Donderdag 2 april 2015
Integriteit loopt als een rode draad door de ontwikkelingen die gaande zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Het (nog beter) borgen van de voedselkwaliteit en -veiligheid staat hoog op de agenda. Door incidenten en fraude is het vertrouwen in de moderne voedselproductie in het geding. Maar ook de productsamenstelling ligt voortdurend onder vuur, ondanks de initiatieven die lopen. En er zijn toenemende eisen als het gaat om integer handelen, duurzaamheid, grondstoffen en de wijze van produceren. Al met al geen eenvoudige opgave voor de foodindustrie om antwoorden te vinden op de grote vraagstukken en de problemen van alledag. Voorwaarde nummer 1 om verder te komen, is de handen ineen slaan binnen zowel de foodindustrie als de gehele keten. Samen waarmaken, dus!
Ruim aanbod van actuele onderwerpen tijdens de parallelsessies
Volop interactie: proefsessies, debatten en workshops
Netwerken met collega’s Kennisaanbod op de informatiemarkt
Hoe gaan we de voorgenomen maatregelen van de Taskforce Voedselvertrouwen ook echt embedden?
Luister naar wat van de foodindustrie wordt verwacht en hoe we dit toekomstbestendig maken!
Welke eisen stelt de BRC aan fraudepreventie en hoe een vulnerability assessment uitvoeren?
Discussieer mee over de vernieuwde standaarden, de rol van toezicht en zelfcontrole!
Food Event 2015 zoemt in op de uitdagingen die er voor de foodindustrie liggen. Uitdagingen op het gebied van voedselveiligheid, gezondheid, duurzaamheid en een robuust systeem dat economisch tegen een stootje kan.
HIGHLIGHTS PROGRAMMA
Inspecteur-generaal Harry Paul belicht wat het veranderde beleid en werkwijze van de NVWA betekenen voor foodbedrijven
Hoor de toekomstvisie en het beleid in de komende jaren van de BRC t.a.v. fraude
Jumbo Supermarkten, Chocoladeproducent Baronie en andere ketenpartners vertellen hun ervaringen met een chain of custody
Pitches alternatieve eiwitten: de on(mogelijkheden) van alg, quinoa, insecten, eendenkroos en meer
Luister naar QA-managers over hoe zij hun vak kwaliteitsmanagement invullen
TNO, Wageningen UR en Albert Heijn vertellen de meest recente resultaten van project ‘Meervoudig formuleren’
Prijzen
VMT-abonnee € 495
Niet-abonnee € 595
Deze bijeenkomst bijwonen?
Eenvoudig inschrijven kan op 3 manieren:
1. Website: www.vmt.nl/foodevent
2. E-mail: congressen@mybusinessmedia.nl
3. Telefoon: (010) 289 40 08
Tot 1 maart nog eens € 100,- vroegboekkorting dus schrijf u nu in!
Hoe zorg je voor een chain of custody, een keten waarin elke schakel is geborgd?
Retail en foodbedrijven vertellen hoe zij samenwerken
Gezonde herformulering, hoe doe je dat?
Nieuws
6 Nieuws
6 Column: Veerle Rijckaert, Flanders’ Food
20 Ingrediënten
25 Technisch nieuws
33 Agenda
Technologie & Techniek
10 Doorbraaktechnologieën: De meerwaarde van innovatieve houdbaarheidstechnieken
30 Intelligent en digitaal
Marketing & Consument
14 Smullen van wormen
Wetgeving & Toezicht
17 Insecten eten: het is nog even wennen!
Ingrediënt & Product
18 Viskweek op eigen bodem
Voedselveiligheid & Kwaliteit
21 Nieuwe High Level Structure voor ISO-normen
22 Audits BRC 7 per 1 juli 2015
Duurzaamheid & MVO
26 Sectorpaspoort: MVO op maat
Economie & Bedrijven
28 Food Event 2015: Samen waarmaken
Nieuwe houdbaarheidstechnologieën en ICTtechnieken voor productie- en logistieke processen ontwikkelen zich gestaag. Innovatieve grondstoffen maken niet ongemerkt hun intrede. Productiesystemen evolueren. Duurzaamheid, een onderwerp dat hoog op de Europese agenda staat, blijft de rode draad in het voedingsverhaal. Redenen genoeg om hier vanuit verschillende perspectieven bij stil te staan in deze editie.
We zien de opmars van houdbaarheidstechnologieën, zoals pulserende elektrische veld-, microgolf- en koud plasmatechnologie. Ze bieden zonder meer interessante meerwaarden. Technische ontwikkelingen op het gebied van ICT en database zorgen op hun beurt voor slimme en effi ciënte productiesystemen en een oprukkende digitale bedrijfsvoering binnen het bedrijf. Niks ontsnapt aan de digitalisering, ook de productketen: van grond tot mond. De Voedselfabriek van de toekomst krijgt stilaan vorm. Welkom digitale revolutie!
Insectenproducten zijn sinds een half jaar een nieuwe categorie in het winkelschap. Ons land staat alvast een aantal consumeerbare insecten toe als nieuwe, alternatieve grondstof voor bijvoorbeeld tapenade en vleesvervangers. En dan zitten we ook nog met sluitende kringlopen. Een economische en ecologisch verantwoorde aquacultuursector is er door een duurzame en uitgekiende bedrijfsvoering. Door productie-integratie is het perfect mogelijk de kweek van baars met tomaat te verenigen.
Om voor KMO-bedrijven de drempel voor duurzaamheidsverslaggeving te verlagen, verschijnen nu al de eerste sectorpaspoorten. Afnemers in groot- en kleindistributie, de foodservice en de voedingsindustrie zien duurzaamheid steeds meer als een voorwaarde voor levering. De toekomst gaat het helemaal maken!
De Franse voedingsgroep Danone won voor haar vestiging in Rotselaar de ‘Investment of the Year Trophy’ tijdens de derde ‘Foreign Investment Trophy’, een initiatief van Flanders Investment & Trade (FIT). Met de Trophy wil FIT buitenlandse investeerders bekronen die het Vlaamse economische weefsel duurzaam versterken.
......................................................................................... www.danone.be
De overname van Obram versterkt Tetra Pak’s langetermijnvisie om voedsel veilig en overal beschikbaar te maken. Het past tevens in de doelstelling om de kennis en kunde verder uit te breiden en wereldwijd te kunnen aanbieden. Vanuit die visie deed Tetra Pak In de afgelopen jaren meer acquisities, zoals CPS (indampen en drogen), Damrow (kaasbereiding), Scanima (oplossen en mixen), Miteco (koolzuurhoudende dranken bereiding), Filtration Engineering en DSS ( ltratie).
.................................................................................... www.tetrapak.com
HelloFresh biedt nu ook in België een exibel lidmaatschap waarmee klanten wekelijks een box met gezonde recepten en alle bijbehorende verse ingrediënten thuisbezorgd krijgen. Ons land is aan de beurt na Australië, Duitsland, Groot-Brittannië, Nederland, Oostenrijk en Verenigde Staten.
.................................................................................... www.hellofresh.be
De Belgische chocolatier Fairy won tijdens de ISM met Cho’Clair de tweede prijs in de Innovation Awards. Deze prachtige gekleurde pralines in de vorm van een eclair zijn verkrijgbaar in 12 smaken. Ze zijn per stuk, per 4, 8 of 12 te koop. De 12 stuks zitten verpakt in een prachtig doosje, dat doet denken aan een juwelendoosje dat opengevouwen kan worden.
............................................................................ www.fairychocolates.be
De Nederlandse A-ware Food Group hee de Belgische roomproducent La Concorde overgenomen. De roomproducent blij opereren als een zelfstandig bedrijf. A-ware Food Group beschikt nu over drie zuivelfabrieken.
................................................................................... www.laconcorde.be
Ondertussen bestaat Flanders’ Food bijna tien jaar. Vandaag hebben we meer dan 320 enthousiaste ledenbedrijven. En dit aantal blijft groeien. Flanders’ Food werkt samen met meer dan 50 onderzoeksgroepen uit binnen- en buitenland in het kader van projecten. Samen met onze partners hebben we 56 projecten opgestart en meer dan 100 studiedagen en opleidingen georganiseerd met meer dan 7500 deelnemers… Zonder meer straffe cijfers.
Wat willen we hiermee bereiken? Flanders’ Food wil kennis bij de Vlaamse agro-voedingsbedrijven brengen, om de bedrijven te helpen innoveren en de agro-voedingsindustrie meer competitief, meer innovatief en duurzaam te maken. De toekomst heeft heel wat uitdagingen in petto en daar moeten we klaar voor zijn. Voor 2015 hebben we dan ook ambitieuze plannen. Zo zetten we dit jaar actief in op internationalisering. Concreet willen we de bedrijven in contact brengen met interessante, buitenlandse kennisinstellingen en betrekken bij Europese projecten. Daarnaast hebben we op vraag van de bedrijven ons projectaanbod uitgebreid. Onze medewerkers identificeren de noden en onderzoeksvragen van de bedrijven en stellen deze onderwerpen voor aan de kennisinstellingen. Op hun beurt pikken zij deze onderwerpen op en met Flanders’ Food worden marktgedreven projecten uitgewerkt en opgestart. Ook onze platformwerking (Platform Duurzaamheid, Kwaliteit en Evenwichtige Voeding) wordt verder uitgerold met studiedagen en netwerkactiviteiten. Via onze platformen komen de bedrijven in contact met inspirerende sprekers en belangrijke stakeholders en kunnen ze ideeën opdoen en aftoetsen, uitdagingen bespreken en samen met ons het onderzoek van morgen bepalen. U ziet, we zitten niet stil! Al onze diensten en activiteiten vindt u terug op onze website www.flandersfood.com.
Het Belgisch paviljoen op de wereldtentoonstelling tijdens Expo 2015 in Milaan legt de focus op duurzaamheid en mogelijke technieken en oplossingen voor de wereldvoedselproblemen.
FEVIA zal Food.be en de voedingssector promoten.
Communicatiemanager Nicholas Courant: “De doelstelling is de bezoekers een voorsmaakje te geven van de sterktes van Belgische voeding en ze naar de Food. be website te leiden.” De website wordt de komende maanden en jaren verder uitgebouwd tot een sterke verhalensite die aantoont wat die kwaliteit, diversiteit en innovatie juist inhouden. Na binnenkomst in het Paviljoen zullen op de Food.be schermen korte animaties te zien zijn die alvast een voorsmaakje geven van de diversiteit van Belgische voeding. Bezoekers worden confronteerd met minder bekende aspecten zoals het feit dat België de grootste exporteur van plant-based drinks in Europa is of dat in België de verschillende smaakculturen uit Europa samenkomen (de Noord- en Zuid-Europese tradities). In een tunnel worden zes thema’s uitgelicht: de typisch Belgische producten bier, chocolade, frietjes en maar ook de minder gekende Belgische succesnummers zoals sauzen, brood of diepvriesgroenten; landbouw, eetcultuur en gastronomie; expertise in voedselveiligheid; biotech-applicaties in de voedingsindustrieën en cleantech applicaties in de voedingsindustrie. Verder is er een ‘food lab’ ingericht met een heel eigen sfeer en aandacht voor de uitdagingen van de toekomst. Belgische
chefs (zoals e Flemish Kitchen Rebels) geven er ook kookdemonstraties. Een didactische zone informeert de bezoekers over nieuwe technologieën inzake voedselproductie, aquacultuur en entomofagie (consumptie van insecten).
..............................www.expo2015.org/en/participants/countries/belgium
om bier te drinken als vrouw. Dat blijkt alvast uit de grote bierenquête onder 1000 Belgische vrouwen tussen 25 en 54 jaar. Opvallend is dat de meeste vrouwen - óók zij die niet van bier houden – uitdrukkelijk zeggen dat bier even goed bij een vrouw past als bij een man (62%). Stellingen als ‘Het staat niet vrouwelijk om bier te drinken’ worden door 58% weggewuifd, en volgens 43% kan bier drinken best ver jnd zijn. Brouwerijen werken ook hard aan dat imago: zo wordt het gerstenat meer en meer in mooie glazen geschonken, bijvoorbeeld als aperitief op restaurant.
Meer dan 60% van de Belgische vrouwen vindt dat een biertje even goed bij hen past dan bij een man. Dat blijkt uit een enquête bij 1000 Belgische vrouwen in opdracht van VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing). Een derde van de vrouwen (33%) drinkt graag bier, en 17% voelt zich ronduit trots
Bierlover of niet, bijna alle ondervraagde vrouwen (89%) zijn er op het Belgische bier! Maar wat is nu het pro el van de bierminnende vrouw in België? Uit de VLAM-enquête komt naar voren dat zij volop van het leven geniet, sociaal is aangelegd en veel belang hecht aan gezelligheid. Bier drinken beschouwt ze als een lekker verwenmoment. Het liefst nipt ze in goed gezelschap van haar biertje, en het café is daarvoor de uitgelezen plek. Net geen 40% van de Belgische vrouwen nestelt zich minstens één keer per maand aan de toog. Daarmee ligt het cafébezoek bij vrouwen behoorlijk hoog in ons land.
Belgapom wil met Jams Bint campagne de Belgische frites op de wereldkaart zetten. De sector maakt zich klaar voor de wereldtentoonstelling in Milaan. De bedoeling het creëren van puur Belgisch imago voor de frietkotcultuur en Belgische frieten. Belgische ‘frietkotcultuur’ is erkend als immaterieel cultureel erfgoed. Iedere consument van de Belgischer friet moet ambassadeur worden.
“België is de grootste exporteur van diepvries in de wereld”, benadrukt Romain Cools, algemeen secretaris van Belgapom. “Nationale familie-groeibedrijven groeiden uit tot bedrijven op multinationaal niveau.”
Het Bintje is nog steeds de belangrijkste aardappelvariëteit voor de frieten. Het feit dat het Bintje in talloze frituren zorgt voor krokante sensaties, is dan ook een evidentie. Typische kenmerken zijn de textuur, de lichtgeelvlezige kleur en de hal ange lengte. Het Belgische grondgebied is bij uitstek geschikt voor de teelt van Bintjes, besluit Cools.
..................................................................................... www.jamesbint.be
Niet minder dan 17 Vlaamse landbouwonderzoeksorganisaties stellen binnen Agrolink Vlaanderen hun expertise en infrastructuur ter beschikking. De partners willen tot een betere afstemming, samenwerking en transparantie komen in het landbouwonderzoek.
De nieuwe samenwerkingsovereenkomst bevestigt en versterkt de interactie tussen de verschillende onderzoeksinstellingen, die elk vasthouden aan hun eigen autonome organisatie. Onder de gezamenlijke koepel worden meer dan 3000 werknemers verenigd, evenals een gezamenlijk omzetcijfer van meer dan 100 miljoen euro. “De nieuwe organisatie zal in de eerste plaats een aanspreekpunt zijn, waar elke stakeholder uit de agrosector terecht kan voor onderzoek en expertise: voor elke vraag een antwoord, voor elke uitdaging een geschikte partner. Daarnaast zal dit de synergie tussen ons als partners versterken, waarmee we op Europees onderzoeksvlak een geregelde deelname aan topprojecten hopen veilig te stellen”, zegt professor Nadine Buys, plaatsvervangend decaan van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de KU Leuven.
VAKBEURS voor industrieel onderhoud, shutdown technologie, asset management en productiebetrouwbaarheid
Registreer u op: www.easyfairs.com/maintenance-environment
Uw code: 167
En ontvang uw gratis badge!
Gelijktijdig met
Vijf Vlaamse traditionele producten met heel verschillende smaak dragen sinds kort het Vlaams erkenningslabel STREEKPRODUCT.BE: Vlaamse gerookte heilbot, Vlaamse opgelegde zure haring, Oudenaardse bierbollen, Vlaamse gerookte gedroogde hesp en lekkies (foto).
Het pallet van erkende Vlaamse streekproducten is zeer divers en de teller van het aantal producten staat intussen op 180.
Drie maal per jaar neemt de Beoordelingscommissie Vlaamse Streekproducten de erkenningsaanvragen voor traditionele Vlaamse streekproducten onder de loep. De uiteindelijke toekenning gebeurt door de sectorgroep Streekproducten van VLAM. Volgens VLAM zijn er nog steeds producten die nog niet op de lijst gureren en waarvoor een erkenningsaanvraag kan gebeuren.
Boerenbond betreurt het verlies aan uniform Europees beleid rondom genetisch gewijzigde organismen (GGO’s) en verwacht zonder twijfel heel wat problemen. Europa draait de klok terug. Elke lidstaat zal in de toekomst zelf kunnen beslissen of ze de teelt van GGO’s toelaat of niet.
Hernationalisatie van (een deel van) het landbouwbeleid bemoeilijkt volgens Boerenbond landbouwproductie en handel. In België betekent dit zelfs dat, door het feit dat landbouw regionale bevoegdheid is, Vlaanderen, Brussel en Wallonië een verschillend beleid kunnen voeren.
“Met de beslissing van vandaag vergroot Europa haar eilandpositie. Buiten de Europese Unie worden miljoenen hectaren GGO-landbouwgewassen geteeld. De beslissing die het Europees Parlement vandaag nam, zal Europa niet alleen nog meer isoleren maar het ook veel landbouwers en loonwerkers moeilijk maken om nog e ciënt en competitief te werken. Een te betreuren beslissing”, stelt Piet Vanthemsche, voorzitter Boerenbond. Dat een lidstaat de teelt van GGO’s niet lukraak kan verbieden is een magere troost. Lidstaten mogen de teelt niet verbieden op basis van milieu- of gezondheidsredenen. De goedkeuring door EFSA (European Food Safety Authority) gee immers voldoende garanties op dit vlak. Maar openbare orde, ruimtelijke ordening en sociaal-economische impact kunnen voor individuele lidstaten de basis vormen tot verbod op GGO-teelt op hun grondgebied. Een goed uitgewerkte coëxistentieregeling en transparante etikettering moeten de keuzevrijheid van boer en consument volgens Boerenbond garanderen. Natuurlijk is het ook nodig om behoedzaam met de teelt om te gaan. Maatschappelijke gedragenheid is een voorwaarde zonder dewelke de teelt van GGO’s niet kan. Het feit dat elke lidstaat en zelfs regio zijn eigen beperking kan opleggen, zal in de praktijk voor problemen zorgen. Denk maar aan boeren die actief zijn aan een grens met andere lidstaten of regio’s. En zo telt Vlaanderen wel wat boeren die teelten hebben aan de grens met buurlanden en/of Wallonië.
................................................................................. www.boerenbond.be
Tetra Pak
Tetra Pak benoemde de Fransman Charles Héaulmé (48) tot vice president Europa en Centraal-Azië. In deze positie is hij verantwoordelijk voor 55 landen, 43 sales offices, 13 productielocaties, 4.550 collega’s en 3,5 miljard euro omzet. Hij volgt Adolfo Orive op, die bij Tetra Pak verantwoordelijk werd voor Noord-, Midden- en Zuid-Amerika.
De Fransman Héaulmé werkt sinds 1999 bij Tetra Pak en bekleedde verschillende managementposities in Europa en Latijns-Amerika.
www.tetrapak.com
Nieuwe directeur Colruyt
Chris Van Wettere (54) is vanaf 1 maart de nieuwe algemeen directeur van Colruyt supermarkten. Hij volgt in die functie Frans Colruyt op. Van Wettere zal tijdelijk ook de rol van marketingdirecteur opnemen. Van Wettere was algemeen directeur van OKay, OKay Compact en Bio-Planet. Hij werkt al ruim dertig jaar voor Colruyt Group en stond eerst tien jaar in de verkoop bij Colruyt.
www.colruytgroup.be
‘Dagen zonder Vlees’ is geen pleidooi voor volledig vegetarisme, maar een gezamenlijke uitdaging voor duurzamere voedingsgewoontes. Dit is de boodschap van VIGeZ, het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie. Elke vegetarische dag bespaart gemiddeld 11 vierkante meter op de ecologische voetafdruk, 1000 liter water en 2 kilogram broeikasgassen. De campagne, die nog tot Pasen loopt, ‘Dagen zonder Vlees’ roept op om 40 dagen geen vlees en vis te eten. De campagne is vooral bedoeld om ons ervan bewust te maken dat we met wat minder vlees en vis onze ecologische voetafdruk kunnen verkleinen. België behoort tot de top -5 van landen met de grootste ecologische voetafdruk ter wereld.
Nieuwe houdbaarheidstechnologieën dragen bij aan duurzamere voeding en minder voedselverlies. Kwaliteit- en voedselveiligheidsverbetering zijn echter minstens even belangrijk. Doorbraaktechnologieën als pulserende elektrische velden, microgolven en koud plasma bieden interessante meerwaarde.
Pulserende elektrische velden (‘Pulsed Electric Field’) is een alternatieve technologie voor het pasteuriseren van producten. De techniek is inline inzetbaar. Een pulserend veld perforeert de microbiële cellen, waardoor deze niet meer verder groeien. Smaak, geur en textuur, maar ook de voedingswaarde blijven intact. Sterilisatie is mogelijk wanneer de productstroom is voorverhit op 70-80°C. Sporen worden zo gedood. Het Duitse Instituut voor Voedingstechnologie (DIL) ontwikkelde samen met het Duitse technologiebedrijf Elea een installatie met een vermogen van 80 kW en een capaciteit tot 5.000 liter per uur. Voor droge stof is op een bandbreedte van 1 meter een capaciteit mogelijk van 50 ton per uur. Voor een optimaal resultaat zijn vooral de veldsterkte, behandelingstijd, pulsfrequentie en de totale energiebelasting van belang. Geleidbaarheid, productsamenstelling en de zuurtegraad zijn de voornaamste productparameters die meespelen voor een optimaal proces. Voor een log 5 reductie (factor 100.000) van E. coli in ananassap (pH 3,3-5,2) volstaat een veldsterkte van 12,2 kV/cm en een speci eke energie van 137,4 kJ/kg.
legt uit: “Dankzij de PEF-behandeling gebeurt het snijden nu bij een optimale aardappeltextuur, met als extra voordeel een signicant lager breukpercentage (minder dan 0,5% breuk) voor de gesneden frietstaven tijdens de verdere verwerking.” Andere duurzaamheidswinsten zijn lager water- en energieverbruik. Ook leidt de pulserende elektrische velden-technologie tot een betere uitloging van suikers, kortere blancheer-, droog- en voorbaktijden en een lagere olieopname bij het voorbakken.
Pulsemaster levert onder de merknaam Conditioner een reeks industriële systemen met capaciteiten van 1 tot 50 ton per uur per aardappelverwerkingslijn. De apparatuur is daarnaast geschikt voor het verbeteren van andere droog-, snij-, pel- en persprocessen. Denk aan het drogen van paprika en druiven, het pellen en snijden van tomaten en het persen van groente en olijven. In de vleesverwerking leidt PEF-processing tot kortere tumbletijden.
Voor de aardappelverwerkende industrie is PEF een goed alternatief voor thermische voorverwarming. In 2014 lanceerde Pulsemaster een nieuwe generatie energiezuinige PEF-technologie, die inline wordt ingebouwd. De compactere, modulair opgebouwde pulsgenerator zorgt voor een meer evenwichtige pulsbehandeling. Kenmerkend zijn het robuust en hygiënisch ontwerp van het transportsysteem en de PEF-behandelkamer.
“Een PEF-behandeling van de aardappelen hee verschillende voordelen”, zegt directeur Mark de Boevere van dit bedrijf, gevestigd in het Nederlandse Bladel. Elektroporatie van de aardappelcellen maakt de rauwe aardappel zachter. Door vere ening van de structuurverschillen is het verwerken van aardappels een meer homogeen proces. Kwaliteitsverschillen door seizoenvariatie verkleinen hierdoor. A ankelijk van de aardappelvariëteit en het moment in het seizoen is de benodigde veldsterkte van 0,8-3,0 kV/ cm en de energieopname 0,2-1,5 kJ/kg.
Dankzij de technologie verbetert het snijresultaat van de aardappel, de oppervlakken zijn gladder. Het snijden vraagt 40% minder energie in vergelijking met niet-behandelde aardappelen. De Boevere
In de voedings- en verpakkingsindustrie bevinden de toepassingen van koude plasma als desinfectiemiddel van oppervlakken zich nog in de onderzoeksfase. Koud plasma ontstaat wanneer een neutraal gas – argon, helium lucht of stikstof – in een elektrisch veld wordt geïoniseerd. Door een cascadereactie leidt dit tot een grote hoeveelheid ionen, elektronen, reactieve deeltjes (radicalen), moleculen en soms ook UV-licht. De hoog-reactieve deeltjes doden micro-organismen en sporen af. Voordeel van de technologie is dat geen water of chemische middelen nodig zijn, waardoor geen residuen op het product achterblijven. De technologie is daarmee een duurzaam alternatief voor het gebruik van chloor, waterstofperoxide en perazijnzuur, maar ook doorstraling of intensief verhitten. Onderzoek bij Wageningen UR Food & Biobased Research toont aan dat Bacillus cereus en thermisch resistente sporen van Geobacillus stearothermophilus en chemisch resistente sporen van Bacillus atrophaeus met ten minste 4 log eenheden (99,99%) geïnactiveerd worden. In december vorig jaar verscheen hierover een artikel in Food Microbiology. Plasma’s op basis van lucht en stikstof zijn volgens de onderzoekers economisch voor toepassingen op bulkschaal. Wel moet goed worden uitgezocht welke sporen gevoelig zijn en of chemische of thermische resistentie de achilleshiel
‘PEF
is. Het vervolgonderzoek van Food & Biobased Research richt zich dan ook op het verder ophelderen van het werkingsmechanisme en op de opschaling van de technologie richting industrieel relevante schaalgroottes.
“Het op industriële schaal in buis verhitten van verpompbare producten door middel van microgolven, levert tal van kwalitatieve voordelen op ten opzichte van conventionele technieken”, weet Stijn Olyslaegers, bio-ingenieur bij Dymowave in Olen. De onderneming commercialiseert installaties met capaciteiten tot 5000 liter per uur. Polaire moleculen en ionen wekken in een snel wisselend elektrisch veld wrijvingswarmte op. Het veld verandert minder dan circa 2,45 miljard keer per seconde van richting. De vloeistof wordt volumetrisch opgewarmd en dus niet via oppervlaktewarmteoverdracht, zoals bij conventionele warmtetechnieken in platen- en buizenwarmtewisselaars. Het ontbreken van deze hete oppervlakken zorgt ervoor dat er minder vervuiling en verbranding aan het binnenoppervlak van de warmtewisselaars optreedt. Smaakafwijkingen worden voorkomen. Olyslaegers: “Ona ankelijke studies tonen aan dat bij pasteurisatieprocessen vegetatieve cellen veel e ciënter – bij lagere temperaturen en kortere verblijftijden – worden afgedood. De snelle en goed controleerbare opwarming, met verwaarloosbare interne temperatuurgradiënten, zijn hier zeker debet aan. Doordat de vooropgestelde pasteurisatietemperatuur sneller dan bij conventionele verwarmingstechnieken wordt bereikt, kan het product binnen een kortere bereidingstijd gekoeld worden. Dit komt de nutritionele kwaliteit ten goede.” Volgens Olyslaegers is het opmerkelijk dat met deze innovatieve technologie het vet- en zoutgehalte van vetrijke producten kan worden verlaagd zonder in te boeten aan smaak, textuur of houdbaarheid.
‘Resource efficiency’, ofwel optimaal gebruik van grondstoffen en productiemiddelen, is dit jaar het centrale thema tijdens de Anuga FoodTec, van 24-27 maart in Keulen. Optimaal gebruik van grondstoffen, energie en water staan bovenaan de agenda van de voedingsindustrie wereldwijd. Afval, afvalwater en vervuiling van het milieu moeten zo veel mogelijk worden voorkomen. Op 24 maart geeft prof. dr. Dietrich Knorr van EFFoST (European Federation of Food Science and Technology) ‘s middags een lezing over duurzame voedingssystemen en verwerking van voeding. Stefanie Hardtmann van Bühler AG vertelt over het drogen van de beste pastakwaliteit met een zo laag mogelijk energieverbruik. Namens het Fraunhofer Umsicht instituut gaat dr. Christophe Glasner in op het Europese programma Susmilk, herontwerp van de zuivelindustrie met het oog op duurzame melkverwerking.
Beursvloer evenementen
Op de beursvloer van de Anuga FoodTec vinden tal van evenementen plaats, waaronder de Robotik-Pack-Line, FutureLab en Live Labs.
Robotik-Pack-Line
Een cluster van meer dan tien bedrijven, waaronder CSB-System, MettlerToledo, Linde, Fanuc, Akon Robotics, toont dagelijks een werkende verpakkingslijn met robots, de Robotik-Pack-Line. Vegetarische producten worden volledig automatisch met behulp van robots verpakt in een grotere omverpakking. De robots pakken de geëtiketteerde producten zo efficiënt mogelijk in en allerlei controles van de verpakking vinden plaats.
FutureLab
Een internationaal team van studenten ontwerpt op het FutureLab producten en verpakkingen. Elke dag gaat het team een andere ontwerpuitdaging aan.
Internationale leveranciers van analyse-instrumenten en -systemen presenteren in Live Labs werkende analysesystemen. Diverse toepassingen worden gepresenteerd: van monstervoorbereiding tot en met de evaluatie van de analyseresultaten.
Tailormade vanaf 300 kg
Marinades (olie/vet)
De Korrel Beheer BV - Tolboomweg 16 - 3784 XC Terschuur - The Netherlands
T +31 (0)88 55 777 55 - F +31 (0)88 55 777 33 - info@dekorrelbeheer.nl - www.dekorrelbeheer.nl
Tijdens het productieproces komt perslucht direct of indirect in aanraking met het product. Onvoldoende behandeld kan dit tot onzichtbare vervuiling van het eindproduct leiden. Zorg voor de beste perslucht voor maximale bescherming van uw product.
Zuiverheid. Zekerheid. Veiligheid.
BEKO TECHNOLOGIES
For the quality of your compressed air
31-(0)165-320300
benelux@beko-technologies.nl
www.beko-technologies.nl
www.beko-technologies.be
Het winkelschap breidt zich uit met insectenproducten als alternatieve, duurzame eiwitbron. Terwijl Green Kow Company met een culinaire tapenade op de markt komt, introduceert Damhert Nutrition vleesvervangers. Belangrijk is dat de consument went aan de nieuwe productgroep. Uitdagingen waren smaak, textuur en kostprijs.
Insecten in voedsel is geen noviteit in Europa. Bekend is de casu marzu, een kaas uit Sardinië bereid met vliegenlarven. Een lokale tradi-
tie in de Noord-Italiaanse regio Carnia is het eten van de zoete krop van Zygaena dagmotten. In Duitsland en Frankrijk at men tot mid-
den twintigste eeuw meikeversoep. Ons land moet er sinds vorig jaar ook aan geloven. “Race om het eerste wormenproduct”, kopte De Standaard op 18 september. De tapenade van Green Kow Company lag de dag erna in de winkel. Vleesvervangers van voedingsspecialist Damhert Nutrition volgden snel. Uit marketingoverwegingen besloten beide ondernemingen om gemalen, gevriesdroogde (Damhert) of bevroren wormen (Green Kow) te gebruiken als ingrediënt in bestaande producten. De consument went zo aan insectenproducten. Zo bevat de Green Bugs tapenade, ook beschikbaar in een biologische variant Green Kow, niet meer dan 5% meelwormen. Het aandeel bu alowormen in de Insecta groenteburger, nuggets en schnitzel van Damhert is 14%. De overige ingrediënten in de producten zijn plantaardig. Alleen de merknamen van de producten verwijzen naar het nieuwe ingrediënt, dat duidelijk als insectensoort op het etiket staat vermeld.
Hoewel retailers insectenproducten als innovatief en belo evol omschrijven, is een half jaar na de introductie nog te vroeg om te spreken van een markttrend. Hoe de markt zich zal ontwikkelen, is nog ko edik kijken. Niettemin zijn de verwachtingen hooggespannen. Green Kow Company en Damhert Nutrition werkten jaren aan de ontwikkeling van hun productinnovaties. Volgens Clio Hendrickx, business & development mana-
ger bij Damhert Nutrition, en Damien Huysmans, oprichter en directeur van Green Kow Company, ligt de belangstelling voor groenteburger, nuggets en schnitzel en de tapenade boven de verwachtingen. Ze passen binnen de trend van duurzame voeding.
De verkoop van de Damhert-producten, vooral in de betere supermarkt, bedraagt gemiddeld rond de 1500 verpakkingen per maand verspreid over heel België. “De groenteburger scoort het best. Dit is immers een ‘basisproduct’, terwijl de schnitzel of de nuggets eerder periodiek op het weekmenu verschijnen”, weet Hendrickx. De verkoopprijs van de vleesvervangers varieert tussen 3,50 euro voor de groenteburger (2x 75 g) en 4,15 euro voor de Insecta schnitzel (2x 90 g). Tapenade staat minder vaak op het boodschappenlijstje van de consument. Momenteel verkoopt Green Kow Company vooral via Delhaize, verspreid over het hele land. De winkelprijs van de tapenade bedraagt
Voor de productie van bijvoorbeeld 1 kg buffalowormen volstaat 1,7 kg plantaardig voer en is de hoeveelheid water nihil. Het kweken van de wormen gebeurt in grote pvc-bakken in een laag maismeel. De wormen halen het vocht uit een appel of aardappel. Na zeven weken worden ze uit de mais gezeefd, gevriesdroogd en vermalen tot een farce voor de productie van het eindproduct. Een soortgelijk proces met vergelijkbare duurzaamheidsvoordelen is er voor de kweek van de meelwormen voor de tapenade.
Advies Voedselveiligheid van insecten bestemd voor humane consumptie, Wetenschappelijk Comité van het FAVV en College van de Hoge Gezondheidsraad, september 2014.
3,45 euro voor 145 gram. Hendrickx: “Vooral jongeren, waaronder jonge gezinnen, van de lee ijdscategorie 25-45 jaar met een gemiddeld tot hoger inkomen en consumenten die meer ecominded zijn, zien producten op basis van insecten echt als
diënt. “Ingrediënten als soja, tofu of tarwe voor veganistische producten worden reeds in grotere volumes wereldwijd geproduceerd, maar het aanbod aan ‘food grade’ insecten is nog vrij beperkt.” Terwijl Green Kow ervoor koos om te starten met een laag percentage insecten omdat anders het product te zwaar zou zijn, is Damhert vooral gaan schipperen met de hoeveelheid insect in het product. De grens was 14%. “Maatstaf was dat het product de prijs van een veggieburger niet mocht overstijgen.”
een duurzaam en ecologisch meer verantwoord alternatief voor de traditionele vleesen visproducten.”
Smaak primeert
“Omdat we een nieuw ingrediënt gebruiken, was de licht nootachtige smaak de grootste uitdaging”, zegt Huysmans over de productontwikkeling. “Bij de ontwikkeling werkten we samen met tweesterrenchef
Sang Hoon Degeimbre van L’Air du Temps. Zijn recept moest worden vertaald naar grootschalige productie.” Hendrickx wijst ook op de kostprijs van de insecten als ingre-
Aangezien Green Kow Company en Damhert Nutrition in ons land de grondleggers zijn van insectenproducten is het communiceren hieromtrent een heuse uitdaging. “We sluiten ons daarom aan bij talrijke netwerken rond entomologie binnen en buiten de industrie en de academische wereld”, besluit Hendrickx. Damhert wil tegelijkertijd een voortrekkersrol spelen in het informeren van de consument omtrent een correcte plek van insecten in onze voedingsdriehoek.
‘Het aanbod van ‘food grade’ insecten is nog beperkt’
GEA Refrigeration Netherlands is dé expert en marktleider in de industriële koudetechniek. Wij ontwerpen, installeren, optimaliseren en onderhouden koel- en vriesinstallaties. Deze installaties zijn oplossingen op maat, die tot stand komen door een professionele en prettige samenwerking tussen de klant en onze koeltechnische experts.
Warmtepompen
In bestaande koelinstallaties wordt tijdens het koelproces de onttrokken warmte vaak niet hergebruikt, vanwege het te lage temperatuurniveau. Deze ‘afval’ warmte komt daardoor in de atmosfeer terecht. Bij toepassing van een warmtepompsysteem kan deze restwarmte worden gebruikt als bron voor het warmtepompsysteem dat deze warmte opvoert naar een hoger en bruikbaar temperatuurniveau.
In toepassingen waar er sprake is van een gecombineerde behoefte aan koude en warmte, kan GEA Refrigeration helpen om de energiekosten substantieel terug te brengen.
Seminar
Wil je op de hoogte gehouden worden van deze seminars? Laat dat dan aan je GEA contactpersoon weten.
Vacatures
Wil jij ook werken bij de marktleider in de koeltechniek die altijd vooruit kijkt en meedenkt? GEA Refrigeration is altijd op zoek naar de beste mensen in hun vakgebied. Kijk voor een actueel overzicht van al onze vacatures op www.gearefrigeration.nl.
Een geharmoniseerd Europees standpunt over insecten als voedingsmiddel ontbreekt. Er is een aantal juridische hobbels. Zo is het de vraag of insecten als nieuw voedingsmiddel gezien worden en daardoor een toelatingsprocedure als zogenaamd novel food moeten doorlopen. Daarnaast zijn er onopgeloste juridische kwesties omtrent hygiënevraagstukken en vragen over het houden en kweken van insecten.
De Europese Commissie en in haar kielzog diverse lidstaten beschouwen insecten als een ‘nieuw voedingsmiddel’ in de zin van Verordening 258/97. Dat wil zeggen een voedingsmiddel waarvan het gebruik voor mensen op 15 mei 1997 nog niet gangbaar was in de EU en daarom onderworpen is aan de communautaire goedkeuringsprocedure alvorens het op de markt kan worden gebracht. Deze goedkeuringsprocedure hee als doel de consument te beschermen. Aangetoond moet worden dat het product geen gevaar oplevert voor de consument, dat de consument niet wordt misleid en dat consumptie niet schadelijk is.
België daarentegen hee al in 2011 – in afwachting van een Europese harmonisering van het statuut van insecten als nieuw voedingsmiddel – een meer genuanceerde positie ingenomen die beter afgestemd lijkt te zijn op de marktrealiteit. De Belgische overheid beschouwt insecten eveneens als ‘nieuw voedingsmiddel’, maar hee tegelijkertijd een lijst gepubliceerd met insectensoorten die zonder verdere vergunning op de markt worden getolereerd, op voorwaarde dat de voorschri en inzake de voedselveiligheid worden nageleefd. De lijst omvat tien insectensoorten (huiskrekel, bandkrekel, Afrikaanse treksprinkhaan, Amerikaanse woestijnsprinkhaan, morioworm, meelworm, bu aloworm, wasmotrups, rups van de kleine wasmot en rups van de zijdevlinder). De markttoelating geldt alleen voor volledige insecten. Voor ande-
re soorten en/of voedingsingrediënten geïsoleerd uit insecten is een Europese toelating verplicht. Daarnaast gelden de volgende regels: insectenkwekers die insecten (geheel of deels) in de handel brengen voor menselijke consumptie moeten geregistreerd zijn bij het FAVV en zij die werkzaam zijn in de verwerkingsen/of distributiesector moeten eerst worden toegelaten door het FAVV.
In een onlangs uitgebracht rapport kunnen volgens het FAVV de potentiële risico’s ‘grotendeels onder controle gehouden worden door het adequaat toepassen van de geldende goede hygiëne- en productiepraktijken tijdens de kweek en het in de handel brengen van de insecten’. Wel is volgens het FAVV ‘een verhittingsstap vóór consumptie essentieel evenals de vermelding van geschikte bewaar- en bereidingscondities op het etiket. Het etiket zou bijkomend een waarschuwing voor een mogelijk allergische reactie van personen allergisch aan zeevruchten en/of huisstofmijt dienen te bevatten.’
Kortom, insecten lijken potentieel interessant in de zoektocht naar alternatieve bronnen voor voedingseiwitten. Echter, er bestaat momenteel nog een hoop onduidelijkheid over de speci eke reglementering daarvan in Europa. Naar verwachting wordt aan de onduidelijke juridische situatie in de loop van 2015 een einde gemaakt door de aanneming van een nieuwe Europese verordening inzake nieuwe voedingsmiddelen, waarin deze ‘nieuwe voedingsmiddelen’ expliciet worden gede nieerd als ‘voedingsmiddelen op basis van dieren of delen van dieren, die zijn geïsoleerd uit dieren of delen van dieren of die zijn geproduceerd op basis van dieren of delen van dieren, met inbegrip van volledige dieren zoals insecten’. Omdat er nog weinig o ciële wetgeving bestaat op dit thema, is het nu tijd voor ondernemers om te lobbyen bij diverse regelgevende instanties.
‘Een geharmoniseerd Europees standpunt over insecten als voedingsmiddel ontbreekt’
Op 1 april start het Leuvense spin-off bedrijf Aqua4C in zijn nieuwe onderkomen de duurzame kweek van Omegabaars. Eind dit jaar is deze vis verkrijgbaar. De gesloten productie –200 ton op jaarbasis – is geautomatiseerd en geïntegreerd met een tomatenkwekerij. Een unicum volgens zaakvoerder Stijn Van Hoestenberghe.
Innovatie is troef bij Aqua4C in Kruishoutem. Door een duurzame bedrijfsvoering bij de kweek van Omegabaars – een geteel-
de baars die van nature in Australië voorkomt – willen de aandeelhouders bijdragen aan een ecologisch verantwoorde aquacultuursector.
Hoewel globaal de hel van de geconsumeerde vis gekweekt wordt, staat aquacultuur in België met een jaarproductie van 50 ton nog in de kinderschoenen. Dit ligt niet aan de beschikbare kennis en het wetenschappelijk onderzoek, weet zaakvoerder en bio-ingenieur Stijn Van Hoestenberghe. “Het knelpunt is economisch van aard. De investeringen in voldoende schaalgrootte voor de kweek van de vis zijn aanzienlijk, mede door de ecologische uitdagingen.”
Aqua4C verwacht een productiecapaciteit van 200 ton per jaar te realiseren en de totale investering in het nieuwe bedrijf bedraagt circa 3,5 miljoen euro. Vertrouwen in duurzame, lokaal geproduceerde, gezonde vis zorgde voor de nanciële inbreng van de aandeelhouders en de bank. Vlaamse en Europese subsidies van FIVA en EFMZV maakten de nieuwbouw mogelijk. Volgens de zaakvoerder zullen de eerste Omegabaarzen tegen eind van het jaar gele-
verd worden aan horeca en viswinkels en eventueel ook aan de vismijn. Later komen misschien de supermarkten aan de beurt. Chef-koks als Jeroen Meus en Toon Dierickx van sterrenrestaurant Arenberg, maakten de vis bekend bij het grote publiek.
Duurzaamheid begint bij de keuze van de locatie voor de kweek van de vissoort. “De Omegabaars is omnivoor en een echte scholenvis. Na een jaar weegt de vis gemiddeld 700 gram, het letgehalte van geleegde vis is 50%”, vervolgt Van Hoestenberghe. De vis scoort hiermee volgens de zaakvoerder beter dan zalm en kabeljauw, de meest gegeten vissoorten in België. “Een zalm doet er drie jaar over om 1,5 kg te wegen en een kabeljauw van 2 kg doet er nog een jaar langer over.”
Niet minder belangrijk is de grotendeels plantaardige samenstelling van het visvoer dat voor meer dan 95% uit granen en oliehoudende zaden bestaat. Van Hoestenberghe: “Voor de smaak voegen we een uitgebalanceerd nutritioneel pro el van algen en zeewieren toe. Het gaat niet op om voor aquacultuur vis te vangen en te vermalen tot vismeel voor de vissen. Volgens cijfers van de FAO wordt doorgaans in de aquacultuur 2,5 kg vis gevangen voor de productie van 1 kg kweekvis. Wanneer de geteelde vis van Aqua4C 700 gram weegt, gedood en schoongemaakt verkocht wordt, hee het
dier ongeveer 1 kg plantaardig voer gegeten. Van Hoestenberghe: “Door in onze systemen geen oppervlaktewater aan te wenden en geen vismelen of visolie in het voeder te gebruiken, garanderen we een maximale biosecuriteit van de vis.”
De 27 bassins (zie kader) voor kweek en groei van de vis zijn gevuld met vers opgevangen regenwater, dat voor hergebruik in een geavanceerd systeem wordt ge lterd en nabehandeld (UV-sterilisatie) alvorens het opnieuw naar de bassins gaat. “De hoeveelheid geloosd water bedraagt door onze intensieve ltratie niet meer dan 50 liter per vis!”, aldus Van Hoestenberghe. Uit het oogpunt van duurzaamheid en productie-integratie pompt een centrifugaalpomp het uitge lterde water naar een nabijgelegen tuinbouwbedrijf voor het besproeien van tomaten. Van Hoestenberg-
De 27 bassins in de productie zijn onderverdeeld in vier groottes, afhankelijk van het groeistadium van de vis. Per grootte zijn er zes vergelijkbare bassins. Daarnaast zijn er drie bassins voor de viskweek. De doorsnede is telkens 4,5 meter en de volumes lopen uiteen van 400 liter tot 40.000 liter. De diepte varieert tussen 50 en 180 cm. Het overbrengen van de vissen gebeurt via leidingen (tot 50 cm doorsnede) met behulp van speciale schroefcentrifugaalpompen, waardoor de vis niet beschadigd wordt.
he: “We vermijden zoveel mogelijk vervuiling van oppervlaktewater.” Op jaarbasis gaat het om ongeveer 15.000 m3. Een belangrijke kwaliteitseis is dat de vaste stoffen in dit water kleiner zijn dan 80 µm om verstopping van het sproeisysteem te voorkomen.
Andersom levert de tomatenkwekerij Tomato Masters enkele procenten van de
temperatuur, maar ook de kwaliteit van het water in de bassins en het water voor de tomatenserres.
elektriciteit die ze produceert in haar eigen 7,5 MW warmtekrachtkoppeling (wkk)installatie voor de pompen en beluchters van de bassins, de verlichting en andere elektrische apparatuur. De zaakvoerder van Aqua4C berekent deze hoeveelheid op 1000 MWh. De rest van de stroomproductie is voor eigen gebruik van de tomatenkwekerij en gaat grotendeels naar het elektriciteitsnet. De warmteproductie van de wkk-installatie is voldoende voor het verwarmen van de tomatenserres en het opwarmen van het water in visbassins tot 27°C. Voor een zo e ciënt mogelijke productie is de viskweek volledig geautomatiseerd. Er werken in totaal vier personen. Een geavanceerd netwerk van sensoren volgt de productie nauwgezet op en stuurt de processen zorgvuldig bij. Van Hoestenberghe wijst in het bijzonder op de beheersing van de hoeveelheid zuurstof in het water en de water-
Voor een duurzame kweek van de vis is het ltratiesysteem van het grootste belang. Het omvat een aantal mechanische trommelzeven en een reeks biologische ((de)nitri catie) lters voor de zuivering van het vooral door uitwerpselen vervuilde water. Een eiwitafscheider verwijdert het eiwit op de waterstroom en een UV-installatie steriliseert het schone water voor het kan worden hergebruikt in de visbassins. De waterrijke vuilwaterfractie die overblij uit het voorgaande proces gaat naar een opslagtank voor de na ltratie door middel van een bandzeef en vervolgens naar een natuurlijk percolatierietveld en vloeirietveld. Dit verschoond e uent met opgeloste mineralen gaat naar de tomatenserres. De vuilfractie wordt opgeslagen in een container en dient als meststof voor de land- of tuinbouw. De samenstelling is relatief gunstig. “Aangezien de Omegabaars een vegetarisch dieet hee , bevat het afvalwater minder natrium, maar meer fosfaat dan bij andere vissen. Plantenmateriaal hee meer gebonden fosfaat dat zich in water in orthofosfaat omzet. En dit is een zeer gunstige meststof voor tomatenplanten”, verduidelijkt Van Hoestenberghe. Gesloten kringlopen vormen binnen de aquacultuur van Aqua4C een belangrijk uitgangspunt.
‘De ecologische uitdagingen
Dolcia Prima is de merknaam voor caloriearme suiker allulose van Tate & Lyle. Allulose komt als natuurlijke suiker in kleine hoeveelheden voor in fruit en andere voedingsmiddelen.
Allulose hee dezelfde functionaliteiten als suiker, maar is 30% minder zoet. Het zorgt voor een bruine kleur bij het bakken en voor volume en textuur. Het kan ook het vriespunt verlagen bij de productie van diepvriesproducten. Het ingrediënt is dan ook goed bruikbaar in diverse producten, waaronder dranken, yoghurt, ijs en bakproducten. Tate & Lyle hee een gepatenteerd proces ontwikkeld om allulose te verkrijgen uit onbewerkte agrarische materialen. Op dit moment wordt in de Verenigde Staten allulose verkregen uit mais. Allulose werd voor het eerst ontdekt in tarwe en komt ook voor in jackfruit, vijgen en rozijnen en in producten als karamelsaus, ahornsiroop en bruine suiker.
Eiproductenproducent Lodewijckx introduceert een gepasteuriseerde, kant-en-klare, vloeibare pannenkoekenmix Cocovite op basis van verse eieren en lactose- en glutenvrije ingrediënten. De nieuwe Cocovite pannenkoekenmix ontwikkelde eiproductenproducent Lodewijckx in samenwerking met Food Pilot in Melle. Het product wordt op de professionele voedingsmarkt aangeboden, gericht op consumenten die intolerant zijn voor lactose en allergisch voor gluten. De Cocovite pannenkoekenmix wordt aangeboden in hersluitbare verpakkingen (1 en 10 liter) met een extra lange houdbaarheid dankzij het speciale pasteurisatie-procedé. De houdbaarheid na openen bedraagt zeven dagen in de koeling.
www.cocovite.be
Dutch Spices, fabrikant van allergenenvrije kruidenmixen, hee een nieuwe productlijn allergeenvrije marinades en sauzen. Hiermee is Dutch Spices het eerste en enige bedrijf in Europa dat droge kruidenmixen, marinades en sauzen aanbiedt die vrij zijn van de 24 allergenen uit de zogeheten LeDa-lijst. De LeDa-lijst is een gegevensverzameling over grondstoffen voor voedingsmiddelen die allergische reacties kunnen veroorzaken.
SoundyCandy van het Turkse bedrijf Toller Gida is als meest innovatief product gekozen door de bezoekers van de 45e editie van de zoetwarenbeurs ISM. Het snoepje zorgt voor een knetterende sensatie in de mond. Dit e ect wordt versterkt bij consumptie van een warme of koude drank. Tolga Erden is de uitvinder van de machine die de knettersnoepjes produceert. De in München opgeleide foodengineer vond knettersnoep als kind heel leuk, maar vond het jammer dat het e ect zo snel was uitgewerkt. Het was niet mogelijk om een groter snoepje te maken met het knettere ect. Erden hee nu de machine ontwikkeld en gepatenteerd waarmee het wel mogelijk is.
Beneo ontwikkelde als concept onder andere tandvriendelijk kindersnoep zoals kauwgom en chocoladesnoepjes. De tandvriendelijkheid is wetenschappelijk aangetoond met behulp van de pH-telemetrietest in de tandplaque. In de formulering is sucrose volledig vervangen door het koolhydraat Palatinose van Beneo. De producten zijn hierdoor niet alleen tandvriendelijk, maar ook volledig verteerbaar. Als enig tandvriendelijke, laagglycemische en volledig verteerbare koolhydraat is Palatinose een ideaal ingrediënt voor voedingsproducenten die nieuwe wegen willen inslaan op het vlak van kindersnoep. De gebruikelijke suikervrije formuleringen zijn volgens de ingrediëntenproducent minder gewenst omdat kinderen vooral nood hebben aan een evenwichtige energie uit koolhydraten.
De ISO 9001:2015 kwaliteitsmanagementnorm, die in september verschijnt, is gebaseerd op de nieuwe High Level Structure. Voor de eenduidigheid zullen voortaan alle ISOnormen, waaronder de ISO 22000 voedselveiligheidsnorm, hierop gebaseerd zijn. Voor gecertificeerde foodbedrijven kan dit betekenen dat er aan nieuwe eisen moet worden voldaan.
verantwoordelijkheid bij het management te liggen. De eisen zijn zo opgesteld dat er een duidelijke langetermijnvisie in het bedrijf moet zijn die gedragen wordt door de directie en die begrepen wordt doorheen de gehele organisatie. Wat betre de kwaliteitsdoelstellingen moet er vastgelegd worden wie wat wanneer zal doen en hoe de resultaten geëvalueerd zullen worden.
Nieuw is ook het begrip interested parties. Het bedrijf bepaalt welke belanghebbende partijen (stakeholders) er zijn en wat hun verwachtingen zijn. Het betre hier niet enkel leveranciers en klanten. Alle mogelijke partijen komen daarbij aan bod.
Het is nog niet precies duidelijk wanneer de nieuwe ISO 22000 voedselveiligheidsnorm wordt gepubliceerd. Voor de voedingsindustrie is het evenwel belangrijk te weten welke veranderingen op til zijn, op basis van de dra versie van ISO 9001:2015. Het voordeel van de High Level Structure (HLS) van ISO is de eenvoudigere integratie van verschillende managementsystemen, onder meer door de keuze voor eenduidige terminologie en de nities. Zo is er één denitie voor het begrip risico, geldig voor alle managementsysteemnormen onder de nieuwe HLS. Daarnaast gaat de HLS duidelijk in op de verbintenis die er moet zijn tussen het managementsysteem en de strategische doelstellingen (beleid) en uitvoerende processen van een organisatie.
In de uniforme HLS is – in vergelijking met
de huidige structuur – een aantal nieuwigheden opgenomen. Zo is er de letterlijke verplichting om de scope van het kwaliteitsmanagementsysteem schri elijk vast te leggen. Daarnaast is ook de term risicomanagement ingevoerd, voor de voedingsindustrie een bekend begrip. Het HACCP-plan is immers gericht op het beheersen van risico’s.
De verplichting van procesbenadering is nog een nieuw aspect. Dit houdt in dat het duidelijk moet zijn hoe de verschillende afdelingen binnen een bedrijf zijn gelinkt.
Een lijvig handboek met zware procedures is er niet mee gemoeid, de nieuwe norm pleit veeleer voor een pragmatische aanpak.
Ook het begrip leiderschap komt ter sprake. Er wordt afgestapt van de verplichte directievertegenwoordiger. Er komt veel meer
Er zijn ook oude begrippen geschrapt uit de norm, zoals preventieve maatregel, aangezien de term risicoanalyse wordt gehanteerd. Ook het onderscheid tussen document en registratie vervalt. De ISO-certi cering spreekt voortaan over gedocumenteerde informatie.
Wat is nu de impact van dit alles voor de bedrijven die gecerti ceerd zijn? Het hangt er vanaf in hoeverre het bedrijf de nieuwe begrippen hee geïmplementeerd. En dat is beslist geen sinecure. Hoewel de voedingsindustrie voornamelijk opereert vanuit risicoanalyse, zullen sommige ondernemingen wellicht stevig aan de bak moeten om aan alle eisen te voldoen.
BRC besloot voor het eerst om naast de definitieve BRC 7-norm een volledige guideline uit te geven. Hierin staat per normelement een uitleg over de insteek en de bedoeling van de paragraaf. Vanaf 1 juli 2015 zullen de eerste audits volgens de nieuwe norm plaatsvinden. De definitieve versie van de BRC 7-normen verscheen op 7 januari.
De grootste wijzigingen vanuit de BRC Global Standard for Food Safety issue 7, kortweg BRC 7, zijn direct gerelateerd aan de volgende onderwerpen: traceerbaarheid, authenticiteit en controle van etiket en verpakking.
Traceerbaarheid
Ona ankelijk van de keuze die wordt
gemaakt voor de wijze van leveranciersacceptatie en beoordeling, moet de traceerbaarheid altijd zeker gesteld worden. De drie mogelijkheden om een leverancier te accepteren zijn niet veranderd, de voorwaarden wel:
1. Acceptatie mag door een certi cering (bijvoorbeeld BRC of een andere GFSI erkende standaard);
2. Er mag een leveranciersaudit worden uitgevoerd;
3. Er mag gebruik worden gemaakt van een leveranciersenquête.
Bij gebruik van een certi cering zal de auditor dit zeker stellen door de traceerbaarheid te testen tijdens de certi ceringsaudit. Bij gebruik van een leveranciersaudit is in de norm toegevoegd dat deze audit moet worden uitgevoerd door een competente auditor. De guideline voegt hier aan toe dat de auditor training gehad dient te hebben in audittechnieken en kennis dient te hebben van het product, ingrediënt of te auditen proces. Deze audit moet met onder andere traceerbaarheid in de scope worden uitgevoerd.
Acceptatie met uitsluitend een leveranciersenquête mag nog steeds, maar alleen voor een laagrisicoleverancier. Het inschatten van een laagrisicoleverancier kan onderbouwd worden door de ervaring die bestaat met een leverancier. In de afweging zal de aard van de grondstof moeten worden meegenomen.
In normelement §3.9.3. staat benoemd dat dan voor acceptatie en elke drie jaar de traceerbaarheid zal worden geveri eerd. Dit kan door een traceerbaarheidstest. In de guideline staat een aantal concrete voorbeelden die voor BRC acceptabel zijn. Een gedetailleerde beschrijving van het traceerbaarheidssysteem vanaf de leverancier is ook al voldoende.
Als reactie op het paardenvleesschandaal (en andere bekende vervalsingen en vervangingen) zijn drie nieuwe paragrafen toegevoegd aan de BRC 7-norm op het gebied van authenticiteit:
1. §5.4.1. Er moet een proces in werking zijn om informatie te verkrijgen over bedreigingen. De auditor zal hierbij zoeken naar bewijs betre ende een systematische check en het proces dat de informatie, waar
Aan de nieuwe BRC-norm zijn twee zogenoemde fundamentals toegevoegd. Een fundamental is een zwaarwegende intentieverklaring in de BRC 7-norm. Bij niet voldoen aan een fundamental, wordt er geen BRC-certificaat verstrekt.
De eerste toegevoegde fundamental heeft betrekking op leveranciersbeoordeling van grondstoffen en is direct gerelateerd aan traceerbaarheid en authenticiteit.
De tweede nieuwe fundamental gaat specifiek over controle van verpakkingen en heeft direct te maken met de in dit artikel genoemde uitbreiding van de controles van de verpakkingen.
nodig, is gebruikt om actie te ondernemen.
2. §5.4.2. Een vastgelegde beoordeling van de kwetsbaarheid van (groepen) grondstoffen moet aantoonbaar zijn. In de guideline staat het doel van deze beoordeling en de mogelijkheden beschreven. Er staat onder andere een indeling van ‘Very High’ tot ‘Negligible’ beschreven. Bij ‘Very High’ staat benoemd dat, indien een recente melding is gedaan door de autoriteiten, er zeker gesteld moet worden dat de juiste producten worden ingekocht.
3. §5.4.3. Als er grondsto en benoemd zijn als een risico (voor vervalsing) zal het risico beperkt worden. Er worden zeven mogelijkheden benoemd om het risico te beperken. Analyse is daar maar één van, maar er zijn dus nog veel andere methoden om dit zeker te stellen.
De controles van verpakkingen (en speciek de informatie die de verpakking bevat)
zijn verder uitgebreid. In paragraaf 6.2.1. staat dat het proces om verpakkingsmaterialen aan te leveren aan de verpakkingslijn ervoor zal zorgen dat er nooit de verkeerde verpakking gebruikt kan worden. De ideale situatie ziet er als volgt uit: eerst de oude verpakking van de lijn, daarna de nieuwe
Het duidelijkste voorbeeld van het nut van deze guideline is te vinden onder normelement 6.4.3.
In de norm staat letterlijk: “The uncertancy of calibration shall be considered when equipment is used to assess critical limits.” In de guideline staat een voorbeeld waarmee duidelijkheid wordt gegeven. De kritisch gemeten grens moet worden gecorrigeerd met de afwijking van het meetinstrument dat wordt gebruikt. Als er een meetafwijking van 0,5 wordt geconstateerd, en de grens voor bijvoorbeeld pasteurisatie is gesteld op 72°C , zal er afkeur plaatsvinden bij een aflezing onder de 72,5°C.
verpakking naar de lijn. Als dat niet mogelijk is, is er de noodzaak van borging, zodat alleen het relevante verpakkingsmateriaal wordt vrijgegeven naar de lijn.
Een controle van de verpakkingslijn bij wisseling is vastgelegd (§6.2.2.) (De lijn is voldoende schoongemaakt en verpakkingsmaterialen van het vorige product zijn van de lijn verwijderd.) Deze controle is gewoonlijk de verantwoording van een leidinggevende. Dit en de manier van uitvoering zijn vastgelegd.
De momenten van controle zijn uitgebreid met een controle bij een nieuwe batch verpakkingsmateriaal en aan het einde van de verpakkingsrun (§6.2.3.) Er is een aantal voorbeelden als extra aandachtspunt benoemd in de guideline:
• Wanneer producten met een vergelijkbaar uiterlijk worden geproduceerd;
• Een product wordt verpakt in verschillende soorten verpakkingen;
• Wanneer de verpakkingen of etiketten erg op elkaar lijken, maar er wel verschillen in bijvoorbeeld allergenen of houdbaarheid zijn.
• THOMAS MARIËN •
Th. Mariën, Business Unit manager KTBA België, Antwerpen
Veiligheidssystemen van elobau
Permanente monitoring van alle input-signalen. Alles is onder controle! Deze veiligheidssystemen bieden u perfecte monitoring en evaluatie van diverse veiligheidsfuncties. Separate veiligheids-, en controle uitgangen, gecombineerd met de hoge standaarden PLe en SIL3, bieden maximale efficiency, betrouwbaarheid en flexibiliteit.
www.uw-opzichter.nl
Air Products introduceert het nieuwe Freshline Superfreshconcept. De nieuwe technologie combineert de voordelen van cryogeen vriezen en gasverpakken (MAP) om het versnelde bederf van diepgevroren levensmiddelen te vertragen nadat ze ontdooid zijn.
Dankzij dit nieuwe proces kunnen voedingsmiddelenfabrikanten en retailers de houdbaarheid en kwaliteit van gekoelde voedingsmiddelen verbeteren. Na ontdooien is de kwaliteit en houdbaarheid vergelijkbaar met gekoelde producten die verpakt zijn onder beschermende atmosfeer. Ook de uiterlijke kenmerken, de smaak en de textuur blijven dankzij de nieuwe technologie langer intact. Tests wijzen uit dat sommige voedingsmiddelen die het Freshline Superfresh-proces hebben ondergaan, zelfs een langere houdbaarheid hebben dan producten die met behulp van de traditionele MAP-technieken zijn verpakt. Voor alle geteste producten bleek bovendien dat ze, indien ze onder de juiste omstandigheden ontdooid werden, thuis weer veilig opnieuw konden worden ingevroren. Met Freshline Superfresh-oplossingen krijgen producenten van verse en ingevroren voedingsmiddelen een technologie in handen waarmee ze strategisch kunnen inspelen op vraag en aanbod van seizoensgebonden producten. Ze kunnen – met het oog op de toekomstige vraag – producten kopen wanneer ze beschikbaar, vers of goedkoop zijn. Deze producten kunnen ze vervolgens met behulp van de nieuwe technologie conserveren, opslaan en pas verkopen als er vraag naar is en er betere prijzen gevraagd kunnen worden.
.www.airproducts.be/superfresh
Gericke’s nieuwe batchmenger type GBM is een nieuw concept voor een universele batchmenger voor de voedingsindustrie. De nieuwe Gericke Batch Menger is een zogenoemde single peddelmenger voor e ectieve poeder- en mengoplossingen, gebaseerd op meer dan 100 jaar mengervaring van de Gericke Groep. De menger is volgens de fabrikant interessant door zijn prijsstelling, kwaliteit en prestaties.
De nieuwe standalone volledig roestvast stalen Sprint 2 voedselsnijmachine van Urschel combineert de ergonomie, het hygiënisch ontwerp en uitstekende snijtechniek van de Sprint voedselsnijmachine met het ontwerp van de Model G. De machine produceert gegolfde en platte schij es, reepjes, granulaat en blokjes. De in- en uitvoerhoogte van de machine zijn afgestemd op de gebruiker. Onder de productuitlaat is er 771 mm ruimte waardoor een standaard normwagen, mand of opvangbak er gemakkelijk onder past. Binnen het hygiënisch ontwerp is de snijzone volledig gescheiden van het aandrijfgedeelte. Het frame van ronde buizen en de schuine oppervlakken van RVS vergemakkelijken de reiniging en dragen bij aan een goede hygiëne. De scharnierende toegangsdeuren zorgen voor hygiëne en onderhoudsgemak.
Edan tekende een overeenkomst met het Britse Linkfresh So ware Limited voor de verdeling van Linkfresh, een nichespeci eke add-on voor de ERP-oplossing Microso Dynamics AX. Het automatiseringsbedrijf vervolledigt daarmee zijn aanbod voor middelgrote en grote bedrijven in de aardappel-, groenten- en fruitindustrie. Dankzij deze overeenkomst is de leverancier in staat de AGF-industrie één geïntegreerde totaaloplossing aan te bieden, die de exibiliteit en kracht van een standaard ERP-systeem (Microso Dynamics AX) combineert met so ware die inspeelt op de vereisten en pijnpunten in de sector (Linkfresh). Edan is de enige Microso Dynamics partner in België en Nederland die deze oplossing in de markt kan zetten.
Het onlangs verschenen duurzaamheidsverslag van aardappelbedrijf Pomuni is een pilootproject op basis van het MVOsectorpaspoort. Het ‘paspoort’ verlaagt de drempel voor het communiceren over de geleverde inspanningen op het gebied van MVO. Belgapom, de erkende beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel en -verwerking, was een van de initiatiefnemers van het paspoort.
GRI is de wereldwijde referentiestandaard voor duurzaamheidsverslaggeving, maar geldt vandaag als te algemeen, te omvangrijk en te complex. “Het is voor veel KMObedrijven niet evident om deze standaard te gebruiken”, zegt Nele Cattoor, adviseur duurzaamheid bij Belgapom in Brussel. Om die reden namen in de zomer van 2013 vijf sectororganisaties het voortouw om met behulp van een sectorpaspoort duurzaamheid in de voedingsindustrie meetbaar en aantoonbaar te maken. Belgapom was een van de initiatiefnemers, maar ook Fenavian (de vleesverwerkende nijverheid) en Fresh Trade Belgium (groothandel in groente en fruit) sloten zich aan bij het samenstellen van een MVO-sectorpaspoort.
Het aardappelverwerkend bedrijf Pomuni in Ranst trad vanuit Belgapom als een van de pilootbedrijven naar voor. Pomuni levert onder private label verse kwaliteitsaardappelen en diepgevroren aardappelpureeproducten aan Belgische en Europese retailers, groothandels en foodservices. Een
tweede pilootbedrijf was aardappelgroothandel Warnez. “Het project was voor ons een unieke kans voor het opstellen van ons
eerste duurzaamheidsverslag. We investeren al jaren in MVO maar waren hier nog niet eerder mee naar buiten gekomen”, zegt hrm-manager Nele Muyshondt van Pomuni. Vooral beschikbare tijd en capaciteit speelden parten. Muyshondt: “De laagdrempelige aanpak en externe begeleiding door MVO-consultant Anouk Van de Meulebroecke van Sliding Doors uit Brugge, sprak ons aan.”
De subsidie van het Europees Sociaal Fonds (ESF) speelde eveneens een belangrijke rol.
Muyshondt: “De marges in onze sector zijn laag. Gezien er geen precedenten van duurzaamheidsverslagen waren in de sector, gaf de ondersteuning vanuit ESF ons de tijd en de kans om uitgebreid te onderzoeken welke inhoud en aanpak het beste bij ons paste en onze maatschappelijke meerwaarde het beste weerspiegelde.”
Belgapom de nieerde samen met de stakeholders de duurzaamheidsthema’s en -prioriteiten. Boerenbond, Proefcentrum Aardappelteelt (PCA), Test-Aankoop, Vlaamse Overheid (departement Leefmilieu, natuur en energie) en ACV voeding zaten aan tafel met de drie bij Belgapom aangesloten bedrijven: Potato Masters, Warnez en Pomuni.
De thema’s zijn onderverdeeld naar aspecten die direct door het bedrijf zijn te controleren en door het bedrijf zijn te beïnvloeden richting leveranciers en klanten/afvalverwerkers. De aspecten werden geordend in de categorieën Economisch, Milieu, Arbeidsomstandigheden, Bijdragen aan de maatschappij, Mensenrechten en Productverantwoordelijkheid. Van de Meulebroec-
ke, consultant van Sliding Doors: “Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar de meest geschikte indicatoren voor het monitoren van de belangrijkste duurzaamheidsthema’s en het inzichtelijk maken van de realisaties. Het spreekt voor zich dat we rekening hielden met de GRI-richtlijnen.” Ze merkt nog op dat het sectorpaspoort niets oplegt. Bedrijven zijn vrij in de keuze van de thema’s en prioriteiten, alsook in de wijze waarop ze die concreet invullen. “We streven geen eenheidsworst na. Belangrijk is dat elk bedrijf zich terugvindt in de thema’s, maar zich ook voldoende kan onderscheiden.”
In het duurzaamheidsverslag van Pomuni worden in het bijzonder de thema’s aardappelkennis, productkwaliteit en eco-e ciëntie belicht door middel van de belangrijkste realisaties en de doelstellingen. Eco-e ciëntie hee betrekking op elke stap van het productieproces, vanaf het planten van de aardappelen tot en met het verpakken. Enkele aspecten van energieverbruik en monitoring horen daar eveneens bij. Zoals het optimaal aansturen van perslucht en het hergebruik van warmte. Een ander
voorbeeld is dat na reinigen en lteren afvalwater wordt hergebruikt als schoonmaakwater of voedingswater voor de stoomketel.
Betrokkenheid van de medewerkers is volgens Pomuni een van de belangrijkste troeven van het duurzaamheidsrapport. Verspreid over 25 pagina’s van het duurzaamheidverslag komen verschillende medewerkers aan het woord. Zo belicht de Group Crop manager het aspect van geoptimaliseerde beregening van de aardappelen. Een ander onderwerp is het gebruik van een elektronische aardappel die de schokken detecteert vanaf het telen tot en met het verpakken. Op basis van de analyse worden maatregelen getro en om kwaliteitsproblemen te voorkomen.
De operations manager brengt verslag uit over haar werkzaamheden om de productie draaiende te houden. Opleiding en coachen van (nieuwe) medewerkers komen eveneens aan bod, net als de vele contacten en samenwerking met collega’s op verschillende niveaus binnen de organisatie.
Strategische doelen voor de organisatie sluiten het duurzaamheidsverslag 2015 af. Onder de noemer, waarde creëren voor de aandeelhouders, vallen niet alleen het ontwikkelen van een tool voor het uniform meten van de kwaliteit van de aardappelen op alle sites en voor alle klanten, maar ook de ERP-rapportages voor het nemen van betere beslissingen. Wat de mobiliteit van de medewerkers aangaat, meldt het verslag het stimuleren van carpoolen en het etsgebruik naar en van het werk. De ultieme droom van Pomuni: op een dag goederen te transporteren over het Albertkanaal naar Ranst waar de onderneming is gevestigd. Last but not least blij het bedrijf inzetten op het stakeholderoverleg duurzamere voedingsketen.
De nieuwe fraudemodules van voedselveiligheidssystemen. Eisen aan het vet-, zout- of suikergehalte van producten. Retailers die MVO- en duurzaamheidseisen stellen als voorwaarde om te mogen leveren. Grondstoffen die schaarser worden en de (on)mogelijkheden van alternatieven. Het zijn allemaal actuele vraagstukken die foodbedrijven niet alleen, maar met de gehele keten moeten oplossen. Het Food Event, het jaarlijkse VMTevent voor managers in de foodindustrie, draagt onder de titel ‘Samen waarmaken’ de praktische handvatten aan.
dam reiken op het Food Event bedrijven handvatten aan voor het zo breed mogelijk in kaart brengen van factoren die de kwetsbaarheid van bedrijven voor fraude vergroten. Wat maakt producten kwetsbaar? Wat motiveert mensen om over de schreef te gaan? Ook zal de BRC zijn visie, beleid en eisen uit de eigen fraudemodule toelichten.
NVWA vertelt over werkwijze Toezichthouder NVWA hee een nieuw beleid geformuleerd met nieuwe toezichtsvormen. Kern hiervan is dat voor het borgen van de veiligheid van voedingsmidde-
Op de informatiemarkt van het Food Event wordt de vertaalslag gemaakt naar de praktijk via producten en diensten. Het paviljoen Voedselveiligheid, kwaliteit en (product)integriteit zoomt in op meten, testen en analyseren met de laatste ontwikkelingen in meet- en analysemethoden, testen, (laboratorium)diensten, adviezen en meer.
Managers, ervaringsdeskundigen, specialisten, collega’s, onderzoekers en anderen met speci eke expertise delen hun kennis tijdens het Food Event 2015 op 2 april aanstaande in Congrescentrum 1931 in Den Bosch, Nederland. Als deelnemer kunt u luisteren en leren, in gesprek of discussie gaan en ook actief participeren in een van de interactieve sessies.
Fraude
“Fraude is momenteel een actueel onderwerp”, stelt Hans Damman, VMT-projectredacteur voor het aandachtsgebied Voedselveiligheid. Belangrijke speler daarbij is de GFSI, die hiervoor eisen opneemt in hun Guidance Document dat voortaan Benchmark Requirement (versie 7) zal heten en begin 2016 verschijnt. WUR en VU Amster-
Nieuw op de informatiemarkt is het Theater Waarmaken. Hier worden twee lezingensessies gehouden en wel over ‘Voortgang in certificering en voedselveiligheidsstandaarden’ en ‘Ingrediënten voor een gezonde productsamenstelling’.
Meer weten over hoe uw bedrijf te profileren tijdens het Food Event? Neem contact op met Monique van Neutegem, m.neutegem@ mybusinessmedia.nl of Anneloes Veerman, a.veerman@mybusinessmedia.nl.
len voortaan een gezamenlijke inspanning wordt gevraagd van de industrie, retail en toezichthouder. Het uitwisselen van informatie, ook richting de consument, speelt daarbij een belangrijke rol. “Wat dat concreet inhoudt, licht Harry Paul, inspecteur-generaal van de NVWA, zelf toe op het Food Event. Het is de eerste gelegenheid waar individuele bedrijven en personen vragen hierover aan hem kunnen stellen”, aldus Damman.
Kwaliteitsmanager van het Jaar Nieuw element op het Food Event op het terrein van veiligheid en kwaliteit is de verkiezing Kwaliteitsmanager Food, waarmee VMT en partner NNK de aandacht willen vestigen op kwaliteitsmanagement. De door een jury genomineerde kanshebbers presenteren zich: Guurtje Kok (Perfetti Van Melle), Jan Moerland (Nedata) en Marjon Otten (J.S. Polak). Ook het publiek hee op deze dag een stem in wie uiteindelijk de prijs zal veroveren.
MVO-eisen retail
Zoals de retail productveiligheidseisen stelt aan foodbedrijven, vaak via certi caten, als voorwaarde om te mogen leveren, gebeurt dat inmiddels ook op het terrein van MVO en duurzaamheid. Keynote speaker Marjan Smit is expert op dit terrein. Vanuit haar organisatie SIM wordt in opdracht van de retail gecontroleerd of producenten hun MVO- en duurzaamheidsclaims wel waarmaken. “Smit deelt op het Food Event haar ervaringen. Een bijzonder waardevolle inkijk”, stelt VMT-redacteur Maurice de Jong, verantwoordelijk voor het aandachtsgebied duurzaamheid. Hij realiseerde in nauwe samenwerking met Smit ook een middagsessie over de chain of custody. “Hoe kun je een keten waterdicht maken, zodat de consument daadwerkelijk krijgt wat hij op basis van de informatie van de producenten verwacht te zullen krijgen? Denk aan claims ten aanzien van mensenrechten, duurzame landbouw alsook een eerlijke prijs. Op het Food Event maken we dit inzichtelijk via de case van de hazelnootsector. Jumbo Supermarkten vervult hier een voortrekkersrol om kinderarbeid uit te bannen en vertelt samen met ketenpartners over hun ervaringen”, vertelt De Jong enthousiast.
Ondanks dat in de voedselketens al op diverse terreinen wordt samengewerkt, is er kritiek te beluisteren. Zo adviseerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
(WRR) recent aan de overheid een ‘stoplichtensysteem’ voor zowel duurzaamheid als gezondheid en ook het instellen van een ‘vereveningsbijdrage’. De WRR noemde het ook opmerkelijk dat er aan suiker, vet en zout geen grenswaarden zijn gesteld, gezien de gezondheidsproblemen. “Al jaren een heet hangijzer in onze sector”, becommentarieert Carina Grijspaardt, hoofdredacteur van VMT, dit advies. “Wij zijn dan ook verheugd dat WRR-raadslid Gerard de Vries op het Food Event zelf de bevindingen komt toelichten en de foodindustrie te woord staat.”
Gezonde herformulering
Op welke wijze er concreet resultaat wordt
geboekt met zout-, suiker- en vetverlaging, is in de middagsessies te beluisteren. “Het project Meervoudig Herformuleren, gericht op de ontwikkeling van gezondere producten, is een voorbeeld van samenwerking tussen onderzoeksorganisaties, bedrijven, toeleveranciers en de retail”, licht Dionne Irving toe, die als VMT-redacteur verantwoordelijk is voor de aandachtsgebieden ingrediënten en technologie. TNO vertelt hoe reductie van zout en vet in snacks is te realiseren. Ook suikerverlaging en vezelverhoging in bakkerijproducten komt aan bod. Albert Heijn, een van de adviseurs in het project, gee in deze sessie zijn visie op gezonde herformulering.
Grondsto enrisico’s
De WRR deed ook uitspraken over de rol van de grondsto en in het huidige voedselsysteem. “Dit diepen we op het Food Event verder uit, want dit tre elk voedingsmiddelenbedrijf”, motiveert Grijspaardt. Eén sessie is gewijd aan sourcing en beheersing van de supply chain-risico’s van grondstoffen. Inkoopstrategen met een specialisatie en jarenlange ervaring in food verzorgen deze Masterclass grondstofrisico’s. Concrete cases belichten grondsto en als meel, vlees, kip en chocolade.
Dragons’ Den: eiwitten
Daarnaast focust een sessie op de mogelijkheden van een verschuiving van dierlijke naar plantaardige eiwitten. “Alg, quinoa, insecten, eendenkroos, enzovoort. Je hoort en leest er veel over, maar kunnen deze alternatieve eiwitbronnen de potentie waarmaken? We zoomen op het Food Event in op de technologische mogelijkheden, economische haalbaarheid en toetsen aan de novel food-wetgeving. Dit doen we interactief in de vorm van een Dragons’ Den”, waarmee de hoofdredacteur het dynamische karakter van Food Event onderstreept.
Kijk voor het volledige Food Event 2015-programma op www.vmt.nl/FoodEvent. Tot 1 maart geldt een vroegboekkorting van €100.
• JUDITH VERBEEKIntelligente en efficiënte productie zijn twee belangrijke drijfveren in de automatiseringsontwikkelingen binnen de voedingsindustrie. Twee managers van Objective International en Actemium delen hun visie over de Voedselfabriek van de toekomst. Digitale bedrijfsvoering en één centrale database zijn cruciaal.
Belgische voedingsbedrijven ondervinden dat hun marges onder druk staan door stijgende kosten van arbeid, grondsto en, energie en water. FEVIA waarschuwt dat de concurrentiepositie van de bedrijven in gevaar komt. De Voedselfabriek van de toekomst (F3, zie kader), het project van Flanders’ Food, Agoria en Sirris, brengt niet alleen oplossingen richting slimme automatisering en e ciënte productie (‘Smart Production’). De Voedingsfabriek van de toekomst omvat bovendien het digitaliseren van de volledige bedrijfsvoering (‘Digital Factory’) doorheen de volledige organisatie. ‘Smart Production’ en ‘Digital Factory’ zijn de automatiseringspijlers van F3.
Slim en e ciënt Productie- en utiliteitssystemen – voor energie- en waterverbruik – kunnen dankzij slimme automatisering niet alleen exibeler, maar ook e ciënter door meer inzicht in en een betere besturing van de processen. Het is mogelijk het gebruik van de resources te optimaliseren met behulp van inzicht in KPI’s voor energie-, water- en materiaalverbruik, opbrengst, maar ook de OEE (Overall Equipment E ectiveness).
Bert Sucaet, business development manager bij Objective International in Wichelen en Steven Deprez, business unit manager bij Actemium in Aalter, benadrukken dit. De Europese wetgeving voor een duurzame productie wordt bovendien steeds dwingender. Bedrijven of sectoren zijn verplicht aan te tonen dat ze voldoen aan de gestelde doelen voor het verbruik van grondsto en, materiaal, water en energie.
Sucaet en Deprez: “Digitalisering van de volledige bedrijfsvoering zorgt ervoor dat relevante product- en procesinformatie op tijd beschikbaar is bij de juiste medewerkers
binnen de organisatie. De informatie kan hierdoor sneller worden gebruikt voor de besturing van de productie- en bedrijfsprocessen.”
Centraal in de zogenoemde digitale fabriek staat de integratie van de logistieke systemen (ERP), de managementinformatiesystemen (MES) en de productiebesturing (SCADA-PLC of DCS) op de werkvloer. MES koppelt de logistieke besturing aan de productiebesturing. Binnen MES wordt bijvoorbeeld beslist en bijgehouden met welke procesapparaten de producten worden gemaakt, volgens welk recept en in welke volgorde. Relevante informatie uit het productieproces wordt via MES teruggekoppeld naar het ERP-systeem. Aanvullende MES-bedrijfsactiviteiten zijn kwaliteit-
1e pijler. Smart Production: productiesystemen kunnen flexibeler en intelligenter worden.
2e pijler. Digital Factory: digitaliseren van de volledige bedrijfsvoering zorgt ervoor dat de juiste informatie op tijd gekend is.
3e pijler. World Class World Class Manufacturing: productietechnologieën die de kwaliteit en houdbaarheid van de producten verhogen.
Bron: www.f-3.be
beheer (laboratorium-informatiemanagement), tracking en tracing, scheduling, voorraadbeheer (WMS), scheduling en onderhoudsbeheer.
Deprez ziet verregaande mogelijkheden van Big Data-analyses. Door het zoeken van relaties tussen enorme hoeveelheden product- en procesdata uit de verschillende automatiseringssystemen, neemt het inzicht in de productie- en bedrijfsprocessen alleen maar toe.
Centrale database
Een eerste en absolute voorwaarde voor de voedselfabriek van de toekomst is volgens Sucaet en Deprez een centrale database – aangeduid als ‘single point of truth’ – gekoppeld aan alle automatiseringssystemen in een onderneming tot op de werkvloer. Alle installaties, ook de periferie rondom de productie, kunnen dan automatisch dezelfde data gebruiken voor de speci catie van het product of het proces. De productde nitie in de database groepeert de speci caties, parameters en de kennis knowhow om een artikel te produceren: ingrediënten, verpakkingsmateriaal, maar ook machine-instellingen en werkinstructies. Gegevens en wijzigingen hoeven
maar één keer te worden ingevoerd, bijvoorbeeld via ERP of MES. Dat is niet alleen eciënt, maar voorkomt ook fouten.
Dankzij de internationale ISA 95-standaard is de integratie vanaf ERP tot en met de productiebesturing geen issue voor automatiseerders. Volgens Sucaet en Deprez vraagt nu de integratie van data uit de periferie (debietmeters, druksensoren, controlewegers, metaaldetectoren, codeerders, etiketprinters, enzovoort) in de productieautomatisering alle aandacht van de automatiseerders. Dit is nu maatwerk. “Elke leverancier hee zijn eigen protocol voor zijn randapparatuur”, weet Sucaet. “Het ontbreekt aan een standaardprotocol.” Hij ziet vooralsnog geen initiatieven op dit terrein. Hij wacht op de doorbraak van nieuwe web- en communicatietechnologieën die
Deprez: “Nog steeds zien we in de praktijk tal van toepassingen waarbij klanten om diverse redenen niet voor bussystemen kiezen.”
het straks mogelijk maken machines, goederen en onderdelen met elkaar te laten communiceren. Een uniek platform/protocol op het laagste automatiseringsniveau is volgens Deprez verre toekomst. Hij baseert zich op initiatieven hierrond uit het verleden zoals Pro bus van twintig jaar terug.
Afrondend benadrukken Sucaet en Deprez nog dat de transparante informatieketen zich niet beperkt tot het voedingsbedrijf, maar de hele productketen moet omvatten. Externe informatie uitwisselen met afnemers en leveranciers is van het grootste belang voor de verdere ontwikkeling van de voedingsindustrie. Dit kan al vanaf de product-, productieen/of procesontwikkeling. Dit is een logisch vervolg op de ketensamenwerking tussen telers en kwekers en het voedingsbedrijf, maar ook met de retailers. Als verwerkers vervult het voedingsbedrijf een sleutelrol. Sucaet legt uit dat voedingsbedrijven zo ver mogelijk terug in de productketen moeten kunnen gaan, omdat de consument daar om vraagt. Consumenten –zij zijn de laatste schakel in de productketen –stellen steeds meer vragen over de kwaliteit en de herkomst en behandeling. Waar komen de boontjes vandaan? Welke meststo en en insecticiden zijn gebruikt bij de teelt? De consument is een pak kritischer geworden.
fabriek• YVES DE GROOTE • Steven Deprez: “De transparante informatieketen moet zich niet beperken tot het voedingsbedrijf.” “Elke leverancier van periferie heeft zijn eigen protocol voor zijn randapparatuur”, weet Bert Sucaet. Foto: Actemium Voedingsbedrijven ondervinden dat hun marges onder druk staan door stijgende kosten van arbeid, grondstoffen, energie en water. Foto: Objective International Foto: Actemium
Wilt u communiceren met (mede)beslissers in de voedingsindustrie in België?
VMT Food is het nieuwe vakblad voor en over de voedingsindustrie in België. VMT Food verschijnt 4x per jaar. De nieuwsbrief verschijnt wekelijks.
Doelgroep en oplage
Met VMT Food bereikt u 5.000 directeuren/ managers van ondernemingen in het hart van de voedingsindustrie. Professionals op het gebied van quality assurance, productie, marketing en sales, inkoop, R&D en productontwikkeling.
Neem contact op met: Monique van Neutegem, 0031 10 289 40 72 / 0031 6 50 44 94 02
m.neutegem@mybusinessmedia.nl
Anneloes Veerman, 0031 10 289 40 66 / 0031 6 12 70 70 14
a.veerman@mybusinessmedia.nl
WestVlaanderen OostVlaanderen
Antwerpen Vlaams-Brabant Limburg
De internationale voedingstechnologievakbeurs Anuga FoodTec in Keulen vertegenwoordigt de gehele productieketen. De beursvloer van 121.000 m2 (hal 4-10) is onderverdeeld in de sectoren: voedselverwerking, voedselverpakkingen, voedselveiligheid en Services & Oplossingen. Het aantal exposanten bedraagt 1500, uit een veertigtal landen. De organisatie verwacht 43.000 bezoekers uit 130 landen wereldwijd. Gelijktijdig met de beurs is er een bijzonder uitgebreid congresprogramma, terug te vinden op de website.
Datum: 24-27 maart, Locatie: Koeln Messe, Keulen (De)
VMT organiseert in nauwe samenwerking met de FNLI, Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie, het Food Event in Den Bosch. Ook de Belgische voedingsindustrie kan mee debatteren over uitdagingen die de gehele keten aanbelangen, zoals voedselveiligheid, gezondheid, duurzaamheid en de grondstofvoorziening. Bedrijven in Nederland, België en andere Europese landen worden met vergelijkbare vraagstukken geconfronteerd. Vanuit het thema Samen Waarmaken gaan sprekers uit Nederland en België tijdens Food Event dieper in op de voornaamste vraagstukken.
Datum: 2 april, Locatie: Congrescentrum 1931, Den Bosch (NL)
www.vmt.nl/foodevent
Om levensmiddelenproducenten te informeren over de wijzigingen die er met de BRC 7 norm aan komen, organiseert
KTBA België diverse workshops in Gent en Antwerpen. Deze geven een overzicht van de wijzigingen zoals die door het British Retail Consortium zijn aangekondigd. De verschillen tussen BRC 6 en BRC 7 zullen helder uiteen worden gezet en praktische handvatten worden aangereikt.
Data: 7 april, 19 mei, 18 juni. Locaties: Antwerpen, Gent
.www.brc7.nl/workshop-brc-7
24-27 maart Anuga FoodTec, Keulen (De)
26 maart Experimenteel Ontwerp - Het trial & error tijdperk is voorbij!', Melle
31 maart LabAutomation, Den Bosch (NL)
2 april Food Fraud - Hoe gaan we de strijd aan?, Melle
2 april
VMT Food Event: Samen waarmaken!, Den Bosch (NL)
7 april BRC 7 update en guideline, Antwerpen, Antwerpen
7 april BRC 7 update en guideline, Gent
20-23 april Voedselindustrie vakbeurs Djazagro, Algiers (Algerije)
21 april Duurzame palmolie een 'must have', Maarssen (NL)
21-23 april Seafood Processing Global, Brussel
23 april Verdienen met MVO, Woerden (NL)
23 april
Kick-off Flanders' Food Platform Evenwichtige Voeding, Affligem
29 april Praktijkdag Microbiologie, Amsterdam (NL)
6-8 mei Indumation, Kortrijk
19 mei BRC 7 update en guideline, Gent
19 mei BRC 7 update en guideline, Antwerpen
26 mei Flanders' Food Platform Duurzaamheid
18 juni BRC 7 update en guideline, Antwerpen
18 juni BRC 7 update en guideline, Gent
VMT Food is hét nieuwe mediaplatform voor de voedings- en drankenindustrie in Vlaanderen, België. VMT Food is een betrouwbare informatiebron voor directieleden en management op het gebied van quality assurance, productie, marketing en sales, inkoop, R&D en productontwikkeling. VMT Food verschijnt vier keer per jaar en is een uitgave van MYbusinessmedia.
Redactieadres (België)
Gemeenteplein 43-1
8300 Knokke-Heist
E redactie@vmtfood.be
I www.vmtfood.be
Uitgever
Suzanne Wanders
T +31 (0)10 - 2894017
E s.wanders@mybusinessmedia.nl
Hoofdredactie (Nederland)
Carina Grijspaardt-Vink
T +31 (0)10 - 2894065
E c.grijspaardt@mybusinessmedia.nl
Adjunct-hoofdredactie (België)
Yves De Groote
T +32 (0)50 - 623520
E redactie@vmtfood.be
Redactie
Philip Willaert
E redactie@vmtfood.be
Eindredactie
Marjolein Spek
T +31 (0)10 - 2894007
E m.spek@mybusinessmedia.nl
Met medewerking van: AGORIA, FAVV, FEVIA, Flanders’ FOOD, Food Pilot, ILVO.
Media-adviseurs
Monique van Neutegem
T +31 (0)6 - 50449402
E m.neutegem@mybusinessmedia.nl
Anneloes Veerman
T +31 (0)6 - 12707014
E a.veerman@mybusinessmedia.nl
Marketing
Kathelijne Koster
T +31 (0)10 - 2894013
E k.koster@mybusinessmedia.nl
Vormgeving
Colorscan bv, Den Haag
Druk
Drukkerij Roelofs, Enschede
Abonnementen
Voor vragen over abonnementen, bezorging en/of adreswijzigingen, kunt u bellen met onze Klantenservice. Tel: +31 (0)10 289 40 08. E-mail: vmt@mybusinessmedia.nl.
MYbusinessmedia BV, VMT food, Postbus 8632, 3009 AP Rotterdam
Introductie jaarabonnement
€ 49,- (i.p.v. € 79,-)* *prijzen zijn excl. 6% BTW en € 3,95 administratiekosten. Jaarabonnementgeldt tot wederopzegging.
Nieuwsbrief
Wilt u de gratis wekelijkse e-mailnieuwsbrief ontvangen? Aanmelden: www.vmt.nl/nieuwsbrief
MYbusinessmedia
Essebaan 63 c
2908 LJ Capelle a/d IJssel
Postbus 8632
3009 AP Rotterdam
Nederland
ISSN 2352-5924
Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm. Publicaties geschieden uitsluitend onder verantwoording van de auteurs. Alle daarin vervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd. De auteurs aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden.
De voedingsindustrie in België hee alle redenen om content en trots te zijn. Zij is de grootste industrie van het land. Bovendien groeien omzet, export en werkgelegenheid. Belgische producten genieten wereldfaam. Reden genoeg voor een nieuw vakmagazine speciaal gericht op België:
VMT Food
Word ook abonnee van VMT Food en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de voedingsmiddelenindustrie.
in de voedings-, genotmiddelenen drankenindustrie in Nederland en België. Weten wat er speelt zorgt ervoor dat u snel kunt inspelen op de ontwikkelingen.
VMT Food helpt daarbij door het bieden van actueel nieuws, trends en ontwikkelingen uit de markt. Ook biedt VMT Food u inspiratie en oplossingen van vakcollega's.
Wilt u een abonnement afsluiten? www.vmtfood.be/Abonneren
Wilt u op de hoogte zijn van het laatste nieuws uit de foodbranche? www.vmtfood.be/Nieuwsbrief
Zorg dat u klaar bent voor BRC 7 en train uzelf met de KTBA FoodCampus workshop BRC 7.
Tijdens deze workshop wordt een uitgebreide praktijkvertaling van de BRC 7 norm en de uitgebrachte Guideline behandeld. U krijgt praktische handvatten aangereikt om de nieuwe norm soepel te implementeren in uw organisatie.
In de workshop komt o.a. aan bod:
Aanpak inkoop frauduleuze partijen
Leveranciersbeoordeling
Verpakker en producent
Ambient High Care
Traceerbaarheid
BRC Excellent
BRC all in one
BRC en etikettering
Extra workshops in april, mei en juni
Kijk snel op BRC7.eu voor data en inschrijven
U bent van harte welkom deel te nemen aan de workshop BRC 7
De workshop duurt circa 2,5 uur en kan gevolgd worden in ochtend of in de middag. Kijk voor meer informatie op www.brc7.eu en schrijf u in!
7.eu
Vertrouwen en innovatie door certificering
DNV GL is wereldwijd de vertrouwde certificeringspartner voor organisaties actief in alle domeinen van de samenleving. Een certificaat van DNV GL staat voor integriteit, verbetering, duurzaamheid en innovatie.
DNV GL heeft de nodige expertise op het vlak van kwaliteit, veiligheid, milieu, MVO, KMO Portefeuille, NEN-EN 1090, informatiebeveiliging, voedselveiligheid en sectorspecifieke onderwerpen om uw partner in certificering, auditing en training te zijn.
Auditeren van voedselnormen
ISO 22000, FSSC 22000 Food, FSSC 22000 Packaging, BRC Food, BRC-IoP, BRC S&D, IFS Food, IFS Logistic, IFS Broker, GMP+, FAMI-QS, HACCP
www.dnvba.be
Contacteer ons vrijblijvend voor meer info + 32 3 206 65 30dnv.certificationbelgium@dnvgl.com
SAFER, SMARTER, GREENER
