1.3 Welke mechanismen liggen aan de basis van het transport in de plant?
Water wordt vanuit de wortels tot in de bladeren van de plant vervoerd. Sommige bomen zijn wel 120 m hoog. Hoe kan water tot op die grote
hoogte naar boven stijgen? Welke mechanismen liggen aan de basis van dat
IN
Capillaire krachten
A
transport?
OPDRACHT 9
Bekijk de video om te zien hoe capillaire krachten de stijging van een vloeistof in een buisje kunnen veroorzaken.
N
BEKIJK VIDEO
glazen buisje
De stijging van het water in het buisje is het gevolg van adhesiekrachten tussen de vloeistofdeeltjes en het glas. Adhesie is het gevolg van
aantrekkingskrachten tussen moleculen van verschillende stoffen, hier het glas en de vloeistofdeeltjes.
In de plant kan hetzelfde gebeuren: watermoleculen stijgen omhoog tegen
VA
de wanden van de transportvaten door adhesie. Bij waterverlies aan het
bladoppervlak zou er door adhesie een waterstroom kunnen ontstaan. Uit experimenten blijkt dat dergelijke capillaire krachten inderdaad een rol kunnen spelen.
Afb. 106 Water stijgt in een dun glazen buisje door adhesie.
Worteldruk
B
Maar om het water tot op grote hoogte te verplaatsen, zoals in bomen, zijn er grotere krachten nodig. Capillaire krachten volstaan dus niet om het transport van water tot op grote hoogte te verklaren.
©
OPDRACHT 10
Bekijk de video en beantwoord de vragen. 1
2
Wat zie je in het filmpje?
BEKIJK VIDEO
Vanwaar komt die vloeistof?
THEMA 04
hoofdstuk 1
241
