LUUK VAN DER WEIJST

Districon, senior consultant

Vrijwel geen warehouseproject meer zonder automatisering

In het eerste halfjaar waren de offertes voor automatische systemen in warehouses nog hoog en de orderportefeuilles goed gevuld. Maar inmiddels is een voorzichtige kentering waarneembaar. Bedrijven trappen op de rem wat betreft grote investeringsprojecten.

Het is bijna niet meer voor te stellen, maar aan het begin van 2022 ontdeden we ons nog van de naweeën van de coronacrisis uit 2020 en 2021. De lockdowns hebben aanzienlijke negatieve gevolgen gehad voor bijvoorbeeld de reissector, de horeca en de culturele sector, maar ook voor de winkelstraten die sindsdien behoorlijk leeggelopen zijn. Anderzijds waren er sectoren waar een groot opslingereffect opgetreden is, zoals bijvoorbeeld de foodretail, e-commerce en pakketdistributie. Een ‘noodgedwongen’ forse verschuiving van bricks naar clicks. De directe gevolgen hiervan waren overvolle magazijnen door een verstoorde leverketen en een forse personeelscrisis in de logistiek, zowel in de dc’s als in het transport. En dat was te merken. Gebrek aan logistieke medewerkers was dit jaar het dominante thema in heel veel directiekamers.

Meer variatie in automatisering

Voor vrijwel alle logistieke bedrijven is hierdoor de behoefte aan verdere automatisering en robotisering in de dc’s bijna een no-brainer geworden. Er is geen project te vinden waar niet op z’n minst serieus gekeken wordt naar ASRS-opslag, shuttle- systemen, Autostores, goods-to-personpicking, sorteersystemen, AGV’s en AMR’s. Met name deze laatste soort, Autonomous Mobile Robots, hebben het afgelopen jaar een enorme vlucht genomen. Aan de weg timmeren nieuwe Europese en Amerikaanse start-ups, naast ook steeds meer aanbieders uit het Aziatische deel van onze wereld (China en India), die hier hun vestigingen openen. Daarnaast is het aantal varianten en uitvoeringen die op de markt komen het inmiddels bekende ‘mobile racking’ concept van Amazon Robotics (voormalig Kiva Systems) aan het ontgroeien. We zien nu versies die individuele kratten of dozen uit hogere stellingen kunnen halen, versies die in een zwerm sorteer- en verdeelacties kunnen uitvoeren, die ontworpen zijn voor transport over langere trajecten, en cobots (collaborative robots) voor manuele pickprocessen. Door slim te combineren met verschillende types ontstaan frisse nieuwe logistieke concepten voor ‘smart warehousing’.

Hoezo smart warehousing?

De AMR-revolutie wordt verkocht als ‘smart warehousing’, hoewel die belofte nog maar ten dele waargemaakt wordt. Nog steeds navigeren ze voornamelijk door middel van QR-codes op een grid en dienen ze meestal nog te opereren in ‘afgesloten gebieden’ om teveel interactie met medewerkers te voorkomen en om efficiënt te kunnen zijn. Maar vooral het feit dat we hier te maken hebben met nog relatief jonge start-ups, betekent dat hun besturingssoftwaresystemen nog lang niet doorontwikkeld zijn. De echt slimme processen die wij als logistici bedenken, zijn vaak (nog) niet standaard binnen de software en vergen daarom veel maatwerk om het als zodanig gerealiseerd te krijgen. We gaan een onzekere periode tegemoet. Het personeelstekort is nog lang niet opgelost en het dreigende tekort aan bouwmogelijkheden als gevolg van de stikstofcrisis hangt nog steeds als een zwaard van Damocles boven de markt. Veel uitdagingen dus voor het komende jaar.

MEER GRIP OP TRANSPORTSTROMEN ‘CONTROL TOWER FUNCTIONALITEIT BIEDT TE VAAK EEN BEPERKT INZICHT’

Verladers krijgen - nu de grootste onrust in logistieke supply chains achter de rug lijkt – meer grip op transportstromen. “Er is weer ruimte voor zeevracht en dat werkt door in andere modaliteiten. Verladers zien mogelijkheden om voorwaarden te stellen. Willen ze dat goed doen dan is geïntegreerde control tower functionaliteit onmisbaar”, stelt Elmer Spruijt van Descartes.

Spruijt ziet dat de markt voor verladers nu veel gunstiger is dan een half jaar geleden. “Het was absoluut niet zeker of een zending over vier of zes weken zou arriveren, de macht lag bij de rederijen. Nu zie je dat het weer een verladersmarkt is. Kijk alleen maar naar het bericht dat Lidl afstapt van luchtvracht en groente en fruit weer via zeevracht vervoert. Dat doen ze omdat er meer zekerheid over de ETA is én dit CO2 bespaart. Bij de mogelijkheid tot meer grip, moet je als verlader wel over de tools beschikken om daarvan te profiteren. De huidige control tower functionaliteit is te vaak te beperkt”, stelt de VP Transportation Management EMEA bij softwareleverancier Descartes.

Helder ketenbeeld met minder applicaties

Aanvullend aan het feit dat verladers weer aan zet zijn, ziet Spruijt nog een ontwikkeling waarbij control tower functionaliteit kansen biedt. “Het aantal verschillende IT-applicaties dat bij verladers in gebruik is, is groot. Misschien wel te groot. Natuurlijk is er weinig mis met een goed werkende applicatie voor een specifiek logistiek proces, zoals het managen van het transport of warehouseactiviteiten. Maar wat als je tien tools in de lucht moet houden die matig of niet met elkaar communiceren? Als je wil toewerken naar meer inzicht in wat er binnen jouw keten gebeurt, dan zul je data en tools met elkaar moeten integreren. In de gesprekken die wij met klanten voeren, komt dit onderwerp steeds vaker naar voren. Je kunt niet volledig profiteren van control tower functionaliteit als je data niet goed genoeg kunt delen. Verladers zoeken naar systemen met een bredere functionaliteit, dat vraagt minder integratie.”

Helder beeld voorkomt fouten en vertraging

Gartner Research (2021 Magic Quadrant for TMS report, red.) gaf volgens Spruijt recent al aan dat de TMS-markt flink zal groeien in de komende jaren. “Vooral middelgrote en kleine verladers hebben een slag te maken. De kosten van deze applicaties zijn door de opkomst van cloud beter te behappen voor deze bedrijven. Daarnaast zouden deze verladers er volgens Gartner goed aan doen om te kiezen voor een TMS-platform dat meer dan een aspect van de keten afhandelt,” aldus Spruijt. “Beschikken over één versie van de waarheid uit minder verschillende systemen kan bovendien tot besparingen leiden. Je bent aan elke leverancier geld kwijt, juist een helder beeld voorkomt ook fouten of vertraging.”

Data soepel delen met de keten

Een verlader die over goed uitwisselbare data beschikt, of zo min mogelijk applicaties, kan toewerken naar controle over de keten is het streven. “Dat is belangrijk, bijvoorbeeld voor de zorgsector, bij de aflevering van een grote scanner bij een ziekenhuis. De kans is groot dat bij het afleveren een team klaar moet staan dat het apparaat vervolgens installeert. Met een uitgebreid TMS stuur je dit op de juiste manier, maar kun je aanvullend de prestatiedata ook gebruiken in je betalingen en onderhandelingen,” besluit Spruijt.