ROBERT VAN REE

Servator Group, directeur en mede-eigenaar

Veel automatisering is stopgezet door gebrek aan tijd en mensen

Van een echte doorbraak op het gebied van robotisering in warehouses is het niet gekomen dit jaar. Althans in Nederland, waar toch redelijk conservatief wordt gedacht op dit punt. Nu zich een recessie aandient, is het de vraag of dit gaat veranderen.

Eind 2019 voorspelden we dat de Autonome Mobiele Robots (AMR’s) uit Azië binnen een paar jaar de Nederlandse magazijnen zouden gaan veroveren. Alle seinen stonden namelijk op groen vanwege krapte op de arbeidsmarkt in combinatie met ruimte- en arbeidbesparende techniek, die al loont vanaf een paar honderd regels per uur, opslag voor een breed assortiment, doorlooptijd van een half jaar en relatief lage investeringen. Achteraf gezien blijkt voorspellen toch moeilijk. Het is bijna 2023 en er draaien in de Nederlandse magazijnen nog maar een paar AMR-implementaties, en dan heb ik het over zowel person-togoods AMR’s (zoals van Locus) als goods-to-personsystemen (waaronder Grey Orange en Geek+). De vraag naar betaalbare goods-to-personsystemen met korte levertijd blijkt grotendeels te zijn ingevuld door Autostore. De voorspellingen destijds hielden geen rekening met gebrek aan getalenteerd technisch personeel bij leveranciers. Dit speelde al een grote rol in 2019 in Azië, waardoor de groei van de AGV- en AMR-sector flink werd geremd tot 2020. Ook nu nog blijkt dit de grootste bottleneck voor innovatie op technologisch gebied. Terwijl Covid in Amerika, Zuid-Afrika en Azië het aantal robots in magazijnen deed stijgen, trapten verladers en logistiek dienstverleners in Nederland op de rem. Ze waren genoodzaakt beschikbare mensen en middelen in te zetten om het magazijn draaiende te kunnen houden. Door gebrek aan tijd werden automatiseringsplannen tijdelijk stopgezet. Daarnaast is er in de voorspelling te weinig rekening gehouden met de doorlooptijd om Europese organisaties op te zetten en voldoende ‘installed base’ te creëren. Dit is een cruciale voorwaarde om als volwaardige partij in de toch wel conservatieve Nederlandse logistieke markt mee te kunnen draaien.

Klaar zijn als recessie voorbij is

Ondertussen is het speelveld weer aan het veranderen. Door de stijgende inflatie is het consumentenvertrouwen gedaald, waardoor magazijnen steeds voller komen te liggen met spullen die niet meer worden verkocht. Die druk op de cash-flow zal voor sommige bedrijven een reden zijn om een investering in magazijnautomatisering uit te stellen. Dit biedt wellicht kansen voor robotleveranciers met ‘pay-per-orderline’ constructies. Maar de ervaring leert ook dat er genoeg bedrijven zijn die een recessie aangrijpen om juist wél te automatiseren. Als er afscheid wordt genomen van de flexibele schil neemt de werkdruk voor het vaste personeel toe, ondanks de gedaalde omzet, en moet naar middelen worden gezocht om kwaliteit tegen lagere kosten te leveren. De kunst is om aan het einde van de recessie klaar te zijn met magazijnautomatisering, wanneer de markt meestal weer snel aantrekt. Conclusie: robots zijn al wel aanwezig in Europese magazijnen en veroveren langzaam maar zeker ook hun plek in de Nederlandse logistiek. Achteraf gezien is 2022 niet helemaal het jaar van de robots geworden. Of 2023 dat wel wordt, moet nog worden bezien, gelet op de economische onzekerheden. Maar juist bedrijven die verder durven te kijken, kunnen hier de vruchten van plukken en zich nu al voorbereiden op de toekomst.

VGP PARK MOERDIJK HYPERMODERN EN SUPERDUURZAAM: ‘PERFECTE LOGISTIEKE OPERATIE’

VGP Park Moerdijk wordt een logistiek bedrijventerrein van superlatieven. Een van de grootste logistieke projecten van Nederland, ideaal ontsloten en zeer duurzaam ontwikkeld, aldus de pan- Europese logistieke ontwikkelaar. De bouw begint medio volgend jaar.

Toen VGP medio 2020 haar samenwerkingsovereenkomst sloot voor Logistiek Park Moerdijk, kon country manager VGP Nederland Gijs Spruijt zijn geluk niet op. “Logistiek gezien is dit een waanzinnige locatie. Dit wordt een logistieke hotspot op de kruising van snelwegen A16 en A17, ontsloten door de haven aan het Hollands Diep en het spoor, gelegen vlakbij aan en verbonden met Industrie Park Moerdijk. Bovendien is Logistiek Park Moerdijk voor Nederland een ongekend grote ontwikkeling met 145 hectare netto uitgeefbare grond. Dat is uniek in een land waar grond voor nieuwe logistieke activiteiten schaars is en de vraag zeer groot.”

Bijna 1 miljoen m2

VGP zal het gebied niet alleen realiseren, legt hij uit. “Dit is een ontwikkelovereenkomst die we samen met vastgoedontwikkelaar Roozen van Hoppe hebben met Havenbedrijf Moerdijk. Het totale ontwikkelingspotentieel van Logistiek Park Moerdijk bedraagt 900.000 m2 aan gebouwen. Het Havenbedrijf geeft de helft van de gronden uit. Op de andere helft realiseren wij VGP Park Moerdijk met 450.000 m2 aan logistieke centra. De bouwvoorbereiding is al in volle gang. Samen leggen we ook alle infrastructuur aan. Zo bouwen we een viaduct en een 5 kilometer lange aansluiting naar Industrie Park Moerdijk.” VGP Park Moerdijk is bestemd voor grote value added logistics-spelers, verklaart commercieel directeur Benelux Geerd van Helden. “Dat zijn logistieke partijen die buiten handling iets toevoegen aan hun product. Klanten kunnen zowel onze buren vanuit de haven met een uitbreidingsbehoefte zijn, grote Nederlandse partijen of klanten uit ons Europese netwerk. We maken nu het eerste ontwikkelveld bouwrijp voor VGP Park Moerdijk. Medio 2023 verwachten we dan de bouw te kunnen starten van ons eerste logistieke complex van 50.000 tot 100.000 m2.”

Geen maximum

Wat VGP onderscheidt van andere logistieke ontwikkelaars is maatwerk en een langetermijnvisie, stelt hij. “De meeste speculatieve ontwikkelaars bouwen op voorhand en daar moeten huurders het dan mee doen. VGP anticipeert op de behoefte van de klant ten aanzien van kantoorruimte, mezzaninevloeren of de integratie van een volledig geautomatiseerd systeem. Ook de benodigde grootte van een warehouse stemmen we af op de wens van de eindgebruiker. Hier is de minimale oppervlakte zo’n 40 à 50.000 m2, een maximum is er niet. VGP ontwikkelt alle panden bovendien voor eigen portefeuille. Als eigenaar, property - en facility manager beogen we een langetermijnrelatie met ons vastgoed en onze huurders.”

Groene inpassing

Duurzaamheid vormt een belangrijk speerpunt in het VGP-beleid, benadrukt country manager Spruijt. “We zijn al jaren bezig onze panden steeds duurzamer en slimmer te maken. Ons park in Moerdijk mikt minimaal op een BREEAM Excellent-certificaat en zal voldoen aan belangrijke ESG-voorwaarden en de strengste EU-richtlijnen met betrekking tot EU-taxonomie. Vanzelfsprekend krijgen alle gebouwen PV-installaties op het dak. De stroom kan vaak direct naar onze klanten gaan. Het overschot leveren we terug aan het net of slaan we op. We bouwen volledig gasloos. Het openbaar gebied wordt groen en duurzaam. Zo vangen we al het water op in een watergang, leggen we openbare fiets- en voetpaden aan en is er veel aandacht voor groen. Dat vergroot het welzijn van de werknemers. Ook komt er een collectieve bluswatervoorziening, zodat we dat niet per gebouw hoeven te regelen.” Het eindresultaat zal logistieke partijen niet teleurstellen, garandeert hij. “Het wordt hypermodern en superduurzaam met grote warehouses, ideale vrije hoogte, juiste diepte, ruime yards voor parkeren en laden en lossen en ideale bereikbaarheid kunnen we een perfecte logistieke operatie beloven. Het duurt even voordat het zover is. In 2024 leveren we als het meezit de eerste warehouses op. Met de bouwstart van een laatste fase in 2026 is het complete park eind 2028 een feit.”