SAN ĆIASCIAN
Cater porsones de nosta comunité é gnüdes cherdades a miù vita: Giovanna Mangutsch nasc. Rudiferia (*06.11.1941 - † 07.06.2006) Mëda Giuvana de Plan é nasciüda sön le lüch da paur de Sepl y Sofia de Plan. Ara ê la secunda de sis mituns, la plü vedla dles cater mitans. Bele da picera insö àra messü daidé laurè te ćiasa, te stala y sön campagna. Al ti savô bel da daidé fora y da fà de vigni sort de scüfs. Dl 1966, cun 25 agn, s’àra maridé cun Rico de Rü y é jüda a vire cun ël tl garnì „Jasmine“ ch’ai s’â fat sö chël medemo ann. Da manajè le garnì ti savôl dër bel a mëda Giuvana; ara savô da fà cun i sciori y laurâ ion impara. Fora de saisonn tolôra sovënz l’ocajiun por jì a se fà val’ bel iade deboriada cun so om Rico. Al ti savô bel da rodè le monn por aprijé ćiamò deplü so daćiasa. Ara ê na porsona de compagnia, dër bëgnorüda, de bun cör y tres contënta. Ara â dër n bun raport cun sü parënć, dantadöt cun sües trëi sorus cun chëres ch’ara passâ ion le tëmp. Gonot se tolôra dlaurela da jì a mëssa y te dlijia a perié. Por 30 agn alalungia àra daidé abelì les Santes Mësses ćiantan alt pro le cor de dlijia. Süa gran fede y crëta te Chël Bel Dî ti à dè la forza da soportè cun paziënza y umilté le crebesc ala pel ćina che le Signur l’à cherdada a miù vita. Por so om Rico éra stada na scincunda preziosa de Chël Bel Dî. Ch’ara pois palsè tla pêsc de so amur.
Giovanni Pezzedi (*12.05.1928 - † 31.08.2006) Berba Giuvani, o damì Giovanone sciöche düć le conesciô, é nasciü y chersciü sö sön le lüch de Casciano sö Suraćianins. Do ester jü a scora ćina 13 agn ê Giovanone rové fora Raiscia a patrun. Da d’aisciöda dl 1945, cun 17 agn, ti tocâra al jonn Giovanone da jì sot por n valgügn mëisc; al messâ vardè i punć dla ferata de Puster. Do la vera ê Giovanone indô rové fant pro le medemo patrun fora Raiscia y spo êl jü n valgügn mëisc alalungia a laurè a Milan. Dl 1950 â Giovanone messü jì a fà le soldà pro l’artilaria alpina a Verona; i soldas ciafâ püch da mangé y Giovanone n’ê nia cîs bun da afrontè ći ch’al ti capitâ döt tl forest. Insciö metôl man da pié sö de bur vic; chësc odôl bëgn ite mo al n’ê nia bun da fà atramënter. Porchël metôl man da borvè te ël la orentè de mudé vita; dl 1956 fajô Giovanone le poch y jô tl Ruhrgebiet a laurè te na mineora. Ël instës dijô ch’al orô se castié por sü vic. La mineora ê 7 km lungia. A 1.000 metri sot tera ite laurâl 3.000 ëi tles vëtes da ćiarbun sön i jonëdli cun le picl y le badì. Al ê dër töme, frëit y l’aria ê plëna de stöp. Cun n tòch de pücia messâ i lauranć la tignì fora ot ores. Chësc ê n laûr tan malsann dantadöt por i fià che do da n ann y mez ne la tignî Giovanone nia plü fora y mudâ porchël laûr. Dl 1960 lasciâ Giovanone i Paîsc Todësc y s’un gnô a 151