De sector heeft jongeren keihard nodig, vooral bbl’ers

ARBEIDSMARKT Door Peter Groothuijse

STL: INVESTEREN IN NIEUWE INSTROOM BELANGRIJK

‘DE VERGRIJZING IS ER NOG ALTIJD’

Mede door een succesvolle wervingsactie voor nieuwe chauffeurs steeg het aantal jongeren in de sector. Die lichte stijging is echter onvoldoende om de voortdurende vergrijzing op te vangen. Dit stelt Willem de Vries, directeur Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL). “We moeten ondanks de coronacrisis vol gas blijven geven op dit onderwerp. We hebben jongeren keihard nodig in de toekomst, vooral bbl’ers. Ik doe daarom een oproep aan alle bedrijven die een leerwerkplek beschikbaar hebben om zich te melden bij STL.”

De gemiddelde leeftijd van alle werknemers in de sector is sinds 2016 licht gedaald. In dezelfde periode steeg de gemiddelde leeftijd van chauffeurs van 44,1 tot 45 jaar. Het aandeel werknemers van 55 jaar en ouder neemt al jaren toe. Daartegenover staat dat het aandeel werknemers tot 25 jaar sinds een aantal jaren licht stijgt, maar die stijging is onvoldoende om de vergrijzing op te vangen. De cijfers

1

zijn afkomstig uit de Sectormonitor kwartaal 1, 2020. “De coronacrisis verandert hier weinig aan”, zegt STL-directeur Willem de Vries. “Hoewel het aantal vacatures bij veel transporteurs afneemt, blijft de vergrijzing. Hoe de vraag naar personeel zich gaat ontwikkelen, is door de coronacrisis moeilijk te zeggen. Wat ik uit onderzoek van STL weet, is dat vanaf 2022 het aanbod van personeel nauwelijks meer groeit, onder meer door minder instroom vanuit het onderwijs.”

Daarom vraagt u nu aandacht voor de bbl’ers.

“Juist. We zien nu al aan het begin van het nieuwe schooljaar dat het aantal leerwerkplekken langzaam minder wordt. Tegelijk zijn leerlingen afwachtend. Dat is logisch, gezien de situatie op de arbeidsmarkt, maar die is tijdelijk naar verwachting. Bedrijven moeten verder kijken dan de dag van vandaag. Vraag je af hoe je er over tien jaar voor wilt staan. Kijk naar de opbouw van je personeelsbestand, denk anticyclisch en investeer nu. Het gaat om de toekomst van je bedrijf en die ligt uiteindelijk bij de jeugd.”

Tot welke transportbedrijven richt u zich met name?

“Niet bij ieder transportbedrijf is een plek beschikbaar voor leerlingen. Allereerst moet er natuurlijk werk zijn waarvan de leerling iets kan leren en waarin hij of zij kan groeien. Dan denk ik om te beginnen aan magazijnwerk. Verder is het mooi als leerlingen met een chauffeursambitie al snel de weg op kunnen, met een lichte vrachtwagen bijvoorbeeld of een bakwagen, al is meerijden ook een prachtige manier om het vak te leren. Niet iedere transporteur heeft die mogelijkheden, maar heb je die wel, dan zou ik zeggen: geef die jongeren een kans. Je kunt er alleen maar je voordeel mee doen.”

Nou ja, opleiden kost natuurlijk geld.

“Dat valt mee. Dankzij het SOOBfonds is er een flinke opleidingssubsidie beschikbaar. Er is een unieke financiering van de complete rijopleiding van leerlingen met € 5.200 SOOB-korting. Daarnaast kan een leerbedrijf gebruikmaken van de subsidieregeling Praktijkleren. Per leerwerkplek is € 2.700 beschikbaar. STL helpt met het aanvragen van de subsidie. Tot slot is er een forse korting op het tarief voor de detachering van bbl-leerlingen tijdens de opleidingsperiode, exclusief voor SOOBcontribuanten. Dan blijft een zeer gering bedrag aan loonkosten over.”

Dan constateer ik toch dat een bbl’er geld kost.

“Ik vind dat een verkeerde benadering. Dan kom je in de sfeer terecht van: wat levert die leerling mij nu op? Meestal is het antwoord positief. De productiviteit van leerlingen is doorgaans al snel behoorlijk hoog. Maar waar het om gaat is: wat levert die leerling mij straks op als volwaardige kracht? Mensen zijn je kapitaal. Zie het als een investering in je bedrijf. Het overgrote deel van de leerlingen treedt in dienst bij het leerbedrijf en blijft er vele jaren werken. Ik ken leerbedrijven waarbij de huidige chauffeurspopulatie voor meer dan 30 procent uit ex-leerlingen bestaat. Klinkt ongelofelijk hè? Nee, die bedrijven hebben geen wervingsproblemen.”

Mag ik een ander bezwaar opwerpen? Begeleiding kost tijd.

“U zou eens bij een leerbedrijf moeten gaan kijken of naar een bijeenkomst van STL komen. De praktijk leert dat een planner of teamleider de leerling(en) begeleidt naast zijn normale werk en dat dit weinig tijd in beslag neemt. Daarbij is het grootste voordeel dat je de leerling kunt vormen tot een werknemer die perfect past binnen het bedrijf. Wat belangrijk is: je moet een begeleider hebben die het leuk vindt en er een uitdaging in ziet om jongeren te laten groeien. Gelukkig zijn die er volop. De praktijkbegeleiders die ik spreek, genieten ervan om zo’n jongere in korte tijd te vormen tot een medewerker die volwaardig meedraait.”

Hoe ondersteunt STL de leerbedrijven?

“We hebben het al over de financiën gehad. Maar we doen meer. We maken een voorselectie van geschikte leerlingen op basis van interesse, motivatie en achtergrond. We ondersteunen de praktijkopleiders in het bedrijf met praktische, effectieve cursussen. Daarnaast staat een adviseur Werk van STL het bedrijf terzijde bij de beroepspraktijkvorming van de leerling. Verder ondersteunen we de leerlingen, ook bij hun onderwijstaken, met een vaste begeleider van STL. En alle leerlingen krijgen van ons een arbo- en heftruckcursus aangeboden.”

Lopen bedrijven nog risico’s?

“Nee. De leerling is gedetacheerd bij STL. Het werkgeversrisico is voor ons. Administratieve lasten zijn er nauwelijks. Die nemen we ook over.”

Zijn er nog kleine lettertjes?

“STL is van en voor de transportsector. Wij zijn uitvoerder van het SOOB-fonds en hebben geen winstoogmerk. Ons doel is onder meer ervoor te zorgen dat de sector beschikt over voldoende, gemotiveerd en gekwalificeerd personeel. Dat doen we op allerlei manieren. De instroom bevorderen van bbl’ers is daar onderdeel van. Kleine lettertjes passen daar niet bij.”

Tot slot. Wat te doen als een ondernemer een bbl’er een leerwerkplek wil bieden?

“STL beschikt in elke regio over een goed ingevoerde adviseur Werk die leerlingen begeleidt, contact onderhoudt met de scholen en de bedrijven op alle mogelijke manieren ontzorgt. Die adviseur is voor bedrijven de perfecte vraagbaak en is bereikbaar via 088 2596116.”

1. Willem de Vries: “Ondanks de coronacrisis hebben we jongeren keihard nodig in de toekomst, vooral bbl’ers.”