaat bovatin postbus 310, 3900 aH veenendaal tel. 0318 – 547 366

AFdElINgSSECrETArIATEN

noord-Holland k scholten Westerwerf 2, 1911 Ja Uitgeest tel. 0251-319101

e-mail: noordholland@bovatin.nl

Midden- en West-nederland vacature

Oost- en noord-nederland c.(chris) beld eenhuisstraat 8, 7665 pZ albergen tel. 0546 441971 e-mail: info@tegelspecialist.nl

zuid-nederland Mascha rongen keizersveld 22 5803 aN venray tel. 0478 – 550 410 e-mail: secretaris@bovatin.nl

CoMMUNICATIE & BElEId

d. (david) van swol vanswol@aannemersfederatie.nl tel. 0318-54 49 00 mob. 06 – 2122 2010

hoofdredactie bovatinfo, advertenties g. (geert) Hilferink Hof van edinburgh 41 7007 gW doetinchem tel. 06 – 3985 4233 e-mail: redactie@bovatin.nl

Techniek-materialen-Gereedschappen a.M.F.J. (ton) borrenbergs sjeng vaasstraat 7, 6031He Nederweert tel. (0495) 63 40 95 mob. 06 - 234 42 186 e-mail: technischadvies@bovatin.nl

lEdENAdVIES

Secretariaat bovatin tel. 0318 – 547 366 e-mail: secretariaat@bovatin.nl voorlichting op gebied van onder andere:

• algemene wet en regelgeving (waaronder arbeidsrecht en aansprakelijkheden)

• sociale verzekeringen

• cao bepalingen waaronder lonen en overige verplichtingen

• arbo – wetgeving. arbo-catalogus en a(brie)

• Juridische zaken

• belastingzaken

• scholing en cursussen

• Bedrijfstakspecifieke aangelegenheden

• techniek

• Marketing

bovatin/Technisch advies/onderwijs kort telefonisch advies: kosteloos tarief € 70,- per uur. algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen

• tegels

• lijmen

• Hulpmiddelen-materialen

• verwerkingsmethoden

tel. (0495) 634 095

mob. 06 – 234 42 186

e-mail: technischadvies@bovatin.nl

adviseur: a.F.M.J. borrenbergs

bovatin/Bjd advies

tarief € 75,- per uur. incasso: no cure no pay (zonder geschil) mob. 06-20616770

e-mail: juridischadvies@bovatin.nl

Juridische advisering en procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat):

• arbeidsrecht

• contractenrecht

• incasso

• Huurkwesties

• soc. verzekeringen

• subsidies

• vergunningen

• leasing

• productaansprakelijkheid

• Juridische doorlichting

KIES VOOR ZERO IMPACT*

OP

KLIMAATVERANDERING

Kies voor het aanbrengen van keramische tegels voor lijmen en voegen uit de zero lijn van Mapei. De CO2-uitstoot van deze producten wordt volledig gecompenseerd door te investeren in gecertificeerde projecten. Een goede keuze, zowel voor nieuwbouw- als renovatieprojecten. Door in te zetten op het welzijn van de planeet en toekomstige generaties. Nul impact op het klimaat, de kwaliteit van Mapei.

* De CO2-uitstoot wordt gedurende de hele levenscyclus gemeten met behulp van de Life Cycle Assessment (LCA-)methode. De uitstoot van de producten wordt vervolgens voor 100% gecompenseerd. Dit gebeurt door te investeren in gecertificeerde projecten voor hernieuwbare energie, herbebossing en bosbescherming.