Onze onderneming zit sinds langere tijd in zwaar weer, met veel bezuinigingen tot gevolg. De coronacrisis betekent opnieuw een klap voor de onderneming. De bestuurder wil met de ondernemingsraad in overleg over een versobering van de arbeidsvoorwaarden. Hij stelt voor dat alle werknemers verplicht 10% van hun normale salaris inleveren en heeft ons om instemming gevraagd. Wij voelen ons als or erg onder druk staan en weten niet goed wat onze positie is. Kan jij ons adviseren?
#durftevragen
ANNETTE TERPSTRA IS WERKZAAM ALS ADVOCAAT BIJ SPRENGERS ADVOCATEN, UTRECHT.
#Loonoffer J
ullie werkgever wil de arbeidsvoorwaarden van de
de wetsgeschiedenis volgt namelijk, dat de primaire ar-
werknemers wijzigen, en nog wel de meest belang-
beidsvoorwaarden tot het terrein van de vakbonden beho-
rijke arbeidsvoorwaarde: het salaris. Dat is nog niet
ren en de ondernemingsraad geen instemmingsrecht
zo eenvoudig.
heeft. Dat is anders bij het wijzigen van bijvoorbeeld een bonussysteem of een aanpassing van de winstdelingsre-
Als uitgangspunt geldt namelijk dat een werkgever de in-
geling. De bestuurder heeft in jullie geval dan ook ten on-
stemming van de werknemer nodigt heeft voor het wijzi-
rechte een instemmingsverzoek neergelegd bij de onder-
gen van arbeidsvoorwaarden. Indien de werknemer niet
nemingsraad.
instemt, dan kan de werkgever deze wijziging alleen doorvoeren indien hij een redelijk voorstel doet dat de werkne-
Jullie kunnen als ondernemingsraad ervoor kiezen om het
mer naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet
instemmingsverzoek terug te sturen aan de bestuurder en
kan weigeren. Dat is ten aanzien van een loonoffer niet
hem te verwijzen naar de vakbonden. De ondernemings-
snel het geval.
raad kan er echter ook voor kiezen om juist het overleg met de bestuurder aan te gaan, het instemmingsverzoek in
Uit de rechtspraak blijkt dat het voor een werkgever vrijwel
behandeling te nemen en daarop te reageren. Dit formele
onmogelijk is om het salaris te verlagen zonder instem-
overleg geeft de ondernemingsraad de kans om bijvoor-
ming van de werknemer. Dit heeft ermee te maken dat het
beeld een alternatief plan te ontwikkelen en om te overleg-
salaris gezien wordt als de belangrijkste arbeidsvoorwaar-
gen over zo een ingrijpend onderwerp als een loonoffer.
de. Het is een primaire arbeidsvoorwaarde Dat is ook lo-
Indien jullie niet instemmen met het voorstel zal dat de
gisch, omdat werknemers hun bestedingspatroon nu een-
positie van jullie collega’s verder versterken. Omgekeerd
maal hebben aangepast op het salaris. Een verlaging van
geldt niet, dat een instemming van de ondernemingsraad
het salaris kan ertoe leiden dat werknemers in de knel ko-
ertoe leidt dat de collega’s gebonden zijn aan een loonof-
men. Loonoffers zullen dan ook in beginsel vrijwillig moe-
fer. Hun individuele instemming is altijd nodig. Maar uit
ten zijn.
de praktijk blijkt dat het standpunt van de ondernemings-
De ondernemingsraad heeft op grond van de wet geen rol
raad zowel formeel als informeel van grote betekenis kan
bij een wijziging van de primaire arbeidsvoorwaarden. Uit
zijn.
30/
oktober 2020
